Omgaan met onbegrepen gedrag

Hannie BultenLocatiemanager Azora

Bijeenkomst ‘Goede dementiezorg’27 november 2015

Kernwaarden

AandachtZelfstandigheidOnderscheidRelatieAmbitie

• Zorgaanbieder Achterhoek• V&V, thuiszorg• 1100 cliënten• 1450 medewerkers

Azora

Den Es

Den Es

• PG verpleeghuis• 128 plaatsen intramuraal• 16 woningen; 8 bewoners• Regionale functie• PG Dagbehandeling • Werken vanuit visie• Multidisciplinaire samenwerking • ABC methodiek

Praktijk

• Visie • Duidelijkheid vanuit MT• Informeren en communiceren• Multidisciplinaire samenwerking• Scholing • Blijvende aandacht

Omgaan met onbegrepen gedrag

Mirjam van Roekel, ouderenpsycholoog

Miranda Blum, Teammanager

Vragen

• Hoeveel figuren zijn er?• Hoeveel kleuren zijn er?• Hoeveel gezichtjes zijn er?• Welk gezichtje heeft de ogen dicht?

Motto’s

1. Samen zie je meer2. Met gericht kijken zie je meer3. Pas op voor tunnelvisie

ABC’s van gedrag

• A = actie– Concreet, geen labels

• B = bewegers– Intern– Extern

• C = consequentie– Is er sprake van een negatieve spiraal?

• S = samen

Geschiedenis

• Behoefte aan een manier om onbegrepen gedrag methodisch in kaart te brengen

• ABC sprak aan: eenvoudig, helder, multidisciplinair• In 2003 de eerste docent geschoold, waarna

pilotscholing• Inmiddels 4 geschoolde docenten en 1 codocent (allen

psycholoog)• Azorabreed zijn inmiddels alle verzorgenden binnen de

PG geschoold• Wordt verder uitgebreid

Borging (1)

• Brede steun (MT, teammanagers, multidisciplinair team)

• ABC past bij de visie van Azora, heeft nu een plek in het beleid

• Gedrag van eigen afdeling komt aan bod• De ABC is ingebed in het ECD• Er worden gestructureerd verschillende

dingen geprobeerd

Borging (2)

• Psycholoog van de eigen afdeling is betrokken bij de scholing

• In de woningen samen ABC’s maken• Familie wordt actief betrokken bij het

opstellen van een ABC• Enthousiasme van multidisciplinaire teams• Als de borging niet goed is, dan werkt het

niet

Actie

• Casus dhr. Jansen: 87 jaar, woont in een kleinschalige PG-woning

• Wat is de cliënt aan het doen?– Dhr. schopt, slaat, knijpt en vloekt tijdens

zorgmomenten.

• Voor wie is het een probleem?– Dhr. zelf, familie, verzorgenden

ABC-observatie

Bewegers

• Wat zijn de interne bewegers?– Achteruitgang als gevolg van de dementie: onbegrip. – Dhr. leeft in het verleden, in zijn eigen wereld.– Pijn?

• Wat zijn de externe bewegers?– Dekens worden weggehaald.– Wanneer men iets vraagt van dhr.– Dhr. wordt uitgekleed, gewassen en gedraaid in bed.

Consequenties

• Welke consequenties heeft de actie voor de cliënt?– Dhr. wordt boos en gaat schoppen/slaan en raakt

geagiteerd. Raakt hierdoor vermoeid.

• Hoe reageren anderen op de actie van de cliënt?– Rustig praten, over de rug/schouder wrijven. Andere keren

met rust laten en op ander tijdstip verder gaan.

• Wat is het gevolg van de reactie van anderen voor de cliënt?– Soms wordt dhr. wat rustiger

Gewenste Actie

• Gewenste Actie– Dhr. ervaart zo min mogelijk stress tijdens de

zorg, dit uit zich in minder agressief gedrag.

ABC-gedragsverandering

Nieuwe Bewegers

- rustige sfeer;- aromastreamer; - PDL verzorgen; - wasschema;- zo min mogelijk kleding;- slechts eenmaal per dag omkleden;- weinig taal gebruiken;- dhr. enkelvoudige opdrachten geven;- hand van dhr. van bovenaf vastpakken;- dhr. knuffelbeer/de bal aanbieden.

Nieuwe Bewegers (2)

- deken niet helemaal weghalen; - geen telefoon bij je tijdens de zorg;- beginnen met één persoon;- indien nodig verder met twee personen; - met twee personen verzorgen – één persoon de regie, de ander zorgt non-verbaal voor veiligheid;- goede momenten – humor gebruiken.

Consequenties

• Hoe kunnen we de oude consequenties veranderen?– Een time-out nemen.– Non-verbaal steun bieden.– Dhr. tussendoor laten uitrusten.– Indien nodig vragen of een collega het overneemt of je komt

helpen.

• Bedenk nieuwe stimulerende consequenties voor de gewenste actie.– Met dhr. meegenieten dat de zorg goed verloopt.– Gebruik maken van de goede momenten, 1 op 1 aandacht.

Grapjes maken met dhr.

Evaluatie

• In eerste instantie verzorging regelmatig met twee personen.

• Beschreven benadering werkt. Nu zorg met één persoon.

• Bij de ene collega gaat het beter dan bij de andere. Leren van elkaar.

In beweging blijven

• Recent multidisciplinair nieuw stappenplan opgesteld, op basis van de8 kernelementen

• Psycholoog is ‘caseholder’ bij onbegrepen gedrag

• Vroeg signaleren, vroeg inschakelen