Via loopbaanoriëntatie- en begeleiding leerlingen motiveren

voor het onderwijs van nu

Mike Seijger

Wat was de uitdaging/ambitie

- Ambitie: leerlingen toekomstbewust maken. Waarom is er zoiets als leerplicht? Helpen bij het maken van goede keuzes en het aanleren van die vaardigheden die ze nodig hebben om hun doelen te bereiken.

- Uitdaging 1: hoe krijgen we leerlingen in de puberfase toekomstbewust, als een puber niet eens weet wat hij morgen gaat doen?

- Impuls in de Mavo: van “Wij zijn de beste”, naar “waar hebben we nog wat te leren?”

- Uitdaging 2: hoe maak ik docenten in het team eigenaar van dit proces?

Hoe heeft de school ditaangepakt?

Stap 1: wat is de collectieve ambitie van de Mavo afdeling?

- Wat is de visie van “De Driemark” en nu Gerrit Komrij College? Straks 1 gebouw.

- Vreemde ogen dwingen team tot reflectie. Stukje uit de comfortzone: zo geweldig zijn we nou ook weer niet! Het kan en moet zelfs op een aantal punten beter? Wat kunnen we daar zelf aan doen? Doorstroomcijfers MBO als input.

- Wat kenmerkt onze mavo leerlingen? Wat hebben ze nodig? Wat doen we nu, wat willen we met onze leerlingen bereiken? Profilering van de Mavo (destijds!) als afdeling in hetzelfde gebouw als vmbo Basis en Kader.

- Vragen stellen. Wat werkt? Waar willen we van af en waarom?

- Trial en error. Fouten maken mag. Voorwaarde: werk aan een klimaat waar geëxperimenteerd mag worden en fouten maken niet als falen wordt gezien maar als leermomenten. DIT IS EEN MOEIZAAM PROCES. (human dynamics + schoolcultuur).

- Werken aan vertrouwen: waarmee is de kans groot dat wij en leerlingen succeservaringen zullen beleven?

Aanpak 1

Waar willen we naar toe?

Leerlingen die bewust van hun eigen kwaliteiten en valkuilen een

beroepsrichting en het juiste vakkenpakket kiezen.

Bijkomend voordeel: minder “switchen” na 1e leerjaar MBO

Werken aan loopbaancompetenties:

Aanpak (2)

Stap 2: begin klein en faciliteer kleine projecten en pilots.

Ideeën van individuen die voldoende draagvlak hebben faciliteren.

Meer aandacht voor loopbaan- oriëntatie en “beroepsbeeldvorming”:

De leerling zelf is eigenaar van het leerproces, dus moet zelf reflecteren op de LOB activiteiten. Hoe? Portfolio!

Pilot PEPPELS (vanuit het systeem gedacht, had een aanzwengelende werking). Eigenaarschap bij docenten in team.

Plan

Do

Check

Act

Aanpak 3

PLAN: Leerlingen laten reflecteren op bestaande LOB activiteiten in het programma Peppels (digitaal portfolio) en het ontwikkelen/ontdekken van nieuwe activiteiten. Werken vanuit de 5 dimensies loopbaancompetenties.

DO:

Licenties aangevraagd. Docenten getraind, leerlingen laten werken met Peppels.

Check:

Dure licentie: we halen er niet uit wat er in zit. We kunnen dit ook zelf in de ELO van magister organiseren. Aantal opdrachten zijn wel nuttig (kunst afkijken). Leerlingen werken liever vanuit magister.

Behoefte aan meer verdieping voor goede beroepsbeeldvorming. Niet iets extra’s maar in plaats van? Kunnen we een bestaande opdracht koppelen aan iets nieuws, een nieuwe LOB activiteit? (Meer vragen dan antwoorden!)

Act: Sectorwerkstuk ombouwen tot een LOB opdracht in het kader van de voorbereiding op het MBO.

Aanpak 4

Plan: Leerlingen kiezen als sectorwerkstukonderwerp een droomberoep en diepen dat helemaal uit. Titel “mijn droomberoep” met opdrachten “die er toe doen”. Belangrijk onderdeel: reflectie op de gemaakte opdrachten.

DO: Activiteitenboek en logboek samengesteld (naar aanleiding van wat al bij Basis Kader Verzorging gedaan werd). Begeleiders in Mavo 4 nemen een x aantal leerlingen en begeleiden het sectorwerkstuk.

Check: evaluatie onder begeleiders en vooral LEERLINGEN. De opdracht sollicitatiebrieven kan bij Nederlands. Het zou mooi zijn als ze ook echt solliciteren naar hun droomberoep en een gesprek gaan voeren.

ACT: Bericht in huis aan huis blad met oproep aan mensen in omgeving om te helpen bij het voeren van sollicitatiegesprekken: buitenwereld naar binnen halen. Gesprekken plannen en uitvoeren.

Aanpak 5

Plan: Sollicitatiegesprekken buiten school plannen. Brieven maken bij Nederlands (vak is klein beetje ondersteunend aan het project, het is ook een PTA opdracht)

DO: enz. enz.

Check: evaluatie onder begeleiders, gesprekvoerders en leerlingen. Wat gaat goed, wat kan beter?

ACT: enz. enz.

Ervaren

• Pak een exemplaar van de opdrachten

• Kies een droomberoep. Als je vindt dat je al een droombaan hebt, kies je dat. Wil je eigenlijk wat anders, dan kies je je echte droomberoep.

• Maak opdracht 1 en vul het eerste gedeelte van het logboek in.

• Kies daarna zelf een opdracht die je zou willen proberen.

15 minuten, daarna terugkoppeling. Feedback.

Wat kunnen anderen hiervanleren?

1. Als je iets wilt veranderen of verbeteren: klein beginnen en kijk wat je al hebt waar je kunt aanhaken.

2. Sluit aan bij wat er leeft in de afdeling: waar lopen ze tegenaan? Of zorg voor een sens of urgentie als het om grotere veranderingen gaat! Men moet het nut er van inzien. Geldt zowel voor leerlingen als docenten!

3. Maak er geen blauwdruk van voor “tig” jaren, maar doe een jaarlijkse PDCA cyclus.

4. Maak docenten eigenaar van de organisatie en de inhoud. Bewaak als leidinggevende het proces en probeer geen “fouten” te voorkomen, maar laat ze die “ervaren”.

5. Het is nooit af! Je bent nooit “klaar”. Het kenmerk van een lerende organisatie!

6. Geen verandering om het veranderen: we doen het in belang van de leerlingen: betrek de leerling dan ook bij de evaluatie, elk jaar weer! Ook ouders (ouderresponsgroep: welk verhaal vertelt de leerling thuis?)

Feedback en vragen?