PREDICTIVE POLICING:TE VROEG, TE SNEL OF PRECIES OP TIJD?

Onderzoek naar de invloed van de fasen van technologieën op predictive policing op beleidsvorming

bij de Nationale Politie

Melissa Kont 360421 / Begeleid door mevr. Moody

juni 2016 | Erasmus Universiteit Rotterdam | Burgemeester Oudlaan 52

Abstract

In dit onderzoek is onderzocht of predictive policing zich bevindt in de laatste

fase van technologische ontwikkelingen. Filosoof, Alan Drengson, stelt dat

technologische ontwikkelingen bepaalde fasen doormaken en dat de

menselijke houding tegenover technologie, de fasen onderscheidt. De

theorie stelt dat de laatste fase, appropiate technology, leidt tot succesvolle

implementatie van technologieën. Mocht predictive policing zich in deze fase

bevinden, dan zou dat kunnen leiden tot een versterkend effect op de

Advocacy Coalition Framework van Sabatier en Smith. In dit onderzoek zou

dat betekenen dat predictive policing een versterkend effect heeft op

advocacy coalities, die betrokken zijn bij predictive policing, invloed

uitoefenen op beleidsvorming bij de Nationale Politie. Hiertoe is een

documentenonderzoek uitgevoerd en zijn interviews afgenomen met de

politie en betrokken actoren. Uit de voortgekomen data blijkt dat predictive

policing zich niet in de fase van appropiate technology bevindt. Hierdoor is er

geen sprake van een versterkend effect van advocacy coalities op

beleidsvorming bij de politie. De betrokken actoren spreken van

verschillende voordelen en mogelijkheden rondom predictive policing, maar

niet van een systeem dat de menselijke ontwikkeling kan bevorderen en een

onmisbaar systeem is in de samenleving. Om vast te stellen in welke fase

predictive policing zich dan wel bevindt, vereist vervolgonderzoek.

2

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1: Inleiding

1.1. De glazen bol van de politie 3

1.2. Probleemstelling 4

1.3. Relevantie 4

1.4. Structuur 4

Hoofdstuk 2: Theoretisch kader

2.1. Val Dusek 5

2.2. Alan Drengson 5

2.3. Sabatier & Smith 7

Hoofdstuk 3: Operationalisering, onderzoekontwerp, methodologische verantwoording

3.1. Conceptueel model 9

3.2. Operationalisatie 10

3.3. Onderzoeksstrategie 11

3.4. Validiteit en betrouwbaarheid 11

Hoofdstuk 4: Context en Bevindingen

4.1. Context 13

4.2. Bevindingen interviews 14

Hoofdstuk 5: Analyse 18

Hoofdstuk 6: Conclusie 20

Hoofdstuk 7: Discussie 21

Literatuurlijst 22

Bijlage

Bijlage 8.1.: Kwalitatieve vragenlijst 23

3

Hoofdstuk 1: Probleemstelling

1.1. De glazen bol van de politie

“De organisatieontwikkeling bij de politie is een beetje als surfen. Soms is het even wachten op de

juiste golf. In sommige coalities zijn die golven klein en is het surfen niet spectaculair. Maar die juiste

golf waar op gewacht wordt komt, en dan wordt ervoor gegaan. Dat is niet eenvoudig, maar al die

andere, kleine golfjes in de windstille periodes hebben de organisaties gelouterd. Nu staat het getij,

de wind en de stroming goed” (Spelier, 2011).

Henk Pethke, senior-adviseur Ministerie Veiligheid en Justitie, doet deze uitspraak op 08 april 2011

over de ontwikkeling van de reorganisatie bij de politie (Spelier, 2011). De politie staat in de huidige,

steeds verder globaliserende, informatiesamenleving voor een grote uitdaging. Sinds de invoering

van de reorganisatie, kampt de Nationale Politie met moeilijkheden om het nieuwe beleid succesvol

uit te voeren. Daarnaast is er sprake van financiële druk bij de politie; de effectiviteit moet omhoog

(Jonker, 2015). De politie moet meer zien te realiseren met dezelfde middelen. Ook zijn er nieuwe

vormen van criminaliteit ontstaan door ontwikkeling van nieuwe technologieën. Criminelen weten

elkaar digitaal makkelijker te vinden en kunnen in groten getale criminele activiteiten uitvoeren

(Prins, 2004). De aanslagen in Parijs en Brussel zijn hier een treurend voorbeeld van.

“Là où il n'y a pas de gendarmes, une certaine race d'honnêtes gens est capable de tout.” (Mauriac,

1968). Vertaalt stelt Frans schrijver en Nobelprijswinnaar Mauriac dat waar geen politie is, een

bepaald slag ‘nette mensen’ tot alles in staat is.

Mocht de uitspraak van Francois Mauriac juist zijn, dan is het de vraag of de politie door alle

bezuinigingen en nieuwe vormen van criminaliteit wel is opgewassen tegen de huidige criminelen.

Nieuwe vormen van criminaliteit vragen om nieuwe vormen van aanpak in de huidige

informatiesamenleving. Als altijd en overal aanwezig door de bezuinigingen niet realistisch is, is altijd

op de juiste locatie dat dan wel; is criminaliteit voorspelbaar?

Het bepalen waar en wanneer politie inzet ertoe doet is het terrein van predictive policing. Dit wordt

bepaald aan de hand van statistische voorspellingen om te kunnen anticiperen op criminele

incidenten. De informatie die resulteert vanuit de statistische voorspellingen, kan misdaad

voorkomen of de heterdaadkracht vergroten, dat is gebaseerd op harde feiten afkomstig uit data

analyses (Noort, 2016). Een voorwaarde voor het succesvol kunnen inzetten van predictive policing is

dat gegevens over criminele activiteiten ontgrendeld worden in een datawarehouse, en dat andere

data hieraan gekoppeld kunnen worden (Doeleman, 2014).

Momenteel wordt het Criminaliteits Anticipatie Systeem ingezet om criminaliteit te voorspellen en

de politie inzet erop te baseren. De toegepaste technologie kan leiden tot verandering in beleid bij

de politie. Zo zou succesvolle resultaten van CAS kunnen leiden tot uitbreiding van het systeem naar

meerdere Nederlandse steden (Rienks, 2015). Om tot beleidsvorming rondom predictive policing te

kunnen komen, moeten verschillende betrokken actoren tot een gezamenlijk besluit komen. In dit

onderzoek zal onderzocht worden welke actoren betrokken zijn bij dit proces en wat de invloed is

van deze actoren op beleidsvorming. Daarbij wordt onderzocht wat de invloed is van predictive

policing op de invloed van de betrokken actoren. Als predictive policing uitgebreid wordt naar andere

steden in Nederland, is het van grote waarde om te weten welke actoren die uitbreiding kunnen

4

voorkomen of ondersteunen. Het is daarom interessant onderzoek te doen naar de invloed van

predictive policing op beleidsvorming bij de Nationale Politie.

Doelstelling in dit onderzoek is:

Het toetsen van de theorie over de fasen van technologie op predictive policing door interviews en

bureauonderzoek bij betrokken actoren.

Vraagstelling in het onderzoek is:

Wat is de invloed van de fasen van technologie op predictive policing op beleidsvorming bij de

Nationale Politie?

1.2. Relevantie

Predictive policing is ontstaan door de politie in Los Angeles. De succesvolle resultaten hebben geleid tot uitbreiding naar andere steden en landen. Er is al veel onderzoek gedaan naar de toepassing van dit nieuwe systeem en de voordelen ervan. Echter, betreft dit onderzoek een toetsing door gebruik te maken van al bestaande theorie over technologie. Er is nog geen wetenschappelijke literatuur bekend over de toetsing van de theorie van Drengson op predictive policing. Veelal baseert literatuur over predictive policing zich op de invloed ervan op criminaliteit. Dit onderzoek is wetenschappelijk relevant, omdat het een basis betreft om te kijken of predictive policing zich in de juiste ontwikkelingsfase bevindt van technologieën. De resultaten kunnen een basis vormen voor verdere wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast is dit onderzoek maatschappelijk relevant, omdat wordt onderzocht in welke fase van technologie predictive policing zich bevindt. Hierdoor kan gekeken of predictive policing wel past in de huidige maatschappij. Predictive policing staat in lijn met het alom bekende dilemma van de rechtstaat: aan de ene kant wil de burger zich zo veilig mogelijk voelen, maar aan de andere kant daar zo weinig mogelijk privacy voor opgeven. Daarom wordt onderzocht of de samenleving klaar is voor dit systeem. Ook biedt predicitive policing kansen voor een veiligere samenleving en kan de effectiviteit van de politie vergoot worden. Dit is een belangrijke kans in tijden van financiële druk; er kan immers meer met minder worden gerealiseerd.

1.3. Structuur

Het onderzoek bestaat uit vijf hoofdstukken, waarbij in het laatste hoofdstuk de hoofdvraag wordt

beantwoord. Hiertoe zal in hoofdstuk twee alle gebruikte theorieën voor het onderzoek worden

toegelicht. Het theoretisch kader wordt vervolgens gebruikt om in hoofdstuk drie het conceptueel

model te schetsen. De verwachtingen van het onderzoek zullen worden besproken aan de hand van

het conceptueel model. Vervolgens zal in hoofdstuk drie, de operationalisatie plaatsvinden. De

variabelen zullen in dit gedeelte van het onderzoek meetbaar worden gemaakt aan de hand van

indicatoren in het codeerschema. Daarnaast wordt in hoofdstuk drie de methodologie besproken

waarbij belangrijke keuzes omtrent het onderzoek worden toegelicht. In hoofdstuk vier worden de

resultaten gepresenteerd waaruit vervolgens de analyse volgt in hoofdstuk vijf. Tot slot wordt in

hoofdstuk zes aan de hand van de conclusie antwoord gegeven op de hoofdvraag en zal de discussie

een kritische reflectie schetsen op het onderzoek.

5

Hoofdstuk 2: Theoretisch Kader Om in kaart te brengen welke theorie al bestaat omtrent de opgestelde probleemstelling, zullen een

aantal theorieën worden toegelicht. Deze theorieën zijn zo gekozen om een sterke ondersteuning

mogelijk te maken voor het onderzoek.

Het begrip technologie zal allereerst met de theorie van Val Dusek (Dusek, 2006) worden toegelicht

aan de hand van drie karakteristieken over technologie. Vervolgens volgt de theorie van Alan

Drengson (Drengson, 1982) waarin vier fasen over technologische ontwikkeling worden toegelicht.

Hierin is het meest kenmerkende onderscheid de menselijke houding tegenover technologie. Om

beleidsvorming toe te kunnen lichten zal gebruik worden gemaakt The Advocacy Coalition

Framework van Sabatier en Smith (Sabatier, 2014).

2.1. Val Dusek

Val Dusek noemt drie karakteristieken om technologie te omschrijven, namelijk technologie als

hardware, technologie als regels en technologie als systeem. De drie karakteristieken zullen

hieronder worden toegelicht:

Technology as hardware bevat alle technologie als machines en gereedschap. Hierbij kan

gedacht worden aan computers, energiecentrales en fabrieken. Technologie als hardware is

concreet en grijpbaar, het is om ons heen (Dusek, 2006).

Technology as rules wordt door Jacques Ellul, Frans filosoof en socioloog, omschreven als

organisatorische methodes, managementtechnieken en het denken op een mechanistische

wijze (Ellul, 1964). Hierbij wordt technologie beschreven als regels in plaats van grijpbare

middelen (Dusek, 2006).

Technology as system houdt in dat technologie moet dienen als technologisch middel om het

begrip technologie eraan toe te schrijven. Zo zijn technologische middelen die honderden

jaren geleden werden gebruikt als technologie, maar nu enkel dienen als museumstukken

om te bezichtigen, niet als technologie. Binnen technology as system is een samenleving van

gebruikers, onderhouders en reparateurs van technologie dan ook een vereiste. Technologie

moet immers onderhouden worden om de oorspronkelijke doel te kunnen realiseren (Dusek,

2006).

Dusek licht drie karakteristieken van technologie toe om het begrip technologie te omschrijven. Alan

Drengson neemt deze karakteristieken op in zijn theorie. Hierin maakt hij onderscheid in

verschillende fasen van technologie, waarin ook de drie karakteristieken van Dusek zijn opgenomen.

2.2. Alan Drengson

Alan Drengson beschrijft vier stages van technologie (Drengson, 1982) welke hieronder zullen

worden toegelicht:

1. Technological anarchy houdt in dat technologie en technologische kennis enkel dienen als

instrumenten en nagestreefd moeten worden om macht en welvaart te realiseren en om de

natuur te kunnen temmen. Technologie dient hierbij als middel en moet ingezet worden

waar mogelijk om de doelen na te kunnen streven (Drengson, 1982). De overheid behoort

een kleine rol te spelen en zou technologische ontwikkelingen de vrijheid moeten geven om

plaats te vinden. Alleen de marktsector bepaalt welke technologieën blijven bestaan

(Drengson, 1982). Technologie krijgt in deze fase zekere autonome kenmerken op een grote

6

schaal. Technologie, oorspronkelijk bedoeld om bepaalde wensen en doelen na te streven,

wordt in dit proces een doel op zichzelf. Technolgische anarchie verliest in dit proces haar

machtspositie en maakt hierdoor de weg vrij voor technophilia, een structuur met

technocratische kenmerken (Drengson, 1982).

2. Technophilia is de liefde voor technologie, waarbij mensen verliefd worden op hun eigen

mechanische kennis, op hun technieken en trucs en de technische apparatuur en processen

(Drengson, 1982). Drengson beschrijft technophilia als volgt:

“It is like the love of adolescence (Drengson, 1982).” De producten van technologie worden

niet meer enkel gebruikt als productieve instrumenten, maar ook als speelgoed van de mens;

technologie wordt een spel van het leven. Als gevolg hiervan, heeft technologie de neiging

om de mens te controleren, aangezien de mens niet in staat is om zichzelf van technologie te

distantiëren. De mens kan niet objectief kijken naar technologie (Drengson, 1982). De liefde

voor technologie verandert in dit proces naar het streven van technologie in alle vormen van

het alledaagse leven, zoals onderwijs, overheid, zorg en seks. In dit geval wordt gesproken

van technocratie, aangezien technologie nu een regerende kracht is, waarbij het in de

samenleving louter draait om mechanisme (Drengson, 1982).

3. Technophobia ontstaat wanneer men zich realiseert dat alleen mensen en menselijke

waarden de gevaren van technologie kan tegenhouden. Een reactie hierop is dat

technophobia tracht om het menselijk leven van alle technologie te ontdoen (Drengson,

1982). Er heerst een onbewust verlangen om terug te keren naar de menselijke controle over

technologie, complexe technologieën worden wantrouwt te en een “do-it-yourself” houding

tegenover technologie is ontstaan (Drengson, 1982). Uiteindelijk is het doel van deze fase om

technologieën op grote schaal te beëindigen en technologie opnieuw onder menselijke

controle te houden. De fase technophobia zet de basis voor de volgende fase.

Hoewel in de eerste fase werd gedacht dat maximale ontwikkeling van technologie het leven

gemakkelijker zou maken, is onvoldoende rekening gehouden met de innovatie en planning

van de technologie. Dit werd namelijk vaak gedaan door personeel dat onvoldoende begrip

had van verantwoordelijkheid over complexe en machtige technologieën. Of omdat

personeel in situaties werd gebracht waarbij verantwoordelijkheid uitdragen in

moeilijkheden werd gebracht (Drengson, 1982). Hierdoor wordt in de fase van technophobia

de autonomie van de mens boven technologische autonomie geplaatst. In de fase van

technophobia is het een vereiste de relatie tussen technologie en mens te begrijpen

(Drengson, 1982). Vanuit dit gezichtspunt kan technophobia worden gezien als een van de

fases, waarin groei inhoudt dat men zich bewust wordt van het gebruik van technologie op

een reflectieve, kritische wijze (Drengson, 1982).

4. Appropiate technology is de laatste fase van technologische ontwikkeling. Deze fase omvat

een rijpingsproces van de wederzijdse relatie tussen technologie, mens en wereld.

Appropiate technology vereist dat men nadenkt over eigen doelen en waarden, voordat men

zich inzet voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën, of zelfs voor de voortzetting en

het gebruik van bepaalde oudere technologieën (Drengson, 1982). In de fase van appropiate

technology wordt men steeds beter in het beheersen van technologie als instrument, om

eigen doeleinden te bereiken. In deze fase behoren technologieën volgens Drengson (1982)

7

aan bepaalde eisen te voldoen. Allereerst moet er behoud van diversiteit zijn. Ten tweede

moeten technologieën goedaardige interactie tussen mensen, hun machines en de biosfeer

promoten. Tot slot, moet de menselijke ontwikkeling bevorderd worden door het gebruik

van technologie, technologie is in deze fase een onmisbaar systeem. Wanneer wordt voldaan

aan de bovengenoemde vereisten, worden de technologische processen een leven

verbeterend deel van een significante reeks van waarden. Arbeid wordt in dit geval zinvol

werk, waarbij technologie wordt ontworpen om individuele personen, ecologische integriteit

en culturele gezondheid te verbeteren (Drengson, 1982).

Volgens Drengson (1982) is appropiate technology de meest complete fase, aangezien meer

relevante waarden worden aangehaald. Ook brengt deze fase het object en subject samen in

een verantwoordelijke, wederzijdse interactie. In deze fase is er de mogelijkheid tot verdere

technologische ontwikkeling, op een manier dat de negatieve gevolgen van de moderne

geschiedenis van de mensheid kan oplossen (Drengson, 1982). Daarnaast brengt approtiate

technology volgens Dengson (1982), technologie dichterbij. De meeste systemen zijn te

centraal volgens Drengson (1982), door appropiate technology kan technologie veel meer

toegepast worden op een lokaal probleem of situatie.

Dusek en Drengson zijn van belangrijke waarde geweest in theorie over technologie. De theorie van Sabatier en Smith wat hieronder zal worden toegelicht, is een theorie over beleidsvorming wat van groot belang is in de publieke sector.

2.3. Sabatier & Smith Advocacy Coalition Framework is een beleidsvorming model, gebaseerd op het gebruik van diverse instrumenten door concurrerende coalities binnen een beleidssubsysteem (Cairney, 2013). Tijdens dit proces spelen externe actoren een belangrijkere rol dan interne actoren, doordat de externe actoren meer invloed hebben op het beleidsvorming proces. Het model is afkomstig van Sabatier en Smith en volgens het model is beleidsevolutie het product van verschillende coalities om juridische en politieke instrumenten in te zetten om doelen te bereiken en om tot een gewenst beleid te komen (Sabatier, 2014). Binnen het ACF beleidsmodel is het van belang de belangrijkste concepten van het model te beschrijven om tot een beleidsproces te kunnen komen. Een eerste concept is “advocacy coalitions”. Dit zijn coalities bestaande uit hele diverse leden met verschillende functies die een gezamenlijk doel willen bereiken binnen het politiek systeem (Sabtier, 2007). Leden kunnen journalisten of onderzoekers zijn, maar ook vakbonden, ambtenaren of belangenorganisaties. Daarnaast spelen de belangen van de coalities een belangrijke rol binnen het proces, doordat deze belangen diep geworteld zijn binnen de leden van de coalitie. Ieder coalitie binnen het politiek systeem wil de eigen belangen vertalen in beleid en gelijke belangen tussen coalities zorgt ervoor dat er samenwerking plaatsvindt. Om overtuiging van de eigen standpunten te realiseren worden politieke instrumenten en sturende mechanismen ingezet (Cairney, 2013). Voorbeelden hiervan zijn publicaties van evaluatierapporten, technische informatie dat wordt gepolitiseerd, wijziging in wetgeving of participatie in agentschappen. De instrumenten worden bewust en rationeel ingezet door coalities om de eigen belangen te realiseren in subsystemen (Cairney, 2013) .Subsystemen zijn issue-specifieke netwerken en zijn actief in de regering omdat verkozen ambtenaren verantwoordelijkheid over beleidsvorming overdragen aan bureaucraten, die op hun beurt, regelmatig overleggen met leden van advocacy coalitions zoals belangengroepen. Hierdoor stelt ACF dat externe actoren meer invloed uitoefenen op politieke kwesties dan interne actoren binnen het politiek systeem. Hieronder vallen ook veranderingen in de omgeving zoals veranderingen in de publieke opinie en veranderingen in sociaaleconomische condities (Sabtier, 2007)

8

Zoals bovenstaand schema toont ontstaat beleid volgens Sabatier doordat coalities, eigen waarden

en instrumenten omzetten naar strategieën. Deze strategieën beïnvloeden keuzes die gemaakt

worden door beleidsmakers. De veranderingen in het beleidsproces komt volgens ACF tot stand,

doordat advocacy coalitions invloed uitoefenen op beleid (Sabtier, 2007). Volgens het ACF is bijna

altijd sprake van een dominante coalitie die de meeste instrumenten en sturingsmechanismen in

bezit heeft. Externe veranderingen kunnen openingen bieden voor coalities om

beleidsveranderingen door te duwen in het subsysteem, aangezien actoren dan eerder geneigd

zullen zijn om de eigen beleidsvisie aan te passen. Bemiddeling tussen coalities om tot nieuw beleid

te komen versoepelt in dit geval. De overheid kan de bemiddelde strategie overnemen, waardoor

een beleidsverandering in werking treedt (Sabtier, 2007).

9

Hoofdstuk 3: Operationalisatie, onderzoeksontwerp en methodologische

verantwoording Om tot een succesvolle analyse te komen van de invloed van de fasen van technologie voor

predictive policing op veranderingen van beleidsvorming bij de Nationale Politie zal in dit hoofdstuk

allereerst het conceptueel model worden getoond. In dit model worden de variabelen in

vereenvoudigde vorm geschetst. Daarnaast blijkt uit dit model wat de verwachte uitkomsten zijn.

Vervolgens zullen de variabelen in het conceptueel model meetbaar worden gemaakt, door deze te

operationaliseren. Ook zal de strategie van het onderzoek en de methodes die hiertoe worden

toegepast, worden beschreven. Tot slot zal beargumenteerd worden in hoeverre dit onderzoek

valide en betrouwbaar is.

3.1. Conceptueel model

+/-

+

Bovenstaand conceptueel model toont de concepten die onderzocht zullen worden binnen dit

onderzoek. Daarnaast worden verwachte richtingen getoond in het model. De verwachtingen zijn:

Advocacy coalities zoals beschreven in de theorie van Sabatier hebben veel invloed op

beleidsvorming. In dit onderzoek is de verwachting dat advocacy coalities invloed uitoefenen op

beleidsvorming. De verwachte invloed is sterker wanneer predicitive polcicing zich bevindt in de fase

van approtiate technology. Drensgon stelt namelijk dat de fase appropiate technology de beste fase

is om technologische ontwikkelingen toe te passen in de samenleving, omdat in deze fase de meeste

acceptatie aanwezig is voor technologie. Hierdoor heeft de variabel approtiate technology een

mediërend effect op beleidsvorming.

De verwachting van dit onderzoek volgens de toegelichte theorieën is:

De invloed van advocacy coalities die predicitive policing nastreven op beleidsvorming, is groter

wanneer de fase van appropiate technology van toepassing is op predicitive policing.

Mate waarin de

toegepaste technologie

predictive policing zich

bevindt in de fase van

appropiate technology

Mate van invloed

op beleidsvorming

Advocacy coalities

die predictive

policing nastreven

10

3.2. Operationalisatie

De variabelen in het conceptueel model zullen worden geoperationaliseerd aan de hand van het

operationalisatieschema. In dit schema worden de variabelen weergegeven en als subcode worden

meetbare indicatoren gepresenteerd. Daarnaast is gebruik gemaakt van subsubcodes, waardoor een

variabel verder kan worden gespecifieerd.

Tabel1:operationalisatie

Appropiatetechnologyfase

AdvocacyCoalitionFrameworkmodel

BeleidsvormingbijdeNationalePolitie

1.0.Perceptiedatpredictivepolicingdientalsinstrumentomdoelentebereiken1.0.1.Predictivepolicingverkleintcriminaliteit1.0.2.Predictivepolicingwordtgebruiktomeffectiviteitenefficiencytevergrotenbijdepolitie

2.0.Perceptiedatcoalitiesbetrokkenzijnbijbeleidsverandering

2.0.1. Onderzoekers2.0.2. Journalisten2.0.3. Vakbonden2.0.4. Belangenorganisaties2.0.5. Gemeenten

3.0.Perceptiedatpredictivepolicingkanleidentotnieuwbeleid

1.1.Perceptiedattoepassingvanpredictivepolicingmenselijkeontwikkelingbevordert

2.1.Perceptiedatcoalitieseigenbelangenhebbenbijpredictivepolicing

2.1.1. Afwijkendebelangent.o.v.

beleidsvormers2.1.2. Gedeeldebelangen

t.o.v.beleidsvormers

3.1.Perceptiedatpredictivepolicingkanleidentotuitbreidingbeleid

1.2.Perceptiedatpredictivepolicingtoegepastmoetkunnenwordenopeenlokaalprobleemofsituatie

2.2.Perceptiedatinzetvanpolitiekeinstrumentenensturingsmechanismendooradvocacycoalitiesleidentothetrealiserenvaneigendoelen2.2.1. Publicatiesvan

evaluatierapporten

2.2.2. Gepolitiseerdetechnischeinformatie

2.2.3. Wijziginginwetgeving2.2.4. Participatiein

agentschappen

3.2.Perceptiedatpredictivepolicingkanleidentotnieuwebevoegdhedenompredictivepolicingtoetepassen.

1.3.Perceptiedaterbehoudvandiversiteitmoetzijntijdensdetoepassingvanpredictivepolicing

1.4.Perceptiedatpredictivepolicinginteractietussenmensen,machinesenbiosfeerpromoot

2.3.Perceptiedatbemiddelingtussencoalitiesplaatsvindtomtoteengezamenlijkstandpunttekomen

11

3.3. Strategie

In dit onderzoek is gekozen voor het gebruik van kwalitatief onderzoek. Om de hoofdvraag te

beantwoorden is namelijk kennis vereist over verschillende inzichten. Daarnaast zijn de uitkomsten

van de hoofdvraag minder goed te voorspellen, vergeleken met kwantitatief onderzoek. Er is ook

geen sprake van cijfers, waardoor de data ook niet statistisch verwerkt kan worden, wat wel gebeurt

bij kwantitatief onderzoek (Doorewaard, 2015).

Tijdens dit onderzoek is er sprake van een deductieve nadruk. In het onderzoek wordt immers

empirie getoetst aan wetenschappelijke theorie, waarbij van theorie naar data wordt gewerkt.

Daarnaast worden de belangrijkste concepten in de theorie geoperationaliseerd om de

betrouwbaarheid en validiteit te garanderen (Doorewaard, 2015).

Het onderzoek betreft een enkelvoudige casestudy, waarbij getracht wordt om diepgaand inzicht te

verkrijgen in predictive policing bij de Nationale Politie door middel van methodentriangulatie. Er is

sprake van een smal domein, er zullen acht individuele interviews worden afgenomen bij de

Nationale politie en betrokken actoren. De respondenten zijn werkzaam bij de politie en zijn selectief

gekozen om verschillende inzichten mogelijk te maken, ofwel een strategische steekproef

(Doorewaard, 2015). Doordat het afnemen van acht interviews met belangrijke sleutelfiguren bij

politie-eenheden niet werd toegestaan door de communicatieafdeling van de Nationale Politie,

vanwege de drukte door de reorganisatie en kwesties bij de politie rondom publicaties met gevoelige

informatie, is gekozen om vijf interviews af te nemen met betrokken actoren. Hierbij is gekozen voor

TNO en Risbo vanwege de kennis over technologieën, die worden ingezet bij de politie en vanwege

kennis over samenwerkingen. Daarnaast is ook gekozen voor een interview met een ICT-jurist

vanwege de juridische aspecten rondom predictive policing.

De interviews zijn semi-gestructureerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van een vragenlijst dat

flexibel wordt gehanteerd. Het is de bedoeling om de respondent zoveel mogelijk aan het woord te

laten en als interviewer enkel te sturen in het gesprek, wanneer te veel van de vragenlijst wordt

afgeweken. Op basis van de operationalisering zijn interviewvragen en –topics opgesteld en zijn te

raadplegen in bijlage 8.1. Daarnaast zal een bureauonderzoek worden uitgevoerd, wat bestaat uit

het boek Predictive policing: kansen voor een veiligere toekomst (Rienks, 2015) en de publicatie van

het Inrichtingsplan Nationale Politie (Justitie, 2012) en mogelijk andere relevante literatuur. Rutger

Rienks is zelf werkzaam als intelligenceprofessional bij de politie en geeft weer welke kansen en

mogelijkheden de auteur ziet omtrent predictive policing. In het Inrichtingsplan van de Nationale

Politie gebruikt (Justitie, 2012) wordt beleidsvorming bij de Nationale Politie beschreven en

verschillende samenwerkingen met hun doelen beschreven.

3.4. Validiteit en betrouwbaarheid

Om de kwaliteit van het onderzoek te meten wordt gebruik gemaakt van de indicatoren validiteit en

betrouwbaarheid. De validiteit wordt onderverdeeld in interne validiteit en externe validiteit.

Vervolgens wordt de betrouwbaarheid van dit onderzoek beoordeeld.

De interne validiteit meet of er wordt gemeten wat gemeten wilt worden. In dit onderzoek wordt

voldaan aan de interne validiteit, omdat alle stappen in het onderzoek op elkaar zijn gebaseerd. De

belangrijkste concepten in het theoretisch kader leidt tot het conceptueel model. Vervolgens worden

12

de variabelen in het conceptueel model geoperationaliseerd, waaruit de interviewvragen worden

opgesteld. De data afkomstig van de interviews, leiden mede tot een antwoord op de hoofdvraag.

De externe validiteit meet of de uitkomsten uit het onderzoek generaliseerbaar zijn over andere

organisaties, dan wel andere sectoren. Dit onderzoek betreft een casestudy waarbij wordt getracht

diepgaand informatie te verkrijgen over de Nationale politie. De verkregen informatie is daarom niet

te betrekken op andere organisaties. De resultaten zijn gebaseerd op data verkregen van de

Nationale Politie en betrokken actoren en daarom zijn de resultaten enkel te betrekken op politie in

Nederland. Predictive policing wordt in iedere samenleving anders, of niet uitgevoerd. De resultaten

zijn daarom niet extern valide.

De betrouwbaarheid meet of dezelfde resultaten verkregen worden, wanneer hetzelfde onderzoek

opnieuw wordt uitgevoerd. De betrouwbaarheid is in dit onderzoek gering. Immers worden

medewerkers geïnterviewd en kunnen medewerkers na verloop van tijd van mening veranderen.

Ook kunnen ontwikkelingen omtrent predictive policing optreden waardoor het beeld van predictive

policing verandert. Om de betrouwbaarheid toch te kunnen waarborgen, worden twee soorten

methoden van onderzoek toegepast. Hierdoor wordt uit meerdere bronnen data verkregen, namelijk

documenten over predictive policing.

13

Hoofdstuk 4: Context en Bevindingen In dit deel van het onderzoek worden de bevindingen uit het onderzoek gepresenteerd. Allereerst zal

er een context beschrijving plaatsvinden en vervolgens zullen de resultaten verkregen uit interviews

worden besproken.

4.1. Context

Predictive policing is de toepassing van verschillende analytische technieken, met name

kwantitatieve technieken om risico’s van criminele activiteiten te kunnen bepalen en criminele

activiteiten te kunnen voorkomen door het doen van statistische voorspellingen. De term is in 2008

geintroduceerd door politiechef William Bratton van de Los Angeles Police Department (Perry, 2013,

p.1). Inmiddels zijn er vele ontwikkelingen geweest rondom de voorspellingstool. In Amsterdam

wordt het Criminaliteits Anticipatie Systeem (CAS) gebruikt om High Impact Crimes mee te

voorspellen. Onder High Impact Crimes vallen woninginbraak, straatroof en overvallen (De Vries,

2016). CAS doet voorspellingen op basis van criminaliteitsgegevens, maar ook andere variabelen,

zoals de dichtstbijzijnde snelwegenoprit en bekende criminele bedrijven in het gebied, worden

gebruikt als input voor de voorspelling (Rienks, 2015, p.23). Daarnaast worden in vier grote steden in

Nederland pilots uitgerold, waarbij predictive policing systemen worden gebruikt bij de politie. Het

predictive policing model kan een goede duiding kan geven van het risico, maar ook maatregelen

voorstellen om deze risico’s zo goed en efficiënt mogelijk te neutraliseren. De komst van predictive

policing zou de ‘pre-recherche’ introduceren, waarbij niet wordt gericht op waarheidsvinding, maar

op waarheidsvinding in de toekomst (Rienks, 2015, p.24).

De reorganisatie van de Nationale Politie heeft ertoe geleid dat de politie voor grote problemen is

komen te staan (Lieshout, 2014). In het Inrichtingsplan van de Nationale Politie wordt verwezen naar

het doel van de Nationale Politie; bijdragen aan een veiliger samenleving. Hiertoe zijn strategische

doelen opgesteld waarbij samenwerking met interne partijen, maar ook met externe partijen van

groot belang is, om de doelen te realiseren (Justitie, 2012). In het plan wordt gesproken van

samenwerkingen met de gemeente, burgers en politieacademie maar ook van internationale

samenwerkingen. Rienks (2015) sluit aan op de voordelen van samenwerkingen door te stellen dat

criminaliteit verandert en de ingevoerde data dus moet mee veranderen om de voorspelling up-to-

date te houden. Zoveel mogelijk data zou de voorspelling sterker kunnen maken qua impact.

Samenerkingen op verschillende gebieden, met verschillende actoren kan dus een grote bijdrage

leveren aan predictive policing. Door het volgen van soortgelijke delicten zouden er ook geografische

patronen kunnen ontstaan, waaruit verwachtingen kunnen worden afgeleid over een eventueel

volgend delict (Rienks, 2015, p.64). Een uitdaging is hierbij het interpreteren van data naar concrete

beleidsstappen.

Juridische aspecten om de bevoegdheden van de politie te garanderen zijn vastgelegd in wetten,

zoals de Wet Politie Gegevens, die bepaalde vormen van verwerking en verstrekking van

politiegegevens mogelijk maakt en hierover waarden en condities vaststelt. Rienks (2015, p.79) stelt

het volgende over inbeslagname van gegevens in juridische zin:

“De inbeslagname van gegevens in juridische zin is trouwens nog een lastig geval. Want volgens

artikel 94 van het Wetboek van Strafvordering zijn alleen voorwerpen (onder andere die de ‘waarheid

aan de dag kunnen brengen’) vatbaar voor inbeslagname. Een gegeven is in deze context geen

voorwerp. Gegevens zijn een abstract begrip. Gegevensdragers kunnen daarentegen wel in beslag

14

worden genomen. Dus bij het vermoeden dat de gegevens, vastgelegd op een gegevensdrager,

kunnen worden gebruikt voor waarheidsvinding, is slechts deze drager vatbaar voor inbeslagname.

4.2. Bevindingen interviews

Om een helder overzicht te bieden van de bevindingen, zullen per actor de bevindingen worden

gepresenteerd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de actor politie en onderzoeksinstelling

TNO, Risbo en een ICT-jurist als actor.

De medewerkers van de politie zijn te spreken over de voordelen van predictive policing. Het

programma CAS zou volgens de innovatiemakelaar ertoe kunnen leiden dat politie inzet wordt

gebaseerd op het programma en dit op een effectieve en efficiënte wijze kan gebeuren. De generalist

spreekt ook van voordelen voor capaciteitsmanagement. De projectleider zegt hierover kort:

“Ja de voordelen zijn denk ik dat je anders dan gebaseerd op trends, intelligenter met je informatie

omgaat.”

De projectleider voegt hier wel aan toe dat tijdens de pilot, dat de echte concrete voorspelling

redelijk laat werd gedaan door het programma CAS. De aard van de interventie naar aanleiding van

het predictive signaal, wordt daardoor moeilijk om op aan te passen. Daarnaast spreekt de

innovatiemakelaar van bepaalde aannames intern bij de politie:

“Dus je kunt bij wijze van spreken uitrekenen waar en wanneer het zal plaatsvinden. Dat is best een

gek idee voor politiemensen die uit de praktijk komen. En zeggen: “Ja het is toch een beetje je instinct

want je kijkt naar de omgeving en je denkt dit is mogelijk en dat niet.” Dus die eigen subjectieve

invulling maakt ook wel dat ze het lastig vinden om te doorleven, om te denken, ja misschien zit er

wel een systeem in, misschien zit er wel een patroon in.””

Ook de andere medewerkers spreken hierover, en stellen dat dit ook voor een deel uit

onwetendheid komt. Zo stelt de projectleider dat in de beginfase van de pilot in Hoorn de

medewerkers nogal sceptisch waren over de voorspellingen, omdat de variabelen waarmee werd

gewerkt, nog onbekend waren. Over andere actoren, betrokken bij predictive policing, stelt de

innovatiemakelaar dat het heel goed mogelijk is dat er andere belangen invloed uitoefenen op de

samenwerking:

“Een gemeente heeft naast veiligheid natuurlijk ook leefbaarheid. Die moeten ook hun budget

rondkrijgen dus die willen ook dingen doen waarvan politie zegt: ”Hey dat vraagt best wel veel inzet

van ons voor de veiligheid.” Belangen zijn niet altijd helemaal gelijk. Er kan dan weleens gebeuren dat

de gemeente zegt: “Ik zie hier dat een tool een bepaalde verhoogde onveiligheid voorspelt, maar ik ga

het toch doen, want ik wil mijn gemeente die kermis gunnen of die feestweek.””

De projectleider is het hier volkomen mee eens, en voegt eraan toe dat de beste resultaten wellicht

ook behaald kunnen worden als het samen wordt gedaan met de gemeente, besturing, handhavers,

maar misschien ook wel nog meer als de maatschappij er ook bij wordt betrokken. De

innovatiemakelaar bespreekt tevens een ander voordeel van predicitive policing en stelt dat

predictive policing niet een totaal nieuw systeem is:

15

“We weten niet tot op huishoudniveau hoe het zit met de beveiliging, sloten en honden. Dat weten

we gelukkig niet, dat hoeft ook helemaal niet. Maar we weten wel: waar zijn de mensen gemiddeld

wel thuis en waar zijn ze gemiddeld niet thuis overdag? Maar dat weet een inbreker ook als hij vier

keer op een dag rondfietst door een wijk. Zo doen ze die dingen. Predictive policing is dus niet nieuw

in die zin, maar het systematisch onderbouwen met data wat we nu op grote schaal kunnen

verzamelen en die combineren en naast elkaar leggen. Ja, voor een deel zeggen mensen ja ik herken

dit van mijn onderbuik gevoel maar dat is niet overal waar. Want er zijn ook mythes in de

criminaliteitsbestrijding en die kunnen we nu mooi ontkrachten.”

Het onderbuik gevoel wordt ook besproken door de andere medewerkers. Er wordt door alle

politiemedewerkers veel waarde gehecht aan de inzichten van ervaren agenten. Volgens de

generalist, wordt hier zelfs onvoldoende aandacht aan besteedt. De projectleider zegt het volgende

erover:

“Wat we gezien hebben bij die pilots van CAS wel hebben gezien dat het wel heel belangrijk is om al

die verschillende bronnen van informatie, van onderbuik gevoel tot gewoon de klassieke manier van

hotspots, die trendanalyses, te bundelen met de informatie die CAS oplevert. Maar je niet verlaten op

1 bron, dus als in we hebben nu CAS dus we gaan nu alleen daarmee plannen. Ten eerste, stuit je dan

ook echt op weerstand, want mensen zeggen dan krijg je: “Mijn gevoel zegt wat anders en ik

vertrouw mijn gevoel meer dan een vaag kaartje wat ik uit de computer krijg.” Dus dat soort

weerstanden, maar tegelijkertijd, en ten tweede zie je dat je ondanks het gebruik van big data en

intelligentie systemen dat je niet volledig daarop kunt vertrouwen.”

Tot slot zou predictive policing volgens alle politiemedewerkers nog veel meer kunnen bieden dan

dat het nu doet en kan het effect van predictive policing veel groter en uitgebreider zijn dan op dit

moment. Er zullen hier nog wel een aantal ontwikkelingen vooraf moeten gaan volgens de

projectleider. Zo zal data beter aangeleverd moeten worden en is het ook vrijwel onmogelijk om van

een causaal verband te spreken tussen predictive policing en het effect op de buitenwereld, omdat

vele andere factoren ook van invloed kunnen zijn en het niet altijd duidelijk is welke factor, wat voor

invloed speelt. De innovatiemakelaar zegt over de toekomst van predictive policing dat er verwacht

wordt, dat intelligenter gestuurd zal worden op de inzet van de capaciteit en dat dit iets vraagt van

de operationale medewerker, maar voegt daaraan toe:

“Daarnaast is er een leidinggevende laag, die moet daarop gaan sturen. Dit is wat we zien, daarom

verwachten we dat en daarom vragen we jou: ‘wil je vooral op die fiets in die wijk’? Daar gaat

gewoon ingebroken worden, we kunnen het gewoon uittellen en de meeste inbraken zijn overdag dus

fiets vooral overdag als burger. Of met een scootertje, jij ziet er heel jong uit, dus trek lekker kleding

aan waarbij je tussen die jongeren in blendt. Ga op dat pleintje zitten en kijk dan of je die kerel te

pakken kan krijgen.”

Maar de innovatiemakelaar ziet hierin ook meer schakels waaronder:

“Welke ketenpartners zijn hier van belang? Want misschien hoef je er niet als politie te zijn. Misschien

kun je bij een wijk wat geteisterd wordt door inbraken, de groenvoorziening vragen om juist daar te

gaan schoffelen, want ja er moet toch iemand wat zien. Het kan ook zo zijn en nu ben ik misschien

wat achterdochtig, dat als wij het patroon weten van de groenvoorziening en we denken nou dat is

16

toch ook toevallig die zijn altijd in de wijk aan het schoffelen waar wordt ingebroken. Dan moet je een

andere vraag stellen natuurlijk haha.”

De generalist deelt in het interview ook mee dat de komende vijf jaar predictive policing zich zeker

zal uitbreiden naar meerdere delen van het land. Echter, moet er dan nog het een en ander

gebeuren. De projectleider spreekt ook over positieve effecten in de toekomst, maar stelt ook dat

het programma CAS tegenwoordig ook kaarten aanbiedt in heel veel andere teams in het land.

Echter, wordt dit gedaan zonder begeleidende methode van gebruik. Hierdoor gaat ieder team er op

zijn eigen manier mee om en dan wordt het vaak gebruikt als een hotspot kaart, terwijl CAS meer zou

kunnen bieden. De projectleider zegt het volgende hierover:

“Daarmee doe je iets als predictive policing te kort, want het wordt dan gebruikt als een soort

trendanalyse. En dat vind ik te kort en dat is jammer. Er zit meer in.”

De actor onderzoeksinstellingen wijst ook op bepaalde voordelen, die ook worden gedeeld door de

politiemedewerkers. Alle respondenten die werkzaam zijn bij TNO wijzen op de voordelen voor

politie inzet en de onderzoeker bij Risbo stelt daarnaast:

“Ik denk natuurlijk meteen aan de preventie. Kijk van oudsher is de politie heel erg reactief van aard.

Er gebeurt een bepaald incident, mensen doen daar al dan niet aangifte op en de politie gaat dan

rechercheren om te kijken kan ik het misdrijf, incident, ect. opsporen. Je loopt daarmee achter de

feiten aan. Het grote voordeel van predictive policing is dat je aan die preventieve sfeer wijkt. Dus je

probeert incidenten voor te zijn, erop te anticiperen, op gedragingen van burgers, groepen,

terroristen.”

Echter, hebben de vier respondenten wel hun bedenkingen van de effectiviteit op dit moment.

Volgens de program manager bij TNO, is predictive policing slechts een signaal, waarvan de impact

op het moment nog relatief bescheiden ligt. Het signaal is niet dwingend, slechts suggestief en de

overige respondenten sluiten zich ook hierbij aan. Daarnaast spreekt de program manager van TNO

van belangen die een negatieve invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van predictive policing:

“Uh ja, ten eerste kan het natuurlijk stigmatiserend zijn. Als je in een bepaalde wijk, bepaalde tijdsstip

veel aanwezig gaat zijn met politiemensen. Dat is het lastige van je baseren op historische data, je

bevestigt het, je typeert het. Dus dat kan een effect zijn. Wat ook een effect kan zijn, is dat

politiemensen op straat zich heel erg gestuurd voelen. Dat hangt heel erg van de implementatie af,

van hoe je dat doet. Als je het ‘rescriptief’ (voortschrijvend) gaat gebruiken, dan kunnen agenten het

als lastig ervaren, het is verlies van vrijheid. Omdat je als een marionet van de ene naar de andere

kant moet hollen. Door het systeem geregeerd worden. Dus dat kan een effect zijn.”

Ook is predictive policing volgens een medewerker bij TNO momenteel een hype, doordat heel veel

mensen nog niet precies zouden weten hoe die voorspellingen werken. Echter, is volgens de TNO

medewerker, men wel al heel snel blij met het programma, zonder echt een goede effectmeting te

doen.

Een andere medewerker van TNO spreekt over belangrijke aspecten bij het gebruik van predictive

policing:

17

“Dan liggen er wel maatschappelijk / ethische vragen. Als je nou eigenlijk niet echt begrijpt wat een

tool doet en je laat je politiemensen erop inzetten. Je levert je dus over naar artificial intelligence, dus

daarmee is een stapje gezet naar een moeilijk te controleren overheidsoptreden. En daarmee verlies

je ook als het ware de regie, want machines doen dan het werk. Zo ver is het natuurlijk nog niet. De

huidige tool is redelijk eenvoudig. Maar dat zet wel aan het denken.”

De respondenten van TNO en Risbo spreken over samenwerkingen met de politie en de TNO

medewerkers stellen dat er sprake is van nauwe contacten. Zo zitten medewerkers van TNO ook bij

de politie aan tafel om te overleggen. Echter, door de drukte van de reorganisatie medewerkers er

ook voor kiezen om via het ministerie te helpen. Tijdens de interviews spreken de respondenten van

verschillende belangen om mee te werken aan predictive policing. Hierbij speelt financieel belang

een rol, maar stelt een respondent ook over samenwerkingen met de gemeente en de private

beveiliging:

“Zeker, gemeentes zijn heel erg geïnteresseerd in dit soort ontwikkelingen. Want heel veel dingen die

je kunt veranderen om criminaliteit terug te dringen is niet iets wat de politie alleen kan. Dus de

gemeente is een hele interessante. Het andere is, heel veel dingen die je doet voor de politie, kun je

een op een kopiëren naar private beveiligers. Ook als je een bedrijventerrein wilt bewaken, is het

interessant om te weten of het nu op vrijdagavond populaire tijd is in dat bepaalde gebied. Dus moet

ik daar nu een mannetje extra heen sturen? Dus ook met dat soort partners, zijn we ook bezig om te

kijken: hoe kunnen we dit voor jullie inzetten?”

Belangen kunnen volgens de onderzoeker bij Risbo ook hele andere doelen hebben:

“Maar daarnaast, informatie kan ook een politieke perspectief hebben. Informatie is ook een

potentiele bron van macht, er komen allemaal strategische gedragingen uit. Op het moment dat je

met verschillende actoren, data, kennis deelt. Dat kan gevoelig liggen, want iedereen heeft een

bepaald kennismonopolie. En om dat te delen, ja dat kan bepaalde weestanden oproepen.”

De respondenten spreken allen van bepaalde barrières. Zo wordt gesproken over juridische barrières

zoals etnisch profileren en het invoegen van bepaalde variabelen aan de voorspellingstool die in een

rechtszaak in twijfel getrokken kunnen worden. Zo licht de ICT-jurist toe dat dit soort zaken nieuw

zijn en nog vrij onbekend terrein. Een medewerker van TNO vertelt hierover dat er ook geen

jurisprudentie bekend is over predictive policing en dat uiteindelijk juridisch zal blijken of wat de

politie doet ook wettelijk mag. Tot slot bespreekt de onderzoeker bij Risbo van nog andere mogelijke

belemmeringen:

“Dus als je puur uitgaat van de techniek dan denk ik dat je heel weinig barrières hebt. Maar je hebt

natuurlijk ook een andere kant en dat is natuurlijk wat wel een rem kan zijn. Als je kijkt naar de

politie, de Nationale Politie, de reorganisatie, heeft geleid tot bepaalde knelpunten, onzekerheden,

dingen die niet helemaal goed lopen. Mensen die onzeker zijn over hun baan. Dus zijn er wel een

aantal organisatorische belemmeringen om dit soort dingen in de organisatie in te voeren uit te

rollen, over alle politie-eenheden. Dat is een barrière. Je hebt natuurlijk ook een financiële barrière, je

kan bijvoorbeeld inzetten op predictive policing, maar dat is een aspect en je kunt ook op tal van

andere dingen inzetten. En uiteindelijk is er een budget kwestie, waar ga je op investeren?”

18

Hoofdstuk 5: Analyse In dit deel van het onderzoek worden de resultaten getoetst aan de theoretische concepten die

eerder in het onderzoek zijn behandeld. Hiertoe worden de bevindingen gebruikt om te kunnen

reflecteren op het conceptueel model in dit onderzoek.

Uit de bevindingen blijkt dat de verschillende actoren bepaalde belangen delen maar er ook grote

verschillen bestaan in een aantal aspecten rondom predictive policing. De interviews tonen aan dat

alle respondenten te spreken zijn over de voordelen. Veiligheid wordt tijdens de meeste interviews

aangehaald als een gedeeld belang om samen te werken, maar autonomie en kennismonopolie zijn

belangen die kunnen leiden tot barrières in het samenwerkingsproces. Uit de interviews blijkt dus

dat er wel degelijk advocacy coalities zijn die predictive policing nastreven. Ook worden verschillende

instrumenten aangehaald tijdens de interviews om beleidsvorming bij de politie te beïnvloeden.

Hoewel het bij de meeste respondenten blijft bij een adviserende taak, worden verschillende actoren

genoemd die wel degelijk politieke en juridische invloed uitoefenen op beleidsvorming bij de politie.

Daarnaast wordt gesproken van andere wegen die bewandeld kunnen worden om alsnog enige

invloed te kunnen uitoefenen. Het gebruik van gepolitiseerde technische informatie en publicaties

van evaluatierapporten is tevens een instrument, dat ingezet kan worden bij onderzoeksorganisaties.

Verschillende actoren proberen dus op verschillende manieren invloed uit te oefenen op

beleidsvorming bij de politie. Hiertoe hebben actoren verschillende belangen. Dit kunnen belangen

zijn om samenwerkingen omtrent predictive policing met de politie te realiseren, zoals financiële

belangen of het stimuleren van het maatschappelijk debat rondom ethische kwesties. Maar ook kan

er sprake zijn van tegenstrijdige belangen waardoor er barrières optreden in de ontwikkeling van

predictive policing.

Daarnaast zou de onderzochte data, getoetst worden aan de laatste fase van de theorie van

Drengson. Uit de toetsing blijkt dat predictive policing zich niet bevindt in de fase van appropiate

technology, de laatste fase. Om te kunnen spreken van appropitate technology moet sprake zijn van

het gebruik van het systeem als instrument om bepaalde doelen te bereiken. Interviews tonen aan

dit het geval is; alle respondenten stellen dat predictve policing belangrijke doelen kan realiseren bij

de Nationale Politie. Het vergroten van efficiency en effectiviteit is een van de meest genoemde

voordelen. De mogelijkheden en diversiteit zijn groot, er worden voorbeelden aangehaald waarbij

mogelijke toekomstige terroristische aanslagen voorkomen kunnen worden. Ook blijkt het

voorspelbare tool bruikbaar in meerdere organisaties, zoals de Belasting om belastingontduiking

effectiever op te sporen. Het systeem zou dus ook, indien verdere ontwikkeling plaatsvindt, lokale en

specifieke criminaliteitsproblemen kunnen oplossen. Er is daardoor ook sprake van diversiteit in het

gebruik van predictive policing op het gebied van criminaliteit. Hoewel het systeem nu nog vrij simpel

wordt gebruikt, tonen de interviews klaarblijkelijk aan dat er grote mogelijkheden denkbaar zijn. De

menselijke attitude is kenmerkend voor scheiding tussen verschillende fasen. Wanneer de menselijke

attitudes over mogelijke barrières en gevaren worden besproken in de ontwikkeling van predictive

policing, blijkt uit de interviews dat er een bepaalde angst heerst om gestuurd te worden door een

technologisch systeem. Verlies van de eigen menselijke autonomie en onvoldoende kennis van het

daadwerkelijke programma, heeft hier invloed op. Respondenten zijn momenteel kritisch over de

daadwerkelijke effecten van het voorspellende programma en zien predictive policing merendeels

als een signaal dat genegeerd kan worden als de politiecapaciteit ontoereikend. In de toekomst is de

kans groot, dat predicive policing grote invloed kan hebben op beleid, vanwege de diversiteit en

19

effectiviteit. Echter, kan er aan de interviews momenteel nog niet vastgesteld worden dat predictive

policing een onmisbaar systeem is in de samenleving. Het technologisch systeem, wat in dit

onderzoek predictive policing voorstelt, is daardoor niet een systeem dat menselijke ontwikkeling

bevordert. De data in dit onderzoek toont aan dat de menselijke houding tegenover predictive

policing niet overeenkomt met de fase van appropiate technology. Predictive policing bevindt zich

dus niet in de laatste fase. Drengson stelt over de fasen waarin technologieën kunnen worden

geplaatst, dat appropiate technology de beste fase is voor implementatie van beleidsvorming. Uit de

data in dit onderzoek blijkt dat de implementatie nog niet volledig succesvol is. De belangen van de

actoren wegen mee in deze implementatie.

Aan het eind van het conceptueel model werd een verwachting geschetst aan de hand van de

theoretische concepten. De verwachting was het volgende:

De invloed van advocacy coalities die predicitive policing nastreven op beleidsvorming, is groter

wanneer de fase van appropiate technology van toepassing is op predicitive policing.

Deze verwachting is niet uitgekomen in dit onderzoek. Dit onderzoek heeft namelijk geleid tot

resultaten waaruit blijkt dat predictive policing zich niet in de gestelde fase bevindt. Hierdoor kan de

verwachting niet worden bevestigd. De fase waarin predictive policing zich bevindt, zorgt er juist

voor dat respondenten kritisch kijken naar de toepassing. Een deel van de respondenten geven aan

juist door middel van onderzoek, de politie te adviseren een meer terughoudende positie aan te

nemen in de ontwikkelingen rondom predictive policing. Er zijn momenteel nog juridische barrières

waaruit moet blijken of de voorspellende technologie wel is toegestaan in de samenleving. Daarnaast

zijn er barrières in de samenleving en intern bij de politie zelf. Draagvlak en sturing door technologie

zijn veel aangehaalde argumenten. Een deel van de actoren wenst dat de experimenteerfase wordt

verlengd in plaats van uitbreiding plaatsvindt naar meerdere steden, zoals de politie dat wenst.

Verschillende instrumenten worden ingezet om de eigen belangen van de coalities te realiseren in dit

proces. Zo blijkt uit de interviews dat er sprake is van een eigen website van de onderzoeksinstelling

waarin verschillende kritische onderzoeken van de politie aan het licht worden gebracht. Als

achterliggende belang van de website wordt gesproken van het stimuleren van het maatschappelijk

debat en de zin en onzin rondom predictive policing te onderscheiden. De actoren onderling

proberen dus het beleid te beïnvloeden. Echter, bevindt predictive policing zich mogelijk in een fase

waardoor actoren niet meewerken aan verdere uitbreiding zoals de politie dat wenst. Er wordt juist

invloed uitgeoefend door actoren om een meer terughoudende positie te realiseren bij de politie. De

actoren geven verschillende argumenten om het debat te stimuleren, van juridische tot aan

organisatorische argumenten.

20

Hoofdstuk 6: Conclusie In dit deel van het onderzoek, wordt antwoord gegeven op de hoofdvraag. De hoofdvraag zal

allereerst herhaald worden, waarna aan de hand van de analyse een antwoord gegeven zal worden

op de hoofdvraag.

Om tot de conclusie te komen zal allereerst de hoofdvraag hieronder worden geformuleerd:

Wat is de invloed van de fasen van technologie op predictive policing op beleidsvorming bij de

Nationale Politie?

Het onderzoek heeft aangetoond dat predictive policing zich niet in de fase appropiate technology

bevindt. Er wordt niet voldaan aan alle vereisten om te kunnen spreken van deze fase. Bij de

toepassing van het systeem ontbreekt de bevordering van de menselijke ontwikkeling en het ervaren

van een onmisbaar systeem tijdens het gebruik. De menselijke houding tegenover het

voorspellingstool wijst op een meer terughouding en meer experimenten om effecten te

verduidelijken van preditcive policing op de criminaliteit en samenleving. Hierdoor heeft predictive

policing niet een versterkend invloed op beleidsvorming bij de politie. Uit de interviews blijkt wel

enthousiasme voor voorspelbare programma’s, maar wordt ook gewezen op de gevaren. Predictive

policing wordt op dit moment gezien als een programma met veel mogelijkheden maar tevens

serieuze ethische kwestie in de huidige informatiesamenleving. De menselijke houding is kritisch

naar deze vorm van technologie. Overgeleverd worden aan een technologisch systeem, waarbij de

eigen autonomie wordt ingekort, stuit tot veel weerstand bij betrokken actoren. Dit wordt versterkt,

doordat er onvoldoende kennis is over de technologie. De totstandkoming van de voorspelling is

voor veel gebruikers nog een raadsel en daardoor wordt het enkel als een voorspellend signaal

gezien onder de meeste respondenten. Verschillende inzichten zijn hierop mogelijk, de discussie

blijven voeren tussen betrokken actoren is dan ook van groot belang om tot gezamenlijk beleid te

kunnen komen. De betrokken actoren zijn in staat om invloed uit te oefenen op beleidsvorming bij

de politie, door de inzet van verschillende instrumenten.

Uit dit onderzoek blijkt dan ook dat de Advocacy Coalition Framework van toepassing is op

beleidsvorming bij de Nationale Politie. Echter, kan er geen versterkend invloed van predictive

policing vastgesteld worden op beleidsvorming bij de politie. Er is in dit onderzoek sprake van invloed

vanuit de betrokken actoren om de experimenteerfase te verlengen. De theorie van Drengson

benoemt vier fasen waarin de laatste fase is getoetst in dit onderzoek. Echter, blijkt uit de analyse

dat er sprake is van een andere fase. De eerste fase stelt dat ontwikkelingen worden gediend als

instrument om macht en welvaart te realiseren. De tweede fase stelt dat er een liefde ontstaat voor

technologie, waarin technologie een spel van het leven wordt. De derde fase technophobia benoemt

de angst voor bepaalde technolgische ontwikkelingen en stelt als belangrijk kenmerk dat de mens de

behoefte heeft om de technologie zelf te sturen in plaats van dat de mens wordt gestuurd door de

technologie. Dit is een overeenkomst met de data en zou kunnen verklaren waarom actoren een

verlening van de experimenteerfase wensen. Doordat er geen onderzoek is gedaan naar de eerste

drie fasen, kunnen hieruit geen conclusies over worden getrokken.

Om tot deze conclusie te komen zijn er acht interviews afgenomen met betrokken actoren die

voldoende kennis hebben van predictive policing om een eigen inzicht te bieden aan de onderzoeker

met betrekking tot het onderwerp predictive policing, beleidsvorming bij de politie en betrokken

21

actoren in dit proces. In dit onderzoek is gekozen om enkel de laatste fase te toetsen door gebrek

aan tijd en data. Hierdoor kan in dit onderzoek niet worden getoetst in welke fase predictive policing

zich dan wel bevindt. De toetsing op andere fasen binnen de theorie van Drengson vereist

vervolgonderzoek.

Hoofdstuk 7: Discussie

In dit afsluitend deel van het hoofdstuk zal een kritische reflectie plaatsvinden op het onderzoek dat

is uitgevoerd. Hierbij zullen kanttekeningen worden geplaatst op het onderzoek.

Allereerst kan kanttekeningen worden geplaatst bij het lage aantal respondenten met een functie

binnen de politie. Het afnemen van interviews met sleutelfiguren bij de politie bleek een lastige taak.

Hierdoor is gekozen betrokken actoren te benaderen. Meer sleutelfiguren binnen de politie op het

gebied van predictive policing en beleid, had meer diepgaand inzicht kunnen bieden. Daarnaast

kunnen acht respondenten weinig zijn om te onderzoeken welke actoren er zijn betrokken bij

samenwerking omtrent predictive policing. Om de belangen van de betrokken actoren allemaal

afzonderlijk te meten, zijn meer interviews vereist. Doordat kennisinstellingen veel informatie tot

beschikking hadden over de politie en betrokken actoren, is gekozen om deze actor te interviewen.

In de samenleving spelen veel meer actoren een rol bij beleidsvorming omtrent predictive policing.

Daarnaast kunnen er bedenkingen worden geplaatst bij de toetsing op louter de laatste fase van de

theorie van Drengson. Door beperkte tijd en enkel acht interviews is gekozen om de overige fasen

niet toetsen. Echter, had het veel waarde kunnen toevoegen aan het onderzoek als wel gesteld kon

worden in welke fase predictive policing zich dan wel bevindt. De invloed op beleidsvorming zou in

dat geval beter onderzocht kunnen worden.

22

Literatuurlijst

Cairney, P. (2013, Oktober 30). Paul Cairney. Opgehaald van Policy Concepts in 1000 words: The

Advocacy Coalition Framework: https://paulcairney.wordpress.com/2013/10/30/policy-

concepts-in-1000-words-the-advocacy-coalition-framework/

De Vries, A. & Smit. S. (2016, april 25). Predictive policing: een overzicht. Opgehaald van

socialmediadna: http://socialmediadna.nl/predictive-policing-overzicht/

Doeleman, D. W. (2014). Predictive policing - wens of werkelijkheid? het Tijdschrift voor de Politie,

29-42.

Doorewaard, P. V. (2015). Het ontwerpen van een onderzoek. Amsterdam: Boom Lemma uitgevers.

Drengson, A. R. (1982, Summer). Four Philosophies of Technology. Philosophy Today, 103-117.

Dusek, V. (2006). Philosophy of Technology: An Introduction. In V. Dusek, Philsophy of Technology:

An Introduction (pp. 26-37). USA, UK, Australia: Blackwell Publishing.

Ellul, J. (1964). In The Technological Society (J. Wilkinson, Vert., pp. 333-343). New York: Alfred A.

Knopf, Inc. and Random House, Inc.

Jonker, J. (2015, augustus 31). Rem op reorganisatie politie. De Telegraaf.

Justitie, M. V. (2012). Inrichtingsplan Nationale Politie. kwartiermaker Nationale Politie.

Lieshout, L. v. (2014, november 15). De vijf grootste problemen van de politie. Opgehaald van

nrcreader: http://www.nrcreader.nl/artikel/7368/de-vijf-grootste-problemen-van-de-politie

Mauriac, F. (1968). Le nouveau bloc-notes 1961-1964. Frankrijk: Flammarion.

Noort, W. (2016, april 15). Slimme stad of dataslurper. NRC.nl.

Paul A. Sabatier, C. M. (2014). Theories of the policy process. Boulder: Westview Press.

Prins, J. (2004). Tehcnologie en de nieuwe dilemma's rond identificatie. Justitiële Verkenningen, 1-47.

Rienks, R. (2015). Predictive Policing: Kansen voor een veiligere toekomst. Apeldoorn:

Politieacademie Apeldoorn.

Sabtier, W. (2007). The Advocacy Coalition Framework: Innovations and Clarifications. Boulder:

Wetsview Press. Opgehaald van The Advocacy Coalition Framework: Innovations and

Clarifications: http://collectivememory.fsv.cuni.cz/CVKP-29-version1-priloha_2_FF.pdf

Spelier, R. (2011). Onderweg naar nationale politie?! Utrecht: Department Bestuurs- en

Organisatiewetenschap.

23

Walter L. Perry, B. M. (2013). Predictive Policing: The Role of Crimecasting in Law Enforcement

Operations. RAND Corporation.

Bijlage

Bijlage 8.1.: Kwalitatieve vragenlijst

Appropiate technology 1. Wat is predicitive policing en wat is het doel van het gebruik ervan? 2. Wat zijn de voordelen van predictive policing? 3. Hoe wordt predicitive policing gebruikt in het dagelijks leven?

Advocacy coalition framework 4. Welke coalities zijn betrokken bij beleidsvorming omtrent preventief opsoringsbeleid? 5. Wat zijn de belangen van die coalities? 6. Welke instrumenten hebben zij om beleidsvorming te beïnvloeden (zowel meewerken als

beleid hinderen)? 7. Wat is het belang voor de desbetreffende organisatie om mee te werken met de politie? 8. Op wat voor manier komen de coalities tot een gezamenlijk standpunt?

Veranderingen in beleidsvorming 9. Hoe is beleid omtrent predictiev policing ontstaan? 10. Hoe ziet u predictive policing over vijf jaar? 11. Wat voor invloed heeft predictive policing gehad op beleidsvorming? 12. Wat voor effect kan het nog hebben op beleidsvorming?