28-04-2023 1STEFAAN VERCAMER – 8 december 2015 – Beweging.net Gent-Eeklo

OORLOGSVLUCHTELINGEN

Crisis & Uitdagingen

I. InleidingII. EuropaIII. BelgiëIV. AsielprocedureV. Rechten en plichten asielzoekerVI. Rechten en plichten vluchtelingenVII. IntegratieVIII.TerugkeerIX. Aanpak oorzakenX. Slot

Overzicht

28-04-2023 3

• Deze crisis gaat om mensen die massaal de oorlog ontvluchten en zoeken naar een veilige omgeving voor zichzelf en hun kinderen

Broeihaarden in Syrië

Uitgangspunt

• Mensen hebben medelijden, maar zijn soms ook bang.

Spontane solidariteitsacties, maar ook grote bezorgdheden bij onze burgers:

- Bedreigend gevoel en gevoel van onveiligheid en onrechtvaardigheid

- Vragen over integratie & samenleving, over rechten & plichten

HOE REAGEREN MENSEN ?

HOE PAKKEN WE DIT AAN?

I. Inleiding

AANPAKHUMANE OPVANG

➜ MORELE & WETTELIJKEVERANTWOORDELIJK-HEIDSolidaire houding ten aanzien van oorlogs-vluchtelingen zo lang als nodig

➜ SNELLE INTEGRATIEWie erkend wordt draagt bijVeiligste manierGeeft perspectief

➜ GEEN RECHTEN ZONDER PLICHTENDuidelijke communicatie & afspraken en kordaatoptreden.

AANZUIGEFFECTAANPAKKEN

➜ ACTIEF ONTRADENLeren uit het verleden (hotels)Controle in kampen

➜ CORRECTTERUGKEERBELEIDHumaan en duidelijk

➜ EU SPREIDINGSPLANGeen land naar keuze

INTERNATIONALEAANPAK

➜ EU PLAN ASIELBELEIDEendrachtig beleidVerplichte spreiding Bewaking buitengrenzenHotspots

➜ INTERNATIONAALAanpak mensensmokkelSteun aan buurlanden conflictgebieden

➜ OPLOSSING

TEN GRONDEDiplomatiek overlegMilitair ingrijpen niet uitsluiten

Heropbouw

Solidariteit met oorlogsvluchtelingen maar niet ten koste van de Vlaming. - We hebben normen en waarden in onze samenleving

en die gelden voor iedereen, daar kan niet over gedialogeerd worden.

- Uit respect voor ieders cultuur is het nodig om goede afspraken te maken, over bv. religie, culturele gewoontes, voeding etc.)

- Erkende vluchtelingen moeten ondersteund worden om zo snel mogelijk bij te dragen aan onze samenleving

- Want bijdragen is de snelste weg tot integratie en geeft perspectief en kans wanneer terugkeer mogelijk is

- Integratie is de beste weg naar een veilige samenleving voor iedereen.

28-04-2023 6

WAAROM SPREKEN WE VAN CRISIS?

• Uitzichtloosheid in kampen en in land van oorsprongzet aan om naar Europa te komen

• Oorlogsvluchtelingen zijn geen economische migranten

• 60 miljoen vluchtelingen wereldwijd

• Buurlanden van Syrië vangen meeste vluchtelingen op:

- Turkije: 2 miljoen

- Libanon: 1,2 miljoen

- Jordanië: 630 000

28-04-2023 7

AANTAL EN NATIONALITEIT VLUCHTELINGEN➜ VOORNAAMSTE CONFLICTEN

DICHT BIJ EUROPA : Syrië, Irak, Somalië, Jemen, Afghanistan

➜ CONFLICT IN SYRIË :12,2 miljoen mensen in nood, 7,6 miljoen ontheemd (internally displaced) (Syrië : 22 miljoen inw.).

➜ 4.088.078 VLUCHTELINGEN IN BUURLANDEN :

Turkije 1.939.999

Libanon1.113.941

Jordanië629.245

Irak249.463

28-04-2023 8

II. Kan Europa deze vluchtelingenstroom aan? Sterke stijging in EU-28 laatste jaren:

2013: 431.090 2014: 625.920 2015 (tot sept.): 710.000

Duitsland (tot sept.): 303.443 België (tot okt.): 27.076

Verwachting 3 mio vluchtelingen in periode 2015-2017

= bevolkingstoename van 0,4%

Noot: Cijfers: geregistreerde vluchtelingen

II. Kan Europa deze vluchtelingenstroom aan?

10

Bron: De Standaard, 23/04/2015

INSPANNINGEN EUROPEES/GLOBAALWAT MOET ER GEBEUREN OP EUROPEES EN GLOBAAL VLAK

Sterker gemeenschappelijk asielbeleid. Daarom steunen wij het plan Juncker.• Opstellen gemeenschappelijke Europese lijst

van veilige landen van herkomst = landen met een consequent terugkeerbeleid

• Permanent noodmechanisme voor solidaire spreiding asielzoekers over de EU-lidstaten

• Sterker Europees terugkeerprogramma en versterkte samenwerking met de landen van herkomst.

• Het opvoeren van de strijd tegen mensensmokkel en mensenhandel.

• Hulp aan vluchtelingenkampen

• Aanpak ten gronde diplomatiek en militair

Akkoord over de spreiding 160.000 vluchtelingen lente 2015 40.000 waarvan België 1.364 personen (3,41 % van het totaal) september 2015 120.000 waarvan België +/- 4.451 personen (3,7% van het totaal) totaal België: 5815 op te nemen, gespreid over 2 jaar )

Hervestiging: 20.000 personen

Belangrijk hierbij is ontwikkeling van het “hot spots-concept” waarbij op sommige plaatsen asielzoekers snel geïdentificeerd en geregistreerd kunnen worden. Eerste hotspot opgestart in Italië (eind okt: eerste 40.000 verspreid over EU) 11

III. Europa

Bron: De Standaard, 24/09/2015

III. Opvang: kan België dit aan?

13

Stijging van het aantal asielaanvragen:2014, 17.213 aanvragen2015 tot eind oktober reeds 27.076 aanvragenMaar 1999-2000: piek van 42.691 aanvragen

Verwachting 2015: 40.000Is ± evenveel als in 1999-2000

Uitdaging volgmigratie

III. Opvang: kan België dit aan?

14

België

Nederland

Frankrijk

Duitsland

Verenigd Koninkrijk

8.3

4.3

4.2

5.3

2.2

In vergelijking met onze buur-landen

• België stond in 2014 op 10de plaats in Europa voor opvang

III. Opvang: kan België dit aan?

Druk op opvangplaatsen stijgt met grotere instroom Asielzoekers krijgen materiële opvang

15

EVOLUTIES IN BELGIËEVOLUTIE VAN DE LAATSTE JAREN ASIELAANVRAGEN

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

14.3

53

11.4

20

12.4

43

11.7

88

21.9

65

35.7

78

42.6

91

24.5

49

18.8

05

16.9

40

15.3

57

15.9

57

11.5

87

11.1

15

12.2

52

17.1

86

19.9

41

25.4

79

21.4

63

15.8

40

17.2

13 2707

6

Tot eind okt van 2015

28-04-2023 16

III. OPVANG: KAN BELGIË DIT AAN?

III. Opvang: hoe vangen we hen op?

Doel: flexibel opvangnetwerk, bestaande uit drie fasen: 16.200 structurele opvangplaatsen; Buffer van 2.100 plaatsen; Bijkomende capaciteit via overheidsopdracht.

Þ Momenteel +- 27.074 plaatsen + > 1.300 in pre-opvangÞ Per week moeten een 1.000-tal plaatsen geopend

worden om de instroom bij te houdenÞ Eind 2015 wellicht + 37.000 plaatsenÞ Opvang voor iedereen zodat niemand op straat slaapt

17

18III. Opvang: hoe vangen we hen op?

19III. Opvang: hoe vangen we hen op?

20III. Opvang: hoe vangen we hen op?

17

III. Opvang: effect op gemeenten

Nu + 9.000 Uitbreiding mogelijk van collectieve opvang, ook via

private initiatieven Evenwichtige spreiding, 5.000 extra, vrijwillig als het

kan, verplicht als het moet

22

III. Opvang: niet-begeleide minderjarige vreemdelingen

2014: 1.907 NBMV 2015 januari – oktober : 1.725 NBMV 240 + 100-tal extra voogden voor de 950

bijkomende NBMV

Welzijn: Minister van Welzijn legt focus op prioritaire doelgroepen: NBMV en gezinnen met kinderen

Gepaste opvang voor kinderen (pleegzorg, begeleiding,…)

23

STATUTENOver wie spreken we?

1. ASIELZOEKER = persoon die asiel vraagt, is legaal tijdens de procedure

2. ERKENDE VLUCHTELING 1

= Enkel gegronde aanvragen worden aanvaard Tijdelijke verblijfsvergunning 5 jaar

3. SUBSIDIAIR BESCHERMDE 2

= Enkel gegronde aanvragen worden aanvaard Tijdelijke verblijfsvergunning 5 jaar

4. UITGEPROCEDEERDE = Aanvraag afgewezen, ten einde procedure

moet het land verlaten, anders zonder papieren

5. ECONOMISCHE MIGRANT= Geen officieel statuut, meestal terugkeer

1 Gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of politieke overtuiging.

2 Reëel risico op doodstraf of executie, ernstige schade door onmenselijke of vernederende behandeling; ernstige schade door gewapend conflict.

28-04-2023 24

PROCEDURES

DVZ CGVS Erkenning als vluchteling: #Begov 5j tijdelijke verblijfsvergunning (voorheen permanent)

Subsidiaire bescherming: 5j tijdelijke verblijfsvergunningAanvraag afgewezen:Mogelijkheid tot beroep bij RVV

#BEGOVScreening

VSSE+60 extra mensen

KORDAAT TERUGKEERBELEIDVrijwillige terugkeermet begeleidingGedwongen terugkeerevt. verblijf gesloten centrum

DVZ: Dienst VreemdelingenzakenCGVS: Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozenRegeringsbeslissing 22 okt: enkel laatste aanvraag telt, andere vervallenVSSE: Veiligheid van de Staat

FEDASIL

RVV: Raad voor Vreemdelingenbetwistingen

28-04-2023 25

• Zorgvuldige screening door DVZ, militaire inlichtingendienst en staatsveiligheid, politie

“ER ZIJN ER OOK VEEL SLECHTE TUSSEN”

28-04-2023 26

Vluchtelingen zijn geen terroristenterroristen zijn geen vluchtelingen 12 federale maatregelen tegen terrorisme (200 mio. euro):

1. Uitbreiding terrorismewetgeving: vertrek naar buitenland voor terrorisme in strafwetboek

2. Uitbreiding strafbaarstelling: aanzetten tot terrorisme, rekrutering en opleiding strafbaar

3. Mogelijkheid intrekken Belgische nationaliteit uitgebreid

4. Intrekken identiteitskaart bij risico voor openbare orde of veiligheid: van 11 Syriëstrijders werd het verblijf ingetrokken

5. Bevriezen van de rekeningen van Belgische terroristen6. Systematische opvolging van buitenlandse

strijders in België

27

12 federale maatregelen tegen terrorisme (2):7. Optimaliseren informatie-uitwisseling

tussen verschillende diensten8. Plan tegen Radicalisme herzien9. Snelle en efficiënte aanpak

radicalisering in Belgische gevangenissen

10. Oprichten Nationale Veiligheidsraad11. Leger voor specifieke bewakingsopdrachten12.Uitbreiding capaciteit Staatsveiligheid

28Vluchtelingen zijn geen terroristen,terroristen zijn geen vluchtelingen

Vluchtelingen zijn geen terroristen,terroristen zijn geen vluchtelingen 19/11/2015: Federale Regering maakt 400 mio. euro extra vrij voor

terrorismebestrijding - Inzet op 4 assen:1. Haatboodschappen aanpakken2. Verscherpte aandacht voor potentieel gevaarlijke individuen3. Meer middelen voor de veiligheidsdiensten4. Handelen op internationaal vlak

Vlaamse Regering: 55 maatregelen tegen radicalisering, bv. Wegnemen voedingsbodem door tegengaan van ongekwalificeerde

uitstroom uit het onderwijs Wegwerken drempels naar hulpverlening in sectoren welzijn en

onderwijs Ondersteuning van leerkrachten en eerstelijnswerkers bij snellere

detectie radicalisering Ontwikkelen van een tegendiscours Kordate aanpak van haatpredikers

29

EVOLUTIES IN BELGIËAANTAL GEWEIGERDEN, AANVAARDEN ETC.

Enkelvoudige asielaanvragen(23.334

)

Meervoudige asielaanvragen(3.742)

Aantal asielaanvragen:27.076 (tot okt. ‘15)

MOMENTEELIN ONS LAND:60% ERKEND,40% AFGEWEZENVroeger 20 tot 25% erkendVorig jaar: 40% erkend

28-04-2023 30

Inclusief Niet-begeleide minderjarigen (1725)

V. Waar hebben asielzoekers recht op?

Asielzoekers krijgen GEEN financiële steun

Wat wel? Een heel beperkt bedrag zakgeld Afhankelijk van de leeftijd tussen 4,50 € en 7,40

€/week Voor persoonlijke uitgaven, bv. sigaretten, frisdrank,

belwaarde, snoep voor kinderen, …

31

WAAROM KIEZEN WIJ VOORWIN(WIN/WIN)TEGRATIE?• Versterken en integreren van vluchtelingen is

de beste manier naar een veilige samenleving waar iedereen toe kan bijdragen.

• Versterkte vluchtelingen zijn ook in staat om hun land terug op te bouwen en kunnen terug gaan als de toestand het toelaat.

VOORWAARDEN?• Rechten en plichten• Geen voorkeursbehandeling• Integratie in onze democratische cultuur

#Begov

Engagementsverklaring: princiepsbeslissing

28-04-2023 32

VI. Waar hebben vluchtelingen recht op?

TIJDENS ASIELPROCEDURE :• materiële steun (bed, bad, brood, begeleiding). • opvang in open collectief opvangcentrum of lokaal

opvanginitiatief (LOI).

ALS ERKEND VLUCHTELING OF SUBSIDIAIR BESCHERMDE :• 2 maanden om opvang te verlaten. • OCMW helpt in de zoektocht naar een woning.• Voorwaarden m.b.t. de toegang of toewijzing

van sociale woningen idem Belgen. Moeten meestal 3 jaar wachten omdat er voorrang is voor inwoners gemeente.

VI. Na erkenning - huisvesting

VI. Na erkenning -apart sociaal statuut?

Geen opdeling in A-burgers en B-burgers; Zelfde rechten, MAAR…

Geen voorkeursbehandeling. Moeten voldoen aan zelfde voorwaarden

Hebben niet onmiddellijk toegang tot alle takken sociale zekerheid

Hebben onder bepaalde voorwaarden, die voor iedereen gelden, toegang tot sociale bijstand

34

• Krijgen niet onmiddellijk toegang tot alle takken van het sociaal zeker-heidsstelsel, wel recht op gewaarborgde kinderbij-slag en gezondheidszorg, en eventueel leefloon

• Zo snel mogelijk naar de arbeidsmarkt = bijdragen

VI. NA ERKENNING – GEEN RECHT OP WERKLOOSHEID/ PENSIOEN

VI. Na erkenning – leefloon? Leefloon is GEEN BLANCO CHEQUE 57% van de erkende vluchtelingen komt in

aanmerking voor een leefloon Na 4 jaar is dit reeds gedaald tot 25%

36

VI. Na erkenning – leefloon? 37

WERKEN & BIJDRAGEN

ASIELZOEKERmag werken na 6 maanden(binnenkort na 4 maanden)

ERKEND VLUCHTELING

Toegang tot arbeidsmarkt

WIST JE DAT?Moeten ZELF op zoek naar een job (evt. hulp VDAB)

NIET ZOMAAR Recht op werkloosheids-uitkering enkel als erkende vluchteling of persoon met subsidiaire bescherming voldoende arbeidsdagen binnen de referentieperiode kan aantonen.

53%werkt na

verloop van tijd

wie afgewezen is mag hier niet werken (en mag hier niet zijn)

C

VI. Na erkenning – gaan ze aan de slag?

• Kinderbijslag is recht van elk kind (Vlaams regeerakkoord)

• Erkende vluchteling heeft onmiddellijk recht op kinderbijslag

• Kinderbijslag voor erkende vluchtelingen per inwoner kost 1 euro per jaar per kind

• Waarom zouden kinderen de dupe moeten zijn van oorlogsgeweld?

VI. Na erkenning - kinderbijslag

VII. Moeten zij integreren? Inburgering verplicht voor erkende vluchtelingen

en personen met subsidiaire bescherming Maatschappelijke oriëntatie Lessen Nederlands Toeleiding naar de arbeidsmarkt

Þ CD&V wil voldoende capaciteit + intensievere cursussen voor hoogopgeleide nieuwkomers.

40

TAAL

TAAL ALS ESSENTIEEL ELEMENT VOOR INTEGRATIE• Verplichte inburgering in Vlaanderen (nog niet in

Wallonië)

• Versterking NT2 aanbod binnen CBE en CVO involwassenenonderwijs

28-04-2023 41

VII. Moeten zij integreren? Verhaal van rechten en plichten Respect voor de fundamentele waarden en normen

van onze samenleving (gelijkheid man-vrouw, niet discrimineren op basis van geslacht, ras, geloof, scheiding kerk en staat, …)

Nieuwkomers moeten deze waarden en normen kennen en aanvaarden

42

ALLE KINDEREN HEBBEN RECHTOP DEGELIJK ONDERWIJS• Geen voorkeursbehandeling voor kinderen

van vluchtelingen: Vlaamse kinderen zijn niet de dupe van de vluchtelingencrisis

• OKAN-aanbod zorgt ervoor dat andere kinderen geen vertraging oplopen

• Uitbreiding OKAN-klassen voor kleuteronderwijs

• Versterking schoolcoaches voor na OKAN-jaar

• Versterking okan systeem in deeltijds beroeps bekijken cfr. ervaringen...

OKAN: Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen

VII. Moeten zij integreren?

• Verblijfsvergunning is NIET hetzelfde als deBelgische nationaliteit

• Criteria nationaliteitswetverstrengd

• Aanvraag om Belg teworden mogelijk na 5 jaar.

• Enkel als men werkt en geintegreerd is

KUNNEN ZE MAKKELIJK BELG WORDEN?

28-04-2023 44

VIII. Keren ze ook terug? Velen zullen in ons land blijven en blijvend

deeluitmaken van onze samenleving

Een deel zal vrijwillig terugkeren van zodra het kan en een deel verplicht, omdat ze slechts tijdelijk mochten blijven (oorlogsvluchtelingen)

Mensen die niet mogen blijven: Humaan en correct terugkeerbeleid sluitstuk van asiel-

en migratiebeleid “Vrijwillig als het kan, gedwongen als het moet” (ook

in regeerakkoord) Sterkere Europese samenwerking nodig

45

IX. Zijn er oplossingen voor de vluchtelingenstroom? Aanpak conflicten bij de bron

Oorzaken (oorlog, geweld) aanpakken om vluchtelingenstroom te stoppen: diplomatiek, militair => VN belangrijke rol

46

X. Tot slot Wij vluchten niet (we pakken de problemen aan) Wij polariseren niet op kap van zwakkeren Oorlogsvluchtelingen zijn mensen zoals jij en ik die

een beter en veilig leven zoeken voor zichzelf en hun kinderen.

Solidariteit is niet alleen een wettelijke, maar ook morele plicht en gaat niet ten koste van de Vlaming. Rechten en plichten zijn ons kompas.

Wij zijn ook realistisch. We kunnen niet iedereen opvangen: kordaat Europees spreidingsbeleid en terugkeerbeleid is nodig

Wij bouwen aan een Wij-samenleving

47

Nog vragen?Stefaan VercamerFederaal Volksvertegenwoordiger

Website: www.stefaanvercamer.be

E-mail: stefaan.vercamer@dekamer.be

Tel.: 0496299429

48