Reorganisaties

Joost van Ruiven

Johan Hobma

28 oktober 2014

Inhoud

1. Cao’s wet- en regelgeving 2. Reorganisatieplan 3. Overleg OR/CR/Vakbond 4. WMCO 5. Sociaal Plan 6. UWV Ontslagprocedure 7. Overige beëindigingsmogelijkheden

2

1. Cao’s, wet- en regelgeving

Cao’s

Wet op Ondernemingsraden (WOR)

Beleidsregels en regelgeving UWV

Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO)

Boek 7 Burgerlijk Wetboek

Arbeidsovereenkomst

Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen

3

Cao’s

Veel voorkomende beperkingen:

Organisatiewijzigingen waarvoor o.g.v. art. 25 WOR advies aan de OR moet worden gevraagd, worden door de wg ook aan werknemersorganisaties gemeld

Wg zal de vakbonden tijdig informeren en in overleg treden over de rechtspositionele gevolgen

Wg zal zich met de vakbonden aantoonbaar inspannen om te komen tot een sociaal plan

4

2. Reorganisatieplan

Aandachtspunten

Zo spoedig mogelijk:

o Projectgroep(en) vormen

o Plan van Aanpak maken Doorlooptijd: 1 maand extra = X maal het maandsalaris(!)

Communicatie:

o Onrust zoveel mogelijk voorkomen

o Zoveel en zo snel mogelijk duidelijkheid Behoud continuïteit en kwaliteit

Stijging verzuimpercentage

5

2. Reorganisatieplan Onderwerpen

Achtergronden en motieven die tot de voorgenomen organisatieverandering hebben geleid

Te verwachten economische en sociale gevolgen

Bestaande organisatiestructuur en de bestaande personeelsbezetting (formatieplaatsenoverzicht)

Nieuwe organisatiestructuur en het daarbij behorende formatieplaatsenplan en de toepassing daarvan

Wijze waarop de sociale gevolgen voor werknemers worden opgevangen c.q. verzacht

6

2. Reorganisatieplan Juridisch Raamwerk

1. Start reorganisatie = moment 0

Melding OR en vakbonden

Melding management & medewerkers

2. Trajecten

Advies OR

Onderhandelingen Sociaal Plan

3. Uitvoering en afwikkeling

Vrijwillige fase: vaststellingsovereenkomsten

Gedwongen fase: herplaatsing

Restgroep: ontslagprocedure (??)

7

3. Overleg OR-Vakbond

8

1) Start overleg met verschillende organen NB. NB: stellen zich soms ‘afhankelijk’ van elkaar op

2) Twee veelal parallelle trajecten

Adviestraject OR over Reorganisatieplan

Onderhandelingen Vakbonden over Sociaal

3.1 Overleg OR

Precisie: wapen is de WOR

Blijf bij je plan en blijf de noodzaak herhalen

Je krijgt (meestal) exact terug wat je uitzendt ….

OR kan gehele proces bevriezen – overleg prioriteren!

Art 25 WOR – adviesplichtige besluiten

Art 26 WOR – beroep bij Ondernemingskamer

9

3.1 Overleg OR Stappen

Stap 0: overleg met aankondiging en procedure afspraken • Afspraken doorlooptijd / inwinnen extern advies • Geheimhouding

Stap 1: adviesaanvraag over voorgenomen besluit (25 WOR)

Stap 2: overleg: uitleg en toelichting

Stap 3: advies OR

Stap 4: besluit organisatie

Stap 5: als afwijkend van advies: 1 maand opschorting

Stap 6: OR kan in beroep gaan bij Ondernemingskamer (26 WOR)

10

3.1 Overleg OR Ondernemingskamer

OK toetst procedureregels (“zorgvuldig en fair play”) OK toetst inhoud marginaal (“begrijpelijk en redelijkerwijs”) Organisatie is verantwoordelijk voor bewaking traject van medezeggenschap. Denk aan: - tijdstip adviesaanvraag - motivering deugdelijk & consistent - voldoende informatie verstrekt - de OR bepaalt welke informatie hij nodig heeft - termijn voor advisering - vragen moeten beantwoord (denk aan: “veegvraag”) - alternatieven moeten onderzocht - weging werknemersbelang moet zichtbaar

11

3.3 Vakbonden

Macht, zoals: werkonderbreking en publiciteit

Vooral van belang voor opstellen Sociaal Plan

Niet alleen bij collectief ontslag maar ook bij kleinere reorganisaties

12

4. Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO)

Doel: overleg met bonden en treffen maatregelen (door overheid) om werkloosheid te voorkomen

Per 1 maart 2012 aantal wijzigingen:

Ongewijzigd: voornemen 20 ontslagen binnen 3 maanden binnen een UWV werkgebied

Gewijzigd: ontbindingen (ook pro forma’s) en vso’s tellen mee, maar alleen als het gaat om bedrijfseconomische grondslag

Drie maanden termijn: bepalend is moment van indiening aanvraag / indiening verzoekschrift kantonrechter

Dan: melding vakorganisaties en UWV

13

4. Wet Melding Collectief Ontslag Inhoud melding WMCO:

Informatieverschaffing:

De redenen voor collectief ontslag

Het aantal arbeidsplaatsen dat vervalt het aantal werknemers dat gewoonlijk in dienst is

De datum waarop werknemers worden ontslagen

De selectiecriteria

De wijze van berekening van eventuele afvloeiingsregelingen

De wijze waarop de arbeidsovereenkomsten worden beëindigd

Of er een OR is en wanneer deze wordt geraadpleegd

14

4. WMCO (vervolg)

Artikel 5a: opzegging, ontbinding of een overeenkomst kan pas een maand nadat de melding heeft plaatsgevonden

Artikel 6: ontslagaanvraag wordt pas (al) in behandeling genomen als:

- de verplichte melding heeft plaatsgevonden

- de vakorganisaties en de OR zijn geraadpleegd

Artikel 6a: ontbindingsverzoek kan pas worden toegewezen als:

- verklaring UWV dat de melding heeft plaatsgevonden

- de vakorganisaties en de OR zijn geraadpleegd

Artikel 7a: raadpleging wordt geacht te hebben plaatsgevonden als uitnodiging daartoe 2 weken tevoren is verzonden, zonder reactie, of bij weigering.

15

4. WMCO (vervolg)

Is de WMCO ook van toepassing als er geen sprake is van gedwongen ontslagen?

Bij twijfel: melding doen! Consequenties zijn te groot als je het niet doet

Sanctie in art. 7: als korter dan een maand, als niet gemeld, of als niet zowel vakbonden als OR geraadpleegd, dan vernietiging opzegging of overeenkomst

In te roepen binnen 6 maanden na datum opzegging of datum ondertekening vso!!

Ontbindingen blijven in beginsel buiten schot (weer

pro forma’s??), maar: herroeping is mogelijk

16

4. WMCO (vervolg)

Voorbeeld:

1 januari 2014 – 5 opzeggingen met vergunning UWV

1 maart 2014 – op andere locatie, zelfde werkgebied, nog eens

10 overeenkomsten en 7 ontbindingen

Geen melding WMCO gedaan – consequenties:

Tot 1 juli 2014 eerste 5 opzeggingen vernietigbaar

Tot 1 september 2014 de 10 overeenkomsten vernietigbaar

Kans op herroepingsprocedure voor de 7 ontbindingen

Denk ook aan: mijn ontslag was eigenlijk bedrijfseconomisch

17

4. WMCO (vervolg)

Let op:

WMCO ook van toepassing als er geen UWV procedure komt, maar wel 20+ mensen ontslagen gaan worden!

Eerst 15 ontslagen, later blijken het er 25 te worden: alsnog melding doen

Nu 30 ontslagen, over 4 maanden weer 30 man: paraplumelding doen voor de gehele reorganisatie

Feitelijk werkgebied is uitgangspunt, bij twijfel standplaats bepalend, daarna vestiging wg, daarna woonplaats wn

18

4. WMCO (vervolg) Melding en raadpleging Melding bij: Vakbonden en UWV

- Over en weer afschriften zodat er controle kan plaatsvinden

- UWV controleert of melding compleet is

- Pas dan is er sprake van een ‘melding’

Raadpleging:

Aantonen dat er overleg is geweest dan wel dat er een uitnodiging is gedaan waarop niet binnen 2 weken gereageerd.

Verklaring Bonden over raadpleging en/of goedkeuring

19

5. Sociaal Plan

Kan hoofdstuk in het reorganisatieplan zijn, vaak ‘los’ document

Onderhandelingen met vakbonden, niet met OR!

Waarom onderhandelen met de vakorganisaties?

- Omdat het moet (soms: WMCO, Cao’s)

- Omdat het zorgt voor rust en draagvlak (vaak)

- Omdat de rechter dan de vergoeding volgt (vrijwel altijd)

Zeker niet aan twee tafels gaan onderhandelen

Rechtskracht Sociaal Plan met:

- Vakbond

- OR

- Vakbond noch OR

20

5. Sociaal Plan Inhoud SP – keuzes, keuzes, keuzes

Goed pakket weinig procedures

Karig pakket veel procedures

Lange herplaatsingstermijn weinig procedures

Korte herplaatsingstermijn veel procedures

Conclusie:

• Lange looptijd, hoge vergoeding kun je meer de ruimte zoeken

• Korte looptijd, lage vergoeding de regels op safe toepassen

21

5. Sociaal Plan Inhoud SP-onderwerpen

Veel procedurele regels: stappenplan en definities • Afspiegelen en boventalligheid (bovenformatief) • Belangstellingsregistratie • Minnelijke regeling via vaststellingsovereenkomst • Wel of geen herplaatsingsperiode? Externe plaatsing. • Vergoeding of niet: Kantonrechtersformule? • Outplacement: bedrag of traject • Continuïteit: Bonus voor blijven • Stimulering vertrek: remplaçantenregeling - Extra vergoeding - Fictieve opzegtermijn • Hardheidsclausule • Begeleidingscommissie

22

5. Sociaal Plan Vergoedingen

Kantonrechtersformule: wat is de C–factor?

Aanvullingsregeling WW-uitkering

Let op RVU’s!

23

6. UWV Ontslagprocedure

Tijdslijn

- Soms: eerst afspraak inplannen met UWV

- Melding collectief ontslag?

- Procedure: 6-8 weken vanaf de indiening aanvraag

- Vergunning is acht weken geldig

- Daarna geldt nog opzegtermijn

- Berekening opzegtermijnen vóór indiening aanvraag

Onderbouwing ontslagaanvraag

Reorganisatieplan? Verklaring vakbonden en/of accountant?

Grondslag: - Financiële positie

- Beëindiging deel van de activiteiten

- Vervallen van subsidies

- Organisatorische veranderingen

24

6. UWV Ontslagprocedure Bedrijfsvestiging

Welke 2 aspecten zijn van belang?

1) Optreden in de maatschappij: de wijze waarop de organisatie zich naar buiten toe presenteert en voor derden als zelfstandige eenheid zichtbaar is.

2) Organisatorisch verband: hoe is de organisatie intern georganiseerd? Bestaat er interne zelfstandigheid qua bedrijfsvoering?

25

6. UWV Ontslagprocedure Bedrijfsvestiging

Externe kenmerken: – de eenheid presenteert zich extern publiekelijk als zelfstandige aanbieder van diensten – eigen adres/bedrijfslocatie – eigen product/dienstenlijn – eigen doelgroep/klantenkring – eigen naam, eigen website – geografische afstand tussen de locaties Interne kenmerken: – aparte rechtspersoon – zelfstandige financiële rapportage/zelfstandig onderdeel in de rapportage – eigen management is verantwoordelijk – zelfstandig aannemen en ontslaan personeel – eigen aparte medezeggenschap

26

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Beschrijving functiegroepen (uitwisselbaarheid?)

– Binnen welke functiegroep ontstaat boventalligheid?

– Waarom daar?

– Zijn er functiebeschrijvingen? –Zo ja, wijkt de praktijk af?

– Zo nee, beschrijf duidelijk wat de functie-inhoud is

– Praktijk is belangrijker dan papier!!

Doel Afspiegeling: ontslagen zo evenredig mogelijk over de verschillende leeftijdsgroepen binnen een bepaalde functiecategorie te verdelen

Binnen de leeftijdsgroep: last in first out

27

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Stappenplan

1. Bepaal de peildatum

2. Stel de bedrijfsvestiging vast

3. Maak een compleet overzicht van het personeelsbestand op de peildatum en neem daarin zowel de medewerkers die in dienst zijn mee als de medewerkers die werkzaam in of vanuit de bedrijfsvestiging waar ontslagen vallen (dus ook arbeidsongeschikten, medewerkers die al hebben opgezegd etc.)

4. Stel de categorie uitwisselbare functies vast waarbinnen ontslagen vallen

28

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Stappenplan (vervolg)

Uitwisselbare functies zijn functies die naar aard en inhoud, vereiste kennis, vaardigheden en competenties, qua functieomstandigheden, niveau en beloning vergelijkbaar en gelijkwaardig zijn.

Overdrachtsperiode: paar dagen tot paar weken vs 3 tot 6 maanden

5. Stel vast in welke leeftijdsgroep de verschillende werknemers zitten

6. Stel vast met hoe veel werknemers de categorie uitwisselbare functies moet inkrimpen

29

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Stappenplan (vervolg)

7. Rekenen:

a. deel het aantal werknemers binnen de leeftijdsgroep door het totaal aantal werknemers werkzaam in deze categorie uitwisselbare functies en

b. vermenigvuldig de uitkomst met het aantal werknemers waarmee de categorie uitwisselbare functies moet inkrimpen.

c. herhaal deze berekening voor elke leeftijdsgroep

8. Bepaal per leeftijdsgroep hoeveel werknemers voor ontslag in aanmerking komen

30

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Waar zit de ruimte in de wet?

Bedrijfsvestiging

Uitwisselbare functie of uniek

Peildatum

Afwijking afspiegeling?

- Hardheidsclausule

- Onmisbare werknemer

- Zwakke arbeidsmarktpositie

31

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel

Valkuilen. Let op!

Wel of geen zelfstandige bedrijfsvestiging

Uitzendcontracten die aan indiensttreding van medewerkers vooraf zijn gegaan: van belang voor afspiegeling!

Bestaande uitzendcontracten

Werknemers die formeel in dienst zijn van andere rechtspersoon

Onderbroken dienstverbanden

Salarisstrook versus praktijk en functieomschrijving

32

6. UWV Ontslagprocedure Ontslagvergunning

Na doorlopen procedure: wel of geen toestemming

Geen bezwaar of beroep mogelijk

Opzeggen dienstverband: in acht nemen opzegtermijn

Afspraken maken over laatste periode tot einddatum

Afronden dienstverband: uitbetalen verlofuren, vakantiegeld etc.

33

6. UWV Ontslagprocedure Afspiegelingsbeginsel-Casus

34

In een bepaalde categorie uitwisselbare functies zijn 25 medewerkers werkzaam. 8 medewerkers zijn boventallig verklaard. Van 2 medewerkers staat het vertrek al vast. Van 1 medewerker loopt het contract voor bepaalde tijd binnen 26 weken af, een andere gaat met pensioen. Hoe moeten de ontslagen worden verdeeld?

15-25 25-34 35-44 45-54 55-AOW AOW+ totaal

3 7 4 5 6 0 25

3/25 *8 7/25*8 4/25*8 5/25*8 6/25*8

0,96 2,24 1,28 1,6 1,92 8

2 1 1 1 5

Er zijn drie medewerkers te weinig berekend:

1 1 1 3

Totaal

1 2 2 2 1 8

De 2 werknemers van wie het vertrek al vast staat zijn als volgt verdeeld

1 1

Nog ontslag

2 2 2 6

6. UWV Ontslagprocedure Wederindiensttredingsvoorwaarde

Staat altijd in het besluit van het UWV opgenomen

Geldt voor 26 weken na de datum van het besluit van het UWV

Niet alleen van toepassing op ‘indienstneming op basis van een arbeidsovereenkomst’ maar ook op een ‘arbeidsverhouding’

Niet voor inhuur ‘echte’ zelfstandigen

Voor ‘werkzaamheden van dezelfde aard’

Terugspiegelen bij toepassing wederindiensttredingsvoorwaarde

Onder de gebruikelijke voorwaarden

Let op: niet voldoen aan voorwaarde is spelen met vuur!

35

7. Overige beëindigingsmogelijkheden

Andere manieren van beëindiging:

Vaststellingsovereenkomst

Ontbindingsverzoeken bij de kantonrechter

Samenlopende ontslagtrajecten:

vaststellingsovereenkomst – UWV – kantonrechter

36

Contact

Joost van Ruiven

T 053 – 480 42 80

M 06 – 12 81 81 84

E joost.vanruiven@kienhuishoving.nl

www.kienhuishoving.nl

Pantheon 25 Postbus 109 7500 AC Enschede T +31(0)53 480 42 00 F +31(0)53 480 42 99

37

Contact

Johan Hobma

T 053 - 480 47 59

M 06 – 13 35 77 88

E johan.hobma@kienhuishoving.nl

www.kienhuishoving.nl

Pantheon 25 Postbus 109 7500 AC Enschede T +31(0)53 480 42 00 F +31(0)53 480 42 99

38

HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT

EN GRAAG TOT ZIENS!

Wilt u de hand-outs van deze presentatie downloaden vanaf

onze site, laat dan uw visitekaartje/e-mail adres achter

39