PowerPoint-presentatie - Hogeschool Rotterdam · 2017-01-18 · •“Ik merk vaak dat spelling me...
Transcript of PowerPoint-presentatie - Hogeschool Rotterdam · 2017-01-18 · •“Ik merk vaak dat spelling me...
12/01/2017
1
Taalvaardigheid en studiesucces hebben een direct verband.Hoe implementeer je een efficiënt taalbeleid
om de slaagkansen van studenten te vergroten?An De Moor –Talenbeleidcoördinator Odisee en KU Leuven campus Gent en Brussel
Hogeschool Rotterdam, 12 januari 2017
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
2
“Studenten kunnen nauwelijks nog lezen en schrijven” An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Onderzoek Jeroen Lievens (KHLIM)
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Onderzoek Jeroen Lievens (KHLIM)
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
3
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017 An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
“Taal is een noodzakelijke, maar niet de enige voorwaarde voor
studiesucces.”
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017 An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
“We moeten meer aandacht aan de Nederlandse taal gaan besteden dan we nu doen.” (blz. 38)
“Zonder taal geen communicatie. Zonder taal geen begrip. Zonder taal geen verbinding.” (blz. 47)
12/01/2017
4
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
WANT:
Taal(beleid) is essentieel in het kader van
diversiteit
studiesucces
beroep/werkveld
KADER
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
1. Heerlijke nieuwe wereld
2. Meten is weten
3. Taalbeleid: wwwwwh?
Samenhang studiesucces en taalscreening (Spittaels & Vrijders, 2011)
0-25%
26-50%
51-75%
76-100%
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Categorie 1: laag(D) Categorie 2: laag
tot voldoende (C) Categorie 3:voldoende tot
hoog (B)
Categorie 4: hoog(A)
0-25%
26-50%
51-75%
76-100%
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Test: inhoud TaalVaST
Drie soorten items
• woordkennis
• lezen (en schrijven)
• studiestrategieën
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
5
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% 100,0%
Foutief gebruik van scheidbare werkwoorden
Foutief gebruik van voornaamwoorden
Foutief gebruik van lidwoorden
Congruentiefouten
Beperkt woordenschatgebruik
Foutief gebruik van voegwoorden
Onaangepast register
Foutief gebruik van voorzetsels
Foutief gebruik van woordtekens
Foutieve meervoudsvorming
Foutieve werkwoordspelling
Fouten open / gesloten lettergreep
Afgebroken zinnen
Weinig afwisseling
Foutieve woordvolgorde
Totale afwezigheid van tekststructuur
Geen alinea's
Gebrek aan basisstructuur
Cor
rect
heid
Wo
orde
nsch
atW
oor
dniv
eauZ
insn
ive
auTek
stn
ivea
u
Figuur 1: Gemiddelden per foutencategorie
Top 3
Gebrek aan basisstructuur
Ongepast register
Beperkt woordenschatgebruik
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017 An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
KADER
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
1. Heerlijke nieuwe wereld
2. Meten is weten
3. Taalbeleid: wwwwwh?
vragen rond taalbeleid
1. Is je taalbeleid een top downbeleid of bottom up, en wat zijn hierbij voordelen, nadelen, valkuilen?
2. Hoe valideer je bottom up-initiatieven en integreer je die in een beleid?
3. Hoe kan je een taalbeleid handhaven/continueren?
4. Hoe zorg je ervoor dat een taalbeleid opgevolgd wordt door de betrokken docenten?
5. Hebben anderstalige nieuwkomers/meertalige studenten andere noden en hoe ga je daarmee om?
6. Differentieer je je taalbeleid volgens vakgebieden en opleidingen?
7. Hoe doe je aan kwaliteitszorg?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
6
1. Top down- of bottom up-beleid?Voordelen, nadelen, valkuilen?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
ACTIEPLAN KAHO Sint-Lieven
ACTIE TIMINGSchrijven van taalbeleidsplan door KVT Taalbeleid september 2009 – mei 2010
Bevraging van alle docenten 7 juni 2010
Goedkeuring ‘KaHo SL –Taalbeleidsplan’ in Directiecollege 22 juni 2011
Operationaliseren/implementeren van beleidsplan en actieplan
door de Werkgroep Taalbeleid i.s.m. de Taalbeleidcoördinator
- - SENSIBILISEREN
- - informeren van de opleidingshoofden en docenten
- - uitvoeren van de geplande activiteiten om de
doelstellingen te bereiken volgens de 3 pijlers waarop
taalbeleid berust:
1. PROFESSIONALISERING
2. TAALSCREENING
3. REMEDIËRING/TAALONDERSTEUNING
vanaf september 2011
Pilootprojecten vanaf september 2011
Effectmetingen oktober 2013
Evaluatie taalbeleidsplan oktober 2013
Digitale docentenbevraging
KaHo Sint-Lieven maart/juni 2010
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Hoe het begon: BOTTOM-UP met een
docentenbevraging
Doelen op studentenniveau: het vergroten van de
academische taalvaardigheid en de professionele taalcompetentie
Doelen op docentenniveau: bij docenten competenties
ontwikkelen om de taalvaardigheid van studenten te verhogen in de lessen, de cursussen, …
Doelen op hogeschool-/universiteit- en opleidingsniveau: de voorwaarden scheppen en strategieën
ontwikkelen voor de implementatie van acties en het nakomen van afspraken, de evaluatie en de opvolging van het taalbeleid, de bijsturing en het faciliteren van nieuwe acties
TAALBELEIDSPLAN met DOELEN op lange en op korte termijn
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Noodzakelijk voor doorstroming: TOP-DOWN-steun vanuit Directiecomité
12/01/2017
7
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Academiejaar 2011-2012Taalscreening en digitale taalondersteuning
Noodzakelijk voor doorstroming: medewerking
van alle opleidingshoofden via ankerpersonen talenbeleid
2. Hoe valideer je bottom-up initiatieven en integreer je die in een beleid?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
- HANDLEIDING C1-certificaat Engels- HANDLEIDING C1-certificaat Frans
TALENBELEID- VISIETEKST- HANDLEIDING
Goodpractices
Actiepunten
per opleiding
•Opleiding
•Docenten
•Studenten
Stuurgroep talenbeleid
VOORZITTER: Talenbeleidcoördinator
LEDEN: ankerpersoon per opleiding
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
3. Hoe kan je een taalbeleid handhaven/continueren? (Hoe zorg je ervoor dat het niet staat of valt met enthousiaste medewerkers?)
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
8
VISIETEKST TAALBELEIDSTRATEGISCHE DOELSTELLINGEN
Strategische doelstelling 1: het taalbeleid moet zorgen voor het verhogen van de slaagkansen van de studenten DOOR het realiseren van volgende operationele doelstellingen:
het bepalen van de starttaalcompetentie
het opsporen van lacunes en sterktes
het (aan)bieden van remediëring, ondersteuning en verdieping
Strategische doelstelling 2: het taalbeleid moet de academische taalvaardigheid voor studie en beroep bevorderen DOOR het realiseren van volgende operationele doelstellingen:
het uittekenen van leerlijnen
het implementeren van taalontwikkelend lesgeven
Strategische doelstelling 3: elke opleiding moet een (coherent) personeelsbeleid met aandacht voor taalcompetenties uittekenen DOOR het realiseren van volgende operationele doelstellingen:
de aanwerving van taalvaardige docenten
het bewust maken en professionaliseren van docenten
TaalVaST
Professionalisering
Professionalisering
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Breed taalbeleid Odisee: 3 pijlers
Studenten Docenten Opleidingen
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Grootste knelpunten
• Taal- en vakdocenten kunnen hieraan werken
1. Ontbrekende basisstructuur
2. Registerfouten
3. Beperkte woordenschat
• Een taak voor de taalspecialist
4.
4. Verkeerd gebruik van voorzetsels
5. Congruentiefouten
6. Foute voornaamwoorden en
verwijswoorden
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Ondersteuning3-6 jaar6-12 jaar12-18 jaar18-?? jaar
Ondersteuning18-?? jaar
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
9
Docenten: professionalisering
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017 An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Iedere docent een taalbewuste docent
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Dat doen we toch al!? Dat is gewoon goed lesgeven.
“Persoonlijk vind ik dat de verantwoordelijkheid van de student.”
Ik ben geen taaldeskundige, mijn eigen taal is zeker niet perfect.
“Daar heb ik in mijn vak geen tijd voor.”
“Ja, interessant, maar in onze opleiding werken wij met grote groepen, dan lukt dat niet.”
“Dat is toch een taak voor het secundair onderwijs?”
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
10
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Als je naar het hoger onderwijs gaat, word je geconfronteerd met een heel andere manier van spreken en schrijven
docent
• Input: rijk en veelzijdig taalaanbod
• Stimuleren en begeleiden proces taalontwikkeling
student
• Actieve studiehouding ontwikkelen: taalleerstrategieën en taalattitudes
resultaat• Taal van de student op een hoger niveau brengen
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
TOL, hoe doe je dat?
Breed taalbeleid Odisee: 3 pijlers
Studenten Docenten Opleidingen
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017 An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Activiteit Inclusief Gericht1. Diagnose = TaalVast x
2. Feedback x
3. Digitale taalondersteuning x
4. Taalmonitoraten x Taalsterk naar de bachelorproef Leerdoelstellingen formuleren Examenmysteries Correct refereren Reflectieverslagen schrijven …
5. Persoonlijke taaltrajecten x
Inclusieve en gerichte taalondersteuning voor studenten in élke opleiding in Odisee!
Teach the teacher
12/01/2017
11
Breed taalbeleid Odisee: 3 pijlers
Studenten Docenten Opleidingen
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Bachelorniveau
1. De student kan vakliteratuur opzoeken, verzamelen, selecteren, structureren en synthetiseren.
2. De student kan literatuurgegevens kritisch benaderen en toetsen aan de praktijk.
3. De student kan eigen conclusies trekken uit een grafiek.
4. De student kan relevante gegevens verzamelen en interpreteren.
5. De student kan geselecteerde methodes en hulpmiddelen innovatief aanwenden om onderzoek uit te voeren.
6. De student kan vakliteratuur uit het eigen studiegebied combineren en met elkaar in verband brengen.
Schrijfstellingen
1. De student kan een gestructureerde en heldere tekst neerschrijven.
2. De student kan een wetenschappelijke en onpersoonlijke stijl hanteren.
Opleidingen: leerlijnen naar einddoelen
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Lerarenopleiding BaLO KAHO Werkveldbevraging HWBK “Overtuigend spreken: durf !”
“E-mailnetiquette en spelling”
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
12
Taal-
taak
Taal-
taak
Taal-
taak
Taal-
taak
Taal-
taak
Taal-
proef
Tussendoel Tussendoel Tussendoel Tussendoel Tussendoel
Tussendoel Tussendoel Tussendoel Tussendoel
Einddoel
De leerlijn naar de bachelorproef
Gebaseerd op Allard Strijker. (2010). Leerlijnen en vocabulaires in de praktijk. Stichting Leerplanontwikkeling - Enschede
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
4. Hoe zorg je ervoor dat een taalbeleid opgevolgd wordt door de betrokken docenten?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
13
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
BELEID
• Directiecomité
• Studiegebieddirecteuren
• Opleidingshoofden
SG talenbeleid
• Talenbeleidcoördinator: 50 % takenpakket
• Ankerpersoon talenbeleid/per opleiding: 5% in takenpakket
Vakdocenten
• Alle vakdocenten
ACTOREN TAALBELEID
(Jeurissen & Verheyden 2010)
3 vormen van taalbeleid
Geïsoleerde initiatieven van een taaldocent
Geïntegreerde initiatieven o.l.v. taaldocent/vakgroep NL
Integraal taalbeleid gedragen door hele team
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
geïsoleerd
taalbeleid
geïntegreerd
taalbeleid
integraal
talenbeleid
integraal talenbeleid –enkele citaten
• “Ik merk vaak dat spelling me in de steek laat, vnl. bij het schrijven van teksten in andere leergebieden. Ik vind dat er te weinig besteedt wordt aan zakelijke teksten.”
• “ Ik kreeg pas echt inzicht in mijn schrijfvaardigheid via taalcoachende gesprekken van de taallector.”
student
• “Het is nodig dat we andere talige ‘kerntaken’ selecteren en hiervoor stappenplannen maken (OVUR).”
• “Omdat elk leergebied zijn eigen terminologie heeft, moeten de andervaklectoren aandacht besteden aan hun eigen taalgebruik. Ik kan dat als taalleerkracht niet op eigen houtje doen.”
taaldocent
• “Studenten slagen er vaak niet in om zelfstandig een goed gestructureerde en heldere zakelijke tekst te schrijven (zowel qua inhoud, opbouw, register als woordenschat loopt het fout).”
• “Ik ben zelf onvoldoende ‘taalsterk’ om studenten taalkundig te begeleiden.
vakdocent
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Aanbod professionalisering: keuze uit
1. Geven van talige feedback. Kijk-wijzer naar papers, verslagen en presentaties.
2. Examenmysteries? Een queeste naar heldere vragen die bijdragen tot meer studiesucces
3. Digitale Schrijfhulp Academisch/professioneel
Nederlands, correct refereren en plagiaat vermijden
4. Mens erger je niet: praktische tips voor niet-taaldocenten om de taalontwikkeling van hun studenten te stimuleren (spreek– en
schrijfvaardigheid)5. Taalbeleid in de lerarenopleiding (project School of
Education)6. Taalontwikkelend lesgeven
Dit aanbod werd via een vijfjarenplan via de Dienst
Professionalisering aan SG-gebieden aangebodenAn De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
14
Maandelijkse Taalprikkel voor docenten op intranet
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
5. Hebben anderstalige nieuwkomers/meertalige studenten andere noden en hoe ga je daarmee om?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Drie getuigenissen van studenten met een migratie-achtergrond
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Taal en diversiteit
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
15
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
OPO Nederlands eerste jaar
Taal
scre
enin
g <
70
% NL 1a (semester 1)
= inhaalcursus
in kleinere groepen
Vo
or
alle
stu
den
ten NL 1b
(semester 2)
= les
in grote groepen
+ wekelijks spreekuur
Ned
erla
nd
s 1
a <
70
% Taalcoaching(semester 2)
= les 1 op 1
door Masterstudenten Taal&Letteren
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Hoe bereik je studenten het best?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
6. Differentieer je je taalbeleid volgens vakgebieden en opleidingen?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
16
Taalbeleid op maat in Odisee en KU Leuven
1. Er is een Odisee-brede visie(tekst) talenbeleid
2. Elk studiegebied past de Visietekst aan op maat
van de opleidingen
3. Elke opleiding kiest voor eigen Actiepunten voor
het komende academiejaar
- worden voorgelegd op stuurgroep talenbeleid door
ankerpersonen talenbeleid
- worden voorgelegd op Bestuurscollege door de
talenbeleidcoördinator
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
SG HWBK
CAMPUS BRUSSEL:
Hadewych Delbaere
SG SAW
CAMPUS BRUSSEL & SCHAARBEEK:
Alisa Coessens
CAMPUS WAAS:
SG GEZONDHEIDSZORGSarah Steckel
SG IWT:Nicole Van Sande
CAMPUS DIRK MARTENS:
An De MoorSG Gezondheidszorg
TECHNOLOGIE-CAMPUS GENT:
Eva Vermeire
SG Gezondheidszorg CAMPUS BRUSSEL &
TERRANOVA:
Eva Vermeire
Isabelle Wellemans
Hilde Laporte
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
SG IWT
TECHNOLOGIE-CAMPUS GENT:
Sabine Martens
CAMPUS PARNAS:
Ad Moeskops
Kathleen Leemans
Op elke Odisee-campus een Taalatelier
7. Hoe doe je aan kwaliteitszorg?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Kwaliteitszorg in Odisee
- Audit talenbeleid in ac.jaar 2014-2015
- Onderzoek relatie diversiteit en
taalvaardigheid
- Medewerking aan PWO- en OOF-projecten, bv. EarOpeners (Arteveldehogeschool)
Woordenschaptonderwijs in de kleuterklas
Pen en paper. Writing to learn (UCLL)
Schrijfvaardig in het hoger onderwijs: naar krachtig schrijfvaardigheidsonderwijs voor instromende bachelorstudenten(Thomas More)
…
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
12/01/2017
17
KORTOM
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Taalbeleid is essentieel in het kader van diversiteit studiesucces beroep/werkveld
Een brug te ver?
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
Taalvaardigheid en studiesucces gaan hand in hand
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017
http://www.odisee.be/talenbeleid
An De Moor - Focusdag HR 12 01 2017