4/23/2015

1

Brein (in)activiteit en

veroudering

Themadagen Harting-Bank

2015

Dr. Karin Volkers

k.m.volkers@vu.nl

www.dementieinbeweging.nl

Bewegen en domotica Gaat dat wel samen?

Art Kramer

Nature,

1999

Is er een causale relatie?

Kwetsbaar voor normale veroudering, betrokken bij vele subtypen dementie

Inhibitie

Planning

Flexibiliteit

Aandacht

Initiatief

PFC

4/23/2015

2

Effect of Aerobic Exercise on Cognition, Academic Achievement, and Psychosocial Function in Children: A Systematic Review of Randomized Control Trials

Lees & Hopkins, 2013

Crews et al. 2004: 8–10 y 20 min 3x/w depression & self-esteem Donnelly et al. 2009: 6–9 y ≥45 min/w in academic achievement Reed et al. 2010: 7–10 y 30 min 3x/w on intelligence testing

Physical activity and the brain

Neurogenese

Angiogenese

Synaptogenese

±150.000 kilometer aan

bloedvaten in je brein

Physical activity and the brain

Neurogenese

Angiogenese

Synaptogenese

4/23/2015

3

Neurotransmitters

When our brains have the nutrients they need to create neurotransmitters in the

necessary quantities, we’re most fully alive, engaged, and productive.

When we’re unable to produce neurotransmitters in the necessary quantities,

our moods, intellectual capability, and behavior tend to deteriorate.

(End Your Addiction Now, Lewis & Gant)

Nerve growth factors

4/23/2015

4

Hippocampus

Fysieke activiteit en het amyloid eiwit

(Alzheimer pathologie)

Adlard et al., J Neurosci 2005

Lichamelijke inactiviteit veroorzaakt 1 op 10 sterfgevallen wereldwijd

Vergelijkbaar met de gevaren van roken en obesitas.

Pandemie.

The Lancet, 2012

4/23/2015

5

Ng & Popkin, 2012

% van de bevolking (≥15 jaar) dat gemiddeld tussen de 7-16 uur/dag zit. Bennie et al., 2013

Int J Behav Nutr Phys Act 10, 107

Inactiviteit is wanneer men geen enkele dag in zomer en

winter ten minste 30 minuten matig intensief lichamelijk

actief is.

Inactiviteit

75% van de verzorgingshuisbewoners en

90% verpleeghuisbewoners zijn inactief

(Tiessen-Raaphorst e.a., 2010).

Wat doet

inactiviteit?

Karin M. Volkers and Erik J.A. Scherder Rev. Neurosci., Vol. 22(3): 259–266, 2011

Verarmde omgeving en cognitie?

Environmental Influences on Cognitive Decline in Aged Rats Gordon Winocur

Neurobiology of Aging (1998): 19(6), 589-597.

4/23/2015

6

Gebrek aan beweging

15 verpleeghuizen; meerderheid van de 451 bewoners lag

17 uur in bed

Bates-Jensen et al. 2004, Nurs Res

Gebrek aan beweging Restraints

Verarmde omgeving:

Eenzaamheid

Klinische studies The intensity of chair-assisted exercises in older cognitive healthy people

Volkers et al., Journal of Aging and Physical Activity,

in publication

Walking with a rollator and the level of physical intensity in Adults 75 years of age or older

Eggermont et al., 2006

4/23/2015

7

23 april 2015 - 40

Fysieke

gesteldheid

gerelateerd aan

ADL, ook bij

verstandelijk

gehandicapten

Fysieke

activiteiten

gerelateerd

aan

dag-nacht ritme &

slaapproblemen

23 april 2015 - 41

Het effect van meer bewegen

Cognitie

Fysiek

Kwaliteit van leven

Depressie

Valangst

4/23/2015

8

The effect of regular walks in older people with mild to severe cognitive impairment

Hoe geslaagd was de interventie?

18/85 lopers weigerden vaak (21%)

Gemiddelde wandelfrequentie was 1.3 ± 1.5 keer/week

Gemiddelde wandeltijd was 36 ± 42 min/week

Geen verschil pp MMSE ≥ 20 or a MMSE < 20

(36 vs. 38 min/week, 1.3 vs. 1.4 keer/week)

Deelnemers met visusproblemen lopen minder (vaak)

Interventie in de praktijk

Resultaten:

Geen effect op EF of geheugen in de gehele groep

Milde dementie (MMSE≥20):

Wandelingen hadden een effect op EF:

Het effect van de wandelingen op Cognitie

Estimate Std. Error t ES

(Intercept) 4.34e-01 8.93e-02 4.862 X

dagen -8.08e-05 1.50e-04 0.537 0.05

min/week 2.61e-03 1.37e-03 1.909 0.36

dagen * min/week -8.55e-06 6.72e-06 1.273 0.28

Vragen?

Bedankt voor uw aandacht

Dr. Karin M. Volkers VU Amsterdam k.m.volkers@vu.nl Stichting Philadelphia Zorg k.volkers@philadelphia.nl www.dementieinbeweging.nl