Powerplay in de Wmo

Beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning werkzaam maken, dat is waar u en ik dagelijks mee

bezig zijn. Een meerderheid van de Tweede Kamer ondersteunde een motie van Renske Leijten: stop de fusies

in de zorg! “Fusies zijn nadelig voor de kwaliteit”.

Een fusiestop in de zorg, is dat nu zo werkzaam?

Onder veel juridische dreigementen, timmerden gemeenten aanbestedingstrajecten dicht. Gevolg:

zorginstellingen en leveranciers van Wmo-producten concurreren vooral op kostprijs.

Machtspel versus waarde voor de klant

Prijsdruk verleidt zorginstellingen en leveranciers kosten af te schuiven, variëteit in dienstverlening aan banden

te leggen. Organisaties fuseren vooral in de breedte: met een gelijksoortig aanbod: schaalvoordeel en

onderhandelingsmacht. Gevolg: beperkte kwaliteit en keuze voor klant en gemeente.

Fusies en overnames verwacht als gevolg van decentralisatie

Met de decentralisaties op komst, verschuiven historische marktafbakeningen. Zorg wordt meer Welzijn en

Welzijn wordt meer Zorg. Het lijkt vanzelfsprekend dat organisaties elkaars werkgebieden binnen dringen. Dat

is niet per definitie slecht.

Klanten in de Wmo, hebben meer chronische klachten en aandoeningen. Hiervoor zijn meerdere professionals

en vrijwilligers nodig, vaak aangeboden via diverse organisaties. Als gebrek aan samenwerking een reden is

voor decentralisatie, is tegenhouden van fusies dan een oplossing?

Innoveer en fuseer op klantwaarde

Samenwerking betekent het ontwikkelen van samenhangend aanbod over de grenzen van de huidige

organisaties heen. Zorg- en welzijnsaanbieders doen dit door zich te richten op specifieke vragen en soorten

klanten. Vervolgens is het een kwestie van differentiëren, specialiseren en innoveren. Doen ze dit niet, dan

blijft het concurreren op prijs met steeds scherpere aanbestedingstrajecten. Totdat een partij wél in deze niche

markten duikt. Kleinere en vaak gespecialiseerde spelers treden nu al toe door zich te onderscheiden op

waarde van hun dienstverlening voor de klant en niet op de prijs.

Stimuleer innovatie

Gemeenten prikkelen organisaties tot meer samenwerking door de pluriformiteit van hun klanten goed in

beeld te brengen.

Een voorbeeld: als een organisatie een gemeente wil ontzorgen, organiseer dan op een oplossing. Verzorg een

compleet traject naar (arbeids)participatie voor alleenstaande moeders met kinderen met complexe

problemen i.p.v. los aanbesteden in bulk van ambulante begeleiding, schuldhulpverlening en

arbeidsreïntegratie. Dat is nu versnipperd over meerdere aanbieders en veroorzaakt veel

afstemmingsproblemen en doublures.

Uitdagen prikkelt bestaande organisaties meer om te werken aan kwaliteit dan louter een verbod op fusies.

Niet persé groter en breder maar ook meer gespecialiseerd.