POLDERS VAN KRUIBEKE - Bezoekersmanagementplan

1

POLDERS VAN KRUIBEKE -

Bezoekersmanagementplan

Antea Group i.s.m. GSJ Advocaten

in opdracht van Waterwegen en Zeekanaal nv

W&Z, ANTWERPEN, 2012

2

COLOFON

Opdracht

Polders van Kruibeke - Bezoekersmanagementplan

Opdrachtgever

Waterwegen en Zeekanaal NV

Afdeling Zeeschelde

Anna-Bijns Gebouw

Lange Kievitsraat 111-11

2018 Antwerpen 1

Opdrachthouder

Antea Belgium nv

Roderveldlaan 1

2060 Antwerpen

Tel 03/221.55.00

Fax 03/221.55.01

www.anteagroup.com

www.anteagroup.be

BTW: BE 414.321.939

RPR Antwerpen 0414.321.939

IBAN: BE81 4062 0904 6124

BIC: KREDBEBB

Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001

Identificatienummer

2054625044

Datum

2012

Vrijgave

Gert Stappaerts - projectleider

Projectmedewerkers

Antea Group

Gert Stappaerts

Timothy Vanagt

Marten Dugernier

Michael Ecran

Eline Mulkens

GSJ advocaten

Meester Sven Vernaillen

Meester Joris Geens

copyright Antea Group 2012

Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group NV mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

4

Ruimtelijk juridisch toegangkelijkheidsconcept

5

I INHOUDSTAFEL

1. Voor de vlotte leesbaarheid wordt een inhoudstafel van het advies toegevoegd:

NOTA JURIDISCHE TOEGANKELIJKHEID ‘KRUIBEEKSE POLDERS’

I INHOUDSTAFEL

II DOELSTELLING

III BESTAANDE TOESTAND

IV HERTEKENING VAN DE WEGEN

IV.1 Voor de bestaande particulieren/private wegen

IV.2 Voor de bestaande openbare wegen

IV.2.1 Buurtwegen

IV.2.2 Boswegen

IV.2.3 Voet- en jaagpaden

IV.2.4 Samenvatting omtrent de hertekening van de wegen

V BEHEERSBEVOEGDHEID EN POLITIE

VI ALGEMEEN BESLUIT

6

II DOELSTELLING

2. In dit advies onderzoeken we de juridische mogelijkheden aangaande de creatie van

wegenissen op de site van de Kruibeekse Polders, domein beheerd door Waterwegen &

Zeekanaal, en de mogelijkheden tot doorvertaling ervan naar de andere gebieden van

het Sigmaplan.

3. De doelstelling is om vlot bereikbare veiligheids-infrastructuur te realiseren binnen een

veilig kader.

Dit impliceert diverse, maar goed controleerbare toegangen voor de beheerder(s), om-

wonenden en bezoekers. De toegankelijkheidsregeling omvat alvast een studie naar de

nodige borden en afsluitingen om aan de vereiste signalisatie te voldoen.

Daarnaast zal er moeten worden nagegaan hoe dit openbaar domein kan worden be-

heerd.

Ten slotte moet ook het statuut van de jaagpaden gecontroleerd worden, gelet op de

ligging langs een bevaarbare waterloop.

4. Bovendien moet deze veiligheids-infrastructuur potenties hebben voor toeristisch en

recreatief medegebruik. Dit impliceert o.a. dat de oorspronkelijke wegen zullen moeten

worden vervangen door andere infrastructuur. Bijkomende toegangen moeten eveneens

worden gerealiseerd in functie van recreatief medegebruik voor de lokale bevolking en

toerisme. Bijgevolg zal bijkomende signalisatie ter hoogte van de verschillende toegan-

gen en recreatieve infrastructuur moeten worden gecreëerd, naast het voorzien van bij-

komende nieuwe infrastructuren.

5. Al deze doelstellingen moeten worden geïncorporeerd in het onthaalplan: De Krui-

beekse Polders, een kuip vol kwaliteiten.

III BESTAANDE TOESTAND

6. Momenteel bestaat het plangebied voornamelijk uit buurtwegen.

7. Heel dit gebied dient hertekend te worden overeenkomstig de bovenstaande doel-

stellingen. In de navolgende bespreking wordt enerzijds ingegaan op de noodzakelijke

stappen om over te gaan tot hertekening en anderzijds op de implicaties naar aansprake-

lijkheden en onderhoudsverplichtingen van de wegenis.

7

plan met buurtwegen

8

IV HERTEKENING VAN DE WEGEN

8. In onderhavige titel wordt nagegaan hoe de ruimtelijke intekening van de kleine wegen

kan worden aangepast.

IV.1 VOOR DE BESTAANDE PARTICULIEREN/PRIVATE WEGEN

9. Een weg is particulier indien hij enerzijds in eigendom toebehoort aan een particulier

en anderzijds wanneer deze uitsluitend voor particulier gebruik is bestemd. Er dient te

worden opgemerkt dat het karakter van een weg niet exclusief afhangt van het gegeven

wie eigenaar is van de bedding van de weg. Bepalend is de toegankelijkheid.

10. Voor de opheffing of hertekening van een private weg dient er een akkoord te worden

verkregen van de particuliere eigenaar. Dit impliceert overleg.

IV.2 VOOR DE BESTAANDE OPENBARE WEGEN

11. Een openbare weg daarentegen vormt het geheel van de voor het openbaar verkeer

aangewende wegen. Noch het uitzicht van een weg(1), en de indruk die daardoor voor de

overige weggebruikers kan ontstaan, noch het feitelijke gebruik van die weg kan van die

aard zijn om wettig te concluderen tot het niet-openbare karakter ervan, als blijkt dat

deze weg zonder juridisch of feitelijk obstakel toegankelijk is voor alle weggebruikers.

Het cruciale element voor de bepaling van het openbaar of privaat karakter van een

weg, is bijgevolg de toegankelijkheid van deze weg voor het verkeer in het algemeen.

De kwalificatie van openbare toegankelijkheid blijft een feitenkwestie waaromtrent de

rechter desgevallend een finaal oordeel zal vellen.

12. Dienaangaande wordt bovendien algemeen aanvaard dat het karakter van openbare

weg niet afhangt van het gegeven wie eigenaar is van de bedding van de weg. Een weg

gelegen op privéterrein kan dan ook perfect een openbare weg zijn, mits hij openstaat

voor alle weggebruikers(2). Openbare wegen in eigendom van de overheid behoren steeds

tot het openbaar domein.

13. Klassiek worden openbare wegen ingedeeld in autosnel-, gewest-, provincie-, ge-

meente- en buurtwegen. Voor de aanpassing van deze wegen dient verwezen te worden

naar de reglementering uit het rooilijnendecreet van 8 mei 2009. Aangezien het plange-

bied voornamelijk bestaat uit buurtwegen(3) wordt er hierna ingegaan op specifieke wet-

telijke regelingen, zoals voor de buurtwegen, boswegen, voet- en jaagpaden(4).

IV.2.1 Buurtwegen

14. De reglementering aangaande de buurtwegen is terug te vinden in de wet van 10

april 1841(5).

15. Om bestaande buurtwegen te gaan aanpassen, rechttrekken of afschaffen dient hier-

toe de eigenlijke procedure gevolgd te worden. De bestendige deputatie kan, op vraag

van een particulier, de gemeenteraad verzoeken om te beslissen over de aanleg, de wij-

ziging of de afschaffing van een buurtweg. In geval van weigering om hierover te beraad-

slagen, kan de bestendige deputatie zich in de plaats stellen van de gemeente en ambts-

halve beslissen. Deze beslissing van de deputatie is onderworpen aan de goedkeuring van

de Vlaamse Regering.

16. Bestaande buurtwegen kunnen ingevolge het bovenstaande ook niet zomaar afge-

sloten worden, zonder op officiële wijze in hun afsluiting te voorzien. Ofwel kan de ge-

meente hiertegen optreden op basis van de wetgeving van de buurtwegen (ingeval de

buurtweg terug te vinden is op de atlas van de buurtwegen) ofwel op basis van een pu-

bliekrechtelijke erfdienstbaarheid van openbaar nut. Bij stilzitten van de overheid, aan-

vaardt de rechtspraak dat ook een particuliere burger gerechtelijke stappen kan zetten

om het collectief gebruik af te dwingen van openbare buurtwegen. Een openbare buurt-

weg afschaffen zonder meer, houdt dan ook zeer grote juridische risico’s in.

IV.2.2 Boswegen

17. Volgens art. 4, 9 van het Bosdecreet van 13 juni 1990 omvat een bosweg alle we-

gen of gedeelten van wegen in het bos, met uitzondering van de openbare wegen die

9

(1) Cass. 6 januari 1991, RW 1992-93, 1195.(2) Cass., 14 september 1978, Arr. Cass., 1978-79, 44.(3) In het kader van onderhavige studie wordt geen rekening gehouden met de regels om-

trent de polderwegen.(4) J. DE STAERCKE, Wegenrecht, Brugge, die Keure, 2007, 20.(5) BS 10 april 1841(6) J. DE STAERCKE, Wegenrecht, die Keure, Brugge, 2007, 330.(7) J. DE STAERCKE, Wegenrecht, die Keure, Brugge, 2007, 13.

ingericht zijn voor gewone, gemotoriseerde verkeer en die in hoofdzaak bestemd zijn als

doorgangsweg.

18. Voor alle bossen en natuurreservaten dient een aparte toegankelijkheidsregeling te

worden opgemaakt door de bosbeheerder, als onderdeel van het beheerplan. In begin-

sel zijn alle bossen, ook privébossen, steeds toegankelijk voor het publiek. Bossen kun-

nen weliswaar voor bepaalde of onbepaalde duur, geheel of gedeeltelijk ontoegankelijk

worden gemaakt.

19. In het kader van het (bos)beheersplan is er aldus een dimensionering mogelijk in

functie van de toegankelijkheid doch dit geldt uiteraard enkel voor de boswegen conform

het aangehaalde decreet. Ook de intekening van de boswegen kan mogelijks mee gedi-

mensioneerd worden in het kader van het beheersplan.

IV.2.3 Voet- en jaagpaden

20. Een jaagpad is een pad dat langs een bevaarbare waterloop ligt en historisch diende

om schepen vanaf de wal te trekken, het maakt deel uit van de waterweg. Heeft het

deze functie niet, en dient het slechts voor voetgangers, dan betreft het een voetpad(6).

Er kleeft aan deze wegen een erfdienstbaarheid ten algemene nutte, aangezien het ten

diensten staat van de schepen op de waterloop.

21. In beginsel heeft een jaag- en voetpad een particuliere bestemming, waardoor ze in

principe geen openbare weg uitmaken. Zij strekken slechts tot nut van de scheepvaart, en

staan geenszins open voor het publiek. De kwalificatie van een openbare weg dient ech-

ter steeds in concreto te worden nagegaan, indien het jaagpad openstaat voor openbaar

verkeer kan het als een gemeenteweg worden gekwalificeerd. In dit opzicht dient te wor-

den opgemerkt dat een bordje verboden toegang, niet voldoende is om niet te worden

beschouwd als een openbare weg. Wanneer de eigenaar het publiek gebruik toelaatof

gedoogd, is er wel degelijk sprake van een openbare weg(7).

IV.2.4 Samenvatting omtrent de hertekening van de wegen

22. De hierboven besproken wegen kunnen geenszins naar eigen goeddunken worden

verlegd of opgeheven. Private wegen vereisen een akkoord en openbare wegen het door-

lopen van de noodzakelijke procedures. Grote wegen hebben een eigen procedure in het

rooilijnendecreet. In het plangebied zijn echter de kleine wegen van belang, waaronder

wordt begrepen de buurtwegen, boswegen en jaagpaden.

23. Jaagpaden vloeien voort uit de liggen aan een waterweg en de dimensionering van

het jaagpad volgt dan ook deze van de waterweg. De boswegen worden bepaald a.d.h..v

een beheersplan. Om buurtwegen te verleggen of af te schaffen is het volgen van een

specifieke procedure noodzakelijk.

10

V BEHEERSBEVOEGDHEID EN POLITIE

24. In onderhavige titel wordt nagegaan wie aansprakelijk is voor de in het plangebied

opgenomen wegen en wie de toegang kan gaan bepalen, mede gelet op de vereisten van

de bewaakbaarheid. Hierbij wordt uitgegaan van een openbaar karakter van het plan-

gebied. Indien ervoor geopteerd wordt om een plangebied privaat te maken staat enkel

de privé eigenaar in voor het onderhoud, de aansprakelijkheid en de toegangscontrole.

25. Gemeentewegen en buurtwegen worden in principe door de gemeente beheerd(8).

Een voet- of jaagpad kan worden opgeslokt door een gemeenteweg indien hij voor al

het verkeer openstaat. Hierdoor komt het beheer van deze specifieke paden toe aan de

gemeente. De voet- of jaagpaden die niet behoren tot de gemeentewegen worden in

principe beheerd door de aangelanden.

26. Op grond van art. 135 van de Nieuwe Gemeentewet rust op de gemeente de verplich-

ting om veilige wegen aan te leggen en voor het verkeer open te stellen(9). Ook voor de

andere verplichtingen met betrekking tot openbare wegen, zoals signalisatieplichten, is

art. 135, §2 van de Nieuwe Gemeentewet van belang, en doen de verplichtingen van

andere overheden of van particulieren de algemene beveiligingsplicht van de gemeente

niet teniet(10).

27. Dit laatste moet worden genuanceerd ingevolge art. 13 van de Wegverkeerswet en

art. 30 van de Wegcode. Krachtens deze artikelen dienen tekens die een gebod of een

verbod inhouden te worden geplaatst door de overheid die de maatregel heeft genomen.

Het plaatsen van alle andere tekens op de openbare weg berust bij de overheid die het

beheer over die weg heeft. Indien er aldus wordt geopteerd om door middel van signali-

satie te voorzien in een toegangsverbod op de openbare wegen dienen de bovenstaande

artikelen in gedachte te worden gehouden. Kosten voor plaatsen en het onderhoud van

de verkeertekens worden gedragen door diegene die ze heeft geplaatst.

28. De creatie van een toegangsverbod ten aanzien van openbare wegen ressorteert

onder de bevoegdheid van de gemeente en dit ingevolge artikel 135 §2 en artikel 119 van

(8) Voor de buurtwegen vloeit dit voort ui artikel 13 van de buurtwegenwet(9) De aanleg en het onderhoud van stoepen en voetpaden is een last die met het oog

op de politie van de openbare weg bij gemeenteverordeningen aan de aangelanden kan

worden opgelegd. (10) J. DE STAERCKE, Wegenrecht, die Keure, Brugge, 2007, 109.

de Nieuwe Gemeentewet. De signalisatie van het toegangsverbod geschiedt op basis van

hetgeen werd aangehaald in randnr. 26.

29. De gemeentelijke politieverordeningen kunnen vastgesteld worden door de gemeen-

teraad en dit ingevolge artikel 135§2, artikel 119 en artikel 119bis van de Nieuwe Ge-

meentewet. Dit betreft de algemene bevoegdheid.

30. Daarnaast beschikt enkel de koning over de bevoegdheid algemene reglementen vast

te stellen betreffende de politie over het verkeer. De gemeenteraden hebben evenwel de

bevoegdheid “aanvullende reglementen” op grond van art. 2-6 Wegverkeerswet vast te

stellen op het grondgebied van de gemeente, behalve voor autosnelwegen.

12

VI ALGEMEEN BESLUIT

31. Hierboven werd vooreerst ingegaan op het juridisch statuut van de jaagpaden. Indien

deze een openbaar karakter hebben, dan worden zij immers beschouwd als een open-

bare weg.

32. In het kader van de planoptie kan men opteren voor een louter privaat karakter van

het domein of het domein tevens een openbaar karakter geven.

33. Bij een loutere private invulling zijn er echter juridische bezwaren aangezien er be-

staande wegenissen zijn die een openbaar karakter hebben die ingevolge deze planoptie

afgesloten zullen worden. Hiertoe dienen al deze wegen ook officieel afgeschaft te wor-

den hetgeen mogelijks leidt tot juridische procedures. Het beheer, de politie maar ook

de aansprakelijkheid is in zulks geval echter volledig ten laste van de eigenaar/beheerder

van het domein.

34. Indien er ook een openbaar karakter wordt gegeven aan het plangebied wordt er een

beheers- en politiebevoegdheid gelegd bij de gemeente. Er dient dan ook een samen-

werkingsvorm tussen de gemeente en W&Z (eventueel de provincie) tot stand te worden

gebracht. Er zullen afspraken moeten worden gemaakt over signalisatie, verkeer (vast-

stellen van reglementen aangaande de toegangsverboden,..), en de hertekening van het

wegennet. Dit alles moet in overleg dan leiden tot een overstromingsactieplan waarbij

nog specifieke afspraken gemaakt worden ingevolge bepaalde hoog waterstanden (cfr.

kaaimuren te Antwerpen).

14

Ecologische draagkracht

16 17

1. Overstromings- en natuurgebied te Kruibeke: recreatief medegebruik en ecologische draagkracht

1.1. Inleiding

Met behulp van “Toetsingskader voor het gewenste recreatieve medegebruik in bossen en natuurgebieden in functie van de ecologische draagkracht”, een studie i.o.v. Agentschap voor natuur en Bos, wordt nagegaan of binnen het overstromings- en natuurgebied te Kruibeke recreatieve en ecologische doelen hand in hand kunnen gaan. Per ecosysteem wordt ingezoomd op de gouden regels en wordt bondig omschreven welke maatregelen binnen het onthaalplan werden genomen om verstoring door recreatie te voorkomen of te minimaliseren.

In het rapport “Toetsingskader voor het gewenste recreatieve medegebruik in bossen en natuurgebieden in functie van de ecologische draagkracht” worden o.a. volgende ecosysteemclusters besproken. Deze ecosysteemclusters komen in meer of mindere mate voor in het overstromings- en natuurgebied te Kruibeke:

- slikken en schorren (slikken- en schorrengebied volgens het toetsingskader)

- weidevogelgebied (open landbouwlandschappen incl. polders volgens het toetsingskader)

- bossen

- bos-weidelandschap (coulissenlandschap volgens het toetsingskader)

- kreken en moerassen (waterrijke zones/moerasgebied volgens het toetsingskader)

De bespreking van elke cluster wordt aangevuld met een grondplan waarop de voornaamste maatregelen worden aangeduid. Enkele algemene uitgangspunten worden onderstaand reeds toegelicht gezien ze voor alle ecosysteemclusters gelden.

1.2. Algemene uitgangspunten van het onthaalplan

Volgende maatregelen gelden voor het ganse overstromings- en natuurgebied. De consequente vertaling en naleving van deze maatregelen beperkt de verstoring door recreatie in het ganse gebied tot het minimum:

- het onthaalplan gaat uit van routegebonden recreatie voor wandelaars en fietsers

- wandelen en fietsen worden maximaal gebundeld op een ijl netwerk van hoger gelegen dijken en paden

- recreatie wordt maximaal geconcentreerd langsheen de randen van de verschillende ecologische zones, resulterend in een duidelijke en stricte zonering

- waar nodig worden recreatieve paden voorzien van groenbuffers

- honden worden aan de leiband gehouden

- mountainbikeroutes worden geleid over paden die zich hoofdzakelijk buiten het overstromings- en natuurgebied bevinden; die delen van de mountainbikeroutes die zich binnen het natuurgebied bevinden, worden beperkt tot paden gelegen op dijklichamen of bestaande verharde fietspaden.

Het onthaalplan wordt aangevuld en versterkt met een duidelijk toegankelijkheidsreglement, opgebouwd volgens de richtlijnen van het Agentschap voor natuur en Bos.

18 19

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk

overloopdijk Barbierbeekvallei

open water | kreken | wielen

waterloop | gracht

waterbergingsgebied Barbierbeek met behoud van bestaand gebruik

verharding bepaald door context

Z.O.A.

kasseiverharding met betonstroken

platines

vlonderpad

leidingenstrook

slikken en schorren met struweel- en bosvorming

slikken en schorren - buitendijks

grasland

bos - bestaand

valleibos - compensatie

trap

brug

visplek

bufferzone ringgracht

veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking

Zeeschelde L.O. te KruibekeRealisatie v.e. gecontroleerd overstromingsgebied

Integraal plan - mei 2011

opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring

hoogspanningsleidingen

slikken en schorren - binnendijks

groenwand

oeverzwaluwwand

bufferzone ringgracht met bosontwikkeling

asfaltverharding

graspad: gefundeerd, bestemd voor beheer, monitoring, gidsen

graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden

graspad: ongefundeerd

schuilhut

watergebonden infrastructuur

slagboom

stapstenen

potentiële uitbreiding watersport

PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LANG

SGRA

CHT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW

veer B42 Rupelmonde - Hingene

veer B22 Bazel - Hemiksem(Kallebeekveer)

veer B23 Kruibeke - Hoboken

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

valleibos - bestaand

GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER

IN- EN UITWATERINGSCONSTRUCTIE

KREKEN


Barbierbeekvallei

waterbergingsgebiedBarbierbeek











grasland

grasland

grasland

grasland

grasland

slikken en schorrenbinnendijks


slikken en schorrenbuitendijks






slikken en schorrenmet struweel- en bosvorming


UITWATERINGSCONSTRUCTIE

8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek

WATERBERGINGSGEBIEDNOORDELIJKE RINGGRACHT

Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei

UITWATERINGSCONSTRUCTIEKapelbeek

UITWATERINGSCONSTRUCTIEBarbierbeek

UITWATERINGSCONSTRUCTIELange Gaanweg

Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg

Blauwe GaanwegBlauwe Gaanweg

Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan

KemphoekstraatKemphoekstraat

Verkortingsdijk

kasteel Wissekerke Bazel

Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij

doc. nr. MEC/2054625009_rev02.dwg

N

0 300m200m100m 400m 500m

binnendijks slikken en schorren

1.3. De gouden regels, vertaald per ecosysteem

1.3.1. slikken en schorren

De Slikken en schorren zijn voor wandelaars en fietsers beleefbaar vanaf duidelijk aangegeven paden op hoger gelegen dijklichamen. Een subtiel vormgegeven vlonderpad dat de vormalige Oud Veerstraat volgt, zorgt voor een droge verbinding tussen de twee dijken die het slikken- en schorrengebied omranden. Hierdoor worden wandelaars gestuurd en wordt vermeden dat het slikken- en schorrengebied zou gebruikt worden als struinnatuur.

Omdat verwacht wordt dat binnen de Kruibeekse polder de getijdenwerking vooral voelbaar zal zijn langsheen de nieuwe Barbierbeek en wandelen en fietsen beperkt is tot de omliggende dijken en de voormalige Oude Veerstraat kunnen foeragerende vogels op ruime afstand van passerende recreanten blijven. De concenteratie van wandelen en fietsen op de dijklichamen en het vaste pad zorgt verder voor een stricte zonering.

Door het sturen van wandelaars en fietsers over vaste paden ontstaat in principe voorspelbaar gedrag en daardoor gewenning. Foeragerende vogels zullen hierdoor minder snel opschrikken. De zonering zorgt ervoor dat binnen verschillende gebieden geen verstoring optreedt, waardoor er binnen deze zones voldoende kansen zijn voor zeldzamere soorten en broedende vogels. Bovendien zijn er verschillende uitwijkmogelijkheden: nabij gelegen slikken en schorren, uitgestrekte vogelweidegebieden, akkers. Het nemen van afschermingsmaatregelen en het (tijdelijk)afsluiten van paden wordt daarom niet noodzakelijk geacht.

18 19

1.3.2. weidevogelgebied

Binnen de weidevogelgebieden wordt verstoring beperkt door wandelaars en fietsers te sturen langs bestaande paden langsheen de randen. Hierdoor treedt bij de weidevogels in principe gewenning op. De meeste wandelen fietsroutes hebben bovendien bossen in de rug waardoor verstoring door silhouetten beperkt wordt.

De drukst bewandelde routes worden voorzien van een buffer onder de vorm van een dijklichaam of een groenscherm. Ook daar waar droge en natte zones elkaar afwisselen langsheen het wandelen fietspad worden groenschermen voorzien. Een vogelkijkwand en een uitkijktoren zorgen voor een beperkte, maar spannende inkijk.

Door het concentreren en bundelen van wandelen en fietsen langsheen deels afgeschermde randen wordt verstoring door recreatie beperkt en worden zones gecreëerd waar weidevogels ongestoord kunnen broeden.

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LANG

SGRA

CHT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

weidevogelgebied

20 21

1.3.3. bos

Met een duidelijke zonering door een ijl netwerk van bewegwijzerde en gebundelde wandelen fietspaden over bestaande wegen, bestaande (verharde) paden en dienstwegen wordt verstoring van kwetsbare (voorjaars)vegetaties vermeden. Het vastgelegde netwerk van paden helpt voor een duidelijke zonering en zorgt daardoor voor een beperktere avi-faunische verstoring. Door de natte ondergrond van de broekbossen zullen wandelaars bovendien weinig geneigd zijn de natte bossen te betreden. Het eventueel organiseren van evenementen als oriëntatielopen en geocaching zal hierdoor beperkt worden tot de bestaande paden en daardoor weinig waarschijnlijk. De natte ondergrond zorgt a.h.w. voor een natuurlijke barrière waardoor, tezamen met een toegankelijkheidsreglement, voldoende rustige zones worden afgebakend voor aanwezige (roof)vogelsoorten en reeën.

Binnen een drogere boszone met beperkte omvang t.h.v. de Bazelse polder wordt een zone voorgesteld voor sportieve recreatie. Door deze recreatievorm toe te laten op één locatie worden waardevollere zones zoals de vogelweidegebieden en de slikken en schorren-gebieden gevrijwaard van verstoring. Lopers en joggers zullen er met een duidelijke bewegwijzering gestuurd worden over bestaande bospaden.

De padenstructuur wordt bovendien beperkt tot bestaande wegen en dienstwegen waardoor waardevolle bosranden gevrijwaard worden. Deze bosranden zullen op termijn uitgroeien tot ecologisch belangrijke overgangen.

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LANG

SGRA

CHT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

bos

20 21

1.3.4. bos-weidelandschap

Het bos-weidelandschap t.h.v. Rupelmonde heeft een eerder beperkte oppervlakte. Hier gelden dezelfde principes als bij de andere ecosysteemclusters: met een duidelijk toegankelijkheidsreglement en door wandelaars te sturen over het bestaande onverharde pad zal betreding van het landschap beperkt worden waardoor recreatie slechts een kleine impact zal hebben. Door de beperkte oppervlakte wordt het voorkomen van bijzondere en kwetsbare soorten bovendien minder waarschijnlijk geacht.

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LAN

GS

GR

AC

HT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

bos-weidelandschap

22

1.3.5. kreken en moerassen

De verschillende waterlopen en waterpartijen die verspreid liggen over het ganse overstromings- en natuurgebied zijn belangrijk als broed-, rusten foerageergebieden. In het onthaalplan is hier maximaal rekening mee gehouden door de toegankelijkheid van de waterlopen te beperken tot enkele puntlocaties. T.h.v. de Rupelmondse Kreek wordt één enkel zichtpunt voorzien, wordt een bestaand paviljoentje omgebouwd tot rustplek en worden enkele visplekken voorzien. Deze hengelplatvormen worden zodanig vormgegeven dat ze over de oever doorlopen waardoor de oever niet onderbroken wordt en de migratie van zoogdieren niet belemmerd wordt. Doordat er slechts extensieve recreatie plaatsvindt (hengelen) wordt de paai nauwelijks verstoord. Dezelfde principes gelden voor de Bazelse en Kruibeekse Kreek. De Bazelse kreek is slechts toegankelijk voor hengelaars; wandelaars worden omgeleid om de natuurlijke rust niet te verstoren. De Kruibeekse Kreek is geheel ontoegankelijk; dijken en uitkijkplatformen langsheen de Kreek bieden een inkijk. Nattere zones in het vogelweidegbied t.h.v. Rupelmonde worden afgschermd met groenschermen.

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LAN

GS

GR

AC

HT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LAN

GS

GR

AC

HT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

HoutenkruisdamO

ude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

dijk op Sigmahoogte

overloopdijk



waterloop | gracht



Z.O.A.


platines

vlonderpad

leidingenstrook



grasland

bos - bestaand


trap

brug

visplek


veer

uitkijktoren

kijkwand (of hut)

parking



opdrachtgever

opdrachthouder

verklaring



groenwand

oeverzwaluwwand


asfaltverharding


graspad: gefundeerd

bospad: gefundeerd

linde

uitkijkplatform

telpost

potentiële paden


schuilhut


slagboom

stapstenen


PT

(+0,45)

(+0,75)

(0,00m)

(+1,00)

(+1,00)

(+0,80)

(+1,00)

(+1,00)

LAN

GS

GR

AC

HT

(+3,50)

(+0,50)

(+4,00)

12/4

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

10/4

12/4

(+2,50m)(+0,50m)

(-1,00m)

(++1,50m)

(0,00m)

P

T

T

P

P

P

P

P

PP

4,50mTAW

Baz

elst

raat KOKER

3,70m

TAW




8,35

m T

AW

8,35

m T

AW


GRACHTEN

RUIGTESTROOK

SC

HE

LDE

6,80m TAW

8,35m TAW

8,35m TAW

KOKER


KREKEN


Barbierbeekvallei












grasland

grasland

grasland

grasland

grasland












8,35m TAW

6,80

m T

AW

6,80m TAW

6,80m TAW

8,35m TAW

6,80m TAW

6,80m TAW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

6,80

m T

AW

2,00m TAW

2,00m à 3,50m TAW

3,50m TAW

3,50m TAW

8,35

m T

AW

8,35m TAW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

8,35

m T

AW

3,50m TAW

3,70m TAW

3,70m TAW5,00m TAW

8,35

m T

AW

SCH

ELD

E

SCH

ELDE

SCHELDE

STUW

STUW

STUW

STUW

STUW

KOKER

KOKER








Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barb

ierb

eek

Barbierbeek


Kruibeekse Kreek

Krui

beek

se K

reek

Kruibeekse Kreek

Rupelmondse Kreek

Rup

elm

onds

e Kr

eek

Baze

lstra

at

Baze

lstra

at

Lang

estra

at

Scheldelei




Burc

htst

raat

Warandestraat

Burchtstraat

Watermolenstraat

(Oud Veerstraat)

(Oud Veerstraat)

(Nieuwe Gaanweg)

(Nieuwe Gaanweg)

Krui

beke

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

at

Rup

elm

onde

stra

atAn

kers

traat

Broe

kstra

at

Dijkstraat

Ganzemeerstraat

Broe

kstra

at

Kleine Gaanweg

Klei

ne G

aanw

eg

Zandgaanweg


Blauwe Gaanweg

Lange Gaanweg

Verkortingsdijk

Eike

nlaa

n

Lange Gaanw

eg

Kemphoekstraat

Dw

eerse Gaanw

eg

Lange Gaanweg

Lange Gaanweg

Oud

-Hof

laan

Krui

beke

stra

at

Kapelstraat

Burc

htst

raat

Lang

estra

at

Baze

lstra

at

Nieuwe Gaanweg

Holstumstraat

Pold

erst

raat

Pold

erst

raat

Oud-Veerstraat

Broe

kdam

-Zui

d

Broe

kdam

-Noo

rd

Broe

kdam

-Noo

rd

Scheldelei

RUPELMONDE

BAZEL

KRUIBEKE

Houtenkruisdam

Oude Kruibekestraat

Oud-Hoflaan


Verkortingsdijk


Dijkstraat

Dijkstraat

Oudbroekpolderdijk

Nattenhaasdonk

Grote Stritisbeek

Del

vaux

stra

at

Scheldestraat

Callebeekstraat

Ant

wer

pse

stee

nweg

Herbekestraat

Vulkaanstraat

Leo Bosschartlaan

Zand

kam

p

HOBOKEN

HEMIKSEM

Schelle

bestaande parking

Eike

nlaa

n

Beek

dam

Konijnenpijp

Groene Wiel

kerk

kerk

kerk

Nachtengalenhof

Polderbos

Molenstraat

Kattestraat

Kerkstraat

Nieuwe B

aan

Temsestraat

park


kerkhof

kerkhof

Fort 8Hoboken

Gel

aags

traat

Gelaagstraat

Sint-Bernardusabdij


N

0 300m200m100m 400m 500m

puntlocaties t.h.v. Rupelmondse Kreek groenscherm

Kruibeekse en Bazelse Kreek

23

1.4. Recreatie en ecologie gaan hand in hand in het overstromings- en natuurgebied te Kruibeke

De algemene uitgangspunten die aan de basis liggen voor het vormgeven van recreatie binnen het overstromings- en natuurgebied en de maatregelen die her en der worden genomen, zullen ervoor zorgen dat verstoring door recreatie geminimaliseerd wordt. Door het concentreren en bundelen van de wandelaars en fietsers langs (hoger gelegen) randzones kan ervan uitgegaan worden dat gewenning ontstaat en daardoor verstoring herleid wordt tot het minimum. De zonering die hierdoor ontstaat biedt zowel kansen voor de waardevolle natuur als voor recreanten.

24

Recreatief medegebruik

25

Inleiding

In dit hoofdstuk worden de mogelijkheden voor recreatief medegebruik in het overstromingsgebied Polders van Kruibeke onderzocht, alsook de doorvertaalbaarheid van de gegenereerde concepten naar de ruimere Sigmaregio.

26

Uitgangspunten

27

1. De Kruibeekse Polders, een kuip vol potenties

Het overstromings- en natuurgebied Kruibeekse Polders is met een oppervlakte van 650 ha het grootste overstromingsgebied dat wordt gerealiseerd i.k.v. het (geactualiseerde) Sigmaplan.

Gelegen tussen de Schelde en de dorpen Kruibeke, Bazel en Rupelmonde en voorzien van overstroombare dijken, imposante in- en uitwateringsconstructies en een kilometerslange ringdijk zullen de Kruibeekse Polders een noodzakelijke bijdrage leveren aan de sturing van de Schelde. Door de polders in te richten als natuurgebied leveren de Kruibeekse Polders bovendien een bijzondere bijdrage aan het realiseren van doelstellingen op het gebied van natuurbehoud- en creatie. Door m.b.v. in- en uitwateringsconstructies een deel van het natuurgebied te verbinden met de Schelde wordt de getijdenwerking van de rivier gereduceerd voelbaar binnen de Kruibeekse Polders. Hierdoor zal een slikken- en schorrengebied ontstaan dat uniek is voor Vlaanderen. Verder zullen grote delen van de Kruibeekse Polders evolueren naar weidevogelgebieden en stevige valleibossen met bijzondere natuurwaarden.

Voorzien van een eigentijdse watertechniek en verrijkt met een boeiende variatie aan natuurwaarden zijn de Kruibeekse Polders als een kuip vol toeristisch-recreatieve potenties. En het is net bijzonder dat de noodzakelijke waterveiligheids- en onderhoudsinfrastructuur de mogelijkheid biedt deze natuurpracht te ontsluiten voor iedereen. Door de nieuwe waterkeringen, de nieuwe dienstwegen en de bestaande onderhoudswegen bereikbaar en toegankelijk te maken wordt de pracht van het natuurgebied immers beleefbaar voor iedereen, omwonenden én bezoekers, jong en oud.

Door de noodzakelijke veiligheidsinfrastructuur bovendien te verbinden met het bestaande netwerk van wegen buiten de polders, worden de natuurlijke rijkdommen verbonden met de toeristische schatten in de directe en ruimere omgeving.

De polders zijn immers gelegen aan de dorpen Kruibeke, Bazel en Rupelmonde die elk een eigen band hebben met de polders. Met een rijk horeca-aanbod en troeven zoals het domein Wissekerke, het Koningin Astridplein, de Graventoren, de Getijdenmolen, het Mercatorplein, enz..aan de ene kant en een gevarieerd natuurgebied aan de andere kant zal het toeristisch-recreatief aanbod richting gebruikers en bezoekers danig versterkt worden. Het spreekt voor zich dat de lokale economie hier ook de vruchten van zal plukken.

Afgestemd op bovenlokale fietsnetwerken kunnen de polders ook een meerwaarde zijn voor de wijdere omgeving. Met de nodige aandacht voor de veerverbinding met Hoboken, de link met de Hobokense Polder en de groene corridor doorheen Blue Gate worden de Kruibeekse Polders immers verbonden met de Scheldekaaien. Hierdoor kan het overstromings- en natuurgebied in de toekomst functioneren als een groene long voor vele Antwerpenaren. Door wegen binnen de polders af te stemmen op fietsverkeer, deze wegen vervolgens te verbinden met het fietsknooppuntennetwerk en ook de veerverbindingen in Kallebeek en Rupelmonde af te stemmen op onthaal, kunnen de Kruibeekse Polders ook een onderdeel worden van de toeristische regio’s Waasland en Scheldeland.

Daarnaast vormen de Kruibeekse Polders het scharnierpunt waar drie landschappelijk diverse Sigmastreken samenkomen. In het noorden bevindt zich immers het Havenlandschap met ontpolderingen en natuurcompensatiegebieden en kaaien die ingericht worden langs de Zeeschelde. In het oosten bevindt zich het Rivierenland met wetlands en natuurgebieden die ingericht worden langs de Grote Nete, de Kleine Nete, de Dijle en de Rupel. In het westen bevindt zich de regio Schelde-Durme met overstromingsgebieden, natuurgebieden en waterkeringen die gerealiseerd worden langs de Durme en de Benedenschelde. Verbonden en verweven met de omgeving maakt deze centrale locatie de Kruibeekse Polders daarom tot een ideale uitvalsbasis om de ganse scope van het Sigmaplan te bezoeken.

De verzameling overstromings- en natuurgebieden binnen de Schelde-, Durme- en Rupelvallei hebben bovendien de potentie uit te groeien tot een Nationaal Park, waardoor de Kruibeekse Polders, met Rupelmonde, een belangrijke toeganspoort krijgen tot het potentiële Nationaal Park.

Om bovenstaande potenties te realiseren en recreatief medegebruik van de Kruibeekse Polders te verwezenlijken is echter een onthaalplan vereist, het onthaalplan voor de Kruibeekse Polders.

Binnen dit plan wordt beschreven hoe een afstemming is gevonden tussen de specifieke vereisten van een natuur- en overstromingsgebied (en de directe omgeving ervan) en de verwachtingen van (potentiële) medegebruikers van dit gebied, vnl. omwonenden en bezoekers. Volgende onderwerpen zijn onderdeel van het onthaalplan, en worden ook in deze volgorde besproken.

Omdat de basispositionering qua onderliggende visie en strategie bepalend is

28

voor het hele onthaalbeleid en de daarvan afgeleide onthaalscenario’s wordt deze eerst besproken. Vervolgens komt het marktpotentieel aan bod: de beoogde doelgroepen, gevolgd door een raming van het verwachte bezoekersaantal. Omdat het onthaalbeleid en het aantal bezoekers niet los kan gezien worden van de ruimere marketingcontext worden ook hiervoor de nodige aanbevelingen gedaan. Tot slot komt het eigenlijke onthaal aan bod. Er wordt uitvoerig ingegaan op het onthaal ter plaatse en welke maatregelen dienen genomen te worden om de Kruibeekse Polders en hun omgeving ook optimaal af te stemmen op de wensen van bezoekers en omwonenden.

2. Totstandkoming van het onthaalplan

Het onthaalplan voor de Kruibeekse Polders is niet zomaar tot stand gekomen.

Het plan is het resultaat van herhaaldelijk overleg met vertegenwoordigers van W&Z, ANB en de Gemeente Kruibeke. Op basis van verschillende workshops met de Kruibeekse jeugdverenigingen, sportverenigingen, ondernemers, natuurorganisaties, culturele en geschiedkundige verenigingen werden specifieke noden en wensen in beeld gebracht en werd belangrijke informatie verkregen.

In samenwerking met Idea Consult werden verschillende workshops en bilaterale overlegrondes georganiseerd om de toeristisch-recreatieve positie en de onthaalvisie voor de Polders en de drie dorpen vorm te geven. Naast de vaste vertegenwoordigers van W&Z, ANB en de gemeente Kruibeke werden experts geraadpleegd van Toerisme Vlaanderen, Toerisme Scheldeland, Toerisme Waasland, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Provincie Antwerpen en Regionaal Landschap Schelde Durme.

Ook internationale experts werden uitvoerig en op herhaaldelijke basis geraadpleegd. Als partners binnen het Europese Interreg IV A 2 Zeeën programma “Sustainable Tourism in Estuary Parks” (STEP) werd samengewerkt met The Broads Authority uit het Verenigd Koninkrijk en Parkschap Nationaal Park de Biesbosch uit Nederland.

Om de gewenste recreatieve infrastructuur een karakteristieke vorm te geven werd tot slot samengewerkt met stefan.schöning.studio.

Als grootste overstromingsgebied zijn de Kruibeekse Polders een cruciaal onderdeel van het (geactualiseerde) Sigmaplan. Om het onthaal voor de Kruibeekse Polders vorm te geven werd als basis dan ook teruggegrepen naar de globale onthaalvisie die voor het ruimere (geactualiseerde) Sigmaplan ontwikkeld is. De Kruibeekse Polders zijn het eerste overstromings- en natuurgebied waarop deze globale onthaalvisie voor het (geactualiseerde) Sigmaplan wordt doorvertaald en geconcretiseerd. De Kruibeekse Polders vormen met andere woorden een pilootproject en zullen als leerrijke les en voorbeeld dienen voor de overstromings- en natuurgebieden die de volgende jaren nog zullen gerealiseerd worden.

Het onthaalplan werd ook afgestemd op de verschillende toetsingskaders die werden aangereikt door de betrokken partijen. Het onthaalplan bouwt hierdoor voort op het door de Gemeente Kruibeke aangereikte ontwerp van een nieuw mobiliteitsplan en het ontwerp van het ‘Herwaarderingsplan domein Wissekerke en omgeving te Bazel’. Met het oog op duurzaam onthaal werd ook

29

‘Onthaalbeleid op maat’ geraadpleegd, aangereikt door ANB. De impact van het recreatieve medegebruik van het natuurgebied werd getoetst aan de hand van het rapport ‘Toetsingskader voor het gewenste recreatieve medegebruik in bossen en natuurgebieden in functie van de ecologische draagkracht’. De toegankelijkheid van de Kruibeekse Polders wordt tot slot vormgegeven m.b.v. de ‘Handleiding bij het regelen van de toegankelijkheid in ANB domeinen’.

3. Bijkomende voorwaarden voor succesvol onthaal

3.1 t.e.m. 3.4 nog reactie krijgen van Stefaan Nollet

Om van het onthaal een succes te maken zijn nog enkele bijkomende voorwaarden waaraan dient voldaan te worden.

3.1. Doelgroepenbeleid

Specifieke doelgroepen veronderstellen ook deels specifieke onthaalfuncties: bv. doelgroepen natuureducatie, minder-mobiele mensen, vissers, ... Inclusief beleid is per definitie een aandachtspunt. Het extra accent op specifieke doelgroepen (niches) moet voorafgaandelijk bepaald worden zodat de respectieve onthaalscenario’s aan de doelgroepspecifieke behoeften kunnen afgetoetst worden.

3.2. Inbedding in lokale omgeving

Onthaal zal succesvoller zijn in de mate waarin de Kruibeekse Polders ingebed zijn in hun omgeving.

Actiever inzetten op de mogelijke onthaalfunctie van lokale ondernemers, attracties en musea is op korte termijn ‘the way to go’ en waarborgt overigens op zich reeds een extra spreiding van het onthaal. Deze weg heeft uiteraard ook grote beperkingen en zal bij een hoger markpotentieel voor de Kruibeekse Polders en de directe omgeving moeten aangevuld worden met extra bemande infopunten en mogelijk zelfs een bezoekerscentrumscenario. De betrokkenheid van lokale ondernemers bij het daadwerkelijke onthaal moet bovendien gerelativeerd worden. Hun core-business is het runnen van een zaak, niet het voorzien van onthaal voor een achterliggend natuurgebied. Als men wenst ondernemers te betrekken, dienen ze pro-actief benaderd te worden en continu opgevolgd.

Het is ook noodzakelijk de lokale bevolking te betrekken bij het onthaal als vrijwilliger, gids, ranger,... Lokale initiatieven die de geest van het natuur- en overstromingsgebied volgen komen het onthaal evenzeer ten goede. De ideeën en acties van lokale verenigingen zoals ‘Tij en Kruin zijn sprekende voorbeelden. ‘Tij heeft zich momenteel in de kijker gewerkt met de Cosmogolom in het

30

slikken en schorren. Met Kruin kan gedacht worden aan het organiseren van seizoenswandelingen, evenementen rond het broedseizoen etc.

Duurzaam onthaal

Met het oog op toekomstige uitdagingen en een goede marketing en inspelend op huidige trends in toerisme, is het raadzaam in te zetten op duurzame onthaalprincipes.

Volgende lijst geeft een beknopt overzicht van duurzame richtlijnen ontleend aan het European Charter for Sustainable Tourism:

- beschermen en versterken van natuurlijk en cultureel erfgoed

- alle bezoekers voorzien van een hoge kwaliteitservaring

- op een duidelijke en efficiënte manier communiceren over de bijzondere kwaliteiten van het gebied

- het stimuleren van producten afgestemd op het ontdekken en verstaan van het gebied

- training voorzien voor ondernemingen, parkpersoneel en andere stakeholders voor duurzaam toerisme

- beschermen en ondersteunen van lokale kwaliteit

- verhogen van winst voor de lokale economie

- monitoring en sturing van bezoekersstromen

Andere duurzaamheidlabels hanteren gelijkaardige richtlijnen. Insapnningen voor het ene label kunnen ingezet worden voor het behalen van een ander.

De eerste stappen richting duurzaam onthaal zijn reeds gezet binnen het onthaal van de Kruibeekse Polders. Wanneer het nieuwe Nationaal Park werkelijkheid wordt is het aan te raden de coördinatie omtrent duurzaam onthaal te voeren op schaal van het Nationaal Park.

3.3. Monitoring en enquêtering

Om ook in de toekomst een onthaal te garanderen dat is afgestemd op de wensen van bezoekers en omwonenden is het wenselijk op terugkerende basis

(5 à 10 jaar) een enquêtering te houden omtrent het onthaal. Evoluerende wensen en nieuwe trends kunnen erop wijzen dat het onthaal al dan niet moet bijgestuurd worden.

Het dient daarom herhaald dat er nood is aan een slagkrachtige organisatie om voortgang en succes te boeken. Deze organisatie moet instaan voor het organiseren en bewaken van het onthaal, de verdere ontwikkeling ervan, etc.

3.4. Eén Huisstijl

Om een uniforme en kwalitatieve beleving aan te kunnen bieden aan bezoekers is het wenselijk te werken met één huisstijl. Deze huisstijl moet alle infrastructuurelementen, zitbanken, infoborden, website, etc. eenzelfde gevoel geven.

Deze huisstijl moet de beleving van het gebied als een eenheid ondersteunen en moet de onthaallocaties duidelijk en herkenbaarheid maken.

Het is aan te raden dezelfde huisstijl te hanteren voor de verschillende overstromings- en natuurgebieden die onderdeel zullen worden van het potentiële Nationaal park. Het ontwerp van de huisstijl voor de Kruibeekse Polders kan daarom dienen als pilootproject voor de ontwikkeling van een huisstijl die kan uitgebreid worden naar de andere overstromingsgebieden en -natuurgebieden.

31

Toegankelijkheidsconcepten

32

4. Bereikbaarheid, toegankelijkheid en recreatief medegebruik

De hierboven geschetste onthaalvisie en het Sigma-onthaalplan zijn richtinggevend voor de inrichting van de Kruibeekse Polders voor recreatief medegebruik.

In overleg met WenZ, ANB en de Gemeente Kruibeke werd getracht de aanbevelingen vanuit het Sigma-onthaalplan

- Sigma, onderdeel van de Scheldevallei

- Sigma beleven

- een hiërearchisch en gelaagd onthaal

- maximale inbedding in de omgeving

- Sigma duurzaam maximaal door te vertalen binnen het onthaalplan voor de Kruibeekse Polders.

Door de bereikbaarheid van de Kruibeekse Polders onder de loupe te nemen voor zowel vaartuigen, bussen, wagens, fietsers en wandelaars werd getracht een infrastructureel netwerk te creëren dat de Kruibeekse Polders verbindt met de directe en wijdere omgeving. Waar nodig worden adviezen geformuleerd opdat het bestaande netwerk nog sterker kan functioneren.

De routing voor recreanten en toeristen binnen en buiten de polders, op basis van dit netwerk, is maximaal afgestemd op het beleven van die elementen welke de polders uniek maken: waterrijke natuur, waterveiligehidsinfrastructuur, de geschiedenis van de polders en de cultuurhistorische troeven van Kruibeke, Bazel, Kallebeekveer en Rupelmonde. Door de routing af te stemmen op bestaande wegen en paden binnen en buiten de polders wordt het overstromings- en natuurgebied nog verder geïntegreerd in haar omgeving.

De voorgestelde routing speelt bovendien maximaal in op het gespreid onthaal, zoals is geschetst in het voorgaande hoofdstuk. Recreanten en toeristen uit de wijdere omgeving zullen verwelkomd worden op de Scheldelei, het historisch centrum van Bazel, het Kallebeekveer en Rupelmonde. Structuurschetsen voor de vier locaties geven de ruimtelijke potenties en randvoorwaarden opdat onthaal hier optimaal kan functioneren.

Om lokale recreanten te verwelkomen binnen de polders zijn in het onthaalplan op talrijke plaatsen bruggen en trappen voorzien waardoor omwonenden de

kruin van de ringdijk op een veilige manier kunnen bereiken.

De rijkdom van de Kruibeekse Polders komt tot slot nog verder tot uiting door gericht duurzame recreatieve infrastructuur te voorzien die inspeelt op de wensen van verschillende doelgroepen. Deze infrastructuur speelt in op kenmerken van de waterveiliegheidsinfrastructuur, fauna en flora en de cultuurhistorische geschiedenis van de polders.

33

4.1. Bereikbaarheid over water

Tussen Antwerpen en Gent lopen de getijdengebonden Schelde en haar zijrivieren als een blauwe draad doorheen het (geactualiseerde) Sigmaplan. De verschillende overstromingsgebieden, de aanleg en verhoging van waterkeringen, de inrichting van uitwateringsconstructies, … ze zijn alle ontstaan vanuit de wens die Schelde te sturen.

verbonden met Hemiksem via onthaalzone Kallebeek en het Rupelmondse Scheldefront werd intussen recent opnieuw verbonden met Wintam.

De veerverbindingen sluiten aan op drie van de vier onthaalzones: de Scheldelei, Kallebeek en het Rupelmondse Scheldefront.

Omdat menige fietsers en wandelaars nu al gebruik maken van de veerdiensten vormen de veerlocaties aan beide oevers van de Schelde een cruciaal onderdeel van het onthaalplan. Wanneer in de toekomst het fietsknooppuntennetwerk opnieuw wordt doorgetrokken doorheen de Kruibeekse Polders en wanneer bovendien de Kruibeekse Polders onderdeel worden van het uitgestrekte wandelnetwerk dat zich stroomopwaarts langs de Rupel bevindt, zullen de veren een nog belangrijkere plek innemen binnen het onthaal. Bij de inrichting van de onthaalzones dient dan ook de nodige aandacht besteed te worden aan de integratie van de veren. De onlosmakelijke link met de Schelde zal des te sterker ervaren worden!

Volgende inrichtingsmaatregelen worden daarom voorgesteld:

- t.b.v. de uniforme beleving is het wenselijk dat de vormgeving van de veerlocaties te Wintam, Hemiksem en Hoboken afgestemd wordt op de vormgeving van de veerlocaties te Rupelmonde, Kallebeek en Scheldelei; een uniforme vormgeving voor de schuilplekken en een uniforme vormgeving van de noodzakelijke informatievoorziening (vb. tijdsroosters van de veerdiensten) is een eerste stap in de goede richting.

- er dient over gewaakt te worden dat de parkeervoorzieningen t.h.v. de veren aan de rechteroever voldoen aan dezelfde onthaalstandaarden als die t.h.v. de veren te Kruibeke, Bazel en Rupelmonde; monitoring moet uitwijzen of het aantal parkeerplaatsen voldoende is. T.b.v. onthaal is het dan ook wenselijk dat de veerlocaties te Wintam, Hemiksem en Hoboken worden voorzien van informatieborden over het overstromings- en natuurgebied. Met de Schelde als blauwe draad doorheen het plan start het bezoek immers hier.

- omdat de overtocht over de Schelde bijdraagt aan het onthaalverhaal, kan ook de korte overtocht gebruikt worden om bezoekers te voorzien van informatie omtrent de Kruibeekse Polders. Omdat de overtocht met de veerdiensten door bezoekers al als een heuse belevenis ervaren wordt

Als een kralenketting worden de diverse overstromingsgebieden, natuurgebieden, steden en Scheldedorpen aan elkaar geregen door deze stroom en haar zijrivieren, zo ook de Kruibeekse Polders.

Om de verschillende gebieden duurzaam bereikbaar te maken, wordt geadviseerd de Schelde als verbindend element in te schakelen.

De drie dorpen waaraan de Kruibeekse Polders gelegen zijn, zijn bovendien intussen allen voorzien van een veerverbinding die Kruibeke, Bazel en Rupelmonde verbinden met dorpen aan de andere oever van de Schelde. Kruibeke wordt verbonden met Hoboken via onthaalzone Scheldelei, Bazel wordt

34

is het zeker wenselijk op termijn de uitstraling van de veerboten en de inrichting ervan af te stemmen op het onthaal.

Met de nieuwe aanlegsteigers te Rupelmonde, recent aangelegd door Waterwegen en Zeekanaal, de verwachte toename in recreatief bootverkeer en de cruciale positie van Rupelmonde binnen de grotere regio met het potentieel van een Nationaal Park ligt de weg open voor een blauwe halte voor recreatieve toervaarten. Met de Schelde en haar zijrivieren als verbindend element en het nieuwe Nationaal Park in het vizier wordt het immers een uitdaging de verschillende overstromings- en natuurgebieden bereikbaar te maken per boot.

De blauwe halte te Rupelmonde kan in de toekomst de Kruibeekse Polders verbinden met de Antwerpse Scheldekaaien stroomafwaarts en de rijke waaier aan overstromings- en natuurgebieden, het potentiële Nationaal Park, stroomopwaarts.

Een dergelijk aanbod kan op termijn verrijkt worden door de recreatievaart te combineren met de verhuur van fietsen: Antwerpenaars kunnen bijvoorbeeld fietsen naar Rupelmonde om vervolgens per toerboot terug te keren. De marktvraag moet uitwijzen of hier potentieel ligt voor ondernemers.

De link met de Schelde kan verder versterkt worden door bijvoorbeeld VZW Tolerant, een organisatie te Rupelmonde actief in het behoud van nautisch erfgoed, en scheepswerven zoals de Nieuwe Scheepswerven te betrekken bij het onthaal. Het is dan ook wenselijk acties zoals tourvaarten en opendeurdagen te koppelen aan het onthaal. In een later stadium, wanneer het Scheldefront van Rupelmonde onder handen wordt genomen (cfr. infra), is het wenselijk de werven op te nemen in de routing.

In de aanloop hiervan wordt voorgesteld nu al wandelingen te organiseren die de scheepswerven verbinden met visserswijk ’t Schelleke, het Mercatorplein, de Getijdenmolen, de steigers en de Kruibeekse Polders opdat de verwevenheid van Rupelmonde met de Kruibeekse Polders én de Schelde sterker beleefd wordt.

Met het oog op een verwachte toename in recreatievaart wordt geadviseerd t h.v. de verschillende veren de optie open te houden om de aanlegsteigers uit te breiden. Met het potentiële Nationaal Park in het achterhoofd zouden niet alleen de Kruibeekse Polders, maar alle andere overstromings- en natuurgebieden voor recreatievaart bereikbaar moeten zijn.

35

4.2. Bereikbaarheid per openbaar vervoer

Met het oog op een duurzame ontsluiting van de Kruibeekse Polders, verdienen de openbare busverbindingen een plek binnen het onthaal.

Drie van de vier onthaalzones zijn gelegen aan de gewestweg N419 en worden ontsloten m.b.v. openbaar vervoer:

- t.h.v. Scheldelei ligt halte ‘Scheldelei’

- t.h.v. Bazel-centrum ligt halte ‘Dorp’

- t.h.v. Rupelmonde centrum ligt halte ‘Kerk’

De buslijnen verbinden Kruibeke, Bazel en Rupelmonde met eindstations Hamme, Sint-Niklaas en Antwerpen. Vanuit Beveren is momenteel enkel een belbus beschikbaar.

Rekening houdend met het belang van deze onthaalzones als start- en eindpunten voor wandelingen doorheen de Kruibeekse Polders en hun omgeving is het interessant deze haltes in te richten als groene haltes. Een duurzame vorm van verplaatsen wordt hierdoor gekoppeld aan een duurzame vorm van recreatie.

Ook de halte t.h.v. de Barbierbeek, ‘Houten Kruisdam’, kan best omgevormd worden tot groene halte. De wandeling langsheen de Barbierbeek belooft – met de huidige optimalisatie van de vallei tussen de ringdijk en de gewestweg - immers een zeer aantrekkelijke wandeling te worden. Met een extra groene halte wordt het duurzame netwerk verder versterkt.

In het mobiliteitsplan dat momenteel opgemaakt wordt door de Gemeente Kruibeke wordt geijverd om het openbaar vervoersnetwerk uit te breiden met een vaste lijnverbinding naar Beveren. Aangezien de Scheldelei optimaal bereikbaar is vanuit Beveren, er een veerverbinding aanwezig is én een openbaar vervoeraansluiting naar Bazel en Rupelmonde wordt voorgesteld deze onthaalzone op te nemen in de nieuwe lijn. T.b.v. van het gebruikersgemak en t.b.v. het onthaal wordt voorgesteld zowel een halte te voorzien aan de kruising van de Scheldelei met de Gewestweg als aan het einde van de Scheldelei t.h.v. de Schelde.

Met de nieuwe parkeermogelijkheden, het veer, het openbaar vervoer en fietsen wandelpaden bevat de Scheldelei daardoor de potentie om uit te groeien tot een multimodaal verkeersknooppunt.

36

4.3. Bereikbaarheid en toegankelijkheid per wagen

Omdat Kruibeke, Bazel en Rupelmonde vandaag al veel bezoekers met de wagen verwelkomen, er vandaag al parkeerproblemen bestaan binnen Bazel en bij de opening van het overstromings- en natuurgebied alleen maar meer verkeer verwacht wordt, verdient de sturing van bezoekers die met de wagen komen een oplossing op maat.

om voor vrachtwagens eldrs een oplossing te zoeken, kan de parkeercapaciteit van de Scheldelei gevoelig uitgebreid worden:

- tourbussen die omwille van de prangende parkeerproblematiek geen ruimte vinden in Rupelmonde, noch in Bazel krijgen op die manier parkeergelegenheid op de Scheldelei; de nieuwe plannen voor de Scheldelei voorzien nu in drie plaatsen voor tourbussen.

- parkeerplaatsen voor bezoekers van het slikken en schorren met de grote in- en uitwateringsconstructie en de Kort Broek polder, dat momenteel heringericht wordt i.s.m. het Agentschap voor Natuur en Bos i.k.v. S.T.E.P. kunnen gesitueerd worden op de Scheldelei

- indien toekomstige noden uitwijzen dat extra parkeerbehoefte wenselijk is, kan de parking op de Scheldelei uitgebreid worden door delen van de groene as om te zetten in parking.

Omdat verwacht wordt dat de volledige parkeercapaciteit van de Scheldelei niet meteen van bij het begin zal benut worden, wordt voorgesteld de Scheldelei

Rekening houdend met de onthaalvisie die gebaseerd is op gespreid onthaal, wordt voorgesteld het toekomstig bezoekersverkeer te leiden naar drie specifieke locaties binnen de onthaalzones:

- Scheldelei in Kruibeke

- parking Dulpop in Bazel

- verschillende parkings te Rupelmonde

De Scheldelei is vandaag grotendeels in eigendom van Waterwegen en Zeekanaal; parking Dulpop evenals een aantal percelen langsheen deze parking en de parkings te Rupelmonde zijn in eigendom van de gemeente Kruibeke.

De Scheldelei fungeert vandaag als parkeerplaats voor woon-werkverkeer dat gebruikmaakt van het veer, als parkeerplaats voor wagens die gebruikmaken van de winkels gelegen aan de kruising met de Gewestweg en als parkeerplaats voor vrachtwagens. Rekening houdend met de plannen van de gemeente Kruibeke

37

in te richten als een groene, gradueel uitbreidbare parkeeras. Hierdoor zal de Scheldelei van bij het begin aandoen als een groene laan. De herinrichting voorziet in het behoud van het bestaande aantal parkeerplaatsen aan het veer. Met het toenemende mobile home-toerisme in het achterhoofd kan het wenselijk zijn de Scheldelei op termijn uit te rusten met parkeerplaatsen voor mobile homes, inclusief de daarbij horende faciliteiten (vb. watervoorziening, oplaadpunten, afvalverzamelpunten,…)

Bazel-centrum kent vandaag een prangende parkeerproblematiek: het centrum wordt overbelast waardoor er nauwelijks parkeermogelijkheden zijn. De huidige parkeerinfrastructuur is niet voorzien op de verwachte verhoging aan bezoekers door de opening van het overstromings- en natuurgebied.

Om het centrum te ontlasten van een nog grotere parkeerdruk kan de bestaande parking Dulpop ter hoogte van de gelijknamige sportzaal uitgebreid worden in zuidelijke richting. Deze gronden zijn vandaag in eigendom van de gemeente. De uitgebreide parking zal dan dienen als de parking voor de onthaalas Koningin Astridplein - Kasteeldomein Wissekerke - Kallebeekveer. Bezoekers kunnen er hun wagen achterlaten om vervolgens te voet of per fiets Bazel en/of de Kruibeekse Polders te bezoeken. Bezoekersgroepen die met een tourbus komen, kunnen hier de bus verlaten.

Om parking Dulpop op een vlotte manier te ontsluiten en het wijkverkeer niet te ontregelen, kan de dienstweg langsheen de langsgracht van de ringdijk hiertoe aangepast worden; waarbij dan tevens ook een brug dient voorzien te worden over de gracht aan de voet van de ringdijk.

Om de beleving van de historische dorpskern te versterken en deze hierdoor een sterkere rol te laten spelen binnen het onthaal, wordt cfr. het ontwerp van mobiliteitsplan van de Gemeente Kruibeke voorgesteld het Koningin Astridplein en het Kasteeldomein van Wissekerke verkeersvrij te maken. Bewoners van de Verkortingsdijk en de Lange Gaanweg kunnen hun woning bereiken via de Oud-Hoflaan.

Ook parking Dulpop heeft de potentie te functioneren als stopplaats voor mobile homes.

Omwille van ecologische randvoorwaarden en veiligheidsvoorwaarden wordt voorgesteld het Kallebeekveer enkel nog toegankelijk te maken voor dienstverkeer. Het bestaande woon-werkverkeer dat gebruik maakt van het

veer (10 à 15 wagens/dag) wordt afgeremd t.h.v. parking Dulpop. Al fietsend of wandelend is het veer vervolgens bereikbaar.

Parkeerbehoeftes in Rupelmonde worden opgevangen met de herinrichting van het Kerkplein en een nieuwe parking, door de Gemeente Kruibeke gepland aan de Gelaagstraat.

Eerder werd het belang van de veren aangehaald voor fietsers en voetgangers. Bezoekers die hun wagen liever achterlaten op de rechter oever van de Schelde kunnen gebruikmaken van de bestaande parkings aan de veren. Monitoring moet uitwijzen of stijgende parkeerbehoeften een uitbreiding van de parkeerruimtes vergen.

38

P

P

PP

P

P

39

Het Sigma-onthaalplan wijst er herhaaldelijk op dat succesvol onthaal ook afhankelijk is van de mate waarin de overstromings- en natuurgebieden ingebed worden in hun omgeving. Het is daarom wenselijk ook de dienstwegen binnen de Polders her in te richten t.b.v. fietsverkeer en deze aan te sluiten op fietspaden buiten de polders. Door deze paden vervolgens aan te sluiten op de vier onthaalzones ontstaat een fijnmazig netwerk dat voor bezoekers en omwonenden de pracht van de omgeving linkt met de zintuiglijke rijkdom van de waterveiligheidsinfrastructuur en het natuurgebied. De drie dorpen, de vier onthaalzones, de Kruibeekse Polders en het Kruibeekse achterland, ze worden onderling en bovenlokaal verbonden m.b.v een fietsnetwerk dat zal rijken tot diep in Vlaanderen.

Opnieuw komen de veerdiensten in beeld: fietsers die komen van de rechter oever zullen t.h.v. de onthaalzones immers gebruik moeten maken van de veren. De onthaalzones dienen hier bijgevolg aan aangepast te worden (cfr. infra).

Om de natuurlijke rijkdom van de Kruibeekse Polders toegankelijk te maken en het fietsnetwerk uit te breiden wordt eerst en vooral een routegebonden recreatie voorgesteld. Door fietsers te sturen over vaste wegen wordt de zeer kwetsbare natuur ontzien en kan gestreefd worden om de hoge doelstellingen wat betreft natuurontwikkeling en natuurbehoud te bereiken.

Om het overstromings- en natuurgebied vervolgens lokaal in te bedden worden volgende maatregelen voorgesteld.

4.4.1. Aan de randen van de Polders

Om fietsers te laten genieten van de Schelde wordt voorgesteld de kruin van de overstroombare dijk tussen de Scheldelei en Kallebeekveer toegankelijk te maken voor recreatieve fietsers. Het stuk tussen Kallebeekveer en Rupelmonde wordt uit ecologische overwegingen gereserveerd voor wandelaars. Fietsers worden best ontmoedigd om deze route te volgen en kunnen omgeleid worden via een weg door de Polders.

De ringdijk kent een rechtlijniger verloop. Het tussenniveau van de dijk is daarom geschikt voor snellere fietsers. Dezelfde verbinding kan benut worden t.b.v. een snelle, functionele en veilige fietsverbinding tussen de drie dorpen.

Door de kruin van de ringdijk te reserveren voor wandelaars (cfr. infra) worden

4.4. Bereikbaarheid en toegankelijkheid per fiets

Recreatie per fiets wordt één van de transportmiddelen bij uitstek om Kruibeke, Bazel, Rupelmonde en omstreken te bezoeken. Uitgekiende fietsnetwerken zullen de landschappelijke intimiteit van de “Stille Waters” verbinden met het landelijke karakter van het Kruibeekse achterland, de historische kernen van Rupelmonde en Bazel en het Kallebeekveer doorheen de Kruibeekse Polders.

Bij de opening van het overstromings- en natuurgebied kan het fietsplezier verder toenemen: door de kilometerslange ringdijk, een groot deel van de kilometerslange overstroombare dijk en het grootste deel van de oorspronkelijke wegen befietsbaar te maken biedt de noodzakelijke veiligheids- en onderhoudsinfrastructuur de potentie het fietsnetwerk aanzienlijk uit te breiden en te verrijken. Het aanpassen van de waterkeringen aan fiets- (en wandel-)verkeer is bovendien investeren in de toekomst van het potentiële Nationaal Park. Niet alleen de Schelde zal als een blauwe draad lopen doorheen het ganse Sigmagebied de flankerende waterkeringen verbinden net zo goed de rijkdom van het (geactualiseerde) Sigmagebied Befietsbare (en bewandelbare) waterkeringen kunnen de verschillende natuurgebieden veilig in de toekomst aan elkaar linken.

40

potentieel onveilige situaties vermeden: snellere fietsers worden immers gescheiden van de tragere wandelaars.

4.4.2. Binnen de Polders

Om de pracht van het nieuwe natuurgebied te ontsluiten, wordt voorgesteld de profielen van de huidige polderwegen af te stemmen op een veilig en comfortabel fietsverkeer.

De comfortwensen van fietsers kunnen bovendien gecombineerd worden met de wensen van rolwagengebruikers en ouders met kinderwagens waardoor fietspaden tegelijk kunnen ingezet worden i.f.v. integrale toegankelijkheid.

Voor volgende wegen is het wenselijk ze aan te passen t.b.v fietsverkeer:

- de Zandgaanweg

- de Blauwe Gaanweg

- de Lange Gaanweg

- de Dweerse Gaanweg

- de Kemphoekstraat

Deze selectie van wegen moet ervoor zorgen dat niet alleen de mooiere natuurplekken te bezichtigen zijn, maar dat tevens de verschillende onthaalplekken naadloos op elkaar worden aangesloten. Hierdoor zullen de onthaalzones fietspaden binnen het nieuwe natuurgebied verknopen met het achterland en de wijdse omgeving.

Vanwege de beperkte ruimte aan weerszijden van de Verkortingsdijk en vanwege veiligheidsoverwegingen wordt de Verkortingsdijk bestemd voor voetgangers. Om de fietsers te leiden van Bazel-centrum naar Kallebeekveer of omgekeerd wordt voorgesteld fietsers te leiden via de Lange Gaanweg.

4.4.3. Inbedding in de omgeving

Om fietsers de mogelijkheid te bieden het overstromings- en natuurgebied te bereiken en tegelijk de polders te verbinden met Kruibeke, Bazel, Rupelmonde en omstreken is het nodig diverse hellingbanen te voorzien over de ringdijk.

Op enkele plekken langsheen de kilometerslange ringdijk worden al hellingen voorzien t.b.v. dienstverkeer. Om fietsers, rolwagengebruikers en ouders met kinderwagens te kunnen verwelkomen in de Kruibeekse Polders is het wenselijk deze hellingbanen hierop af te stemmen.

Vanuit het onthaal zijn bijkomende toegangen voor fietsers, rolwagengebruikers en kinderwagens aan te raden. Deze bijkomende hellingen kunnen als vanzelfsprekend ook ingezet worden t.b.v. dienstverkeer.

Om onthaalzone centrum Bazel aan te sluiten op het overstromingsgebied en het woonwerk en recreatief fietsverkeer naar het Kallebeekveer te blijven verzekeren is t.h.v. de Lange Gaanweg een hellingbaan noodzakelijk.

Ook de hellingbaan aan de Kemphoekstraat, hoofdzakelijk bestemd voor onderhoud en beheer van de leidingen en de afwatering van de Barbierbeek wordt bij voorkeur aangepast aan fietsers en rolwagengebruikers. Hierdoor worden langere fietsen wandellussen mogelijk gemaakt.

De Blauwe Gaanweg was voor de aanvang van de werkzaamheden een weg die fietsroutes uit de omstreken verbond met de polders. Vanwege de logische aanrijrichting en vanuit de wens de polders te verbinden met recreatieve routes in de omgeving (cfr. infra) is het wenselijk dat deze aanrijroute ook in de toekomst bewaard blijft. Een hellingbaan t.b.v. fietsers is er daarom wenselijk.

Tot slot vraagt ook de Oud Veerstraat om een fietshelling. Historisch gezien was de Oud Veerstraat voor Kruibekenaars een belangrijke verbinding met de Schelde. Een hellingbaan voor fietsers herstelt deze link en biedt Kruibekenaars de kans het fietspad op de ringdijk vanuit hun achtertuin te bereiken.

Op die manier worden de Kruibeekse Polders niet alleen bereikbaar, maar worden ze bovendien verankerd in hun omgeving. Verder zijn de Polders toegankelijk vanuit Kruibeke via de Scheldelei en vanuit Rupelmonde via de Dijkstraat.

4.4.4. Buiten de Polders

Om de verweving met het lokale netwerk te versterken wordt voorgesteld een fietsbrug te voorzien over de Barbierbeek. Hierdoor wordt een verkeersluwe fietsverbinding gecreëerd tussen Kruibeke en Bazel. Dit pad zal een landelijk alternatief bieden voor het fietspad langsheen de Gewestweg. Dezelfde route kan eveneens gebruikt worden door een sporadische wandelaar en mountain

41

68

54

71

48

70

49

42

biker.

Het fietsknooppuntennetwerk zal een belangrijke toevoerader zijn voor bezoekers aan de Kruibeekse Polders. Naast de Schelde en de flankerende waterkeringen zal het fietsknooppuntennetwerk één van de verbindende schakels zijn tussen de verschillende natuurgebieden van het potentiële Nationaal Park. Vanuit onthaal is het dan ook aangeraden het netwerk aan paden binnen en aan de rand van het overstromings- en natuurgebied te koppelen aan het bestaande fiets- (en wandel-) knooppuntennetwerk doorheen Vlaanderen. Om het onthaal optimaal te laten functioneren is het noodzakelijk deze knooppunten af te stemmen op de vier onthaalzones.

Vanuit dezelfde visie is het wenselijk de verbindingsroute met de Hobokense polder te verbeteren. Door twee nabij gelegen natuurgebieden met elkaar te verbinden ontstaat een voorloper op het Nationale Park-idee: een Nationaal Park als kralensnoer van verschillende overstromings- en natuurgebieden.

Verder is het raadzaam thematische fietsroutes in de omgeving te verbinden met routes binnen de polders. De geschiedenis van het overstromingsgebied is immers onlosmakelijk verbonden met die van de omgeving.

43

4.5. Bereikbaarheid te voet

Naast een verkenning per fiets zijn de Kruibeekse Polders en hun omgeving met pittoreske dorpen een ideaal wandelgebied: stevig wandelend over de ringdijk, uitwaaiend op de overstroombare Scheldedijken, genietend van de slikken en schorren, het weidevogelgebied, de valleibossen, de Rupelmondse Kreek of flanerend doorheen de historische dorpskernen van Bazel of Rupelmonde biedt de omgeving heel wat troeven.

De aangelegde veiligheids- en onderhoudsinfrastructuur tezamen met bestaande en op het onthaal afgestemde wegen binnen en buiten de Kruibeekse Polders bieden de potentie om het wandelnetwerk te vergroten en de verschillende onthaalzones en aanliggende dorpen met elkaar te verbinden.

De bestaande veiligheids- en onderhoudsinfrastructuur is niet overal afgestemd op een comfortabele wandeling voor wandelaars met kinderwagens en rolwagengebruikers. Volgende maatregelen worden daarom voorgesteld.

Aan de randen van de Polders

- de kruin van de ringdijk wordt voorzien van een gefundeerde, bewandelbare ingezaaide strook. Hierdoor wordt het fietsen wandelverkeer op de ringdijk op een veilige manier van elkaar gescheiden.

- de overstroombare dijk tussen Kallebeekveer en de plek waar de Zandgaanweg aansluit op de overloopdijk wordt uit ecologische overwegingen bestemd voor wandelaars.

- de overstroombare dijk tussen de Scheldelei en Kallebeekveer kan gedeeld worden met fietsers. Door de meanderende vorm van het pad en een aangepaste verharding (cfr. infra) zullen fietsers trager rijden waardoor eventuele conflicten met voetgangers worden geminimaliseerd.

4.5.1. Binnen de Polders

Bezoekers die de Kruibeekse Polders bezoeken vanuit de vier onthaalzones verwachten een gevarieerd en breed aanbod aan wandelpaden. Om de zeer waardevolle en kwetsbare natuur te ontzien en de hoge doelstellingen m.b.t. natuurcompensatie te bereiken, wordt gekozen voor routegebonden recreatie.

44

Wandelen zal gebeuren via het netwerk van dienstwegen en bestaande wegen en paden. Door het wandelen te sturen over een bestaand netwerk van paden wordt struinen doorheen de natuur vermeden.

Om de natuur zo min mogelijk te verstoren, worden paden die enkel bestemd zijn voor onderhoud en monitoring slechts betreedbaar gemaakt onder begeleiding van een gids. Niet alleen de natuur wordt hier sterker van, ook het onthaal plukt hiervan de vruchten. Onder de vakkundige begeleiding van gidsen worden delen van het natuurgebied ontsloten die anders ontoegankelijk zijn. Deze wandelingen moeten garant staan voor een onvergetelijke natuurlijke ervaring.

De wandelpaden die vertrekken vanuit de vier onthaalzones zullen elkaar bovendien moeten ontmoeten op verschillende plekken binnen het overstromings- en natuurgebied. Hierdoor kunnen wandellussen aan elkaar gekoppeld worden waardoor korte en langere lussen ontstaan.

Door bestaande paden te gebruiken voor de wandellussen ontstaat als vanzelf een variatie aan rustige en meer avontuurlijke wandelingen. Door te kiezen voor het bestaand netwerk krijgt de lokale geschiedenis bovendien een extra plaats binnen het overstromings- en natuurgebied. De paden die van oudsher gebruikt werden om te bewegen doorheen de polders krijgen een nieuw leven binnen een aan de toekomst aangepaste context.

Bepaalde van deze bestaande paden zijn niet afgestemd op de ligging binnen het overstromingsgebied. Om deze paden te kunnen herbenutten opdat de beleving van het waterrijke natuurgebied verder versterkt kan worden, wordt voorgesteld deze paden aan te passen aan het onthaal. Sommige paden worden daarom verhoogd, andere worden deels vormgegeven als vlonderpad.

Aangezien het omvangrijke slikken en schorren slechts beleefbaar is langs de hoger gelegen dijken, vormt een vlonderpad doorheen het GGG een unieke kans om het slikken en schorren te ervaren. Door het vlonderpad te situeren volgens het vroegere tracé van de Oud Veerstraat krijgt deze voormalige weg a.h.w. een nieuw kleedje. Niet alleen krijgt de Kruibeekse geschiedenis een duidelijke plek binnen het slikken en schorren, bewoners bewaren de kortste van oudsher bestaande verbinding tussen het dorp en de Schelde. Uitgevoerd als een lijnvormig element zal de vormgeving van het pad ook garant staan voor een minimale impact op de natuurlijke omgeving. De breedte van dit pad zal 2,4m bedragen en wordt t.h.v. de geul plaatselijk breder tot 7,2m om een uitkijkplatform te vormen.

Om met een minimale impact de natuurlijke pracht van de Rupelmondse Kreek te ontsluiten voor bezoekers, wordt voorgesteld een doodlopend vlonderpad aan te leggen vanaf de Blauwe Gaanweg. Dit pad heeft een breedte van 1,5m. De Rupelmondse Kreej wordt verder ontsloten door een bestaand pad te verlengen. Hierdoor wordt het ‘coulissenlandschap’ tussen de ringdijk en de Rupelmondse Kreek onderdeel van de beleving.

De waterrijke zone die in Bazel bekend staat als de Kooi kan een sterke verrijking zijn van het wandelnetwerk dat wordt aangeboden vanuit Bazel. Daarom wordt voorgesteld twee bestaande paden te hergebruiken. Omwille van de technische randvoorwaarden, het overbruggen van een sloot en het doorwaden van een vochtig gebied, wordt het pad dwars op de Verkortingsdijk plaatselijk uitgevoerd als vlonderpad. De overige delen van het pad worden gefundeerd. Het pad heeft een breedte van 1,5m. Het pad parallel aan de Verkortingsdijk wordt bewaard in de bestaande toestand

Samengevat wordt volgende wandelpaden voorgesteld t.h.v. Kruibeke:

- de Oud Veerstraat, getransformeerd tot vlonderpad

- de waterkering langsheen de Kruibeekse zijde van de Kruibeekse Kreek

T.h.v. de Barbierbeek worden volgende paden voorgesteld

- de nieuwe waterkeringen aan weerszijden van de Barbierbeek, tussen de Gewestweg en de ringdijk

- De waterkering aan de Bazelse zijde van de Kruibeekse Kreek

T.h.v. Bazel worden volgende paden voorgesteld

- De Kemphoekstraat

- De Dweerse Gaanweg

- Het dienstpad doorheen het valleibos

- De Verkortingsdijk

- De Lange Gaanweg

- De Blauwe gaanweg

- Een pad, deels gefundeerd, deels uitgevoerd als vlonderpad, doorheen De

45

Kooi

- Een bestaand pad doorheen De Kooi

- De Zandgaanweg

t.h.v. Rupelmonde worden volgende paden voorgesteld

- Een vlonderpad dwars op de Blauwe Gaanweg

- het pad langsheen de Rupelmondse Kreek dat plaatselijk verlengd wordt om het pad te sluiten

De voorstellen voor het aanpassen van de bestaande polderwegen t.b.v. fietsverkeer (cfr. supra) worden t.b.v. wandelcomfort en toegankelijkheid voor rolwagens aangescherpt. Om de link met de historische omgeving en het karakter van de polderweg te bewaren wordt voorgesteld een centrale kasseistrook te behouden. De fietsstroken aan weerszijden worden aangepast aan de breedte voor rolwagens.

Om de impact van wandelaars, fietsers en sporters verder te minimaliseren zullen de verschillende bezoekersstromen geleid worden met behulp van een toegankelijkheidsregeling opgesteld volgens de normen van het Agentschap Natuur en Bos.

4.5.2. Verweving met de lokale omgeving

Het inrichten van wandellussen doorheen en langsheen het nieuwe overstromings- en natuurgebied is een uitgelezen kans om ook de omgeving te betrekken bij het plan. De nieuwe wandellussen kunnen immers verbonden worden met bestaande wandelingen doorheen de drie dorpskernen en het achterland waardoor het overstromings- en natuurgebied op termijn als één ervaren wordt met de omgeving.

Onthaalzone centrum Bazel bijvoorbeeld is verweven met diverse wandelpaden die het wandelaars mogelijk maken het overstromings- en natuurgebied vanuit verschillende richtingen te bezoeken: via de Eikenlaan en vervolgens de Blauwe Gaanweg, via Beekdam, via de historische dreef vanuit Kasteeldomein Wissekerke en vervolgens de Kemphoekstraat, via de Verkortingsdijk,…

Vanuit onthaal is het daarom wenselijk thematische wandelroutes buiten het

overstromings- en natuurgebied te verbinden met wandelroutes binnen de Kruibeekse Polders. Voorbeelden zijn de Lindenwandeling, een Libellenwandeling die leidt langsheen het bosweidelandschap en de Rupelmondse Kreek en de 3K-route.

4.5.3. Toegangen tot de ringdijk vanuit de woonwijken

Om het overstromings- en natuurgebied in te bedden in de lokale omgeving en opdat bewoners het natuurgebied zullen erkennen als hun achtertuin is het wenselijk diverse toegangen te voorzien naar de rRingdijk. Op die manier kan de noodzakelijke veiligheidsinfrastructuur ook een betekenisvolle rol spelen binnen de ontspanning van bewoners. Vanuit Rupelmonde en Bazel wordt het overstromings- en natuurgebied naar behoren ontsloten; t.g.v. de stedenbouwkundige ontwikkeling van Kruibeke zijn ontsluitingsmogelijkheden naar het overstromings- en natuurgebied al te beperkt. Het is daarom wenselijk vooral de woonwijken aan de Kruibeekse zijde van de Polders te voorzien van wandeltoegangen.

4.5.4. De ruimere omgeving en het potentiële Nationaal Park

Net als het fietsknooppuntennetwerk een kans biedt om de Kruibeekse Polders en hun omgeving te verbinden met de overstromings- en natuurgebieden langsheen de Durme en de Rupel biedt ook het wandelknooppuntennetwerk de potentie om het overstromings- en natuurgebied te linken met interessante gebieden in de ruimere omgeving.

Via het veer Kruibeke-Hoboken is de Hobokense polder in het noorden niet ver af. Via het veer Rupelmonde-Wintam kan het wandelknooppuntennetwerk Stille Waters vlot bereikt worden.

Momenteel bestaat er geen wandelknooppuntennetwerk voor de Kruibeekse Polders en hun omgeving. Met het oog op de nakende toeristisch-recreatieve ontsluiting van de Polders en als voorbereidende stap naar het potentiële Nationaal Park is het dan ook wenselijk de nodige inspanningen te leveren om dit te realiseren.

46

4.6. Sporters en jeugdbewegingen

Naast een uitbreiding van het fietsen wandelaanbod voorzien de Kruibeekse Polders in een uitbreiding van sportieve mogelijkheden.

Om de impact op de natuurlijke omgeving te minimaliseren wordt net als bij de fietsers en de wandelaars voorgesteld de recreatie te concentreren aan de randen of op bestaande paden. Bij de aanleg van wenselijke infrastructuur is het nodig de vormgeving en de materialisatie ervan af te stemmen op ecologische randvoorwaarden.

Om de veiligheid van sporters en bezoekers te garanderen en om de impact op het natuurgebied te herleiden tot het minimum worden gemotoriseerde sportvormen niet toegelaten.

4.6.1. t.b.v. hengelaars

Om het waterverhaal te versterken en oude gebruiken een nieuwe plaats te geven binnen de polders worden langsheen de Kemphoekstraat t.h.v. de Bazelse Kreek vissteigers voorgesteld. T.h.v. de Rupelmondse Kreek worden visplaatsen voorzien.

Omdat ook de ringgracht een visrijke waterloop wordt, wordt voorgesteld de dienstweg tussen de ringgracht en de ringdijk plaatselijk te verbreden op diverse plekken t.h.v. Kruibeke en Rupelmonde. Op die manier kan de ringgracht op veilige wijze toegankelijk gemaakt worden voor hengelaars.

Met de aanwezigheid van de rivier de Schelde spreekt het voor zich dat zich ook hier mogelijkheden voordoen voor hengelaars. Met de wetenschap dat het zien van hengelaars langs de Schelde een meerwaarde is voor bezoekers wordt voorgesteld enkele hengelplaatsen te voorzien langsheen de Schelde.

Naast de geplande intensieve en extensieve visvijver ten noorden van de Scheldelei, zijn er ook buiten de Polders t.h.v. Rupelmonde mogelijkheden voor een nieuwe visvijver; deze plek kan ingericht worden t.b.v. visclubs die dienden te verdwijnen vanwege de aanleg van het overstromings- en natuurgebied. Vanwege de vlotte toegankelijkheid en de interesse van de Gemeente om hier recreatieve activiteiten te ontwikkelen, kan deze visvijver best gesitueerd worden in het verlengde van de Kleine Gaanweg. De locatie kan tevens ingezet

47

worden t.b.v. de Rupelmondse jeugdbeweging.

4.6.2. t.b.v. joggers

De aanwezige veiligheid- en onderhoudsinfrastructuur biedt evenzeer talrijke mogelijkheden voor joggers. Wanneer de kruin van de ringdijk wordt ingericht voor voetgangers kunnen ook joggers en hardlopers er gebruik van maken.

Vanuit veiligheidsoverwegingen wordt voorgesteld de overloopdijk en de ringdijk te voorzien van ‘kilometerpaaltjes’ (cfr. infra). Deze paaltjes, die bij calamiteiten kunnen gebruikt worden om hulpdiensten te sturen, kunnen door joggers gebruikt worden om de afgelegde afstand bij te houden.

Als relatief hoger en droger gelegen zone, wordt voorgesteld het bestaande pad doorheen het bos t.h.v. de donk, ten zuiden van de Kruibeekse Kreek open te stellen voor joggers. Door dit pad kort te sluiten met de zuidelijke dijk van de Kruibeekse Kreek ontstaat een looplus. Deze lus houdt best rekening met een voor joggers gangbare afstand; daarom wordt voorgesteld een lus te creëren met een lengt van 1km. Door bovendien een luifel te voorzien aan de nabije lindeboom op de Dweerse Gaanweg kunnen niet alleen bezoekers schuilen bij slecht weer, maar kunnen sporters zich bovendien omkleden.

4.6.3. t.b.v. fietsers

Zoals eerder aangegeven wordt voorgesteld de tussenstrook van de ringdijk aan de zijde van het overstromings- en natuurgebied toegankelijk te maken voor snellere fietsers.

4.6.4. t.b.v. mountain bikers

Voor de aanvang van de werkzaamheden aan het overstromings- en natuurgebied waren er enkele lussen voor mountain bikers doorheen de polders. Na de werkzaamheden zijn de mountain bikers opnieuw welkom. Door gebruik te maken van bestaande paden zullen ze kunnen genieten van diverse lussen. De ecologische impact wordt niet alleen beperkt tot het minimum, de uiteenlopende ondergronden zorgen voor een avontuurlijke ervaring. Door de lus te leiden langsheen en doorheen de Kruibeekse Polders dienen bovendien

48

wisselende hoogteverschillen overwonnen te worden.

Mountain bikers kunnen verder gebruik maken van de dienstweg aan de buitenzijde van de ringdijk en van de waterkeringen aan weerszijden van de Barbierbeek, tussen de Gewestweg en de ringdijk.

4.6.5. t.b.v. sporters van Dulpop

De sportfaciliteiten van Dulpop zijn gelegen naast de ringdijk. Met de potenties die de veiligheidsinfrastructuur en de bestaande paden bieden voor sportieve recreatie, wordt voorgesteld Dulpop te verbinden met het overstromings- en natuurgebied door het voorzien van een brug over de ringgracht. Met deze eenvoudige ingreep wordt de actieradius van de sporters aanzienlijk vergroot.

De aanwezige cafetaria, parking, douches en toiletvoorzieningen, aanwezig binnen Dulpop, kunnen mits afspraken ook van toegevoegde waarde zijn voor sporters die gebruikmaken van het overstromings- en natuurgebied.

4.6.6. t.b.v. ruiters

Om veiligheidsredenen is het aangewezen ruiters gescheiden te houden van wandelaars en fietsers. Aangezien het ijle netwerk van paden binnen de Kruibeekse Polders gebruikt wordt door wandelaars en fietsers is de dienstweg langsheen de ringgracht potentieel de beste locatie voor ruiters.

4.6.7. t.b.v.jeugdbewegingen

Op verschillende plekken buiten de polders wordt ruimte voorzien voor jeugdbewegingen.

T.h.v. Kruibeke wordt binnen de randzone ruimte voorzien voor de Kruibeekse jeugdvereniging; hier plant de gemeente Kruibeke nieuwe jeugdlokalen. Met een nieuw brugje over de ringgracht worden de geplande jeugdlokalen verbonden met het overstromings- en natuurgebied waardoor de lokalen een aantrekkelijk plek beloven te worden voor jeugdvakanties.

Ter hoogte van Rupelmonde zijn er naast een potentiële hengellocatie ook een potentie voor een jeugdlokaal. De gemeente Kruibeke is al langer geïnteresseerd

activiteiten te plannen binnen deze zone. Door dezelfde wegeninfrastructuur te gebruiken als de hengelaars belooft dit bovendien een kostenefficiënte oplossing te worden.

49

Faciliteiten

50

4.7. verhardingen en profielen

Om de natuurlijke pracht van de polders te ontsluiten voor het publiek, om de verschillende potenties van het overstromings- en natuurgebied te kunnen realiseren voor wandelaars, fietsers en sporters, om historische verbindingen te herstellen en de polders bovendien maximaal aan te sluiten op de infrastructuur buiten de polders, is het wenselijk zowel bestaande wegen als de noodzakelijke veiligheids- en onderhoudsinfrastructuur af te stemmen op onthaal.

Deze gewenste toevoegingen hebben niet alleen effect op lokaal niveau. Door de verkeersinfrastructuur te verweven met de lokale en bovenlokale infrastructuur zullen de polders als een passtuk klaar liggen voor het potentiële Nationaal Park.

Volgende verhardingstypes en profielen worden daarom voorgesteld.

De voorgestelde verhardingen zijn afgeleid uit de globale Sigmavisie, houden rekening met de randvoorwaarden van een overstromings- en natuurgebied en zijn afgestemd op het gebruik zoals in voorgaande hoofdstukken geschetst is.

- Met het oog op een natuurlijke beleving, een goede bewandelbaarheid en een toekomstig gebruik door dienstwagens wordt voorgesteld de kruin van de ringdijk te voorzien van een graspad met een onderfundering. De breedte van het pad bedraagt 3,3m.

Stefaan Nollet moet breedte van dit pad controleren via Ronny

- Om fietsverkeer mogelijk te maken op de dienstweg, gelegen op het tussenniveau van de ringdijk wordt voorgesteld een asfaltstrook te voorzien. De breedte van het pad bedraagt 3,3m.


- De overstroombare dijk met de grootse in- en uitwateringsconstructies is de ideale plek op te wandelen en recreatief te fietsen op de grens tussen de Schelde en de polders. Om fietsverkeer mogelijk te maken van de Scheldelei tot fietsbestemming Kallebeekveer wordt voorgesteld de dienstweg op de dijk te voorzien van een strook zeer open asfalt. Deze strook zal op termijn zacht ingroenen waardoor het pad onderdeel wordt van de natuurlijke omgeving. De breedte van het pad bedraagt 3m.


51

- Dezelfde overstroombare dijk, tussen de kruising van de Lange Gaanweg met de Blauwe Gaanweg en de plek waar de Zandgaanweg aansluit op de overloopdijk zal vanuit ecologsiche overwegingen slechts toegankelijk zijn voor voetgangers en dienstverkeer. Voetgangers maken hier gebruik van de ingezaaide bestaande open steen asfalt-verharding met onderfundering.

- De waterkering aan de Kruibeekse zijde van de Kruibeekse Kreek is de route om een zicht te krijgen op het slikken en schorren en de Kruibeekse Kreek. Om voetgangers- en dienstverkeer mogelijk te maken, wordt voorgesteld een grasstrook te voorzien met een onderfundering. De breedte van het pad bedraagt 3,8m.

- Als fietsverbinding en t.b.v. dienstverkeer wordt voorgesteld de waterkering aan de Bazelse zijde van de Kruibeekse Kreek te voorzien van een strook zeer open asfalt.

- De Kemphoekstraat, de Dweerse Gaanweg, de Lange Gaanweg, de Blauwe Gaanweg en de Zandgaanweg worden momenteel gevormd door kasseistroken. Om de geschiedenis van de polder door te laten leven binnen het overstromings- en natuurgebied en de polders opnieuw te verweven met Bazel en Rupelmonde wordt voorgesteld de kasseien te bewaren. Om fietsverkeer mogelijk te maken en de polders ook toegankelijk te maken voor rolwagengebruikers en ouders met kinderwagens wordt echter voorgesteld deze kasseistrook te versmallen en aan weerszijden te voorzien van een cementbetonstrook van 0,9m breed.

- De Verkortingsdijk is historisch gezien de verbindingsas tussen het Kallebeekveer en het centrum van Bazel. Om de link met het centrum te versterken wordt voorgesteld het historisch karakter van het materiaalgebruik buiten de polder door te trekken binnen de polder. Met het oog op een vlotte bewandelbaarheid wordt voorgesteld de Verkortingsdijk uit te voeren in gezaagde kassei, geflankeerd door betonranden met een breedte van 30cm.

- Het onverhard pad tussen de Rupelmondse Kreek en de ringdijk blijft als onverhard pad toegankelijk voor voetgangers.

- Een onverharde, doch gefundeerde dienstweg verbindt de Kemphoekstraat

met de Verkortingsdijk. Om het wandelaanbod voor avontuurlijke wandelaars en natuurliefhebbers te vergroten, wordt voorgesteld deze onverharde dienstweg als onverhard wandelpad toegankelijk te maken.

- Om parking Dulpop te ontsluiten en daardoor het verkeer in Bazel te ontlasten, wordt voorgesteld de dienstweg langsheen de ringgracht, tussen de Kemphoekstraat en parking Dulpop te voorzien van een strook zeer open asfalt.

- De dienstweg die de Kort Broek polder doorsnijdt wordt uitgevoerd in zeer open asfalt opdat de weg op termijn opgaat in de natuurlijke omgeving.

52

4.8. Acties, educatie en informatie

Om bezoekers te kunnen ontvangen is naast de noodzakelijke onthaalinfrastructuur een uitgewerkt informatie-aanbod noodzakelijk; bezoekers willen geïnformeerd worden over wandelmogelijkheden, sanitaire voorzieningen, horeca-gelegenheden,…

Uit onderzoek dat Nationaal Park De Biesbosch liet uitvoeren i.k.v. S.T.E.P. blijkt dat bezoekers volgende informatie belangrijk vinden. De informatiebehoefte is gerangschikt van belangrijker naar minder belangrijk:

- natuurbescherming

- werking van het gebied

- flora en fauna

- recreatie

- routes

- duurzaamheid

- nationale parken

- kaarten

- geschiedenis en cultuur

- ontwikkelingen

Om te voorzien in de gewenste informatie worden volgende principes voorgesteld.

4.8.1. Informatie

Informatie wordt voorzien

- binnen de onthaalzones, al dan niet bemand

- via infoborden

- via buitenbelevingselementen

- via een netwerk van lokale ambassadeurs

Met de potentie voor bemand onthaal in het bestaande VVV-kantoor te Rupelmonde zal deze locatie alle onthaalinformatie bevatten over wat een bezoeker moet weten voor een bezoek aan Kruibeke, Bazel, Rupelmonde, de Kruibeekse Polders en de wijdere omgeving. Hierbij wordt ook actief verwezen naar de andere drie onthaalzones als uitvalsbasissen voor een bezoek aan Bazel, Kruibeke en de polders.

De onthaalzones aan de Scheldelei, aan Centrum Bazel en aan het Kallebeekveer zijn in eerste instantie onbemand. Deze onthaalzones voorzien in algemene informatie over de Kruibeekse Polders (werking, geschiedenis, wandelen fietsroutes,…) en zorgen ook voor specifiekere informatie over wat de locatie als onthaalzone bijzonder maakt.

Gelegen nabij het slikken en schorren, de grote in- en uitwateringsconstructie en de Kort Broek polder spreekt het voor zich dat de onthaalzone aan de Scheldelei bezoekers hierover gericht informeert. Deze informatie wordt aangevuld met informatie over horeca-gelegenheden aan de Gewestweg en het centrum van Kruibeke. Als natuurpoort moeten natuurliefhebbers hier bovendien informatie terugvinden over de fauna en flora die in de Kruibeekse Polders en omgeving voorkomen.

De onthaalzone aan het Kasteeldomein van Wissekerke behoort omwille van haar historisch karakter en haar ligging nabij het historisch centrum te voorzien in de geschiedkundige informatie over de omgeving: het Koningin Astridplein, de geschiedenis van de polders en Kasteeldomein Wissekerke, de nauwe historische band tussen het dorp en de Kruibeekse Polders,… Gelegen nabij het Kerkplein wordt tevens verwezen naar het culinaire aanbod.

Gelegen als taverne aan de rand van het weidevogelgebied met een panoramisch zicht over de polders en de Schelde en als belangrijk knooppunt voor fietsers uit alle windstreken wordt voorgesteld dat de onthaalzone Kallebeek naast het beperkte algemene aanbod ook voorziet in gerichte informatie over de fauna en flora die voorkomen in de weidevogelgebieden en de recente archeologische vondsten. Door de informatie op een luchtige wijze te combineren kan de taverne de ideale plaats worden om bezoekers te informeren over de turbulente geschiedenis van de polders.

Naast het voorzien van informatie via een bemand onthaal, via infobrochures en

53

–kaarten worden op gerichte plaatsen binnen en buiten de polders infoborden voorzien. Deze infoborden voorzien bezoekers heel gericht van informatie: ze duiden op de werking van een waterkunstwerk, ze duiden op een historische locatie, ze duiden op specifieke fauna & flora,… Met het oog op de technologische ontwikkelingen is het raadzaam nuttige technieken voor onthaal te integreren in de informatievoorziening (denk aan het succes van QR-codering).

Met het oog op integrale toegankelijkheid wordt de vormgeving van de informatieborden maximaal afgestemd op andersvaliden. Het gebruik van brailleschrift, het plaatsen van infoborden op ergonomische hoogtes, het gebruik van contrasten in kleuren voor slechtzienden,... het zijn slechts enkele maatregelen om informatie voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken.

Omdat de infoborden her en der terugkeren binnen en buiten de Kruibeekse Polders kunnen ze met een uniforme beleving bijdragen aan de (her)kenbaarheid.

Conform de Sigma-onthaalvisie waarin de lokale context en de lokale geschiedenis een belangrijke rol innemen in de beleving worden de informatieborden metaforisch vormgegeven als ‘tijdscapsules’. Deze capsules zullen elementen bevatten van het verleden, het heden en de toekomst.

De informatie wordt op verschillende manieren opgesteld en aangebracht. Drie basiselementen uit beton worden voorzien. Ze hebben verschillende afmetingen die bepaald zijn naargelang de informatie die erop verschijnt maar ook in relatie tot het type van gebruiker. De elementen hebben aan de ene zijde een betonprint die een relatie legt met de directe omgeving (vegetatie, dierensoort, geschiedenis, enz.) en aan de andere zijde is er ruimte voorzien om een voorbedrukt paneel te bevestigen. Hierop kan meer concrete informatie staan onder de vorm van teksten en beelden.

Naast het gebruik van klassieke infoborden kunnen kleinschalige buitenbelevingselementen ingezet worden: windrozen verwerkt in een pleintje kunnen verwijzen naar de trekrichting van vogelsoorten, etc.

Verder moet de rol van mondelinge informatieverstrekking niet onderschat worden. Omwonenden en lokale ondernemers zoals horeca-uitbaters kennen de drie dorpen en de Kruibeekse Polders als hun broekzak. Zij zijn daarom de uitgelezen personen om te dienen als ambassadeurs voor de drie dorpen en de polders. T.b.v. het onthaal is het dan ook aangeraden uitbaters van bezoekersmagneten te betrekken bij het onthaal. De horeca-gelegenheden

aan het Koningin Astridplein kunnen een voorbeeldfunctie hebben. Bezoekers informeren zich immers vaak binnen cafés en tavernes. Randvoorwaarde is dat deze horecazaken actief worden opgevolgd en voorzien van wandelen fietskaarten. Hun core-business is immers het runnen van hun zaak, niet het voorzien van onthaal voor een achterliggend natuurgebied. De opleiding en facilitering van deze horecazaken omtrent de belangrijkste bezienswaardigheden en attracties is daarom meer dan wenselijk. Het betrekken van lokale bewoners als ‘rangers’ of vrijwilligers draagt in dezelfde zin bij aan een succesvol onthaal.

Globale onthaalvisie als inspiratie voor informatie-inhoud

De globale onthaalvisie reikt enkele handvaten aan om de drie dorpen en de Kruibeekse Polders te voorzien van informatie. Gericht op de beleving van de lokale context, waterveiligheid, de Schelde en de waterrijke natuur wordt voorgesteld de informatievoorziening hierop af te stemmen.

Volgende informatiethema’s worden voorgesteld.

De geschiedenis van de polders en de drie dorpen in relatie tot de Schelde kan uitgelegd worden a.h.v. informatievoorziening over de recente archeologische opgravingen, de inpoldering, de historische ambachten die er werden uitgeoefend, de dijkdoorbraken, het ontstaan van het overstromingsgebied,...

De lokale context kan belicht worden door informatie te voorzien over het kasteeldomein Wissekerke en het Koningin Astridplein voor Bazel. T.h.v. het Kallebeekveer kan verwezen worden naar het stoompompgemaal. In Rupelmonde wordt bij voorkeur gewezen op de historische figuur van Mercator, de Graventoren, de Getijdenmolen, de oude scheepswerven, CNR en visserswijk ’t Schelleke.

Het thema waterveiligheid wordt aangekaart door bezoekers te duiden op de noodzaak van het overstromingsgebied voor de Gemeente Kruibeke en Vlaanderen. Door de werking van de overstroombare dijken en de in- en uitwateringsconstructies uit te leggen wordt een nieuwe realiteit zichtbaar en wordt de techniek achter het landschap duidelijk.

De waterrijke natuur kan uitgelegd worden door bezoekers te wijzen op fauna en flora typisch voor de verschillende ecotypes in relatie tot het waterbeheer.

Omdat bezoekers hun bezoek vaak voorbereiden via het internet, is het noodzakelijk een website te ontwerpen voor de Kruibeekse Polders. Deze website voorziet in een bundeling van de belangrijkste informatie:

54

- de werking van het overstromingsgebied en de eraan verbonden risico’s

- de eigenheid van het gebied

- de bereikbaarheid per wagen, per openbaar vervoer, per boot

- de bereikbaarheid per fiets

- een overzicht van de onthaalplekken met parkings, locaties voor fietsverhuur, horecazaken en sanitaire faciliteiten

- de belangrijkste activiteiten

- wandelen fietsroutes

- toeristische attracties in de omgeving

- informatie omtrent groepsbezoeken en contactgegevens

- in de toekomst een link naar de andere gebieden binnen het potentiële Nationaal Park.

- ...

55

4.9. Huisstijl

Om bezoekers te laten meegenieten van het nieuwe natuurgebied is het wenselijk her en der belevingselementen te voorzien die bezoekers juist duiden op de natuurlijke en lokale bijzonderheden. Succesvol onthaal gaat immers verder dan het louter ontsluiten van een natuurgebied; belevingselementen zorgen voor de noodzakelijke extra’s.

Om bij te dragen aan een uniforme beleving en op die manier de aandacht van bezoekers net te richten op de kwaliteiten van de omliggende natuur werd één huisstijl ontwikkeld voor deze belevingselementen.

De materialisatie werd bepaald door de ligging binnen het overstromings- en natuurgebied. De fysieke randvoorwaarden vragen om een robuust materiaal, de natuurlijke omgeving vraagt om een zachter materiaal. Voor de onderconstructie enerzijds en de afwerking anderzijds wordt daarom gekozen voor een combinatie van beton en hout. Waar het constructief wenselijk is, wordt gekozen voor staal.

Het gebruik van beton verwijst bovendien naar de materialisatie van de kunstwerken, noodzakelijk voor de waterbeheersing. Door het meubilair af te werken met hout, winnen de verschillende zitplekken aan comfort.

Beide materialen hebben bovendien als voordeel dat zij op termijn mooi integreren met de omgeving. Beide materialen zullen verkleuren en op die manier de fysieke condities binnen de vochtige en groene omgeving expressief maken. De tijd en natuurlijke transformatieprocessen worden beleefbaar gemaakt.

De ambitie om de recreatieve infrastructuurelementen te verweven met hun omgeving wordt in de hand gewerkt door tussen de betontegels voegen te voorzien die voldoende breed zijn opdat gras er kan tussen groeien. De elementen die op de verharding worden geplaatst zijn ook op dezelfde wijze opgebouwd opdat beplanting gericht elementen kan overgroeien.

Tenslotte kunnen we het beton ook een textuur geven waarbij afbeeldingen of patronen de informatieverstrekking kunnen ondersteunen. Het zal ook bijdragen tot een herkenbaar beeld van het gebied.

Conform de globale onthaalvisie voor het Sigmaplan worden de recreatieve infrastructuurelementen bij voorkeur geplaatst op plekken die iets zeggen over de lokale geschiedenis van de omliggende dorpen en de polders, op plekken

56

die iets zeggen over de lokale omgeving, die iets zeggen over de Schelde, de waterveiligheidsinfrastructuur of de waterrijke natuur.

Afgestemd op de globale onthaalvisie wordt volgende infrastructuur voorgesteld.

- lokale geschiedenis van de omliggende dorpen en de polders

- vlonderpad doorheen GGG volgt de Oud Veerstraat en legt de link tussen Kruibeke, het overstromingsgebied en de Schelde

- uitkijkplatform over GGG ligt op locatie waar vroeger een polderkroeg lag

- visplekken langsheen de Rupelmondse Kreek op plekken waar van oudsher wordt gevist

- hergebruik van een paviljoen langsheen de Rupelmondse Kreek als schuilplek wijst op vroeger gebruik van de Kruibeekse Polders

- paden doorheen De Kooi

- schuilhut/luifel thv bos op donk thv voormalig gebouw in de polder, het Schoutheetehof

- infovoorziening thv einde vlonderpad GGG dat kan duiden op de oorspronkelijke veerlocatie

- infovoorziening thv ‘Rupelmonde noord’ waar VIOE recent opgravingen heeft gedaan

- Infovoorziening thv sluis ‘monding Rupelmondse Kreek’, waarbij bijvoorbeeld geïnformeerd wordt over het ontstaan van de Rupelmondse Kreek

- Infovoorzieningen/rustplaatsen thv lindes, waarmee de link kan gelegd worden met de bestaande 3K-route

- …

klopt dit met de laatste afspraken tussen GST, SSS en SNO?

- werking waterveiligheidsinfrastructuur

- potentie voor visplekken langs de ringgracht

- infovoorzieningen op plekken die niet kunnen overstromen, in het bijzonder t.h.v. de sluis aan de Barbierbeek en t.h.v. de grote in- en

uitwateringsconstructie aan uitgestrekte slikken en schorren

- een kleinschalig trefpunt op de in- en uitwateringsconstructie van het GGG

- Schelde

- Potentie voor een uitkijkplek over de Schelde in Rupelmonde

- potentie voor visplekken langsheen de Schelde

- waterrijke natuur

- vlonderpad naar de Rupelmondse Kreek beëindigd met een uitkijkplatform

- uitkijktoren over het GGG en het Bazelse weidevogelgebied

- vogelkijkwand over het Rupelmondse weidevogelgebied

Ook de Kort Borek polder wordt voorzien van huisstijl-infrastructuur. Opdat de beleving van deze polder als kleinschalig natuurparadijs nog sterker wordt, wordt een route voorgesteld die uit een aaneenschakeling bestaat van belevingselementen. Het gefundeerde graspad wordt plaatselijk onderbroken door:

- stepping stones

- een vlonderpad

- een steiger t.h.v. de amfibiepoel

- verschillende brugjes om grachten te kruisen

Met een gerichte plaatsing van zitmeubels en infoborden kunnen verder accenten buiten en binnen de Kruibeekse Polders belicht worden. Het consequent toepassen van de (of bepaalde) huisstijlelementen buiten de polders zorgt er bovendien voor dat de dorpen Kruibeke, Bazel en Rupelmonde ruimtelijk nog sterker verweven worden met het overstromings- en natuurgebied. Met de plaatsing van een zitmeubel op de uitwateringsconstructie van de Barbierbeek in de ringdijk met zicht op de Barbierbeek, bijvoorbeeld, wordt de relatie tussen de cuesta, de beek en het overstromingsgebied mooi zichtbaar. Het is daarom aangeraden de infoborden en zitmeubels een weloverwogen plaats te geven binnen en buiten het overstromings- en natuurgebied.

Door de infrastructuurelementen te benoemen met historische namen wordt

57

het overstromings- en natuurgebied nog verder ingebed in de lokale omgeving. Het uitkijkplatform t.h.v. het slikken en schorren bijvoorbeeld kan de naam krijgen van de horeca-gelegenheid die hier jaren heeft gelegen.

Om ecologische randvoorwaarden worden picknickplekken voornamelijk geconcentreerd in de nabijheid van de onthaalzones.

58

4.10. Kunst in en rondom de Polders van Kruibeke

Naast het inzetten van recreatieve infrastructuur kunnen ook kunstinitiatieven ingezet worden om bijzondere kwaliteiten van het overstromings- en natuurgebied in de verf te zetten. Met spraakmakend werk kunnen kunstinitiatieven bovendien bijdragen aan de bekendheid van de Kruibeekse Polders.

Omdat de globale onthaalvisie inzet op het beleven van het DNA van de overstromings- en natuurgebieden wordt voorgesteld de kunstinitiatieven zich hierop te laten inspireren. Op die manier worden opnieuw het lokale, de Schelde, de waterveiligheidsinfrastructuur en de waterrijke natuur met elkaar verweven. Het ‘lokale’ gaat trouwens verder dan de zintuiglijke inspiratie die eruit kan gehaald worden. Het ‘lokale’ gaat ook over het betrekken van lokale partners, lokale initiatiefnemers bij het organiseren van tentoonstellingen of het bedenken van kunstzinnige initiatieven. Door lokale partners te betrekken worden de Kruibeekse Polders een des te sterker onderdeel van de belevingswereld van de omwonenden.

Denk in dit geval bijvoorbeeld aan samenwerking met de Kruibeekse cultuurvereniging ‘Tij. Zij hebben de laatste jaren uitvoerig de rijke geschiedenis van de Kruibeekse Polders gedocumenteerd waardoor zij over een waardevolle inspiratiebron beschikken voor kunstzinnige initiatieven. Bovendien zijn ze actief betrokken in het Kruibeekse culturele leven waardoor ze zeker als potentiële initiatiefnemers kunnen betrokken worden.

Verder kan ook gekeken worden naar een samenwerking met de initiatiefnemers van de tentoonstellingen in Kasteel Altena. Door hun culturele initiatieven te linken aan de nabije Kort Broek polder wordt de ganse omgeving betrokken.

Verenigingen zoals Kruin kunnen met hun kennis van de fauna en flora die voorkomen in de Kruibeekse Polders natuurtentoonstellingen inhoud geven.

Omdat culturele initiatieven volgens de globale onthaalvisie ook inspelen op de Schelde en de waterveiligheidsinfrastructuur wordt voorgesteld ook bovenlokale initiatiefnemers te betrekken. Het is bijvoorbeeld niet ondenkbaar dat binnen het potentiële Nationaal Park verschillende overstromings- en natuurgebieden het speelveld worden van kunstzinnige ingrepen. Een samenwerking met lokale en bovenlokale toeristische en culturele diensten is dan aangewezen.

Kunstinitiatieven kunnen variëren van tijdelijke evenementen tot permanente

objecten waarbij steeds de randvoorwaarden voor waterveiligheid en ecologie gerespecteerd worden. Tentoonstellingen die inspelen op thema’s zoals het broedseizoen of de vogeltrek zijn voorbeelden van tijdelijke evenementen.

POLDERS VAN KRUIBEKE - Bezoekersmanagementplan

Documents

Transcript of POLDERS VAN KRUIBEKE - Bezoekersmanagementplan