7/25/2019 PozieInNT2

1/6

1

Navorming rond pozie

Sandrine Lambert

Dit document bevat een reeks praktische oefeningen om pozie te makenmet een groep en zo te streven naar een individueel resultaat.

OEFENING MATERIAAL

Gebruik steeds een heel concrete impuls zoals eenprent, muziek, geuren, smaken, een bepaald thema,

Door meerdere groepsoefeningen volgens hetzelfdestramien te doen, biedt u de cursisten een houvastwaar ze naar kunnen teruggrijpen wanneer ze zelfpozie willen schrijven.

- Kies een impuls (vb. een prent)- Schrijf (op het bord) zoveel mogelijk woorden op

die men kan associren met die prent.- Kies de woorden die het meest passend zijn bij

de sfeer van de prent (een drietal woorden).

-Maak met ieder gekozen woord een eenvoudigezin (hoeft cht nog niet potisch te zijn). Zokomen we tot een drietal eenvoudige zinnen.

- Probeer zware, allesomvattende woordenspecifiek te maken vb. verdriet uileggen alsniet kunnen slapen en geen zin om op te staan.

- Probeer ook mooie dingen te doen met taalzoals: alliteraties, klanknabootsingen, herhaling,rijm of middenrijm, ritme,

- Als het gedicht mooi klinkt, probeer je ook iets

te doen met de vorm.- Lees voldoende luidop om te horen of het goed

klinkt.

Een concreteimpuls zoals: eenprent, foto,

muziek, geuren,smaken, tactielematerialen, eenthema

Alliteraties:

Een tekstje krijgt een heel bijzondere klank als iederwoord begint met dezelfde letter, bovendien is het ergprettig om woorden te zoeken die met dezelfde letter

beginnen.

- Geef de groep een letter vb. K- Zoek zoveel mogelijk woorden die met de K

Niet vantoepassing

7/25/2019 PozieInNT2

2/6

2

beginnen en schrijf ze op het bord.- Maak een lange zin met allemaal woorden die

met een K beginnen.- Laat eventueel rijmen aan het einde (het

rijmende gedeelte moet niet met die letter tebeginnen).

- U zal merken dat die bijna altijd erg mooi klinkt.

Associatie:

Wie schrijft (proza of pozie) moet zijngedachtestroom laten vloeien, het ne doet denkenaan het volgende.Dat doen we ook in volgende oefening, de ne zegteen woord, de volgende noemt een woord dat erverband mee houdt

vb. kip ei Pasen chocola lekker aardbeien rood bloed pijn

Om deze oefening op te bouwen is het goed om alsdocent n woord te geven aan de groep, de groepgeeft antwoord, dan is het weer de beurt aan dedocent,

Als dit onder de knie is, kunnen we het rijtje afgaan.De docent geeft n woord aan de eerste, zijn buur,

pikt daar op in, dan is het de beurt aan diens buur,

Niet vantoepassing

Doorgeefgedicht waarbij de docent de eerste zinaanreikt. Iedereen schrijft deze zin op en vult aan meteen volgende zin (of klank, beeld, stukje,), daarnaworden de bladen doorgegeven en schrijft iedereenverder op het blad van zijn buur.

Het gedicht ontstaat door dit meerdere malen te doen.

De docent beslist wanneer het gedicht afgemaaktmoet worden. De cursisten vullen aan tot het naar hungevoel af is.

Niet vantoepassing

Twee voorlezers:

Twee voorlezers lezen gelijktijdig voor uit twee

verschillende boeken. De rest van de groep zal flardenvan het ne en flarden van het andere opvangen; zijnoteren alles wat ze verstaan en proberen op basisvan (een deel van) deze woorden een goed klinkend

Tweeverschillendeboeken

7/25/2019 PozieInNT2

3/6

3

tekstje te schrijven.

Spiegelgedicht:

Neem een gedicht (uit een boek of n van de eerdergeschreven groepsgedichten), schrijf bij iedere regelhet tegenovergesteld

Vb.ZUSJE IS NIET THUIS

Zusje is niet thuisZe ligt in 't ziekenhuis

Het bed is groot

De muren bloot

De vloer is kil

Men praat er stilGekke geuren

Bleke kleuren

Ik wil haar elke dag bezoeken

Met perziken en koeken

Ed Franck

Een gedicht

SpiegelgedichtZusje is nietthuis

BROERTJE IS ER

WEER

Broertje is er weerHij is weer

kerngezond

Zijn bed wordt klein

zijn muren vol

Een warme vloerVol met geluiden

Ruikt het naar hem

Ziet het ook zo uit

Ik kom niet in zijn

kamerMet een zaag en met

een hamer.

Vergelijkingen:

Het is mogelijk om op basis van n goed gekozenvergelijking een gedicht te maken.

Begin met het zoeken naar een vergelijking metenkele voor de hand liggende dingen vb.

Waarmee kunnen we de zon vergelijken? Met een verwarming, want de zon is warm en

een verwarming is ook warm.

Met een gele bloem, want ze zijn allebei geel.

Waarmee kunnen we de wind vergelijken? Met een haardroger want de wind kan doen

drogen en een haardroger ook.

Waarmee kunnen we het raam vergelijken? Met een televisie, want op de televisie zien we

dingen bewegen en door het raam ook. Met onze ogen, want ze bieden allebei een blik

op de wereld,

Waarmee kunnen we het gras vergelijken? Met een mat, want ze zijn allebei zacht.

Niet vantoepassing

7/25/2019 PozieInNT2

4/6

4

Met een bed, want je kan er op slapen

Noteer hierbij af en toe een goed gekozen vergelijkingop, terwijl je op de vorm let. Vb.

de zonis als

een lekstokGEEL

het grasis mijn

bedZACHT

de stoel

is alseen ezel

metvier poten

Geef daarna de opdracht om iemand die voor hen veelbetekent met iets te vergelijken en hiermee een kleingedichtje te maken (gewoon door een geschikte vormte zoeken).

Pozie is impliciet, maar toch moet het ergens welduidelijk en begrijpbaar zijn voor anderen.

Een oefening hierop is:

Zet je ontbijt om in een gedicht, maar zo datiedereen duidelijk kan verstaan wat je precies gegetenhebt.

Niet vantoepassing

Collagegedicht:

Zeker bij groepen waar het technische schrijven eenobstakel vormt, kan het maken van een collagegedichtde drempel verlagen.

Hierbij kunnen de cursisten woorden kiezen uittijdschriften om uit te knippen en zo tot eenwoordenspel te komen of de docent kan aan iedereen

een twintigtal uitgeknipte woorden geven.

De nadruk ligt hier op het speels schikken vanwoorden, je doet iets met wat je hebt en dat kent zo

Tijdschriften /kranten ofuitgekniptewoorden

SchaarLijmPapier

7/25/2019 PozieInNT2

5/6

5

zijn beperkingen, maar ook zijn mogelijkheden wantde drempel ligt laag en van faalangst is meestal geensprake.

Een variant hierop is een viltstiftgedicht, bijvoorbeeld:

Stripgedicht:

Neem een bladzijde uit een stip en verwijder de tekstuit de tekstballonnen. Geef de cursisten de opdrachtom de tekstballonnen weer in te vullen met potischezinnen.

Kopie van eenblad uit een stripwaarvan detekstballonnenblanco gemaaktzijn.

7/25/2019 PozieInNT2

6/6

6

LOSSE TIPS:

- Kies een inspiratiebron; neem een 5-tal woorden die je hiermeeassocieert; maak met deze woorden eenvoudige zinnen; speel met diezinnen: giet ze in een mooie vorm, schrap, herhaal woorden,

- Luister met gesloten ogen naar een stukje muziek: wat zie je? Welktafereeltje speelt zich af? Welke personages Klanken?Schrijf dit op als een klein verhaaltje; herschrijf maar laat hoofdletters

en leestekens weg; herschik, schrap; speel met de woorden; zoek naarherhaling, alliteratie, eindrijm, beginrijm,

- Schud de vorm van een gedichtje door elkaar; verplaats zinnen enbekijk wat dat met de inhoud doet

- Neem als basis een bestaand gedicht; behoud de vorm maar veranderde inhoud

- Schrijf een elfje:Dat zijn korte teksten van vijf regels. Die regels bestaan uit: nwoord, twee woorden, drie woorden, vier woorden en dan weer nwoord. Samen zijn dat de elf woorden.

De vaste vorm van de elf en de inhoudelijke opdrachten per regelwerken uitnodigend voor kinderen om te gaan schrijven.

- Een Pantun schrijven:De tweede en de vierde regel van de eerste strofe dienen als eerste enderde regel van de volgende. En zo verder kunnen het wel vijftienstrofen worden.

- Een haiku:De eerste en de derde regel bestaan uit vijf lettergrepen. De middelstelettergreep heeft zeven lettergrepen. Je vers bevat een element uit denatuur: bloesem, zon, sterren, duinen, seizoenen, sneeuw of regen.

Het zou gaan om een waarneming die vanuit je binnenste komt.

LINKS:

http://www.doemaardichtmaar.nl/http://www.jeugdenpoezie.be/http://www.kindergedicht.nl/http://www.schoolderpoezie.nl/http://www.gedichten.nl