September 2007

Een prikkelende visie voor de Paltelaan

De scholenlocatie Paltelaan is in Zoetermeer één van de meestinteressante binnenstedelijke woningbouwlocaties. VestiaZoetermeer heeft altijd al met bijzondere belangstelling naardeze locatie gekeken, en doet dat nog steeds.

Wij hebben daarom op eigen initiatief twee Zoetermeersebureaus gevraagd om voor deze locatie met eenstedenbouwkundige visie te komen. Zowel Peter Heuzinkveld(partner bij Tektor architecten) als Ton Hinse(stedenbouwkundige) hebben jarenlange ervaring inZoetermeer. Het resultaat is de in dit boekje gepresenteerdevisie op de Paltelaan. Een visie die dient om de professionelegeest van de gemeente Zoetermeer en die van VestiaZoetermeer te prikkelen. Natuurlijk hopen wij dat deze prikkelingleidt tot een samenwerking voor deze locatie.

Wij vinden het concept met kleine urban villa's zeer goedpassen bij deze locatie en haar omgeving. De kleinschaligewoongebouwen zorgen voor een optimale balans tussenbebouwing en openheid langs één van de historische linten vanZoetermeer. In de gebouwen worden verschillende woonvormengecombineerd, de benedenwoningen bieden bijvoorbeeld ruimtevoor kantoor aan huis. De combinatie van verschillendewoonvormen is bevorderlijk voor de diversiteit en de menselijkemaat. Wij verwachten dat de voorgestelde woonvorm hierdooreen sterke eigen identiteit krijgt en daardoor de groeiende groepsenioren in het Dorp (en Driemanspolder) zeer zal aanspreken.Daarmee zal het voorgestelde concept ongetwijfeld eenpositieve impuls hebben op de doorstroming in het Dorp.

Door ons bezit in het Dorp zijn wij al een belangrijke én bekendesamenwerkingspartner, zowel voor de bewoners in deze wijk alsvoor de gemeente. Verder wil ik benadrukken dat Vestia staatvoor een duurzame uitwerking met een halfverdiepteprivéparkeergarage en dat wij, in overleg met de gemeente,willen onderzoeken of we kunnen participeren in de ontwikkelingen het beheer van de nieuwbouw van de twee basisscholen.Ook kan er op deze locatie een experiment worden gedaan metcollectief particulier opdrachtgeverschap. Daarbij kunnen wijprofiteren van de ervaring die Vestia op dit gebied in anderegemeenten reeds heeft opgedaan.

Omdat deze locatie in de prestatieafspraken met de gemeentewordt genoemd, doe ik met deze visie een voorzet voorconcrete uitwerking. Ik raak hierover graag met de gemeente ingesprek.

Jenny CommandeurBedrijfsdirecteur Vestia Zoetermeer

foto omslag:Dokter J.W. Palte begin twintiger jaren opeen versierde motorfiets, met zijndochtertje Tini achterop.( bron:historisch genootschap OudSoetermeer )

T E K T O R

Ton HinseStedenbouwkundig onderzoek & Ontwerp

l o c a t i e m e t g e s c h i e d e n i sTurfwinning, watergeuzen

De Delftse Wallenwetering

Door inklinking van de veengronden werd landbouw steeds minderaantrekkelijk. Men ging daarom over op het steken van turf dat met namein de Delftse bierbrouwerijen als brandstof werd gebruikt. Door hetwegbaggeren van deze gronden verdween echter veel van het voormaligelandbouwareaal onder water. De wateren rond Zoetermeer speelden eengrote rol bij het ontzet van Leiden (1574). De watergeuzen die Leidenkwamen bevrijden, voeren via Zoetermeer naar de stad. In 1614 beslootmen het Zoetermeerse meer droog te leggen. De droogleggingen gingenuiteindelijk door tot 1770. ( bron: Provinciaal Historisch Centrum )

De tocht die de geuzen via Zoetermeer naar Leiden voerde in 1574is gestippeld aangegeven (Detail van een schoolkaart)

Om het veengebied in cultuur te brengen was het nodig om het teontwateren. Daarvoor werden langs de akkers lange sloten gegraven. Bijde ontginning lag het veengebied nog boven zeeniveau, en kon het waterworden afgevoerd door eenvoudig een verbinding te maken met een vande veenstroompjes die afwaterden op de (Oude) Rijn of Maas. Zegwaarten Rokkeveen waterden van nature af op het noorden. Om dit voor elkaarte krijgen werd een wetering aangelegd langs de grens met deZoetermeerse ontginning: de Delftse- en Leidsewallenwetering. In oudearchiefstukken wordt ook wel gesproken van de Zegwaartsewalle. ( descheiding tussen Zoetermeer en Zegwaart)Langs de wetering lag een dijk of wal die waarschijnlijk de oudereZoetermeerse ontginning moest vrijwaren van wateroverlast van het hogergelegen Zegwaart. Dit afwateringssysteem is (gedeeltelijk) nog in hethuidige landschap terug te vinden. Delftsewallenwetering loopt nu nogvanaf de Oude kerk in het Dorp langs de Sprinterbaan naar het zuiden totaan de Rijksweg A12. De Leidsewallenwetering loopt vanaf de Oude Kerknaar het Noorden, parallel aan de Aziëweg, tot hij verdwijnt in deZoetermeerseplas. De Elleboogsewetering is het hooggelegen water tenNoorden van het strand aan de Zoetermeerseplas. Overigens werd het algauw onmogelijk om het water naar het noorden af te voeren; reeds in de14e eeuw kregen Zegwaart en Rokkeveen toestemming om het overtolligewater via de Rotte naar het zuiden te lozen. ( bron: historisch genootschapOud Soetermeer )

Gezicht op Zoetermeer: de Oude kerk aan deDorpsstraat gezien vanaf de Delftsewallen

Johannes Karel LeursEind 19e eeuw

Olieverf op doekCollectie: Stadsmuseum Zoetermeer

Gezicht op de kerk vanaf de DelftseWallenwetering

Het Wilhelminapark

de Hervormde kerk

Dr J.W. Paltelaan Zoetermeer-Dorparchitectonisch stedenbouwkundig voorstel

Het scholengebied tussen de Delftse Wallenwetering en de Paltelaanwordt herontwikkeld. In het voorliggende planboek wordt een ontwerpaangeboden voor de herstructurering van deze rustieke locatie totwoonpark.

Op de kaart stedenbouwkundige situatie is zichtbaar dat het gebiedgunstig ligt in de luwte van de majestueuze Delftse Wallenwetering.Bovendien grenst het gebied aan het Burgemeester Vernede(sport)park. Het gezellige Dorpshart met het schitterendeWilhelminapark ligt op acht minuten looptijd.Door de twee sprinterhaltes aan de overzijde van de DelftseWallenwetering en de rechtstreekse verbinding met de Zuidweg is hetgebied goed ontsloten.Binnen het gebied is het rijke bomenbestand met de waterpartijeneen belangrijke kwaliteitsdrager.

Aan beide koppen van het terrein zijn de waterpartijen met statigebomen in gepast, evenals de populierenrij aan de zijde van deWallenwetering. De schoolterreinen zelf hebben geen substantiëlebeplanting.

Rond een langwerpig verblijfsgebied speelplek is in een losseopstelling een zevental villa s met appartementen ontworpen. Decentrale ruimte is gericht op de zuidelijke waterpartij. Hier is een plekaan het water geprojecteerd.Door verdraaiingen en verspringingen tussen de villa s ontstaat eengevarieerd ruimtelijk beeld. Deze structuur wordt versterkt door hethagenontwerp rond de villa s. In dit geheel zijn de bestaande bomenen waterpartijen op een organische wijze opgenomen.

De losheid en de schaal van de bebouwing sluit aan op dekarakteristiek van de gehele zone langs de Wallenwetering, metdaarin onder andere een sportcentrum, een te behouden school eneen nieuw te bouwen schoolgebouw.Met het plan wordt de relatie tussen de naastliggende woonbuurt metde Wallenwetering versterkt middels twee doorgangen metbijbehorende bruggen over de waterpartij door het gebied. Hierdoorwordt de binding tussen het Dorp en de Wallenwetering versterkt.

In de onderste twee lagen van de villa s zijn maisonnettes ingepast,daarboven appartementen. Hiermee ontstaat een goede mix voor allegroepen, maar het gebied leent zich, ook door de ligging bij hetcentrum Oude Dorpsstraat en het schitterende naastliggendeWilhelminapark, goed voor senioren met een vitale leefstijl.Het parkeren is ingepast in een verzonken parkeergarage langs deWallenwetering.

Met het plan ontstaat een comfortabel en gedifferentieerd leefgebiedmet doorzichten in vele richtingen.

Locatie

Indeling

Villa s

'

'

'

''

Traject Randstadrail

stedenbouwkundige situatie 1:5000

Fotoreportage bestaande locatie

De bestaande locatie wordt gekenmerkt door een imposant bomenbestand, de verschillendewaterpeilen zijn in het plangebied goed zichtbaar aanwezig.

1.Het hoog gelegen karakteristieke water van de Delftse Wallenwetering, aan de overzijde de hoogbouwvan Driemanspolder. De hervormde kerk is net aan het zicht onttrokken door het aanwezige groen.

2.Aan de voet van de gelegen watergang met markante bomenrij en voetgangersbrug.

.De dr. J.W. Paltelaan met bloesembomen gezien vanaf rotonde

Wallenwetering

Van Stolberglaan

4.Zicht op de overstort achter de bestaande zwem- en sportvoorziening aan Zuidzijde plangebied.

5.Noordelijk gelegen waterpartij, prachtig begroeid met monumentale treurwilgen langs alle oevers.

stedenbouwkundige plan 1:1000

sted

enbo

uwku

ndig

ere

fere

ntie

beel

den

linksboven:Door hoekverdraaiing in het plan ontstaat eenschegvormig beschut binnengebied, aan deZuidzijde uitlopend in een verblijfsplek aan hetwater. Het gebied langs de DelftseWallenwetering is op twee plaatsen viawandelroutes vanaf de Paltelaan te bereiken.

linksonder:zicht op de Paltelaan.

Met aan de rechterzijde de bestaandebebouwing van de Paltelaan rechts. De -laags aansluitende bouwhoogte van de vila sis te zien aan de linker zijde.

rechts:De parkvilla s zijn royaal ingepast in hetgebied, hierdoor ontstaan doorzichten vanafde Paltelaan naar het gebied langs de DelftseWallenwetering.De bestaande bomen zijndaarbij behouden. Onder de linker villa sbevindt zich een half-verdiepte stallings-garage.

Vanaf het zwembad

ruimtelijk overzicht plangebied

linksboven:Het parkkarakter kan optimaal vorm krijgen door

linksonder:

rechtsboven:De schaal en materialisering van de nieuw te bouwen schoolgebouwen sluitaan bij die van de parkvilla s. lexibel bouwen voorziet op termijn inmogelijkheden de scholen om te vormen. De 2 scholenhebben een gemeenschappelijk voorziening gedeelte, in totaal is voorzien in

600m2

rechtsonder:Aan de zijde van de Wallenwetering staan de parkvilla s achter de aanwezigebomenrij. De verdiepte parkeervoorziening sluit aan op het maaiveld metgroene taluds. Vanuit de woningen heeft men een prachtig uitzicht op deDelftse Wallenwetering

de verdiepte stallingsgarage.De voetgangersbrug, de verblijfsplek aan het water en het talud van dewallenwetering zijn goed zichtbaar vanaf de Paltelaan

Doorzicht vanaf het troittoir voor de bestaande bebouwing aan de Paltelaan.De ligusterhagen zijn een markant onderdeel en sluiten aan bij het beeld in dewijk.

tot woongebouw

programma.

W1-122m2W - 9 m2

W4- 9 m2W2-105m2

laag 0

verdiepte stallingsgarage met ontsluiting naar woningen

7 Parkvilla s

De parkvilla s zijn samengesteld uitmaisonettes op de begane grond en daarboven gelegenappartementen.Aan de Paltelaan zijn opgenomen. De hoogteaan de Paltelaan is van 9 tot 12 meter terugliggend. Aan deWallenwetering zijn 4-5 bouwlagen voorzien met hoogte 1 metergemeten vanaf peil van de Wallenwetering.

De centrale lifthallen voorzien in gemeenschappelijke ruimte. enlopen door tot in de stallingsgarage.

De woningen varieert van 95 m2 tot 122m2.

De maatvoering, positionering en materialisering van de gebouwenbeogen de versterking van het typische villa karakter. De schaalvan de inrichting van de openbare ruimte sluit hierop aan.

Het woonpark aan de Paltelaan heeft een oppervlakte van 1.9 ha (gemeten rand weg, kant water)

In totaal 2 maisonettes en 54 appartementen.tot 4 bouwlagen

De stallingsgarage biedt plaatsaan 107 plaatsen.

oppervlakte van de

W6 -97m2

W9 -97m2

W1 -109m2

W12 -107m2

W7- 97m2

W10- 97m2

W -102m2

W11-95m2

W1-

nivo

W-n

ivo

W5- 95m2

W2-

nivo

W4-

nivo

laag 1 laag

laag 4

laag5Pla

ttegr

onde

n1:

200

Postbus 50752701 GB Zoetermeer

F 31(0)79 3619942

mail @ tektor.nl

Morapad 72719 JA Zoetermeer

T 31(0)79 3613059

www.tektor.nl

a r c h i t e c t e nT E K T O R