91pHnom penH

pHnom penH Van de Parel van Zuidoost-Azië veranderde Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja, in een naargeestige spookstad.

Maar ook dat is nu voorbij. De stad sprankelt en is 24/7 alive!

TeksT & FoTograFie pascal laureyn

92 93pHnom penH

Foto hieronder: > Mini-restaurant-uitbater

bij Wat Saravan.Foto’s rechterpagina:

> Het Koninklijk Paleis, met een foto van wijlen koning Sihanouk.

> Mobiel restaurantje. > Dit vijftal heeft zojuist bij het

paleis koning Sihamoni begroet.

De zon is nog niet op, maar in de tempel is iedereen al wakker. In een smal straatje zit ik met een noedelsoep aan de enige tafel van een eetkraampje. Een man veegt

de trap naar de vihear, de rijkelijk versierde gebedsruimte die door gouden leeuwen bewaakt wordt. Frisgewassen monniken draperen hun saffraankleurige gewaden rond hun lichaam. In de ochtendschemer krijgen deze tijdloze rituelen een bijna mythische dimensie.Af en toe ontbijt ik hier in Wat Saravan, een boeddhistische tempel in het hart van Phnom Penh. Want als deze stad ontwaakt, zorgt dat voor magische momenten in een wat. Buiten de kloostermuren gaat het verkeer al prettig gestoord tekeer, de straat verandert in een wilde rivier van scooters, slalommend en toeterend tussen trage auto’s, richting werk. Maar in de tempel, een dorp in de stad, is de sfeer sereen. En de lichtshow grandioos. Als de zon zich laat zien, laat ze de gouden daken glitteren als een discobal. De kegelvormige prangs met relieken van Boeddha flikkeren door het weer-kaatsende licht. Tegelijk klinken hypnotiserende gezangen. Hier in Wat Saravan heb ik het echte Cambodja ontdekt. Ondanks de duizelingwekkende vooruitgang in Phnom Penh blijven Cambodjanen een ruraal, traditioneel en spiritueel volk. Daarom is Wat Saravan mijn geheime plekje in deze betoverende stad waar ik nu al een jaar woon. Ik ben een barang, een buitenlander, van Brussel naar Phnom Penh verhuisd. Op de wereldranglijst van ‘verminkte steden’ is dat een sprong van de middenmoot naar de top. Al werd

deze stad in de jaren zestig nog de Parel van Zuidoost-Azië genoemd, maar dat was vóór de oorlogen, revoluties en staatsgrepen. ‘soe-er-s’dey, bong!’Phnom Penh is een mirakel. Hoe deze stad uit de as van de jaren zeventig heeft kunnen herrijzen, is verbluffend. De Rode Khmer wilde van Cambodja een agrarisch Utopia maken. Iedereen die verder dan de lagere school was geraakt, werd vermoord en het land werd een grote goelag. Een kwart van de bevolking ― zo’n twee miljoen mensen ― overleefde het niet. Phnom Penh werd door de Rode Khmer volledig ontruimd, iedereen moest boer worden. Vier jaar lang was dit een onbewoonde spookstad.Nu herleeft het land en de stad sprankelt meer dan ooit. Duizenden eettentjes zitten elke avond vol. In trendy bars slurpt de nieuwe middenklasse aan kleurige cocktails. Op de centrale Norodom Boulevard zigzaggen modebewuste jongeren met hun scooters tussen SUV’s. Ze rijden langs afgebladderde huizen die opgeknapt worden of binnenkort plaats maken voor modern staal en glas. Er wordt hard getimmerd aan de skyline.Niet iedereen onthaalt die ongeduldige inhaalspurt met applaus. ‘Phnom Penh is nog authentiek, niet te vergelijken met andere hoofdsteden in Zuidoost-Azië’, vindt Paul Hendriks uit Sittard die hier ook al een jaar woont. ‘Het straatleven is nog écht. Alles is wat ruiger en intenser. Maar dat duurt niet lang meer.’ De Limburger had nog een reden om zijn bar Muse hier te vestigen. ‘Ook het nachtleven is buitengewoon, 24/7 alive!’Phnom Penh is geen metropool, maar een grote stad op maat van mensen. Ik vind het aangenaam wandelen in de brede, boomrijke dreven. Kinderen spelen op straat terwijl de barbecue overuren maakt. ‘Soe-er-s’dey, bong! Njam houwie?’ (Hoi! Heb je al gegeten?) Mijn buren nodigen me vaak uit op een feestje. Ik heb het hier minder breed dan in België, maar deze manier van leven is mijn grote luxe. 5.281 zilveren tegelsPhnom Penh probeert niet mooi te zijn, maar is op enkele plaatsen ronduit schitterend. Zo ga ik af en toe naar het Koninklijk Paleis. Achter een okeren muur met kantelen liggen paviljoenen en tempels met vergulde daken. Het meest indrukwekkend? De pagode met een vloer van 5.281 zilveren tegels. Voor de Cambodjanen is Phnom Mondop dé attractie, hier zou Boeddha zijn edele voetafdruk hebben achtergelaten.Het paleis oogt eeuwenoud, maar is in werkelijkheid in 1866 gebouwd. Toen installeerde Frankrijk de hoofdstad van zijn nieuwe kolonie in een vissersstad met amper 10.000 zielen. Die konden niet vermoeden dat ze 150 jaar later met twee miljoen zouden zijn. De Franse invloed merk je nog altijd. Straten heten soms nog rue, de politie vind je in de poste de la police en het Khmer zit vol Franse leenwoorden, zoals pan voor brood. Namen van landen worden op z’n Frans uitgesproken, ik ben hier een barang uit Belzik.

Het Tuol sleng genocide museum bevindt zich in een schooltje dat door de rode Khmer werd gebruikt als martel- & moordmachine. Dit gruwelmuseum geeft een gezicht aan anonieme slachtoffers van de cambodjaanse holocaust.

killing Fields

Een herboren

stad

94 95pHnom penH

perfecte samenvatting Het paleis ligt aan het begin van de eclectische straat 13, goed voor een wandeling waarvan geen meter verveelt. Bliksembezoekers met weinig tijd, krijgen hier de perfecte samenvatting van de stad. Tussen felgroene palmbomen staat het rode Nationaal Museum met de belangrijkste verzameling van oude Cambodjaanse kunst ter wereld. Pal ernaast vind je hippe bars en restaurants en een vervallen villa met kogelgaten en mortierinslagen in de muren, een veelgebruikt filmdecor. Dan gaat de straat verder langs het oude tempeldorp Wat Ounalom, de hoofdzetel van het Cambodjaanse boeddhisme. Iets verder vind je drie markten en tientallen eettenten, de beste plekken om in te burgeren. Laat je verrassen door lokale specialiteiten zoals eende- eieren met foetussen, varkenshersenen, gegrilde tarantula’s, gebarbecuede kikkers en slangen. Biovers!Straat 13 eindigt bij het postkantoor, een schoolvoorbeeld van de Franse bouwstijl. Het hele plein ademt een koloniale sfeer. Achter la Poste ligt het opvallende Wat Phnom, ‘de tempel op de heuvel’, die volgens een legende is gebouwd door een mevrouw Penh. De stad is dus genoemd naar ‘de heuvel van mevrouw Penh’. Er zijn nog meer interessante straten, als je ze kan vinden. Ze zijn genummerd, maar niet geordend op nummer: 172 en 178 liggen naast elkaar, 174 ligt een eind verderop. Straten 154 en 156 liggen drie kilometer uit elkaar. De plattegrond lijkt meer op sterrenwichelarij of een loterijtrekking. Handig als excuus wanneer ik (weer) te laat kom voor een afspraak. ‘Hello sir! Tuktuk?’Het behoort tot de soundtrack van de stad. Op elke hoek staat een tuktuk (of moto-remorque) op je te wachten. Een bromfiets met aanhangwagentje, waar 4 westerlingen in kunnen. Of 8 Cambodjanen. Voor een schoolreisje proppen

ze er soms een volledige klas in. En voor ongeschoolde migranten van het platteland is de tuktuk een middel om zich uit de armoede te hijsen. Mijn vriend Sokha was een van hen. ‘Ik werkte in de rijstvelden, zonder toekomst, daarom ben ik naar Phnom Penh gekomen.’ Hij had een dozijn banen om te overleven. ‘Tuktuk-rijden, mortel maken, houtskool verkopen, toeristen gidsen. Ik heb het allemaal gedaan. ‘s Nachts werkte ik in bars.’ Twintig jaar zwoegen heeft zijn vruchten afgeworpen. Nu is Sokha het boegbeeld van de LGBT-bar Blue Chilli, een instituut in het lokale nachtleven. Na zonsondergang is deze stad een paradijs voor wie van playbackende diva’s met valse borsten houdt. De beste shows zijn in de straten 174 en 178. Of neem de lift naar een van de vele rooftopbars, voor iets te dure cocktails en een onbetaalbaar uitzicht over stad en rivier.Ook mooi: het ongepolijste nachtleven op Koh Pich alias Diamond Island. Honderden Cambodjanen komen hier aan de rand van de stroom genieten van lekker eten, liters bier en luide muziek. Kom de kermissfeer opsnuiven en word zelf een attractie, want hier komen zelden buitenlanders. Vlakbij ligt de omgekeerde wereld. De felle neonlichten van Riverside lokken wél veel dorstige en hongerige reizigers. Hier bloeit het toerisme, en dat werd tijd. Phnom Penh is veel te lang beschouwd als een pitstop tussen Thailand en Vietnam. Of een plaspauze na de tempels van Angkor. Deze spannende (maar veilige) stad heeft veel te bieden. De mensen zelf zijn echter de grootste rijkdom. Uitbundig, gul en vriendelijk. Hier, in Wat Saravan, slurp ik nog wat noedelsoep. ‘Soe-er-s’dey, bong! Njam houwie?’

Pagina hiernaast: > Een stukje van straat 13. > Op de markt van Phsar Kandal. > Ladyboys, optredend in de Blue Chilli. > Elke familie stuurt iemand naar een klooster, overal in de stad zie je monniken. Foto’s deze pagina: > Wat Ounalom, de hoofdzetel van het Cambodjaans boeddhisme.

FaiTs divers> cambodja is het restant

van het grotere khmer-rijk. > emirates en KlM vliegen

van amsterdam naar pnom penh v.a. € 640. Het klimaat is warm (± 32°) en

niet te vochtig. > Juni t/m oktober is het natte seizoen, het regent dan enkele uren per dag.

Beste reistijd: van novem- ber tot maart. Het is dan

droog en de temperaturen zijn aangenamer.

> een bezoek aan angkor, de voormalige hoofdstad, is essentieel als je dit land bezoekt. Van phnom penh naar angkor is 5 uur rijden

of 50 minuten vliegen. Ook vanaf Bangkok of

Ho chi Minh stad is het een uurtje vliegen.

mekong & Tonlé sap

Waar de Mekong en de Tonlé sap, de twee levens-

aders van cambodja samenvloeien, daar ligt

phnom penh. De Mekong ontspringt in Tibet en is de

belangrijkste rivier van Zuidoost-azië. 70 miljoen mensen zijn ervan afhan-kelijk. De Tonlé sap is de enige rivier ter wereld die

twee keer per jaar van stroomrichting verandert.