Hoofdstuk 6 Preventie en GVO

6.1 Preventie Preventie betekent het voorkomen, het verhoeden van iets. Preventie heeft het doel om gezondheid te verbeteren en goede gezondheid vast te houden.

Maatregelen om de gezondheid van mensen te bevorderen en te beschermen.

Maatregelen om ziekten te voorkomen of vroegtijdig te onderkennen.

Drie verschillende soorten van preventie: Primaire preventie, als verzorgende het goede voorbeeld geven,

gezondheidsvoorlichting, maatregelen treffen voor een veilige en hygiënische omgeving. Bij mw. P kan dit bijvoorbeeld zijn dat je alle dingen die je gebruikt weer op dezelfde plek legt anders kan ze erover heen vallen.

Secundaire preventie, bevolkingsonderzoek, observeren, rapporteren.

Tertiaire preventie, als verzorgende adviseren over andere hulpverleningsmogelijkheden bijvoorbeeld een diëtiste voor mw. P.

Preventie en GVO hebben veel met elkaar te maken en vormen een belangrijk onderdeel van ons werk als verzorgende. Als verzorgende kun je kennis op doen op verschillende manieren:

Boeken, folders Videobanden, dvd’s Tv- uitzendingen en internet e.d.

Stappenplan preventie en GVO Gegevens verzamelen: bijvoorbeeld het gesprek met mw. P bewust

in een bepaalde richting te sturen, gericht observeren, door middel van een lijst te werken.

Formuleren van het gezondheidsprobleem: beschrijf het probleem van

mw. P en haar gedrag, beschrijf het probleem vanuit de beleving van mw. P beschrijf het probleem op zo’n manier dat je er een doelstelling uit kunt afleiden, geef bij de probleemomschrijving de mogelijke oorzaak.

Welke persoon of personen wil je bereiken. Doelstelling vaststellen: wat wil je bereiken, hoeveel tijd heb je, de

doelstelling moet in begrijpelijke taal beschreven zijn, meetbaar, waarneembaar gedrag en haalbaar zijn en terzake doend.

De inhoud van de activiteit gericht op preventie en GVO bepalen: deze moet aansluiten bij de aanwezige kennis, houding en belangstelling, de informatie moet begrijpelijk en niet te uitgebreid zijn, er dient aandacht te worden besteed aan de gedragsveranderingen op korte en lange termijn.

Voorlichtingsmethode kiezen: een bewuste keuze maken voor de manier waarop je voorlichting geeft b.v. mondeling, welke hulpmiddelen kies je om voorlichting te geven, je moet je daarbij goed afvragen welke informatie je wilt overbrengen en wat de beste manier daarvoor is.

Evaluatie van de activiteiten gericht op preventie en GVO, het proces nagaan hoe het is verlopen, heb je het doel bereikt?

Voorbeeld in de praktijk hoe je MD onderkent:

Wanneer je als verzorgende een zorgvrager verzorgt die bijvoorbeeld klaagt over dat wanneer hij naar een object kijkt dat erg vertekend en bijvoorbeeld aan het lezen is en de regels allemaal bochten worden zou ik adviseren om naar een oogarts te gaan dit kan al een voorteken zijn van MD.

6.2 GVO

GVO staat voor gezondheidsvoorlichting en opvoeding.Voorlichting betekent dat je aan iemand uitleg geeft.Opvoeding betekent dat je probeert door middel van voorlichting cliënten aan te zetten tot een bepaald gedrag. Je probeert ze iets bij te brengen, waardoor dat bepaalde gedrag als het ware een gewoon onderdeel van hun leven wordt.Een ergotherapeut kan mw. behandelen om gericht te zoeken naar activiteiten in haar eigen woon/leef omgeving, hoe pas ik mijn woning aan wanneer ik MD heb. Welke aanpassingen heb ik nodig wanneer ik naar buiten ga.

Mw. P wil ik als verzorgende voorlichting geven wat ze het beste kan doen.Als verzorgende zou ik een diëtiste inschakelen omdat voeding een rol speelt op het verkrijgen van MD. Uit onderzoek is gebleken dat alcohol en hoge concentraties verzadigde vetten (cholesterol) een nadelige invloed hebben. Verzadigde vetten vind je in volle melkproducten, kaas, gebak, koekjes, roomijs. Melkproducten kun je dan bijvoorbeeld vervangen voor soja. Cholesterol komt voor in vlees, boter. Boter kun je vervangen voor vloeibare olie (b.v. olijfolie) Daaraan tegen zijn bepaalde voedingsstoffen belangrijk bij het proces om de voortgang van de aandoening te vertragen, n.l. antioxidanten die te vinden zijn in: rauwe spinazie, broccoli, boerenkool, tuinbonen, bladsla, rauwe peen, spruiten, maïs, paprika, groene erwten en tomaten.Alcohol onttrekt ook antioxidanten aan het lichaam.Ook is inmiddels wetenschappelijk aangetoond dat roken de kans op het krijgen van MD verhoogt, de taak als verzorgende om hierop in te springen.Recent onderzoek laat zien dat mensen die een voorstadium van MD vertonen op de lange termijn profijt kunnen hebben van hoge doseringenvoedingssupplementen. Deze preventieve behandeling kan zorgen voor een vertraging van het ziektebeeld. Deze supplementen kan mw. P het beste doen in overleg met haar oogarts.

Voor collega’s in het team wil ik een klinische les geven over MD zodat zij ook weten hoe ze met mw. P om moeten gaan. Tips geven hoe je mw. moet begeleiden in het dagelijkse leven, en wat MD precies inhoud.Bijvoorbeeld bij het begeleiden vraag je of mw. een hand of een arm nodig heeft. Vraag altijd wat de zorgvrager zelf wil, en niet de begeleider die er naast staat dit is erg onpersoonlijk. Een vrouw boven de vijfenzeventig jaar heeft twee maal zoveel kans op MD. dan een man van dezelfde leeftijd, dit komt door een lage oestrogeen spiegel in het bloed. Bij vrouwen in de menopauze verhoogt het risico op de aandoening.

6.3 Hulpmiddelen:

Dit zijn vergrotingsapparaaturen voor televisie en leesmateriaal, telescoopbril, grootletter boek . Wanneer een zorgvrager de computer gebruikt kan men de lettergrote en kleur instellen, dit is natuurlijk wel handig. Wat ik mw. P heb aangeraden om een bril te kopen speciaal voor MD patiënten voor buiten. Mensen met MD kunnen niet goed tegen vel licht. Deze bril houdt UV straling tegen, en schermt de hele ogen af.

Een blinde geleide hond

Een blinde geleide hond kan je helpen obstakels zoals fietsen, struiken, reclameborden e.d. te ontwijken. De blindengeleide hond kan voor jou het loket van b.v. het postkantoor vinden, maar ook het zebrapad, het bankje in het park of de deur van bus, metro en trein. En natuurlijk als maatje.