PEUTER EN KLEUTER

LEMMENSINSTITUUT LEUVEN ACADEMIEJAAR 2010-2011

PEUTER EN KLEUTER

1. Lichamelijk

• Trager, eerst asynchroon geleidelijk aan synchroon

• Melkgebit

• 115cm, 20 kg

2

PEUTER EN KLEUTER

2. Motorisch

•Fundamentele bewegingactiviteitenruimte voorzien

•Steeds fijnere motoriek, kwalitatieve verbetering

•Zelfstandigheid - zelfredzaamheid

•Zindelijkheidstraining: vanaf 2j (tot 5 à 6j)

3

PEUTER EN KLEUTER

4

3. Tekenen

PEUTER EN KLEUTER

3. Tekenen

•Tot 4j : bewegingsspel, (beheerst) krabbelen

•Kleuter : krabbels en vormen met betekenis

• Fasen:• Toevallig realisme (achteraf benoemen)

• Mislukt realisme (bijv. kopvoeter)

• Verstandelijk realisme

• Visueel realisme (zie basisschoolkind)

5

PEUTER EN KLEUTER

6

PEUTER EN KLEUTER

7

PEUTER EN KLEUTER

4. Perceptueel

•Herkennen van object met een ander zintuig

•Globale waarneming analytisch (cf. tekenen)

•Gestuurd vanuit psycho-emotionele factoren

8

PEUTER EN KLEUTER

5. Cognitief

Piaget: kennis wordt gecreëerd i.p.v. gekregen

9

PEUTER EN KLEUTER

LEERLING=KENNISARCHITECT

Hoe verloopt dit proces?

2 mechanismen : ADAPTATIE en EQUILIBRATIE

Assimilatie Accommodatie

10

PEUTER EN KLEUTER

Stadium 2 : pre-operationeel denken

•Mentaal experimenteren

•(Uitgestelde) imitatie - geheugen

•Beginnend symbolisch denken – fantasie

Geboeid door sprookjes, liedjes Anticiperen

•Aanzet zelfbeeld

•Preconceptueel (P)intuïtief denken (K)

1 op 1 abstraheren, categorieën

11

PEUTER EN KLEUTER

Denkfouten

1.Conservatie

12

o.w.v

1.Centratie van denken2.Nog geen reversibel denken3.Statisch gericht

PEUTER EN KLEUTER

Denkfouten

2. Egocentrisme

13

PEUTER EN KLEUTER

Denkfouten

3. Verwarren van deel en geheel

14

PEUTER EN KLEUTER

Verwarring tussen fantasie en werkelijkheid

1.Antropomorfisme of animisme (Tafel is stout)

2.Fysiognomisch waarnemen

3.Artificialisme (De engeltjes wenen)

4.Finalisme (Waarom? Waarom? Waarom?)

5.Onlogische verbanden (Als de zon schijnt, krijg ik ijs)

6.(Egocentrisch) magisch denken

15

Kleuter: -beter onderscheid fantasie werkelijkheid-geheugen neemt toe, nog weinig functioneel-geleidelijk sociocentrisch en minder magisch denken-besef van tijd

PEUTER EN KLEUTER

6. Taal : betekenisvol

16

PEUTER EN KLEUTER

PEUTER

Bedmonologen

Woordenschat syntaxis

Zingend brabbelen

Egocentrisch taalgebruik

Zelfbesef”ik”, “mijn”, eigen naam

KLEUTER

Bedmonologen

3000 woorden, langere zinnen, maar niet foutloos

Aarzelend spreken

Praten met en beschrijven van anderen

Zelfbeschrijvingen

17

PEUTER EN KLEUTER

Belang van taal:

1.Ouders zijn rolmodel gevarieerd taalgebruik

2.Verband met intelligentie

3.Verband met economische welvaart

4.Invloed van educatieve programma’s

18

PEUTER EN KLEUTER

7. Sociaal-emotioneel

•Ontstaan zelfbeeld (spiegel)

•Knuffel als vervanging van ouders

•Drang naar zelfstandigheid koppigheidsfase

•Uitbreiding emotioneel palet: schaamte, trots, jaloezie, agressie

•Invloed van gehechtheidstype op verdere relaties

•Oppervlakkige (P) meer duurzame vriendschappen (K)

•Uitbreiding sociale omgeving verschillende rollen

19

PEUTER EN KLEUTER8. Seksueel

•Ontwikkeling sekse-identiteit, eigen en ander lichaam verkennen

•Behoefte aan lichamelijk contact

•Freud : anale (P) - fallische fase (K)

lustgewin ♂ Oedipuscomplex (castratie-angst) controle ♀ Elektracomplex (penisnijd)

20

PEUTER EN KLEUTER

9. Persoonlijkheid

21

Peuter Kleuter

Elementair zelfbeeld Meer (uiterlijke) details uit zelfontdekking en beschrijving door anderen

egocentrisch Beginnende empathie

koppig Positief willen, taakbewustzijn

Autonomie vs. schaamte, twijfel

Initiatief vs. Schuld

+ ontwikkeling van genderidentiteit

PEUTER EN KLEUTER10. Moreel

Het Heinz-dilemma. (Naar L. Kohlberg) 'Ergens in Europa lag een vrouw op sterven omwille van een zeldzame ziekte. Er was echter een nieuw geneesmiddel waarvan de dokters dachten dat het haar leven kon redden. De bereiding van het geneesmiddel was duur, maar de apotheker vroeg nog eens tienmaal zoveel. Heinz, de echtgenoot van de zieke vrouw, ging bij al zijn kennissen langs om het geld te kunnen lenen. Hij kon echter maar de helft bijeenkrijgen. Hij vertelde de apotheker dat zijn vrouw stervende was en vroeg hem het geneesmiddel aan een lagere prijs te verkopen of hem toe te staan om later het verschil bij te betalen. Maar de apotheker zei: “Neen, ik heb het geneesmiddel ontdekt en ik wil er geld mee verdienen”. Heinz werd wanhopig en overwoog om in de apotheek binnen te breken en het geneesmiddel te stelen voor zijn vrouw.'

22

PEUTER EN KLEUTER

3 fasen in morele ontwikkeling (Kohlberg):

pre-conventioneel conventioneel postconventioneel

Gericht op gevolgen algemene gedragscodes prioriteiten leggen

Straf vermijden (P) normen, wetten universele mensenrechten

Beloning nastreven (K)

NB : niet zonder kritiek : oordeel hangt af van situatie, vooral bij jongens, …

23

PEUTER EN KLEUTER morele ontwikkeling volgens Freud:

24

PEUTER EN KLEUTER

11. School

spelenderwijs ervaringsgericht

LEREN zorgverbreding

basisbehoeften bevredigen : lichamelijk, affectie, erkenning, competentie, moreel

25

PEUTER EN KLEUTER

12. Spel

•Bewegingspelletjes

•“Doen alsof”, rollenspel : inspiratie uit realiteit of fantasie

•Constructiespellen

•Solitair/parallel (P) associatief en coöperatief spel (K)

regels!

26

PEUTER EN KLEUTER

27

PEUTER EN KLEUTER13. Muzisch

Hargreaves :

2-5j : figurale fase : globale vormen, weinig details

•Mix van gekende fragmenten en improvisatie

•Egocentrische kunstbeleving

5-8j : schematische fase : streven naar conventies

•“tonale stabiliteit”, metrum, toonhoogte- en tempovariaties

•Muzikale conservatieproeven

•Voorkeur voor hoog realiteitsgehalte van (beeldend) kunstwerk

28