Pathologie - Heupusers.skynet.be/fb006673/Pdf documenten/Heup.pdf · Dit zijn tegengestelde breuken...

Pagina 1 van 15 Dr. J. PECK - Dr. A. VEN

Dienst Orthopedie

www.orthopedie-az-nikolaas.be

A.Z. Nikolaas Moerlandstraat 1

9100 Sint-Niklaas

De heup

Femurhals breuken

Heuppathologieen

Revalidatie heup “osteosynthese”

Revalidatie “heupprothese”

Artrose van de heup


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Femurhals breuken

Men dient (echte) femurhalsbreuken te onderscheiden van pertrochantere breuken. Dit zijn tegengestelde breuken gezien hun natuurlijke evolutie verschilt. De posterieure kant van de femurhals heeft een intieme anatomische relatie met de arteria circumflexa posterior, de belangrijkste slagader van de femurkop. Ten gevolge van een halsbreuk kan deze slagader gekwetst worden een een belangrijke complicatie teweegbrengen : aseptische necrose van de femurkop. Deze arteria circonflexa posterior wordt niet beschadigd bij een pertrochantere breuk, en stelt de femurkop niet bloot aan het necrose risico.

pertrochantere breuk

Een andere belangrijke complicatie die zich kan voordoen na een conservatieve of chirurgische behandeling is pseudarthrose van de femurhals, een voorrecht van echte femurhals breuken. Eigenlijk zijn de mechanische krachten waaraan deze twee regio's zijn blootgesteld tegengesteld : De mechanische krachten trekken de fragmenten ter hoogte van de femurhals uit elkaar en favoriseren zo de vorming van pseudarthrose bij echte femurhals breuken. Terwijl de geïmpacteerde breuken ter hoogte van het trochantermassief de consolidatie bevorderen, soms zelfs een hypertrofische callus veroorzaken. De natuurlijke evolutie De natuurlijke evolutie van deze breuken bestaat vooral uit de mogelijks dodelijke complicaties bij oudere personen. Het is dus niet mogelijk de gekwetste 3 tot 6 maanden, de benodigde tijd voor consolidatie, te immobiliseren.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Daarom stelt de chirurgische behandeling de patiënt bloot aan minder compicaties dan therapeutische abstinentie, wat een therapeutisch achterlaten zou zijn, lijdend naar het overlijden van de zieke. Het doel van de behandeling is de autonomie van de patiënt van voor zijn val zo snel mogelijk te herstellen en complicaties zoals decubitus en decompensaties van bestaande aandoeningen, die het leven van de patiënt op het spel zetten, te vermijden. Enkel chirurgie beantwoordt aan deze voorwaarden. De interventie dien zo snel mogelijk gerealiseerd te worden. Het betreft een chirurgische urgentie. Deze oudere patiënten verdragen meerdere interventies niet, en men mag het dan ook niet blootstellen aan latere complicaties, zoals aseptische necrose of pseudarthrose van de femurhals, die een reïnterventie noodzaken. Daarom dringt een prothetische vervanging van de femurkop zich op. Bij jongere patiënten (jonger dan 60 jaar), dient de femurkop bewaard te worden, zelf bij verplaatste breuken, om het botgehalte op peil te houden.

Top ▲


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Heuppathologieën

Er bestaat een grote diversiteit aan heuppathologieën en daarom is een onderzoek bij uw huisarts nuttig om de oorzaak van uw probleem te definiëren. Zo kan men eveneens een reumatoloog raadplegen om inflammatoire aandoeningen(gewrichtsontsteking) uit te sluiten. Heuppathologie kan verward worden met ischialgie(zenuwlijden) en zal dus moeten verduidelijkt worden door middel van een scanner(CT of NMR) en een electromyografie (EMG). De meest voorkomende oorzaak van heupproblemen blijft echter (cox-)artrose.

De beslissing of u zal geopereerd worden dient genomen te worden in functie van de pijn en de autonome bewegingsmogelijkheid die u beoogt. De leeftijd is geen definitief criterium meer(vroeger oppereerde men enkel boven de 60 jaar)gezien de meeste prothesen een overlevingsduur van meer dan 30 jaren hebben. Wij bieden vandaag nog steeds prothesen aan met een metalen gewrichtsoppervlak op een polyethyleen vlak, ondanks de huidige beschikbaarheid van céramische prothesen. De prothese welke wij meestal plaatsen bestaat uit een femorale component van een chroom, kobalt of titanium legering met een moduleerbare kop in niet-oxydeerbaar ijzer van 22 of 28 mm; de condyloid component is vervaardigd uit polyethyleen. Ze wordt gecementeerd op het plateau tibial met een niet-adhaesieve acrylcement die zich verspreid in de groeven van het snijvlak dat we maken tijdens de ingreep. De prothese is aangepast aan uw maat(ongeveer 30 mogelijkheden).


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

De pijn die u na de ingreep kan ervaren, is hevig, doch dankzij de recente ontwikkelingen in pijnbestrijding kan ze sterk gereduceerd worden. We hebben in ons ziekenhuis een dienst opgericht die zich specifiek ontfermt over dit acuut pijnprobleem: gespecialiseerde verpleging zal meerdere malen per dag de pijn evalueren, en dit onder toezicht van een team van anesthesisten. Afgeleide producten van morfine worden nog steeds vaak gebruikt naast de gekende regionale anesthesie. U mag niet vergeten dat na ontslag uit het ziekenhuis, u zich nog erg moe zal voelen. Zelfs indien u na zo'n operatie vaak reeds na 48uur terug te been bent en dat u bij uw ontslag uit het ziekenhuis reeds trappen kan doen met behulp van een kruk, moeten we u toch erop wijzen dat u goed moet rusten om een vlotte revalidatie aan te kunnen. Dit wordt zeker aangeraden aan bejaarden en dankzij een vlotte revalidatie en mobilisatie kunnen we deze ingreep ook uitvoeren bij alleenstaanden. De hospitalisatie duurt maar ongeveer 10 à 14 dagen.

Top ▲


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Revalidatie heup “Osteosynthese”

Indien een herstel van de breuk uitgevoerd is (Osteosynthèse door schroef-plaat fixatie met compressie of synthese door een centro-medullaire nagel) Een osteosynthese staat in principe geen onmiddellijke steunname toe daar de beenderige heling niet verwacht kan worden dan na 3 tot 4 maanden. We beloven dus, alvorens de patiënt te laten steunen, de stabiliteit van de gerealiseerde synthese. We gaan u dus aanmoedigen om vanaf de tweede dag in de zetel te gaan zitten en tegen het einde van de week te laten wandelen tussen twee parallelle staven. Non-union van deze fracturen zijn zeldzaam en necrose van de femurkop uitzonderlijk, dus moet men zelden heringrijpen. Het dient snel tot uw bewustzijn te komen dat een terugkeer naar huis niet zo dadelijk mogelijk zal zijn en dat een bijkomend verblijf van 4 tot 6 weken in een verzorginginstelling geïndiceerd is. Indien er een bicentrische prothese geplaatst is : De heup is stabiel en solied. Gewoonlijk gaan we u stimuleren om op te staan en te wandelen van zodra het mogelijk is. De vooruitgang is niet noodzakelijk sneller dan na een osteosynthese aangezien de revalidatie voornamelijk gelinkt is aan welwillendheid en aan uw algemene gezondheidstoestand (de val kan het gevolg zijn van een ziekte). Er zijn weinig medicamenten nodig na deze interventies, desalniettemin kan het mogelijk zijn dat u een diep veneuze trombose preventie krijgt om niet het slachtoffer te worden van een flebitis. Oudere personen zijn soms het slachtoffer van doorligwonden; deze zijn slecht voorspelbaar en een gespecialiseerde ploeg ontfermt zich over deze pathologie in het ziekenhuis.

Top ▲


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Revalidatie heupprothese.

De korte- en langere termijn postoperatieve follow-up: Een totale heupprothese is een bloederige interventie en het bloedverlies kan oplopen tot 1 liter waardoor het hemoglobine van 14 naar 11 gr kan terugvallen en er tot 6 weken recuperatie voor nodig is. We proberen zo min mogelijk te transfuseren om de mogelijke complicaties verbonden aan de bloedtransfusie te vermijden. De transfusie zal pas door een senior-arts opgedragen worden als de algemene toestand van de patiënt niet goed is (malaise). U neemt systematisch ijzer en vitaminen om het verlies zo snel mogelijk te compenseren. Deze ingreep is gekend voor het faciliteren van flebitis van de onderste ledematen en het kan dan ook niet verbazen dat u onderworpen wordt aan een sub-cutane injectie gedurende 6 weken of langer volgens advies. Luxaties van prothesen zijn mogelijk, maar zeer zelden. Ze worden begeleid door spieren/of ligamentaire scheuren. Na de luxatie worden er voorzorgsmaatregelen genomen, maar deze pathologie stabiliseert pas na een revisie. Het kan niet verbazen dat een musculair deficit lange tijd kan persisteren aangezien manken dikwijls al lange tijd bestaat en er een belangrijke verzwakking is van de bilspieren. Een spierverzwakking is altijd een bron van pijn. Het veranderen van de heup veroorzaakt een disfunctie van het lumbo-pelviair scharnier, dit verklaart een verlenging, lumbalgieën of ischiaspijn die altijd tijdelijk zijn. De orthopedist vreest infecties omdat het beenderig weefsel zich minder goed tegen micro-organische agressie verdedigd. Deze infectie worden bevoordeeld door de aanwezigheid van inerte materialen, de implantaten. U zal dus geopereerd worden in maximaal steriele condities . Elk personeelslid ondergaat een specifieke vorming en volgt strikte richtlijnen. We vragen u dus ook om uw begrip en uw hulp door een zo goed mogelijke lichaamsverzorging na te streven. Wetenschappers hebben aangetoond dat antibiotica gedurende 48 uren postoperatief de veiligheid verhoogd; ze zullen dan ook niet onnodig verder gegeven worden om resistente virulente kiemen uit te selecteren. Eenmaal aanwezig, kan men zich moeilijk ontdoen van de infectie, zelfs door middel van revisies die multipel kunnen zijn en waarvan de resultaten, hoewel goed (40 % ), nooit excellent zijn.

Top ▲


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Artrose van de heup.

De gezonde heup: bij een gezond heupgewricht passen de uiteinden van het heupbeen

en de pan in het bekken in elkaar zoals een bol in een kom. Het gewricht is bedekt met zacht elastisch kraakbeen dat een pijnloze beweging toestaat. De stabiliteit van het heupgewricht wordt gewaarborgd door stevige ligamenten en peesaanhechtingen rond het heupgewricht.

De arthrotische heup: wanneer slijtage optreedt op de gewrichtsvlakken van het

heupgewricht komen beschadigingen op het kraakbeenoppervlak voor waardoor deze oppervlakken niet meer perfect op mekaar passen. De gewrichtsoppervlakken worden ruw, veroorzaken pijn bij beweging. Typisch voor mechanische arthrose pijn is dat de klachten optreden bij beweging (wandelen) en minder in rust. De pijn wordt veroorzaakt door het over elkaar schuren van de ruwe gewrichtsoppervlakken door slijtage van het kraakbeen hierop.

Behandeling Bij beginnende arthrose kunnen enkele viscosupplementatie (Adant) inspuitingen in het heupgewricht worden toegediend om de klachten te laten regresseren. Deze inspuitingen worden toegediend op het operatiekwartier onder radioscopische controle. Verdoving voor deze inspuiting is niet nodig. Let op ! inspuitingen met cortisone in het heupgewricht zijn te vermijden want deze versnellen het degeneratieproces.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Preoperatief orthopedisch onderzoek Bij consultatie bij uw orthopedisch chirurg voor de operatie zal een klinisch onderzoek worden uitgevoerd waarbij de beweeglijkheid van het heupgewricht wordt nagegaan waarbij wordt nagekeken of er een verkorting van het been is opgetreden en of er eventueel contracturen (schrompeling) van sommige spieren of pezen aanwezig is. Radiografieën en eventueel een CT-scan of NMR-onderzoek zullen worden genomen om een juiste diagnose te stellen. Bij jongere patiënten kan eventueel een botdensitometrie (meting van de kalkinhoud in het bot) worden uitgevoerd om na te kijken of er geen osteoporose aanwezig is. Dit wordt vooral verricht wanneer niet het plaatsen van een totale heupprothese maar plaatsen van een resurfasing prothese (Mc Min of Recap) wordt overwogen. Inderdaad, bij jonge patiënten is het soms mogelijk, wanneer het gaat om een beginnende slijtage van het heupgewricht, om alleen het kapotte kraakbeen van de heupkop af te schillen en hier een nieuwe bedekking op te plaatsen. Hiervoor dient echter het bot van goede kwaliteit te zijn en mag er geen osteoporose (botontkalking) aanwezig zijn. Preoperatief wordt ook een volledig intern onderzoek met bloedafname, EKG en longfoto uitgevoerd. Afhankelijk van uw leeftijd en de ernst van de arthrose zal uw orthopedisch chirurg samen met u de meest geschikte heupprothese voor uw specifieke pathologie uitkiezen.

De operatieve ingreep De dag voor de operatie wordt u opgenomen in het ziekenhuis. ’s Avonds komt de anesthesist nog eens bij u langs om het type narcose en eventuele problemen (medicatie, allergische reacties, flebitis of longembolen in de anamnese) te bespreken. De dag van de operatie zelf blijft u nuchter, er wordt een epidurale verdoving uitgevoerd waarbij een katheter (buisje in uw rug) gedurende 48 uur blijft zitten zodanig dat u de eerste dagen geen pijn hoeft te lijden. Naast deze epidurale verdoving wordt nog een lichte algemene narcose of sedatie gebruikt om ervoor te zorgen dat u de operatie niet live hoeft mee te maken.

Na ontsmetten en afdekken van uw been wordt het heupgewricht opengemaakt. Afhankelijk van het type prothese dat geplaatst wordt, wordt alleen de heupkop afgeschild en een nieuwe bedekking geplaatst (Mc Min of Recap resurfasing prothese) of wordt een totale heupprothese geplaatst. Hierbij wordt de kapotte heupkop weggenomen en het acetabulum (de heuppan) uitgefreesd. In het bekken wordt een nieuwe pan gefixeerd.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

In de schacht van uw bovenbeen wordt een heupsteel geplaatst. Deze componenten worden ofwel met cement vastgelijmd ofwel worden zij ongecementeerd geplaatst waarbij het bot ingroeit rond en in de coating op de prothese en worden deze componenten zo in het bot zelf gefixeerd. Op de heupsteel wordt een kopje geplaatst en in de pan wordt een polyethyleen (kunststof) glijvlak geplaatst. De beide componenten worden nadien in mekaar geplaatst en het nieuwe heupgewricht wordt getest op zijn mobiliteit en stabiliteit. Wanneer er een verkorting is van het been kan eventueel door het plaatsen van een langer heupkopje deze verkorting worden gecorrigeerd. De wonde wordt gesloten over 2 redons (buisjes die het overtollig bloed wegzuigen).

De eerste dagen na de operatie ligt u in bed met een abductiekussen tussen de benen. Dit is een kussen dat bedoeld is om een lichte spreidstand van de benen te behouden om de wond en de spieren sneller te laten herstellen.

PAZA of ontwaakruimte Na de operatie wordt u naar recovery gebracht waar u zachtjes wakker wordt. Meestal blijft u 1 nacht op de PAZA en gaat u de volgende dag terug naar uw kamer. Gedurende 48 uur blijft de epidurale verdoving ter plaatse zodanig dat u geen pijn hoeft te lijden.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Revalidatie Vanaf de dag na de operatie krijgt u oefeningen door de kinesist in bed. De volgende dag mag u even uit bed opstaan en de derde dag na de operatie begint de eigenlijke revalidatie met mobilisatie, oefentherapie en gangrevalidatie. Na een 10-tal dagen is men voldoende hersteld om thuis verder te oefenen. Eventueel kan u ook opteren om nog een 2-tal weken naar een hersteloord te gaan om daar verder te oefenen vooraleer u terug naar huis gaat. Dit dient u evenwel te vermelden en aan te vragen bij opname in het ziekenhuis aan uw dokter en/of aan de hoofdverpleging van uw dienst. Wanneer u naar huis gaat mag u volledige steun nemen op het geopereerde been, u kan stappen met krukken en trappen doen. Gedurende 6 weken postoperatief dient u dagelijks een spuitje in de buik te krijgen met een bloedverdunner ter voorkoming van flebitis. Ook de drukkousen dienen gedurende 6 weken na de operatie te worden gedragen. Na 6 weken komt u terug op consultatie bij uw orthopedisch chirurg met een controle radiografie. Hierna zullen de krukken progressief kunnen worden weggelaten. Operatieve risico’s: zoals bij iedere majeure operatie zijn complicaties mogelijk (infectie, flebitis, longembolie, heupluxatie). Om deze complicaties tot een minimum te beperken worden uitgebreide preventieve maatregelen genomen.

Leven met een heupprothese Na de operatie kan u progressief terugkeren naar uw normale activiteiten. De pijnklachten van voor de operatie zijn verdwenen. Het kan evenwel enige tijd duren vooraleer de last van de ingreep zelf volledig is verdwenen. De spieren rond de heup kunnen enige tijd stijf en verzwakt zijn en ook het litteken kan geruime tijd pijnlijk blijven. Na 6 maanden zijn deze klachten meestal volledig verdwenen. Ook de mobiliteit, die voor de operatie sterk beperkt kan geweest zijn, zal progressief terug toenemen en normaliseren. Men mag verwachten dat men na het plaatsen van een heupprothese zijn normale activiteiten kan hervatten zonder pijn. U kunt wandelen, fietsen, autorijden, zwemmen. Loop- en springsporten zijn verboden. Hoe beter u zorg draagt voor uw nieuwe heup hoe langer deze zal meegaan.

Belangrijk Houdt gedurende de eerste 2 maanden de benen nooit gekruist. Houdt ze integendeel bij zitten of liggen steeds 15 cm uit mekaar. Gebruik thuis een verhoogd toilet en vermijd zitten in diepe zetels met de knieën hoger dan de heupen. Zorg er ook voor dat u niet gaat lijden aan overgewicht. Wanneer u operaties moet ondergaan aan de tanden, of wanneer u een infectie vertoont, keel- of oorontsteking, etterende huidwonden enz. dient u dit onmiddellijk te vermelden aan uw huisarts of aan ons om een preventieve antibioticabehandeling te kunnen starten. Draag liefst geen hoge hakken. Jaarlijks een controle radiografie is noodzakelijk.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Levensduur van een heupprothese Met de huidige hoogwaardige prothesen mag men verwachten dat de levensduur van de prothese tussen 15 en 20 jaar schommelt. Bovendien situeert de slijtage van de heuppprothese zich vooral op het polyethyleen glijvlak in de pan en op het heupkopje en deze beide componenten kunnen afzonderlijk worden vervangen, terwijl de eigenlijke heuppprothese (pan en steel) ter plaatse kan blijven. Het is dus uitermate belangrijk om ieder jaar een radiografische controle te laten uitvoeren zodat uw orthopedisch chirurg , indien nodig, tijdig kan ingrijpen wanneer er een beginnende slijtage zichtbaar wordt vooraleer de prothese zelf wordt beschadigd. Inderdaad, het vervangen van de polyethyleenpan en het heupkopje is een kleine ingreep terwijl het vervangen van een volledige heupprothese een grote revisie operatie is.

Recap prothese of resurfacing van de heupkop Bij jonge patienten met een beperkte arthrose van de heup kan men ipv een Toale Heupprothese te plaatsen , een resurfacing van de heupkop uitvoeren en alleen een "kapje" over de heupkop plaatsen. Op die manier kan de patient zijn eigen heup behouden en kan het plaatsen van een Totale Heupprothese 10 of meer jaren worden uitgesteld.


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas


Dienst Orthopedie



9100 Sint-Niklaas

Top ▲

Pathologie - Heupusers.skynet.be/fb006673/Pdf documenten/Heup.pdf · Dit zijn tegengestelde breuken...

Documents

Transcript of Pathologie - Heupusers.skynet.be/fb006673/Pdf documenten/Heup.pdf · Dit zijn tegengestelde breuken...