Pagina 1 - Projectvereniging BIEbienet.be/wp-content/uploads/2018/03/TERF... · via het 7-S model...
Transcript of Pagina 1 - Projectvereniging BIEbienet.be/wp-content/uploads/2018/03/TERF... · via het 7-S model...
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 1
INHOUDSTAFEL
Inleiding ................................................................................................................. 3
Een nieuwe cultureel-erfgoedconvenant voor de regio ..................................... 3
Strategische en operationele doelstellingen .......................................................... 4
Strategische doelstelling 1: Samenwerking ...................................................... 4
Strategische doelstelling 2: Digitalisering en duurzaam collectiebeleid ......... 5
Strategische doelstelling 3: Lokaal cultureel erfgoedwerking als troef ............ 6
Strategische doelstelling 4: Vrijwilligersbeleid ................................................ 7
Strategische doelstelling 5: Breder draagvlak voor cultureel erfgoed en
erfgoedwerking .................................................................................................. 8
Strategische doelstelling 6: Ondersteuningsbeleid ......................................... 10
Visie ..................................................................................................................... 11
Missie .................................................................................................................. 12
Bijlagen ................................................................................................................ 13
1. Beleidsplanning : niet zomaar een proces .............................................. 13
2. Meerjarenbegroting ................................................................................. 15
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 3
Inleiding
Een nieuwe cultureel-erfgoedconvenant voor de regio
Projectvereniging BIE (voorheen TERF) vroeg reeds in 2008 een eerste cultureel-
erfgoedconvenant aan. Een overgangsjaar dat in 2009 werd bekrachtigd met een tweede
convenant periode .
De initiële doelstellingen zoals vooropgesteld door de 7 lokale besturen werden met veel
enthousiasme en dynamiek aangepakt. Met resultaat. TERF en BIE zijn ondertussen
begrippen in de regio, interessante samenwerkingsverbanden werden uit de grond gestampt en
een aantal inhoudelijke lijnen werden verdiept en resulteerden in publieksgerichte projecten
met blijvende waarde. Daarnaast werd het bloeiende cultureel-erfgoedveld uit de regio
maximaal ondersteund, werden nieuwe doelgroepen aangeboord en werd de basis gelegd voor
een nog steviger verankerd lokaal cultureel-erfgoedbeleid.
Maar op onze lauweren rusten is niet aan de orde. Na een evaluatie van de voorbije jaren en
de detectie van de noden en verwachtingen voor de toekomst bleek dat nieuwe verzuchtingen,
trends en uitdagingen stonden te dringen, zowel van binnen als buiten de cultureel-
erfgoedsector.
Uit een breed gedragen participatief beleidsplanningsproces ontsproten aangepaste
strategische doelstellingen met nadruk op verdere structurele samenwerking, expertisedeling,
duurzaam collectiebeleid, digitalisering, archiefwerking, vrijwilligers- en
ondersteuningsbeleid.
Erfgoedcel TERF wil zich hierin meer profileren als makelaar binnen en buiten de cultureel-
erfgoedsector, die voortdurend opportuniteiten detecteert en mensen rond de tafel brengt, ‘van
organisator naar facilitator’.
Met dit beleidsplan zijn we klaar om een nieuw cultureel-erfgoedconvenant aan te vragen bij
de Vlaamse Overheid. En het is niet zonder trots dat we dit resultaat voorstellen, we zijn er
immers van overtuigd dat we ook nu weer zullen kunnen bewijzen dat samenwerken loont en
leidt tot een breder draagvlak voor cultureel erfgoed en erfgoedwerking.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 4
Strategische en operationele doelstellingen
Strategische doelstelling 1: Samenwerking
Het intergemeentelijk
samenwerkingsverband versterkt
structurele en projectmatige
samenwerking en expertisedeling op het
vlak van cultureel erfgoed tussen diverse
actoren binnen de regio.
Hiermee ontwikkelen we een kwaliteitsvolle werking, verhogen de
efficiëntie en spreiden de financiële druk.
Operationele doelstelling 1:
Een interne structurele verankering van de samenwerking tussen de BIE partners
nastreven met het Historisch Informatie Punt (HIP) als speerpunt
Operationele doelstelling 2:
Projectmatige samenwerking tussen de verschillende (erfgoed)actoren binnen de
BIE regio bevorderen via thematische en financiële opportuniteiten
Operationele doelstelling 3:
Bij elke projectmatige samenwerking tussen de verschillende (erfgoed)actoren
binnen de BIE regio afwegen of er sectoraal (landelijke
expertisecentra/steunpunten, provincie, erfgoedcellen) en/of extern (uit beleid
overschrijdende domeinen) expertise moet bijgehaald worden en zo organisch
een expertisenetwerk opbouwen en benutten
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 5
Operationele doelstelling 4:
De opgedane kennis en expertise structureel uitdragen en verrijken, zowel
binnen (werkgroepen en collegagroepen) als buiten (COP, speakers corner,
vertegenwoordiging in diverse bestuurs- en adviesorganen en op studiedagen…)
de BIE regio. Dit geldt voor alle strategische doelstellingen!
Strategische doelstelling 2:
Digitalisering en duurzaam collectiebeleid
Met de lokale erfgoedbeheerders
bouwt het intergemeentelijk
samenwerkingsverband een
duurzaam collectiebeleid
(verzamelen, bewaren, onderzoeken
en ontsluiten) uit.
Operationele doelstelling 1:
Procesmatig en stapsgewijs een duurzaam collectiebeleid rond de rijke cultureel
erfgoedcollecties (materieel en immaterieel) in de BIE regio uitbouwen samen
met de lokale erfgoedbeheerders en volgens (inter)nationale standaarden.
Operationele doelstelling 2:
Inzetten op digitalisering volgens CEST als rode draad doorheen de
procesmatige collectie beleidsaanpak met nadruk op de bewaring van cultureel
erfgoed
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 6
Operationele doelstelling 3:
Erfgoedbank Midwest nog meer als optimaal beheersinstrument promoten naar
de verschillende collectiehouders, naast de nu reeds goed uitgebouwde
ontsluitingsfunctie
Operationele doelstelling 4:
Een traject rond archiefwerking met de gemeentearchieven ontwikkelen
Strategische doelstelling 3: Lokaal cultureel erfgoedwerking
als troef
Het intergemeentelijk samenwerkingsverband realiseert een dynamiek
rond lokaal cultureel erfgoed binnen diverse beleidsdomeinen
(toerisme- en recreatiebeleid, welzijn, economie, jeugd, onderwijs…)
en verhoogt hierdoor haar maatschappelijke relevantie.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 7
Operationele doelstelling 1:
De bekendheid van en de zorg voor het lokaal cultureel erfgoed vergroten bij de
diverse beleidsdomeinen door projectmatige samenwerkingen met de zorg en
ontsluiting van het cultureel erfgoed als gemeenschappelijke insteek. De extra
expertise en netwerken van die diverse beleidsdomeinen kan een verrijking voor
de eigen cultureel erfgoedwerking betekenen.
Operationele doelstelling 2:
De lokale besturen stimuleren in hun rol als lokale cultureel-
erfgoedambassadeur door de bredere maatschappelijke relevantie van cultureel
erfgoed nog beter in de verf te zetten.
Strategische doelstelling 4: Vrijwilligersbeleid
Het intergemeentelijk samenwerkingsverband
ontwikkelt voor en met de lokale erfgoedactoren
een activerende en deskundige
vrijwilligerswerking, vertrekkend vanuit de
noden, verwachtingen en capaciteiten van de
vrijwilliger.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 8
Operationele doelstelling 1:
Een stapsgewijs vrijwilligersmanagement opzetten volgens de capaciteiten van
de erfgoedvrijwilligersverenigingen i.s.m. provinciale en/of landelijke
steunpunten.
Operationele doelstelling 2:
De lokale besturen ondersteunen in hun zoektocht en opstart van een
vrijwilligerswerking voor lokaal cultureel erfgoed- en archiefwerking.
Operationele doelstelling 3:
Voortdurend nieuwe vrijwilligers opsporen, opnemen in een vrijwilligerspool en
inzetten naargelang hun capaciteiten.
Strategische doelstelling 5: Breder draagvlak voor cultureel
erfgoed en erfgoedwerking
Het intergemeentelijk
samenwerkingsverband vergroot
het draagvlak voor en het
bewustzijn over het lokaal
cultureel erfgoed met erfgoedcel
TERF als makelaar/netwerker
tussen de verschillende doelgroepen en generaties.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 9
Operationele doelstelling 1:
De erfgoedcel opereert als makelaar binnen en buiten de erfgoedsector,
detecteert voortdurend opportuniteiten en brengt mensen rond de tafel (‘ van
organisator naar facilitator’).
Operationele doelstelling 2:
Het IGS werkt aan een cultureel erfgoedwerking die rekening houdt met de
maatschappelijke en culturele diversiteit in de regio.
Operationele doelstelling 3:
Het IGS promoot een intergenerationele cultureel erfgoedwerking als een opstap
naar een duurzaam erfgoedbeleid en –bewustzijn.
Operationele doelstelling 4:
Het IGS benadrukt ook het immaterieel cultureel lokaal erfgoed in de dagelijkse
erfgoedwerking als hefboom voor een breder draagvlak en bewustzijn voor
cultureel erfgoed.
Operationele doelstelling 5:
Het IGS zet in op regionale cultuurcommunicatie om met vereende krachten het
cultureel erfgoed nog dichter bij de leefwereld van de brede bevolking in de BIE
regio te brengen.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 10
Strategische doelstelling 6: Ondersteuningsbeleid
De lokale erfgoedactoren worden ondersteund in hun dagelijkse
erfgoedwerking via o.a. een herwerkt subsidiebeleid. De verdere
opwaardering van de musea in de BIE regio, ingedeeld op lokaal
niveau, gebeurt in samenspraak met de erfgoedcel.
Operationele doelstelling 1:
Een aangepast subsidiebeleid wordt ingezet voor waardevolle cultureel-
erfgoedprojecten en publicaties.
Operationele doelstelling 2:
Inhoudelijke coaching en logistieke dienstverlening worden verder uitgebouwd.
Operationele doelstelling 3:
Een aangepast ondersteuningsbeleid met de musea en archieven in de BIE regio,
ingedeeld op lokaal niveau, wordt geïmplementeerd.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 11
Visie
Projectvereniging BIE is een dynamisch intergemeentelijk
samenwerkingsverband (IGS) van 7 steden en gemeenten in Midden West-
Vlaanderen (Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Lichtervelde, Moorslede,
Roeselare en Staden) rond diverse beleidsdomeinen waaronder cultureel
erfgoed.
De BIE regio kent tegelijk een industrieel en landelijk karakter met vindingrijk
ondernemerschap en gezond verstand als kenmerk.
Het erfgoedveld telt een beperkt aantal professionele cultureel erfgoedspelers en
een omvangrijk cultureel erfgoed verenigingsleven.
Het IGS gelooft in het verbindend potentieel van de BIE erfgoedregio en zet
hiervoor erfgoedcel TERF in als makelaar tussen de verschillende (erfgoed)
actoren, beleidsdomeinen, doelgroepen en generaties.
Bouwstenen als een actief vrijwilligersbeleid, een duurzaam cultureel
erfgoedcollectiebeleid, een geconsolideerde archiefwerking en een regionale
cultuurcommunicatie worden hierbij ingeschakeld met de focus op een lange
termijn erfgoedzorg, gekoppeld aan een korte termijn publiekswerking.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 12
Missie
Projectvereniging BIE gelooft in de sterkte en het potentieel van het cultureel
erfgoed in Midden West-Vlaanderen.
Erfgoedcel TERF bouwt als makelaar bruggen tussen gedreven
erfgoedvrijwilligers en professionele spelers, landelijke gemeentes en steden en
tussen cultureel-erfgoed en andere beleidsdomeinen.
Ze wil hiermee het dynamisch erfgoedveld versterken en de koppeling van een
lange termijn erfgoedzorg met een korte termijn publiekswerking realiseren.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 13
Bijlagen
1. Beleidsplanning : niet zomaar een proces
Profielschets regio
Erfgoedcel TERF is sinds 2008 actief in de regio. Tijdens deze periode bracht het de
cultureel-erfgoedspelers en het aanwezige cultureel erfgoed in de regio meermaals in
kaart. Hetzij op een formele manier, denk maar aan de bevraging van alle
heemkundige kringen in 2009 of het onderzoek naar deelcollecties in 2010, hetzij op
een informele manier door tal van overlegmomenten met de diverse cultureel-
erfgoedspelers uit de regio.
Al deze informatie bleek van goudwaarde bij de opmaak van de omgevingsanalyse in
het voorjaar van 2013. Hiaten en gedateerde informatie werden opgespoord,
aangepast en aangevuld. Alle cultureel-erfgoedspelers werd gevraagd om de
informatie te actualiseren en ook het meest recente statistische materiaal werd
doorgenomen.
Het resultaat was een actuele profielschets van de regio in het algemeen en het
cultureel-erfgoedveld in het bijzonder.
Interne en externe SWOT-analyse
Eerst en vooral werd de werking van projectvereniging BIE en erfgoedcel TERF
onder de loep genomen. Samen met alle medewerkers werd deze analyse gemaakt
via het 7-S model van Mc Kinsey. De bestaande competentiegerichte
functieprofielen (2012), een DNA-analyse opgemaakt in het kader van de
naamsverandering (2011) en de tussentijdse evaluatie van het Agentschap Kunsten en
Erfgoed (2013) bleken interessante startpunten. Een intense brainstorm met alle
medewerkers zorgde voor een interessante aanvulling.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 14
Ook het cultureel-erfgoedveld zelf werd onder de loep genomen. Niet enkel aan de
hand van de eerder vernoemde formele en informele informatiegaring, maar ook door
tal van bijkomende bevragingsmomenten. We vonden het cruciaal om niet die
dingen te bevragen die we al wisten, maar op zoek te gaan naar ontbrekende
informatie. De start werd gegeven op ons jaarlijks ontmoetingsmoment in maart
2013 waar alle aanwezigen een bevraging invulden. Daarna gingen we de boer op
naar specifieke deelsectoren (archieven, heemkundige kringen, …) en zorgden we
voor een synthese via de worldcafé-methodiek waar een ruime delegatie van het
cultureel-erfgoedveld aanwezig was. Via een toelichting en bevraging op een
vergadering van de lokale CBS’en werd dan weer gepolst naar de noden en
verwachtingen van de lokale besturen.
Voor de trendanalyse lieten we ons inspireren door tal van bestaande trendnota’s.
Samen met de andere erfgoedcellen en FARO onderzochten we welke trends relevant
zouden zijn.
Van analyse naar synthese
Met al deze informatie in onze rugzak vertrokken we in juni 2013 op
planningstweedaagse. Samen met het kernteam en FARO werd hiervoor een
draaiboek en methodiek vastgelegd. We kozen er voor om het planningsteam, een
20-tal regionale en bovenregionale (erfgoed)actoren, op een heel intense manier in te
zetten in het beleidsplanningsproces. Samen met het kernteam werd over alle
verzamelde informatie druk gediscussieerd. Dit alles resulteerde in strategische
doelstellingen, een missie en een visie.
Vanaf dat moment werd de raad van bestuur regelmatig gevraagd om terug te
koppelen over voorgestelde keuzes. Zij deed dit niet alleen over de strategische
doelstellingen (tijdens de tweedaagse zelf) maar daarna ook over missie, visie,
operationele doelstellingen en meerjarenbeleidsplan.
Beleidsplan 2015-2020
Pagina 15
Tijdens het zomerreces werkte het kernteam hiervoor verder aan het scherper stellen
van de missie en visie. De strategische doelstellingen werden vertaald in operationele
doelstellingen, ook hier uiteraard op basis van de eerder vergaarde informatie.
In de loop van augustus en september was de invulling van het complementair
cultureel-erfgoedbeleid aan de beurt, evenals de voorstellen voor een vernieuwde
invulling van het lokaal ondersteuningsbeleid (ook hier op basis van de noden en
verwachtingen vanuit het lokaal cultureel-erfgoedveld ). Deze voorstellen vanuit het
kernteam werden voorgelegd, verfijnd en goedgekeurd door de stuurgroep TERF, de
adviesgroep (waarin alle cultureel-erfgoedspelers een vertegenwoordiger kunnen
afvaardigen) en uiteindelijk het dagelijks bestuur en de raad van bestuur.
Daarna werd het tijd om te concretiseren. De operationele doelstellingen en het
ondersteuningsbeleid werden omgezet in een meerjarenbeleidsplan met begroting.
Keuzes werden gemaakt, prioriteiten naar voor geschoven en budgetten afgewogen.
Deze stap werd gefinaliseerd op 24 september 2013 toen de raad van bestuur van BIE
alles goedkeurde.
2. Meerjarenbegroting