Pagina | 1

Pagina | 2

Inhoud:

03. meditatie 18. witte Kerst

05. gemeentewerken 19. belast jezelf niet

06. meeleven 23. algemene kerkenraad

13. gedicht Okke Jager 25. overburen Bonifatuiskerk

14. piratenbijbel!? 26. 85+

17. zondagen van Advent 27. kerkdiensten

Pagina | 3

Hervormde wijkgemeente De Rank Onze Hervormde gemeente de Rank is een ‘Wijkgemeente van Bijzondere Aard’ (Wba) binnen de Protestantse Gemeente Arnhem (PGA) en maakt onderdeel uit van de lande-lijke PKN. De gemeente komt elke zondag (aanvang dienst om 10:00 uur) samen in het mooie Witte Kerkje op de Huissensedijk in Elden (Arnhem-Zuid) – de Bonifatiuskerk – een plek waar we Gods Woord horen en waar de gemeente door de week samenkomt voor Bijbelstu-die. ‘De Rank’ is een gemeente die hecht aan een Reformatorische – Evangelische verkondi-ging en die tegelijk met beide benen in de hedendaagse maatschappij wil staan. We wil-len een gemeente zijn die zich richt op een heldere verkondiging van het Evangelie van Jezus Christus in een post-christelijke cultuur. Het hart van de gemeente wordt gevoed m.n. in de zondagse erediensten en wil dat in het leven van elke dag uitstralen, zoals het Woord van God ons leert!

Kerst in de woestijn

“….maak recht in de wildernis een gebaande

weg voor onze God” Jes. 40: 3b

Wat een verrassing.

Je zit in vluchtelingen kamp.

Midden in de woestijn.

Ineens komt iemand je halen.

Je ziet het aan zijn kleding.

Dat is niet zomaar iemand.

De Hoge Commissaris voor de vluchtelingen van de VN.

Hij heeft papieren bij zich.

Je mag weg. Asiel in een veilig land.

Je hoeft hem alleen maar te volgen.

Jesaja zit in Babel. Ver van huis. Met een groot deel van het volk.

Het is er één wildernis.

Strenge woorden moet hij spreken.

Ze zitten daar niet zomaar.

Het heeft alles met hun zonde te maken.

Wie ver van God de weelde zoekt….

Die komt in een woestijn terecht….

Pagina | 4

Je ziet dat toch ook in onze tijd?

Kijk naar de jonge festivalgangers.

Tijdens het feest gaan ze uit hun dak.

Dertig procent van hen doet dat toch?

Goed, je hebt wel wat drank en drugs nodig.

En de cooling down daarna?

Vraag dát eens aan de verkeersregelaars.

Hoe vinden zij de Heilige Hoofdweg?

Het leven wordt steeds meer een woestijn.

Vraag het aan de doorgewinterde politici.

Verwarring alom. Brexit of niet.

Vraag het aan de klimatologen.

Kunnen we alleen nog zwemmend overleven?

Vraag het aan de mensen in het onderwijs, in de zorg, aan de boeren, aan de apo-

thekers. De woestijn rukt op.

Kijk naar de gebroken huwelijken en gezinnen.

Vraag naar de weduwen, de weduwnaars, de alleengaanden.

En vraag het ook eens aan de kerkelijke leiders.

Gevestigde kerken brokkelen af.

Nieuwe groepen lijken wonderbomen.

Maar in de woestijn gaat het er niet alleen om hóé je zingt,

maar vooral wát je zingt.

Hoe vinden zij en wij de Heilige Hoofdweg?

Jesaja mag het zeggen in dit prachtige troosthoofdstuk.

Er kómt een weg, dwars door de chaos.

Wij mogen zeggen: die weg is er!

Jezus Christus, de weg, de waarheid en het leven.

Gekomen in een stal.

Gegaan door de wildernis van smaad, van lijden, van de dood.

Maar, de kruisvlag bleef hoog in top!

Pasen, morgen der verrijzenis!

Zijn vraag aan ons vandaag: wil je overleven in jouw woestijn?

Onze vraag aan Hem: is dat dan mogelijk?

Pagina | 5

Ja, zegt Hij, al heel lang.

Er trekt een stoet van pelgrims achter Mij aan.

Zij brengen de lofzang terug naar Sion.

Uit alle geslachten, naties, talen en volken.

Soms marcheren ze en zit de vaart er in.

Soms vertragen ze en laten ze zich onderweg ophouden.

Dan kijken ze teveel om zich heen en te weinig omhoog.

Want er is een weg, uit de woestijn naar Sion!

Door geloof en bekering. Door Zijn Geest.

Hoe kun je dan nog stil blijven?

Jezus mijn Heiland, groot is Uw liefde

Gij kwam op aarde tot redding der wereld

om haar van zonden eeuwig te bevrijden.

Dank Here Jezus!

P.Vermaat, v.d.m.

GEMEENTEWERKEN

In memoriam

Op 11 oktober is heel onverwachts overleden Simon Pieter Velthuizen. Hij was 85

jaar en werd op de vroege morgen van die dag in zijn woning, Boulevard Heuvelink

62, niet goed en ontsliep in aanwezigheid van zijn vrouw.

Als kerkgangers kenden we hen niet zo goed, want zij hadden in hun mobiele

jaren een tweede woning in de Ardennen, waar zij met vreugde de weekenden en de

vakanties doorbrachten. Toch is de band ook met onze gemeente altijd gebleven,

niet alleen door de advertentie in onze Schakel, en leerde ook ik hen al eerder in hun

woning kennen.

Velen van ons kenden en kennen nog steeds de winkel van de juwelier in de

Steenstraat, die ook onze gemeenteleden nog dagelijks herinnert aan hun trouwdag.

Onlangs nog werden de bloemen vanuit onze kerk bij hen bezorgd en bleek hoe-

zeer zij ook dit teken van meeleven waarderen.

Op 17 oktober vond, voorafgaand aan zijn begrafenis op Moscowa de afscheids-

dienst plaats in de Berkenzaal. Ook daar ging het Woord van God open en werd dat

gelegd naast zijn levensboek, waarin heel wat bladzijden geschreven staan over de

Pagina | 6

familiezaak, die nu al meer dan 120 jaar bestaat en waarmee al een poosje geleden

hun dochter is verder gegaan.

Van harte condoleren we zijn vrouw en (klein)kinderen en wensen hen Gods

kracht en zegen toe om hun levensweg te kunnen vervolgen, ook al is de lege plaats,

die hij achterlaat niet gering. Zijn levensboek ging dicht, maar het Boek van Het Le-

ven blijft open. Daar is veel moed en troost in te vinden.

Gemeenteleden,

die ons in het achter ons liggende kerkelijk jaar zijn vóórgegaan:

1. 22 december zr. F. Schaay-Roebersen 91 jaar.

2. 30 december br. P. Jansen 83 jaar.

3. 30 december zr. Schipper-de Kock 83 jaar

4. 18 januari br. J.W. van Gijn 87 jaar.

5. 8 februari br. H. Schoonderwaldt. 71 jaar

6. 15 juni br. W. Kip 86 jaar.

7. 11 oktober br. S.P. Veldhuizen 86 jaar.

8. 8 november zr. Sara Pos-Groeneveld 84 jaar.

“Zalig zijn de doden, die in de Here sterven, van nu aan. Ja, zegt de Geest, opdat zij

rusten van hun inspanningen en hun werken volgen met hen”. Openb.14: 13.

Meeleven

Ingrijpend nieuws kregen we te horen van de fam. Pos-Groeneveld. We leefden

mee met hen, en vooral met Wim en Sara toen het steeds moeilijker werd dat Wim

nog thuis kon blijven en hij, gelukkig, een goede plaats vond in Eldenstate. Maar

zomaar ineens bleek ook Sara ernstig ziek te zijn en haar aardse levenseinde plotse-

ling dichtbij gekomen.

In ons gebed leefden we met hen mee, ook natuurlijk met de kinderen en klein-

kinderen, ook dankbaar voor alle mooie en hartelijke ontmoetingen in de afgelopen

jaren op het Overschiepad en in Eldenstate. Ook zij behoorden tot de trouwe, oudere

gemeenteleden met wie ik 12 jaar heb mogen optrekken en wat aan die jaren ook

voor mij kleur heeft gegeven.

Zr. Rogate van Zoest-Nijhuis heeft de ingrijpende operatie met goed gevolg

kunnen ondergaan en is op het traject van revalidatie weer zover gevorderd, dat ze

aardig haar oude ritje heeft kunnen oppakken, dankbaar voor de genadegaven, die

de Here God haar daarvoor geeft.

Pagina | 7

Zr. Mien Jansen kon na de geslaagde heupoperatie en de revalidatietijd bij haar

dochter in Huissen, weer terug naar haar vertrouwde plekje in Rheden, waar zij blij-

moedig de nog volgende knieoperatie afwacht.

Het echtpaar Nico en Nel Akkerman-Jansen mocht met hun (klein)kinderen stil-

staan bij hun vijftig jarig huwelijk, waarbij we ook als gemeente hartelijk hebben

meegeleefd.

Ons medekerkenraadslid zr Joke Schoonderwald kan ook dankbaar terugzien

op de knie operatie en de voorspoedige revalidatie, die er op volgde.

Onze broeder Koos Quartel is helaas opnieuw getroffen door een Tia, waardoor

het toch wel steeds moeilijker gaat worden om nog zelfstandig te blijven wonen,

maar gelukkig geeft God rust en kracht om dat in Zijn Handen te leggen.

We werden, als gemeente, ook nog verrast door een geboortekaartje, dat langs

wat lange wegen ook mij bereikte. Op 8 september is in den Haag Boaz Terlouw

geboren. Zijn vader Jacco woonde een paar jaar in Arnhem, leefde met onze ge-

meente mee en was ook een enthousiast lid van onze jongeren Bijbelkring.

Jacco trouwde vorig jaar zomer in Italië met Anne en ging daarna in den Haag

wonen. Uiteraard heb ik vanuit de verte ook met hen meegeleefd en hen, ook na-

mens onze gemeente en de jongerenkring heel veel vreugde door Gods zegen toe-

gewenst met dit zondagskind, dat hen en ons herinnert aan dat bijzondere huwelijk

met Ruth.

Na alle zorgen over hun toekomst in Schuytgraaf kwam er voor br en zr. Piet en

Nel dHont een goede oplossing. Zij verhuisden naar de Driegastenhuizen groep,

Rosendaalseweg 485, de Berk 123 en beginnen zich daar al aardig thuis te voelen.

Ook zr Dinie Melaard is als kerkgangster, naar we hopen even, niet zichtbaar. Na

onderzoeken in Arnhem en nadere onderzoeken in Nijmegen is er toch nog een

kleine hoop, dat ze mobieler kan gaan worden. Helaas heeft zij al wel moeten be-

sluiten om te stoppen met al het vrijwilligerswerk dat zij, tot zes jaar geleden ook

nog samen met haar man Rien, voor onze gemeente heeft gedaan.

Mijn eerste gemeente was op Flakkee, dichtbij de plaats waar zij beide geboren

en getogen zijn. Daardoor weet ik, dat mensen van Flakkee mensen van weinig woor-

den en veel daden zijn. Ook op deze plaats vermeld ik dit, dankbaar voor alles wat

zij voor onze gemeente betekend hebben.

Zoals ook een aantal andere gemeenteleden is ook onze ouderling br Jan Kramp

aan zijn ogen geholpen en we hopen dat hij mede daardoor nog actief kan blijven

binnen onze gemeente.

Pagina | 8

Ze vierde nog maar kort geleden haar 93e verjaardag en heeft óók nog een zuster

van 97 jaar in één van de kleinere plaatsen op de Veluwe wonen, waar ze zelf ook

vandaan komt. Zr Marie Wagenaar-van Westereng behoort tot diegenen, die in

de afgelopen jaren in contact met onze gemeente is gekomen en dat nog dagelijks

als een zegen ervaart, hoewel ze niet in de kerk kan komen en haar ogen zodanig

achteruitgaan, dat ook het lezen van grote letters voor haar heel moeilijk is.

Daarom is bezoek voor haar zo belangrijk en hoort zij tot die niet geringe groep

gemeenteleden, die er naar uitzien, dat dat ook in de toekomst, zolang de Here God

haar nog het leven geeft, zal blijven.

Voor br en zr Ton en Joke van der Rande-de Klerk kwam er na onderzoeken in

het ziekenhuis een zorgelijk bericht. De gezondheid van Joke heeft al jaren, door de

Tia’s, Ton tot mantelzorger gemaakt, maar nu kwam ook nog de uitslag, dat Joke

getroffen wordt door een langzaam zich voltrekkende Alzheimer.

Zolang zij dat nog samen kunnen willen ze naar de kerk blijven komen en wonen,

waar ze nu wonen. Van harte wensen we hen beide Gods genade en zegen toe. Bij-

zonder dat ze zich gesterkt mogen weten door het lied “wat de toekomst brengen

moge, mij geleidt des Heren Hand”.

Onze diaken zr Ali Spang-Slok is, net als vorig jaar, helaas geveld door een ste-

vige longontsteking. Dat is heel erg jammer, nu er in deze weken nogal veel op onze

diakenen af komt en zij daar ook graag aan meewerkt. Maar we hopen, dat ze er net

als vorig jaar met wat antibiotica weer helemaal bovenop mag komen, al missen we

haar in deze weken natuurlijk wel.

Zr Rijkje Schoof-Versteeg behoort, door haar band met de Bonifatius al jaren

tot de vrienden van onze gemeente, kwam ook nog van tijd tot tijd naar de kerk en

ging mee met onze reisjes. Maar helaas lukt dat nu niet meer. De negentig ruim

gepasseerd wordt haar actie radius toch wel kleiner en de gebreken, waarover

Pred.12: 3 spreekt, groter, maar vanuit haar vaste stoel in haar huis aan de Brinkse-

straat blijft het contact met haar omgeving toch stevig in stand.

Bezoeken bij haar waren ook altijd hartelijk en bijzonder vond ik het als de trouw-

bijbel openging, die haar heel lang geleden door ds Hiensch (uit Veenendaal!) was

meegegeven.

Na het overlijden van zijn moeder is het stil geworden voor br Wouter Geldof,

Teteringenstraat 75. Mede daarom stelt hij bezoek van de kerk zeer op prijs. Het is

goed om hem dat even tevoren te melden of daarvoor een afspraak te maken (06-

22786597).

Pagina | 9

Ook deze rubriek zal niet meer door mij worden verzorgd. Lang niet altijd noemde

ik de namen en de vreugden en zorgen van gemeenteleden, omdat ieder zo zijn of

haar eigen omgang met privacy heeft en uiteraard respecteerde ik dat.

Toch vond ik het wel fijn en goed om het toch te doen, als mensen daarvoor

toestemming gaven, omdat ik het een beetje in het verlengde vind liggen van wat

Paulus in zijn eerste Korinthebrief schrijft over de ‘ideale gemeente’.

Naar mijn overtuiging bevordert dit ook, net als de concrete voorbeden in onze

kerkdiensten de mogelijkheid om ook onderling met elkaar mee te leven.

Palestina–pioniers

Op 3 oktober waren er heel wat mensen, en ook kinderen van de beide basis-

scholen op de Huissensedijk voor de onthulling van het monument ter herinnering

aan de 12 Palestina-pioniers, die met en groep van 44 Joden vanuit Duitsland een

veilige plek op weg naar Israël meenden te hebben gevonden.

Maar twaalf van hen hebben die veilige plek niet bereikt en zijn in één van de

concentratiekampen omgekomen. Hun namen staan nu vermeld op het monument

met de tekst uit 1 Sam. 25: 29.

De Nederlandse Opperrabbijn hield een indrukwekkende toespraak en sprak een

gebed uit. Kinderen legden bloemen en ook wij zijn de historische vereniging van

Elden dankbaar voor dit prachtige initiatief. Op weg naar de kerk zullen we het be-

scheiden monumentje tegenover wat nu een B&B is telkens passeren.

Nieuw kerkenraadslid

Regelmatig hebben we behalve zorgen ook zegeningen in onze gemeente. Over

dat laatste kan ik op de valreep nog iets melden. Op de (voor mij) voorlaatste ker-

kenraadsvergadering werd br Rien Pranger voorgedragen als onze nieuwe ouder-

ling-kerkvoogd.

Dan zou de vacature van br Jack Theunissen (die gelukkig nog wel allerlei vrijwil-

ligerswerk is blijven doen) eindelijk zijn vervuld en zouden er ook wat van de lasten

van de schouders van onze enige andere ouderling-kerkvoogd br Jacques Ros wor-

den afgenomen.

Na een aantal gesprekken met hem en zijn vrouw Gonda heeft hij tot onze

vreugde en dankbaarheid zijn benoeming kunnen aanvaarden.

Pagina | 10

Als er geen wettige bezwaren worden ingediend, dan mogen we als gemeente

dankbaar gebruik gaan maken van de ervaringen, die zij ook al elders in het kerken-

werk hebben opgedaan. Over de datum van bevestiging is nog nader overleg.

Na ruim twaalf jaar

Ruim twaalf jaar geleden schreef de toenmalige scriba van onze gemeente wijlen

br Wim Vogelzang in het oktobernummer van onze Schakel onder andere het vol-

gende:

“Opluchting en grote dankbaarheid. De Rank heeft een moeilijke tijd achter de

rug. Geen Bijstand in het pastoraat en het wegvallen van veel geplande preek-

beurten. Maar we zijn blijven vertrouwen op Gods bijstand en hebben gebeden

om wijsheid. Opgelucht zijn we dat onze gebeden zijn verhoord en dat we per

1 oktober 2007 weer een Bijstand in het pastoraat hebben. Naast de persoon-

lijke kennismaking willen we ook graag langs deze weg ds Vermaat hartelijke

welkom heten in onze gemeente. We wensen hem toe, dat hij er zich snel thuis

zal gaan voelen en dat we op een liefdevolle en prettige manier kunnen sa-

menwerken aan de (weder)opbouw van de gemeente”.

Als ik nu terugkijk op deze ruim twaalf jaar kan ik niet anders zeggen dan dat de

wens van deze sympathieke broeder in heel veel dingen in vervulling is gegaan.

Zelf schreef ik toen in mijn eerste bijdrage aan de Schakel:

“Hoewel ik wel iets afweet van de zorgen en ontwikkelingen van de afgelopen

jaren, wil ik me vooral richten op de zegeningen, die we mogen verwachten

van Hem, Die wolken, lucht en winden wijst spoor en loop en baan en die zeker

ook wegen zal vinden, waarlangs onze gezamenlijke voetstappen kunnen

gaan.”

Bezig aan mijn laatste bijdrage aan de Schakel en na mijn laatste diensten en bezoe-

ken kan ik niet beter doen dan nog eens te onderstrepen wat ik toen heb geschreven.

Het was het Woord van God, dat ons op elkaars weg bracht en dat zal ook de

band blijven, die ons aan elkaar verbond. En dat Woord blijft, ook na mijn vertrek, en

dus ook die band.

Dankbaar ben ik voor alle kerkdiensten in de Rank (op twee locaties), voor alle

Bijbelkringen met ouderen en jongeren en voor alle mooie mensen, die ik heb leren

kennen.

Zoals het een voorganger betaamt moet je niet bij je opvolging betrokken

willen zijn, maar dat volledig aan de wettige kerkenraad toevertrouwen.

Pagina | 11

Zelf heb ik ook altijd de gewoonte gehad om het eerste jaar na vertrek geen

kerkdiensten in de ‘oude gemeente’ te leiden, om alle ruimte te geven aan de op-

volger.

Daarom heb ik de afgesproken beurten voor 2020 teruggegeven aan de predik-

beurten regelaar. Niet dat ik met al het kerkenwerk stop. Dankbaar ben ik dat voor

het komende jaar het preekbeurtenrooster alweer bijna gevuld is en dat ook het jaar

daarop alweer afspraken gemaakt worden. Al besef ik heel goed, dat daaraan ook

zomaar ineens een einde kan komen. En dat geldt ook van door de weeks kerken-

werk, wat dichter bij, waarvoor ik gevraagd ben.

Als ik dit schrijf heb ik mijn (voorlopig) laatste kerkdienst op de eerste Kerstdag

nog vóór me, maar daar hoop ik dan in mijn laatste bijdrage aan de Zondagsbrief

nog op te kunnen terugkomen.

Afscheid van collega’s

Half december ben ik voor het laatst in de kring van de collega’s geweest. Ik

maakte de opening mee en de eerste agendapunten.

Dat heb ik in de afgelopen jaren van tijd tot tijd gedaan om daarna dan weer wat

bezoekwerk te gaan doen, omdat ik het gevoel had, dat ik in het pastoraat altijd het

dichtst bij mijn roeping als predikant en pastor was.

De opening verliep er vaak wat anders dan ik zelf op kerkelijke vergaderingen

gewend ben, maar de sfeer was er altijd ontspannen en hartelijk. In de jaren dat ik

zelf nog full-timer was ging het er in de top van de kerk nog weleens anders aan toe.

Dat was de tijd van het conflict- en niet van het harmonie-model. Nu we als kerk

steeds meer worden terug gebracht tot een kleine minderheid, kunnen we het ons

niet meer permitteren om de onderlinge verschillen zó hoog aan te zetten.

Voor onze eigen Rank vond ik het altijd belangrijk om het contact met het geheel

van de PGA te blijven zoeken en zo ook een beetje mee te lijden aan de krimp van

de kerk.

Op deze ontmoeting bleek mij, dat ook de collega’s weleens moe worden van

allerlei bestuurstaken, zeker nu wijken worden samengevoegd en weer een drietal

kerkgebouwen gesloten moeten worden.

In een korte terugblik op mijn 12 jaar in Arnhem heb ik verteld, hoe ik bij alle

veranderingen (ook voor de Rank) vanaf de zijlijn heb geprobeerd mee te leven en

hoe we als Rank het sluiten van ons eigen kerkgebouw in het centrum en het betrek-

ken van de Bonifatius hebben ervaren.

Pagina | 12

Natuurlijk heb ik nog gezegd hoe jammer ik het vind, dat ik de (ver)nieuw-bouw

van het ds van Oosterzeehuis net niet meer heb meegemaakt, maar dat dit naar mijn

mening toch echt op korte termijn moet en kan plaatsvinden.

En verder verwacht ik, dat ze zich even open en hartelijk zullen opstellen naar

mijn opvolger, zoals ze dat voor mij hebben gedaan.

Met een kleine tastbare herinnering aan Israël, de Nederlandse gemeente in Be-

nidorm en de Rank heb ik mijn weg door Arnhem die ochtend weer vervolgd.

Van harte wens ik hen ook op deze plaats gezegende Kerstdagen en de nodige

vrede en vreugde bij het werk in Gods Koninkrijk toe.

De eerste dag

Half december schreef ik, zoals ik dat regelmatig deed in de afgelopen jaren, weer

een vijftal meditaties voor de Arnhemse Kerkperspectief. Dat is dan altijd onder het

hoofdje ‘de eerste dag’. Ook dat heb ik altijd met vreugde gedaan, ook al moest het

weleens in de kleine uurtjes gebeuren.

Soms kreeg ik daarop mooie reacties (uit de breedte van de kerk), maar soms ook

redelijk kritische. Ook dat heb ik altijd met genoegen aanvaard en dan konden we er

altijd een goede toon bij behouden.

Vanuit de spreuk “zaait aan alle wateren” vond ik ook dit een mooie kant van het

werk. Ook deze pen leg ik neer en vertrouw ik aan mijn opvolger toe.

Tot besluit

Het zal wel wennen zijn om de wekelijkse twee daagse tochten naar Arnhem te

gaan missen. De diensten, de kringen, de bezoeken, de vergaderingen met de ker-

kenraad en met anderen.

Van de acht gemeenten, waaraan ik verbonden mocht zijn, was dat het langst aan

Arnhem en….. lest heugt best…

Dankbaar voor alles wat we met elkaar hebben mogen doen en beleven neem ik

afscheid. Moge de Here God vergeven wat niet goed was en zegenen wat tot Zijn

eer mocht zijn. Natuurlijk hoop ik dat in de toekomst onze wegen elkaar nog wel

weer eens zullen kruisen en dat we ook dan goede berichten aan elkaar hebben te

melden.

Wat kunnen we beter doen dan elkaar met de woorden van het volgende gedicht

dankbaar te groeten:

Pagina | 13

Beveel de Heer´ je wegen, je toekomst, je bestaan

al zijn ´t soms and´re wegen dan die je zelf zou gaan.

Vraag hulp en kracht van boven, vertrouw op Gods beleid.

Blijf in Zijn Woord geloven en strijdt de goede strijd.

Geloven dat is zeggen: Wat God doet dat is goed,

Jouw hand in Zijn hand leggen, in voor en tegenspoed

geloof is zeker weten bij storm en tegenwind

dat God toch wel zal weten wat goed is voor Zijn kind.

Zijn zorg blijft je omringen, Hij zendt Zijn eng'len wacht

dan kun je psalmen zingen, in 't midden van de nacht

het kwaad zal je niet deren, geen angsten en geen pijn

God zal de zonde weren, Hij zal je Trooster zijn.

Met een hartelijke groet, ook mede namens Leni, die het ook fijn gevonden heeft

om met velen van u van tijd tot tijd te kunnen meeleven, wens ik u allen, dichtbij en

verder weg, in alle dingen Gods rijke zegen toe.

Uw P. Vermaat, v.d.m.

Gedicht

Ere zij God duurt lang.

Ik zou de kerstgeschiedenis vertellen.

De kleintjes kwamen kleintjes om het orgel staan.

Ik hoorde wel dat iemand stond te bellen.

Maar onder het zingen kon ik niet naar voren gaan.

'k Had anders eerst wel uit het raam gekeken.

Maar dat was nu, vond ik, de eer van God te na.

't Zou oneerbiedig zijn de zang te breken.

Wij zongen -tweede stem- het lied der engelen na.

"Ere zij God" duurt lang en "Vrede op aarde".

Ik liet maar bellen tot het allerlaatste refrein.

Toen zag ik wie er door de ruiten staarde.

Het Kind vroeg in een kind, of hij er bij mocht zijn.

Okke Jager

Pagina | 14

Pagina | 15

Piratenbijbel!? Onze gemeenteleden Jan en Ria van Beek hebben kort geleden een zeer oude Sta-

tenbijbel meegebracht. Ontdekt door een kennis van Jan en Ria. De eerste indruk

was, dat het hier om een zogenaamde piratenbijbel kon gaan. Dat is kassa! Want in

2013 werd op een veiling zo’n piratenbijbel uit 1648 ontdekt. Geschatte waarde tus-

sen € 6000 en € 10.000. Dat is waarschijnlijk teveel voor uw en mijn portemonnee.

Geen nood. Als u snel bent kunt u van Lilly op Marktplaats zo’n bijbel kopen voor

€500. (hoogste bod op dit moment €355). Een koopje dus. Maar die bijbel is wel van

1662. Het exemplaar van Jans kennis is van 1682. Ligt behoorlijk uit z’n band en haalt

waarschijnlijk niet de prijs die Lilly vraagt.

Het gaat natuurlijk niet alleen om de materiële waarde, maar vooral ook om de gees-

telijke inhoud van Gods woord. De afbeelding toont bovenaan de zon. De stralen

van Gods genade beschijnen een tempel, waar op het dak een boek staat. De tekst

daarop is 1Petr 1:25: “Maar het Woord des Heeren blijft in der eeuwigheid; en dit is

het Woord, dat onder u verkondigd is”. Moge deze mooie tekst ook slaan op de

verkondiging in de Bonifatiuskerk!

Op het fundament van de zuilen staan de wapens van Dordrecht en Amsterdam. Wel

een aanwijzing dat de overheid nauw betrokken was bij de vaderlandse kerk van

toen. De Heeren Staten Generael. Vandaar ook de leeuw, met de tekst: “Eendracht

maeckt macht”.

Op het volgende titelblad

vinden we een mooie teke-

ning van iemand die met zijn

dagelijks brood bezig is. Bo-

ven deze afbeelding staat

een zin waaruit blijkt dat het

in die tijd niet fout was om

fout faut te schrijven.

Leerzamer is de tekst in het embleem: “Fac et spera”. Dat is latijn en betekent: “Doe

en hoop”. Een prachtig thema voor een bid- of dankstond voor gewas en arbeid!

Hans Boer.

Pagina | 16

Pagina | 17

De zondagen van de Adventstijd

De Adventstijd is de tijd waarop de Kerk en dus de gemeente zich voorbereidt op

de komst van Christus. Beter gezegd: met Kerstmis vieren wij de komst van Christus

op aarde. Hij zal als Gods Zoon Zijn verlossend werk doen: de mensheid verlossen

van zonde, ziekte en dood. Het Latijnse woord Adventus, waar ons woord Advent

van is afgeleid, betekent: aankomst, nadering. Erg toepasselijk dus om de vier weken

voor Kerstmis zo te noemen.

Niet alleen de tijd voor Kerstmis, maar ook de zondagen in die periode hebben een

Latijnse naam. Dat heeft weer te maken met de Bijbelteksten die in de Romeinse

liturgie worden gezongen.

- De eerste Adventszondag heet: “Ad te levavi." dat zijn de eerste woorden van psalm

25:1. Tot u hef ik mijn ziel op. De psalm is een smeekbede om bescherming en ver-

geving, maar ook een lofprijzing tot God. De gelovige ziel weet, dat hij alleen op God

kan vertrouwen en niet op mensenkinderen. Daarom eindigt deze psalm met de

woorden: O God! Verlos Israël uit al zijn benauwdheden.

-De tweede Adventszondag draagt als titel: Populus Sion. Volk van Sion, dat in Jeru-

zalem woont. Je hoeft geen tranen meer te storten want Hij zal Zich over je ontfer-

men als je weeklaagt. Hij zal antwoorden zodra Hij je hoort. Jesaja 30 is de belofte

dat niet Egypte, maar alleen Jahwe aan Israël bevrijding zal brengen. Israël dient zijn

halsstarrigheid af te leggen want God alleen redt de mensheid.

-De volgende zondag in de Advent heet "Gaudete in Dominum" oftewel, verblijdt u in

de Heer. Een tekst uit Filippenzen 4:4. De apostel Paulus vraagt ons om steeds blij te

zijn in de Heer en hij benadrukt dit nog eens om aan het eind van dit vers het te

herhalen: "Verblijdt u in de Heer." De brief aan de gemeente in Filippi was een aan-

sporing om dankbaar tegenover God te zijn en tegenover de mensen vriendelijk.

Vers 6 is een oproep om in niets bezorgd te zijn, maar om volledig op God te ver-

trouwen.

-De laatste zondag voor Kerstmis, dus de vierde Adventszondag heet: "Rorate caeli..."

Dauwt hemelen van boven af en dat de wolken gerechtigheid doen neerstromen.

Laat de aarde zich openen. Laten hemel en aarde redding voortbrengen en ook het

recht doen ontspruiten. Ik Jahwe, heb dit alles geschapen. Deze tekst lezen we ook

weer in Jesaja en wel hoofdstuk 45:8. Dankzij Cyrus, de Perzische koning, konden de

Pagina | 18

joden terugkeren naar hun land na de ballingschap. Dit hoofdstuk van de profeet

Jesaja is dan ook een dankzegging aan Cyrus, die door Jesaja wordt gezien als een

instrument van God. In feite echter, is het God die de mens bevrijdt. Terecht wordt

Jesaja 45 dan ook vlak voor Kerstmis gezongen.

Vier teksten, die elk op een Adventszondag worden gelezen. Vier keer wordt hier

Gods belofte vermeld, dat Hij Zijn Zoon naar de aarde zal zenden. In het Oude Tes-

tament staat het vaker, zie de profetieën van Jesaja. Maar juist in de Adventstijd

wordt het allemaal concreet. Met kerstmis lezen we de geboorte van Gods Zoon in

Lukas 2; in Mattheus het verhaal van de drie koningen op zoek naar de Koning. Ook

Johannes 1 vermeldt het: het Woord, dat is Gods belofte, is vlees geworden en het

heeft onder ons gewoond. Dank aan God, Die ons het geschenk van Zijn Zoon heeft

gegeven!

Drs. Th. D. van Loenen.

EEN WITTE KERST door Godfried Bomans Er was eens een man die het kerstfeest grondig wilde vieren.

Hij haalde een laddertje uit de schuur en spande langs het plafond de rode papieren

slingers die daarvoor garant zijn. Aan de lamp hing hij een van die rode bellen, die

opgevouwen weinig lijken, maar naderhand nog aardig meevallen. Toen dekte hij de

tafel. Hij had hiervoor urenlang over drie winkels verdeeld in de rij gestaan, maar het

zag er dan ook goed uit. Naast elk bord stak hij ten slotte een kaarsje aan, waarvan

je er tien in een doos koopt, en klapte in zijn handen. Dit was het teken om binnen

te komen. Zijn vrouw en kinderen, die al die tijd in de keuken elkaar met een verlegen

glimlach hadden aangekeken, kwamen bedremmeld binnen.

"Nee maar," zeiden ze, "dat had je niet moeten doen."

Maar omdat hij het toch gedaan had gingen ze blij zitten en keken elkaar warm aan.

"En nu gaan we niet alleen smullen," zei de man, " we moeten ook beseffen wat er

nu eigenlijk gebeurd is."

En hij las voor hoe Maria en Jozef alle herbergen afliepen, maar nergens was er plaats.

Maar het kind werd ten slotte toch geboren, zij het in een stal. En toen begonnen ze

te eten, want nu mocht het, al was er dan veel ellende in de wereld.

"Kijk," zei de man "dat is nu Kerst vieren en zo hoort het eigenlijk." En daarin had hij

gelijk. En zij verwonderden zich over de hardvochtigheid van al die herbergiers, maar

het was ook tweeduizend jaar geleden moet je denken, zo iets kwam nu niet meer

Pagina | 19

voor. En op dat ogenblik werd er gebeld. De man legde de banketstaaf die hij juist

aan de mond bracht, verstoord weer op zijn bord.

"Dat is nu vervelend," zei hij, "er is ook altijd wat." Hij knoopte zijn servet los, sloeg

de kruimels van zijn knie en slofte naar de voordeur.

Er stond een man op de stoep met een baard en heldere, lichte ogen. Hij vroeg of

hij hier ook schuilen mocht, want het sneeuwde zo. Het was namelijk een witte Kerst,

dat heb ik nog vergeten te zeggen, hoe kan ik zo dom zijn. De beide mannen keken

elkaar een ogenblik zwijgend aan en toen werd de een door een grote drift bevan-

gen. "Uitgerekend op Kerstmis," zei hij, "zijn er geen andere avonden." En hij sloeg

de deur hard achter zich dicht. Maar terug in de kamer kwam er een vreemd gevoel

over hem en de tulband smaakte hem niet. "Ik ga nog eens even kijken," zei hij, "er

is iets gebeurd, maar ik weet niet wat."

Hij liep terug naar de stoep en keek in de warrelende sneeuw. Daar zag hij de man

nog juist om de hoek verdwijnen, met een jonge vrouw naast zich, die zwanger was.

Hij holde naar de hoek en tuurde de straat af, maar er was niemand meer te zien. Die

twee leken wel in de sneeuw te zijn opgelost. Want het was, zoals gezegd, een witte

Kerst.

Toen hij weer in de kamer kwam zag hij bleek en er stonden tranen in zijn ogen. "Zeg

maar even niets," zei hij, "die wind is wat schraal, het gaat wel weer over." En dat was

ook zo, men moet zich over die dingen kunnen heen zetten. Het werd nog een heel

prettig Kerstfeest, het was in jaren niet zo echt geweest. Het bleef sneeuwen, de hele

nacht door en zelfs het kind werd opnieuw in een schuur geboren.

Belast jezelf niet Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u. 1 Petrus 5:7

Vele jaren geleden, kort nadat de Tweede Wereldoorlog was afgelopen, werd mij

gevraagd in een kerk in Tokio te spreken. Het land was nog niet over de gevolgen

van de oorlog heen. Alles waarin het Japanse volk had geloofd, was weggerukt, en

twee van hun grootste steden waren vernield door de atoombom. Als er ooit een

volk reden heeft gehad bezorgd te zijn, dan wel het Japanse. Vanwege de taalbarrière

leek het mij praktisch aanschouwelijk onderwijs te geven. 'Kent u het gevoel,' begon

ik, 'dat uw hart net een koffer is met een zware inhoud?'

De mensen in de kleine kerk met hun verdrietige gezichten knikten allemaal. Ze ken-

den dat gevoel.

Pagina | 20

Ik pakte mijn koffer en legde die op tafel. Hij was heel zwaar. Ik vertelde hun hoe

moe ik was van het zwerven over de wereld en het dragen van die zware koffer vol

spullen.

'Zo was het ook met mijn hart, tot vorige week, toen ik een heerlijk woord in de Bijbel

las: "Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u." En dat deed ik. Ik

bracht al mijn lasten bij de Heer al mijn zorgen en ik wierp ze op Hem.' Ik opende

mijn koffer en begon alles op tafel te leggen om het duidelijk te maken: 'Heer, hier

zijn mijn medewerkers. Ze zijn zo moe.' Ik bukte me en nam twee voorwerpen uit de

koffer en legde ze op tafel.

'En hier is mijn reis, Heer, die ik volgende week moet maken naar die stad waar ik

niemand ken. U weet hoeveel zorgen ik me daarover maak en hoe bang ik word als

ik eraan denk. Ik werp die zorg ook op U, Heer.' Ik nam een groot pak uit de koffer

en legde het op tafel naast de twee kleinere.

'Hier zijn mijn vrienden thuis, Heer. Ze schreven me over een auto-ongeluk. Wilt U

hen, alstublieft, genezen?' Ik haalde weer iets uit de koffer en legde het op de tafel.

'En hier is de jongen die weigerde zijn leven aan U te geven. Lieve Heer, U weet

hoeveel zorgen ik me over hem heb gemaakt.' Ik legde een zwaar voorwerp op tafel.

'Dit is mijn ongeloof. Bijna altijd als ons hart belast is, komt dat omdat we een onbe-

leden zonde hebben. Vergeef mij, Heer, en reinig mij met uw bloed. Heilige Geest,

geef mij geloof en vertrouwen.' Ik nam het ene na het andere voorwerp uit de koffer

en gaf ieder stuk de naam van een bepaalde last of zorg. 'Dit is mijn trots. Dit is: mijn

egoïsme...' Eindelijk was de koffer leeg en ik zei: 'Amen!'

Ik maakte de lege koffer dicht, deed alsof ik wegliep en zwaaide met de lichte koffer

alsof hij van papier was.

De mensen begrepen me onmiddellijk en je kon het aan hun gezichten zien. Aan hun

glimlach en beleefde buigingen na afloop van mijn toespraak kon ik zien dat de Hei-

lige Geest hun de waarheid had getoond.

Na de samenkomst stopte ik vlug alle voorwerpen weer in de koffer en ging snel met

mijn gastvrouw mee naar de hartelijke Japanse christenen, waar ik logeerde totdat

het tijd was om naar Hong Kong te vliegen.

Vele jaren gingen voorbij, tot ik in Berlijn was, op een internationaal congres over

evangelisatie. Na één van de ochtendbesprekingen kwam een voornaam uitziende

Japanse evangelist naar me toe. 'Corrie ten Boom,' zei hij met een brede glimlach,

'iedere keer als ik uw naam hoor, denk ik aan uw zorgenkoffer.'

Pagina | 21

'O,' zei ik en voelde me gevleid, 'ik ben heel blij dat u zich herinnert wat ik die avond

heb gezegd.' 'Ik herinner me niet wat u hebt gezegd,' antwoordde hij met een hof-

felijke glimlach, 'maar wat u hebt gedaan.'

'Herinnert u zich dat ik al die voorwerpen uit mijn koffer haalde en ze op tafel legde

om aanschouwelijk te maken hoe we moeten bidden?'

'Nee, dat is niet wat ik me in de eerste plaats herinner,' zei hij. 'Wat ik me het beste

herinner, is dat u, toen u klaar was met spreken, alle spullen weer oppakte, ze op-

nieuw in uw koffer deed en de zaal verliet, even zwaar beladen als toen u kwam.'

Dat was nog eens een aanschouwelijke les! Die middag, toen ik weer in mijn hotel-

kamer was, deed ik een grondig zelfonderzoek. Maakte ik me in mijn leven daaraan

schuldig? Hoe eenvoudig is het om elke morgen je zorgenkoffer uit te pakken en al

je bekommernissen op de Vader te werpen omdat Hij voor je zorgt. Maar dan, bij

het verstrijken van de uren, kom je iedere keer terug en pakt de ene zorg na de

andere weer op en stopt ze weer in je koffer. Aan het eind van de dag ben je even

belast als 's morgens en veel vermoeider, want je hebt aldoor heen en weer gelopen

om de zorgen, die je aan je Vader had gegeven, weer op te halen.

Hoe staat het met jou? Heb je vanmorgen jouw zorgenkoffer uitgepakt? Goed! Maar

wat deed je daarna? Is je hart nog even belast en zwaar als voordat je bad? Heb jij je

koffer weer ingepakt, direct nadat je hem had uitgepakt? Misschien moet je dan te-

ruggaan naar de Heer, om al jouw bekommernis op Hem te werpen, want Hij zorgt

voor je. Vertel het aan Hem. De Heilige Geest zal je leren hoe je moet bidden, hoe jij

je zorgen en lasten bij de Heer moet laten.

Leef één dag tegelijk

Toen Jezus tegen zijn discipelen zei: 'Weest daarom niet bezorgd voor de dag van

morgen, want die zal voor zichzelf zorgen,' zei Hij eigenlijk: 'Probeer niet tegelijkertijd

de last van vandaag en van morgen te dragen.'

Op een avond ging een man naar de keuken om zijn vrouw te helpen met de afwas.

Terwijl hij bezig was, dacht hij: 'Als mijn arme vrouw in de toekomst kon kijken en de

toren van borden en schalen zou zien die ze nog zal moeten afwassen, zou ze er

meteen de brui aan geven!' Maar toen lachte hij. 'Gelukkig hoeft ze alleen de afwas

van vanavond te dóen en die kan ze aan.'

Zoals je misschien weet, ben ik opgegroeid in een horlogewinkel. Mijn vader was

horlogemaker en ik was de eerste gediplomeerde horlogemaakster in Nederland.

Ons huis, de Béjé, was vol van het geluid van tikkende klokken. Ik herinner me nog

het oude verhaal van de klok die een zenuwinzinking kreeg.

Pagina | 22

De klok was pas gemaakt en de klokkenmaker zette haar op een plank in de winkel.

Twee oudere klokken, die ernaast stonden, tikten goed hoorbaar de seconden weg.

'Wel,' zei één van hen tegen de nieuweling, 'je bent dus aan je leven begonnen. Het

spijt me voor je. Als je vooruit zou zien en zou weten hoeveel tikken er nodig zijn om

een jaar door te komen, is dat een onmogelijke opgave. Het zou beter geweest zijn

dat de klokkenmaker je nooit had opgewonden en je slinger niet in beweging had

gezet.'

'Hemeltje,' zei de nieuwe klok, 'ik heb er nooit over nagedacht, hoeveel tikken ik per

jaar moet doen.' 'Denk er maar eens over na,' zei de oude klok.

En zo begon de nieuwe klok de tikken te tellen. 'Voor iedere seconde twee tikken,

dat zijn er 120 per minuut,' rekende ze uit. 'Dat zijn er 7.200 per uur; 172.800 per dag;

1.209.600 per week en dat 52 weken lang, dat zijn er in totaal 62.899.200 per jaar.

Ontzettend!' De klok kreeg onmiddellijk een zenuwinzinking en hield op met tikken.

De klok aan de andere kant, die tijdens het gesprek gezwegen had, zei nu: 'Dwaas!

Waarom luister je naar zulke woorden? Die oude klok is al jaren ongelukkig. Niemand

wil haar kopen. Ze staat maar in de winkel en wordt stoffig. Omdat zij zelf zo onge-

lukkig is, probeert ze iedereen ook ongelukkig te maken.'

'Maar,' de nieuwe klok snakte naar adem, 'ze heeft wel gelijk. Ik moet haast 63 mil-

joen tikken per jaar afwerken. En ik heb gehoord dat ik minstens 100 jaar zal moeten

werken. Weet je wel hoeveel tikken dat zijn? Zes miljard 300 miljoen; dat kan ik nooit!'

'Hoeveel moet je er tegelijk tikken?' vroeg de wijze oude klok.

'Eh..., ik denk één tegelijk,' antwoordde de nieuwe klok.

'Nu dan. Dat is toch niet zo moeilijk? Probeer het maar, samen met mij. Tik-tak, tik-

tak. Zie je wel hoe gemakkelijk het is? Maar één tegelijk.'

De klok begreep het en zei: 'Ik geloof dat ik het wel kan. Vooruit dan maar.' En ze

begon weer te tikken.

'Nog iets,' zei de wijze oude klok. 'Denk nooit aan de volgende tik, voordat je de

laatste getikt hebt.'

Voor zover ik heb begrepen, is dat 75 jaar geleden, en de klok tikt nog heel regel-

matig, één tik tegelijk.

Geen mens bezwijkt onder de dagelijkse last. Alleen als de schuld van gisteren wordt

gevoegd bij de vrees voor morgen, worden onze benen slap en breekt onze rug. Het

is zo heerlijk eenvoudig om één dag tegelijk te leven!

Corrie ten Boom

Pagina | 23

Uit de Algemene Kerkenraad In de Algemene Kerkenraad overleggen wijk-afgevaardigden over het reilen en zei-

len van de PKN-wijken van Arnhem. De gesprekken gaan de laatste jaren vooral over

de fusie van wijken. Er is inmiddels één wijk boven de Rijn, Arnhem-Noord. Daar

worden Bethlehemkerk en Diaconessenkerk gesloten en zal de Opstandingskerk

grondig worden verbouwd. Het is frappant dat de grote kerkzaal door het ophangen

van gordijnen moet worden omgetoverd tot een meer intieme kerkzaal. Daarin is

plaats voor 300 bezoekers van de eredienst. Persoonlijk schrik ik een beetje van dit

aantal: 300 kerkbezoekers in heel Arnhem-Noord?!

In Arnhem-Zuid zal de Kandelaar worden gesloten. Men kerkt samen verder in de

Salvatorkerk.

Financiën

Na moeilijke discussies wordt het budget voor de verbouwing van de Opstandings-

kerk beperkt tot €600.000. En dat van de Salvatorkerk beperkt tot €300.000. Het is

zéér de vraag of beide kerken voor dit bedrag verbouwd kunnen worden.

U zult begrijpen dat er moeilijk wordt gekeken als De Rank vraagt om een investering

van €350.000 voor het opknappen van het v Oosterzeehuis. Wellicht zal er voor het

v Oosterzeehuis naar een goedkopere oplossing moeten worden gezocht.

Pagina | 24

Presentie?

Present zijn, aanwezig zijn in de stad, daar wordt in de AK veel over gesproken. Er is

een commissie “Kerk in de stad” (KIS) die “het gezicht naar buiten” van de PGA moe-

ten invullen. KIS wil hiervoor graag een zichtbare locatie in het centrum hebben. De

activiteiten moeten breed aansprekend zijn, als een visitekaartje. KIS richt zich vooral

op de niet-actieve leden. Centrale vraag: waarom komen de inactieve leden van de

PGA niet (meer)?, wat ze wel voor levensbeschouwende activiteiten ontplooien, wat

ze van de kerk verwachten en waarom ze de band met de PGA niet hebben doorge-

sneden.

Wie moeten dit gaan doen?

Dat zijn vooral vrijwilligers. Uit alle wijken van de Protestantse Gemeente Arnhem.

Inclusief De Rank, Inclusief de Vrijzinnig Protestantse Gemeente.

En de 3de verdieping dan?

Het vroegere Stadspastoraat, tegenwoordig de “3de verdieping” heeft zich met een

breed scala aan cursussen gericht op de moderne mens, die op zoek is naar religie.

Deze mensen worden “Godzoekers” en “Zinzoekers” genoemd. De moderne theolo-

gie vindt dat je God ook kunt vinden in allerlei niet-christelijke religieuze overtuigin-

gen. Daarom werden cursussen aangeboden die een duidelijk niet-christelijk ka-

rakter hadden. Tegenwoordig is het cursus-aanbod gekuist. Het heeft meer een ka-

rakter dat bij de PGA aansluit. Het nieuwe bestuur van de 3de Verdieping kreeg de

vraag een nieuw programma van activiteiten te ontwerpen. Die activiteiten zijn in de

volgende categorieën in te delen.

• Missionaire Presentie op het gebied van levensvragen

• Activiteiten en cursussen voor zin- en godzoekers, variërend van algemeen oriën-

terend naar een introductie in het christelijk geloof

• Activiteiten en cursussen in samenwerking met de PGA: vorming en toerusting

voor leden van de PGA, expertise en handjes bij wijkactiviteiten.

De 3de verdieping wil er ook, misschien wel vooral, zijn voor de gemeenteleden van

de PGA.

En….wat kost dat?

Het bestuur van de 3de verdieping heeft voor de activiteiten €90.000 per jaar nodig.

Zij vraagt de PGA dit bedrag te garanderen voor de komende 3 jaar. Gelet op het

getob over het geld voor de verbouwingen wordt het gesprek over de financiering

van de 3de verdieping niet eenvoudig. Een botsing tussen de nuchtere rekenmeesters

en de bevlogen idealisten. In de AK van 16 december wordt de knoop doorgehakt.

Hans Boer

Pagina | 25

Overburen van de Bonifatiuskerk De dubbele dijkwoningen, die tegenover de kerk staan, zijn de enige in hun soort in

de gemeente Arnhem. Ze werden kort na 1900 gebouwd, gedeeltelijk ter plaatse van

oudere dijkhuizen, die er in de tweede helft van de negentiende eeuw hebben ge-

staan.

Links van het portiek van nummer

5 leest men op de hardstenen ge-

velsteen:

HERBOUWD JUNI 1902 WILHEL-

MINA NIJHOF OUD 9 JAAR. De

eenvoudige huizen, oorspronkelijk

een blok van drie en een blok van

twee woningen, hebben de voor

dijkbebouwing zo karakteristieke

opzet met een aan de dijk gelegen

hoofdverdieping en een grote onderverdieping aan de voet van de Huissensedijk.

Opvallend is de versiering van de gevels door middel van gemetselde bogen boven

de vensters en de horizontale banden, bij de nummers 5-7 uitgevoerd in helrode en

gele verblendsteen. Door hun bijzondere ligging op de dijk, bij de oude kern van het

dorp, zijn deze woningen beeldbepalend.

Jaren geleden dreigde de gemeente Arnhem de dijkhuisjes af te breken. Maar na een

pleidooi van de Historische kring Elden kreeg men van de gemeente de kans om met

een goed voorstel te komen.

Het werkgroepje 'Elden (terug) op de kaart' ontstond. Vandaag gaat het om de dijk-

huisjes, morgen kan het gaan om de pastorie of de noodwoning aan de Rijksweg-

West of de voormalige stoeterij in de Elderhofseweg. Het voorbeeld van gisteren: de

pastorie aan de Huissensedijk, ligt nog vers in het geheugen en laat zien hoe het

NIET moet. Dat was de reden dat de Dorpsraad opdracht gaf aan een werkgroepje

om onderzoek te doen naar de levensvatbaarheid van een theatertje met beperkte

horeca in de huisjes. De uitkomst was teleurstellend. De hoge kosten van renovatie

en exploitatie zouden in deze constructie te hoog zijn en niet opwegen tegen de

opbrengsten. Men waren een illusie armer. Inmiddels hebben de dijkhuisjes de sa-

neringswoede van de gemeente overleefd. En wordt zelfs de voormalige pastorie

gerenoveerd. Gelukkig maar!

Hans Boer

Pagina | 26

Gegevens 85+ N.J. Akkerman Keulse Slag 94 6826 PW Arn.

8-aug-1930 89

G.J. Gijn-Heumen van Velperweg 150/5 6824 MC Arn.

21-juli-1933 86

S.C. Groenheide-Hoevers Emmastraat 44 6828 HG Arn.

23-aug-1932 87

A. Hendriks-Houtriet Waalstraat 36/11 6826 BR Arn. 29-dec-1933 85

J. Jansen Kermisland 60 6825 JC Arn.

12-apr-1929 90

W.J. Pos Eldenstaete Arn.

7-nov-1929 90

J. Quartel Alkmenegaard 42 6831 BV Arn. 28-dec-1933 85

S.E. Tempelman Velperweg 150/14 6824 LC Arn. 20 okt.-1928 91

W. Vries de Worth Rhedenseweg 161 6991 DZ Rhed. 27-okt-1928 91

M. J. Vries-Ruitenbeek de Worth Rhedenseweg 161 6991 DZ Rhed. 12-aug-1933 86

A. W-van Westereng Klaaswaalpad 16 6843 MS Arn.

29-nov-1926 93

M. Weenk-Noordhof IJssellaan 21/4 6826 DE Arn.

7-mei-1932 87

Pagina | 27

KERKDIENSTEN

22 dec Ds. W.J.J. Koelewijn Renkum K

25 dec 1e Kerstdag 9.45 u. Ds. P. Vermaat Veenendaal

29 dec Ds. P. Vroegindeweij Lexmond K

2020

5 jan Ds. H.L. Versluis Veenendaal K

12 jan Ds. J.S. Heutink Ede K

19 jan Ds. C. Hendriks Ede K

26 jan Ds. J.B. Kamp Elden K

2 feb Ds. R. van Laar Rhenen K

9 feb Ds. A. Romein Ede K

16 feb Ds. J.B. Kamp Elden K

23 feb Ds. A. Groeneveld Lunteren K

1 mrt Ds. P. Vroegindeweij Lexmond K

8 mrt R. van der Knijf Apeldoorn K

11 mrt Biddag gewas en arbeid Ds. J.B. Kamp Elden

15 mrt A.C. Borsje Ede K

22 mrt J. Biersteker IIsselmuiden K

29 mrt Ds. A. Romein Ede K

5 apr Voorbereiding HA Ds. J.B. Kamp Elden K

10 apr Goede Vrijdag 19.00 uur Ds. J.B. Kamp Elden

12 apr 1e Paasdag 9.45 uur Ds. J.B. Kamp Elden

19 apr Ds. C. Hendriks Ede K

26 apr Ds. C.A. van der Graaf Heerde K

Pagina | 28