Onthaalbrochure

Tips voor het dagelijks leven

na een heupoperatie

INHOUD

1. Af te raden houdingen . 04

2. Ideale houdingen . 05

3. Uit bed komen . 06

4. In bed gaan . 07

5. Gaan zitten . 08

6. Recht gaan staan . 09

7. Iets oprapen . 10

8. Een trap opgaan . 11

9. Een trap afgaan . 12

10. Zich wassen . 13

11. Zich aankleden . 14

12. De wagen . 15

13. Het huishouden . 16

14. Tuinieren . 17

15. Slapen . 18

16. Tips . 19

2

VOORWOORD

Geachte patiënt,

Heupletsels komen veel voor en dienen vaak door een totale heupprothese te worden verholpen.

Ook u werd onlangs ten gevolge van een dijbeenbreuk of heuparthrose geopereerd.

Om in de beste omstandigheden te leven met uw nieuwe heup is het belangrijk te weten dat overbelas-ting door verkeerde bewegingen schadelijk kan zijn. Wees de eerste 6 weken na de operatie voorzichtig.

Aan de hand van deze brochure willen wij u een zo duidelijk mogelijk beeld geven van goede houdingen, hoe u zich het best verplaatst en welke hulpmiddelen eventueel kunnen ingeschakeld worden om uw zelf-standigheid te bewaren of te vergroten.

Indien u toch nog vragen mocht hebben, kom gerust langs bij de dienst ergotherapie.

 

3

1. Af te raden houdingen

De benen kruisen

Draai nooit plotseling, draai de benen en het bekken samen.

Hurken

Overdwars op een stoel zitten

Zittend naar de zijkant buigen

4

2. Ideale houding

Bij het zitten:

De benen recht voor het lichaam.Kies een stoel of zetel met hoge en harde zitting.

Bij het rechtop staan:

Steun altijd op beide benen, voeten lichtjes gespreid.

5

3. Uit bed komen

1. Rechtop gaan zitten, eventueel met hulp van de papegaai.

2. Op beide handen steunen.

3. De voet van de niet-geopereerde zijde onder de voet van de geopereerde zijde steken. Let erop dat enkel de voeten en niet de knieën gekruist worden.

4. Bekken en benen samen draaien.

5. Recht gaan staan, steun nog steeds op beide handen.

6

4. In bed gaan

1. Op de rand van het bed gaan zitten.

2. Met één hand op de boord van het bed steunen.

3. Met de andere hand steunen in het midden van het bed.

4. De voet van de niet-geopereerde zijde onder de voet van de geopereerde zijde steken. Let erop dat enkel de voeten en niet de knieën gekruist worden.

5. Bekken en benen samen draaien.

6. Gaan liggen.

7. Bij het slapen op één zij, steeds een kussen tussen de knieën plaatsen om kruisen van de benen te voorkomen.

7

5. Gaan zitten

1. Vóór de stoel of zetel gaan staan.

2. Met beide handen goed steunen op de leuningen van de stoel of zetel. Nooit blijven steunen op de krukken of het looprek!

3. Neer gaan zitten terwijl u de geopereerde voet vooruitzet.

4. Steeds zorgen voor een rechte hoek tussen romp en benen. Dit betekent ook een verhoogde W.C. en eventueel een hard kussen op de stoel of zetel.

8

4. Recht gaan staan

1. De leuningen van de stoel of zetel vastnemen en goed steunen.

2. De geopereerde voet vooruitzetten.

3. Met de andere hand steunen in het midden van het bed.

4. Zich rechtop duwen, dit gebeurt voornamelijk op het niet-geopereerde been, maar beide voeten blijven wel op de grond.

5. Bekken en benen samen draaien.

6. Krukken of looprek nemen. Tijdens de eerste 6 weken moet u steeds één kruk gebruiken.

9

7. Iets oprapen

1. Steun met de hand van de geopereerde zijde op een tafel, iets dat goed steun biedt!

2. Voorover buigen en gelijktijdig...

3. ...het geopereerde been naar achter brengen.

10

8. Een trap opgaan

Dit gebeurt trede per trede

1. Belde voeten staan naast elkaar op dezelfde trede.

2. Met één hand de trapleuning vastnemen, met de andere hand steunt u op uw kruk of wandelstok.

3. De voet van de niet-geopereerde zijde op de volgende trede plaatsen.

4. De voet van geopereerde zijde bijzetten.

5. Wandelstok of kruk bijzetten.

6. Op dezelfde manier doet u alle andere treden.

DUS: steeds beginnen met de voet van de niet-geopereerde zijde, terwijl je goed op de leuning en de kruk steunt.

11

9. Een trap afgaan

Dit gebeurt trede per trede

1. Neem de trapleuning met de handen van de niet-geopereerde zijde vast.

2. Zet uw wandelstok of kruk één trede lager.

3. Zet de voet van de geopereerde zijde bij uw kruk of wandelstok.

4. Nu ook de andere voet op deze trede brengen.

5. Op dezelfde manier doet u alle andere treden.

DUS: steeds beginnen met de voet van de geöpereerde zijde, terwijl je goed op de leuning en de kruk steunt.

12

10. Zich wassen

Eerste fase:U wordt in bed gewassen.

Tweede fase:U wast zich best zittend aan de lavabo op een voldoende hoge stoel.

Derde fase:Zodra u kan, kan u zich staande aan de lavabo proberen te wassen.Let op bij het wassen van de voeten:• Met één knie op een stoel steunen.• Uw voet “achterwaarts” wassen.• Zorg ervoor dat u uw voet niet naar buiten trekt!

Vierde fase:Bij het nemen van een stortbad kan u best vooraf enkele voorzorgennemen:• Zorg voor een anti-slip matje.• Plaats een plastiek krukje in de douchecel.• Laat eventueel een steunstang aan de muur installeren.

13

11. Zich aankleden

Slipje, rok, broek aandoen:

• Hiervoor kan u gebruik maken van 2 stokjes waarop wasknijpers zijn vastgemaakt..

Sokken aandoen:

• Dit kunt u best doen met behulp van een kousenaantrekker.

Schoenen af- en aandoen:

• Met één knie op een stoel steunen.

• Trek uw sok of schoen “achterwaarts” uit of aan.

• Let erop dat u uw voet niet naar buiten trekt.

14

12. De wagen

Om in te stappen:

1. Zet uw stoel zo ver mogelijk achteruit. Ga zijdelings zitten, de benen

2. Steun met één hand op het dashboard en met de andere tegen de rugleuning van uw zetel. Draai dan benen en romp samen in één keer naar binnen. Zet uw zetel weer in de goede stand.

Om uit te stappen:

Ga nu omgekeerd te werk. Open het portier en zet de zetel achteruit.Draai benen en romp samen naar de buitenkant. Sta recht ensteun daarbij met de ene hand op de zetel en de andere hand op hetdashboard.

15

11. Het huishouden: niet forceren

Maak zoveel mogelijk gebruik van eenvoudige, praktische hulpmiddelen. Een stoffer en blik met lange steel, hulpmiddel om gevallen voorwerpen op te rapen...

Sommige karweitjes kunnen worden opgeknapt als u op de knieen zit. Omrecht te staan, grijpt u zich vast aan een stevig meubel of steunt u op een stoel of krukje.NOOIT OP DE HURKEN GAAN ZITTEN!

DUS: steeds beginnen met de voet van de geöpereerde zijde, terwijl je goed op de leuning en de kruk steunt.

16

Ga zoveel mogelijk zitten bij het werk.Kies daarvoor een hoge en stabiele kruk. Gebruik liefst een stoel metverstelbare zitting.

Het huishouden zonder vallen.

• Alle tapijten oprollen. Later kan u anti-slipmateriaal onder uw tapijten aanbrengen.

• Let op met loshangende elektriciteitsdraden.

• Klim nooit op trapkrukjes, gebruik steeds stevig en stabiel materiaal.

17

14. Tuinieren

• Draag geen klompen of loszittend schoeisel.

• Bevestig een lange steel aan uw klein tuingerief.

• Bij het spitten duwt u de spade in de grond met de voet van de geopereerde zijde. Gebruik liefst een schop met springveer. Als u de spade uit de grond trekt, wordt de aardkluit vanzelf omgedraaid.

• Om in de aarde te werken, plaatst u de knie van de geopereerde zijde op de grond. Werk steeds recht voor u. Zorg dat al uw gerief voor u ligt, zo hoeft u zich tijdens het werk niet om te draaien.

• Om op te staan, steunt u met een knie op de grond of met de hand op een stuk gereedschap.

• U kan zich ook een handige “kniebak” aanschaffen. Het rechtstaan gaat heel wat vlotter dankzij de twee handgrepen. Als u het omkeert, kan u het zelfs als stoeltje gebruiken.

18

15. Slapen

Een hard bed is absoluut noodzakelijk; vervang de matras als hij te zacht is. In het begin legt u best een kussen tussen de knieën. Zo kan u de benen niet kruisen als u zich omdraait in uw slaap.

Als u ALTIJD op de rug slaapt, is een kussen niet nodig.

19

www.ziekenhuiswaregem.be

O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis WaregemVijfseweg 1508790 WaregemT. 056/ 62 31 11F. 056/ 62 30 20E. info@ziekenhuiswaregem.be

Contact

Dienst Fysiotherapie: 056/ 62 33 80

Telefoonnummer onthaal: 056/ 62 31 11

Auteur: Dienst Fysiotherapie & ErgotherapiePublicatiedatum: April 2016Doc: 6177