PABOCompetentiegids

Leer

voo

r je

leve

n

Competentiegids

2

Colofon

© 2013 Iselinge Hogeschool

Uitgave tot stand gekomen dankzij

inbreng van studenten, interne opleiders

en docenten.

Redactie: Eric Besselink, Jorik Huizinga,

Els Keusters en Gerdo Velthorst

3

Competentiegids

Competentiegids: kompas en spiegel

De competentiegids biedt een overzicht van deeltaken per fase van bekwaam-

heid. Dit overzicht vormt het uitgangspunt van het opleidingsprogramma en de

toetsing op Iselinge Hogeschool. Studenten vinden in deze gids handreikingen

om te werken aan de ontwikkeling van hun bekwaamheid. Ook interne opleiders,

mentoren en docenten vinden er de kaders waarmee zij studenten op weg naar

hun startbekwaamheid kunnen begeleiden en beoordelen. Kortgezegd is de

gids kompas en spiegel: de gids geeft richting aan alle betrokkenen en stelt hen

in staat om tot kritische reflectie te komen met wezenlijke inhouden. De gids is

een bron van inspiratie om in overleg tot mooie stage-opdrachten te komen en

helpt student en mentor om te bepalen of de bekwaamheidsontwikkeling nog

op koers ligt. Beter dan af te wachten op de praktijkbeoordeling, is het aan te

raden tijdens de stage regelmatig na te gaan of de genoemde deeltaken

bekwaam worden uitgevoerd door de student.

De pabo van Iselinge Hogeschool is een beroepsopleiding: de praktijk is een

belangrijk bestanddeel van de totale opleiding. In de verhouding tussen

Iselinge en het primair onderwijs is de laatste jaren een ontwikkeling zichtbaar:

gezamenlijk wordt gezocht naar effectieve manieren om studenten op te leiden

én om aan de ontwikkeling van de scholen bij te dragen. De tijd dat scholen

leverden wat de hogeschool vroeg, ligt achter ons. Sterker: de agenda van het

primair onderwijs is een belangrijk ijkpunt voor de kwaliteit van het opleidings-

programma.

4

Competentiegids

Iselinge Hogeschool is geworteld in de Achterhoek en wil een bijdrage leveren

aan de vitalisering van de regio. Afgestudeerde studenten moeten (vanzelf-

sprekend) gekwalificeerd zijn, maar zich ook kenmerken door sociale onder-

nemingszin en door een brede oriëntatie op de samenleving en het onderwijs.

In de manier waarop wij met studenten werken is zelfsturing een belangrijk

begrip. Binnen gezamenlijke kaders krijgt de student de mogelijkheid onder

eigen regie keuzes te maken die zijn professionele ontwikkeling stimuleren.

De competentiegids is één van de instrumenten die hem daarbij ondersteunt.

Iselinge Hogeschool is onderscheidend: in de keuzes die we in samenspraak

met het primair onderwijs maakten, is gekozen voor vormen van leren in een

netwerk. Dat betekent dat er gezocht wordt naar manieren waarop vragen uit

het veld gebundeld kunnen worden tot gezamenlijke thema’s waaraan door

leerkrachten, toekomstige leerkrachten, onderzoekers en docenten kan worden

gewerkt. Dit type samenwerking levert een duurzame bijdrage aan de innovatie

van scholen voor primair onderwijs en aan die van de hogeschool.

Onze onderzoeks- en ontwikkelagenda biedt een bijzondere plaats aan het

primaire proces van rekenen en taal, aan de onderzoekende houding van

leerlingen en wat het betekent voor het pedagogisch-didactisch handelen van

leerkrachten, die kinderen willen uitdagen tot denken. Tot slot is een belangrijk

aandachtspunt voor ons de veranderende rol die ICT speelt bij de inrichting van

het onderwijs. We sluiten daarbij aan bij de ICT-bekwaamheidseisen, zoals die

door Kennisnet geformuleerd zijn.

5

Competentiegids

Samenwerking met het primair onderwijs: hoe veld: hoe wordt dat zichtbaar?

Daar waar het kan, willen we binnen de opleidingsscholen stimuleren dat

studenten van verschillende jaarlagen en verschillende varianten gezamenlijk

professioneel opereren met leerkrachten. We zien graag dat iedereen, hoe

groot het verschil in kennis en ervaring ook is, actief participeert in gelijkwaardig-

heid. Vanzelfsprekend zijn daarbij de ondervonden onderwijsvraagstukken van

de leerkracht, de student, de school hét uitgangspunt. We zijn ervan overtuigd

dat de bijdrage aan het verbeteren van onderwijs groter is, naarmate een

dergelijke samenwerking tot stand komt.

Uit ervaring weten we dat er in de opleidings- en stagescholen inspirerende

praktijken ontstaan waarin studenten én leerkrachten een rol spelen. Soms

onder begeleiding van een docent en geflankeerd door onderzoek. We willen

iedere student, mentor en interne opleider oproepen om dergelijke parels met

ons te delen: op de veldcontactdagen is er gelegenheid om in de vorm van

korte presentaties en workshops ook andere scholen te inspireren. En inspiratie

is een belangrijke voorspeller van innovatiesucces. Eventuele suggesties zijn

altijd welkom bij het stagebureau: stagebureau@ijsselgroep.nl.

In deze competentiegids wordt per fase een overzicht gegeven van eisen

die we stellen aan de bekwaamheidsgroei. Dat doen we door deeltaken te

formuleren: zichtbaar gedrag dat de student aan het eind van de betreffende

opleidingsfase moet kunnen laten zien.

6

Competentiegids

Iselinge Hogeschool kent verschillende opleidingsvarianten: voltijd pabo,

deeltijd pabo en academische pabo. Tijdens de opleiding ontwikkelt iedere

student zich tot vakbekwame leraar. De acht competenties die daarbij het

uitgangspunt vormen, worden hieronder beschreven.

1. Interpersoonlijke competentie: een leraar die interpersoonlijk competent is,

zorgt ervoor dat in zijn klas of lessen een goede sfeer van omgaan en

samenwerken met zijn leerlingen heerst.

2. Pedagogische competentie: een leraar die pedagogisch competent is,

zorgt voor een veilige leeromgeving in zijn klas of lessen. Hij bevordert de

sociaal-emotionele en morele ontwikkeling van de leerlingen. Hij helpt hen

een zelfstandig en verantwoordelijk persoon te worden.

3. Vakinhoudelijke en didactische competentie: een leraar die vakinhoudelijk

en didactisch competent is, zorgt voor een krachtige leeromgeving in zijn

klas of lessen. Hij helpt de leerlingen zich de culturele bagage eigen te

maken die iedereen in de samenleving nodig heeft om volwaardig te

kunnen functioneren.

4. Organisatorische competentie: een leraar die organisatorisch competent is,

zorgt voor een overzichtelijke, ordelijke, taakgerichte sfeer in zijn klas of

lessen.

7

Competentiegids

5. Competent in het samenwerken met collega’s: een leraar die competent is

in het samenwerken met collega’s, zorgt ervoor dat zijn werk en dat van zijn

collega’s op school goed op elkaar afgestemd is. Hij draagt ook bij aan het

goed functioneren van de schoolorganisatie.

6. Competent in het samenwerken met de omgeving: een leraar die

competent is in het samenwerken met de omgeving, zorgt ervoor dat zijn

professionele handelen en dat van anderen buiten de school (ouders,

instanties) goed op elkaar afgestemd is.

7. Competent in reflectie en ontwikkeling: een leraar die competent is in

reflectie en ontwikkeling, denkt na over zijn beroepsopvattingen, over

dilemma’s bij keuzes die in de uitvoering van dat beroep moeten worden

gemaakt, over zijn bekwaamheid en is voortdurend bezig zich verder te

ontwikkelen en te professionaliseren.

8. Competent in onderzoek: een leraar die competent is in onderzoek, stelt

kritische vragen over de uitvoering van zijn onderwijs en is in staat door

onderzoek wetenschappelijke inzichten praktijkgeschikt te maken.

Competentiegids

8

9

Competentiegids

Opleidingsbekwaam 10

Taakbekwaam middenbouw 13

Taakbekwaam onderbouw 16

Taakbekwaam bovenbouw 19

Werkplekbekwaam 22

Startbekwaam 25

Inhoud

Competentiegids

Opleidingsbekwaam

10

11

Competentiegids

Interpersoonlijk competent 1. Toegankelijk zijn voor leerlingen en

met hen in gesprek gaan over hun

bezigheden, interesses en achter-

gronden.

2. Stimuleren dat leerlingen tijdens

lesactiviteiten met elkaar samen-

werken.

3. Plezierig met leerlingen omgaan en

hen, als dat nodig is, aanspreken op

hun gedrag.

Pedagogisch competent 4. Doelgerichte activiteiten uitvoeren

om de relatie met individuele

leerlingen te verbeteren en de

ontwikkeling van leerlingen te

bevorderen.

5. Leerlingen complimenten geven,

zodat ze het gevoel hebben dat ze

in staat zijn tot een goede taakuit-

voering te komen.

6. De inbreng van leerlingen waarde-

ren, nieuwsgierig zijn naar hun

ideeën en hen stimuleren ook zelf

initiatieven te nemen.

7. De ontwikkeling van leerlingen

volgen en verwoorden en hun

ontwikkeling op belangrijke

ontwikkelingsgebieden observeren

en beschrijven.

Vakinhoudelijk en didactisch competent 8. Lessen ontwerpen en uitvoeren met

behulp van een methode, waarbij

vooraf verdiept is in de vakinhoud,

zodat de leerstof juist en duidelijk is.

9. Lessen ontwerpen en uitvoeren,

waarbij gebruik gemaakt wordt van

concreet materiaal.

10. Lessen ontwerpen en uitvoeren die

beredeneerd zijn met behulp van een

didactische route op het lesvoor-

bereidingsformulier.

11. Instructies ontwerpen en uitvoeren,

waarbij helder is wat leerlingen leren

en wat ze tijdens de lesactiviteit gaan

doen om het lesdoel te bereiken.

12. Tijdens de instructie met vragen de

betrokkenheid van leerlingen bij het

thema verhogen en daarbij alle

leerlingen tijd en gelegenheid bieden

mee te denken.

13. Lessen afsluiten met een inhoudelijke

evaluatie waarbij met leerlingen

over de inhoud van de les wordt

gesproken.

Organisatorisch competent 14. Lessen voorbereiden en uitvoeren,

waarbij de ruimte ordelijk en

doelgericht is en waarbij duidelijk is

welke materialen nodig zijn en waar

deze liggen.

15. Lessen voorbereiden en uitvoeren,

waarbij aandacht is voor de tijd per

onderdeel van de les.

16. Lessen overzichtelijk afsluiten

en ervoor zorgen dat het lokaal

opgeruimd is.

Competentiegids

12

Competent in het samenwerken met collega’s 17. Initiatief nemen voor overleg met

directe collega’s naar aanleiding van

gegeven en te geven lessen en over

het werk van de leerkracht in het

onderwijs.

Competent in het samenwerken met de omgeving 18. Bij contacten met ouders zorgvuldig

omgaan met informatie over school

en kinderen.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 19. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op (de doelen van) het eigen

leerkrachtgedrag en daarover in

gesprek gaan met collega’s.

20. Met collega’s belangrijke stappen in

de eigen ontwikkeling delen,

waaronder de keuze voor dit beroep

en feedback vragen en geven op

persoonlijke ontwikkeling en op

ontwikkeling van anderen.

21. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op ongeplande beslissingen tijdens

een lesactiviteit en hierop terug-

kijkend een oordeel geven.

Competent in onderzoek 22. Nieuwsgierig zijn naar actuele

inzichten over het onderwijs die in

de literatuur en in de praktijk te

vinden zijn.

23. Op zoek gaan naar bruikbare,

informatieve bronnen over

actuele onderwijsthema’s in de

vakliteratuur en bevindingen

schriftelijk rapporteren.

24. Tijdschriften over de praktijk van

het onderwijs lezen en samen met

collega’s bevindingen vertalen tot

aanbevelingen voor de eigen

onderwijspraktijk.

13

Competentiegids

Taakbekwaam middenbouw

13

Competentiegids

14

Interpersoonlijk competent 25. Leerlingen bemoedigen en sensitief

zijn voor dingen die hen bezighouden.

26. Communiceren met leerlingen om na

te gaan of ze meedoen, volgen en

begrijpen.

27. Duidelijk zijn in wat de verwach-

tingen zijn van leerlingen en hen zo

nodig aanspreken op gedrag.

28. Stimuleren dat leerlingen positief

kritisch op elkaar en elkaars werk

reageren.

Pedagogisch competent 29. Doelgerichte activiteiten uitvoeren

om het gedrag van leerlingen positief

te beïnvloeden en de relatie met

individuele leerlingen en met de

groep te bevorderen.

30. Leerlingen begeleiden tijdens

activiteiten in de groep, zodat elke

leerling zich gewaardeerd voelt en

gestimuleerd wordt om zelf actief te

leren.

31. Met leerlingen spreken over normen

en waarden en het daarbij passende

gedrag in contacten met anderen,

zowel in als buiten de klas (ook

online).

Vakinhoudelijk en didactisch competent 32. Ontwerpen en uitvoeren van

onderwijsactiviteiten met de

methode als bron, waarbij gebruik

gemaakt wordt van multimediaal

leermateriaal.

33. De kwaliteit van de instructie

verhogen, door deze vooraf en

achteraf te bespreken met collega’s.

34. Op basis van eigen ideeën en

bronnen ontwerpen en uitvoeren van

onderwijsactiviteiten voor alle

schoolvakken, waarin activerende en

interactieve werkvormen worden

gebruikt die kinderen uitdagen actief

te leren.

35. Betekenisvolle verwerkingsactiviteiten

ontwerpen en uitvoeren, waarbij

leerlingen actief werken aan concrete

leeropbrengsten.

36. Lessen afsluiten met een inhoudelijke

evaluatie, waarbij proces en product

worden besproken.

15

Competentiegids

Organisatorisch competent 37. Lessen voorbereiden en uitvoeren,

waarbij in het bijzonder aandacht

wordt geschonken aan het klaarzet-

ten en opruimen van de materialen

en de inrichting van het lokaal.

38. Lessen voorbereiden en uitvoeren,

waarbij in het bijzonder aandacht

wordt besteed aan effectieve leertijd.

39. Instructies verzorgen, waarbij

aandacht is voor organisatorische

aspecten tijdens een les en een

lesovergang.

40. Organiseren van zelfstandig werken

en samenwerkend leren in de totale

groep, waarbij aandacht is voor

ondersteuning van individuele

leerlingen.

Competent in samenwerken met collega’s 41. Initiatief nemen tot het bespreken en

evalueren van gegeven en te geven

lessen.

Competent in het samenwerken met de omgeving 42. Bekend zijn met organisaties die

betrokken zijn bij de school.

43. De schoolomgeving en organisaties

in de omgeving betrekken bij de

invulling van lesactiviteiten.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 44. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op de doelen van het eigen leer-

krachtgedrag en de activiteiten die

uitgevoerd worden om die doelen te

halen en daarover in gesprek gaan

met collega’s.

45. In de evaluatie van de les momenten

zoeken die uitdagen tot het formule-

ren van een nieuw persoonlijk doel.

46. Planmatig aan eigen ontwikkeling

werken en bij ondervonden proble-

men hierover tijdig communiceren

met begeleiders.

47. Met anderen in gesprek gaan over de

keuze voor het beroep en de

toekomstige loopbaanplanning.

Competent in onderzoek 48. Vanuit een open houding vragen

stellen over de eigen vooronder-

stellingen over onderwijs.

49. Zicht hebben op belangrijke stappen

in onderwijsonderzoek en met

behulp van deze stappen eigen

onderzoeksactiviteiten plannen.

50. Onderzoeksgegevens op een voor

collega’s begrijpelijke manier

presenteren.

Competentiegids

Taakbekwaam onderbouw

16

17

Competentiegids

Interpersoonlijk competent 51. Activiteiten ontwerpen en uitvoeren

die een bijdrage leveren aan de

sociale verhoudingen binnen de

groep.

52. Leerlingen begeleiden en structuur

bieden, zodat ze weten wat er van

hen verwacht wordt.

53. Jonge leerlingen aanspreken op wat

ze kunnen en hun de ruimte geven

om zelf te kiezen.

Pedagogisch competent 54. Leerlingen bemoedigend begeleiden,

rekening houdend met hun basis-

behoeften.

55. Leerlingen passend bij de visie van

de school begeleiden in taakgericht

gedrag op basis van leerling-

gegevens over hun sociaal-

emotionele ontwikkeling.

56. Leerlingen in situaties brengen,

waarbij ze uitgedaagd worden om

zelf initiatief te nemen.

57. De ontwikkelingskenmerken van

leerlingen observeren en vastleggen

en op basis daarvan activiteiten

ontwikkelen die afgestemd zijn op de

basisbehoeften.

Vakinhoudelijk en didactisch competent 58. Ontwerpen en uitvoeren van

thematische en/of methodische

activiteiten die jonge leerlingen

aanzetten tot actief leren.

59. Het ontwerpen van hoeken waarin

leerlingen actief kunnen spelen en

leren.

60. Doelgericht en sfeervol werken aan

een beredeneerd aanbod voor

activiteiten in de grote en kleine

kring, gebaseerd op leerlijnen.

61. Tijdens activiteiten gericht inter-

veniëren door het geven van

inhoudelijke feedback en het stellen

van vragen, waardoor kinderen beter

verder kunnen gaan met hun werk.

Organisatorisch competent 62. Organiseren van inloopactiviteiten,

overgangsmomenten en speel- en

werkactiviteiten voor de uitvoering

van geplande en spontane

activiteiten.

63. De begeleidingstijd zo organiseren

dat er aandacht is voor individuele

en groepjes leerlingen die met

verschillende activiteiten bezig zijn.

64. Het organiseren van activiteiten,

waarbij in het bijzonder aandacht

wordt geschonken aan de start en de

afsluiting van de activiteit.

Competentiegids

18

Competent in samenwerken met collega’s 65. Bespreken en evalueren van eigen

en door collega’s uit te voeren en

uitgevoerde activiteiten.

66. Participeren in overlegsituaties rond

jonge leerlingen.

Competent in het samenwerken met de omgeving 67. Contacten leggen met ouders tijdens

inloopmomenten en gesprekken op

school.

68. Contacten leggen met externe

organisaties, die betrokken zijn bij

onderwijs aan jonge leerlingen.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 69. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op de doelen van het eigen leer-

krachtgedrag en de activiteiten die

uitgevoerd worden om die doelen te

halen, daarover literatuur zoeken en

in gesprek gaan met collega’s.

70. Op basis van bronnen en uitwisseling

met anderen nadenken over visies op

het onderwijs aan jonge leerlingen

en daarover een eigen beredeneerde

opvatting ontwikkelen.

71. Met eigen casussen over het gedrag

van leerlingen intervisie met

collega’s aangaan.

Competent in onderzoek 72. Literatuur gebruiken om te kijken

naar en te redeneren over het

handelen in de klas.

73. Gegevens verzamelen met behulp

van een eigen ontworpen of

aangepast onderzoeksinstrument.

74. Een genuanceerd oordeel vormen

over de kwaliteit, reikwijdte en

bruikbaarheid van gegevens, die

over kinderen worden verzameld.

19

Competentiegids

Taakbekwaam bovenbouw

19

Competentiegids

20

Interpersoonlijk competent 75. Enthousiast zijn over de inbreng van

leerlingen en die inbreng waarderen,

parafraseren en bevragen.

76. Met leerlingen in gesprek gaan over

hun gedrag in sociale situaties en dat

gedrag indien nodig corrigeren.

77. Leerlingen gepaste vrijheid geven

om zelf verantwoordelijk te kunnen

zijn voor het leren in de klas.

78. Activiteiten leiden en begeleiden die

een bijdrage leveren aan positieve,

sociale verhoudingen en samen-

werking in de groep.

Pedagogisch competent 79. Activiteiten ontwerpen en uitvoeren,

waarbij vertrouwen in leerlingen

wordt uitgestraald en waarbij

leerlingen worden gestimuleerd

om eigen initiatieven te nemen om

verdiepend te leren.

80. Leerlingen observeren in hun

taakuitvoering en op basis van

deze observaties met kinderen

spreken over hun werkhouding.

81. Positief beïnvloeden van gedrag van

individuele leerlingen in de groep

door te observeren, literatuur te

bestuderen, een strategie uit te

voeren en na te gaan waarom dit

wel of niet werkt.

82. Met leerlingen bespreken hoe zij

actief, respectvol en mediawijs

kunnen deelnemen aan (online)

communicatie met als doel prettige

en gewenste sociale contacten.

Vakinhoudelijk en didactisch competent 83. Ontwerpen en uitvoeren van een

aantal aaneengesloten onderwijs-

activiteiten voor alle schoolvakken

met inzet van het digitale schoolbord,

waarbij de vakinhoudelijke uitgangs-

punten van de gebruikte methodes

worden bestudeerd en toegepast.

84. Hanteren van feedback- en peerfeed-

backvormen tijdens de les, waardoor

leerlingen ondersteund worden en

elkaar ondersteunen om tot betere

afwegingen en oplossingen te

komen.

85. Activiteiten ontwerpen die leerlingen

aanzetten tot het inbrengen van hun

initiatieven en interesses en bijdragen

tot samenwerkend en zelfstandig

leren.

86. Ontwerpen en uitvoeren van een

project, waarin leerlingen hun

horizon verbreden door zelfstandig

en/of samen onderzoek te doen,

onder meer met digitale bronnen, te

experimenteren en de opbrengsten

daarvan met elkaar te delen.

Organisatorisch competent 87. Organiseren van zelfstandig werken

en samenwerkend leren in de totale

groep, waarbij er aandacht is voor

alle leerlingen die behoefte hebben

aan ondersteuning.

88. Met de leerlingen communiceren

over het weekrooster en de daarmee

samenhangende organisatie van alle

activiteiten in de groep.

89. Participeren in een werkgroep voor

het organiseren van een activiteit op

schoolniveau.

21

Competentiegids

Competent in samenwerken met collega’s 90. Bespreken en evalueren van eigen

en door collega’s uit te voeren en

uitgevoerde activiteiten.

91. Participeren in overlegsituaties

rondom leerlingen in de bovenbouw.

Competent in het samenwerken met de omgeving 92. Zicht hebben op het proces van

rapportage aan ouders/verzorgers

over verwijzing naar het voortgezet

onderwijs.

93. Onder leiding van de leerkracht

eenvoudige gesprekken voeren met

ouders/verzorgers over het gedrag

en de leerresultaten van hun kind.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 94. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op het eigen leerkrachtgedrag, op

basis van gesprekken daarover met

leerlingen in de bovenbouwgroep en

feedback van collega’s.

95. Doelen stellen om het eigen

leerkrachtgedrag te verbeteren en bij

de uitwerking van de te bereiken

doelen gebruik maken van literatuur

die aantoonbaar heeft gewerkt.

96. Reflecteren op persoonlijke

gesprekken met leerlingen en de

resultaten van deze gesprekken.

97. In gesprekken en presentaties

aantonen dat de eigen opvattingen

over onderwijs en opvoeding

dynamisch zijn, voortdurend bewust

en beargumenteerd bijgesteld

worden en uitdaging bieden voor

professionele ontwikkeling.

Competent in onderzoek 98. Op een respectvolle en integere

manier de inbreng van leerlingen

meenemen in eigen onderzoek,

met inachtneming van geldende

gedragscodes.

99. Met behulp van verschillende

bronnen onderwijsbegrippen

operationaliseren, zodat ze

onderwerp kunnen worden van

verder onderzoek.

100. Bevindingen van onderzoek zo

rapporteren dat collega’s een goed

idee krijgen van het proces, de

resultaten en de praktische

implicaties.

Competentiegids

Werkplekbekwaam

22

23

Competentiegids

Interpersoonlijk competent 101. Gespreksleider zijn in (groeps)

gesprekken over voor kinderen

belangrijke zaken.

102. Hoge verwachtingen hebben van en

uitspreken naar leerlingen.

103. Vertrouwen hebben in leerlingen,

hun gepaste verantwoordelijkheid en

vrijheid geven en samenwerkend

leren leiden en begeleiden.

104. Leerlingen stimuleren om respectvol

om te gaan met verschillen.

Pedagogisch competent 105. Een rolmodel zijn en leerlingen

stimuleren respectvol uitspraken te

doen over andere zienswijzen.

106. Planmatig de sociaal-emotionele en

morele ontwikkeling van leerlingen

bevorderen.

107. Het pedagogische leef-/werkklimaat

analyseren en door middel van een

groepsplan of handelingsplan

verbeteren.

Vakinhoudelijk en didactisch competent 108. Onderwijsactiviteiten ontwerpen,

uitvoeren en adaptieve instructie

verzorgen, waarbij rekening wordt

gehouden met verschillen tussen

leerlingen, zoals die blijken uit het

leerlingvolgsysteem en observaties.

109. Samen met leerlingen onderwijs-

activiteiten evalueren, waaruit

conclusies worden getrokken over

het eigen leerkrachtgedrag en over

de aanpak van vervolgactiviteiten en

daarbij handelingsgericht en

opbrengstgericht werken.

110. Samen met collega’s activiteiten

ontwerpen en uitvoeren, die afgeleid

zijn van de kerndoelen en leerlijnen

en dit evalueren.

111. Leerlingen bewust maken van

leerstrategieën en hen actief met

deze strategieën laten werken.

112. Digitale middelen aanbieden die

gedifferentieerd en adaptief werken

bevorderen en die leiden tot meer

motivatie, taakgerichtheid en

zelfvertrouwen.

Competentiegids

24

Organisatorisch competent 113. Balans vinden tussen werk- en

privétijd en daarover professioneel

overleg met collega’s voeren.

114. Organisatorische procedures en

afspraken hanteren, er met leerlingen

over spreken en zorgen voor

effectieve leertijd.

115. Een werkbaar evenwicht vinden

tussen aandacht voor het individu en

het behalen van onderwijsdoelen

door de groep en daar flexibel mee

omgaan.

116. Een project organiseren en uitvoeren

op schoolniveau, waarbij de

verantwoordelijkheid wordt

genomen voor de totale organisatie.

Competent in samenwerken met collega’s 117. Bekend zijn met de zorgstructuur

van de school en deelnemen aan

bestaande samenwerkings- en

overlegstructuren met collega’s, in

het bijzonder de intern begeleider of

zorgcoördinator.

118. Organiseren van collegiale consultatie

voor het geven en ontvangen van

ontwikkelingsgerichte feedback aan

medestudenten.

119. Een constructieve bijdrage leveren

aan de ontwikkeling van de school

door te participeren in vergaderingen,

schooloverleg en gezamenlijke

werkzaamheden.

120. In overlegsituaties luisteren naar de

mening van anderen en de eigen

mening durven geven en deze ter

discussie durven stellen.

Competent in het samenwerken met de omgeving121. Deelnemen aan activiteiten die de

school organiseert met verenigingen

en instanties in de omgeving.

122. Ouders en verzorgers actief betrek-

ken bij binnen- en buitenschoolse

activiteiten.

123. Een actieve rol spelen in gesprekken

met ouders en verzorgers.

124. Het eigen netwerk vergroten door

contacten te leggen buiten de school

met vakgenoten, deskundigen en/of

bij het onderwijs betrokken instanties.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 125. Mondeling en schriftelijk reflecteren

op eigen pedagogisch-didactische

opvattingen en hoe deze zich

verhouden tot die van collega’s.

126. Op de hoogte blijven van nieuwe

ontwikkelingen en bewust keuzes

maken voor het toepassen van deze

ontwikkelingen in eigen onderwijs-

gedrag.

127. Zich met behulp van digitale

middelen presenteren als een bewust

kiezende leerkracht.

Competent in onderzoek 128. Met behulp van onderzoek reflecteren

op het eigen handelen in de klas, hier

gegevens over verzamelen en

vervolgens werken aan verbetering.

129. Kansen zien en benutten om met

onderzoek een bijdrage te leveren

aan de eigen professionele ontwikke-

ling en de schoolontwikkeling.

25

Competentiegids

Startbekwaam

25

Competentiegids

26

Interpersoonlijk competent 130. Een professioneel voorbeeld zijn

voor leerlingen en in gesprek blijven

over de vraag ‘hoe gaan we met

elkaar om’.

131. De zelfstandigheid van leerlingen

vergroten door een beroep te doen

op de samenwerking tussen

leerlingen.

132. Omgaan met verschillen tussen

leerlingen in de groep, in het

bijzonder in situaties waarbij die

verschillen botsen.

Pedagogisch competent 133. Integrale verantwoordelijkheid

dragen voor het pedagogische

leef-/werkklimaat, waarbij rand-

voorwaarden gecreëerd zijn om de

leerlingen mede-eigenaar te maken

van de processen in de groep.

134. Identiteitsvorming en waarden-

ontwikkeling bevorderen en daarbij

fungeren als rolmodel.

135. De fysieke, morele en sociaal-

emotionele ontwikkeling van alle

leerlingen in de groep bevorderen

en daarbij gebruik maken van

actuele concepten ten aanzien van

de ontwikkeling van leerlingen.

Vakinhoudelijk en didactisch competent 136. Het administratiesysteem systema-

tisch gebruiken om preventief en

curatief te kunnen inspelen op

leer- en ontwikkelingsbehoeften van

leerlingen.

137. Leerroutes ontwikkelen en plannen

voor instructieafhankelijke, instructie-

gevoelige en instructieonafhankelijke

leerlingen.

138. Zelfverantwoordelijk leren van

leerlingen stimuleren en de

begeleiding afstemmen op leer-

processen van leerlingen.

Organisatorisch competent 139. Balans vinden tussen werk- en

privétijd en als professional een

adequaat timemanagement voeren.

140. Verschillende programma’s voor

kinderen zo organiseren, dat deze

gelijktijdig en hanteerbaar worden

uitgevoerd.

141. Zorgdragen voor een overzichtelijke,

ordelijke en taakgerichte sfeer op

schoolniveau.

142. Samen met collega’s zorgdragen

voor de organisatie en uitvoering van

de gezamenlijke activiteiten op

school.

27

Competentiegids

Competent in samenwerken met collega’s 143. Leiding accepteren en verantwoorde-

lijkheid nemen voor de invulling van

de professionele ruimte.

144. Actief afstemmen met collega’s en

andere functionarissen binnen school

om door middel van intervisie

nieuwe zienswijzen in te brengen.

145. Problemen in de samenwerking met

collega’s bespreekbaar maken.

Competent in het samenwerken met de omgeving 146. Het onderhouden van een duidelijk

en prettig contact met ouders en

verzorgers van leerlingen uit de

groep, zodat zij een goed beeld

krijgen van de ontwikkeling van hun

kind.

147. Bijdragen aan ouderavonden waarop

ouders geïnformeerd worden over

relevante ontwikkelingen binnen en

buiten school.

148. Participeren in de zorgstructuur van

de school.

Competent in reflectie, ontwikkeling en ontmoeting 149. Bespreken hoe persoonlijke

betrokkenheid zich verhoudt tot

in acht nemen van voldoende

professionele distantie.

150. Zich zo presenteren, dat de eigen

overtuiging voor andere onderwijs-

betrokkenen duidelijk is.

151. ln staat zijn de eigen professionaliteit

te definiëren aan de hand van eigen

kwaliteiten en ontwikkelingspunten.

Competent in onderzoek 152. Betrokken zijn bij onderzoeks-

initiatieven en samen met anderen

werken aan een collectieve onder-

zoeksambitie.

153. Een beredeneerde keuze maken

voor een onderzoeksaanpak om

een relevante vraag uit de beroeps-

praktijk te beantwoorden.

154. Gegevens uit verschillende onder-

zoeksactiviteiten samenbrengen tot

praktijkrelevante en betekenisvolle

aanbevelingen en deze presenteren.

Iselinge HogeschoolBachlaan 117002 MZ DoetinchemPostbus 2777000 AG Doetinchem

Telefoon 088 093 10 00E-mail info@iselinge.nlInternet www.iselinge.nl

Leer

voo

r je

leve

n