OVERGEWICHT?

Let op met medicijnen en afslank-

middelen

Colofon

Dit is een uitgave van de Bond van Formaat,

de Nederlandse Obesitas Vereniging (NOV) en

de Stichting Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening.

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de Stichting

Patiëntenfonds.

TekstChristine Dingemanse

IllustratiesRik Kamps

OntwerpDickhoff Design

DrukPlantijn Casparie Zwolle

RealisatieStichting Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening

Utrecht, najaar 2000

Met dank aanJ-P. Biemond, apotheker

Mw. ir. P.C.J. Jeurissen, voorzitter Stichting Obistat

De Koninklijke Nederlandse Drogistenbond

Mw. N. Meijer, diëtist Nederlandse Obesitaskliniek

J.C.N. Mens, huisarts

Dr. H. Pijl, internist Leids Universitair Medisch Centrum

Mw. M. Rienmeijer

Mw. M.C. van Spanje, voorzitter NOV

Mw. A.M.C. van Spanje

Mw. J. Strobel

Mw. N. Toxopeus-Fijn van Draat

Mw. M. Visser, Bond van Formaat

- International Size Acceptance Alliance (ISAA)

I.L. Vrede, apotheker Stichting DGV

Mw. J.J.H. Weijenberg-Mostard, secretaris NOV

INLEIDINGGeregeld besteden kranten, tijd-schriften, radio en televisie aan-dacht aan afslankmiddelen.Sommige middelen zijn alleen opdoktersvoorschrift verkrijgbaar,andere kunt u zo bij de drogist ofapotheker halen. Of bij de super-markt. Vaak wordt de indrukgewekt dat u met deze middelenop eenvoudige wijze tientallenkilo’s kunt verliezen. Maar of datook echt waar is?Deze brochure probeert daarinduidelijkheid te scheppen.Daarnaast geeft de brochureinformatie over de invloed vanovergewicht op de werking vanmedicijnen in het algemeen. Aande orde komen vragen als ‘Waarmoeten mensen met overgewichtop letten als ze medicijnengebruiken?’ en ‘Zijn er medicij-nen die gewichtstoename als bij-werking hebben?’. De brochureeindigt met een overzicht vanorganisaties waar u terecht kuntvoor meer informatie over ditonderwerp.

OVERGEWICHTWanneer heeft iemand overge-wicht? Een veelgebruikte maatvoor overgewicht is de Queteletof Body Mass Index (BMI). Deelhiervoor uw lichaamsgewichtdoor uw lengte in het kwadraat

(kg/m2). Bij een BMI van 25kg/m2 is er sprake van overge-wicht. Met behulp van de figuurkunt u snel berekenen wat uwBMI is. Verbind uw lengte metuw gewicht en trek de lijn doornaar BMI. U kunt dan uw BMIaflezen.

Ook de omvang van de taillewordt wel als maat gebruikt. Een taille-omvang van minderdan 94 cm bij mannen en 80 cmbij vrouwen worden als gezondbeschouwd. Daarboven is sprakevan overgewicht.

1,90

1,88

1,86

1,84

1,82

1,80

1,78

1,76

1,74

1,72

1,70

1,68

1,66

1,64

1,62

1,60

1,58

lengte (m)

overgewichtduidelijkverhoogdrisico opziekten

gewicht is te hoog:risico voorgezondheid

te mager

Nomogram van Deurenberg

Gezondgewicht

132128124120116

112108104100

96928884807672686460565248

gewicht (kg)

3

In medicijnen zitten bepaalde stof-fen die de werking bepalen: dezogenaamde werkzame stoffen.Wanneer u een tablet of capsuleinneemt, komt die werkzame stofvia maag of darm in uw bloedterecht. Uw hart pompt dat bloed(met het medicijn) door het helelichaam. De lever en de nierenverwijderen de werkzame stof uithet lichaam.Een medicijn werkt zolang dewerkzame stof in uw lichaam zit.Er zijn medicijnen die na een paaruur al uit het lichaam zijn, vanandere middelen zijn na jaren nogsporen te vinden. Hoe lang medi-cijnen in het lichaam blijven,hangt af van de eigenschappen vanhet medicijn maar ook van de per-soon.Uw leeftijd, geslacht, lichaamsge-wicht, lichaamsomvang en de con-ditie van uw lever en nieren spe-len daarbij een belangrijke rol.

De standaarddosering van eenmedicijn is vaak niet geschikt voormensen met overgewicht.Wanneer uw gewicht toeneemt,veranderen meer dingen in uwlichaam. De samenstelling van uwbloed verandert en de hoeveelheidneemt toe. Daarnaast kan uwlever groter worden. Al deze veran-

deringen kunnen ervoor zorgen datde standaarddosering van eengeneesmiddel onvoldoende is bijmensen met overgewicht. Dit isbijvoorbeeld het geval bij antibioti-ca, Lithium (een middel dat wordtgebruikt bij psychische stoornis-sen), middelen tegen epilepsie enhet antimalariamiddel mefloquine(in de handel als Lariam). Maar erzijn er veel meer.

Van slaap- en kalmeringsmiddelenis bekend dat ze langer in hetlichaam van mensen met overge-wicht blijven. De standaarddose-ring van deze middelen werkt in

4

MEDICIJNEN WERKEN ANDERS BIJ OVERGEWICHT

Voorbeelden van slaap- en

kalmeringsmiddelen:

diazepam (merknamen: Stesolid®,

Valium®), lorazepam (Temesta®) en

oxazepam (Seresta®)

dat geval dus langer door enmoet dus juist verlaagd worden.

Uw arts en apotheker houdenzoveel mogelijk rekening met hetuw gewicht en de eigenschappenvan medicijnen. Het is echterbelangrijk dat u zelf ook goed inde gaten houdt wat het medicijnbij u doet. In de bijsluiter kunt ubijvoorbeeld lezen of u bij hetvaststellen van de dosering reke-ning moet houden met hetlichaamsgewicht. Verander ech-ter nooit op eigen initiatief dedosering.

Medicijnen die zonder receptverkrijgbaar zijnEen groot aantal medicijnen iszonder recept verkrijgbaar bijapotheek, drogist of supermarkt.Het gaat bijvoorbeeld om pijnstil-lers, hoestdrankjes et cetera.Aangeraden wordt om bij dezemiddelen altijd te beginnen metde normale dosering voor vol-wassenen. Wanneer u merkt dathet medicijn onvoldoende effec-tief is kunt u eventueel de dosisverhogen. Gebruik echter nooitmeer dan de maximaal aanbevo-len dagdosering. Let op: als u vanéén medicijn een hogere doseringnodig hebt, wil dit niet zeggendat dat voor alle medicijnengeldt.

BIJWERKINGEN

Vrijwel alle medicijnen hebbennaast de werking waarvoor u zeinneemt ook een onbedoeldewerking. Dit wordt een bijwer-king genoemd. In de bijsluiterkunt u lezen welke bijwerkin-gen een medicijn kan veroorza-ken. Wel geldt: hoe hoger dedosering van een medicijn, hoegroter de kans op bijwerkingen.Omdat mensen met overge-wicht vaak een hogere doseringgebruiken, moeten zij dus extraalert zijn op bijwerkingen. Ditgeldt voor alle medicijnen, ookdie middelen die u zonderrecept bij drogist, apotheek ofsupermarkt kunt kopen. Deapotheker of de drogist kunnenu daarover voorlichten.

5

TIPS VOOR HET ZORGVULDIG GEBRUIK

VAN MEDICIJNEN

Vertel uw huisarts of specialist welke

medicijnen u gebruikt, noem daarbij ook

de medicijnen die u zonder recept hebt

gekocht bij apotheek, drogist of elders.

Gebruik een geneesmiddelenpaspoort

(verkrijgbaar bij uw apotheek).

Lees de bijsluiter en extra geneesmiddel-

informatie voordat u een medicijn gaat

gebruiken. Als deze informatie vragen

oproept, bel dan uw huisarts of

apotheker.

Overgewicht als bijwerkingEen aantal medicijnen heeft als bij-werking dat ze de eetlust opwekkenen/of het gewicht doen toenemen.

Of u last krijgt van bijwerkingen, enin welke mate, kan niet van tevorenworden voorspeld. Ook hiervoor geldtdat dit per persoon verschilt. Iemandkan bijvoorbeeld gevoeliger zijn voorde bijwerkingen van slaapmiddel Adan van slaapmiddel B; terwijl bijiemand met dezelfde lengte, leeftijd,geslacht en gewicht het omgekeerdejuist het geval is.Heeft u last van bijwerkingen?Overleg dan met uw arts over demogelijkheden. Vaak kan een verla-ging van de dosering of een andermedicijn uitkomst bieden.

Op dit moment is er in Nederland éénmedicijn tegen overgewicht op demarkt: orlistat (Xenical®). Naar ver-wachting zal daar in de loop van 2001een tweede middel bij komen: sibutra-mine (Reductil®). Dit middel is al welin Duitsland en Zwitserland verkrijg-baar. Beide middelen zijn alleen opdoktersvoorschrift beschikbaar voormensen met duidelijk overgewicht(een BMI van 30 of meer; of een BMIvan 28 of meer met bijkomende risi-cofactoren). Voor mensen die een paarpondjes af willen vallen zijn deze mid-delen dus niet geschikt. Orlistat ensibutramine zijn geen wondermidde-len. Hoewel ze een verschillende wer-king hebben zijn het beide hulpmidde-len, die altijd in combinatie met eendieet en een beweegprogramma wor-den voorgeschreven. Beide middelenkunnen bijwerkingen veroorzaken enhebben met elkaar gemeen dat ze nogniet zo lang bestaan. Er is dus nogweinig bekend over de effecten vanhet gebruik van deze middelen op delange termijn. Wanneer u het gebruikvan dergelijke medicijnen overweegtis het van belang dat u voor uzelf deafweging maakt of de effecten opwe-gen tegen de risico’s. Uw dokter kan uhierbij helpen. Ook moet u er reke-ning mee houden dat de kosten dieaan het gebruik van deze middelenzijn verbonden (circa 175-200 gulden

6

Medicijnen die als bijwerking de eet-

lust kunnen opwekken en/of het

gewicht doen toenemen:

Slaap- en kalmerende middelen,

middelen tegen depressies (met uit-

zondering van Prozac® en Seroxat®) en

andere psychische problemen, midde-

len tegen duizeligheid, middelen

tegen epilepsie en bepaalde

hormonen (o.a. de anti-conceptiepil,

hormonen die worden gebruikt tijdens

de overgang en corticosteroïden (bijv.

Prednison®).

MEDICIJNEN TEGEN OVERGEWICHT

7

ORLISTAT

merknaam Xenical

WerkingOrlistat zorgt ervoor dat er tot 30 % min-

der vet uit de voeding in het lichaam

wordt opgenomen. Dit vet verdwijnt met

de ontlasting uit het lichaam.

EffectOrlistat moet altijd in combinatie met

een dieet worden gebruikt. Uit onderzoek

is gebleken dat mensen die een dieet

combineren met het gebruik van orlistat

gemiddeld 3 kilo meer afvallen, dan met

een dieet alleen.

Om in aanmerking te komen voor de

orlistat-capsules, moet u:

- een BMI van 30 of meer hebben; of 28

met één of meer bijkomende risicofac-

toren (hoge bloeddruk, suikerziekte of

een te hoog cholesterolgehalte);

- met alleen een dieet in vier weken ten-

minste 21/2 kilo zijn kwijtgeraakt.

De behandeling wordt gestopt als na 3

maanden niet tenminste 5 % van het

totale lichaamsgewicht is verloren.

BijwerkingenU kunt last krijgen van winderigheid en

ongewild verlies van ontlasting, verhoog-

de aandrang en een vettige of olie-achti-

ge ontlasting. Het gebruik van orlistat

wordt afgeraden tijdens de zwanger-

schap of bij borstvoeding.

GebruikOrlistat is een hulpmiddel bij een verma-

geringsdieet. Geadviseerd wordt om drie

hoofdmaaltijden per dag te gebruiken,

waarbij slechts 30% van de calorieën uit

de voeding afkomstig mag zijn van vet.

Aanbevolen wordt om 1 capsule direct

voor, tijdens of na elke hoofdmaaltijd in

te nemen. Als u een maaltijd overslaat of

een maaltijd zonder vet gebruikt, is orli-

stat niet nodig. De maximale dosering is

drie per dag. Meer capsules per dag

geeft geen beter resultaat.

Zorg dat u in de buurt van een toilet bent

wanneer u een vette maaltijd of snack

gebruikt. Er komt dan zoveel vet in de

ontlasting dat u al heel snel aandrang

krijgt of ontlasting verliest.

Door de extra uitscheiding van vet met

de ontlasting gaan ook de in vetoplos-

bare vitamines A, D, E en K verloren.

Daarom wordt aangeraden om veel

groenten en fruit te eten en een multi-

vitamineproduct te gebruiken. Er moet

tenminste twee uur tussen de inname

van een capsule orlistat en de inname

van het vitamineproduct zitten.

Orlistat wordt niet vergoed, het gebruik

kost circa 180 gulden per maand.

SIBUTRAMINE

merknaam Reductil,

in het buitenland Meridia

WerkingSibutramine is een zogenaamde eetlus-

tremmer. Het beïnvloedt de werking van

bepaalde stoffen in de hersenen waar-

door het hongergevoel langer uitblijft.

De stof is afgeleid van amfetamine, het

werkingmechanisme is verwant aan

Prozac-achtige antidepressiva.

EffectSibutramine is een hulpmiddel, het

wordt altijd voorgeschreven in combina-

tie met een energiebeperkt dieet en een

bewegingsprogramma. Uit nog niet

8

gepubliceerde onderzoeken blijkt de

effectiviteit van sibutramine niet beter te

zijn dan van orlistat.

BijwerkingenIn het begin van de behandeling kunt u

last krijgen van verstopping, diarree,

duizeligheid, droge mond, hoofdpijn, en

slapeloosheid. Daarnaast kunt u last

krijgen van bijwerkingen als hoge bloed-

druk, toename van de hartslag, depres-

sies, pijnlijke menstruatie en vocht vast-

houden.

Het gebruik van sibutramine wordt afge-

raden aan mensen die zwanger zijn,

borstvoeding geven of anti-

depressiva gebruiken.

GebruikSibutramine kan het reactievermogen

beïnvloeden. Dit is belangrijk bij auto-

rijden, werken in gevaarlijke situaties of

met gevaarlijke machines, werken op

hoogte of bijvoorbeeld op een trapje de

ramen zemen. Pas ook op met alcohol,

dat versterkt het effect. Wees de eerste

week dat u het middel gebruikt extra

voorzichtig. Vaak hebben gebruikers

zelf niet in de gaten dat hun reactie-

vermogen afneemt.

Geadviseerd wordt om sibutramine

alleen onder begeleiding van een arts te

gebruiken, deze zal o.a uw bloeddruk en

hartslag regelmatig controleren.

De dosering verschilt per persoon, maar

meestal zal de arts u 1x daags een cap-

sule van 10 of 15 mg voorschrijven.

Wanneer u een dosis vergeten bent,

moet u deze als dat kan nog op dezelfde

dag innemen. Neem echter nooit twee

capsules op 1 dag.

Sibutramine wordt waarschijnlijk niet

vergoed, het gebruik zal naar verwach-

ting circa 185 gulden per maand kosten.

per maand) niet worden vergoed.De eetlustremmers fenfluramine(Ponderal®), dexfenfluramine(Isomeride®) en mazindol(Teronac®) zijn uit de handelgenomen in Nederland. Dezemiddelen zijn enkele keren inopspraak gekomen omdat zesoms ernstige bijwerkingen alshoge bloeddruk en hartklepgebre-ken konden veroorzaken. Na drietot vier maanden gebruik werdhet risico hierop groter.Bovendien is de werking zeerbeperkt. Deze middelen zijnsoms via internet of in het bui-tenland nog wel verkrijgbaar. Hetgebruik wordt echter sterk afge-raden.

HCG hormoonIn Nederland en België wordenook wel kuren van injecties metHCG-hormoon (Pregnyl® ofProfase®) aangeboden. HCG-hor-moon wordt gebruikt bij vrucht-baarheidsproblemen en wordtgewonnen uit de urine van zwan-gere vrouwen. In combinatie meteen zeer streng vermagerings-dieet (500 Kcal) zou het gebruikvan HCG leiden tot gewichtsver-lies. Wetenschappelijk onderzoekheeft echter niet kunnen bewij-zen dat er een verband bestaat

tussen het toedienen van HCGen het verlies van gewicht.

De fabrikanten raden het gebruikvan HCG om af te vallen tenzeerste af. De risico’s zijn aan-zienlijk: vochtophoping in debuik en de borstkas, indikkingvan het bloed en een grotere kansop het ontstaan van kleine bloed-stolseltjes.Bovendien worden zeer strengevermageringsdiëten van 500 Kcalafgeraden. Na beëindiging vaneen dergelijk dieet neemt hetlichaamsgewicht vaak extra sneltoe, omdat het lichaam de stof-wisseling naar een lager niveauheeft gebracht. Hierdoor treedthet zogenaamde ‘jo-jo effect’ op.

MEDICIJNEN DIE NIET MEER IN DE HANDEL ZIJN OFONEIGENLIJK WORDEN GEBRUIKT

TIPS VOOR HET ZORGVULDIG GEBRUIK

VAN MEDICIJNEN

Controleer het etiket in de apotheek.

Snapt u iets niet, vraag het dan in de

apotheek. Neem medicijnen in volgens

de aanwijzingen op het etiket.

Neem poeders, tabletten en capsules in

met een flink glas water, tenzij anders

staat vermeld op het etiket. Breek capsu-

les niet open wanneer u ze moeilijk door

kunt slikken. Uw apotheek weet of er

andere toedieningsvormen zijn.

9

PlastablettenSommige mensen gebruikenplastabletten om af te vallen. Ditwordt echter ten zeerste afgera-den. Door het gebruik van plasta-bletten neemt uw gewicht welaf, maar u verliest alleen minera-len en vocht. Als gezonde mensen plastablet-ten gebruiken raakt hun vocht-huishouding in de war, waardoorze last kunnen krijgen van eenextreem lage bloeddruk, duizelig-heid en zelfs hartritmestoornis-sen.

Laxeermiddelen en vezel-productenLaxeermiddelen en vezelproduc-ten zorgen voor een versneldedarmwerking. Ze hebben maareen tijdelijk effect. Zodra ze nietmeer worden gebruikt neemt hetgewicht weer toe. Langdurig

gebruik van laxeermiddelen ofvezelproducten ontregelt hetlichaam. Doordat de darmensneller worden geleegd heeft uwlichaam minder tijd om vitami-nen en mineralen uit de voedingop te nemen. Hierdoor kunnenop de lange duur tekorten ont-staan. Hetzelfde geldt voor medi-cijnen. Het gevaar bestaat dat hetlichaam ze onvoldoende kanopnemen, waardoor ze niet ofveel minder werken.Bij het langdurig gebruik vanbepaalde laxeermiddelen envezelproducten wordt de darm zovaak geprikkeld zich te legen, datde darm ‘lui’ wordt. Dat bemoei-lijkt het stoppen met deze mid-delen. Omdat de darmen gewendzijn aan de prikkels van hetlaxeermiddel, ontstaat er zonderdie prikkels obstipatie (verstop-ping). Dit is onder andere hetgeval bij het laxeermiddel bisaco-dyl (in de handel als Dulcolax,Dulcodruppels, Nourilax, Toilax)en bij het langdurig gebruik vaneen klysma (Microlax, Norgalax,Toilax, Klyx).

10

TIPS VOOR HET ZORGVULDIG

GEBRUIK VAN MEDICIJNEN

Neem contact op met uw arts wanneer

u last heeft van bijwerkingen.

Verander nooit op eigen houtje de

dosering en maak een kuur af. Als u

hierover twijfelt, overleg dan met uw

arts.

‘Vezels’ zoals zemelen en cellu-lose, zwellen op in de maag endarm. Ze geven daardoor -tijde-lijk- een vol gevoel en prikkelende darm om zich te legen.Voorbeelden van vezelproductenzijn: gezuiverde zemelen(Fiberform®), Agiolax (mengselmet sennapeulen), psylliumzaad(in de handel als Metamucil ofVolcolon) en sterculiagom (in dehandel als Normacol). Bij hetgebruik van vezelproducten ishet belangrijk veel (circa tweeliter per dag) te drinken omdat uanders last kunt krijgen vanobstipatie.

Lactulose (Duphalac®, Legendal®),lactitol (Importal®) en magnesi-umoxide zijn laxeermiddelen dieu wel langdurig zonder al te veelrisico zou kunnen gebruiken.Deze middelen zijn echter zeerzeker niet bedoeld -en bovendienniet effectief genoeg- om af tevallen.

Afslankmiddelen die zon-der recept bij drogist,apotheker of supermarktverkrijgbaar zijnReclames voor afslankmiddelendie u zonder recept kunt kopenbij apotheek, drogist of super-markt doen vaak de prachtigstebeloftes: u hoeft helemaal geen

dieet meer te volgen om af tevallen. Ze spelen in op de droomdat overgewicht op een eenvoudi-ge manier te verhelpen is.Wetenschappelijk is echter nooitbewezen dat deze middelen wer-ken.

Met de meeste van deze afslank-middelen valt u wel een paar kiloaf. Maar het is de vraag of datkomt door het middel of omdat ubewuster eet, slechte dingen laatstaan, en meer beweging neemt.Het gewichtsverlies is meestalmaar van korte duur: als u stoptmet de kuur komen de verlorenkilo’s er vanzelf weer aan.

11

Kruidenproducten(thee, capsules en pillen)Vanwege het feit dat kruiden‘natuurlijke’ stoffen zijn, wordtvaak gedacht ‘baat het niet, danschaadt het niet’. Dit is echterallesbehalve het geval. Kruidenkunnen zeer schadelijke effectenhebben.

Met uitzondering van efedrine(ook wel ephedra of zeedruifgenoemd) en coffeïne is naar hunafslankende werking geen weten-schappelijk onderzoek verricht.Het gewichtsverminderendeeffect van deze stoffen is echterniet erg overtuigend. Bovendienkunnen producten met efedrineen coffeïne bijwerkingen veroor-zaken als nervositeit, rusteloos-heid, slapeloosheid, hoge bloed-druk, hartkloppingen, hersen-bloedingen en toevallen. Hetgebruik door mensen met eenhoge bloeddruk, hartkloppingenen andere hartproblemen, glau-

coom, een maagzweer en bepaal-de antidepressiva wordt afgera-den. Helaas is de informatie opde verpakking niet altijd evenduidelijk. Als er Ephedra,MaHuang of Citrus Aurantiumop de verpakking staat bevat hetproduct efedrine of efedrine-ach-tige stoffen. De vermeldingGuarana-extract, groene thee-extract, Gota Kola of YateMatéeblad duidt op de aanwezig-heid van coffeïne. Voorbeeldenvan producten die beide stoffenbevatten zijn: Pu-Erh T(h)ee,Super Dietmax, Fit en Slim,Extreme rippes force, Phen-free,Metabolife.

Een aantal producten bevat naastefedrine en coffeïne ook acetylsa-licylzuur. Dit is de werkzamestof uit Aspirine®.Acetylsalicylzuur heeft invloedop de bloedstolling en kan maag-irritatie veroorzaken.Voorbeelden zijn: HerbalThermastack-Universal, Stacker 2, Thermobuterol enThermozine. Het gebruik vandeze producten wordt afgeradenals u astma of een maagzweerhebt of als u bloedverdunnersgebruikt.

TIPS VOOR HET ZORGVULDIG GEBRUIK

VAN MEDICIJNEN

Gebruik nooit medicijnen van andere

mensen. Wat goed is voor de één, kan

schadelijk zijn voor de ander.

Bewaar medicijnen in de originele

verpakking, samen met de bijsluiter

en eventuele andere geneesmiddel-

informatie.

12

Druppels en theeën bestaanmeestal uit combinaties vankruiden die op verschillendemanieren werken. Het gewichts-verlies ontstaat door de vochtaf-drijvende en laxerende werkingvan sommige kruiden (o.a.senna). Afvallen op deze manieris maar schijn: aan de verbran-ding van vet komt het lichaamniet toe. Langdurig gebruik ofoverdosering van kruidenproduc-ten kan de mineraalhuishoudingontregelen. Sommige kruiden sti-muleren namelijk de uitschei-ding van bepaalde mineralen, dieeigenlijk in het lichaam moetenblijven. Ook zijn stoornissen inwerking van de lever beschreven.Voorbeelden zijn: Voldafar,Bional Slankufit, Bekunnissenna, Sennocol.

Overige vermageringsproductenNaast bovengenoemde productenzijn er nog veel meer, bijvoor-beeld:- producten met algen, lecithine,

zeewier of gisten die de schild-klierwerking stimuleren, vetzouden oplossen, eiwit splitsenof laxerend werken;

- producten met carnithine,appelazijn of enzymen uit ana-nas of papaja die lichaamsvet-of eiwit zouden oplossen, bij-voorbeeld Vitelle Ananas,

Riemini Appelazijn;- producten met chitosan dat

cholesterol zou verlagen en vetuit de voeding absorberen, bijv.Fat-eter, Fat Magnets.

De meeste producten bevatteneen combinatie van stoffen, bij-voorbeeld:- Komkommerslank (een combi-

natie van komkommer, grape-fruit-extract, guar, lecithine ensenna);

- Slank actief (een combinatievan lipase, chroompicolinaat,

13

carnothine, chitosan, cellu-lose);

- Slankvitaal (een combinatievan biergist, kelp, lecithine,papaya, cascara sagrada,chroom, diverse kruiden envitamines).

Al deze producten zeggen eenvermagerende werking te heb-ben. Daarvoor is echter geenenkel wetenschappelijk bewijs,terwijl de informatie op de ver-pakking vaak vaag, incompleet ofonduidelijk is.

MaaltijdvervangersBij apotheek, drogist en super-markt zijn ook zogenaamdemaaltijdvervangers verkrijgbaar,bijvoorbeeld Modifast, Maaltijd+,Profiel et cetera. De shakes,soepjes en repen bevatten mindercalorieën, maar zorgen er welvoor dat u voldoende voedings-stoffen, vitaminen en mineralenbinnenkrijgt. Het gebruik vanmaaltijdvervangers brengt uwstofwisseling naar een lagerniveau. Hierdoor neemt de kanstoe op extra snelle gewichtstoe-name na het beëindigen van dekuur (‘jo-jo-effect’).

TOT SLOTWondermiddelen om af te vallenbestaan echt niet. Het gebruikvan afslankmiddelen werktalleen op de korte termijn, zodrau stopt met het middel neemtuw gewicht weer toe. Ook medi-cijnen als orlistat en sibutraminezijn slechts hulpmiddelen. Hetbeste recept voor blijvendgewichtsverlies is een aangepas-te, uitgebalanceerde voeding dieminder energie levert en meerbeweging. Voor hulp en advies bijhet aanpassen van uw voedingkunt u uw huisarts vragen om udoor te verwijzen naar een diëtist.

14

TIPS VOOR HET ZORGVULDIG GEBRUIK

VAN MEDICIJNEN

* Bewaar medicijnen bij voorkeur op een

koele, droge plaats. Dus nooit in de bad-

kamer. Bewaar ze buiten het bereik van

kinderen of huisdieren en niet langer dan

tot de uiterste gebruiksdatum.

* Voor mensen die moeilijk kunnen ont-

houden is bij apotheker en drogist een

doseerbox of doseeretui verkrijgbaar.

* Breng medicijnen die u niet meer

gebruikt terug naar de apotheek of breng

ze naar de chemokar of chemobox.

De Nederlandse ObesitasVereniging (NOV)

behartigt de belangen van dikke

mensen.

De NOV:

• organiseert sportactiviteiten voor

dikke mensen

• geeft voorlichting aan lotgenoten,

familieleden en hulpverleners, o.a.

via het ledenblad Infobesitas, de

Infobesitas-telefoon en het uitgeven

van specifiek voorlichtingsmateriaal

over overgewicht.

• brengt dikke mensen in contact met

elkaar op bijeenkomsten, uitstapjes

en op speciale vakantiereizen.

• vertegenwoordigt dikke mensen in

koepelorganisaties en overleg-

organen.

NOV,

postbus 2066, 1180 EB Amstelveen.

Infobesitas-telefoon: 023-5611723,

website: www.dikke-mensen.nl

De Bond van Formaat

is een vereniging die de acceptatie

van dik-zijn nastreeft. Zij strijdt tegen

de vooroordelen tegen mensen van

formaat en verzet zich tegen slank-

heidsdwang. Door middel van voor-

lichting en het bevorderen van onder-

zoek naar de verschillende aspecten

van dik-zijn wil de bond de zelfaccep-

tatie van dikke mensen stimuleren. De

bond wil bovendien werken aan een

mentaliteitsverandering tegenover

dikke mensen op het terrein van bij-

voorbeeld de gezondheidszorg, het

onderwijs en de werkgelegenheid. U

kunt bij de bond terecht voor telefoni-

sche en schriftelijke informatie.

Bond van Formaat,

postbus 10145, 1301 AC Almere.

Telefoon: 036-5366975,

ma t/m do van 12.00 tot 14.00 uur;

website: www.spin.nl/bvf.htm

MEER INFORMATIEVoor vragen over medicijnen kunt u terecht bij uw

huisarts of apotheker.

U kunt ook bellen met de Geneesmiddel-Infolijn van

de apothekers, telefoon 0800-099 88 77 (gratis).

Maandag t/m vrijdag 10.00 tot 16.00 uur.

Dit is een uitgave van de Bond van Formaat,

de Nederlandse Obesitas Vereniging (NOV) en de

Stichting Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening.

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de

Stichting Patiëntenfonds.