Over verkeersveiligheidNieuwsbrief over ontwikkelingen op het gebied van verkeersveiligheidsbeleid en -kennis | Nº34 September 2018

- Nieuwe campagne: Mono, ongestoord onderweg

Beleid, wet- en regelgeving- WRM in najaar op agenda in Tweede

Kamer- Binnenkort: lancering Strategisch Plan

Verkeersveiligheid 2030- Kamerbrief verzamelbrief Wegvervoer

en Verkeersveiligheid- Beantwoording Kamervragen over de

zware ongelukken op de A67- Sterke toename van het aantal

ongelukken met vrachtwagens en de betrokkenheid van buitenlandse chauffeurs

- Maatregelenpakket CBR vanwege lange wachttijden voor praktijkexamens

- Onderzoek beginnersregeling- Minister komt met verbod op handheld

telefoongebruik op de fiets- Snorfiets mag naar de rijbaan- Terugkeer alcoholslot- Veiligheid voorop bij introductie nieuwe

technieken in de auto

Europa- SWOV in Adviesraad VN Road Safety

Trust Fund- Frankrijk introduceert 80 km/h-limiet

op 400.000 km wegen- Gordelverklikkers bij iedere autostoel

vanaf 2019- Autobranche beklemtoont belang

verkeersveiligheid in nieuw akkoord- Ranking EU progress on road safety,

ETSC- Vision Zero Action Plan, Transport for

London- Winnaars Road safety award- Nieuwe website European Road Safety

Charter- Road Users’ Safety Attitudes Worldwide,

ERF- Improving infrastructure safety for

Powered Two-Wheelers, ERF/FEMA- An Overview of Road Death Data

Collection in the EU, ETSC

- London maakt 20 mph de standaard maximumsnelheid

- Progress in Reducing Drink Driving in Europe

- Alcoholslot verplicht in België voor zware overtreders

- Extra lange zebrapaden in België moe-ten dodehoekongevallen voorkomen

- Nieuwe EU-standaard voor alcohol-sloten in auto’s

Projecten en praktijk-voorbeelden- Amsterdamse kaart toont waar

snorfietser de rijbaan op moet- Fietsersbond vraagt aandacht voor het

fietsende schoolkind- Knalgele spoorwegovergangen blijken

effectieve nudge- Borden verminderen aantal roodrijders- Friesland wint de inzet van een CCV’er- IkrijvoorNL: Automobilisten sparen

voor veilige ideeën - Slot voor smartphone voorkomt appen

op de fiets - Campagne wil drugsgebruik jongeren

in verkeer terugdringen- Database als oplossing voor onnodige

verkeersborden - Nu al starten met het beter markeren

van onze fietspaden- B.O.M. op school- Groningen dooft lantarenpalen langs

provinciale wegen- Tips voor schoolbrengdag- Experts komen met oplossing voor

telefoongebruik in het verkeer - Nissan Leaf krijgt 5 Euro NCAP-sterren

mede dankzij fietsersdetectie- Slimme fietsbel voor senioren

Kennis en publicaties- Investeren in lopen loont!, CROW- Essential evidence: mobile phone use

while driving, Travelwest - Elektrische fietser loopt niet meer risico

dan gewone fietser

- Fietsen kan een bijdrage leveren aan valpreventie voor ouderen

- De zelfrijdende auto: de dilemma’s van de wegbeheerder

- Evaluatie Beginnersregeling rijbewijs, Regioplan

- Eindrapport kwaliteits verbetering informatie keten verkeersongevallen-registratie, RWS

- The Bumpy Road to Automated Vehicles: Why Better Infrastructure Will Ease the Journey: EuroRAP

- Proactieve aanpak rode draad bij verkeers veiligheidsbeleid, ROV Magazine Zuid-Holland

- Samen stilstaan bij rijden, Ideate- Snelheidsovertreders: waar wordt het

hardst gereden? NDW- Lichtvoering fietsers 2017-2018- Eindrapport evaluatie invoering

T-rijbewijs 2018- Onderzoek rijden onder invloed,

ministerie van IenW- Overwegveiligheid, een risicovolle krui-

sing van belangen, Onderzoeksraad voor Veiligheid

- Compacte auto niet veilig genoeg, ADAC

- Review and assessment of pre-driver interventions in Scotland, Transport Scotland & TRL

- Veilig onderweg met de auto, SWOV- Onderzoek naar dodelijke verkeers-

ongevallen op rijkswegen in 2016, SWOV

- Het aantal ernstig verkeersgewonden in de Vervoerregio Amsterdam – Ont-wikkelingen in de periode 2007-2016, SWOV

- Voetganger steekt niet anders over bij zelfrijdende auto, SWOV

Congressen/bijeenkomsten

Terugblik

Nieuwe en aangepaste Factsheets, SWOV

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 2

Achtergrond

In 2017 is het totaal aantal verkeers-

doden weliswaar iets gedaald, maar

waren er voor het eerst meer dodelijk

verongelukte fietsers dan automobilis-

ten. De oorzaak kan niet alleen gevon-

den worden in de toename van het ver-

keer. Ook alcohol, snelheid en afleiding

spelen hierin een grote rol. Daarom

voert het ministerie van Infrastructuur

en Waterstaat al gedurende lange tijd

campagne op het thema “Aandacht in

het verkeer”.

Het deelnemen aan het verkeer – auto-

rijden en fietsen – is voor velen een

dagelijkse bezigheid. Dit is een van de

redenen waarom verkeersdeelnemers de

neiging hebben om autorijden of fietsen

te combineren met andere zaken.

Met name de combinatie van sociale

media en verkeer is een ‘nieuwe’ en

gevaarlijke ontwikkeling. De Rijksover-

heid wil sociale media-gebruik in het

verkeer verminderen en tegengaan. In

essentie is het probleem bij gebruik van

sociale media in het verkeer dat men

weet dat je in de auto geen telefoon mag

vasthouden en het lezen of schrijven van

berichten risicovol is. Echter maakt een

groot deel van de mensen zelf de

inschatting wanneer het wel of niet kan.

Ook onderschatten veel mensen het

gevaar en/of overschatten zij hun eigen

rijkwaliteiten. Dit zelfbeeld wordt, in de

praktijk, bevestigd doordat het onge-

wenste gedrag in veruit de meeste

gevallen niet tot een ongeluk leidt.

De verleiding, nieuwsgierigheid, de angst

iets te missen en de sociale druk om snel

te reageren zijn zo groot dat een deel

van de Nederlandse verkeersdeelnemers

de verleiding van binnenkomende

berichten niet kan weerstaan. Er is een

kloof tussen houding/sociale norm/

gedragsintentie en het gedrag dat men

daadwerkelijk vertoont op het moment

dat het signaal van binnenkomende

berichten te horen is. Het doel van de

nieuwe campagne is om bestuurders te

helpen deze kloof te dichten op een

prettige manier.

Nieuwe campagne in samenwerking

met partners

“Mono, ongestoord onderweg” is de

opvolger van de campagne “Onderweg

ben ik Offline”. Deze campagne was

succesvol, maar het was tijd voor een

nieuwe campagne vanwege samen-

werking met een bredere verzameling

partners, nieuwe technologische oplos-

singen en het sluiten van het Convenant

“Veilig gebruik smartfuncties in het ver-

keer” dat september 2017 tot stand

kwam op initiatief van het ministerie van

Infrastructuur en Waterstaat, de ANWB,

Team Alert, Veilig Verkeer Nederland,

Flitsmeister, Fietsersbond en Nederland

ICT. Daarom is gekozen om een over-

koepelend merk “Mono, Ongestoord

Onderweg” te ontwerpen dat door alle

partijen uitgedragen kan worden.

‘Mono’ staat voor ‘een’ of ‘alleen’ en

past in de boodschap ‘een taak tegelijk

uitvoeren’. Een groot aantal andere

partijen – zoals auto- en elektronica-

producenten, werkgevers, overheden,

verzekeraars, maatschappelijke organi-

saties en communicatiepartners –

hebben het convenant al ondertekend.

Ook CROW heeft dit gedaan. Al deze

organisaties zullen een actieve bijdrage

leveren aan vermindering van de aflei-

ding door smartfuncties in het verkeer.

Sociale norm

De nieuwe campagne zal deels dienen

om dit nieuwe merk en de bijbehorende

sociale norm te ‘laden’, daarnaast wor-

NIEUWE CAMPAGNE: MONO, ONGESTOORD ONDERWEG

Op 13 september is de nieuwe campagne ‘MONO, ongestoord onderweg’

gepresenteerd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in

samenwerking met haar partners. Een campagne die meerjarig gaat lopen en

hopelijk eenzelfde door- en uitwerking krijgt als de BOB-campagne.

Omdat CROW ook een van de ondertekenaars is van het convenant ‘Afleiding in

het verkeer’ en we ons hard maken voor het verbeteren van de verkeersveiligheid

in veel van onze activiteiten, maken we voor deze keer een uitzondering in de

opmaak van de nieuwsbrief en zetten we hier de achtergronden van deze

campagne in een wat uitgebreider artikel. We roepen iedere partij die verkeers-

veiligheid hoog in het vaandel heeft staan, op om deze campagne actief uit te

dragen in het eigen netwerk (zakelijk en privé)!

kleurgebruik / kleurverloop achtergrond

Als u het logo op een gekleurde achtergrond wilt gebruiken geven we de voorkeur aan een contrasterend verloop.

Het verloop loopt van licht blauw naar groen.

Dit geeft het logo een natuurlijke habitat. Het logo ligt als het ware op de horizon van een blauwe lucht en een groen landschap.

Mocht u aan de bovenzijde of onderzijde van het verloop willen verlengen is het belangrijk dat u het logo zelf altijd op de overgang van blauw naar groen positioneert.

16

3

den ook heel concrete handelingsper-

spectieven geboden. De campagne richt

zich op automobilisten, fietsers en wat

nieuw is: ook op verzenders van sociale

media-berichten aan bestuurders. Doel

is een sociale norm neer te zetten: (laat

je) niet storen tijdens het rijden. Het is

normaal om je aandacht bij de weg te

houden. Maar er blijft bijvoorbeeld wel

ruimte voor hulp bij de rijtaak door bij-

voorbeeld navigatie.

De campagne valt onder de koepel ‘Daar

kun je mee thuiskomen’. Hiermee maakt

de overheid verkeersveiligheidscampag-

nes herkenbaar als groter geheel.

Hoofdboodschap

Er komen verschillende campagne-

periodes. De boodschap van de eerste

campagne luidt: Onderweg zijn is de

beste reden om niets te doen met soci-

ale media:

Je laat je door sociale media niet

storen/afleiden tijdens het sturen

Je hoeft niet meteen op sociale

media-berichten te reageren

Je stoort of leidt anderen die onder-

weg zijn niet af met sociale

media-berichten. Als je het beste met

elkaar voor hebt, app je niet wanneer

de ander rijdt.

Handelingsperspectieven

Een goede campagne geeft aan wat het

gewenste gedrag is en hoe je dat kunt

vertonen. De volgende tips worden

gegeven en zijn terug te vinden op de

publiekswebsite www.mono.nl:

Stel eenmalig je smartphone of

smartfunctie in op ‘niet storen’ door

middel van standaard instellingen op

de iPhone of met een app op Android

toestellen, bijvoorbeeld de Intraffic

Reply app of de Flitsmeister app.

Voor de sociale omgeving: stoor

iemand niet als je weet dat diegene

onderweg is.

Andere mogelijkheden om berichten

te mijden worden ook op de cam-

pagnesite gegeven (telefoon weg-

leggen, wegstoppen in tas, op stil

zetten, app dat je onderweg bent,

internet uitzetten, vliegtuigmodus

aanzetten, zelf aan anderen laten

weten dat je gaat rijden, instellen dat

degene waar je naar onderweg bent,

jouw locatie kan volgen).

Toolkit campagnemiddelen

Er is een toolkit beschikbaar voor samenwerkingspartners op de website:

https://verkeersveiligheidscampagnes.nl

In de toolkit treft u onder andere de volgende middelen aan:

Online materialen (banners)

Social Posts (fb/tw/inst)

Online video’s

Factsheets

Posters in diverse formaten

Meer feiten en cijfers over afleiding in het verkeer zijn te vinden op de

publiekssite:

https://www.daarkunjemeethuiskomen.nl/onderweg-offline/risicos.

Voorbeeld van een gepersonaliseerde poster.

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 4

BELEID, WET- EN REGELGEVING

genezen. Het SPV2030 bevat hét toe-

komstbeeld voor de verkeersveiligheid

in 2030.

Het plan richt zich daarbij op de aanpak

van de grootste verkeersveiligheids-

risico’s die in negen thema’s zijn onder-

gebracht (kwetsbare verkeersdeelne-

mers, onervaren verkeersdeelnemers,

verkeersovertreders, technologische

ontwikkelingen, homogeniteit in het

verkeer, veilige wegen, rijden onder

invloed, snelheid in het verkeer en alert-

heid in het verkeer) en de totstand-

koming van nationale en regionale uit-

voeringsagenda’s. Nieuw daarbij is een

landelijk alliantieoverleg, waarbij de

minister van Infrastructuur en Water-

staat en bestuurders van provincies en

gemeenten ten minste eens per jaar de

voortgang in de aanpak bespreken.

Het plan krijgt nu zijn definitieve vorm

op basis van alle eerder geleverde

inbreng. Er wordt meegelezen door

medeoverheden en deskundigen op

concept-teksten voor het plan. Daar-

naast vindt er (bestuurlijke) afstemming

plaats.

Het SPV2030 zal voor het einde van dit

jaar door Rijk, provincies en gemeenten

worden vastgesteld. Tevens zal de

minister van Infrastructuur en Water-

staat de maatregelen presenteren die

op nationaal niveau de komende jaren

worden uitgevoerd. De voorbereiding

voor de daaropvolgende implementatie

van het plan is in volle gang. CROW zal

hierbij een grote rol vervullen.

Kamerbrief verzamelbrief Wegvervoer en VerkeersveiligheidMinister van Nieuwenhuizen (IenW)

informeert de Tweede Kamer in haar

brief van 12 juli over een aantal ontwik-

kelingen ten aanzien van de verkeers-

veiligheid en wegvervoer. Ze gaat onder

andere in op de campagne en de wet-

geving rondom afleiding in het verkeer

(zie artikel op voorpagina), het pro-

gramma ‘Doortrappen’ voor oudere

fietsers, rijgeschiktheid, het wegvervoer

en de evaluatie van het T-rijbewijs.

Beantwoording Kamervragen over de zware ongelukken op de A67Minister Van Nieuwenhuizen (IenW)

beantwoordt de vragen van de Kamer-

leden Von Martels en Amhaouch (bei-

den CDA) over zware ongevallen op de

A67. De Kamerleden stelden deze vra-

gen naar aanleiding van het bericht ‘A67

het toneel van vele zware ongelukken’.

Sterke toename van het aantal ongelukken met vrachtwagens en de betrokkenheid van buitenlandse chauffeursAntwoorden van minister Van Nieuwen-

huizen (IenW) op de kamervragen over

de sterke toename van het aantal onge-

lukken met vrachtwagens en de betrok-

kenheid van buitenlandse chauffeurs.

Maatregelenpakket CBR vanwege lange wachttijden voor praktijkexamens De lange wachttijden voor de praktij-

kexamens van het CBR zullen in ieder

geval tot het najaar van 2019 niet zijn

opgelost. Dat schrijft Petra Delsing,

algemeen directeur van het CBR in een

brief aan minister Cora van Nieuwen-

huizen (IenW). Het CBR wil dit onder

andere aanpakken met het strenger

maken van examens.

Onderzoek beginnersregelingMinister Grapperhaus (JenV) en minister

Van Nieuwenhuizen (IenW) stuurden op

2 augustus de resultaten van het onder-

zoek naar de Beginnersregeling naar de

Tweede Kamer. Het gaat om een evalu-

atie van de Beginnersregeling voor

beginnende autobestuurders die her-

haaldelijk verkeersovertredingen

begaan. De intentie is om er voor

13 september (het Algemeen Overleg

Verkeersveiligheid) op te reageren.

WRM in najaar op agenda in Tweede KamerEind juni besloot de commissie Infra-

structuur en Waterstaat dat de WRM

plenair moet worden behandeld, dus op

zijn vroegst in september. Hierdoor zul-

len de nieuwe regels en aanpassingen

naar alle waarschijnlijkheid niet op

1 januari 2019 in werking treden, zoals

verwacht, maar op zijn vroegst op 1 juli

2019.

De verlate invoering kan nadelige

gevolgen hebben voor rijinstructeurs.

Op het programma stonden de invoe-

ring van de Verklaring Omtrent Gedrag

(VOG) en het terugbrengen van de

praktijkbegeleiding van twee naar één

per vijf jaar. Erg vervelend voor rijin-

structeurs wier bevoegdheid verloopt

voor 1 juli 2019, want zij zullen dan een

tweede praktijkbegeleiding moeten

afleggen. Voor de lange termijn staat

onder andere de inhoud en frequentie

van de bijscholingen op het pro-

gramma. In Nederland volgen rijinstruc-

teurs zo’n drieënhalf uur bijscholing per

jaar. Dit terwijl in buurlanden België en

Duitsland rijinstructeurs twee dagen per

jaar op bijscholing gaan. Inzet op bij-

scholing zou de kwaliteit van rijscholen

snel kunnen vergroten.

Voor meer informatie klik hier.

Binnenkort: lancering Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030Eind dit jaar wordt het Strategisch Plan

Verkeersveiligheid 2030 geïntrodu-

ceerd. Met dit plan slaan overheden de

handen ineen om met brancheorgani-

saties de verkeersveiligheid aan te pak-

ken.

Het gaat niet goed met de verkeersvei-

ligheid: de daling van het aantal ver-

keersdoden stagneert en het aantal

ernstig gewonden neemt juist toe. De

klassieke manier van benadering van

verkeersveiligheid werpt minder vruch-

ten af. Daarom is het tijd om verkeers-

veiligheid vanuit een nieuw perspectief

te benaderen. Niet alleen wanneer er

incidenten plaatsvinden, maar continu

en gericht op voorkomen in plaats van

5

Minister komt met verbod op handheld telefoongebruik op de fietsBellen op de fiets wordt verboden. Later

dit jaar komt minister Carla van Nieu-

wenhuizen met een voorstel hiertoe.

De minister schrijft dat in een brief aan

de Tweede Kamer. ‘Ik ben van mening

dat een verbod op handheld telefoon-

gebruik op de fiets helderheid schept en

mede de sociale norm bepaalt’, aldus de

minister.

De minister wil daarom het Reglement

Verkeersregels en Verkeerstekens 1990

zodanig aanpassen dat handheld

telefoongebruik verboden wordt,

vergelijkbaar met de regeling voor

automobilisten.

Later dit jaar komt ze met concrete

voorstellen.

Snorfiets mag naar de rijbaanGemeenten en alle andere wegbeheer-

ders kunnen per 1 juli 2018 besluiten

om op drukke fietspaden de snorfietser

naar de rijbaan te verplaatsen. Daar

waar de snorfietser naar de rijbaan

moet, is de snorfietser ook verplicht een

helm te dragen. Dit besluit is genomen

op verzoek van de G4: Amsterdam,

Rotterdam, Utrecht en Den Haag.

Alle wegbeheerders krijgen de moge-

lijkheid om met een verkeersbesluit te

bepalen waar een onderbord komt

waarmee de snorfietsers naar de rijbaan

worden verplaatst. Het College van Bur-

gemeester en Wethouders kan hiertoe

besluiten vanwege grote drukte op het

fietspad. Grote drukte kan leiden tot

onveilige situaties, bijvoorbeeld door te

weinig ruimte voor inhalende snorfiet-

sers of door schrikreacties doordat

mensen te dicht op elkaar rijden.

In het verkeersbesluit moet de wegbe-

heerder aantonen hoe de verschillende

belangen zijn afgewogen. De gemeente

moet het besluit goed motiveren. De

gemeente moet dus aantonen dat het

besluit bijdraagt aan de veiligheid van

de fietsers en aan de doorstroming op

het fietspad. Daarnaast moet de veilig-

heid van de snorfietsers behouden blij-

ven.

Bron: Rijksoverheid.nl

Terugkeer alcoholslotMinister Van Nieuwenhuizen (IenW) en

minister Grapperhaus (JenV) beant-

woordden op 19 juli vragen van de

Kamerleden Van Dijk en Kuiken (beiden

PvdA) over de terugkeer van het alco-

holslot. De minister gaf op dit moment

aan de uitkomsten van de proef met de

Alcoholmeter af te wachten. Het alco-

holslot zal niet meer ingevoerd worden.

Veiligheid voorop bij introductie nieuwe technieken in de autoAuto’s bevatten steeds meer nieuwe

technieken waarmee ze de bestuurder

kunnen ondersteunen tijdens het rijden

en kunnen communiceren met elkaar

en de omgeving. Deze systemen kun-

nen bijdragen aan veiliger verkeer, soe-

pele verkeersstromen, zuiniger vervoer

en meer mogelijkheden voor bijvoor-

beeld gehandicapten of ouderen om

mobiel te blijven. Minister Cora van

Nieuwenhuizen (IenW) benadrukte in

haar toespraak op de High Level bijeen-

komst Automated and Connected

Driving op 19 juni 2018 in Göteborg dat

veiligheid bij een goede introductie van

het grootste belang is.

EUROPA

SWOV in Adviesraad VN Road Safety Trust FundIn april hebben de Verenigde Naties

(VN) een fonds voor verkeersveiligheid

(Road Safety Trust Fund) opgericht met

als doel het wereldwijd bespoedigen

van de bevordering van verkeersveilig-

heid. Het Fonds richt zich op het slaan

van bruggen in het verkrijgen van de

benodigde middelen en wil daarmee de

effectiviteit op alle niveaus vergroten.

Het Fonds is opgericht op verzoek van

de secretaris-generaal naar aanleiding

van een voorstel van de Verenigde

Naties en richt zich op het mobiliseren

van middelen van regeringen, intergou-

vernementele of niet-gouvernementele

organisaties, de particuliere sector,

filantropische organisaties en indivi-

duen.

Het Road Safety Trust Fund wordt

bestuurd door een adviesraad, een

stuurgroep, een secretariaat en een

administratief agent. De adviesraad van

het fonds bestaat uit twee leden van

organisaties op het gebied van onder-

zoek en wetenschap, waar SWOV de eer

heeft een van deze zetels te vervullen.

De andere zetel wordt vervuld door het

Korea Automobile Testing & Research

Institute (KATRI) uit de Republiek Korea.

De oprichting van dit fonds benadrukt

de noodzaak om meer te investeren in

maatregelen die leiden tot duurzame

verkeersveiligheid. De adviesraad kwam

voor het eerst bijeen in Genève op 9

augustus en zal opnieuw bijeenkomen

op 21 november.

Voor meer informatie klik hier.

Frankrijk introduceert 80 km/h-limiet op 400.000 km wegenTweebaanswegen zonder middenberm

in Frankrijk hebben sinds 1 juli een

maximumsnelheid van 80 km/h in

plaats van 90 km/h. Het gaat hier om

40% van het wegennetwerk. Berekend

is dat er zo’n 350-400 doden per jaar

mee kunnen worden voorkomen. Een

nieuwe campagne ondersteunt de

maatregel inclusief een film die laat zien

hoe de minder lange stopafstand de

kans op een ongeval vermindert.

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 6

Gordelverklikkers bij iedere autostoel vanaf 2019De EU heeft het plan om een set UNECE

regelgeving met betrekking tot autogor-

dels aan te nemen die pleiten voor syste-

men voor gordelverklikkers bij zowel

bestuurder als passagiersstoelen vanaf

september 2019. Bestaande EU regelge-

ving uit 2009 stelt dit soort systemen

alleen verplicht voor de bestuurder. Bij de

nieuwe regelgeving gaat het om alle pas-

sagiers. Voor meer informatie klik hier.

Autobranche beklemtoont belang verkeersveiligheid in nieuw akkoordNul verkeersdoden in 2050. Dat is het

doel van het verkeersveiligheidsakkoord

dat donderdagavond in Den Haag is

ondertekend door vertegenwoordigers

van de Europese autofabrikanten

(ACEA), de Europese auto-onderdelen

leveranciers (CLEPA) en de automobiel-

clubs (FIA). Hiermee willen ze hun steun

uitspreken aan de gezamenlijke ver-

keersveiligheidsdoelstelling van de

Europese Commissie. Europees Com-

missaris Bulc van Mobiliteit en Transport

nam het akkoord in ontvangst.

Bron: Verkeersnet

Ranking EU progress on road safety, ETSCDit 12de PIN-rapport vergelijkt de ver-

keersveiligheidscijfers van 32 landen in

Europa, waaronder de 28 EU-lidstaten.

25.250 mensen verloren hun leven op

wegen in de EU in 2017. Dit is een

reductie van 2% ten opzichte van 2016.

Te weinig om de doelen voor 2020 te

halen. Om deze reden is voor het eerst

in twaalf jaar geen prijs uitgereikt voor

het land dat de meeste vooruitgang

boekt.

Vision Zero Action Plan, Transport for LondonTransport for London (TfL) heeft, in

samenwerking met de burgemeester

van Londen en de politie, het Londense

‘Vision zero actieplan’ gelanceerd. Het

plan handelt vanuit de visie dat geen

enkele dode of gewonde op een weg in

Londen acceptabel is.

An Overview of Road Death Data Collection in the EU, ETSCRapport met informatie over de ver-

schillende manieren van dataverzame-

ling in de verschillende Europese landen

en hoe zij gebruikmaken van alterna-

tieve bronnen om inzicht te krijgen in de

verkeersonveiligheid in hun land.

London maakt 20 mph de standaard maximumsnelheidDe burgemeester van Londen heeft

aangekondigd dat hij de standaard

maximumsnelheid in het centrum van

Londen gaat instellen op 20 mph. Dit als

onderdeel van de nieuwe verkeersvei-

ligheidsvisie en het actieplan Vision

Zero. Het instellen ervan zal samengaan

met een nieuwe inrichting, snelheidsca-

mera’s en handhaving. De burgemees-

ter heeft ook specifieke doelen gesteld

voor het maximum aantal slachtoffers.

Dit aantal moet met 65% zijn gedaald in

2022, waarbij 2005 als referentiejaar

dient. Ook zal in 2030 niemand meer

omkomen door busverkeer. Hiertoe

worden al dit jaar alle nieuwe bussen

met ISA uitgerust.

Voor het plan klik hier.

Progress in Reducing Drink Driving in EuropeOverzicht van de situatie in 32 landen

wat betreft het rijden onder invloed. Het

rapport gaat in op de regelgeving in de

diverse landen en de genomen maat-

regelen.

Winnaars Road safety awardDe jaarlijkse uitreiking van de Road

Safety Awards was dit jaar op 26 juni en

heeft zes winnaars opgeleverd uit

Frankrijk, Hongarije, Slovenië, Spanje en

Groot-Brittannië. Voor een overzicht

van de projecten en initiatieven klik hier

en voor de filmpjes klik hier.

Nieuwe website European Road Safety CharterOp 25 juni is de nieuwe website

horende bij het European Road Safety

Charter in de lucht gegaan. De website

is nu gebruikersvriendelijker, er is een

nieuwe procedure voor het maken van

een verkeersveiligheidsbelofte en er is

een zelfevaluatietool opgenomen die je

helpt om je verkeersveiligheidsacties te

evalueren.

Road Users’ Safety Attitudes Worldwide, ERFRapport met resultaat van onderzoek in

38 landen naar houding en opvattingen

over verkeersveiligheid bij weggebrui-

kers. Er zijn zes themarapporten en

factsheets over de verschillende landen

opgenomen in drie talen, waaronder

Engels.

Improving infrastructure safety for Powered Two-Wheelers, ERF/FEMADe European Union Road Federation

(ERF) en de Federation of European

Motorcyclists’ Associations (FEMA) heb-

ben deze gezamenlijke position paper

uitgebracht. In 2017 waren gemotori-

seerde tweewielers verantwoordelijk

voor 17% van het aantal verkeersslacht-

offers terwijl zij voor 1,8% deel uitmaken

van het verkeer. Beide organisaties zijn

ervan overtuigd dat de verkeersveilig-

heid sterk kan verbeteren door naar het

ontwerp van de infrastructuur te kijken.

7

Alcoholslot verplicht in België voor zware overtredersRechters in België zijn als gevolg van

nieuwe wetgeving vanaf 1 juli dit jaar

verplicht om een alcoholslot en bijbe-

horend programma op te leggen aan

zware overtreders die met drank op

achter het stuur zitten. Volgens onder-

zoek door VIAS is de terugval met 75%

teruggebracht bij die mensen die het

alcoholslot hadden geïnstalleerd en het

bijbehorende programma hadden

gevolgd.

Extra lange zebrapaden in België moeten dodehoekongevallen voorkomenIn de Belgische steden Melle en Brugge

voert de Vlaamse overheid proeven uit

met zogenoemde gevleugelde zebra-

paden. Deze extra lange zebrapaden

moeten ervoor zorgen dat bestuurders

eerder stoppen. Zo hebben ze beter

overzicht op de voetgangers die het

zebrapad naderen of oversteken. Vooral

dodehoekongevallen met vrachtwagens

moeten hiermee voorkomen worden.

Een gewoon zebrapad is minimaal drie

meter lang, een gevleugeld zebrapad is

tegen de rijrichting in verlengd tot acht

á negen meter. Doel is dat bestuurders

eerder zullen stoppen en zo beter over-

zicht hebben op de voetgangers die het

zebrapad naderen of oversteken. Om te

voorkomen dat voetgangers alsnog vlak

voor het oversteken pas zichtbaar zijn,

komen er speciale beugels bij het

zebrapad. Die moeten ervoor zorgen

dat overstekers echt alleen het middel-

ste deel (drie à vier meter) gebruiken.

De speciale zebrapaden moeten vooral

dodehoekongevallen voorkomen.

Vrachtwagenchauffeurs kunnen vaak

slecht zien of een zebrapad vrij is en of

het dus veilig is om door te rijden.

Vooral bij schoolomgevingen is dit

gevaarlijk, stelt het ministerie. Sluiten

schoolkinderen aan bij een groep die al

aan het oversteken is, dan hebben

vrachtwagenchauffeurs dit door de

dodehoek aan de voorkant van hun

truck vaak niet goed door.

Om het effect van de gevleugelde

zebrapaden te analyseren wordt er een

voor- en nastudie uitgevoerd op basis

van gedragsobservatie aan de hand van

camerabeelden. Hiermee wordt onder-

zocht hoe bestuurders van voertuigen

zich gedragen en hoe de voetgangers

reageren op deze maatregel. Bestuur-

ders moeten immers wel precies voor

de strepen stoppen en voetgangers

moeten niet alsnog vlak voor het wach-

tende verkeer gaan oversteken. Als blijkt

dat met dit proefproject onveilige situa-

ties en dodehoekongevallen voorko-

men worden, breidt het ministerie het

aantal gevleugelde zebrapaden verder

uit.

Voor meer informatie klik hier.

Nieuwe EU-standaard voor alcoholsloten in auto’sAlle nieuw verkochte auto’s in de EU

zullen een standaard interface moeten

hebben om een alcoholslot te kunnen

installeren. Dit is een EU-voorstel dat

voorligt. Dit voorstel, onderdeel van een

pakket nieuwe veiligheidsstandaarden,

moet installatie van het slot makkelijker

maken.

De ETSC is blij met het voorstel maar

roept op om deze mogelijkheid ook

standaard te bieden in bestelwagens,

bussen en vrachtwagens.

PROJECTEN EN PRAKTIJK VOORBEELDEN

Amsterdamse kaart toont waar snorfietser de rijbaan op moetDe gemeente Amsterdam heeft een

kaart gepubliceerd waarop precies te

zien is waar snorfietsers straks de rij-

baan op moeten. Het gaat om de

meeste wegen binnen de ring A10.

Ook is een helm dragen daar verplicht

voor de snorfietsers. De maatregel gaat

naar verwachting begin 2019 in.

Sinds 1 juli 2018 is het voor gemeenten

mogelijk om snorfietsers op de rijbaan

te laten rijden. Amsterdam wil dat nu

zo snel mogelijk invoeren. Wel zijn er

nog wat aanpassingen nodig, zoals het

plaatsen van borden, wegmarkeringen

en het maken van ‘doorsteekjes’ van

fietspaden naar de rijbaan. De

gemeente verwacht dat begin 2019

alles klaar is.

Bron: Verkeersnet

Fietsersbond vraagt aandacht voor het fietsende schoolkindDit jaar vraagt de Fietsersbond extra

aandacht voor het Fietsende School-

kind. De Fietsersbond wil ouders vra-

gen de belofte te doen om hun kinde-

ren in september vaker met de fiets

naar school te brengen. Zij heeft hier-

voor een speciale toolkit ontwikkeld.

Die vindt u op www.fietsersbond.nl/

toolkitbelofte. Dinsdag 4 september is

de campagne gestart en is de website

www.fietsersbond.nl/belofte, waar

ouders de belofte kunnen doen, actief.

De belofte maakt je bewust van alle

voordelen van het fietsen. Scholen die

meedoen maken tevens kans op een

fietsfeestje voor de hele school. Door

vriendjes, vriendinnetjes en andere

ouders van de school uit te nodigen

ook mee te doen, wordt de winkans

groter. Zo kan de belofte eenvoudig via

Whatsapp gedeeld worden.

Meer informatie over de campagne

vindt u op www.fietsersbond.nl/

fietsendeschoolkind.

Knalgele spoorwegovergangen blijken effectieve nudgeProRail gaat de proef met knalgeel

gekleurde spoorwegovergangen uit-

breiden. Een eerste test met zo’n gele

overweg in Baarn is volgens de spoor-

beheerder geslaagd. Weggebruikers

steken de overweg in Baarn met meer

alertheid over.

Het aantal incidenten, vooral het aantal

bijna-aanrijdingen, is daar afgenomen.

Ook zou de gele overweg het veilig-

heidsgevoel versterken.

Voor meer informatie klik hier.

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 8

Borden verminderen aantal roodrijders‘Veruit de meeste Rotterdammers stop-

pen voor rood. Jij ook? Wacht op

groen!’ Een bord met deze tekst ver-

minderde het aantal roodrijders met de

helft.

De gemeente experimenteerde op twee

plaatsen met het beïnvloeden van fiets-

gedrag. En volgens de gemeente blijkt

dat te werken. Minder fietsers rijden

door rood. En er wordt ook wat minder

tegen de richting in gefietst.

In een jaarlijkse enquête onder Rotter-

dammers geven de deelnemers fietsen

in Rotterdam een zeven als rapportcij-

fer. Tegelijkertijd noemen zij het gedrag

van medefietsers al twee jaar als een

grote ergernis. Daarom is de gemeente

begonnen met experimenten om het

gedrag positief te beïnvloeden.

Het eerste experiment ging over door

rood fietsen. Het experiment vond

plaats in juni op het Eendrachtsplein. Bij

het kruispunt fietst ruim een kwart van

de fietsers door rood. Volgens gedrags-

deskundigen spelen daarbij voorname-

lijk drie factoren een rol:

risicoperceptie: fietsers onderschat-

ten het risico van door rood fietsen;

verveling: fietsers wachten niet graag

op verkeerslichten;

de sociale norm: fietsers kopiëren het

gedrag van andere fietsers die door

rood fietsen.

Twee borden zijn gebruikt om het

gedrag te beïnvloeden. Een met de

tekst: ‘Ook jij kan geschept worden

door een auto. Dat bepaal je zelf. Wacht

op groen.’ En het andere met: ‘Veruit de

meeste Rotterdammers stoppen voor

rood. Jij ook? Wacht op groen.’ Het eer-

ste bord speelt in op de risicoperceptie,

het tweede bord op de sociale norm.

De borden hingen gedurende vier

dagen om en om een half uur aan het

verkeerslicht. Om te bepalen wat het

effect is van de borden, zijn ze ook een

aantal keren weggehaald. Tegelijkertijd

is het gedrag van 2.625 fietsers geob-

serveerd.

De gemeente noemt de resultaten veel-

belovend: bij het bord dat op de risico’s

wijst, nam het aantal roodfietsers af met

49,7 procent. Bij het bord met de soci-

ale norm was de daling 48,7 procent. Er

is wel aanvullend onderzoek nodig om

te kijken of dit effect op de lange ter-

mijn aanhoudt.

Minder spookfietsers

Het tweede experiment in juni en juli

ging over spookfietsen: tegen de rich-

ting in rijden op het fietspad. Het komt

op verschillende plekken in Rotterdam

vaak voor. Dagelijks gebeurt dit zo’n 420

keer op de Erasmusbrug. Fietsers

komen daar op de verkeerde helft met

een noodvaart naar beneden rijden.

Voor het experiment zijn grote pijlen

met de goede rijrichting op het wegdek

aangebracht. Fietsers die de goede kant

op reden, zagen een duimpje omhoog,

fietsers die tegen de richting in gingen,

zagen een duimpje omlaag. Een speci-

aal verkeerslicht ging branden als je op

de verkeerde weghelft fietste. Ook was

de oproep ‘Roep boe tegen spookfiet-

sers’ te zien. Het idee van de maatrege-

len was om duidelijkheid over de juiste

rijrichting te bieden en de norm te

benadrukken: spookfietsen is onge-

wenst. Gedurende 25 dagen zijn

353.190 fietsers geobserveerd. Het

resultaat van de interventies was elf

procent – bijna vijftig – minder spook-

fietsers per dag.

Later dit jaar volgen experimenten

tegen het gebruik van de smartphone

op de fiets en fietsen zonder verlichting.

Daarna besluit de gemeente of deze

interventies voor herhaling vatbaar zijn.

Foto: Dijksterhuis & Van Baaren.

Bron: Fietsberaad.nl

Friesland wint de inzet van een CCV’erHet ROF van de provincie Fryslân heeft

een paar maanden inzet van een collega

‘gewonnen’ die afkomstig is van het Cen-

trum voor Criminaliteitspreventie en Vei-

ligheid (CCV). Het CCV heeft eerder dit

jaar een oproep gedaan wie hiervoor in

aanmerking wilde komen. In de maanden

september tot en met december kan

iemand vanuit het integrale veiligheids-

domein helpen met zaken waar je niet

aan toekomt. Het ROF gaat de gewonnen

inzet gebruiken om een brug te slaan

tussen het Integraal Veiligheidsplan en

het thema verkeersveiligheid in Fryslân.

IkrijvoorNL: Automobilisten sparen voor veilige ideeën Nederlandse automobilisten sparen

voor de financiering van Verkeersveilige

initiatieven. Dit gebeurt door middel van

de smartphone-app: “Automodus”. 

Hoe werkt het?

Elke 100 kilometer in de automodus

levert 1 euro op voor #IkrijvoorNL. Met

dit geld worden ideeën voor Veilig Ver-

keer gefinancierd. Je kunt je eigen

idee insturen, of stemmen op de initiatie-

ven van anderen. Een jury zal zich buigen

over alle ingezonden ideeën. Zij maken in

september de top vijf bekend. De gese-

lecteerde initiatieven komen in aanmer-

king voor het gespaarde bedrag. Er is al

meer dan 70.000 euro opgehaald.

Bron: vvn.nl

9

Slot voor smartphone voorkomt appen op de fiets Telecomprovider KPN wil nog dit jaar

een slot op de markt brengen dat voor-

komt dat fietsers hun smartphone kun-

nen gebruiken. Het data- en telefoon-

verkeer wordt door dit slimme slot

stopgezet zolang er gebruik wordt

gemaakt van de fiets. De zogenoemde

Safe Lock werd vorig jaar al gepresen-

teerd in samenwerking met Veilig Ver-

keer Nederland.

Dat stelt de site Telecompaper.nl. Het

was de bedoeling om dit slimme fiets-

slot al in 2017 op de markt te brengen,

maar die deadline werd niet gehaald. Dit

omdat KPN nog bezig is om het slot te

ontwikkelen. Eind dit jaar moet dat zijn

afgerond. Het is nog niet bekend wat dit

slot gaat kosten, maar eerder werd

gesproken over ongeveer honderd

euro.

Netwerk

Dit slot staat in verbinding met een app.

Die app blokkeert het netwerk van de

gebruiker op het moment dat de fiets

van het slot wordt gehaald. Dit gebeurt

dan ook niet langer met een sleutel,

maar kan alleen via die app. Het data-

en telefoonverkeer wordt geblokkeerd,

met uitzondering van 112. Als de fiets

dan op slot gezet is, wordt de smart-

phone weer ontgrendeld.

KPN heeft dit slot ontwikkeld om de

verkeersveiligheid in het verkeer te ver-

groten. Volgens Veilig Verkeer Neder-

land is een deel van het aantal jonge

verkeersdoden te wijten aan het gebruik

van een smartphone en neemt dit aan-

deel toe. Overigens heeft onderzoek

van VeiligheidNL en van de SWOV, Tu

Delft en de Vrije Universiteit Amsterdam

onlangs aangetoond dat er geen ver-

band bestond tussen ernstige ongeluk-

ken en bellen, Whatsappen of naar

muziek luisteren op de smartphone.

Wel wees een studie van de SWOV uit

dat jongere deelnemers aan het verkeer

hun smartphone vaker gebruiken dan

ouderen. Juist deze doelgroep acht het

risico van dit gedrag ook het laagste;

slechts 51 procent vindt smartphone-

gebruik op de fiets gevaarlijk. SWOV

stelde daarom ook voor extra aandacht

te besteden aan deze groep.

Bron: Verkeersnet

Campagne wil drugsgebruik jongeren in verkeer terugdringenMet de nieuwe campagne ‘Rij Tripvrij’ wil

TeamAlert ervoor zorgen dat jongeren

anders gaan denken over autorijden

onder invloed van drugs. In die staat is

de kans immers veel groter dat iemand

bij een ongeluk betrokken raakt dan

wanneer men drugsvrij achter het stuur

kruipt. Aan de campagne is een onder-

zoek voorafgegaan om te achterhalen

waarom jongeren onder invloed van

drugs deelnemen aan het verkeer. Daar-

uit bleek onder meer dat de pakkans

voor rijden onder invloed een belangrijke

rol speelt. Voor meer informatie klik hier.

Database als oplossing voor onnodige verkeersborden In veel steden en dorpen is het vaak een

wirwar aan verkeersborden, schreef de

Telegraaf op 30 juni. Veel wegbeheer-

ders ‘doen maar wat’. Ellen Hoogeveen

van verkeersbordenspecialist HR Groep

pleit daarom voor het gebruik van de

door HR Groep ontwikkelde landelijke

verkeersbordendatabase.

Een teveel aan informatie en verkeers-

borden bij elkaar schept alleen maar

verwarring.

John Boender van CROW zegt in de

Telegraaf dat maar weinig wegbeheer-

ders ‘exact weten welke borden ze waar

hebben staan en hoeveel dat er zijn’.

Volgens Hoogeveen van HR Groep

biedt de landelijke verkeersbordendata-

base uitkomst. Er zitten zo’n drie mil-

joen verkeersborden in dat bestand, dat

jaarlijks wordt geactualiseerd: een

gemiddelde van zestien per vierkante

kilometer. “Door kritisch te kijken naar

de inrichting van de openbare ruimte

kunnen besparingen van 20 tot 25 pro-

cent in het borden- en palenbestand

worden bewerkstelligd.”

Via de database kunnen wegbeheerders

zien welke borden waar staan en in

welke staat ze verkeren. Ook kunnen de

verkeersborden ‘met elkaar communi-

ceren’ wanneer sensoren zijn gekop-

peld. “De data landt in de database en

daarvan uit communiceren we met

wegbeheerder en afnemers van de

data”, zegt Hoogeveen.

In maart 2017 ging een proef met Intel-

ligent Public Space Management in Rijs-

wijk in voorbereiding. Een proef met

een ‘slim bamboebord’ in de gemeente

Den Bosch volgde in mei 2017.

Hoogeveen voegt verder toe dat dankzij

de verkeersbordendatabase het aantal

in omloop zijnde verkeersborden verso-

berd kan worden. Tijdens een inventari-

satie vond HR-Groep 600.000 ‘pseu-

do-RVV-borden’. “Daarover willen we

graag in gesprek met wegbeheerders.”

Bron: Verkeerskunde

Nu al starten met het beter markeren van onze fietspadenAuto(snel)wegen zijn rijkelijk bedeeld

met uniforme, goed doordachte marke-

ringen, bewegwijzering en bebording.

Hoe zit dat met onze fietspaden? In dit

artikel aandacht voor handreikingen

vanuit het project het Vergevings-

gezinde Fietspad, een gezamenlijk initi-

atief van het ministerie van (toen nog)

IenM, provincies (Overijssel, Friesland,

Utrecht), gemeenten (Zwolle, Sudwest

Fryslân), politie, de Fietsersbond, de

RUG en penvoerder Royal Hasko-

ningDHV.

Conclusie van het project is dat marke-

ring op fietspaden ongevallen voorkomt

en het fietscomfort verhoogt. De check-

list die onder andere voortkomt uit dit

project, geeft voor vier typen tweerich-

tingenfietspaden (gebruik en breedte)

een afwegingskader aan en aanbevelin-

gen voor kosteneffectieve maatregelen

op de korte termijn, waaronder een

advies voor markering per type.

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 10

B.O.M. op schoolWie kent het niet? Foutgeparkeerde

auto’s bij basisscholen – liefst zo dicht

mogelijk bij de ingang – ouders en

leerlingen die op het trottoir fietsen en

overstekende kinderen. Bij menig basis-

school heerst chaos net voor en na

schooltijd. 

In Zwartsluis pakt men het anders aan.

Daar startte vorige maand het allereer-

ste B.O.M. project: kinderen zijn Basis-

school OmgevingsManager. Zij leiden

de drukte in goede banen.

De pilot is tot stand gekomen met hulp

van de leerlingenraad van basisschool

de Aremberg in Zwartsluis. Dus niet

bedacht door volwassenen of experts,

maar door kinderen uit de bovenbouw

van de school.

Sparen voor beloningen

Er is door leerlingen een handboek

gemaakt. Hierin staan de spelregels

voor het verkeersgedrag in de buurt van

de school, de beloningen die met goed

gedrag te verdienen zijn en de waar-

schuwingen of straffen voor slecht

gedrag. In de zeven weken dat de pilot

duurde, liepen leerlingen als omge-

vingsmanagers rondom de school; het

B.O.M.-boekje op zak en belonings-

kaarten voor goed gedrag in de hand.

Met goed gedrag kunnen kinderen bij-

voorbeeld voor een B.O.M.-beer of

zwembadkaartjes sparen. De inzet van

B.O.M.’ers werkt. Het verkeersgedrag in

de omgeving van de school met 220

leerlingen is verbeterd. Zelfs met zeven

parkeerplaatsen minder. 

Vervolg

Na de zomervakantie kijkt ROV

Oost-Nederland of het B.O.M.-project

ook ingezet kan worden voor thema’s

als de fietsverlichtingsactie, praktijkles-

sen verkeer, avondvierdaagse, en het

afscheid van groep acht. Ook krijgen

andere gemeenten en scholen in Over-

ijssel in 2019 mogelijk een kans om een

B.O.M.-proces te doorlopen.

Voor meer informatie klik hier.

Groningen dooft lantarenpalen langs provinciale wegenDe provincie Groningen wil ’s avonds en

’s nachts de verlichting naast provinciale

wegen doven op plekken waar de ver-

keersveiligheid dit toelaat. Daarom wor-

den op zoveel mogelijk plekken de lan-

taarnpalen vervangen door andere

technieken, zoals reflecterende lijnen

op het asfalt. Dit gebeurt nu bijvoor-

beeld al op het fietspad tussen Hooge-

zand en Groningen. 

De provincie wil het gebruik van open-

bare verlichting beperken om energie te

besparen, om lichtvervuiling tegen te

gaan en om verstoring voor dieren te

beperken. Dit past bij het beleid om de

mobiliteit, de infrastructuur en het

onderhoud groener en slimmer te

maken.

Bron: Verkeersnet

Tips voor schoolbrengdagOok dit jaar organiseert SCHOOL op

SEEF in Zuid-Holland weer de School-

brengdag. Een dag waarop alle ouders

en leerlingen in die regio worden opge-

roepen lopend of op de fiets naar

school te gaan.

Door de auto te laten staan, zijn de leer-

lingen goed bezig voor hun gezond-

heid, de verkeersveiligheid rondom

school, het milieu, hun verkeersvaardig-

heid en het is nog eens leuk ook!

De SCHOOL op SEEF Schoolbrengdag

2018 vindt plaats op donderdag 20 sep-

tember 2018.

Met de Schoolbrengdag wordt ook aan-

dacht gevraagd voor de rol van ouders

in de verkeersopvoeding.

Deze rol is belangrijker dan ze zelf den-

ken. Dit blijkt uit recent onderzoek van

Bureau Tabula Rasa.

Op de website http://www.schoolop-

seef.nl/schoolbrengdag, worden sug-

gesties gedaan om invulling aan de dag

te geven.

Experts komen met oplossing voor telefoongebruik in het verkeer Ruim vijftig nationale en internationale

experts slaan de handen ineen om

onveilig gebruik van de smartphone in

het verkeer in Nederland tegen te gaan.

Ze presenteren in september een con-

crete oplossing aan het ministerie van

Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Dat

is de uitkomst van de conferentie Weg

van verleiding, dat verzekeraar Interpolis

onlangs hield op het ministerie.

Bron: Verkeersnet

Nissan Leaf krijgt 5 Euro NCAP-sterren mede dankzij fietsersdetectieDe nieuwste uitvoering van de elektri-

sche Nissan Leaf heeft als eerste auto

dit jaar vijf sterren gekregen van Euro

NCAP, onder meer vanwege een auto-

matisch noodstopsysteem dat fietsers

kan detecteren.

De eerste systemen reageerden alleen

op andere auto’s. Onlangs zijn de veilig-

heidseisen aangescherpt met betrek-

king tot auto- en voetgangersbotsingen

en recent ook om botsingen met fiet-

sers. Andere aangescherpte eisen

betreffen de detectie van voetgangers

bij slechte lichtomstandigheden en in

het donker.

De elektrische Nissan Leaf is de eerste

auto die aan de nieuwe eisen voldoet.

Voor meer informatie klik hier.

11

Slimme fietsbel voor seniorenIn ’s-Hertogenbosch is een pilot gestart

waarbij een groep senioren gebruik-

maakt van een slimme fietsbel. De fiets-

bel geeft aan of men een gevaarlijk punt

nadert.

De ‘SafeToBike’-oplossing bestaat uit een

smartphone-app en een slimme fietsbel.

De app kan dankzij GPS continu de route

van een fietser matchen met een cen-

trale database, waarin alle locaties zijn

opgenomen waar veel fietsongelukken

plaatsvinden. Via een bluetooth-koppe-

ling krijgt die zo een waarschuwing via

een licht-, of geluidssignaal op de elek-

tronische fietsbel op het stuur.

Fietsers kunnen via de app ook zelf aan-

geven wat zij als gevaarlijke punten

beschouwen. Deze informatie kan wor-

den doorgespeeld aan de wegbeheer-

der, die dan eventueel maatregelen kan

treffen.

Het idee kwam een paar jaar geleden

voort uit een hackaton van softwarebe-

drijf SAP en is ondertussen al in de

praktijk beproefd onder een groep

scholieren.

De slimme fietsbellen zijn gemonteerd

op fietsen van enkele tientallen senio-

ren die de komende maanden proef-

ondervindelijk moeten ervaren of deze

oplossing bijdraagt aan een grotere

bewustwording, aldus de initiatief-

nemers waaronder de provincie

Noord-Brabant, SAP en Interpolis.

Bron: Fietsberaad.nl

KENNIS EN PUBLICATIES

Investeren in lopen loont!, CROWHeeft u behoefte aan kennis over de

baten van investeren in lopen? Of wilt u

weten welke baten van lopen betrekking

hebben op het bereiken van uw doelen

op vele beleidsterreinen? Het rapport

‘Verkenning effecten van investeren in

lopen’ geeft antwoord op die vragen.

Met het rapport kunt u onder andere in

gesprek gaan met collega’s van andere

beleids sectoren en kijken naar hoe u

elkaar kunt versterken, van elkaar kunt

leren en wellicht middelen kunt samen-

voegen. Gaat u binnenkort aan de slag

met een project waarbij het toegangs-

regime voor fietsers in voetgangersge-

bieden wijzigt? Meld u dan aan voor het

evaluatie-onderzoek. Neem contact op

met Emile Oosterbrink: 

emile.oostenbrink@crow.nl /

06 10669493.

Direct aan de slag met het rapport? 

U kunt het rapport hier raadplegen.

Essential evidence: mobile phone use while driving, Travelwest Hands-free bellen is niet veiliger dan

hand-held bellen. Dat is de conclusie

van dit samenvattende onderzoek waar

onder andere de Universiteit van

West-Engeland bij betrokken was.

Elektrische fietser loopt niet meer risico dan gewone fietserHet aantal ongevallen met e-bikes is dit

jaar toegenomen. In 2017 waren in de

eerste vijf maanden 270 e-bikes betrok-

ken bij een ongeval, in 2018 zijn dat er

341, een stijging van 26% zo meldt het

Verbond van verzekeraars. Dat sugge-

reert dat een e-fiets gevaarlijker is. Een

gewone fietser loopt echter evenveel

risico door een ongeval in het zieken-

huis te belanden als een elektrische

fietser. 

De cijfers komen van STAR, een samen-

werkingsverband van de politie,

verkeers kundig ICT-bureau VIA en het

Verbond van Verzekeraars, waarbij niet

wordt toegelicht wat men precies ver-

staat onder een verkeersongeval.

Een studie van de Universiteit Utrecht

leert echter dat de elektrische fietser

per kilometer niet meer risico loopt om

door een ongeval in het ziekenhuis te

belanden dan een gewone fietser. 

Dat elektrisch fietsen vaak als gevaarlijk

wordt bestempeld is overigens niet zo

verwonderlijk. In 2014 bijvoorbeeld

leidde onderzoek nog tot de conclusie

dat e-fietsers méér kans hadden op een

letselongeval. De nieuwe studie weer-

legt die resultaten.

De studie uit 2014 werd uitgevoerd door

Rijkswaterstaat-onderzoeker Paul Sche-

pers en anderen. In deze studie werden

ongevallencijfers van e-fietsers en

gewone fietsers vergeleken en gecorri-

geerd op zaken als leeftijd en fietsfre-

quentie.

Dat onderzoek is nu door dezelfde Paul

Schepers – onder de vlag van de Uni-

versiteit Utrecht – nog eens herhaald.

Schepers kon daarbij beschikken over

nieuwe data en dat leidde tot nieuwe

inzichten. De resultaten zijn gepubli-

ceerd door het Internationaal Transport

Forum, een wetenschappelijk platform

van de OECD.

Het blijkt dat als je bij de vergelijking van

de ongevallencijfers het aantal kilome-

ters dat een e-fietser aflegt, verdiscon-

teert, e-fietsers per gereden kilometer

niet vaker letsel oplopen waarvoor men

naar het ziekenhuis moet, dan gewone

fietsers.

Nog altijd is de kans om op de Spoedei-

sende hulp te belanden groter voor

e-fietsers, maar dat is terug te voeren

op factoren als leeftijd en fietsfrequen-

tie. Hetzelfde geldt voor kans op omval-

len tijdens het op- en afstappen.

Gemiddeld is die even groot voor een

e-fietser als voor een vergelijkbare

gewone fietser. Alleen overkomt het

meer e-fietsers omdat die gemiddeld

ouder zijn. Reden temeer volgens Sche-

pers om fietsen voor ouderen zo te ont-

werpen dat men zittend in het zadel

met de voeten bij de grond kan.

Opvallende detail dat ook uit het onder-

zoek naar voren kwam is dat de

gezondheid van e-fietsers (die gemid-

deld minder is dan van gewone fietsers)

niet van invloed blijkt op de kans op een

ongeval. 

Schepers constateert verder nog dat

nieuwe e-fietsers vaker een middenmo-

tor hebben, tegen een paar jaar geleden

nog vaak een voorwielmotor. Dat kan er

wellicht ook een beetje aan hebben bij-

gedragen dat de ongevallencijfers voor

e-fietsers gunstiger uit de bus komen. 

Bron: Fietsberaad.nl

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 12

Fietsen kan een bijdrage leveren aan valpreventie voor ouderenOuderen, fietsen en vallen worden vaak

in één adem genoemd als men het

heeft over fietsongevallen. Maar er is

ook een positieve keerzijde. Fietsen kan

een bijdrage leveren aan valpreventie

voor ouderen.

Uit onderzoek van Mirjam Pijnappels,

hoogleraar mobiliteit veroudering, afde-

ling bewegingswetenschappen aan de

VU, blijkt dat fietsen een positieve

invloed heeft op risicofactoren die te

maken hebben met vallen, waaronder

een verminderd evenwicht, spierzwakte

en gebrek aan zelfvertrouwen als het

gaat om het handhaven van het even-

wicht.

De zelfrijdende auto: de dilemma’s van de wegbeheerderHoewel niemand nog weet hoe het ver-

keer er in de toekomst precies uit komt

te zien, moeten wegbeheerders nu al

inspelen op de ontwikkelingen. Ver-

keerskundige John Boender is bij

CROW werkzaam en werkt aan richtlij-

nen om infrastructuur geschikt te

maken voor auto’s met ADAS en, uitein-

delijk, de zelfrijdende auto. Tijdens het

ADAS Congres op 20 september 2018

vertelt hij welke uitdagingen de wegbe-

heerders te wachten staan. In dit artikel

al een opmaat naar zijn verhaal.

Evaluatie Beginnersregeling rijbewijs, RegioplanRapport met evaluatie van het begin-

nersrijbewijs, waarbij beginnende auto-

mobilisten na twee ernstige overtredin-

gen een rijvaardigheidsonderzoek

krijgen. De resultaten zijn niet heel posi-

tief. De pakkans is erg klein en áls deze

bestuurders al worden aangehouden,

heeft dit niet altijd consequenties van-

wege slechte communicatie tussen

instanties. Bovendien zijn automobilisten

nauwelijks op de hoogte van de regeling,

terwijl deze juist voor een schrikeffect

moet zorgen. Er wordt een aantal aan-

bevelingen voor verbetering gegeven.

Eindrapport kwaliteits-verbetering informatieketen verkeersongevallenregistratie, RWSRijkswaterstaat is beheerder van het

zogenoemde BRON bestand (Bestand

geRegistreerde Ongevallen in Nederland)

waarin gegevens over ongevallen worden

verzameld. Er is onderzoek gedaan naar

de totstandkoming van BRON, ontwikke-

lingen met betrekking tot de kwaliteit van

de registratie, mogelijke andere bronnen

die leiden tot een betere registratiegraad,

formele doelen waarvoor ongevalsregis-

tratie nodig is, de informatiebehoefte van

de gebruikers en mogelijke organisatie-

vormen. Daarnaast zijn de juridische

gevolgen van de AVG (Algemene Veror-

dening Gegevensbescherming) getoetst.

In dit rapport zijn de belangrijkste resulta-

ten uit de onderzoeken samengevat en

wordt afgesloten met een synthese en

overall aanbevelingen.

The Bumpy Road to Automated Vehicles: Why Better Infrastructure Will Ease the Journey: EuroRAP Dit rapport doet verslag van een onder-

zoek naar de relatie tussen weginfra-

structuur en veiligheid als het gaat om

de verschillende stadia van automati-

sche voertuigen. Het geeft daarnaast

een raamwerk voor infrastructurele

investeringen als het gaat om veiligheid.

Proactieve aanpak rode draad bij verkeersveiligheidsbeleid, ROV Magazine Zuid-HollandWat hebben de beleidsplannen DV3

(Duurzaam Veilig) en het SPV 2030

(Strategisch Plan Verkeersveiligheid)

met elkaar gemeen en wat zijn de ver-

nieuwingen? In dit artikel een verslag

van een interview met Anneke Smilde,

namens het ministerie van IenW pro-

jectleider van het SPV 2030 en Letty

Aarts van SWOV, nauw betrokken bij het

SPV 2030 en projectleider van DV3.

Samen stilstaan bij rijden, IdeateVerslag van een pilot (proef) van een

zelfevaluatiescan (zelftest) onder

oudere automobilisten in de gemeente

Raalte. De zelfevaluatiescan helpt

oudere automobilisten de kwaliteit van

de eigen rijvaardigheid te testen. En om

hen te motiveren om met de omgeving

in gesprek te gaan en maatregelen te

nemen als de rijvaardigheid onvol-

doende blijkt.

Dit rapport is een vervolg op eerdere

adviezen uit december 2016 over de

ontwikkeling en positionering van de

zelfevaluatietest.

Het ministerie van Infrastructuur en

Waterstaat en Regionaal Orgaan Ver-

keersveiligheid (ROV) Oost-Nederland

wilden onderzoeken hoe een online

zelftest oudere automobilisten helpt om

zo lang mogelijk mobiel te blijven.

Snelheidsovertreders: waar wordt het hardst gereden? NDWIn de gemeenten Aalsmeer en

Ouder-Amstel rijdt men het vaakst te

hard op wegen waar vijftig kilometer

per uur gereden mag worden. Dat blijkt

uit onderzoek van de Nationale Data-

bank Wegverkeergegevens (NDW). De

Waddeneilanden en de gemeenten Fer-

werderadiel en Enkhuizen zijn de best

presterende gebieden.

Voor het onderzoek is gekeken naar het

aantal snelheidsoverschrijdingen op 50

km-wegen. Met behulp van de histori-

sche database heeft het NDW voor deze

wegen bepaald hoe vaak de maximum-

snelheid wordt overschreden. Hiervoor

is gebruikgemaakt van een complete

maand aan snelheidsdata.

Afgaande op de resultaten zijn Zeeland

en Friesland de beste provincies.

Overijssel scoort het slechtst; daar

wordt op bijna achttien procent van de

50 km-wegen te hard gereden. Op

gemeentelijk niveau scoren Aalsmeer

en Ouder-Amstel het minste. In beide

gemeenten wordt op meer dan 35 pro-

cent van de 50 km-wegen te hard gere-

den.

Voor meer informatie klik hier.

13

Lichtvoering fietsers 2017-2018In deze rapportage treft u gegevens aan

over de ontwikkelingen op het gebied

van lichtvoering van fietsers. Wat onder

andere opvalt is dat lichtvoering onder

fietsers met een e-bike veel groter is

dan bij een reguliere fiets.

Eindrapport evaluatie invoering T-rijbewijs 2018Dit eindrapport beschrijft de bevindin-

gen uit de gehele periode van onder-

zoek. Via een aantal evaluatiestappen is

bekeken in hoeverre met de invoering

van het T-rijbewijs aan de voorwaarden

is voldaan om een verbetering van de

verkeersveiligheid te realiseren.

Onderzoek rijden onder invloed, ministerie van Infrastructuur en WaterstaatHet aandeel automobilisten dat rijdt

onder invloed is de afgelopen vijftien

jaar significant gedaald: van 4 procent in

2002 naar 1,4 procent in 2017. Dat komt

doordat de sociale norm is verschoven

en mensen daar naar handelen.

Bewustwordingscampagnes van Veilig

Verkeer Nederland en het ministerie van

Infrastructuur en Waterstaat dragen

daaraan bij.

Dat blijkt uit een tweejaarlijks onder-

zoek naar Rijden onder invloed, uitge-

voerd in opdracht van het ministerie van

IenW. Bewustwordingscampagnes,

zoals de Bob-campagne, leveren een

bijdrage aan gewenste gedragsverande-

ring.

Voor meer informatie zie Verkeers-

kunde.

Overwegveiligheid, een risicovolle kruising van belangen, Onderzoeksraad voor VeiligheidDe Onderzoeksraad voor Veiligheid

vindt onbeveiligde spoorwegoverwe-

gen ontoelaatbaar. De raad vindt dat ze

zo snel mogelijk moeten worden opge-

heven of beveiligd. Het aantal doden op

overwegen moet omlaag. Vergelijkbare

aanbevelingen van de voorganger van

de Onderzoeksraad in 2003 zijn niet

opgevolgd door de toenmalige minister

van Verkeer en Waterstaat. Dat moet nu

alsnog gebeuren. Bijvoorbeeld bij de

lopende modernisering van de spoor-

wegwetgeving, aldus de Onderzoeks-

raad.

Klik hier voor het hele onderzoek en

hier voor de animatie over het rapport.

Compacte auto niet veilig genoeg, ADACKleinere auto’s bieden onvoldoende

bescherming bij verkeersongevallen.

Vooral het gordelsysteem en de wer-

king van de airbag laat te wensen over.

Dat blijkt uit onderzoek van het Duitse

onderzoeksbureau ADAC. Voor meer

informatie klik hier.

Review and assessment of pre-driver interventions in Scotland, Transport Scotland & TRL Dit onderzoek laat zien dat verkeerse-

ducatieve interventies voor jongeren die

nog hun rijbewijs moeten gaan halen,

vooralsnog op zichzelf geen effect heb-

ben op de verkeersveiligheid. Er is geen

verschil in effectiviteit aangetoond tus-

sen de interventies onderling. Een meer

gecoördineerde aanpak wordt aanbe-

volen.

Veilig onderweg met de auto, SWOVHet duurt mogelijk nog tientallen jaren

voordat auto’s in alle omstandigheden

volledig automatisch rijden. Dat blijkt uit

deze publicatie van SWOV in samen-

werking met RAI Vereniging. De intro-

ductie van volledig zelfrijdende auto’s is

gecompliceerd door onder meer

onvoorspelbaar menselijk gedrag. Dat

vraagt meer ontwikkelingstijd en ruimte

om veilig te testen.

Onderzoek naar dodelijke verkeersongevallen op rijkswegen in 2016, SWOVIn opdracht van Rijkswaterstaat heeft

SWOV onderzoek gedaan naar de

dodelijke ongevallen die in 2016 op

rijkswegen hebben plaatsgevonden. Het

doel van het onderzoek was te leren van

de ongevallen die plaatsvinden, zodat

deze in de toekomst mogelijk kunnen

worden voorkomen.

Het aantal ernstig verkeersgewonden in de Vervoerregio Amsterdam – Ontwikkelingen in de periode 2007-2016, SWOVVoor de Vervoerregio Amsterdam heeft

SWOV een schatting gemaakt van het

aantal ernstig verkeersgewonden in de

periode 2007-2016. Dit aantal is een

belangrijke indicator voor de ontwikke-

ling van de verkeersveiligheid op regio-

naal niveau.

Voor 2016 wordt het aantal ernstig ver-

keersgewonden in de Vervoerregio

Amsterdam geschat op 2.070: een stij-

ging van 2% ten opzichte van 2010. Lan-

delijk steeg het aantal ernstig verkeers-

gewonden met 12%.

Voetganger steekt niet anders over bij zelfrijdende auto, SWOVNadert een zelfrijdende auto, dan ste-

ken voetgangers niet anders over en

voelen ze ook niet meer stress dan

wanneer een ‘gewone’ auto komt aan-

rijden. Dat blijkt uit onderzoek van de

SWOV dat gepubliceerd is in het tijd-

schrift Transportation Research.

Voor meer informatie klik hier.

Over verkeersveligheid | Nieuwsbrief Nº34 September 2018 14

CONGRESSEN/BIJEENKOMSTEN

17 oktober 2018European Conference on Work-Related

Road Safety, Brussel

Voor meer informatie klik hier.

18 oktober 2018Fietsberaad Ontwerperscafé Fietsers

over plattelandswegen, Provincie

Zuid-Holland

Voor meer informatie klik hier.

25 en 26 oktoberICTCT, Porto Portugal

Voor meer informatie klik hier.

31 oktober en 1 november 2018NVC, 1931 Congrescentrum ‘s-Herto-

genbosch

Voor meer informatie klik hier.

18 maart 2019Vlaams Congres Verkeersveiligheid,

Vilvoorde

TERUGBLIK

27 en 28 juni CROW Infradagen, Congrescentrum

Papendal

Voor de terugblik klik hier.

20 en 21 juni 2018 Nationaal Fietscongres, Rotterdam

Voor de terugblik klik hier.

19 juni 2018 Safer and Smarter: The Road to 2030,

PIN-Conferentie, Brussel

Voor de terugblik klik hier.

NIEUWE EN AANGEPASTE FACTSHEETS, SWOV Update factsheet

Rijden onder invloed van alcohol

http://www.verkeerskunde.nl/system/

xmail/statistics/nieuws/2018/in-de-ge-

meenten-aalsmeer-en-ouder-am-

stel-wordt.55218.lynkx http://www.ver-

keerskunde.nl/system/xmail/statistics/

nieuws/2018/in-de-gemeenten-aals-

meer-en-ouder-amstel-wordt.55218.

lynkx

19 september 2018De European Day Without A Road Death

(EDWARD)

Voor meer informatie klik hier.

20 september 2018ADAS-congres, Autotron Rosmalen

Voor meer informatie klik hier.

25 september 2018Nationaal voetgangerscongres, Amster-

dam

Voor meer informatie klik hier.

10 en 11 oktober 2018International Cycling Safety

Conference, Barcelona

Voor meer informatie klik hier.

11 oktober 2018ADVERTS workshop (over afleiding

reclameborden), Brussel

Voor meer informatie klik hier.

12 oktober 2018Eindcongres EU-projecten InDeV,

PROSPECT, XCYCLE over verkeersveilig-

heid en kwetsbare verkeersdeelnemers,

Barcelona

Voor meer informatie klik hier.

Colofon

Voor meer informatie over dit nummer:

Wilma Slinger

E-mail: wilma.slinger@crow.nl

Dit is een uitgave gefinancierd uit het

KpVV-programma dat CROW uitvoert

namens de gezamenlijke overheden.

De nieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar.

U kunt zich abonneren via www.crow.nl/

nieuwsbrief-ovv.

vormgeving

Inpladi bv, Cuijk

contact

CROW-KpVV

Postbus 37

6710 BA Ede

Horaplantsoen 18, 6717 LT Ede

Jaarbeursplein 22, 3521 AP Utrecht

T 0318 - 69 53 15

E klantenservice@crow.nl

I www.crow.nl/kpvv

Praktische kennis

direct toepasbaar

Over CROW-KpVV

In opdracht van de gezamenlijke overheden

voert CROW een KpVV-Meerjarenprogramma uit,

met als doel een bijdrage leveren aan het compe-

tenter maken van de overheid op het gebied van

mobiliteit. CROW-KpVV is actief op de volgende

gebieden: Collectief Vervoer, Fiets (onder het merk

CROW-Fietsberaad), Mobiliteit en Wegontwerp.

In een breed netwerk met andere kennisinstituten

en maatschappelijke organisaties is CROW-KpVV

betrokken bij actuele ontwikkelingen in het decen-

trale beleid en verspreidt en borgt relevante kennis.

CROW-KpVV signaleert nieuwe ontwikkelingen,

geeft aan wat hun betekenis is en wat de gevolgen

kunnen zijn.

KENNIS

Online Kennismodule Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheid en toegankelijkheid zijn belang­rijke thema’s voor zowel het vormen, uitvoeren en bewaken van verkeersbeleid zoals het ontwerp van wegen. Hebt u een vraag over verkeersveiligheid? Dan is de kennismodule ‘Verkeersveiligheid en toe­gankelijkheid’ de meest complete bron van kennis voor het vinden van uw antwoord. Deze kennis­module bevat onder andere het Handboek Verkeers veiligheid (publicatie 261), de MKBA­tool 30 km/h­wegen en de publicatie Lopen loont ­ de voetganger in beleid, ontwerp en beheer (publica­tie 333).

Bekijk wat er nog meer in zit . Klik hier.

Online Kennismodule Mobiliteit en Gedrag

Wilt u verkeersveiligheid vergroten door het gedrag van verkeersdeelnemers te beïnvloeden? Met de Online Kennismodule Mobiliteit en gedrag krijgt u hiervoor theoretische en praktische hand­vatten aangereikt. De kennis varieert van het opzetten van een goede probleemanalyse tot de uitvoering van beïnvloedingstechnieken en gedragsmaatregelen. Deze kennismodule bevat onder andere de publicatie Mobiliteit en gedrag ­ begrijpen en beïnvloeden (publicatie 348), het Handboek verkeersveiligheid (publicatie 261) en de Handleiding checklist verkeerseducatie.

Lees meer over deze kennismodule. Klik hier.

Toolkit Permanente Verkeerseducatie

Het is belangrijk om verkeersdeelnemers gedu­rende hun gehele ‘verkeersleven’ de benodigde kennis, vaardigheden en motivatie bij te brengen voor een veilige deelname aan het verkeer. Dat noemen we ‘permanente verkeerseducatie’. Er zijn veel hulpmiddelen beschikbaar in de vorm van les­pakketten, voorlichtingsprojecten, cursussen en opleidingen. Deze Toolkit maakt het mogelijk om de juiste middelen voor de juiste doelgroep te vin­den.

Bekijk de mogelijkheden van de tool. Klik hier.

CURSUSSEN

14 november 2018Introductiecursus: Mobiliteit en gedrag

De veiligheid of doorstroming in uw omgeving verbeteren, betekent dat u menselijk gedrag moet veranderen. Maar ….de mens verandert niet zomaar. U moet de omgeving of omstandigheden veranderen, wil de mens ander gedrag laten zien. Hoe stimuleert u dat inwoners hun verantwoorde­lijkheid nemen voor doorstroming of de veiligheid in hun wijk? Welke kleine, relatief goedkope, publieksvriendelijke maatregelen zijn effectief om verkeersveilig gedrag of vervoersmiddelkeuze te stimuleren? Hoe komt u erachter welke maatregel het meest effectief is en daadwerkelijk effect heeft op straat? Ga op 14 november met deze vragen aan de slag in de introductiecursus Mobiliteit en Gedrag.

U krijgt les van een rot in het vak. Matthijs Dic­ke­Ogenia is verkeerspsycholoog en heeft vijftien jaar ervaring als wetenschapper en adviseur bij een verkeerskundig adviesbureau. Naast adviseur is hij docent Mobiliteit en Gedrag aan Hogeschool Windesheim en docent verkeersveiligheid aan de Politieacademie. Hij koppelt theorie direct aan zijn praktijkervaring en leert u de valkuilen van gedragsverandering herkennen. U leert het van de beste!

Bekijk het programma en reserveer een plaats. Klik hier.

NIEUWSBRIEVEN

Nieuwsbrief Over Verkeersveiligheid. Klik hier.

Nieuwsbrief Effectieve verkeers educatie. Klik hier.

AGENDA

14 november 2018

Introductiecursus Mobiliteit en Gedrag Klik hier.

31 oktober – 1 november 2018

Nationaal verkeerskundecongres 2018Klik hier.

WAT BIEDT CROW U OP HET GEBIED VAN VERKEERSVEILIGHEID?

15