Over rekentoetsen gesproken…

Een natte spons weegt 1 kilo. Dit gewicht bestaat voor 99% uit water. Knijp de spons zodanig uit dat het gewicht nog maar voor 98% uit water bestaat. Hoeveel gram weegt hij nu?

Rekenbeleid bij U op school: eerst denken dan doen!

1 februari 2011Peter van Wijk

Programma• Wat doet uw school aan het onderhouden van de

rekenvaardigheid van leerlingen? • Is het een onderdeel van de reguliere wiskundeles? • Zijn er aparte rekenlessen? • Sluit het (reken)onderwijs aan op wat er in het primair

onderwijs gebeurt? • Heeft uw school een speciaal rekentraject voor

leerlingen die naar de pabo willen? • Is er verschil in aanpak van vmbo en havo/vwo?

Waarom wil jij eigenlijk iets aan rekenen gaan doen?

• Overleg in groepjes van 3-en.

Redenen die genoemd worden• We krijgen ca. 56 euro per leerling per jaar.• We gaan ze beter toerusten voor rekenen in de vakken van het VO.• Rekentoets VO• Het kan efficiënter• Leerlingen willen ook• We gaan alsnog doen wat al 15 jaar niet meer gedaan wordt op de

basisschool.• De schoolleiding draagt het ons op. • We willen leerlingen toerusten voor de kwantitatieve kant van de

wereld om ons heen.• Vroeger leerden ze dat wel en dat willen we terug.

Kwaliteiten Realistisch Rekenen VervormingenHet gaat om meer dan alleen oefenen Oefenen is niet meer belangrijkContexten zijn belangrijk om verbinding te leggen met de wereld om je heen

Alles moet in contexten.Contexten zijn talige omschrijvingen in het boek.

Gebruik maken van verschillende oplossingsstrategieën van leerlingen is belangrijk.

Leerlingen steeds allerlei oplossingsstrategieën aanreiken.

Inzicht in de rekenbewerking is belangrijk. Als je een som snapt hoef je niet meer te oefenen.De rekenmachine moet goed worden ingezet: wanneer wel, wanneer niet, kritisch op de uitkomsten.

Je hoeft niet meer te rekenen, want je hebt toch een rekenmachine.

Alle schoolboeken zijn inmiddels op realistische leest geschoeid.

Het boek is heilig. Alles moet gedaan. Geen tijd voor zaken naast het boek.

Verbinding met de werkelijkheid maakt het voor leerlingen leuker en betekenisvoller.

Het moet altijd leuk en het mag nooit moeilijk.

Kolomsgewijs rekenen blijft dicht bij het denken van het kind, is voor vele kinderen een mooi eindpunt, maar voor veel andere kinderen een mooie opstap naar meer formeel rekenen.

Het standaardalgoritme mag aan geen enkele leerling meer onderwezen worden, want die deugen niet.

Kinderen verschillen in denken en in oplossen en in tempo. Het is goed daar rekening mee te houden.

Rekenles is individueel werken uit het boek.

Alle kinderen moeten adequaat toegerust worden voor de kwantitatieve kant van de wereld om ons heen.

Alle kinderen moeten het gehele programma door, ook als ze in groep 7 en 8 daar niets van bijleren.

Je moet nadenken over:• Wiskunde • Alle leerlingen

• Opsporen deficiënties

• Functioneel niveau• Overgang PO-VO• Kale sommen• Apart rekenuur

• Schoolbreed• RT voor een klein

aantal leerlingen• Aansluiten bij groei van

leerlingen• Streef niveau• Overgang VO-HO• Contextsommen• Geïntegreerd

Wat zie je op dit moment op scholen?• Paniek• Aanschaffen van rekenboekjes• Beleidsarm invoeren• Weten niet goed wat er op de

basisschool gebeurt• Snappen de referentieniveaus niet• Toeschuiven naar wiskundesectie

Regelgeving

We gaan de leerlingen toetsen.Waarom? Waarop?

• Hiaten opsporen• Nulmeting• Selecteren• Diagnosticeren Dyscalculie• 1F, 2F, 3F-toets• PISA

Kunnen leerlingen dit?• ABC-toets: brugklas

• 2F-toets: eind havo 3, vwo3, vmbo 4

• 3F-toets: eind havo 5, CM-profiel

Rekentoets Voortgezet onderwijs

• Rekentoets in schooljaar 2013-2014 onderdeel van het eindexamen

• Moment?• Zak/slaagregeling?• Rekenmachine?• Onderdeel van wiskunde?

De rekenposters• Waarom rekenposters?

• Snappen we de posters?

Waar kom je rekenen tegen?• Bij allerlei vakken

• Wie gaat rekenen aanpakken op school? Eigenaarschap

• Rekenbeleid

Rekenposters

• Geef de opdrachten een plek op de posters

Vanuit OCW• Kerndoelen

• Examenprogramma’s

• Referentieniveaus rekenen: 1F, 2F, 3F

Hoe organiseer je het?Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4

Model 1 Rekentoets afnemen bij wiskunde

RemediërendKleine groepverplicht

RemediërendKleine groepverplicht

RemediërendKleine groepverplicht

Model 2 RekentoetsAfnemen bij wiskunde, extra uur

Extra uur Extra uur Extra uur Rekentoets

Model 3 Extra aandacht bij mentoraat

Extra aandacht bij wiskunde

Extra aandacht bij aardrijkskunde

Extra aandacht bij biologie

Model 4 RekentoetsAdvies

Vrijwillig Vrijwillig VrijwilligRekentoets

Hoe pak je rekenen aan: Drieslag rekenen

• rekenen aanleren in de les met een docent die ook met de leerlingen in gesprek gaat over het rekenen.

• rekenen gebruiken en toepassenin andere vakken (dan wiskunde), in beroepsvakken en/of in projecten en thema’s.

• (individuele) oefening; oefenen op papier, computer of individuele ondersteuning

Rekenbeleid

Visie en concepten?past aanpak bij de school

Wat ga je inzetten? materialen, ook ict

Aansluiting:Instroom, doorstroom,uitstroom

Hoe meet je?, visie, toetsen, welke en waarom

Wie gaat het betalentaakuren, extra geld (57)

Wat gebeurt al op school? rekenen in kaart brengen

Wie gaat wat doen?wiskunde of schoolbreed

Waarom?de aanleiding

Plaats binnen school? steun directie, langdurigEen plan

Doelgroepen, ook rekenzwakke leerlingen

Wat hebben we geleerd (1): • Geef rekenen een plek binnen de school:

• Steun van de directie• Leidend groepje docenten• Langdurig traject

• Breng in kaart wat school en docenten vinden van rekenen; • Visie, concepten, wat weet je• Past het binnen de schoolvisie

• Breng rekenkennis en rekengroei in kaart: toetsen, diagnostisch

Wat hebben we geleerd (2): • Verzamel, organiseer (en/of ontwikkel) materiaal• Meet instroom en uitstroom• Organiseer contact met PO en HO• Doe rekenen schoolbreed, dus niet alleen als

apart vak of bij wiskunde, ook bij andere vakken

Geef niet alleen les in rekenen maar over rekenen

Samengevat, tips• Eerst nadenken en dan organiseren

• Eerst visie bepalen en dan beslissen / aanschaffen

• Waar staat U? Waar staat uw school?

Stappenplan 1• Aanleiding rekenbeleid op zetten:

KwaliteitskaartenInspectieInternTrouw/Elsevier

PR

Stappenplan 2• Eerst: denken dan doen!!

• Dan: werkgroep wiskunde of schoolbreed?

• Visie op rekenen

• Geld: kwaliteitsslag taal en rekenen (gem. 57 euro per leerling)

Stappenplan 3• Wat is het verschil tussen rekenen en

wiskunde?• Zie: IJking referentiekader rekenen

wiskunde: http://www.taalenrekenen.nl/referentiekader/rel_doc/ijking/

Stappenplan 4, visie• Op welke manieren kun je aankijken tegen rekenen? • Gaat het om rekenen in de vakken of om rekenen als vak? • Gaat het om groei of gaat het om deficiënties opsporen? • Gaat het om bijhouden en onderhouden of gaat het om toetsen? • Ga je uit van steeds één rekenstrategie of zijn meerdere

strategieën ook mogelijk?• Heb je inzicht in rekendidactiek en welke didactische aanpak ga

je hanteren?• Vind jij dat binnen de wiskundeles en binnen andere vakken die

een beroep doen op rekenvaardigheden op dezelfde manier tegen rekenen aangekeken moet worden?

• Ben je goed op de hoogte van hoe leerlingen binnenkomen of wil je juist een nieuwe start maken?

Stappenplan 5, toetsen• Instaptoetsen PO-VO klas 1 Mieke van Groenestijn,

Hogeschool Utrecht• Cito-toetsen, 1F, 2F, 3F• DLE toetsen• Methode gebonden toetsen rondom rekenen• Eigen gemaakte toets• Voortgangstoetsen• Eindtoets (examens)Doel van de toets: Beoordelen (cijfer), Evalueren (je

kijkt naar je onderwijs),Diagnose (voor de docent/leerling)

Stappenplan 6• PO-VO overleg: Samenkomen met

toeleverende scholen. Basisstrategieën!• VO-HO: Contacten met

vervolgopleidingen in de buurt• Steun van de directie• Langdurig traject in de hele school• Breng in kaart de visie over rekenen en

hoe sluit die aan op de schoolvisie.

Stappenplan 7• Materiaal:www.math4all.nlwww.fi.uu.nl/experimenteel/rekenvoort/www.rekenweb.nlwww.sageproject.nlwww.gecijferd.nlhttp://web.science.uu.nl/wwwcdb/subw/salvo/lesmateriaal/default.php

MethoderekenboekenEigengemaakt materiaal

Vragen

• P.vanwijk@aps.nl