8/20/2019 Over de oorsprong van de namen „Helpoort" en "Helstraat“ te Maastricht

http://slidepdf.com/reader/full/over-de-oorsprong-van-de-namen-helpoort-en-helstraat-te-maastricht 1/2

Over de oorsprong van de namen

„Helpoort en Helstraat“ te Maastricht jwr47 

In het forum Helpoort en Helstraat (Sint Bernardusstraat) zijn diverse suggesties voor de oorsprongvan de namen „Helpoort en Helstraat (Sint Bernardusstraat)“ te aastri!ht geopperd" zoals een

smidse" een hels #ordeel" een s!heepshelling" een #rouwerij" een $ruitmagazijn%%%%

&en overtuigend antwoord is daarop e!hter (nog) niet gepu#li!eerd%

ij valt op" dat alle suggesties de #ron voor de naamgeving #innen de stadsmuren zoe$en en dat is

miss!hien een te $ortzi!htige #enadering% 'e speurto!ht naar de oorsprong van de namen

„Helpoort en Helstraat (Sint Bernardusstraat)“ te aastri!ht $an m%i% niet uitsluitend vanuit het

 perspe!tief aastri!ht plaatsvinden%

'e &uropese Helwegen vormen namelij$ een !ontinentaal ssteem" dat zi!h ver #uiten de grenzen

van ederland uitstre$t% *o$ in het !entrum van de na#urige stad Sittard vindt men #ijvoor#eeld

een Helstraat% +elli!ht he##en de Helstraten van Sittard en aastri!ht een gemeens!happelij$e #asis,

-anuit een &uropees standpunt zoals de $aart 'er Hellweg als ./01haldenweg. $an men aflezen"

dat de Helwegen" waartoe oo$ de „Helpoort en Helstraat (Sint Bernardusstraat)“ te aastri!ht

 #ehoren" een samenhang vertonen met de vru!ht#aarheid van de grond%

In dit geval is het voornamelij$ l0ss" maar er zijn oo$ $unstmatige #emestte soorten humus van een

la#el “Helle2 of “Heelweg2" respe!tievelij$ “Helweg2 voorzien3%

/0ss is er in uid5/im#urg 6 oo$ in Sittard en aastri!ht 6 meer dan genoeg te vinden" maar in het

&uropees ver#and leveren de /im#urgse l0ssgronden sle!hts een minimale #ijdrage%

'e l0ssgronden waren in de vroege middeleeuwen #ijzonder #elangrij$ voor de voedselvoorzieningvoor mens en wer$dier% 'e $waliteit van de gronden werd gemeten door het aantal geoogste

graan$orrels in verhouding tot het #enodigde aantal uitgezaaide graan$orrels te #ere$enen% +aar 

deze relatie onvoldoende #leef volgde een hongersnood enof de hongerdood% 'e l0sssoorten

vari8ren nogal en de l0ss#odem is gevoelig voor s!hadelij$e invloeden% Bij sommige l0sssoorten

 #ehaalden de professionele land#ouwers een waarde van 9 tot :;%

Bijzonder vru!ht#aar waren de l0ssgronden van het 'uitse aagden#urg en Santerre (in de <ranse

regio =i!ardi8" die ooit een deel van Belgi8 heeft gevormd)% In al deze l0ssge#ieden stuit men steeds

weer op straatnamen Helweg" Hellenstra1e" H0lle" respe!tievelij$ “>ue d?&nfer2 enz%

*mdat de l0ss in de ondergrond onzi!ht#aar was en de #evol$ing het me!hanisme van de

l0ssgronden niet #egreep" werd er als naam voor de vru!ht#aarste a$$ers “Hel2" “Helle2 of 

“Helweg2 enz% toegepast% 'it is mijns inziens dus oo$ het geval met de „Helpoort en Helstraat2 als

een onderdeel van de &uropese Helweg ge#eurd%

=ersoonlij$ vergelij$ i$ de Helweg het liefst met een zwamvlo$  of m!elium als het onderaardse

netwer$ van alle draden van een s!himmel of paddenstoel% 'eze liggen net als de l0ss ondergronds

en zijn onzi!ht#aar% +at wij waarnemen is alleen de paddenstoel" die te vergelij$en is met de

naam#ordjes voor de Helweg%

'e naam .Helle. #ete$ent dan “onderaardse l0ss. en de .Helweg. of .Helstraat. zijn dan

.onderaardse l0ssge#ieden.%

3 *ne!hte en &!hte Helweg5ar$eringen

8/20/2019 Over de oorsprong van de namen „Helpoort" en "Helstraat“ te Maastricht

http://slidepdf.com/reader/full/over-de-oorsprong-van-de-namen-helpoort-en-helstraat-te-maastricht 2/2

&en overzi!ht van deze Helwegen staat ter #es!hi$$ing in o%a%@

• 'er Hellweg als ./01haldenweg. (land$aart met de Aarolingis!he paltsen)

• >ue d?&nfer ap (land$aart met de <ranstalige Helwegen)

• he !elium of &uropean Culture (a!tueel overzi!ht met gedetailleerde land$aarten" in de

&ngels)• *ne!hte en &!hte Helweg5ar$eringen (:D%:%:;39) (ederlandse „helwegen“)

•  otities Bij de &tmologie -an Helweg" Heelweg" Hel (*nderw% (:E%:%:;39)

• 'e Heelwegen (en Fndere Helwegen) in ederland (::%:%:;39)

• Statistie$en -oor Het Helweg5ssteem (37%:%:;39)

• 'e Stru!tuur 'er Helwegen (3E%:%:;39)

• Capita Sele!ta over de /0ssdepots en de Helwegen in het <ran$enrij$ van Clovis en Aarel

de Grote 6 D%:%:;39

• 'e Helweg als l0ssdepotweg (E%:%:;39)

en in de #logs@

• 'e Helweg als l0ssdepotweg

• he Histor of the Hellweg

• 'er Hellweg als /01haldenweg