opvoeden ‘Lukt het bij jou - waar blijven de kinderen · survivalgids gaat over meer dan alleen...

2
www.destentor.nl vrijdag 2 november 2012 24 | extra Ouderen die benzodiazepines (pil- len tegen slapeloosheid en/of angst) gaan gebruiken, vergroten daarmee de kans dat zij dement worden met 50 procent. Dit blijkt uit een Franse studie onder ruim 1.000 ouderen die 15 jaar werden gevolgd. De studie was zo opgezet dat uitgesloten werd dat het ge- bruik van benzodiazepines het ge- volg was van dementie. http://bit.ly/QtfI31 Slaappil vergroot risico op dementie Een simpel pilletje is levensred- dend. Aspirine verlengt het leven van mensen met een bepaalde vorm van darmkanker (PIK3CA-mutatie). Van de patiën- ten die na de diagnose aspirine slikten (naast de normale behan- deling wegens kanker), was na 5 jaar 97 procent nog in leven. Van de patiënten die geen aspirine slikten, was dat 74 procent. http://bit.ly/TC8lcz Aspirine soms medicijn bij darmkanker door Ingrid Beckers illustratie Censuur.com ‘O ngewenste kinderloosheid raakt aan onze diepst veranker- de wensen. Je wilt jezelf als mens voortplanten. Dreigt dat te mislukken, dan word je tot in het diepst van je kern geraakt”, zegt Simone (31). Al vier jaar lang hoopt ze elke maand op een zwangerschap. Tevergeefs tot nu toe; ze is bezig aan haar derde ivf-behandeling. „Moe- derschap is voor mij een fundamentele be- hoefte”, zegt ze. „Een kind geeft je een le- vensdoel, bestaansrecht en het relativeert al het andere. Als ik echt geen moeder word, kom ik in een existentiële crisis.” Alsof dat al niet moeilijk genoeg is, word je vanaf een bepaalde leeftijd ook nog eens overal met gezellige ronde buiken en kinde- ren geconfronteerd. Zoals psycholoog/au- teur Yvonne Prins het verwoordt: „Op een dag kijk je op een verjaardagsvisite om je heen en besef je dat jij tussen al dat rond- kruipend en rennend kroost ongeveer de enige kinderloze vrouw bent. Dat is heel pijnlijk. Ik herinner me een feestje met springkasteel midden in de tuin. In de groepjes ouders eromheen gingen de ge- sprekken alleen over kinderen. Daar stond ik dan: kinderloos en ook nog net een ver- broken relatie. Op zo’n moment sta je over- al buiten.” Vanaf haar 15e wist Prins dat kinderen krij- gen voor haar niet vanzelfsprekend zou zijn, omdat ze de zogenaamde taaislijmziekte heeft. Ze onderging een longtransplantatie, maar een zwangerschap betekent deson- danks nog te veel risico voor haar gezond- heid. „Mijn verdriet om die onvervulde kin- derwens was groot en veelomvattend”, zegt ze. Als psycholoog besloot ze een boek over het thema te schrijven, dat als doel heeft lot- genoten te steunen. „Ik hoop dat ik lezers handvatten biedt, zodat ze de kwesties waar- mee ze worstelen beter kunnen hanteren.” Dan verwacht je zware kost; dat is En, waar blijven de kinderen niet. Het is een survival- gids, voor als je een kind wilt, maar (nog) niet hebt, aldus de ondertitel. Nuchter, bij vlagen zelfs luchtig. De titel verwijst direct naar onachtzame vra- gen en opmerkingen die kinderloze vrou- wen blijkbaar te pas en te onpas naar hun hoofd krijgen geslingerd. „Meestal bedoelen mensen het goed hoor, maar ik weet van vrouwen dat het behoorlijk confronterend kan zijn als een tante tijdens een babyborrel fluistert ‘Lukt het bij jou soms niet meid?’ Of een dronken vriendin op een feestje roept: ‘Ik wou dat ik je míjn baarmoeder kon lenen’. Zo’n opmerking kan emoties ac- tiveren op een moment dat het helemaal niet uitkomt.” Ja, wat doe je eraan, behalve heel hard naar de wc hollen? „Met simpele aandachtstrucs kun je jezelf best goed wapenen tegen op- wellende tranen”, denkt Prins. „Je kunt ook veel leed voorkomen door goed na te den- ken over wie je wat vertelt. Zo verklein je de kans dat vage kennissen vragen gaan stel- len en je aldoor meelevende blikken toewer- pen.” Komt de onvermijdelijke vraag ‘En, al kinderen?’, dan werkt dit antwoord aardig: ‘Nee, maar jij bent de eerste die het hoort’. De wedervraag is een prima afleidingsma- noeuvre. ‘Nee, heb jij ze? Hoe heten ze?’ Tot zover het luchtige gedeelte, want Prins’ survivalgids gaat over meer dan alleen maar ongemakkelijke sociale situaties. De psycho- loog zoemt in op levensvragen waarmee veel vrouwen kampen die (nog) geen kinde- ren hebben. Prins: „Ongewenste kinderloos- heid kan een aanslag zijn op het zelfvertrou- wen. Wat dan kan werken, is de focus ver- leggen. Ik adviseer vrouwen na te gaan wat vrouwelijkheid voor hen inhoudt, behalve kinderen krijgen. En welke eigenschappen daar dan bij horen? Hoe ga je om met zorg- behoefte? Die kun je voor een deel mis- schien kwijt in vrijwilligerswerk of mantel- zorg voor mensen in je omgeving.” Grote valkuil volgens Prins is dat vrouwen met een (nog) onvervulde kinderwens ande- B ram en Freek spelen bui- ten. De kastanjeboom voor het huis laat zijn vruchten vallen, de grond ligt bezaaid met kastanjes. Sommigen nog in de dop, andere liggen voor het oprapen. De broer- tjes hebben een emmer uit de zandbak gehaald en vullen die met de kastanjes. Moeder kijkt goedkeurend toe vanachter het ka- merraam, kijk die twee jongens van haar toch eens zoet spelen. Echte buitenkinderen zijn het, fijn hoor. Ze juicht te vroeg. Als het emmer- tje boordevol zit, vinden de jon- gens het wel weer leuk geweest. Nu iets anders. Bram gooit een kastanje in de lucht en Freek pro- beert of hij hoger kan gooien. Dan gaan ze proberen wie het verst kan gooien. Plok, daar ketst een kastanje tegen de auto. Moe- der tikt met haar vinger tegen het raam: ,,Ophouden daarmee!” Ze heeft zich nog niet omgekeerd om verder te gaan met stofzuigen of de heren zijn alweer aan het mikken. Kets, daar gaat een kas- tanje tegen het raam van de bu- ren. Buurvrouw komt boos naar buiten. Moeder komt ook gealar- meerd aanlopen. ,,Nu is het afgelo- pen. Zeg sorry tegen de buur- vrouw en gooi die kastanjes maar in de groenbak. En naar binnen jullie.” Zo gaat het vaak. Eerlijk is eerlijk. Wij ouders zijn heel goed in ver- bieden en in ‘mag niet’. Als kind mag je helemaal niks. Niet eens in je neus peuteren, niet met je han- den in je eten zitten, niet wiebe- len op je stoel, niet naar buiten als het regent. Kinderen krijgen daar het heen en weer van. ,,Ik mag ook nooit niks.” Toegegeven, kinderen hebben grenzen en structuur nodig. En ouders die de- ze grenzen bewaken. Daarbij ge- dijen kinderen het beste. Al staat het nog zo vaak beschreven dat be- lonen beter werkt dan straffen, toch blijft straf veruit favoriet bij ouders. Als je de regels over- treedt, krijg je straf. Zo simpel is het. Want we willen geen kinde- ren zoals die van de buren, je ziet wat ervan komt als je niet streng genoeg bent. Die grote monden, dat gekrijs en die vrijpostigheid komt allemaal door het lakse en slappe optreden van die ouders. De buren moe- ten hun kinderen ge- woon eens stevig aanpakken en voor straf naar bed sturen. Het klopt dat kinderen veel din- gen uitproberen die dan weer niet mogen. En een opvoeding ge- heel zonder straf is een utopie. Kinderen weten vaak zelf al wel dat er wat zwaait als ze bepaald gedrag vertonen, ze zoeken de grenzen op. Ze testen met hun ge- drag of die grens niet een beetje opgerekt kan worden. Heel ge- zond en natuurlijk gedrag, want door de jaren heen moeten die grenzen ook verschuiven. Naarma- te een kind ouder wordt, mag en moet hij meer zelf doen en voor zijn daden zelf verantwoordelijk- heid nemen. Toch kunnen we als ouders straf meer omzeilen dan vaak wordt ge- dacht. Dat is wel zo gezellig en goed voor de sfeer in huis. Veel ouders blijven steken in de mel- ding welk gedrag ze ongewenst vinden, zonder erbij te vertellen welk gedrag ze wel gewenst vin- den. Welk gedrag ze graag zien van hun kinderen, gedrag dat ze kunnen belonen. Toen Bram en Freek hun emmer vol hadden met kastanjes, had moeder de bui al kunnen zien aankomen. Op dat moment had ze er een positieve draai aan kunnen geven door haar zoons te vertellen wat ze met de verzamelde kastanjes kunnen doen of henzelf met een idee la- ten komen. ,,Zullen we er een mooie herfsttafel van maken hier in de kamer? Er zijn vast nog meer mooie dingen, gekleurde bladeren, eikeltjes. We kunnen straks eens in het park gaan zoe- ken.” Of: ,,Van kastanjes kan je he- le leuke poppetjes maken, dat kun- nen we gaan doen. Misschien heb- ben jullie een mooier plan?” Op die manier geeft moeder haar kin- deren in ieder geval de mogelijk- heid om te kiezen voor gewenst gedrag. Door de beloning vooraf al in te bouwen. Of de heren daar hun oren naar zullen laten han- gen, is uiteraard afwachten. Maar dan hebben ze de straf ook echt aan zichzelf te danken. Als ouders zich steeds weer voor- af realiseren wat het gewenst ge- drag is dat ze graag zien. En dat niet pas bedenken als het onge- wenste gedrag zich al voordoet, dan wordt het veel gezelliger in huis. We horen allemaal graag dat we het goed doen, kinderen zijn wat dat betreft net mensen. Vrouwen die na deelname aan borstkankerscreening te horen krijgen dat er een afwijking is ge- vonden en dat nader onderzoek nodig is, hebben daar tot een jaar later nog (psychisch) last van, in de vorm van meer angst en de- pressieve klachten. Ook als blijkt dat er sprake was van ‘loos alarm’ of van een goedaardige borstafwij- king. http://bit.ly/RXqEDr Meer angst na verwijzing bij borstonderzoek ‘Lukt het bij jou Beloning werkt beter Hoe meer andere doelen vrouwen voor zichzelf formuleren om gelukkig te worden, hoe beter opvoeden door Annie de Vreugd En, heb jij al kinderen? Zo’n vraag kan vrouwen met een onvervulde kinderwens volledig uit het lood slaan, weet Yvonne Prins. Zij wilde graag kinderen, maar kreeg ze niet. En dan? Hoe overleef je feestjes vol zwangere vriendinnen? Wat doe je met de rest van je leven als moeder worden (nog) niet lukt? In een luchtige survivalgids geeft de psychologe tips. illustratie Eliane Gerrits

Transcript of opvoeden ‘Lukt het bij jou - waar blijven de kinderen · survivalgids gaat over meer dan alleen...

Page 1: opvoeden ‘Lukt het bij jou - waar blijven de kinderen · survivalgids gaat over meer dan alleen maar ongemakkelijke sociale situaties. De psycho-loog zoemt in op levensvragen waarmee

www.destentor.nl vrijdag 2 november 2012

24| extra

Ouderen die benzodiazepines (pil-len tegen slapeloosheid en/ofangst) gaan gebruiken, vergrotendaarmee de kans dat zij dementworden met 50 procent. Dit blijktuit een Franse studie onder ruim1.000 ouderen die 15 jaar werdengevolgd. De studie was zo opgezetdat uitgesloten werd dat het ge-bruik van benzodiazepines het ge-volg was van dementie.

http://bit.ly/QtfI31

Slaappil vergroot risico opdementie

Een simpel pilletje is levensred-dend. Aspirine verlengt het levenvan mensen met een bepaaldevorm van darmkanker(PIK3CA-mutatie). Van de patiën-ten die na de diagnose aspirineslikten (naast de normale behan-deling wegens kanker), was na 5jaar 97 procent nog in leven. Vande patiënten die geen aspirineslikten, was dat 74 procent.

http://bit.ly/TC8lcz

Aspirine soms medicijn bijdarmkanker

door Ingrid Beckers illustratie Censuur.com

‘O ngewenste kinderloosheidraakt aan onze diepst veranker-de wensen. Je wilt jezelf alsmens voortplanten. Dreigt dat

te mislukken, dan word je tot in het diepstvan je kern geraakt”, zegt Simone (31). Alvier jaar lang hoopt ze elke maand op eenzwangerschap. Tevergeefs tot nu toe; ze isbezig aan haar derde ivf-behandeling. „Moe-derschap is voor mij een fundamentele be-hoefte”, zegt ze. „Een kind geeft je een le-vensdoel, bestaansrecht en het relativeert alhet andere. Als ik echt geen moeder word,kom ik in een existentiële crisis.”Alsof dat al niet moeilijk genoeg is, word jevanaf een bepaalde leeftijd ook nog eensoveral met gezellige ronde buiken en kinde-ren geconfronteerd. Zoals psycholoog/au-teur Yvonne Prins het verwoordt: „Op eendag kijk je op een verjaardagsvisite om jeheen en besef je dat jij tussen al dat rond-kruipend en rennend kroost ongeveer deenige kinderloze vrouw bent. Dat is heelpijnlijk. Ik herinner me een feestje metspringkasteel midden in de tuin. In degroepjes ouders eromheen gingen de ge-sprekken alleen over kinderen. Daar stondik dan: kinderloos en ook nog net een ver-broken relatie. Op zo’n moment sta je over-al buiten.”Vanaf haar 15e wist Prins dat kinderen krij-gen voor haar niet vanzelfsprekend zou zijn,omdat ze de zogenaamde taaislijmziekteheeft. Ze onderging een longtransplantatie,maar een zwangerschap betekent deson-danks nog te veel risico voor haar gezond-heid. „Mijn verdriet om die onvervulde kin-derwens was groot en veelomvattend”, zegtze. Als psycholoog besloot ze een boek overhet thema te schrijven, dat als doel heeft lot-genoten te steunen. „Ik hoop dat ik lezershandvatten biedt, zodat ze de kwesties waar-mee ze worstelen beter kunnen hanteren.”Dan verwacht je zware kost; dat is En, waarblijven de kinderen niet. Het is een survival-gids, voor als je een kind wilt, maar (nog)niet hebt, aldus de ondertitel. Nuchter, bijvlagen zelfs luchtig.De titel verwijst direct naar onachtzame vra-

gen en opmerkingen die kinderloze vrou-wen blijkbaar te pas en te onpas naar hunhoofd krijgen geslingerd. „Meestal bedoelenmensen het goed hoor, maar ik weet vanvrouwen dat het behoorlijk confronterendkan zijn als een tante tijdens een babyborrelfluistert ‘Lukt het bij jou soms niet meid?’Of een dronken vriendin op een feestjeroept: ‘Ik wou dat ik je míjn baarmoederkon lenen’. Zo’n opmerking kan emoties ac-tiveren op een moment dat het helemaalniet uitkomt.”Ja, wat doe je eraan, behalve heel hard naarde wc hollen? „Met simpele aandachtstrucskun je jezelf best goed wapenen tegen op-wellende tranen”, denkt Prins. „Je kunt ookveel leed voorkomen door goed na te den-ken over wie je wat vertelt. Zo verklein jede kans dat vage kennissen vragen gaan stel-len en je aldoor meelevende blikken toewer-pen.” Komt de onvermijdelijke vraag ‘En, alkinderen?’, dan werkt dit antwoord aardig:‘Nee, maar jij bent de eerste die het hoort’.De wedervraag is een prima afleidingsma-noeuvre. ‘Nee, heb jij ze? Hoe heten ze?’Tot zover het luchtige gedeelte, want Prins’survivalgids gaat over meer dan alleen maarongemakkelijke sociale situaties. De psycho-loog zoemt in op levensvragen waarmeeveel vrouwen kampen die (nog) geen kinde-ren hebben. Prins: „Ongewenste kinderloos-heid kan een aanslag zijn op het zelfvertrou-

wen. Wat dan kan werken, is de focus ver-leggen. Ik adviseer vrouwen na te gaan watvrouwelijkheid voor hen inhoudt, behalvekinderen krijgen. En welke eigenschappendaar dan bij horen? Hoe ga je om met zorg-behoefte? Die kun je voor een deel mis-schien kwijt in vrijwilligerswerk of mantel-zorg voor mensen in je omgeving.”Grote valkuil volgens Prins is dat vrouwenmet een (nog) onvervulde kinderwens ande-

B ram en Freek spelen bui-ten. De kastanjeboomvoor het huis laat zijnvruchten vallen, de

grond ligt bezaaid met kastanjes.Sommigen nog in de dop, andereliggen voor het oprapen. De broer-tjes hebben een emmer uit dezandbak gehaald en vullen diemet de kastanjes. Moeder kijktgoedkeurend toe vanachter het ka-merraam, kijk die twee jongensvan haar toch eens zoet spelen.Echte buitenkinderen zijn het,fijn hoor.Ze juicht te vroeg. Als het emmer-tje boordevol zit, vinden de jon-gens het wel weer leuk geweest.Nu iets anders. Bram gooit eenkastanje in de lucht en Freek pro-beert of hij hoger kan gooien.Dan gaan ze proberen wie hetverst kan gooien. Plok, daar ketsteen kastanje tegen de auto. Moe-der tikt met haar vinger tegen hetraam: ,,Ophouden daarmee!” Zeheeft zich nog niet omgekeerdom verder te gaan met stofzuigenof de heren zijn alweer aan hetmikken. Kets, daar gaat een kas-tanje tegen het raam van de bu-ren. Buurvrouw komt boos naarbuiten. Moeder komt ook gealar-meerd aanlopen. ,,Nu is het afgelo-pen. Zeg sorry tegen de buur-vrouw en gooi die kastanjes maarin de groenbak. En naar binnenjullie.”Zo gaat het vaak. Eerlijk is eerlijk.Wij ouders zijn heel goed in ver-bieden en in ‘mag niet’. Als kindmag je helemaal niks. Niet eens inje neus peuteren, niet met je han-den in je eten zitten, niet wiebe-len op je stoel, niet naar buitenals het regent. Kinderen krijgendaar het heen en weer van. ,,Ikmag ook nooit niks.” Toegegeven,kinderen hebben grenzen enstructuur nodig. En ouders die de-ze grenzen bewaken. Daarbij ge-dijen kinderen het beste. Al staathet nog zo vaak beschreven dat be-lonen beter werkt dan straffen,toch blijft straf veruit favoriet bijouders. Als je de regels over-treedt, krijg je straf. Zo simpel ishet. Want we willen geen kinde-ren zoals die van de buren, je zietwat ervan komt als je niet strenggenoeg bent. Die grote monden,dat gekrijs en die vrijpostigheidkomt allemaal door het lakse enslappe optreden van dieouders. De buren moe-ten hun kinderen ge-woon eens stevig

aanpakken en voor straf naar bedsturen.Het klopt dat kinderen veel din-gen uitproberen die dan weerniet mogen. En een opvoeding ge-heel zonder straf is een utopie.Kinderen weten vaak zelf al weldat er wat zwaait als ze bepaaldgedrag vertonen, ze zoeken degrenzen op. Ze testen met hun ge-drag of die grens niet een beetjeopgerekt kan worden. Heel ge-zond en natuurlijk gedrag, wantdoor de jaren heen moeten diegrenzen ook verschuiven. Naarma-te een kind ouder wordt, mag enmoet hij meer zelf doen en voorzijn daden zelf verantwoordelijk-heid nemen.Toch kunnen we als ouders strafmeer omzeilen dan vaak wordt ge-dacht. Dat is wel zo gezellig engoed voor de sfeer in huis. Veelouders blijven steken in de mel-ding welk gedrag ze ongewenstvinden, zonder erbij te vertellenwelk gedrag ze wel gewenst vin-den. Welk gedrag ze graag zienvan hun kinderen, gedrag dat zekunnen belonen. Toen Bram enFreek hun emmer vol haddenmet kastanjes, had moeder de buial kunnen zien aankomen. Op datmoment had ze er een positievedraai aan kunnen geven door haarzoons te vertellen wat ze met deverzamelde kastanjes kunnendoen of henzelf met een idee la-ten komen. ,,Zullen we er eenmooie herfsttafel van maken hierin de kamer? Er zijn vast nogmeer mooie dingen, gekleurdebladeren, eikeltjes. We kunnenstraks eens in het park gaan zoe-ken.” Of: ,,Van kastanjes kan je he-le leuke poppetjes maken, dat kun-nen we gaan doen. Misschien heb-ben jullie een mooier plan?” Opdie manier geeft moeder haar kin-deren in ieder geval de mogelijk-heid om te kiezen voor gewenstgedrag. Door de beloning voorafal in te bouwen. Of de heren daarhun oren naar zullen laten han-gen, is uiteraard afwachten. Maardan hebben ze de straf ook echtaan zichzelf te danken.Als ouders zich steeds weer voor-af realiseren wat het gewenst ge-drag is dat ze graag zien. En datniet pas bedenken als het onge-wenste gedrag zich al voordoet,dan wordt het veel gezelliger inhuis. We horen allemaal graag datwe het goed doen, kinderen zijnwat dat betreftnet mensen.

Vrouwen die na deelname aanborstkankerscreening te horenkrijgen dat er een afwijking is ge-vonden en dat nader onderzoeknodig is, hebben daar tot een jaarlater nog (psychisch) last van, inde vorm van meer angst en de-pressieve klachten. Ook als blijktdat er sprake was van ‘loos alarm’of van een goedaardige borstafwij-king.

http://bit.ly/RXqEDr

Meer angst na verwijzing bijborstonderzoek

‘Lukt het bij jouBeloning werkt beter

Hoe meer andere doelen vrouwenvoor zichzelf formuleren omgelukkig te worden, hoe beter

opvoedendoor Annie de Vreugd

En, heb jij al kinderen? Zo’n vraag kan vrouwen met een onvervulde kinderwensvolledig uit het lood slaan, weet Yvonne Prins. Zij wilde graag kinderen, maar kreegze niet. En dan? Hoe overleef je feestjes vol zwangere vriendinnen? Wat doe je metde rest van je leven als moeder worden (nog) niet lukt? In een luchtige survivalgidsgeeft de psychologe tips.

illustratieEliane Gerrits

Page 2: opvoeden ‘Lukt het bij jou - waar blijven de kinderen · survivalgids gaat over meer dan alleen maar ongemakkelijke sociale situaties. De psycho-loog zoemt in op levensvragen waarmee

vrijdag 2 november 2012 www.destentor.nl

extra | 25

Ze zijn met velen, de vrouwen die onge-wenst kinderloos bleven. En hun aantalneemt alleen maar toe. Van de vrouwen dietussen 1935-1940 zijn geboren, is 11 procentkinderloos. Van de vrouwen die vlak na WOII zijn geboren, heeft 15 procent geen kinde-ren. Bij de jongere generatie is het cijfer nogonzeker; waarschijnlijk zal tegen de 20 pro-cent van de vrouwen kinderloos blijven. Vandeze groep zal 55 procent zichzelf vrijwilligkinderloos noemen. De overige 45 procent isongewild kinderloos. Daarvan noemt dehelft lichamelijke redenen als oorzaak; derest heeft meestal geen (geschikte) partner.

re doelen in hun leven gaan parkeren. „Erzijn inderdaad dingen die je beter niet kuntdoen tijdens een ivf-behandeling. Maardoor te focussen op één zaligmakend doel,kinderen krijgen, maak je jezelf wel enormkwetsbaar.” Hoe meer andere doelen vrou-wen voor zichzelf formuleren om gelukkigte worden, hoe beter, stelt Prins. „Denk bij-voorbeeld aan een sportief doel, promotiemaken, meer betekenen voor anderen of de

relatie met je partner verdiepen.” Zo haaldeSimone tussen de ivf-pogingen door on-langs een onverwacht succes op haar werk.„Dat deed me zó goed”, zegt ze. „Ik voeldeme weer de moeite waard als persoon, ookal heb ik nog geen kinderen.”Dat neemt niet weg dat de pijn en het ge-voel van leegte blijft en ook niet weggaat tot-dat er eindelijk een baby is, of definitief hetdoek valt. „Afscheid nemen van een kinder-

wens is een groot verlies”, weet Prins na-tuurlijk uit ervaring. „Het is een rouwprocesdat je nooit helemaal kunt afsluiten, omdathet gemis op verschillende momenten in jeleven terugkomt. Als je vriend je verlaat enjij alleen zonder kinderen achterblijft. Of alsde eerste kleinkinderen van vriendinnenworden geboren. Uiteindelijk vind je deveerkracht om er makkelijker mee om tegaan en je bakens te verzetten. Zelf heb ik

mijn rust gevonden. Als ik middenin hetjaar een zonvakantie boek, kan ik zelfs genie-ten van de voordelen die het leven zonderkinderen biedt.”

Yvonne Prins - En, waar blijven de kinderen?Scriptum, 16,95 euro.

[email protected]

Ongewenst kinderloos

soms niet meid?’

psychologie

Onderhoud de vriendschap

DVD-serieWild Wonders of EuropeOngezien, onverwacht en onvergetelijk!

Een 8-delige serie met verbluffend mooie filmbeelden van de BBC en bekeken door de lens van de beste fotografen.

Bestel deze schitterende DVD-serie voor slechts € 24,95 excl. € 4,95 verzendkosten op www.destentor.nl/webwinkel(categorie DVD’s en games / Natuur).

www.destentor.nl/webwinkel

Slechts € 24,95

Als vriendinnen aan de lopende band kinderenkrijgen terwijl het bij jou niet lukt, kan datbehoorlijk confronterend zijn. PsycholoogYvonne Prins geeft tips om de band deson-danks goed te houden:

� Geef de ruimteVriendinnen zullen huiverig zijn om hun kin-derverhalen met jou te delen, omdat ze je ver-driet kennen. Geef aan dat je graag hoort wathen bezig houdt.

� Schik je in wittebroodswekenAccepteer dat de eerste weken en maandenna de geboorte van een kind weinig ruimteover is voor jou. Dat gaat vanzelf weer overen dan is er weer tijd en interesse voor jou.

� Probeer spontane acties uitNodig je vriendin spontaan uit om naar defilm te gaan en voorkom dat je invult dat zetoch niet kan. Misschien verzucht zij op debank tegen haar partner dat ze weer eens zograag iets leuks wil doen.

� Ook jouw verhalen doen ertoeVertel net als vroeger. Voor veel moeders ishet juist prettig weer eens verhalen te horenover werk of spannende dates. Ze hebbendaarnaast ook zelf vaak een trigger nodig omover iets anders te praten dan slaapjes enfruithapjes.