Open access inleiding voor decanen VU 20 november 2014 versie 27-11 openbaar

Vrije Universiteit Amsterdam

OPEN ACCESS BIJ DE VU

1 Open Access bij de VU: College van Decanen - 20 november 2014 | Josje Calff Universiteitsbibliotheek

Wil/kan/moet/gaat* elke VU-onderzoeker publiceren in Open Access?

*Doorhalen wat niet van toepassing is

bij de


INHOUD

2 Open Access bij de VU: College van Decanen 20 november 2014 Universiteitsbibliotheek

1. De actualiteit – Open Access in het nieuws

2. Waar hebben we het over?

3. Stand van zaken OA bij de VU

4. Vragen, zorgen, weerstanden

5. Hoe verder met OA bij de VU?

Vrije Universiteit Amsterdam3 Open Access bij de VU: College van Decanen 20 november 2014 Universiteitsbibliotheek






INHOUD


15 NOVEMBER 2013


Staatssecretaris Sander Dekker pleit in een brief aan de Kamer voor de gouden route naar open access

“Het principe van Open Access omvat het gratis wereldwijd beschikbaar stellen van wetenschappelijke publicaties, tijdschriften en boeken. Mijn uitgangspunt is dat resultaten van publiek en publiek/privaat gefinancierd onderzoek altijd vrij beschikbaar moeten zijn… Mijn voorkeur gaat uit naar de Golden road.”


15 JULI 2014


Brief van VSNU-voorzitter Karl Dittrich aan alle leden van de academische gemeenschap met pleidooi voor OA

“Geachte leden van de Nederlandse academische gemeenschap,… Open access is de beweging die beoogt de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek … vrij digitaal beschikbaar te maken … De Nederlandse universiteiten zijn een groot voorstander van deze ontwikkeling …. Wij hopen op uw steun te mogen rekenen”


20-26 OKTOBER 2014


Open Access week 2014: The new beginning?


4 NOVEMBER 2014


Volkskrant: “onderhandelingen met Elsevier over big deals vastgelopen”

Inmiddels is duidelijk dat contractbeëindiging per 1 januari 2015 niet mogelijk is, omdat opzegging dan vóór 1 september had moeten plaats vinden! Voordeel: … ruimte voor verdere onderhandelingen.


20 NOVEMBER 2014 ….. BREAKING NEWS ……



INHOUD








TERUGBLIK: HET GAAT VOORAL OM GELD


Jaren ’90 / 20e eeuw: Serials crisis = voortdurende stijging van prijzen voor (papieren) tijdschriftabonnementen

Opkomst e-Journals: goedkopere productie en distributie, maar niet doorberekend in prijzen

Big deals: pogingen om grip te krijgen op de door uitgevers gevraagde prijzen: méér tijdschriften voor hetzelfde geld; prijzen berekend op basis van uitgaven in het verleden aan papieren tijdschriften


OPEN ACCESS – HET GAAT VOORAL OM GELD



… MAAR NIET ALLEEN OM GELD


Uit principe: onderzoeksresultaten verkregen met publieke middelen behoren zo veel mogelijk openbaar toegankelijk te zijn. Dit geldt zowel voor wetenschappelijke publicaties (tijdschriftartikelen, boeken) als voor onderzoeksdata

Ter bevordering van de wetenschap zelf, door het delen van inzichten en de beschikbaarheid van data voor hergebruik, en ten behoeve van controleerbaarheid van onderzoeksresultaten

Ten behoeve van de toegankelijkheid overal, altijd voor iedereen tot de resultaten van wetenschappelijk onderzoek

Voor een maximale zichtbaarheid van wetenschappers


KORTOM …



GOUDEN ROUTE GROENE ROUTE


Gouden route: artikelen worden direct door de uitgever in Open Access gepubliceerd, in volledig OA Journals of in hybride tijdschriften die zowel artikelen bevatten die vrij toegankelijk zijn als artikelen die alleen voor abonnees toegankelijk zijn – de auteur, diens werk- of subsidiegever betaalt Author Processing Charge (APC).

Groene route: artikelen worden na peer review maar vóór definitieve opmaak door of namens de auteur zelf gearchiveerd in een open repository (van de eigen instelling , zoals VUDare, of anderszins, bijv. thematisch); vaak geldt een embargoperiode van 3 tot 24 mnd – self archiving is ‘gratis’


FIFTY SHADES OF OPEN ACCESS – JEROEN BOSMAN (UU)


APC’s: onderzoeker,

werk- en/of subsidiegever betaalt

Collectiebudget:Big deals e.a. gelicentieerde tijdschriften

J. of Machine Learning

‘Double dipping’


WIE BETAALT OPEN ACCESS


De kosten worden hoger bij instellingen die veel onderzoek produceren, ten gunste van de “consumenten” van onderzoek

En:

De winsten van grote uitgevers blijven tot op heden onaangetast (30 à 40% van de omzet)


APC-TARIEVEN GROTE UITGEVERS – JEROEN BOSMAN (UU)


Geschatte gemiddelde hoogte APC’s: € 1.500


ANDERE MODELLEN


“... PeerJ operates a 'Lifetime publishing plan' model…, which

gives them lifetime rights to publish with us (for free).

The 3 plans are: Basic (which allows for publishing 1x per year, for life); Enhanced (which

allows for publishing 2x per year, for life); and Unlimited (… an unlimited number of articles per

year, for life)…

PeerJ


INHOUD








DE VU WIL WEL: IP 2010-2015



DE VU WIL NOG STEEDS: IP 2015-2020


Verder is de VU overtuigd voorstander van het maximaal toegankelijk maken van onderzoeksoutput door te publiceren in open access, zeker wanneer het gaat om onderzoek dat uit publieke middelen is gefinancierd.

= groene route


ABONNEMENTSPRIJZEN + APC-KOSTEN


De VU betaalt aan uitgevers:

1. Abonnementsprijzen (blijven stijgen)2. APC’s: steeds meer artikelen in OA, steeds hogere

APC-kosten

2013: VU en VUmc publiceren ruim 5.500 peer-reviewed artikelen. ALLES in OA publiceren zou – bij een gemiddelde APC-prijs van € 1.500 – M€ 8,25 kosten … het dubbele van het totale collectiebudget!(en géén toegang tot alles van buiten Nederland …)


INHOUD








HET DILEMMA VAN BIANCA BEERSMA (VU)



VERANDERING OP TIL?


Verschuiving van aandacht van kwantiteit naar kwaliteit

Grotere exposure, meer citaties, hogere impact

Toenemend belang van social media, altmetrics


NIEUW STANDAARD EVALUATIE PROTOCOL (SEP)


“Het doel is om meerop kwaliteit dan op

kwantiteit tebeoordelen”

“… wordt in de rankings óók gemetenhoe vaak je geciteerd

wordt”

“...voor de wetenschapper is het afschaffen van de ca-tegorie productiviteithet belangrijkste…”


HET BELANGRIJKSTE: GELD


Collectiebudgetten van universiteiten staan al onder maximale druk

Universiteiten willen en kunnen niet daarbovenop óók nog voor APC’s betalen, maar onderzoekers verwachten wel ondersteuning voor OA

Onderhandelingen met grote uitgevers nu voor het eerst gevoerd door VSNU, i.p.v. door UB-directeuren

Géén opt-out: géén deal, géén online toegang tot nieuwe artikelen in e-Journals grote uitgevers (maar wel omwegen om toch toegang te krijgen)

Uitgevers MOETEN verdienmodel aanpassen…..wereldwijd


INHOUD








UB: OPEN ACCESS INFORMATIEPUNT


[email protected] - informatiespecialisten UB adviseren over:

Passende OA-publicatiemogelijkheden, compliancy met subsidiegevers; informatie over auteursrechtenbeleid uitgevers, embargo-eisen

Verkrijgen van toegang tot artikelen waarvoor de VU niet over een licentie beschikt

Subsidie voor OA-publiceren (pilot met vouchers voor APC’s bij verschillende uitgevers)

Advies over overdragen / veiligstellen auteursrechten, hulp bij afsluiten Creative Commons licenties

Oprichten eigen OA-tijdschrift, congresbundel etc.

Opstellen (open) datamanagementplan voor subsidieaanvraag

Frequently Asked Questions m.b.t. OA en gerelateerde onderwerpen


PROJECT NIEUW A’DAMS CRIS MET VUMC, UVA, AMC EN HVA


Noodzakelijk voor compliance, óók van cruciaal belang voor Groene route:

Nieuw Current Research Information System (CRIS) ter vervanging van Metis (Pure? Converis?)

Integratie met repository in één systeem, gehost in the cloud

Voordelen voor onderzoekers o.a.: metadata automatisch uploaden uit databases uitgevers (WOS, Scopus etc.): met 1 klik, foutloos, altijd up-to-date, geavanceerde profielpagina’s met direct toegang tot full text en veel extra’s


WAT KUNT U DOEN … DECAAN, ONDERZOEKER?


Vraag advies over OA-publicatiemogelijkheden voor uw vakgebied: [email protected]

Kies zo mogelijk voor een volledig OA-tijdschrift

Geen goud, dan groen: archiveer de final author-versie in VUDare

Neem budget voor OA mee in uw subsidieaanvraag

Redactieleden van niet-OA-tijdschriften: probeer de discussie aan te gaan en beleid om te buigen

Geef bij review werkzaamheden voorrangaan verzoeken van OA-tijdschriften

Stimuleer uw collega’s, promovendi enstudenten en informeer hen overOA-mogelijkheden

Start (met hulp UB) een eigen OA-tijdschriftvoor uw vakgebied

“Wat kunt U doen?”

mailto:[email protected]


GAME CHANGER?


Wat als u gratis kon publiceren op een gerenommeerd OA-platform, bijv. Plos One, met peer review en alles erop en er aan?

Wat als uw werkgever u, en al uw collega’s aan de VU, of zelfs in Nederland, verplichtteuitsluitend in open access te publiceren?

De VU wil verder kijken, wetenschap voor een betere wereld … open is een kernwaarde!


MEER WETEN? VRAGEN?


Algemeen: www.openaccess.nl

VU informatiepunt OA: [email protected]

VU-onderzoekers publiceren in

[email protected]

mmv het OA-team: Arjan de Rooy,Arjan Schalken, Reinout Dam, Elise Dijkstra,

José Sterk

http://www.openaccess.nl/



Open access inleiding voor decanen VU 20 november 2014 versie 27-11 openbaar

Presentations & Public Speaking

Transcript of Open access inleiding voor decanen VU 20 november 2014 versie 27-11 openbaar