OP WEG NAAR CONSTRUCTIV€¦ · • navb-cnac Constructiv: bevorderen van het welzijn in de bouw...

OP WEG NAAR

CONSTRUCTIVJAARVERSLAG 2015

SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR

FVB-FFC CONSTRUCTIV NAVB-CNAC CONSTRUCTIV

5942

KERNCIJFERS CONSTRUCTIV

DEBAT - VOORWOORD VAN DE VOORZITTERS

20

4 14

René Van CauwenbergeVoorzitter navb-cnac Constructiv

Stefaan VanthourenhoutVoorzitter pensio b

Natacha JérouvilleVoorzitter fvb-ffc Constructiv

Lionel EeckhoutVoorzitter fbz p-fse p Constructiv

Gabriël DelporteVoorzitter fbz-fse Constructiv

Debat - VoorwoorD Van De Voorzitters


1. Debat - VoorwoorD Van De Voorzitters

Binnen de bouwsector is overleg tussen de sociale partners fundamenteel. Verschillende organisaties staan ten dienste van de sector in zijn geheel, namelijk de 5 sectorale fondsen:

• fbz-fse Constructiv: bijkomende sociale voordelen voor bouwvakarbeiders

• fbz p-fse p Constructiv: sectoraal pensioenplan voor de arbeiders van de bouwsector

• pensio B: organisme voor de financiering van pensioenen

• fvb-ffc Constructiv: promotie en ondersteuning van vakopleiding

• navb-cnac Constructiv: bevorderen van het welzijn in de bouw

Dit jaarverslag geeft een overzicht van de toonaangevende cijfers en realisaties binnen deze verschillende domeinen. Niette-genstaande deze resultaten werd in 2015 door de sector beslist om de krachten nog sterker te bundelen, onder andere om de vereenvoudiging en transparantie van de dienstverlening te bevorderen.

Zo werd beslist om de verschillende disciplines samen te brengen in een organisatie: Constructiv. Het aanbieden van een kwa-liteitsvolle dienstverlening aan arbeiders en bedrijven vormt het speerpunt van deze nieuwe structuur. Enkel Pensio B zal nog steeds als onafhankelijke organisatie blijven bestaan, zodat voldaan wordt aan de wettelijke afspraken voor organismes voor de financiering van pensioenen.

In het volgende voorwoord nodigen de vijf voorzitters van de organisaties binnen de koepel Constructiv u uit om kennis te ma-ken met de realisaties van 2015 en tevens laten zij hun licht schijnen op de uitdagingen voor de toekomst binnen het nieuwe gezamenlijke kader.

1

4


EDITOEen vijftal jaren geleden startte een eerste fase in de synergie tussen de verschillende sectorale fondsen in de bouw. In 2015 hebben de Sociale Partners beslist om de krachten tus-sen de sectorale fondsen nog sterker te bundelen. In 2016 zullen fbz-fse Constructiv, fvb-ffc Constructiv en navb-cnac Constructiv geïntegreerd worden in één structuur: Constructiv. Wat was de aanleiding voor de socia-le partners om tot deze eengemaak-te structuur over te gaan? En wat zijn de verwachte concrete effecten op het terrein?

Natacha JérouvilleHeel eenvoudig, een betere dienstverle-ning voor de klant! Een concreet voor-beeld, wanneer een navb-adviseur een bedrijf bezoekt, dan kan hij bepaalde vaststellingen doen op het vlak van vei-ligheid. Het zou nuttig zijn dat hij ook een opleiding kan aanraden om de vast-gestelde problemen te verhelpen. Zo kunnen bedrijven echt een ondersteu-ning op maat krijgen.

Lionel Eeckhout Ik denk dat het onder mijn voorzitter-schap van het fvb was dat de idee ge-rezen is om de drie sectorale fondsen dichter bij elkaar te brengen. Een eerste aanleiding hiervoor was van puur finan-

ciële aard: er waren drie boekhoudin-gen, drie personeelsdiensten, drie admi-nistraties, etc. Met andere woorden, er was geen efficiënte inzet van mensen en middelen. Maar daarboven, hoe stonden deze organisaties ten opzichte van hun klanten: de aannemers. De volgende vraag wierp zich op, wanneer een aanne-mer een vraag heeft rond een specifieke materie: waar kan hij dan terecht? Voor de specialisten ter zake was dit vanzelf-sprekend, maar voor iemand die minder vertrouwd is met deze domeinen is dit veel minder evident. Het idee ontstond dus om een uniek loket te creëren waar een aannemer met zijn vraag terecht kan, en waarbij de dispatching van een vraag vervolgens binnen de organisatie gebeurt. Dat was natuurlijk het primai-re idee, de weg ernaartoe was lang en uitdagend. Dit proces is zeer goed voor-bereid en het lijkt me dat het tot nader order goed verloopt. We mogen fier zijn

op de resultaten die we toch op redelijk korte tijd geboekt hebben.

Stefaan VanthourenhoutEen eerste uitgangspunt was inder-daad het beter ten dienste staan van de klant, een tweede uitgangspunt was het verhogen van de efficiëntie. De eer-ste synergiefase richtte zich eerder op de efficiëntie, door het creëren van de poolingdiensten: een eengemaakte HR-dienst, een eengemaakte boekhouding, … voor de verschillende fondsen van de bouw. Zo werden reeds belangrijke be-sparingen gerealiseerd. Bij de start van de synergie, was er geen sprake van een fusie. Wanneer je kijkt waar we 10 jaar la-ter staan, dan kunnen we zeggen dat het niet enkel het creëren van een schaalver-groting is, het is echt een fusie van de verschillende organisaties geworden. En daar sta ik ook achter. En ook ik besluit: het was een lange weg, maar één die goed werd voorbereid.

1

5


Ik ben verheugd dat ik dit als voorzitter mee heb kunnen helpen vormgeven, en ik geef graag de eer aan dhr. Delporte om dit proces af te ronden. De doelstel-ling is en blijft: efficiënter werken en één aanspreekpunt creëren voor de onder-nemingen en de arbeiders. Ook voor de arbeiders zie ik namelijk een meerwaar-de: de krachten bundelen zal een betere gemeenschappelijke aanpak creëren op het vlak van veiligheid, welzijn en oplei-ding.

Gabriël Delporte De start is gegeven in 2010, door de ver-schillende fondsen samen te brengen in één gebouw. Vrij vlug daarna werden de ondersteunende diensten samenge-bracht. Ook werd gezorgd voor een een-vormige financiële aanpak. De effecten daarvan zien we nu. Wanneer we de fi-nanciële resultaten van de verschillende organisaties bekijken, dan zien we dat de cijfers positief zijn. Dit komt door één beleggingsstrategie, gebaseerd op een gemeenschappelijke visie. Het sluitstuk zal liggen op 1 oktober 2016. Maar dit zal ook een nieuw begin inluiden.

Ik zie verschillende redenen waarom de synergie er moest komen. Ten eerste worden beleidsbeslissingen vandaag op verschillende niveaus genomen (Euro-pees, federaal, regionaal). Hoe kunnen we ons op een goede manier organise-ren om dit duidelijk te vertalen naar het

doelpubliek? Ten tweede: geen verticale structuren ontwikkelen, wel een horizon-tale structuur. Eén studiedienst, die zich buigt over bestaanszekerheid, onderwijs, vorming, veiligheid en welzijn en dit re-kening houdend met de verschillende beslissingsniveaus. Ten derde, op het vlak van navb en fvb: opleiding, veiligheid en welzijn zijn domeinen die sterker naar el-kaar toe groeien. Deze apart behandelen is niet houdbaar. Ten vierde, er komen grote uitdagingen op ons af. Een belang-rijke: het statuut arbeider/bediende bin-nen de sector. Hierrond moeten we van start gaan met een goede studiedienst, met een goede communicatie. Vervol-gens zullen we ons moeten buigen over de sociale lasten, hoe gaan we dat aan-pakken, hoe gaan we daarop inspelen? En een derde werf: het uitbouwen van een extranet, en dit met respect voor de missie van de betrokken organisaties.

Als verwachte effecten zie ik het vol-gende: Constructiv staat echt ten dien-ste van de sector, de sociale partners en de aannemers en werknemers van de bouw. Ik gebruik met opzet het woord werknemer. In 2018 zullen de bouwbe-dienden namelijk hoogstwaarschijnlijk ook van de ondersteuning van Construc-tiv kunnen genieten.

Stefaan VanthourenhoutDe mogelijke effecten en uitdagingen situeren zich volgens mij op de invulling van de werkbare loopbaan. We hebben de veiligheid enerzijds, maar ook het vraagstuk rond hoe een arbeider langer kan werken?

René Van Cauwenberge Ik zou me graag beperken tot de verwach-te effecten, ik kan mij volledig aansluiten bij de redenen waarom er werd overge-stapt naar de synergie. Wat ik concreet verwacht: de opleidingsbereidheid, het opleidingsbesef en de veiligheid moeten verbeteren. We moeten stoppen met het terugvallen op: dit is mijn specialiteit, dit is mijn core-business. Op korte termijn moeten we naar een andere mentaliteit evolueren: dit is onze specialiteit, dit is onze core-business. Dat is de meerwaar-de, 1 + 1 moet in deze 3 zijn.

Gabriël Delporte Ik ga akkoord. Op het vlak van nieuwe thema’s zoals energie-efficiëntie en her-

1

Gabriël Delporte

6


nieuwbare energie zal het belangrijk zijn om de mensen op te leiden, maar we zullen ook rekening moeten houden met welzijn, bijvoorbeeld op het vlak van de nieuwe materialen. Concreet: zijn het materialen die we mogen gebruiken, zo-wel voor de uiteindelijke bewoner of ge-bruiker van het gebouw, maar zeker ook voor de verwerker van het materiaal, de bouwwerknemer. We kunnen misschien de vergelijking maken met asbest. Op dat vlak zal een dienstverlenende orga-nisatie als Constructiv (samen met ande-ren zoals bijvoorbeeld WTCB) een echte globale aanpak kunnen ontwikkelen, in tegenstelling tot ieder in zijn eigen hoekje. Binnen Constructiv zijn er veel competenties aanwezig, maar men kan natuurlijk niet over alle competenties beschikken. De ontbrekende competen-ties kunnen elders gevonden worden, bijvoorbeeld bij het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW), bij WTCB of bij OCH.

Lionel EeckhoutInderdaad, bijvoorbeeld op het vlak van de nieuwe soorten isolaties, zoals bijvoorbeeld schuimisolatie. Technisch is dit een goed product, maar de mens blijft in de afwegingen rond het gebruik ervan een beetje afwezig. We kunnen ons de vraag stellen wat de effecten op lange termijn zijn. 30 jaar geleden was asbest een wondermiddel. Nu kennen we de lange-termijn effecten van asbest

en deze zijn verre van onschuldig. Op het vlak van een mogelijke versterking van ‘de synergie’ en het doortrekken er-van naar bijvoorbeeld WTCB en OCW: dit is niet echt nodig meen ik. Ik pleit er wel voor om intensief met hen samen te werken.

Stefaan VanthourenhoutOp dat vlak zullen we binnen de nieu-we Constructiv-structuur beschikken over het Technisch Competentiecen-trum, waarbinnen de reeds aanwezige competenties van het fvb en het navb verenigd worden. Dit technisch compe-tentiecentrum kan inderdaad intensief samenwerken met derden, zoals het WTC en het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw wanneer de competenties binnenshuis ontoereikend zijn.

Kan de naam Constructiv een meer-waarde betekenen, moeten we iets doen aan de naambekendheid?

Natacha JérouvilleIk denk dat het niet altijd makkelijk was voor de mensen op het terrein om te weten waar fvb, navb, etc. voor stonden en wat ze deden. Iedereen onder dezelf-de roepnaam plaatsen kan hiertoe zeker bijdragen. En zeker aangezien het de-zelfde naam in het Frans en het Neder-lands is. We zullen wel duidelijk moeten communiceren wat Constructiv doet en dit voor de verschillende doelpublieken (bedrijven, werknemers, leerlingen, or-ganisaties, etc.).

Stefaan VanthourenhoutDankzij de verschillende uitdagingen waar we voor staan, denk ik dat de naamsbekendheid van de andere sec-torfondsen ook kan verbeteren. Denk bijvoorbeeld eens aan pensio b. Het be-staande pensioenplan binnen de bouw-sector is een paradepaardje. Als we dit in het kader van de harmonisering van de statuten arbeider/bediende ook kunnen aanbieden aan de bedienden, dan kan dit de naamsbekendheid van pensio b drastisch versterken. Op dezelfde wijze kunnen ook de activiteiten van het hui-dige fbz beter bekend gemaakt worden. Puur op het vlak van communicatie denk ik dat één van de sterktes van de Con-structiv-structuur zal zijn dat er met één stem kan gesproken worden. In contac-ten met de politiek kan dit van groot be-lang zijn.

1

Natacha Jérouville

7


Is werkbaar werk, de werkbare loop-baan één van de grote uitdagingen van de toekomst die aangepakt kan worden binnen Constructiv?

Gabriël DelporteOm wendbaar werk, werkbaar werk aan te pakken, zullen we een beroep moe-ten doen op expertise van buitenaf. Hoe kunnen we iemand die een lange carrière heeft binnen de sector tot aan de pensioengerechtigde leeftijd bin-nen de bouwsector houden? De vraag is dan: welke instrumenten kunnen we aanbieden om het werk gemakkelijker en comfortabeler te maken. Er zijn bin-nen de bouw wel al evoluties geweest, maar de ingeslagen weg zal verderge-zet moeten worden. Op het vlak van ergonomie hebben we de competentie in huis. Echter, bedienden gaan ook ge-integreerd worden binnen de dienst-verlening van Constructiv, met als ge-volg dat er nieuwe thema’s op zullen duiken, bijvoorbeeld de problematiek van de beeldschermen. Deze uitdagin-gen gaan we ook moeten aangaan via het Constructiv model.

In de bouw bestaat een traditie van een collectieve/sectorale aanpak typisch voor de bouwsector. Is er bij uw opvolgers nog een draagvlak voor zo een paritaire en gesolidari-seerde structuur?

Gabriël Delporte De bouwsector is een KMO-sector. 90% van de bedrijven heeft minder dan 10 arbeiders in dienst. Tevens zijn de bouwvakarbeiders die een bouwopleiding hebben genoten, gegeerd door andere sectoren. De door-stroming vanuit het bouwvakonderwijs en werkzoekenden naar de sector kan be-ter. Voor jongeren uit het onderwijs is dit ±40%, voor werkzoekendenopleidingen is dit ±33%. Deze mensen met een bouw-vakopleiding hebben dus een waaier aan alternatieve mogelijkheden. Hoe kiezen ze de voor hen meest geschikte job? Natuur-lijk is het uurloon belangrijk, maar ook de extralegale voordelen spelen een rol. Voor een onderneming met 2 arbeiders is het moeilijk om hierop in te spelen (vb. hospi-talisatieverzekering, aanvullend pensioen, …). Om op het vlak van het sociaal statuut als sector competitief en aantrekkelijk te blijven, wordt dit best op het niveau van het Paritaire Comité georganiseerd. Op fe-

deraal niveau is de solidariteitsbasis name-lijk zeer groot. Dit allemaal doorschuiven naar de individuele onderneming lijkt me geen goede zaak.

Stefaan VanthourenhoutDe collectieve aanpak is inderdaad onze sterkte, en we moeten er over waken dat dit waar mogelijk een federale aanpak blijft? We hebben de gemeenschappelijke doelstelling om van de bouwsector een sector te maken waar we fier kunnen op zijn. Het sociaal overleg binnen de sector is altijd van een hoog niveau geweest. We hebben steeds de volgende doelen, nage-streefd: enerzijds een goed statuut voor de arbeider, anderzijds er voor zorgen dat de bouwondernemingen voldoende concur-rentievermogen hebben. Een boodschap naar onze opvolgers: in de bouwsector wordt er gestreefd naar een consensus. En tot op heden met goed resultaat.

René Van Cauwenberge De nieuwe structuur is vereenvoudigd en solide, dat is belangrijk. Wij kunnen niet in de toekomst kijken. Onze opvolging zal misschien een andere mentaliteit heb-ben, maar bestaande structuren worden gerespecteerd. Ter illustratie, toen ik voor-zitter van navb-cnac Constructiv werd, was de fundamentele beslissing rond de nieuwe structuur reeds genomen. Automatisch ben ik dan ook in een uit-voeringsmodus terecht gekomen, deze beslissing werd niet in vraag gesteld. Vol-

1

René Van Cauwenberge

8


1gens mij is de voorgestelde structuur ook de enige haalbare. In tijden waarin er vaak aan steekvlampolitiek wordt gedaan kan een dergelijke structuur voor de nodige sereniteit zorgen. De vereenvoudiging van de structuur geeft de beste garantie dat we kunnen verder werken en een nog performantere adviesfunctie vervullen voor het doelpubliek.

Lionel Eeckhout De opvolgers zullen waarschijnlijk niet dezelfde mentaliteit hebben. Maar deze structuur is de enige haalbare. Op ter-mijn kan dit wel wat evolueren, maar we moeten tot afspraken blijven komen. Geen van de partijen kan zijn dictaat op-leggen aan de andere. Als ik zie hoe het er soms in andere sectoren aan toe gaat, dan stel ik me daar vragen bij.

Natacha JérouvilleEen goed uitgebouwde en functione-rende structuur is een garantie voor het welslagen van onze opvolgers. En ook, men moet er naar streven om geen bij-komende structuren meer te creëren. Enerzijds valt een dienst dan buiten de bevoegdheid van de Raden van Bestuur, anderzijds zorgt dit voor een onduidelijke organisatie.

De laatste jaren stellen we een daling vast van het aantal arbeiders. Tevens werd vastgesteld dat er een significante toename was van het

aantal buitenlandse arbeidskrachten die actief waren binnen de Belgische bouwsector. Weegt dat niet op onze investeringen voor de bouwoplei-ding van jongeren, als we zien dat andere instroomkanalen de boven-hand krijgen?

Gabriël Delporte Inderdaad, het aantal arbeiders in de sec-tor daalt, we zien ook dat hun gemiddel-de leeftijd toeneemt van 32 naar 37. Maar we stellen ook vast dat het aantal bedien-den en het aantal zelfstandigen stijgt. We mogen ons dus niet blindstaren op het fenomeen van de op de Belgische wer-ven actieve buitenlandse arbeidskrach-ten. Het is wel spijtig dat de stijging van het economisch cijfer binnen de sector niet vertaald wordt naar een groter aantal arbeiders in onze sector.

Kunnen wij jongeren dan nog aanraden een bouwopleiding te volgen? Volmon-

dig ja! Een bouwopleiding biedt veel kan-sen op de arbeidsmarkt. Slechts 20% van de instroom in de sector beschikt over een formele vooropleiding bouw. Er is dus nog nood aan gekwalificeerde arbeiders. We moeten ons wel afvragen hoe we het bouwonderwijs ondersteunen (financi-eel en inhoudelijk). Wat is de return on investment van onze huidige investerin-gen? Een tweede vraag die zich opwerpt, hoe willen we het bouwvakonderwijs georganiseerd zien (duaal leren, deeltijds onderwijs, TSO, BSO, ...). Ik lees vaak in de regeringsverklaringen dat het technisch onderwijs moet geherwaardeerd wor-den, misschien moet er gewoon eens gestart worden met het te waarderen. Als sector moeten we ons over de ideale or-ganisatie beraden en Constructiv is daar een geschikt platform voor.

Stefaan VanthourenhoutEnerzijds is er één val waar we niet mo-gen intrappen, een val die verbonden is aan sociale dumping en detachering. Zoals net gezegd, vandaag is slechts 20% van de instroom gekwalificeerd. Ech-ter, dit mag geen excuus zijn om de in-stroom aan buitenlandse krachten goed te praten, meer bepaald wanneer zij de regelgeving niet naleven. Anderzijds moeten we jongeren en hun ouders het vertrouwen geven dat er nog wel degelijk kansen zijn in de bouw. Die toekomst ligt misschien meer in het technologische. Om de heer Eeckhout te citeren toen hij

Stefaan Vanthourenhout

9


voorzitter was van fvb-ffc Constructiv: we hebben nood aan slimme handen! Dat blijft het geval.

We moeten jongeren iets kunnen aanbie-den. Belangrijk lijkt me de sfeer rond de bouw. Iemand die nu op een werf komt, wordt geconfronteerd met een diversi-teit van mensen en culturen, volgens mij is dit een verrijking. Er zijn dus nog wel degelijk kansen voor jongeren. Maar we moeten investeren in een bouwoplei-ding die afgestemd is op de realiteit van de werf. En op de werven zelf moeten we nog meer inzetten op veiligheid.

Op het vlak van tewerkstelling is er sinds 2012 inderdaad een daling van 20.000 arbeiders vastgesteld, maar we zien wel dat er 10.000 bedienden zijn bijgekomen. Netto is er dus slechts een afname met 10.000 personen. Besluit: er zijn dus zeker nog kansen. Iedereen moet daar in gelo-ven, Constructiv, de werknemers en de jongeren. Ik stel me minder vragen over de financiering van het onderwijs. Belang-rijker lijkt me wel de inhoud van de oplei-ding. Natuurlijk kan je op dit moment vra-gen stellen of de financiële middelen op de beste manier ingezet worden.

Welk onderwijs wensen we?

Lionel EeckhoutDe periode waarin het fvb ten dienste stond van de scholen is afgelopen. Daar-na is de focus meer komen te liggen op

het opleiden van de leerkrachten. Wat moet de leerkracht aanbrengen aan de leerlingen, zodat ze bekwaam op de werkvloer kunnen staan?

Het onderwijs kan niet alle competenties aanbieden. Uiteraard kunnen sommi-ge zaken niet anders dan op de school aangeleerd worden, maar veel zaken, meer dan we denken, zouden vooral op de werf moeten aangeleerd worden. Ik vrees echter dat de sector nog niet klaar is om een plaats te geven aan alle 15-16-jarigen uit het onderwijs.

Men moet ook oppassen dat jonge men-sen voldoende worden gesensibiliseerd rond werkbaar werk. Het gebeurt te dik-wijls dat jonge arbeiders relatief snel hun beste jaren achter de rug hebben. De sector kan dit verhelpen door eventueel een financiering te voorzien aan bedrij-ven. Zo moeten ervaren bouwvakarbei-ders niet op vervroegd pensioen gaan,

maar kunnen ze ingezet worden om leerlingen en jongeren te begeleiden. Het zijn deze arbeiders die de gang van zaken op de werf zeer goed kennen, en technisch ook zeer ver staan. Zij kunnen ook het grote belang van veiligheid aan-brengen. Ik besef dat de oplossing niet voor de hand ligt, maar het is volgens mij een belangrijk punt waar men op termijn werk van zal moeten maken.

Er is een link tussen werkbaar werk en het behouden van competenties binnen een bedrijf en bij uitbreiding de sector. Deze link zal de komende jaren aan belang toenemen. Niet elke ervaren arbeider kan een instructeur worden bij een oplei-dingscentrum. Er zijn nog andere manie-ren waarop ervaren bouwvakarbeiders hun kennis kunnen doorgeven.

Een grote opdracht van oudere werk-nemers is het doorgeven van kennis en ervaring. Dit kan zowel in grote als kleine bedrijven georganiseerd worden. Zelfs 15 jaar geleden werd al gezegd dat het kleine percentage leerlingen dat naar de sector doorstroomt, niet in lijn ligt met de hoge investeringen die de sector doet naar onderwijs. Bovendien hebben deze jongeren te dikwijls geen gezonde werkattitude meegekregen. De goede attitude kan pas op de werf aangeleerd worden, hier ligt dus een belangrijke opdracht voor oudere werknemers. De werkgevers moeten ook rijp gemaakt worden voor een dergelijk systeem. Van-

1

Lionel Eeckhout

10


1daag moet iedereen op de werf onmid-dellijk renderen, ook jongeren.

Stefaan VanthourenhoutEn het is inderdaad net op de werf dat je echt een beroep aanleert. De basis van metselen kan je in een atelier leren. Maar de echte métier, dat leer je op de werf. Er zou dus inderdaad ruimte en tijd moeten zijn op de werf om een beroep echt te leren.

Lionel EeckhoutOok in de bouwsector heersen econo-mische wetten: een klant kijkt naar de goedkoopste aanbieder. Jammer ge-noeg is uurloon sinds de laatste tien jaar ook één van die elementen geworden. Enkel het uurloon tussen Belgische ar-beiders en buitenlandse arbeidskrach-ten gelijkschakelen is al een stap in de goede richting, maar het is de totale kostprijs die gelijk geschakeld zou moe-ten worden. Dus ook de bijkomende kosten. Sociale dumping is een gevolg van economische wetmatigheid: de werking van vraag en aanbod.

Is veiligheid een collectieve verant-woordelijkheid?

Lionel EeckhoutVeiligheid is een probleem van ons al-lemaal, niet enkel van de werkgever of werknemer. Alle actoren op de werf moeten geresponsabiliseerd worden. Zo

hebben ook ontwerpers een grote rol door mee te denken over financiële en operationele middelen om veiligheid tij-dens het bouwproces na te streven.

De werkgever heeft uiteraard de essen-tiële taak om persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen aan te bieden. Maar ook de werknemer moet zijn ver-antwoordelijkheid nemen: als de werk-gever CBM’s en PBM’s ter beschikking stelt, moeten deze gebruikt worden.

René Van Cauwenberge Een antwoord bieden op deze vraag is gemakkelijk, maar de moeilijkheid is om het concreet uit te voeren. Hoe kunnen we iedereen aanzetten om zich te hou-den aan de veiligheidsvoorschriften. Ten eerste: we kunnen de bevoegdheden van Constructiv op de werven uitbreiden t.a.v. alle actoren die op onze bouwplaatsen actief zijn (ook diegenen die niet onder het Paritaire Comité 124 ressorteren). Hoe we dit kunnen verwezenlijken, zullen we vandaag niet kunnen beantwoorden. De enige effectieve manier is dat men op de werf elke aanwezige kan aanspreken. Aan eenieder moet kunnen gemeld worden wat het veiligheidsprobleem is. Nu verliest men veel tijd: een zelfstandige kan men niet opvolgen, vennootschap A en ven-nootschap B ook niet. Maar natuurlijk kost de bevoegdheid verbreden geld. Indien we vandaag iedereen willen “bedienen”, is er maar één vierde die hiervoor betaalt, en drie vierde die niet betaalt.

Een tweede belangrijk element: waar alle persoonlijke en collectieve beschermings-middelen beschikbaar zijn, moeten ze ook gebruikt worden. In het algemeen, en ik weeg mijn woorden, moet men de hiërar-chische lijnen overtuigen. Ik bedoel hier niet mee dat de hiërarchische lijn steeds verantwoordelijk is, maar de steun voor veilig werken moet in alle lagen van de onderneming aanwezig zijn. Men moet de werfleider niet voor alles in gebreke stellen, maar de motivatie om veilig te werken moet vanuit de leiding aange-wakkerd worden. Ik begrijp zeer goed dat veiligheid niet de enige bekommernis is van een werfleider. Zo zijn er ook de ren-dabiliteit en de deadlines. Ik ben er van overtuigd: veilig werken rendeert niet en-kel op menselijk vlak, maar zeker ook op economisch vlak. Men verliest veel tijd, moeite en geld na een werfongeval.

Dit zijn voor mij de twee pijlers: iedereen kunnen aanspreken op veiligheid, en de hiërarchische lijn overtuigen dat veilig-heid ook positief is voor de economische rendabiliteit.

Natacha JérouvilleDe hiërarchische lijn is inderdaad heel belangrijk op het vlak van veiligheid, men moet op een werf elke dag het be-lang van veiligheid herhalen, op die na-gel moeten we blijven hameren. Het is tegenstrijdig dat, binnen het Franstalige technisch onderwijs, er een verminde-ring is van het aantal uren in het kader 11


van het behalen van een VCA-attest. Deze uren moeten nu ingezet worden tijdens de uren praktijk opleiding. Ik vind dit een verkeerd signaal.

Hoe kunnen we de competenties van oudere werknemers nog beter waarderen? Kunnen we ze inzetten in een meer opleidende rol? Zou het idee van een pool van werknemers die hiervoor ingezet kunnen worden realistisch zijn?

Natacha JérouvilleDat kan een goed idee zijn, maar niet elke arbeider is direct geschikt om als mentor op te treden voor minder erva-ren arbeiders. Men moet hen pedagogi-sche opleidingen kunnen aanbieden.

Gabriël Delporte Voor Constructiv zijn er twee doelstellin-gen: de competenties idealiter binnen de bouwsector behouden en bij voor-keur binnen het bedrijf. Constructiv heeft steeds een sectorale aanpak gehanteerd. Maar we mogen natuurlijk niet verge-ten dat de sector bestaat uit individuele bedrijven. En dat deze bedrijven hun ar-beiders en kennis willen behouden. Die zit voornamelijk bij de oudere - want de meest ervaren - werknemers.

De sector zou een systeem/tool/werk-wijze kunnen ontwikkelen naar bouwon-dernemingen toe, waarmee behoeften in kaart gebracht kunnen worden, samen

met de sterke en zwakke punten van een bedrijf. Constructiv kan dan het bedrijf adviseren om de sterke punten verder te versterken en de zwakke punten aan te pakken.

Het gebeurt regelmatig dat een arbei-der om een bepaalde reden het bedrijf wil verlaten (brugpensioen). Dan kan er gezocht worden om deze persoon toch binnen het bedrijf te behouden, mits naar zijn/haar problemen wordt geluis-terd en een oplossing hiervoor wordt gezocht. Dit kan eventueel in de vorm van een opleiding zijn, bijvoorbeeld een mentoropleiding om een jongere te be-geleiden, een bijkomende opleiding om administratieve taken te vervullen, enz.

Een arbeider die de huidige job niet meer ziet zitten, kan begeleid worden naar een andere job binnen het bedrijf (ook bij klei-nere bedrijven), of kan begeleid worden naar een ander bedrijf binnen de sector. Het doel is duidelijk: het behoud van ken-nis binnen de bedrijven en de sector.

Stefaan VanthourenhoutDe oplossingen moeten vooral gericht zijn op KMO’s. Mensen die ervaring heb-ben, moeten die kunnen overbrengen. Maar niet elk bedrijf is bereid om kennis zomaar te delen, met het risico dat ken-nis naar concurrentie gaat. Vooral kleine KMO’s hebben hier schrik voor. Het is dan ook onvoldoende om een grote pool van ervaren arbeiders op te leiden als men-

tor. Het zou opportuner zijn om een pool van werkgevers te creëren die klaar staan om jongeren te helpen opleiden. De uit-daging zal dan zijn: hoe kan je jongeren laten gebruik maken van de kennis van anderen? Er zou een systeem moeten ontwikkeld worden waarbinnen stages en volledige leertrajecten voor jongeren en startende werknemers mogelijk zijn. Er is alleszins een andere mentaliteit no-dig bij zowel werkgevers als arbeiders.

Hoe kan Constructiv als facilitator op het vlak van HRM optreden?

Natacha JérouvilleOp dat vlak lijkt de ontwikkeling van een benchmarking tool heel interes-sant. Via een dergelijk hulpmiddel kan een onderneming zichzelf doorlichten en zien op welke domeinen er uitdagin-gen te formuleren zijn op het vlak van HRM, bijvoorbeeld opleiding, welzijn en het inzetten van oudere werknemers. Constructiv kan de onderneming dan ondersteunen bij het vinden van een antwoord op deze uitdagingen.

Wat is het advies dat u geeft om de nieuwe structuur Constructiv in goe-de banen te leiden?

UnaniemBlijven luisteren naar de werkvloer en de partners en de ingeslagen weg volgen.

1

12


VOORZITTERGabriël DelporteConfederatie Bouw – Confédération Construction

ONDERVOORZITTERSRobert de MûelenaereConfederatie Bouw – Confédération Construction

Katharina Van Der HelstDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

BESTUURDERSDirk CordeelConfederatie Bouw – Confédération Construction

Pierre CuppensCSC Bâtiment - Industrie & Énergie – ACV Bouw - Industrie & Energie

GECOÖPTEERD BESTUURDER Marnix Van HoeFeMa

TECHNISCH ADVISEURSBrahim HilamiLa Centrale Générale FGTB –De Algemene Centrale ABVV

Marc LefebvreConfédération Construction – Confederatie Bouw

Hilde MasscheleinBouwunie

Johan VandyckeACLVB-CGSLB

Fabrice MeeuwACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie

Stefaan VanthourenhoutACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie

Robert VertenueilDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

14


VOORZITTERLionel EeckhoutConfederatie Bouw – Confédération Construction

ONDERVOORZITTERSPierre CuppensCSC Bâtiment - Industrie & Énergie – ACV Bouw - Industrie & Energie

Robert de MûelenaereConfederatie Bouw – Confédération Construction

BESTUURDERSGabriël DelporteConfederatie Bouw – Confédération Construction

Hilde MasscheleinBouwunie

Marnix Van HoeFeMa



Brahim HilamiLa Centrale Générale FGTB –De Algemene Centrale ABVV


15


VOORZITTERStefaan VanthourenhoutACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie

ONDERVOORZITTERSRobert de MûelenaereConfederatie Bouw – Confédération Construction


BESTUURDERSHendrik De WitConfederatie Bouw – Confédération Construction

Gabriël DelporteConfederatie Bouw – Confédération Construction

Lionel EeckhoutConfederatie Bouw – Confédération Construction

Jean-Pierre WaeytensBouwunie

Marnix Van HoeFeMa

Pierre CuppensCSC Bâtiment - Industrie & Énergie – ACV Bouw - Industrie & Energie




16


VOORZITTERNatacha JérouvilleConfédération Construction – Confederatie Bouw

ONDERVOORZITTERSPierre CuppensCSC Bâtiment - Industrie & Énergie – ACV Bouw - Industrie & Energie

Rik HinnensConfederatie Bouw – Confédération Construction

BESTUURDERSNathalie BergeretConfédération Construction – Confederatie Bouw

Annick CannaertDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

Gabriël DelporteConfederatie Bouw – Confédération Construction

Eddy DevosConfederatie Bouw – Confédération Construction

Marc DillenConfederatie Bouw – Confédération Construction

Patrick FranceusACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie


Ronny MatthysenACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie


Hildegard MoreelsBouwunie

Marc RuysConfederatie Bouw – Confédération Construction

Laurent SchiltzConfédération Construction – Confederatie Bouw

Jan SoetaertDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

Peter SuysBouwunie

René Van CauwenbergeDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB



Marnix Van HoeFeMa


Robert VertenueilDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

17


VOORZITTERRené Van CauwenbergeDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB

ONDERVOORZITTERSJustin DaerdenACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie

Marc LefebvreConfédération Construction – Confederatie Bouw

BESTUURDERSGabriël DelporteConfederatie Bouw – Confédération Construction

Patrice DresseConfédération Construction – Confederatie Bouw

Patrick FranceusACV Bouw - Industrie & Energie – CSC Bâtiment - Industrie & Énergie

Pol GillesDe Algemene Centrale ABVV – La Centrale Générale FGTB


Gabriël MarijsseConfederatie Bouw – Confédération Construction



Marnix Van HoeFeMa

Bob Van PoppelConfederatie Bouw – Confédération Construction

Jean-Pierre WaeytensBouwunie

18

KERNCIJFERS

2 2. Kerncijfers

AAnTAl bEDrIjvEn In DE bOuwsEcTOr (per 31/12/2015)

In 2015 waren 28.754 bouwbedrijven actief in de sector.

Aantal bouwbedrijven - totaal per bedrijfsgrootte

• 75 procent van de tewerkstelling in de bouwsector bevindt zich in bedrijven met minder dan 50 arbeiders.

• 50 procent van de tewerkstelling is bij bedrijven met minder dan 20 arbeiders.

Aantal bouwbedrijven per gewest1

Aantal bouwbedrijven per provincie

1 Aantal bedrijven en reguliere arbeiders actief op 31/12/2015. Onderverdeling naar plaats van de onderneming.Bron: fvb-ffc Constructiv

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

4.15

1

4.27

3

2.55

7

1.89

5

4.01

1

3.41

8

1.00

2

858

3.24

3

1.43

2

1.72

1

Ant

wer

pen

Oos

t-Vl

aand

eren

Lim

burg

Vlaa

ms-

Brab

ant

Wes

t-Vl

aand

eren

Hai

naut

Brab

ant w

allo

n

Luxe

mbo

urg

Lièg

e

Nam

urBr

usse

l

Aantal bedrijven

Vlaanderen 16.918

Wallonië 9.956

Brussel 1.721

Totaal 28.754

20

KERNCIJFERS

2TEwErksTEllIng In bElgIschE bOuwbEDrIjvEn*

Aantal arbeiders per bedrijfsgrootte

Aantal arbeiders per provincie

0

2.000

4.0006.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

20.000

22.000

24.000

26.000

25.7

17

24.6

18

13.1

30

7.48

1

20.7

83

13.1

88

3.33

1

4.08

8

14.7

00

4.81

3

9.81

9

Ant

wer

pen

Oos

t-Vl

aand

eren

Lim

burg

Vlaa

ms-

Brab

ant

Wes

t-Vl

aand

eren

Hai

naut

Brab

ant w

allo

n

Luxe

mbo

urg

Lièg

e

Nam

urBr

usse

l

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

36.5

43

44.3

64

26.4

30

13.9

63

14.3

59

5.50

8

1.61

1

< 6

20-4

9

6-19

50-9

9

100-

249

> 5

00

250-

499

Aantal arbeiders per gewest2

Vlaanderen 92.267

Wallonië 40.130

Brussel 9.819

Totaal 142.778

Aantal zelfstandigen in de bouw4

Vlaanderen 37.791

Wallonië 18.425

Brussel 7.300

Totaal 63.516

Aantal bedienden bouw5

Vlaanderen 23.888

Wallonië 9.088

Brussel 4.402

Totaal 37.378

Aantal uitzendarbeiders bouw3

Vlaanderen 10.377

Wallonië 2.509

Brussel 242

Totaal 13.128

* bedrijven die ressorteren onder PC 124Bron: fvb-ffc Constructiv, Cevora, RSVZ (Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen)

2 Actief op 31/12/2015 3 Unieke uitzendarbeiders actief in de bouw in 2015 4 Actief op 31/12/2014 5 Bedienden actief in 2014 Onderverdeling naar plaats van de onderneming.

21

KERNCIJFERS

2lEEfTIjDspyrAmIDE In DE bOuw

Aantal arbeiders naar leeftijdsgroep

In vergelijking met een aantal jaar terug kan men zien dat de bouwsector te maken krijgt met vergrijzing en de bijbehoren-de ontgroening. In vergelijking met andere sectoren is het op-vallend dat de bouwsector iets later te maken krijgt met deze vergrijzingsproblemen. Daarom is het belangrijk om als sector jongeren te blijven aantrekken.

AAnTAl lImOsA-AAngIfTEs Sinds 2014 beschikt de sector over accurate cijfers over de de-tachering vanuit buitenlandse bedrijven naar Belgische bouw-plaatsen. Deze gegevens zijn afkomstig van de Limosa-aangiftes, waarin elke vorm van tewerkstelling van buitenlandse werkne-mers of zelfstandigen in België moet worden aangegeven6.

Er werden door 30.961 werkgevers 394.190 Limosa-aangiftes ingevuld met een begindatum in 2015, en dit voor 100.915 ver-schillende personen7.

Evolutie van de leeftijdsverdeling arbeiders

Limosa-aangiftes in 2015

0%

3%

6%

9%

12%

15%

15-1

9

25-2

9

20-2

4

30-3

4

35-3

9

45-4

9

40-4

4

55-5

9

50-5

4

60-6

5

2012 2015

6 Bepaalde categorieën van personen zijn vrijgesteld, afhankelijk van de aard of de duur van de verrichte activiteiten.7 Betreft unieke personen. Deze werden slechts een keer geteld, maar kunnen meerdere keren voorkomen in verschillende Limosa-aangiftes. Bron: fvb-ffc Constructiv, Limosa-aangiftes RSZ

Werknemers Zelfstandigen Totaal

Aantal Limosa- aangiftes

327.268 66.822 394.190

Aantal personen 85.518 16.834 100.915

22

KERNCIJFERS

2Verdeling van de werkgevers volgens het land van herkomst

In vergelijking met 2014 zijn de meeste werkgevers in 2015 af-komstig uit Polen (36,4%), gevolgd door Nederland (31,6%) en Italië (1,5%). Luxemburg is in 2015 uit de top 10 verdwenen.

Verdeling van de via de Limosa-aangifte aangege-ven personen volgens nationaliteit

Polen blijft koploper qua aangiftes. Nederland is koploper in het aantal werknemers. Opvallend is dat bij 12,5% van de werkne-mers de nationaliteit niet gekend is.

Bron: fvb-ffc Constructiv, Limosa-aangiftes RSZ

0

5

10

15

20

25

30

werknemersaangiftes

Ned

erla

nd

Port

ugal

Pole

n

Roem

enië

Fran

krijk

Hon

garij

e

Dui

tsla

nd

Span

je

Bulg

arije

Ove

rige

Nie

t gek

end

Land van herkomst werkgevers

Verdeling per nationaliteit

Slowakije

Spanje

Italië

Groot-Brittannië

Overige

Duitsland

Frankrijk

Roemenië

Portugal

Polen

Nederland

23

KERNCIJFERS

2Verdeling van de opdrachten volgens de periode van tewerkstelling

Van alle opdrachten was 34,2% van korte duur (tussen 1 en 7 da-gen). Werken met een duurtijd van meer dan 210 dagen maken met 10,5% een beperkt deel uit van de opdrachten.

Verdeling van de werkgevers volgens het aantal via de Limosa-aangifte aangegeven personen dat tewerkgesteld werd in 2015

In 69,5% van de tewerkstelling is slechts 1 persoon aangegeven in de Limosa-aangifte per plaats van tewerkstelling.

Verdeling volgens periode van tewerkstelling

Verdeling volgens aantal aangegeven personen

Bron: fvb-ffc Constructiv, Limosa-aangiftes RSZ

15 tot 29 dagen

30 tot 60 dagen

1 tot 7 dagen

8 tot 14 dagen

61 tot 210 dagen

meer dan 210 dagen

3 werknemers

4 werknemers

1 werknemer

2 werknemers

5-9 werknemers

10-19 werknemers

20-49 werknemers

50-99 werknemers

meer dan 100 werknemers

24

KERNCIJFERS

2 algemene beVinDingen

Het aantal Limosa-aangiftes blijft stijgen, evenals het aantal werkgevers en het aantal personen dat in België wordt te-werkgesteld.

Voor 358.351 aangiftes is de plaats van tewerkstelling gekend omdat de postcode van de plaats van tewerkstelling vermeld is in de Limosa-aangifte. Dit is niet het geval bij 35.839 Limo-sa-aangiftes, waardoor het onmogelijk is om deze te koppe-len aan de sector van een navb-adviseur.

Het aantal Limosa-aangiftes per plaats van tewerkstelling ligt hoger dan het aantal aangiftes van werken (AVW).

De nationaliteit van de aangevers van de aangifte van wer-ken (AVW) is in 99,49% Belgisch; 0,35% unieke aangiftes heb-ben een buitenlandse aangever en 0,16% unieke aangiftes hebben zowel een Belgische als een buitenlandse aangever. 68.704 unieke aangiftes hebben een of meerdere onderaan-nemers en voor 12.810 unieke aangiftes zijn een of meerdere buitenlandse contracten van onderaannemers toegevoegd.

25

KERNCIJFERS

2wElzIjnssTATIsTIEkEn In DE sEcTOr

Voor de analyse van de arbeidsongevallen in de bouwsector worden enerzijds de officiële graadmeters gehanteerd die ge-bruikt worden door het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) en anderzijds een aantal aanvullende graadmeters die door het navb werden ontwikkeld.

Analyse op basis van de graadmeters van het FAO

Net als in de vorige jaren vertonen de statistieken van de ar-beidsongevallen in de bouw ook in 2014 een neerwaartse ten-dens. De onderstaande grafieken tonen een significante daling van zowel de frequentie als de ernst van de ongevallen.

Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen - 2016 (De meest recente cijfers voor deze graadmeters hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2014)

2012Code 41 42 43 Totaal

Frequentiegraad (Fg) 49,61 39,22 43,82 44,61

Werkelijke ernstgraad (Eg) 1,54 1,25 1,22 1,31

Globale ernstgraad (Geg) 7,11 4,8 5,44 5,77









Graadmeters voor arbeidsongevallen: definities FAO

Frequentiegraad (Fg): graadmeter voor het aantal arbeidsongeval-len, die gedefinieerd wordt als de verhouding van het totale aantal ongevallen die de dood of een volledige ongeschiktheid van ten minste een dag, de dag van het ongeval niet meegerekend, tot ge-volg hadden, dat tijdens de beschouwde periode werd opgetekend, vermenigvuldigd met 1.000.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule:

Fg = aantal ongevallen x 1.000.000

aantal uren blootstelling aan het risico

Werkelijke ernstgraad (Eg): graadmeter voor de ernst van arbeids-ongevallen, die gedefinieerd wordt als de verhouding van het aantal werkelijk verloren kalenderdagen als gevolg van arbeidsongevallen, vermenigvuldigd met 1.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule:

Eg = aantal verloren kalenderdagen x 1.000


Globale ernstgraad (Geg): graadmeter voor de ernst van arbeids-ongevallen, die ook rekening houdt met dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende ongeschiktheid door het invoeren van for-faitair verlet. De globale ernstgraad is de verhouding van het aantal werkelijk verloren kalenderdagen, vermeerderd met het aantal dagen forfaitaire werkongeschiktheid, vermenigvuldigd met 1.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule:

Geg = (aantal verloren kalenderdagen + aantal dagen forfaitaire werkongeschiktheid) x 1.000


26

KERNCIJFERS

2 Analyse op basis van de binnen de bouwsector ontwikkelde indicatoren

Om de evolutie van de arbeidsongevallen in de bouwsector van naderbij te kunnen volgen, heeft het navb in 2012 bij-komende indicatoren ontwikkeld die gebruik maken van de gegevensstromen van de Kruispuntbank van Ondernemin-gen. Hierdoor beschikt de bouwsector over cijfers van het voorgaande jaar. Deze indicatoren zijn complementair aan de graadmeters die gehanteerd worden door het FAO die betrek-king hebben op twee jaar vóór het lopende kalenderjaar.

bEsluIT

De meest recente beschikbare ongevallencijfers van het FAO hebben betrekking op 2014 en tonen een dalende tendens ten opzichte van de vorige jaren.

De indicatoren ontwikkeld door het navb, tonen aan dat de dalende tendens van de ongevallencijfers in 2014 wordt verdergezet in 2015, en dit zowel wat betreft de frequentie als wat betreft de ernst van de arbeidsongevallen. In tegen-stelling tot de arbeidsongevallencijfers, is de tendens van de globale verletmeter (ongevallen en ziekte met minder dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschiktheid) stijgend. Ook deze tendens werd in 2015 verdergezet.Binnen de bouwsector ontwikkelde indicatoren

De Frequentiemeter Arbeidsongevallen (FA) geeft aan hoe vaak arbeiders in een bedrijf gemiddeld het slachtoffer wor-den van een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan dertig kalenderdagen arbeidsongeschikt is.

De Verletmeter Arbeidsongevallen (VA) geeft aan hoe lang arbeiders in een bedrijf gemiddeld afwezig blijven door een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan dertig kalen-derdagen arbeidsongeschikt is.

De Globale Verletmeter (GV) geeft de gemiddelde duur aan van een arbeidsongeschiktheid van meer dan zeven kalender-dagen van een arbeider in een bedrijf.

27

KERNCIJFERS

2Participatie van bouwbedrijven aan opleiding

Participatie van arbeiders aan opleiding

Participatie van arbeiders aan opleiding per leeftijd

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

1.77

6 2.23

2

1.96

3 2.54

8

2.74

5 3.45

4

3.21

4

4.01

8

4.16

2 4.56

2

2003

-200

4

2005

-200

6

2004

-200

5

2006

-200

720

07-2

008

2009

-201

0

2008

-200

9

2011

-201

2

2010

-201

1

2012

-201

320

13-2

014

2014

-201

5 0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

3.35

9

3.59

8

5,9%6,5%

7,4%

8,5%9,2%

10,7%11,5% 11,2%

12,0%

13,5% 13,9%

15,9%

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

12.5

94

15.1

65

12.8

93 19.2

84

20.5

59

29.4

40

25.7

34

32.0

98

34.4

16

36.6

92

2003

-200

4

2005

-200

6

2004

-200

5

2006

-200

720

07-2

008

2009

-201

0

2008

-200

9

2011

-201

2

2010

-201

1

2012

-201

320

13-2

014

2014

-201

5 0

10

20

30

27.7

47

30.4

49

7,2% 8,4%9,8%

12,2% 12,7%

15,8%

18,3%17,4%

18,7%20,2%

22,6%25,2%

0

5

10

15

20

25

30

23,4

% 25,6

%

22,7

% 26,8

%

27,5

%

26,9

%

25,4

%

26,4

%

19,9

%

9,2%

15-1

9

25-2

9

20-2

4

30-3

4

35-3

9

45-4

9

40-4

4

55-5

9

50-5

4

60-6

5

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

15-1

9

25-2

9

20-2

4

30-3

4

35-3

9

45-4

9

40-4

4

55-5

9

50-5

4

60-6

5

457.747531.297

598.986

698.606720.337

789.374

891.417 889.202859.072

932.558

Vlaanderen Wallonië Brussel

OplEIDIngssTATIsTIEkEn In DE bOuw

Jaarlijks worden doelstellingen vastgelegd in het kader van op-leidingen. In het verleden werden doelstellingen vastgelegd betreffende het te bereiken aantal opleidingsuren. De afgelo-pen jaren werden echter ook accenten gelegd op het aantal te bereiken bouwvakarbeiders en bouwondernemingen en sinds 2012 ligt de nadruk vooral op de participatiegraad.

In de cao werd vastgelegd dat fvb-ffc Constructiv (hierna fvb) een op de twee arbeiders moest bereiken. Het fvb heeft deze doelstelling vervolgens vertaald naar doelstellingen op het vlak van het bereik van bedrijven, arbeiders en aantal opleidingsu-ren.

De uiteindelijke doelstelling is om jaarlijks 1,9% van de loon-massa te investeren in opleidingen.

Aantal opleidingsuren

Bron: fvb-ffc Constructiv28

KERNCIJFERS

2AlTErnErEnDE sysTEmEn vAn lErEn En wErkEn In DE bOuw

De bouwsector stimuleert het systeem van alternerend leren via het jongerenleerlingenwezen (JLW) en de alternerende bouwopleiding (ABO). In dit systeem worden leerlingen of cur-sisten zonder bouwkwalificatie deeltijds opgeleid in een oplei-dingscentrum. De rest van de tijd kunnen ze aan de slag in een bouwbedrijf. Wanneer de jongere nog onderworpen is aan de leerplicht, kan er een JLW-contract afgesloten worden. Wanneer de jongere tussen 18 en 25 jaar is, kan men een ABO-contract afsluiten.

Jongerenleerlingenwezen (JLW)

Alternerende bouwopleiding (ABO)

0

100

200

300

400

500

600

2005

-200

6

2007

-200

8

2006

-200

7

2008

-200

9

2009

-201

0

2011

-201

2

2010

-201

1

2013

-201

4

2012

-201

3

2014

-201

5

478

579547 559

442

504

563

512

427

288

0

300

600

900

1.200

1.500

2005

-200

6

2007

-200

8

2006

-200

7

2008

-200

9

2009

-201

0

2011

-201

2

2010

-201

1

2013

-201

4

2012

-201

3

2014

-201

5

1.067

1.252

996 966866

674 665 675 654570

Bron: fvb-ffc Constructiv

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

15-1

9

25-2

9

20-2

4

30-3

4

35-3

9

45-4

9

40-4

4

55-5

9

50-5

4

60-6

5

457.747531.297

598.986

698.606720.337

789.374

891.417 889.202859.072

932.558

Vlaanderen Wallonië Brussel

29

KERNCIJFERS

2 cijfers inzaKe bestaanszeKerheiD

Het Fonds voor Bestaanszekerheid van de Werklieden uit het Bouwbedrijf (het FBZ Bouw) staat in voor de toekenning en uitkering van aanvullende en bovenwettelijke sociale voor-delen aan bouwvakarbeiders. Het kan daarbij zowel gaan om actieve arbeiders als om arbeiders die gepensioneerd, ziek, invalide of aan het eind van hun loopbaan zijn. In enke-le gevallen kunnen ook familieleden van bouwvakarbeiders een vergoeding van het FBZ Bouw genieten. Het FBZ Bouw ondersteunt ook de werkgevers uit de bouwsector.

I. vOOrDElEn vOOr AcTIEvE bOuwvAkkErs

De legitimatiekaart

Trouw beloont. Dit idee vormt voor het FBZ Bouw de rode draad bij de toekenning van voordelen aan bouwvakkers.

Met de legitimatiekaart die het FBZ Bouw uitreikt, kunnen arbeiders bewijzen dat ze in de bouwsector aan de slag zijn. Ze vermeldt het aantal werkelijk gepresteerde of gelijkge-stelde dagen waarop een arbeider actief was in de bouw. Alle werknemers die in de loop van het vorige werkjaar – het referentiejaar – bij een of meer bedrijven uit de sector aan de slag waren, ontvangen de kaart automatisch.

Wie kan bewijzen in het referentiejaar voldoende dagen in de sector (in regel is dat 200 dagen) actief te zijn geweest, krijgt een Legitimatiekaart Rechthebbende waarmee men recht heeft op aanvullende vergoedingen bij tijdelijke werk-loosheid. Arbeiders die meerdere jaren in de sector actief zijn en in de loop van hun carrière meerdere Legitimatiekaar-

ten Rechthebbende hebben gekregen, komen in aanmerking voor steun bij een hypothecaire lening, bij invaliditeit of overlijden en bij brugpensioen.

De Legitimatiekaart Niet-Rechthebbende gaat naar arbeiders die niet aan de minimumeisen voldoen. De sector maakt een uitzondering voor jonge en (her-)beginnende werkne-mers die in sommige gevallen aanspraak kunnen maken op een Legitimatiekaart Rechthebbende, die aangevraagd moet worden bij het FBZ Bouw.

Getrouwheidszegels

Elke bouwvakker ontvangt op het einde van het jaar zijn getrouwheidszegels. Hiermee wil de sector de productivi-teit van zijn arbeiders belonen. De waarde van deze zegels stemt overeen met 9% van het brutoloon.

Kerncijfers 2015Legitimatiekaarten Rechthebbende

Legitimatiekaarten Niet-Rechthebbende

128.302 36.614

Kerncijfers 2015Aantal arbeiders Totaal bedrag (€)

173.817 298.634.156

30

KERNCIJFERS

2WeerverletzegelsHeel wat arbeiders uit de bouwsector werken buiten en de activiteit van deze werknemers hangt af van de weersom-standigheden. Zo kan hevige regen, sneeuw of hagel het werk op de werf onmogelijk maken. Soms stelt men pas ter plekke vast dat het werk niet kan worden aangevat. In zul-ke gevallen zal de werkgever slechts de helft van het loon uitbetalen. Het FBZ Bouw compenseert dit loonverlies met weerverletzegels ter waarde van 2% van het brutoloon.

RustdagenOver een volledig jaar beschouwd, werkt een arbeider uit de bouwnijverheid gemiddeld achtendertig uur per week. Dat is evenveel als in de meeste andere bedrijfstakken. Tijdens het grootste deel van het jaar wordt er evenwel veertig uur per week gepresteerd.

Bouwvakkers krijgen om die reden per jaar twaalf bijkomen-de rustdagen. Deze zorgen ervoor dat de arbeiders niet lan-ger werken dan wettelijk mag. Het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf legt de data van de bijkomende rustdagen vast en het grootste deel ervan valt op het einde van het jaar.

Voor deze rustdagen betaalt het FBZ Bouw een forfaitaire vergoeding, waarvan het bedrag bepaald wordt door de geschooldheid van de arbeider. Enkel arbeiders die nog bij een bouwonderneming in dienst zijn op het moment dat de rustdag valt, hebben recht op deze vergoeding.

Promotievergoeding

Het FBZ Bouw kent een promotievergoeding toe aan arbei-ders die een hypothecaire lening afsluiten om een eigen huis te kopen, te bouwen of te verbouwen.

Met de promotievergoeding ontvangt een bouwvakker gedurende de volledige looptijd van zijn lening financiële steun vanuit het bouwbedrijf. Vooraleer de promotievergoe-ding toe te kennen, gaat het FBZ Bouw na of de arbeider lang genoeg – minimaal vijf jaar – in de sector actief was. Het bedrag dat hij precies ontvangt, hangt af van de geleende som en de duurtijd van de lening.

De promotievergoeding komt niet enkel actieve werkne-mers toe. De regeling geldt net zo goed voor werknemers die ontslagen zijn door een werkgever uit de sector, voor werknemers van wie het contract is opgeschort door ziekte of een ongeval en (brug-)gepensioneerden.

Hospitalisatieverzekering voor arbeiders van de bouwnijverheid

De sociale partners van de bouwsector hebben ervoor ge-zorgd dat iedere arbeider van de bouwsector geniet van een uitstekende bescherming voor de financiële gevolgen van een ziekenhuisopname. Een medisch plan werd afgesloten bij AG Insurance en de sector draagt hiervoor de kosten. Voor de actieve bouwvakarbeiders is dit voordeel volledig gratis. Ze worden automatisch aangesloten wanneer ze twee op-eenvolgende kwartalen in de sector hebben gewerkt.


96.582 37.338.885


29.948 10.487.615


148.095 131.167.80631

KERNCIJFERS

2Bij een hospitalisering wordt de hospitaalfactuur recht-streeks naar AG Insurance gestuurd. De verzekering betaalt dan (bijna) alle kosten: de operatiekosten, de erelonen van de artsen, de geneesmiddelen en ook de verblijfkosten. Als de arbeider een eenpersoonskamer neemt, betaalt hij zelf een deel.

Hospitalisatieverzekering voor gezinsleden van bouwvakkers

Een bouwvakker kan ook zijn gezinsleden laten genieten van een hospitalisatieverzekering met identieke waarbor-gen. Hij betaalt hiervoor een jaarlijkse premie van € 144 voor de partner en € 71 per kind voor wie hij kinderbijslag ontvangt.

Hospitalisatieverzekering voor (brug-)gepensi-oneerde bouwvakkers

Bruggepensioneerde en/of gepensioneerde arbeiders uit de bouwsector kunnen aan een gunstig tarief en op vrijwil-lige basis hun bestaande hospitalisatieverzekering verder-zetten. Ook hun gezinsleden kunnen hun verzekering aan voordelige voorwaarden verder laten lopen.

De premie voor de aansluiting hangt af van de leeftijd en kamerkeuze. Indien er wordt gekozen voor een eenper-soonskamer, is de premie hoger en wordt een vrijstelling van € 200 toegepast.

Het sociaal voordeel

Elke arbeider die in de vier voorgaande kwartalen in de bouw heeft gewerkt, krijgt in de maand mei van het FBZ Bouw een sociaal voordeel. Dit voordeel bedraagt maximaal € 135 en wordt door de syndicale organisaties van de sector uitbetaald aan hun leden.

Kerncijfers 2015Aantal aangesloten arbeiders

149.912

Kerncijfers 2015Aantal aangesloten (brug-)gepensioneerden

2.511

Kerncijfers 2015Aantal aangesloten partners

Aantal aangesloten kinderen

10.902 12.274


143.275 16.633.293

32

KERNCIJFERS

2II. vOOrDElEn In gEvAl vAn TIjDElIjkE wErklOOshEID

De aanvullende vergoeding vorst

Bouwbedrijven van wie de arbeiders hoofdzakelijk buiten-werk verrichten, zien zich ertoe verplicht om bij aanhouden-de vorst of blijvende sneeuw de activiteiten stil te leggen. Hun personeel valt dan terug op de werkloosheidsverzeke-ring, maar het bedrag van de werkloosheidsuitkering ligt dikwijls beduidend lager dan het loon. De aanvullende ver-goeding vorst past het verschil gedeeltelijk bij.

De aanvullende vergoeding vorst gaat naar alle werknemers die een Legitimatiekaart Rechthebbende bezitten. De arbei-ders hebben voor elke dag van tijdelijke werkloosheid door winterweer recht op deze vergoeding, zonder beperking van het aantal werkloosheidsdagen. Ze wordt samen uitgekeerd met de werkloosheidsvergoeding die de bouwvakkers tij-dens de vorstperiode ontvangen. Hoeveel de werknemers krijgen, hangt af van hun beroepsgeschooldheid.

De aanvullende vergoeding bouw

Naast vorst en sneeuw kunnen andere omstandigheden zorgen voor tijdelijke werkloosheid. Zo kan bijvoorbeeld ook het economische klimaat het werk tijdelijk verhinderen. In dit geval geldt een gelijkaardig systeem als bij aanhou-dende vorst of blijvende sneeuw. De bouwvakarbeiders hebben recht op een hoofd- en een bijkomende uitkering, de aanvullende vergoeding bouw.

Arbeiders komen in aanmerking voor de aanvullende ver-goeding bouw indien zij een Legitimatiekaart Rechthebbende hebben en ontvangen de vergoeding samen met de werk-loosheidsuitkering. De arbeiders krijgen deze compensatie voor maximaal zestig werkloosheidsdagen en het bedrag dat ze ontvangen, hangt samen met de beroepsgeschoold-heid.

De bijzondere aanvullende vorstvergoeding

Werkloosheid door vorst brengt niet alleen met zich mee dat het maandloon inkrimpt, ook het vakantiegeld vervalt voor deze dagen. Om dit verlies te compenseren, keert het FBZ Bouw de bijzondere aanvullende vorstvergoeding uit.

Alle werknemers die een aanvullende vergoeding vorst ont-vingen, krijgen de bijzondere aanvullende vergoeding auto-matisch toegekend. Per werkloosheidsdag veroorzaakt door vorst ontvangt elke werknemer een vast bedrag.

Kerncijfers 2015

Aantal arbeiders Aantal dagen vergoeding vorst Bedrag (€)

44.984 316.365 3.001.745

Kerncijfers 2015

Aantal arbeiders Aantal dagen vergoeding bouw Bedrag (€)

82.522 1.666.669 15.804.634


4.189 76.118

33

KERNCIJFERS

2III. vOOrDElEn In gEvAl vAn zIEkTE Of ArbEIDsOngEvAl

De aanvullende vergoeding langdurige onge-schiktheid

Wanneer ziekte of een ongeval een werknemer arbeidson-geschikt maakt voor een periode van meer dan een maand, betaalt de sector hem een aanvullende vergoeding vanaf de 31ste tot en met de 337ste dag van zijn arbeidsongeschikt-heid. Deze aanvullende vergoeding langdurige ongeschikt-heid komt toe aan alle werknemers die op het moment dat ze arbeidsongeschikt worden, bij een bouwonderneming in dienst zijn.

Om de aanvullende vergoeding te ontvangen, moet de werknemer volledig arbeidsongeschikt zijn en daarvoor een uitkering krijgen. De vergoeding ontvangt hij pas vanaf de 31ste dag, omdat zijn werkgever hem vóór die tijd een gewaarborgd maandloon betaalt. Het bedrag is afhankelijk van de duur van de ongeschiktheid. Vanaf de 56ste dag be-taalt het FBZ Bouw een hogere vergoeding.

Vakantiegeld aan invaliden

Werknemers die langer dan een jaar arbeidsongeschikt zijn als gevolg van een (arbeids-)ongeval of een (beroeps-)ziek-te, komen in aanmerking voor vakantiegeld aan invaliden. Het FBZ Bouw keert deze vergoeding uit om het verlies aan vakantiegeld te compenseren dat de arbeidsongeschikt-heid met zich meebrengt.

Voor het bekomen van het vakantiegeld aan invaliden is de trouw van de werknemer aan de bouwsector een belangrij-ke vereiste: de werknemer moet terugblikken op ten minste vijftien jaar tewerkstelling in de sector en ontvangt het geld elk jaar in de maand juni. Het gaat om een jaarlijks forfait dat gelijk is voor alle werknemers in de invaliditeit.

Kerncijfers 2015Langdurige ongeschiktheid Aantal arbeiders Totaal bedrag (€)

Ziekte 8.995 5.847.127

Ongeval 1.676 802.857


5.600 2.850.421

34

KERNCIJFERS

2Tegemoetkoming bij een arbeidsongeval met blijvende ongeschiktheid van 66 procent

Zelfs wanneer alle veiligheidsvoorschriften worden opge-volgd, is een arbeidsongeval niet altijd te voorkomen en jammer genoeg is de schade soms groot en lopen werkne-mers blijvende letsels op. Zulk leed valt nooit te compense-ren, maar toch tracht de sector de nodige steun te bieden aan het slachtoffer. Wanneer een bouwvakker aan een ar-beidsongeval een blijvende werkongeschiktheid overhoudt van 66 procent of meer, kent het FBZ Bouw hem, maar ook zijn kinderen, een eenmalige vergoeding toe.

Tegemoetkoming bij een arbeidsongeval met dodelijke afloop

Helaas vallen er bij een arbeidsongeval ook wel eens dode-lijke slachtoffers. Dan springt het FBZ Bouw bij met financi-ele steun voor de verwanten. Voor het jaar van het ongeval kent het FBZ Bouw een eenmalige vergoeding toe aan de weduwe of aan een van de rechthebbenden van de getrof-fen arbeider. De kinderen van de werknemer die begunstig-de zijn van kinderbijslag, hebben recht op een eenmalige uitkering en op een jaarlijkse vergoeding aan wezen.

Kerncijfers 2015Vergoedingen bij dodelijke arbeids-ongevallen

Aantal Totaal bedrag (€)

Weduwen 11 61.350

Wezen 176 150.470


1 1.240

35

KERNCIJFERS

2Iv. DE sEcTOrAlE swT-rEgElIngEn (brugpEnsIOEn)

De algemene regeling SWT vanaf 60 jaar

In de algemene SWT-regeling kunnen bouwvakarbeiders tussen 60 en 65 jaar met brugpensioen. Naast de maande-lijkse vergoeding die de RVA bij brugpensionering uitbetaalt, keert de sector een aanvullende som uit. Met dit conventio-neel brugpensioen vanaf 60 jaar ontvangen de bruggepensi-oneerde werknemers maandelijks zeventig procent of meer van hun laatste loon.

Om deze vergoeding te genieten, is de trouw van de ar-beider aan de bouwsector een basisvoorwaarde: er wordt verwacht dat hij minstens tien jaar in de sector werkte en zijn laatste werkgever in de bouwsector actief was. Het FBZ Bouw keert deze vergoeding maandelijks uit en de scho-lingsgraad en de gezinssituatie bepalen het precieze be-drag.

De regeling SWT ongeschikten vanaf 58 jaar

Oudere arbeiders die ongeschikt worden verklaard om nog langer in de bouw te werken, komen in aanmerking voor het conventioneel brugpensioen ongeschiktheid vanaf 58 jaar. Net zoals bij het gewone brugpensioen garandeert de combinatie van deze aanvullende vergoeding en de uitkering van de RVA ten minste zeventig procent van het loon dat de arbeiders ontvingen aan het einde van hun loopbaan.

Het FBZ Bouw betaalt deze vergoeding maandelijks. De leef-tijd van de arbeider - minstens 58 jaar - en zijn trouw aan de sector - een loopbaan in de bouw van minstens vijftien jaar - bepalen of hij voor de uitkering in aanmerking komt. Zijn laatste werkgever moet uit de bouwnijverheid komen. Het bedrag hangt af van zijn geschooldheid en gezinssituatie.

De regeling SWT in geval van een lange loop-baan

Arbeiders met een lange loopbaan kunnen op de leeftijd van 56 jaar met brugpensioen gaan. Onder lange loopbaan wordt verstaan een loopbaan van 40 jaar, ongeacht de sec-tor waarin deze werd opgebouwd. Van deze 40 jaar moeten er minstens 10 jaar in de bouw zijn gewerkt.

Ook voor deze arbeiders betaalt het FBZ Bouw de aanvul-lende vergoeding, waarvan het bedrag afhangt van de ge-schooldheid en de gezinssituatie.


2.195 10.661.038


4.847 16.496.343


2.195 7.519.899

36

KERNCIJFERS

2 v. vOOrDElEn AAn gEpEnsIOnEErDEn En wEDuwEn

In 2007 heeft de sector het pensioenfonds Pensio B opge-richt. In dit pensioenfonds worden rechten op aanvullend pensioen voor de bouwvakkers opgebouwd. Ieder kwartaal wordt een percentage van hun loon op een individuele re-kening gestort. Dit percentage stijgt met de loopbaan van de arbeider in de bouw.

Vóór 2007 kende het FBZ Bouw al een voordeel toe aan de arbeiders van de sector en, in geval van overlijden, aan hun weduwen. Elk jaar kregen zij forfaitair vakantiegeld. Het FBZ Bouw keert dit vakantiegeld nog verder uit aan de gepen-sioneerden en de weduwen die er al recht op hadden vóór 2007.

Het FBZ Bouw kent in sommige gevallen ook een aanvulling toe op het aanvullend pensioenbedrag dat in Pensio B werd opgebouwd. Deze regeling zorgt ervoor dat arbeiders die al vóór 2007 een langere loopbaan in de bouw hadden, niet worden benadeeld.

Kerncijfers 2015Aantal begunstigden Totaal bedrag (€)

72.488 78.405.132

37

KERNCIJFERS

2vI. bEsTAAnszEkErhEIDssTElsEls vOOr DE wErkgEvErs De solidariteit tussen arbeiders vormt een van de pijlers van de fondsen voor bestaanszekerheid. Het FBZ Bouw trekt dit solidariteitsprincipe door naar de werkgevers en betaalt ook een aantal patronale kosten. Deze kunnen immers zwaar doorwegen. Zo kan worden vermeden dat de werkgever in financiële problemen komt.

De terugbetaling van het gewaarborgd loon

Langdurige ziekte van een arbeider betekent vooral voor een kleine bouwonderneming een zware financiële last. De werkgever moet het loon immers een maand lang door-betalen. Om die reden is in de bouwnijverheid voorzien dat het FBZ Bouw dit gewaarborgd loon terugbetaalt aan werkgevers die minder dan twintig werknemers in dienst hebben.

De financiering van het systeem gebeurt met een aparte bijdrage die de werkgevers met minder dan twintig werk-nemers in dienst, hiervoor aan het FBZ Bouw betalen.

De betaling van de patronale bijdragen in ge-val van brugpensioen

Een werknemer die met brugpensioen gaat, blijft tot zijn 65ste verjaardag kosten meebrengen voor zijn werkgever. Die moet immers elke maand een aanvullende vergoeding betalen, zodat de bruggepensioneerde maandelijks zeven-tig procent of meer van zijn laatste loon ontvangt. Boven-dien stort de werkgever voor deze arbeider patronale bij-dragen aan de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen en aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Zo loopt de kost van de bruggepensioneerde gemakkelijk op tot meer dan vierhonderd euro per maand.

De sociale partners laten het FBZ Bouw tussenkomen in de kosten. Het Fonds betaalt zowel de brugpensioenvergoe-ding als de patronale bijdragen.

Kerncijfers 2015Totaal bedrag van de door het FBZ Bouw betaalde patronale bijdragen SWT (€)

10.523.336Kerncijfers 2015

Aantal bedrijven met minder dan 20 werknemers

Aantal bedrijven aan wie het gewaarborgd loon werd terugbetaald

Totaal terugbetaald bedrag (€)

26.429 11.263 26.820.730

38

KERNCIJFERS

2vII. sTrIjD TEgEn sOcIAlE frAuDE

Gepersonaliseerde werkloosheidsdocumenten

Sociale fraude gaat soms verder dan het incorrect meedelen van geleverde prestaties aan de sociale zekerheid. Het kan net zo goed gaan om onterecht gebruik van sociale voor-zieningen in geval van inactiviteit. De meest voorkomende vorm hiervan is zwartwerk in combinatie met het opgeven van tijdelijke of volledige werkloosheid. Dergelijke situaties treffen de sector dubbel: • verschuldigde bijdragen worden niet betaald;• sociale vergoedingen worden uitgekeerd aan personen

die er geen recht op hebben.

De bouwsector levert, samen met de RSZ en de RVA, heel wat inspanningen om deze vorm van sociale fraude te bestrijden. De nominatieve werkloosheidsdocumenten (C3.2A-formulieren genoemd) zijn daarbij een belangrijk in-strument. Het FBZ Bouw maakt deze maandelijks op voor alle bouwvakarbeiders. Het gaat om genummerde docu-menten die de naam en het inschrijvingsnummer van de werkgever en de arbeider bij de sociale zekerheid vermel-den. De kaarten gelden voor een maand en kunnen enkel door de RVA vervangen worden. De werkgever kan dus niet - wat in het verleden wel mogelijk was - meerdere ke-ren per maand een nieuw document opstellen en daarop de dagen die aangeduid stonden als ‘gewerkt’, vervangen door dagen van tijdelijke werkloosheid. Bovendien worden de gegevens van alle afgeleverde kaarten meegedeeld aan de RVA, zodat de inspectiediensten gerichte controles op zwartwerk kunnen uitvoeren.

ConstruBadge

De sociale partners van de bouwsector hebben een gezamenlijk strate-gisch plan voor de bouw-sector afgesloten. Met dit strategisch plan willen ze een kader scheppen voor gezonde concurrentie en de strijd aangaan tegen sociale dumping. Een van de elementen van dit actieplan is de invoe-ring van de ConstruBadge in de bouwsector. Deze ConstruBadge moet

zichtbaar worden gedragen op bouwwerven.

De ConstruBadge is een persoonlijk visueel identificatie-middel en wordt automatisch opgemaakt door het FBZ Bouw voor alle bouwvakarbeiders die gekend zijn in de so-ciale zekerheid.

Dit zijn niet alleen de arbeiders van Belgische bouwbedrij-ven, maar ook de arbeiders van buitenlandse werkgevers die bouwactiviteiten uitoefenen in België. Ook uitzendkrachten die door een erkend interimbureau worden tewerkgesteld in de bouw, krijgen een ConstruBadge.

Kerncijfers 2015

Aantal uitgegeven gepersonaliseerde werkloosheids-documenten

2.069.271

Kerncijfers 2015Aantal ConstruBadges voor arbeiders van Belgische bedrijven

Aantal ConstruBadges voor arbeiders van buitenlandse bedrijven

216.790 8.66639

KERNCIJFERS

2 cijfers inzaKe sectoraal pensioen Sinds 1 januari 2007 genieten alle bouwvakarbeiders een nieuw aanvullend pensioenplan. Het Fonds voor Bestaans-zekerheid voor de Aanvullende Pensioenen, fbz p, treedt op als inrichter van dit pensioenplan en draagt de financiële verantwoordelijkheid ervan.

Fbz p heeft het beheer van dit aanvullend pensioenplan toevertrouwd aan Pensio B OFP (Organisme voor de Finan-ciering van Pensioenen). Pensio B is het pensioenfonds dat instaat voor het administratief en financieel beheer van het Construo Plan, het sociaal sectoraal aanvullend pensioen-plan voor de arbeiders van de bouwsector.

Binnen het Construo Plan wordt voor elke aangeslotene een aanvullend pensioenkapitaal opgebouwd. Dit gebeurt door de kapitalisatie van trimestriële dotaties op een individuele rekening. Deze dotaties zijn gelijk aan een percentage van het loon en dit percentage evolueert in functie van de an-ciënniteit in de bouwsector. De kapitalisatie gebeurt aan de wettelijk gegarandeerde rentevoet, die in 2015 3,25% be-droeg.

De uitbetaling van het pensioenkapitaal aan de aangeslo-tene gebeurt bij de opname van zijn wettelijk pensioen. In geval van overlijden vóór de pensionering, wordt het op-gebouwde spaarbedrag aan de begunstigden uitgekeerd.

Arbeiders die de sector verlaten tijdens hun loopbaan, kun-nen ervoor kiezen om de opgebouwde reserves tot aan hun pensioen bij Pensio B te laten staan. Deze aangeslotenen worden passieve aangeslotenen of slapers genoemd. Aan hun reserve wordt hetzelfde rendement toegekend.

Eind 2015 telde het Construo Plan 263.148 aangeslotenen, waarvan 150.028 actieve aangeslotenen en 113.120 slapers.

De totale activa van het pensioenfonds bedragen € 507,7 miljoen, terwijl de verplichtingen € 415,1 miljoen bedragen. Deze verplichtingen, ook de technische provisie genoemd, zijn als volgt opgesplitst: € 299 miljoen voor de actieve aan-geslotenen en € 109 miljoen voor de slapers.

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

passiefactief

jong

er d

an 2

5

30 t.

e.m

. 34

25 t.

e.m

. 29

35 t.

e.m

. 39

40 t.

e.m

. 44

50 t.

e.m

. 54

45 t.

e.m

. 49

60 t.

e.m

. 64

55 t.

e.m

. 59

65 e

n ou

der

27%

73%

40

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 3. fVb-ffc constructiV

bOuwIngrOEIbAAn (bIb): vAn hET prOjEcT rIsIcOgrOEpEn TOT DE bIb

In de voorgaande tekst werd de aanpak rond de duurzame toeleiding naar werk via het project met betrekking tot de jeugdjobconsulenten voorgesteld. In uitvoering van dat project begeleiden de verschillende jeugdjobconsulenten jongeren naar een duurzame tewerk-stelling door middel van screening, be-geleiding, oriëntering en jobmatching. Indien er in dit traject opleidingsnoden worden geïdentificeerd, kunnen tevens opleidingsacties voorgesteld en uitge-voerd worden. In de laatste fase kan bo-vendien opvolging gebeuren tijdens de (eerste) tewerkstelling.

Tijdens de begrotingscontrole van de federale regering in het voorjaar van 2015 werd door de regering afgespro-ken dat de verschillende sectoren bij voorkeur tegen juli 2015 cao’s zouden afsluiten met betrekking tot het in-voeren van een nieuw stelsel van in-groeibanen. In die cao’s moesten de loon- en arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd, moest de doelgroep van de in te schakelen jongeren worden afge-bakend (zowel naar leeftijd als naar in te vullen functies) en moest voorzien worden in coaching door oudere werk-nemers.

Binnen het PC 124 is er rond risicogroe-pen en ingroeibanen op 25 juni 2015 een cao afgesloten die hierop een ant-woord bood. Deze cao lanceerde een nieuw statuut voor jonge werknemers: de BouwIngroeiBaan (BIB). De BIB komt in essentie neer op een actieve begelei-ding van nieuw aangeworven jongeren in de bouwsector (jonger dan 27 en met minder dan 12 maanden ervaring binnen de bouwsector) over een perio-de van 18 maanden om zo de integratie van jongeren in de bouwsector te be-vorderen.

Het statuut van de BIB is complementair aan het project waarbinnen de jeugd-jobconsulenten actief zijn. Men kan de BIB beschouwen als een diepgaandere uitwerking van de vijfde pijler van dat project: de begeleiding op de werk-vloer. Deze verdere uitwerking kan, samen met flankerende maatregelen, twee pijnpunten proberen te verhel-pen: de kwalitatieve mismatch en de aanwervingsdrempel.

42

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Doelgroep • Niet-leerplichtige jonge arbeiders• Jonger dan 27 jaar• Maximaal 12 maanden anciënniteit

als bouwvakarbeider binnen het PC 124

Ondersteuning• Inhoudelijke ondersteuning:

» bij het opstellen van het oplei-dingsprogramma van de jongere

» bij het plannen, het organiseren en het administratief afhandelen van de opleiding

» bij de organisatie van het functi-oneringsgesprek

• Financiële ondersteuning: » Sectorale tussenkomst in de loonkost én de kost van de op-leiding

» Een bijkomende premie van € 1.000

De BIB is dus een bijkomende hef-boom om de integratie van jongeren in een bouwonderneming te be-vorderen en zo de carrière van een nieuwe arbeider in de bouwsector te lanceren.

DE bIb In DETAIl DoelstellingTijdelijke begeleiding van jongeren gedu-rende een periode van 18 maanden

Engagementen van werkgever:• Voltijdse arbeidsovereenkomst van onbe-

paalde duur met BIB-beding

Begeleider:• Geschoolde arbeider

• Pedagogische opleiding van 8 uur, een ervaringsbewijs of een pedagogisch di-ploma

• Uitzondering: de zaakvoerder mag deze rol vervullen in het geval dat: 1. er geen geschoolde arbeider conform de

voorwaarden hierboven is, of indien er geen arbeider is die dit wil opnemen

2. het de eerste arbeider in dienst is

3. de zaakvoerder aan de voorwaarden vol-doet

• De begeleider en de jongere worden op dezelfde arbeidsplaats tewerkgesteld.

Jongere:• De werkgever neemt alle initiatieven zo-

dat de jongere na 18 maanden bekwaam is als arbeider categorie II.

• Het opleidingsprogramma wordt voor het einde van de derde maand van de te-werkstelling bezorgd aan het fvb. Hierin zit minstens een opleiding Basisveiligheid voor sectorintreders (te volgen voor het einde van de zesde maand).

• Een functioneringsgesprek (volgens een door het fvb opgesteld model) vindt ten

laatste op het einde van de zesde maand plaats tussen de werkgever en de jonge-re.

• Loon jongere:

• Voor jongeren met een bouwoplei-ding: categorie IA, conform artikel 5 van de cao van 12 juni 2014

• Voor jongeren zonder bouwoplei-ding: categorie I, conform artikel 5 van de cao van 12 juni 2014

Om dit mogelijk te maken, wordt door het bouwbedrijf een peter/mentor aangesteld, een ervaren of deskundige medewerker die als individuele begeleider op de werkplek een nieuwe werknemer helpt bij de sociale integratie en het sneller aanleren van zaken en competenties die nodig zijn voor het op-timaal uitoefenen van zijn of haar functie.

Tijdens de eerste zes maanden wordt een opleidingsprogramma opgemaakt en uit-gevoerd door het bouwbedrijf en in de zesde maand vindt een functioneringsge-sprek plaats. Tijdens de resterende periode kan het persoonlijke opleidingsprogramma verder uitgevoerd worden. Een dergelijke aanpak biedt belangrijke voordelen voor de jonge werknemer, de werkgever en de aan-gestelde peter.

Wanneer een bouwbedrijf een jongere aan-werft met een contract van onbepaalde duur en ervoor kiest om dit in het kader van een BIB te doen, kan het bedrijf bovendien genieten van een inhoudelijke én financiële ondersteuning.

43

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3sEcTOrAlE bEgElEIDIng

De federale regering nam in 2013 de beslissing om extra middelen ter be-schikking te stellen van sectoren die bijkomende projecten uitwerken ten gunste van bepaalde categorieën van jongeren die tot de risicogroepen be-horen. Tot deze doelgroep behoren jon-geren tot en met 25 jaar (jonge werk-zoekenden, jongeren in het onderwijs, jongeren in een stelsel van alternerend leren, …).

Aansluitend op deze beslissing nodigde de toenmalige minister van Werk, me-vrouw Monica De Coninck, de sectoren uit om via de sectorale opleidingsfond-sen en op basis van een aantal richtlij-nen een project in te dienen dat aan de bovenvermelde doelstelling zou beant-woorden.

Het fvb zette zijn schouders onder deze oproep en werkte samen met de sociale partners van de bouw het project Op-timalisatie van de opleiding en toeleiding van jongeren van minder dan 26 jaar in de bouwnijverheid uit. Dit project werd door de minister van Werk geselecteerd en goedgekeurd en in 2014 opgestart binnen het PC 124. Het project heeft tot doel een sectoraal instrument aan te bieden dat erop gericht is acties op te zetten rond de opvolging, begeleiding

en toeleiding van jongeren en zo duur-zame tewerkstelling in de bouwsector te bevorderen.

Om dit te bewerkstelligen, wordt op basis van sectorale expertise een reeks hulpmiddelen aangeboden voor werk-zoekenden en voor werkgevers om de doorstroming van jongeren naar een duurzame tewerkstelling in de bouw-sector te verhogen. Hieronder worden verschillende acties voorgesteld die ka-deren binnen vijf concrete domeinen.

Acties om jongeren met nood aan ondersteuning op het vlak van toe-komstige tewerkstelling te bereiken: • Infosessies: de invulling hiervan is af-

hankelijk van het doelpubliek (sector-informatie, vacatureaanbod, promo-tie- en rekruteringsacties, …).

• Campusacties: door middel van acties binnen scholen en opleidingscentra kunnen jongeren die zich nog op de schoolbanken of in opleiding bevin-den, alvast begeleid worden naar een duurzame tewerkstelling. Niet alle jongeren zijn zelf in staat om de no-dige acties te ondernemen die leiden tot tewerkstelling.

• Job- en opleidingsbeurzen: hiermee wordt de doelgroep geïnformeerd over de sector, maar er wordt ook gebruik van gemaakt om gericht te communiceren rond vacatures.

Screening, begeleiding en oriënte-ring:• Screening van de jongere: de jongere

wordt georiënteerd op het vlak van de mogelijkheden en verwachtingen in functie van het aanbod op de ar-beidsmarkt. Hierbij wordt een realis-tisch jobdoelwit vastgelegd op korte en indien nodig ook op lange termijn.

• Beroepsverkennende stage: een der-gelijke stage is een oriënterende tool. Dit hulpmiddel kan voorgesteld wor-den aan jongeren die geen duidelijk jobdoelwit hebben.

• Toeleiding naar competentieverster-kende acties zoals opleidingen.

44

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Opleidingen:• Opleidingsaanbod: indien uit de vo-

rige fase blijkt dat de jongere nog niet over alle nodige competenties beschikt om inzetbaar te zijn, kunnen concrete opleidingstrajecten uitge-werkt en uitgevoerd worden.

• Begeleiding tijdens een opleiding: een opleiding kan actief opgevolgd worden om te vermijden dat ‘cri-sismomenten’ eventueel leiden tot vroegtijdig afhaken. Dit hoeft niet en-kel opleidingen te betreffen die op-gestart werden in het kader van een begeleiding naar werk.

Jobmatching:• De jongere wordt ondersteund bij het

opmaken van een concreet actieplan dat leidt tot een job in de bouwsector. Hiervoor zal de bouwsector zijn net-werk inzake het verzamelen van va-catures ter beschikking stellen van de jonge werkzoekende en van de oplei-dings- en tewerkstellingspartners.

• De jongere wordt ondersteund om het plan te realiseren aan de hand van diverse acties: informatie over va-catures, sollicitatietips, feedback over sollicitatieacties.

Opvolging:• Nazorg tijdens de tewerkstelling: op-

volging van het verloop van de te-werkstelling. Meer bepaald kan tus-sen jongeren, werkgevers en externe begeleiders bepaald worden welke opleidingsacties ondernomen kun-nen worden om de tewerkstelling binnen de onderneming duurzaam te maken. Hiervoor kan de sector via het fvb hefbomen aanbieden in het teken van het sectorale opleidingsplan rond bijscholing.

DOELGROEP SCREENING, BEGELEIDING EN ORIËNTERING JOBMATCHING

OPLEIDING

OPVOLGING

Schematische voorstelling van het sectoraal toeleidingstraject:Jongeren -26Afgestudeerden bouwonderwijsJongeren in een leer/werksysteem

45

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 realisatie

In eerste instantie werden in de ver-schillende landsdelen samenwerkings-akkoorden gesloten met de betrokken partners (onderwijs, opleidingscentra, arbeidsbemiddelingsdiensten). Tevens werd zoveel mogelijk gezocht naar sy-nergieën in functie van de bestaande noden én initiatieven, waarbij steeds wordt uitgegaan van het algemene referentiekader zoals hierboven ge-schetst, maar waarvan de invulling wordt aangepast aan de lokale con-text.

het Vlaamse luiK

De doelgroep voor het Vlaamse luik van dit project zijn jongeren in het voltijds beroeps- en technisch bouw-onderwijs die aangeven geen verdere studies te zullen aanvatten. De acties kunnen ingedeeld worden rond de grote pijlers informatie, opleiding en (doorstroming naar) tewerkstelling.

Informatie

Het informatieluik is grotendeels op-gebouwd rond de vraag “Bijna afgestu-deerd, wat nu?”. Er wordt duidelijk toe-gelicht wat de verwachtingen van de bouwsector zijn, in welke omstandig-heden er gewerkt wordt en waar men op administratief vlak op moet letten. Er gaat ook aandacht naar jongeren die een (eerste) stage-ervaring tegemoet gaan.

Opleiding

Rond opleiding bestaat een nauwe samenwerking tussen het onderwijs en de sector. Het centrale thema vei-ligheid en gezondheid, m.a.w. welzijn, wordt de scholen aangeboden via de opleiding Welzijn op de bouwplaats

voor nieuwe intreders. In het school-jaar 2014-2015 volgden 481 leerlingen deze opleiding. Zij krijgen eerst een al-gemene theoretische module omtrent welzijn op het werk, gevolgd door een tweede module waarin dieper wordt ingegaan op de verschillende subsec-toren. Tevens wordt hen praktische en interactieve training voor het ont-wikkelen van welzijnsbewust gedrag in bouwbedrijven aangeboden, maar ook thema’s in verband met beroeps-fierheid en vlotte communicatie ko-men aan bod.

Verder biedt de sector leerkrachten en stagebegeleiders via een mentoroplei-ding handvaten aan om jongeren hier-in te ondersteunen.

Instroom in de sector

Het ultieme doel van deze acties is dat jongeren na hun studie doorstromen naar de bouwsector. Via een persoon-lijke aanpak krijgen leerlingen infor-matie en ondersteuning om hun zoek-tocht naar werk te vergemakkelijken. Het fvb kan bovendien contacten faci-literen voor stages, vakantiewerk en/of vast werk.

46

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 het waalse luiK

Binnen het Waalse luik van dit project zijn de doelgroepen tweeledig. Ener-zijds zijn er de jongeren die bij Forem een basisopleiding bouw volgen, an-derzijds de jongeren die bij IFAPME een bouwopleiding volgen.

Om de actie van de toeleidingsadvi-seurs efficiënt te ondersteunen, ont-wikkelt het fvb meerdere coaching- en opvolgingstools. Zo werd bijvoorbeeld gestart met de ontwikkeling van de website Jobmatching, die de mogelijk-heid biedt de vraag en het aanbod te bundelen en op een eenvoudige, effici-ente manier vacatures te matchen met kandidaatprofielen.

Tools voor jongeren

De brochure “La construction c’est bâtir ton futur” is een algemene informatie-brochure voor jongeren. De volgen-de thema’s komen hierin aan bod: de voordelen van een beroep en de aan-bevolen attitudes en gedragingen om werk te vinden in de bouwsector, de opleidingsmogelijkheden tijdens de loopbaan en nuttige adressen en tele-foonnummers.

De sector ontwikkelde ook een sjabloon voor een ideale cv en voorbeeld-cv's,

die werkzoekenden tonen welke infor-matie best wordt opgenomen in een cv om de leesbaarheid ervan te optimali-seren en ervoor te zorgen dat de werk-gever in een minimum van tijd alle nut-tige informatie vindt die hij nodig heeft.

Via de opleidingspartners wordt boven-dien sectorale informatie voorgesteld die bedoeld is om de (toekomstige) werkzoekenden te informeren en te sensibiliseren voor de volgende onder-werpen:• Opleidingsmogelijkheden voor arbei-

ders• Meer informatie over de bouwsector

(tewerkstelling, bedrijven, ...)• Te ondernemen stappen na de oplei-

ding• Loonschalen en ontplooiingsmoge-

lijkheden tijdens de carrière• Loopbaanevoluties• "Jongerenmap" voor de zoektocht

naar werk• Voorstelling van de beroepen (focus

knelpuntberoepen)• Opleidingsmogelijkheden• Beroepenscreenings• Werkritme

Tools voor bedrijven• Formulier "Aanwervingsintenties leer-

jongeren/arbeiders"• Bijstand bij de keuze van het soort

aanwervingssteun in functie van de situatie van de jongere/het bedrijf

• Aanwervingssteun (verklarend docu-ment)

47

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 het brusselse luiK

In Brussel werd door de Brusselse ori-entatiegroep (BOG) beslist een cen-traal referentiepunt op te richten dat de verschillende partners samen-brengt en op die manier de oriëntatie en de begeleiding van werkzoekenden naar tewerkstelling in de bouw facili-teert. Als finaal doelpubliek werden in Brussel de jonge werkzoekenden en de jonge bouwgediplomeerden op zoek naar werk vooropgesteld.

Om deze doelgroep effectief aan de slag te helpen, werden de volgende acties uitgevoerd:• Screening van de werkzoekenden• Opzetten van doelgerichte oplei-

dings-/tewerkstellingstrajecten

• Sectorale begeleiding naar tewerk-stelling

• Organiseren van toeleidingsinitiatie-ven met de partners

• Oriënteren naar een basisopleiding op maat

• Ontwikkelen van sectorale expertise en dito netwerk

Een jeugdjobconsulent bouw van het fvb werkt hierbij complementair met de Brusselse tewerkstellings- en oplei-dingsinstanties Actiris, Bruxelles For-mation, VDAB en BRC. Aangezien het doelpubliek zowel werkzoekenden als jongeren uit het bouwonderwijs zijn, maakt deze consulent gebruik van zo-wel de tools en acties die gebruikt wor-den aan Vlaamse als aan Waalse kant.

De bouwsector wil ertoe bijdragen dat bouwbedrijven permanent over com-petente arbeidskrachten beschikken en dat arbeiders de kans krijgen om een duurzame loopbaan uit te bou-wen. Om een hoog kwalificatieniveau te behouden, heeft de sector dan ook via het fvb meerdere hefbomen ont-wikkeld waarmee zowel de arbeiders als de bedrijven van de bouwsector gestimuleerd worden om te investeren in opleiding. Hiertoe werd een secto-raal opleidingsbeleid uitgewerkt waar-door de meest geschikte opleiding voorgesteld kan worden.

48

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 De beDrijfsinterne opleiDing (bio)Sinds enkele jaren beschikt het fvb ook over een specifieke hefboom, namelijk de BIO, opleidingen op de werkvloer. Met dit type opleiding kan een bedrijf zelf een opleiding organiseren voor zijn arbeiders zonder een beroep te moeten doen op een extern opleidingscentrum.

Een hefboom voor meer oplei-ding

Voor veel bedrijven komt er heel wat bij kijken vooraleer ze hun arbeiders naar een extern opleidingscentrum kunnen sturen voor een opleiding. Obstakels hebben onder andere betrekking op de inhoud van de opleiding (onvoldoende

aandacht voor technische ontwikke-lingen), het aanbod van beschikbare opleidingen (de opleiding voldoet niet aan de specifieke noden), de te grote afstand tussen het bedrijf en het oplei-dingscentrum en het inplannen van de opleidingen (probleem dat de ploegen verzwakt worden wanneer arbeiders een externe opleiding volgen). De BIO kan echter een hefboomeffect hebben op de opleidingsparticipatiegraad van bedrijven.

De strategie die de bouwsector toepast om de hierboven aangehaalde obsta-kels te beperken, is gebaseerd op enke-le eenvoudige principes:

• Een opleiding moet van korte duur zijn en bij voorkeur georganiseerd worden tijdens rustige periodes, zo-dat de organisatie van het werk, voor-al in de kleinere ploegen, zo weinig mogelijk gestoord wordt.

• De “investeringskost” voor de bedrij-ven moet zo klein mogelijk gehouden worden.

• De kwaliteit van de opleiding moet gewaarborgd worden.

• De administratieve rompslomp voor bouwbedrijven moet tot een mini-mum beperkt worden.

De voordelen van de BIO’s zijn:• Er zijn geen verplaatsingen (‘tijdsver-

lies’) van arbeiders naar een oplei-dingscentrum.

• Het opleidingsprogramma (de in-houd) kan afgestemd worden op de noden van het bedrijf.

• De opleiding kan soepeler ingepland worden (flexibelere planning).

• De ervaren werknemers, die hun ken-nis en knowhow overdragen, worden gevaloriseerd, waardoor interne vak-kennis en praktische vaardigheden niet verloren gaan.

• Er is een sectorale ondersteuning via het fvb: € 15 per opleidingsuur per opgeleide arbeider. 49

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3De onderstaande grafiek illustreert dat de BIO een belangrijke hefboom is om de deelname van bouwbedrijven aan opleidingen te verhogen. In het blauw wordt de evolutie van het totale aantal opleidingsuren per opleidingsjaar weer-gegeven. In het rood ziet men de evo-lutie van het BIO-systeem ten opzichte van het totale aantal opleidingsuren. Men kan een duidelijke link zien tus-sen de evolutie van het aandeel van de BIO’s en de evolutie van het totale aan-tal opleidingsuren per opleidingsjaar.

Waar de BIO’s in 2009-2010 nog slechts 5% van het totale aantal opleidingsuren vertegenwoordigden, bereikt dit aan-deel vijf jaar later al 33,6%.

Praktische modaliteiten BIO

Het bouwbedrijf mag zelf intern dit type opleiding organiseren voor al zijn arbeiders van PC 124. Daarvoor wijst het bedrijf een of meerdere ervaren werknemers aan als lesgever. De lesge-ver moet bewijzen dat hij over de ver-eiste vaktechnische, communicatieve en didactische vaardigheden beschikt om de knowhow op een duidelijke en praktische manier over te brengen.

BIO’s kunnen 4 tot 120 uur duren en kunnen in om het even welke perio-de van het jaar georganiseerd worden. Daarbij kan het gaan om theoretische of praktische basis- of vervolmakings-opleidingen. Een bedrijf kan dus, met de ondersteuning van het fvb, oplei-dingsformules op maat vinden.

Nadruk op kwaliteit

Een van de prioriteiten van het fvb is erover waken dat de BIO’s van hoge kwaliteit zijn, zodat deze opleidingen een reële meerwaarde betekenen voor zowel de arbeider als het bedrijf. Deze kwaliteitsborging is bovendien een van de voorwaarden om sectorale financië-le ondersteuning te kunnen verkrijgen.

Vooraleer een BIO van start gaat, ont-vangt het bouwbedrijf een kwaliteits- charter van het fvb. Het opleidingscen-trum dat door het fvb erkend is, ver-bindt zich ertoe dit charter integraal toe te passen. Een medewerker van het fvb kan tijdens de BIO’s waarvoor een sectorale financiële tegemoetkoming voorzien is, op de opleidingsplaats een kwaliteitsaudit komen uitvoeren, waar-na het fvb de erkenning van het bouw-bedrijf zo nodig opnieuw evalueert.

Ten slotte biedt het fvb gedurende alle fases van een BIO permanente on-dersteuning aan de bouwbedrijven. Deze ondersteuning kan bijvoorbeeld bestaan uit hulp bij de uitwerking van het opleidingsprogramma, advies voor de goede organisatie van een bedrijfsinterne opleiding, enz.

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

2009

-201

0

2011

-201

2

2010

-201

1

2012

-201

3

2013

-201

4

2014

-201

5 0

4

8

12

16

20

24

28

32

36

40

673.861

776.066861.426 864.173 837.173

916.537

% B

IO

Tota

al a

anta

l opl

eidi

ngsu

ren

50

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 gemeenschappelijKe sectorale Doelstelling en VerschillenDe regionale uitwerKing

OrgAnIsATIE AAngEpAsT AAn DE sTrucTuur vAn hET lAnD

De thema’s die het fvb behandelt, hebben steeds meer betrek-king op het gewestelijke niveau of het gemeenschapsniveau. Over het hele land vertrekt het fvb van eenzelfde visie en doel-stelling, maar de aanpak kan worden afgestemd op een analy-se van de regionale arbeidsmarkt en de regionale initiatieven die een weerslag hebben op de bouwsector. Op basis van de resultaten van deze analyses die uitgevoerd worden door de regionale oriëntatiegroepen van het fvb, kan de bouwsector synergieën creëren met het overheidsbeleid, leemtes opvullen en kansen grijpen.

De regionale oriëntatiegroepen hebben de volgende verant-woordelijkheden:1. Uitwerken van een nauwkeurige visie en een actieplan

rond de ondersteuning van opleidingen voor werkzoeken-den en het bouwvakonderwijs;

2. Analyseren en opvolgen van gewestelijke ontwikkelingen rond opleiding en tewerkstelling;

3. Opvolgen van projecten die door de gewestelijke en plaat-selijke overheden worden gesubsidieerd om tewerkstelling te stimuleren;

4. Onderhandelen van samenwerkingsovereenkomsten.

Er zijn drie regionale oriëntatiegroepen: Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Hierna wordt een selectie gegeven van verschillen-de regionale acties.

sAmEnwErkIngsvErbAnDEn

Het fvb heeft mandaten of samenwerkingsverbanden met onder meer deze partners afgesloten:

51

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 Vlaamse oriëntatiegroep (Vog)De maandelijkse bijeenkomsten van de VOG behandelen de Vlaamse thema’s, volgens de krijtlijnen uitgezet door de Raad van Bestuur.

In de loop van 2015 kwamen volgende onderwerpen aan bod:• Het uitwerken van acties ter promotie van de sector;• Vernieuwing van de samenwerking met het Voltijds Bouwonderwijs;• Het meewerken aan de opbouw van het Duaal Leren;• Het opstellen van een nieuw sectorconvenant;• Het voorbereiden van een nieuwe samenwerking met VDAB en de

verlenging van de Sectorale ArbeidsmarktBemiddeling (SAB);

samenstelling Vlaamse oriëntatiegroep

VoorzitterRonny MatthysenACV Bouw - Industrie & Energie

LedenAnnick CannaertDe Algemene Centrale ABVVSven DesmedtACLVBGerrit De GoigniesConfederatie BouwMarc DillenConfederatie BouwPatrick FranceusACV Bouw - Industrie & EnergieHilde MasscheleinBouwunieRonny MatthysenACV Bouw - Industrie & EnergieHildegard MoreelsBouwunieMarc RuysConfederatie BouwKatrien Van Der HelstDe Algemene Centrale ABVVJohan VandyckeACLVB

52

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Jongeren aantrekken naar het bouwonderwijs

Verschillende acties hebben tot doel om jongeren warm te maken voor de bouwsector. Zo focust de campagne Building Heroes reeds enkele jaren op jongeren in de lagere school en de eerste jaren van het secundair onder-wijs. Via verschillende kanalen maken jongeren kennis met de bouwsector en de verschillende beroeps- en stu-diemogelijkheden. Daarom geeft de bouwsector, via het fvb, al jaren steun aan het beroepenhuis in Gent. In 2015 werd, met steun van de sector, ook het avonturen- en kennispark Explorado on-dergedompeld in de bouwsfeer.

Samenwerking met het voltijds onderwijs

In Vlaanderen heeft het fvb de samen-werking met het bouwonderwijs her-nieuwd. Vanaf september 2015 hebben alle scholen met een bouwopleiding recht op het volgende basisaanbod: gratis VCA-examen voor leerlingen in ruwbouwrichtingen, gratis opleidin-gen voor leerlingen en leerkrachten, gratis lesondersteunend materiaal via het leerplatform Building Your Learning, korting op sectorale handboeken, en indien nodig ondersteuning in de zoek-tocht naar kwaliteitsvolle stageplaatsen.

Daarenboven geeft de sector, via het fvb, individuele scholen de mogelijk-heid een extra inspanning te leveren naar hun leerlingen toe, voor zover deze extra inspanning kadert binnen het verbeteren van de stagewerking, het versterken van de leerlingen en leerkrachten, en het faciliteren van een brug naar de sector. In eerste instantie zijn er dertien samenwerkingen met scholen opgestart.

Duaal Leren

De zesde staatshervorming was voor de Vlaamse overheid de trigger om het systeem van leren en werken grondig te herzien. De bouwsector – voorstander van het opdoen van competenties op de werkplek – was enthousiast en ver-leende zijn medewerking aan verschil-lende projecten. Een belangrijk project dat in 2015 binnen de VOG werd opge-start, was het duaal leren.

Zo is de opleiding ruwbouw een van de zeven studierichtingen die in 2016-2017 en 2017-2018 duaal uitgerold zal worden, zowel binnen het voltijds en deeltijds onderwijs als binnen de leer-tijd. De sector heeft in samenwerking met het onderwijs een standaardtraject opgesteld voor de beroepskwalificatie metselaar en onderhoudt contacten met de deelnemende scholen en leer-centra. Waar nodig zal ondersteuning worden geboden.

Ook is de sector actief betrokken bij de gesprekken rond de screening en be-geleiding van jongeren en bedrijven en bij het uitwerken van de incentives voor bedrijven. Ondertussen wordt alles in het werk gesteld om de jongerencon-tracten JLW en ABO onder gewijzigde omstandigheden vlot verder te zetten.

53

http://buildingheroes.be

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Sectorconvenant

In 2015 werd met de Vlaamse overheid onderhandeld over het sectorconve-nant voor 2016-2017. Dit omvat afspra-ken die de Vlaamse bouwsector met de Vlaamse overheid gemaakt heeft volgens vier prioriteiten: instroom, re-tentie, uitstroom en diversiteit. Kort sa-mengevat focust het sectorconvenant op het aantrekken van jongeren (via onderwijs, de BIB en de Sectorale Ar-beidsbemiddeling Bouw (SAB)), op het behouden van de bouwvakarbeiders (via opleidingen en werkbaar werk) en op het tegengaan van de uitstroom uit de sector. In het luik diversiteit gaat ex-tra aandacht naar het bereiken van alle doelgroepen en het uitdragen van het non-discriminatiebeginsel.

Het sectorconvenant geeft de bouw-sector recht op acht voltijdse sector-consulenten, die binnen het fvb zullen werken rond de opgenomen acties. De initiatieven in dit sectorconvenant zijn een aanvulling op de basisopdracht van het fvb.

Nieuwe samenwerking met VDAB en verlenging SAB

Het fvb en VDAB hebben in 2015 on-derhandeld over een nieuwe samen-werkingsovereenkomst die o.a. de uit-wisseling van gegevens omtrent vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en IBO vastlegt. In deze overeenkomst wordt bevestigd dat VDAB maandelijks gege-vens aanlevert aan het fvb betreffende het aantal vacatures, niet-werkende werkzoekenden en IBO-contracten.

• Taskforce Duurzaam BouwenHierin verenigen het fvb en VDAB hun krachten met andere ontwikkelaars en uitvoerders van opleidingen om het opleidingsaanbod rond duurzaam bou-wen te stroomlijnen en uit te werken.

• Samenwerking werknemersoplei-dingen

In overleg met het fvb en zijn sociale partners stelt VDAB jaarlijks een aan-bod aan opleidingsmodules op met de bouwvakarbeiders als doelgroep. Deze modules zijn niet alleen bouwtech-nisch, maar bevatten ook niet-vaktech-nische competenties.

• Samenwerking Meca (de dienst Opleidingen gemechaniseerde bouwberoepen)

Rond de samenwerking met Meca heeft men in 2015 beslist om enkele zaken te herbekijken en werden besprekingen

opgestart omtrent de vernieuwing van deze samenwerking. Zo zal de organisa-tie van de opleidingen Machinale beroe-pen geëvalueerd worden door specifie-ke werkgroepen. Tevens wordt getracht om de capaciteit van het machinepark zo optimaal mogelijk af te stemmen op de behoeften van de bouwsector.

• Samenwerking werkzoekenden (WZ)-werking » In 2015 hebben de Vlaamse socia-le partners de samenwerking met VDAB betreffende de sectorale ar-beidsbemiddeling (SAB) verlengd. Via deze financiering vanuit VDAB ontvangen werkzoekenden steun in hun zoektocht naar werk in de bouwsector. In 2015 zijn er 822 werkzoekenden via de SAB aan de slag geraakt, wat 83% is van de be-middelde personen. Hiermee is de opgelegde doelstelling van 75% doorstroming naar werk ruim be-haald! VDAB heeft binnen deze sa-menwerking vooral een regierol in handen.

» In verschillende provincies is de werking van de SAB ingebed in lo-kale initiatieven zoals BouwBaan, BouwKan en BouwTroef. Deze pro-jecten maken volop gebruik van de netwerken die in de loop der jaren werden opgebouwd door regionale medewerkers en leiden hierdoor tot optimale resultaten.54

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 Waalse OriëntatieGrOep (WOG)

Building Heroes 2015 Op 7 en 8 mei 2015 organiseerden het fvb en zijn Waalse partners de vierde editie van een groot jaarlijks evenement ter pro-motie van de bouwberoepen. Gedurende deze twee dagen werden meer dan 2.000 leerlingen uit het vijfde en zesde leerjaar van Waalse scholen verwelkomd en kreeg het concept Building Heroes, dat in ok-tober 2012 van start ging, een permanent karakter.

De inhuldigingssessie vond plaats in de aanwezigheid van enkele vooraanstaande politici en persoonlijkheden uit de bouw-sector die nogmaals wezen op het belang van de samenwerking tussen de overheid en de bouwsector en de investering om gezamenlijk jongeren te informeren over mogelijkheden in de bouwsector en hen actief te begeleiden in trajecten die naar bouwberoepen leiden.

Building Heroes Village

De bouwsector heeft zich sterk ingezet om jongeren bewust te maken van de diversiteit, de innovatie en de technolo-gische uitdagingen van de verschillende bouwberoepen en hen reële en concrete toekomstperspectieven te bieden in een boeiende, dynamische sector die voort-durend evolueert.

In een informele omgeving konden de leerlingen van de klassen die deelnamen, vragen stellen aan de deskundigen die de demonstratiestands van het beroepen-dorp bemanden. Ze konden zich eveneens wagen aan activiteiten in de verschillende disciplines die vertegenwoordigd waren (betegeling, schilderwerk, metselwerk, schrijnwerk, dakwerkzaamheden, verwar-ming, elektriciteit, wegenwerken, enz.). Verder konden ze deelnemen aan het in-teractieve spel Building Heroes, waarbij de helden Max en Sophie hen meenamen op een verrassende ontdekkingstocht door de bouwberoepen.

Door actief deel te nemen aan deze acti-viteiten, hebben de leerlingen een eerste stap gezet naar een positieve en door-dachte studiekeuze, die misschien naar een bouwberoep zal leiden.

samenstellinG Waalse OriëntatieGrOep

VoorzitterNathalie BergeretConfederatie Bouw

OndervoorzitterPol GillesACV Bouw - Industrie & Energie

LedenFrancis CarnoyConfederatie BouwSélim CouezConfederatie BouwPierre CuppensACV Bouw - Industrie & EnergieNicolas DepretsDe Algemene Centrale ABVVEddy DevosConfederatie BouwGünther LeufgenConfederatie BouwVirginie LosseauConfederatie BouwGonzague MilisACLVBBenoît MullerConfederatie BouwJean-Louis TeheuxACV Bouw - Industrie & EnergieBrahim HilamiDe Algemene Centrale ABVVMarc VreulsDe Algemene Centrale ABVV

55

http://buildingheroes.be

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Toeleiding van afgestudeerden naar een bouwrichting

De toeleiding van personen met een bouwdiploma uit het voltijds kwalifica-tieonderwijs ligt in de grootteorde van 40%. De financiële stimuli die de sector het onderwijs biedt om dit percentage op te trekken, blijken niet te volstaan. Daarom werd een project opgestart om afgestudeerden uit het kwalificatieon-derwijs bouw actief toe te leiden naar bouwbedrijven.

Concreet werd hiervoor een budget voorzien om drie sectorale toeleidings-adviseurs aan te werven die hun acties al aanvatten van bij de onderwijsstages, de ideale springplank naar tewerkstel-ling. Dit project zal complementair zijn aan het project Risicogroepen, dat ge-financierd wordt door de minister van Tewerkstelling van de vorige legislatuur.

Ondertekening van de kader-overeenkomst voor samenwer-king inzake onderwijs, oplei-ding en beroepsinschakeling

In deze overeenkomst tussen het Waals Gewest en de bouwsector engageert men zich wederzijds om de beleidslij-nen inzake tewerkstelling, opleiding en onderwijs op elkaar af te stemmen. De partijen die deze kaderovereenkomst

ondertekend hebben, zullen elk priori-teiten vastleggen en acties uitwerken. Het doel is om duurzame en kwaliteits-volle banen te creëren die tegemoetko-men aan de noden van de bedrijven.

De sociale partners die deze overeen-komst ondertekend hebben, wensen dat er parallel een concrete reflectie plaatsvindt over tools waarmee sociale dumping beperkt kan worden. Hiervoor werden al concrete voorstellen gefor-muleerd door de Sociaal-Economische Raad van het Waalse Gewest, de fede-rale overheid en de sociale partners. De invoering van concrete acties moet integraal deel uitmaken van deze over-eenkomst en de implementatie ervan.

De kaderovereenkomst beschrijft de in-tentie van de ondertekenende partijen om zich in te zetten voor de volgende globale doelstellingen:• Informatie, promotie en oriëntering• Initiële opleiding• Validering en persoonlijke certifice-

ring• Beroepstoeleiding• Bijscholing van de werknemers uit de

sector• Bijscholing van de lesgevers en in-

structeurs• Transversale thematieken

Deze doelstellingen zullen nagestreefd worden via actieprogramma's, waarvan de implementatie, de graadmeters en de evaluatie nader bepaald zullen wor-den in een specifieke overeenkomst tussen de bouwsector en elke betrok-ken opleidingsverstrekker.

Zes specifieke overeenkomsten zullen afzonderlijk opgevolgd worden:• Tussen de bouwsector, de Service

francophone des Métiers et des Qualifi-cations en het Consortium de Validati-on des Compétences

• Tussen de bouwsector en de verstrek-kers van leerplichtonderwijs

• Tussen de bouwsector en de verstrek-kers van onderwijs van sociale pro-motie

• Tussen de bouwsector en de verstrek-kers van hoger onderwijs

• Tussen de bouwsector en IFAPME• Tussen de bouwsector en FOREM

Deze specifieke overeenkomsten zul-len vertaald worden in actiefiches die de verbintenissen van de sector en de opleidingsverstrekkers die betrokken zijn bij de implementatie van eenzelfde actie, structureren. In deze fiches zullen de partners en hun interacties, de doel-stellingen, de investeringen en de ver-deling ervan alsook de taken en verant-woordelijkheden verduidelijkt worden.

56

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3 brusselse oriëntatiegroep (bog)

nIEuwE pErspEcTIEvEn vOOr DE brussElsE jEugD Bedrijven zijn voortdurend op zoek naar geschoolde en gemotiveerde arbeidskrach-ten. Samen met het fvb en de sociale partners focust het Brussels Hoofdstedelijk Ge-west zich op de ontwikkeling van het drieluik ‘onderwijs - opleiding - tewerkstelling’. Deze gezamenlijke doelstelling is opgebouwd rond twee pijlers:

Een realistisch werkgelegenheids- en opleidingsbeleid

Om inschakelingkansen te optimaliseren, zullen jongeren die een opleiding of een stage volgen of een inschakelingscontract hebben ondertekend in het kader van een samenwerking tussen Actiris, Bruxelles Formation, VDAB, het Brussels Beroeps-referentiecentrum voor de Bouwsector en het fvb, begeleid worden in een persoon-lijk professioneel traject.

Versterking van opleidingen die leiden tot kwalificaties

Een van de structurele oorzaken van werkloosheid in Brussel is het gebrek aan kwa-lificaties.

Om het hoofd te bieden aan deze sociale uitdaging, streven het fvb en de socia-le partners ernaar om te vermijden dat leerlingen het leerplichtonderwijs verlaten zonder studiebewijs of diploma. Daarom willen het fvb en de sociale partners in sa-menwerking met bouwbedrijven bijvoorbeeld de opwaardering van het technisch onderwijs en beroepsonderwijs ten volle ondersteunen.

samenstelling brusselse oriëntatiegroep

VoorzitterLaurent SchiltzConfederatie Bouw

LedenSihame Al BarajrajiConfederatie BouwStéphan De MuelenaereACLVBGabriël DelporteConfederatie BouwCihan DurmazACV Bouw - Industrie & EnergieBert EngelaarDe Algemene Centrale ABVVPhilippe GillionConfederatie BouwJo KusseneersBouwunieRené Van CauwenbergeDe Algemene Centrale ABVVJean-Christophe VanderhaegenConfederatie BouwKatrien Van GompelACV Bouw - Industrie & EnergieChristel WoutersBouwunie

57

FVB-FFC CONSTRUCTIV

3Beroepsreferentiecentrum

Het fvb heeft een samenwerkingsover-eenkomst gesloten met het Brussels Beroepsreferentiecentrum voor de bouw-sector (BRC). Het BRC past in het kader van de Alliantie Werkgelegenheid-Leef-milieu die aangegaan werd door de volgende partners: de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Actiris, Bruxelles Formation, VDAB en de sociale partners van de bouwsector.

De werkzaamheden van het BRC zijn gericht op jongeren uit het technisch en beroepsonderwijs, werkzoekenden, leerkrachten en lesgevers en omvatten drie onderdelen: • Verhelpen van het tekort aan ge-

schoolde arbeidskrachten en verho-ging van de doorstroming van leer-lingen uit het bouwonderwijs naar de bouwsector

• Bevorderen van de communicatie tussen het onderwijs, de Brusselse in-stellingen (Actiris, VDAB, Bruxelles For-mation, EFPME, …) en de bouwsector

• Creëren van een kader voor duurza-me samenwerking op het vlak van de integratie van nieuwe technologieën, kwaliteitsvolle stages en werkplekle-ren, …

Construcity

Ook voor dit project bundelt het fvb zijn krachten met partners (Beroepsreferen-tiecentrum, Actiris, Bruxelles Formation, VDAB en de sociale partners van de bouwsector) die betrokken zijn bij te-werkstelling en opleiding in de bouw-sector. Dit samenwerkingsverband streeft naar: • Een centraal punt voor de ontwik-

keling van een sectoraal project om werkzoekenden en afgestudeerde leerlingen toe te leiden naar een duurzame baan in de bouwsector. Er wordt zowel steun verleend aan po-tentiële bouwvakkers als aan bouw-bedrijven

• Een belangrijk forum voor promo-tie van en informatie over beroepen, tewerkstelling en opleidingen in de bouwsector.

Prijs voor de meest verdienste-lijke Brusselse leerling

Ter promotie van het bouwonderwijs wordt elk jaar een prijs uitgereikt aan de meest verdienstelijke leerlingen. Deze prijs moedigt leerlingen aan om trots te zijn op hun opleiding en op verwor-ven competenties. Op dit evenement komen de leerlingen ook in contact met het fvb en krijgen ze uitleg over de dienstverlening waarop zij in hun verdere loopbaan een beroep kunnen doen.

58

4

NAVB-CNAC CONSTRUCTIV

4. naVb-cnac constructiV

ADvIEsvErlEnIng AAn bOuwbEDrIjvEn In cIjfErs

• 82.671 werfmeldingen:

» 81.657 aangiftes van werken

» 1.014 manuele werfmeldingen (= niet-gemelde bouwplaatsen die door de navb-adviseur aangemaakt werden naar aanleiding van een bouwplaatsbezoek)

• 9.526 bouwplaatsbezoeken op 6.123 verschillende bouwplaatsen

• 3.989 bouwplaatsen die minstens twee keer bezocht werden

• 7.917 adviesverslagen, 65.508 adviezen

• 1.423 bureelbezoeken, 237 actieplannen

• 698 vergaderingen voor het bespreken van het algemene preventiebeleid

• 681 coördinatievergaderingen binnen bouwbedrijven

• 196 begeleide startende werkgevers bouw

• 283 activiteiten van andere organisaties waaraan het navb heeft meegewerkt

• 1.127 schriftelijke en telefonische adviezen

59

4


bOuwplAATsbEzOEkEn

Een van de kerntaken van het navb is welzijnsadvies verle-nen aan de werkgevers en werknemers van bouwbedrijven. Dit gebeurt hoofdzakelijk naar aanleiding van bouwplaats-bezoeken. Tijdens deze bezoeken worden vaststellingen van tekortkomingen gedaan die ter plaatse worden besproken met de werfverantwoordelijke, de werknemers en hun ver-tegenwoordigers, en in sommige gevallen met de directie of de preventieadviseur.

Na het werfbezoek worden de vaststellingen verwerkt in de Preventieatlas en ontvangen de werkgevers een adviesver-slag waarin de gedetecteerde tekortkomingen werden om-gezet in adviezen, meestal verduidelijkt aan de hand van een foto. In 2015 werden 9.526 bouwplaatsbezoeken afgelegd, waarvan het in 36% van de gevallen ging om een herbezoek. Tijdens deze bouwplaatsbezoeken werden 65.508 adviezen geformuleerd.

Voor het formuleren van adviezen hanteert het navb een in-deling volgens de MUOPO-systematiek. Hierbij worden de adviezen opgedeeld in vijf hoofdcategorieën: Mens, Uitrus-ting, Omgeving, Product en Organisatie. Om de aannemers een duidelijker beeld te geven van de aard van de vaststel-lingen, voerde het navb in 2015 bovendien dertien rubrie-ken in in het adviesverslag.

In de grafieken hiernaast voor 2013, 2014 en 2015 worden de adviezen verdeeld over de vijf hoofdcategorieën weer-gegeven.

De tendens van de voorbije jaren werd ook in 2015 beves-tigd, 72% van de adviezen heeft betrekking op de rubriek Uitrusting en 18% van de adviezen op de rubriek Organisatie. De daling van 2% in deze laatste rubriek is toe te schrijven aan de campagne Lever veilig die in 2015 werd afgerond.

De grafiek hieronder geeft een overzicht van de 13 rubrieken en de verdeling van de gegeven adviezen per rubriek:

20130,34% 7,65%

22,30%

2,27%

67,44%

0,24% 6,67%

20,14%

1,93%71,02%

Organisatie

Product

Mens

Omgeving

Uitrusting

0,32% 7,45%

18,01%

2,10%72,13%

4,3%

4,2%

4,8%

3,6%

16,5%

20,5%

19,9%

18,9%

2,5%2,5% 1,8% 0,4%

0,2%Administratieve documentenMateriele wer�nrichtingOmgevingCollectieve uitrusting voor werken op hoogteOpleiding en informatiePreventiebeleid en coordinatieWerfuitrusting, gereedschappen en bewerkingsmachinesPBMProductenGedragWerfmachines en voertuigenGezondheid en geschiktheidErgonomie

2014

2015

Bron: Preventieatlas II, navb-cnac Constructiv60

4


bEzOEkEn plAnnEn

Aan de hand van de aangiftes van werken (AVW) worden dagelijks werfbezoeken gepland. In 2015 werden 7.417 van deze bezoeken uitgevoerd in opvolging van een AVW. Wan-neer de adviseurs op een werf aankomen, hebben zij de mo-gelijkheid om de aangifte te consulteren en de aanwezige aannemers te selecteren. Indien er aannemers (contracten) ontbreken in de aangifte, wordt aan de hoofdaannemer het advies gegeven om zijn contract of dat van zijn onderaanne-mer toe te voegen via het portaal van de Sociale Zekerheid.

Het werfbezoek

De navb-adviseurs verwerken de vaststellingen tot adviezen, geïllustreerd met foto’s die ter plaatse worden genomen en commentaren ter verduidelijking ervan in de nieuwe tool. Bijkomend worden algemene gegevens toegevoegd: de bouwfase, het aantal aanwezige werknemers, de namen van de gesproken personen (zowel ter plaatse als telefonisch). Indien het gaat om een herhaald bezoek, zal de adviseur de vorige adviesverslagen kunnen openen, bespreken en ver-gelijken met de huidige situatie. Daarnaast biedt de tool de mogelijkheid om documentatie te consulteren. Preventiefi-ches, toolboxfiches en goede praktijkvoorbeelden kunnen op deze manier gemakkelijk getoond en besproken worden.

De quickscan als basis voor het adviesverslag

Vanaf mei 2015 werden de adviesverslagen onderverdeeld in dertien rubrieken. Deze aanpassingen zijn onder andere het resultaat van een kwaliteitsbevraging die in 2014 werd uitgevoerd en de ontwikkeling van een nieuwe tool voor de adviseurs. Zij ontvingen in de loop van 2015 een tablet,

waardoor op een efficiëntere manier gerapporteerd en ge-informeerd kan worden.

Voor de start van de werfrondgang of naderhand bij de se-lectie van de adviezen, overloopt de adviseur de dertien ru-brieken om een quickscan uit te voeren van de situatie op de bouwplaats. De adviseur geeft een status aan alle dertien rubrieken. Er zijn drie mogelijke statussen: OK: voor deze ru-briek(en) werden geen tekortkomingen vastgesteld; niet OK: voor deze rubriek(en) werden tekortkomingen vastgesteld en zal de adviseur adviezen formuleren in het adviesverslag; niet van toepassing: er zijn geen vaststellingen voor deze ru-briek(en).

Na deze rondgang neemt de adviseur, in het bijzijn van de werfverantwoordelijke, zijn vaststellingen op in een advies-verslag dat hij ter plaatse offline of online kan opmaken. Hiervoor kan hij putten uit 1.354 adviezen uit de Preventie-

61

4


atlas, onderverdeeld in dertien rubrieken. Aan de adviezen werden sleutelwoorden toegevoegd, die het mogelijk ma-ken om een gewenst advies snel terug te vinden. De onder-verdeling in rubrieken is voor degene die het adviesverslag ontvangt, eenvoudiger en overzichtelijker dan de structuur volgens de MUOPO-systematiek die eerder werd gebruikt.

De vaststellingen (78.763 in 2015) worden omgezet in ad-viezen en in het adviesverslag weergegeven per rubriek, met voor elk advies een status. Deze status is bij een eerste bezoek nieuw of opgelost ter plaatse. Bij een herhaald be-zoek zijn er vijf mogelijkheden: nieuw, niet van toepassing, blijvend, opgelost ter plaatse of opgelost. Facultatief kan bij elk advies een foto van de werfsituatie worden toegevoegd, verduidelijkt met de locatie, de te nemen actie en uitleg over de tekortkoming.

Als het adviesverslag op de werf werd opgemaakt, kan de werfverantwoordelijke, indien hij dat wenst, onmiddellijk een voorlopige versie van het adviesverslag krijgen. Het definitieve adviesverslag wordt achteraf ook altijd verstuurd naar de onderneming in kwestie, ter attentie van de zaak-voerder, de preventieadviseur of beiden.

Voor iedere onderneming die activiteiten uitvoert op het tijdstip van het bezoek, maakt de navb-adviseur een advies-verslag op. Naast het adviesverslag van zijn eigen onderne-ming ontvangt de hoofdaannemer ook alle adviesverslagen van zijn onderaannemers.

Bureelbezoeken

Op basis van de vastgestelde tekortkomingen op de bouw-plaatsen bepalen de adviseurs in overleg met de regiover-antwoordelijken eventuele bijkomende acties naar onder-nemingen toe. Deze acties worden tijdens maandelijkse werkvergaderingen besproken en monden in vele gevallen uit in sectoroverschrijdende bouwplaatsbezoeken voor een welbepaalde onderneming. Hiervoor worden, na analyse van de vaststellingen voor deze onderneming, een aantal specifieke aandachtspunten naar voren geschoven.

De resultaten van deze gecoördineerde bezoeken worden in de meeste gevallen gevolgd door een bureelbezoek om het algemene preventiebeleid van de bouwonderneming te optimaliseren. In 2015 waren dit er 698. Verder werden 237 actieplannen opgesteld en werden hiervoor bijkomend 49 opvolgingsbezoeken uitgevoerd. 196 startende werkge-vers bouw werden gecontacteerd en ontvingen tijdens een overleg een documentatiepakket met nuttige informatie.

62

4


DE ImpAcT vAn hET vrIjE vErkEEr vAn wErknEmErs Op DE bElgIschE bOuwplAATsEn

De populatie op de Belgische bouwplaatsen

Sinds 2014 beschikt het navb over accurate cijfers over de bouwplaatspopulatie in België op basis van de Limosa-aangiftes, waarin elke vorm van tewerkstelling van buitenlandse werknemers of zelfstandigen in België moet worden aangegeven*.

* Bepaalde categorieën van personen zijn vrijgesteld, afhankelijk van de aard of de duur van de verrichte activiteiten

Acties naar buitenlandse onderaannemers die niet ressorteren onder het Paritair Comité Bouw

In 2015 werden verder acties uitgewerkt om alle uitvoerders bij te staan bij het voorkomen van arbeidsongevallen en beroeps-ziekten in de bouw. Er werd beslist om de adviezen voor Belgische en buitenlandse onderaannemers die niet ressorteren onder het Paritair Comité Bouw, te verwerken in een aparte rubriek in het adviesverslag van de hoofdaannemer. Bij de adviezen onder deze rubriek worden de namen van de bedoelde onderaannemers vermeld, zodat de hoofdaannemer de adviezen kan bespre-ken met zijn onderaannemers en deze kan opvolgen. Zo kan hij gemakkelijker zijn verplichting om de preventiemaatregelen te doen naleven door de onderaannemers met wie hij een contract heeft afgesloten, nakomen. Zo kan de hoofdaannemer, wan-neer de onderaannemer in gebreke blijft, ook zelf maatregelen treffen voor rekening van de onderaannemer.

63

4


OnTwIkkElIng vAn wElzIjnsOplEIDIngEn

Opleiding voor sectorintreders

Een analyse van de arbeidsongevallencijfers toont aan dat het vooral jonge mensen en personen met beperkte bouwplaats- ervaring zijn die het slachtoffer worden van arbeidsongeval-len. Gelukkig gaat het hierbij meestal niet om ongevallen met blijvende invaliditeit, maar het toont wel aan dat voldoende kennis van de risico’s op bouwplaatsen een belangrijke rol speelt bij de preventie van arbeidsongevallen.

Daarom startte het navb reeds enkele jaren geleden met de ontwikkeling van een eendaagse opleiding voor sectorintre-ders in verband met de risico’s op bouwplaatsen. Deze op-leiding is bovendien toegespitst op de activiteiten die deze werknemers zullen uitvoeren en werd in 2015 verder aange-past aan de behoeften van deze doelgroep.

Opleidingen in samenwerking met partnerorganisaties

Sinds de reglementering met betrekking tot tijdelijke of mo-biele bouwplaatsen van kracht werd, is het navb door de fe-derale overheid (FOD WASO) erkend voor het inrichten van de opleidingen voor zowel veiligheidscoördinatoren niveau A als niveau B.

Bovendien verzorgt het navb verschillende lesmodules in de opleidingen preventieadviseur niveau 1 en niveau 2 en in de opleidingen master in milieu- en preventiemanagement die ge-organiseerd worden door andere opleidingsinstituten, zoals:

• Lucina (Prevent Academy) – Pellenberg• KU Leuven – Brussel• KU Leuven – Leuven• KaHO Sint Lieven – Gent• Syntra Waasland – Sint Niklaas• UAntwerpen – Antwerpen

64

4


AssEssmEnT

VCA-examinering

VCA is een veiligheids-, gezondheids- en milieuzorgsysteem dat beheerd wordt door de vzw BeSaCC-VCA. Medewerkers moeten middels een VCA-erkend diploma kunnen aantonen dat zij over de vereiste basiskennis van veiligheid beschik-ken. Concreet moeten alle operationele medewerkers in het bezit zijn van een VCA-diploma Basisveiligheid dat uitgereikt werd door een erkend examencentrum en niet ouder is dan tien jaar (gerekend vanaf de examendatum).

Belangrijk in dit verband is dat de nadruk wordt gelegd op het feit dat een medewerker over de vereiste kennis be-schikt. Het VCA-certificatiesysteem legt weinig of geen eisen op over de manier waarop deze basiskennis wordt verwor-ven. Daarom erkent het VCA-certificatiesysteem enkel exa-mencentra en geen opleidingscentra. Concreet betekent dit dat iedereen een opleiding VCA Basisveiligheid en Veiligheid voor operationeel leidinggevenden mag organiseren, maar dat het examen moet worden afgenomen door een examen-centrum dat erkend is door de vzw BeSaCC-VCA.

Het navb was een van de eerste organisaties in België die erkend werd als examencentrum in het kader van het VGM-zorgsysteem VCA. Sinds september 1996 is het navb erkend voor het afnemen van de volgende types van exa-mens: • Basisveiligheid (B-VCA) • Veiligheid voor leidinggevenden (VOL-VCA) • Veiligheid voor intercedenten en leidinggevenden van uit-

zendbureaus (VIL-VCU)

In 2015 hebben in totaal 5.992 personen deelgenomen aan een van de examens. Uitgesplitst over de verschillende exa-mentypes is dit:• 5.371 deelnemers aan het examen B-VCA• 596 deelnemers aan het examen VOL-VCA• 25 deelnemers aan het examen VIL-VCA

In 2015 namen 5.992 personen deel aan een van de VCA-ex-amens en haalden 5.078 personen effectief het diploma, wat een slaagpercentage van bijna 85% vertegenwoordigt. In de grootste groep deelnemers (B-VCA) bedroeg het slaagper-centage ongeveer 84%.

Het navb is momenteel ook het enige erkende examencen-trum dat online VCA-examens organiseert. In 2015 legden 230 personen een online examen af en bedroeg het slaag-percentage bij deze examens iets meer dan 75%. Het ver-schil in slaagpercentage tussen deze examens en de andere examens is wellicht te verklaren door de beperkte doelgroep die deze examens aflegt en doordat het veelal ging om kan-didaten die het examen niet in hun moedertaal aflegden.

65

4


Sectoraal assessment

De bouwsector volgt de tendens om opleiding en toetsing van de opgedane kennis van elkaar los te koppelen. Een van de voordelen van deze loskoppeling is dat het attest wordt afgeleverd door een onafhankelijke instantie, waardoor het attest door alle betrokken partijen wordt aanvaard. Op voor-stel van de bouwsector kan het navb instaan voor het orga-niseren van examens, het bewaken van de kwaliteit van de vragenbatterij en het bijhouden van een register van attes-ten.

Een dergelijk examineringssysteem bestaat al voor de op-leidingen Betonmixerchauffeur en Betonpompbedienaar. Eind 2015 waren in het centraal attestenregister 1.992 be-tonmixerchauffeurs en 313 betonpompbedienaars opgeno-men. De attesten blijven vijf jaar geldig. Om de geldigheid van het attest te verlengen, moet de houder van het attest na vijf jaar een bijscholing volgen.

66

4


Campagne “Veilig werken op hoogte”

V.u.

: Car

l Hey

rman

, Kon

ings

traa

t 13

2/4,

100

0 Br

usse

l

Een initiatief van

Met de steun van

www.basharnas.be

cAmpAgnE Veilig werken op hoogte, EEn InITIATIEf vAn hET nAvb En DE fOD wAsO

De ongevallencijfers van de bouwsector vertonen al jaren een dalende trend. Het aantal ernstige arbeidsongevallen (met de dood of blijvende invaliditeit tot gevolg) door een val van hoogte van personen of voorwerpen daalt veel minder snel: nog steeds is een op de drie ongevallen in de bouw daaraan te wijten.

Het navb lanceerde daarom op 1 september 2015 samen met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) de nieuwe welzijnscampagne Veilig werken op hoogte.

Van september 2015 tot augustus 2017 zal het navb samen met zijn campagnepartners doelgerichte acties opzetten om het aantal ongevallen door vallen van hoogte drastisch terug te dringen. Hiervoor werd de hulp ingeroepen van de stripheld Bas Harnas, die werknemers en werkgevers van de bouw en andere betrokkenen op de bouwplaats begeleidt en adviseert aan de hand van goede praktijkvoorbeelden.

67

4


Tijdens de campagnelancering werd ook de nieuwe website www.basharnas.be gepresenteerd. Op deze website kan men de campagnetrailer bekijken en worden de aanleiding en de aanpak van de campagne beschreven. Men kan er eveneens de campagnetools, campagnepartners, promo-tiemateriaal, preventiefiches, toolboxfiches, informatie over opleidingen en events, enz. terugvinden.

Bas Harnas is het sleutelpersonage van deze campagne en de nieuwe held van zestien stripverhalen, gebundeld in een stripalbum dat in het voorjaar van 2016 verschijnt. Tot die tijd verschenen enkele losse stripverhalen in constructiv info, het driemaandelijkse infoblad voor bouwbedrijven. De strips kunnen eveneens gratis gedownload worden op de campag-newebsite. In constructiv flash, het halfjaarlijkse infoblad voor bouwvakkers, werden bovendien ministrips gepubliceerd.

Postertool

Het navb ontwikkelde voor zijn vorige campagne reeds een digitale tool om campagneaffiches te personaliseren.

http://mytool.navb.cnac.constructiv.be/nl

Zie volgende pagina: Personaliseer onze affiches!

Ook werd de aanzet gegeven voor een digitale catalogus met specifieke productinformatiefiches voor conforme ar-beidsmiddelen waarmee de risico’s van vallen van hoogte in de bouwsector zo veel mogelijk beperkt kunnen worden. De bouwsector en het brede publiek kunnen de catalogus, die eveneens gebruikt zal worden tijdens de adviesverlening op bouwplaatsen, online raadplegen.

www.basharnas.be

Checklist digitale catalogus

Steigers

Pagina 2 van 6

geleverd/geplaatst? Indien nee: zijn de vloerelementen geschikt om geplaatst te

worden op het gebruikte steigersysteem? ☐ ☐ ☐

Wordt er geen materiaal van een ondersteuningssteiger

gebruikt voor een werksteiger? ☐ ☐ ☐

Steigerdocument Reeds gecontroleerd en in orde ☐

Ja Nee NVT Opmerkingen – foto

Bevat het steigerdocument een opbouwinstructie, schematische voorstelling en extra maatregelen voor veilige

montage/demontage van de steiger zonder dat de gebruikers hiervoor bijkomende risico’s dienen te nemen?

☐ ☐ ☐ Bevat het steigerdocument een berekeningsnota of verwijzing naar conformiteit NBN EN 12810 en 12811? ☐ ☐ ☐

Voldoet de montage aan de gestandaardiseerde opbouw

voorzien door de fabrikant? ☐ ☐ ☐

Kan een aangepast steigerdocument worden voorgelegd bij

een niet gestandaardiseerde opbouw? ☐ ☐ ☐

Wordt indien men verschillende merken of typen gebruikt

om een werkvloer te bouwen een nieuw steigerdocument

opgemaakt of verwezen naar de samenbouwinstructies van

de verschillende fabrikanten? ☐ ☐ ☐ Beschrijft het steigerdocument welke vloerelementen

mogen gebruikt worden indien het steigermateriaal enkel

bestaat uit een steigerstructuur? ☐ ☐ ☐ Beschrijft het steigerdocument de belastingklasse waarbinnen de steiger mag gebruikt worden? ☐ ☐ ☐

Binnen welke klasse mag deze steiger gebruikt worden

volgens het steigerdocument? - Klasse 1 - Klasse 2 - Klasse 3 - Klasse 4 - Klasse 5 - Klasse 6

☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐

☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐

☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐

Mag de steiger volgens het steigerdocument gebruikt

worden voor dynamische belastingen (vb vangvloer bij

dakwerken of materiaal op de steiger plaatsen met behulp

van een kraan)? ☐ ☐ ☐ Bevat de steiger volgende aanduiding?

☐ ☐ ☐

Steigers Pagina 1 van 6

Checklist steigers NBN EN 12810 en 12811 Steiger Gegevens bezoek Datum van de controle: Klik hier als u een datum wilt invoeren. Naam bevoegd persoon:

Controle bij aannemer:

Locatie:

Reden controle:

Montage - demontage Indienststelling Periodieke controle/tijdens gebruik

☐ ☐ ☐ Foto gecontroleerde steiger

Omgeving

Ja Nee NVT Opmerkingen - foto Voldoet de draagkracht van de ondergrond aan de eisen van het steigerdocument? ☐ ☐ ☐ Is doorstempeling noodzakelijk bij plaatsing op vloeren met onvoldoende draagkracht (houten vloeren, daken)?

☐ ☐ ☐ Is de ondergrond effen gemaakt voor aanvang van de montage? ☐ ☐ ☐ Is de montageplaats vrij van obstakels? ☐ ☐ ☐ Wordt bij de inplanting van de steiger rekening gehouden met een veilige afstand tot de uitgravingen?

☐ ☐ ☐ Wordt bij de inplanting van de steiger rekening gehouden met bovengrondse en ondergrondse leidingen?

☐ ☐ ☐ Wordt de steiger voldoende gesignaleerd? ☐ ☐ ☐ Is de doorgang voor voetgangers onder de steiger voldoende breed (minimaal 1m of volgens vergunningsvoorwaarden, vluchtweg, rolstoel, … )?

☐ ☐ ☐

Is er bij inname van de openbare weg een vergunning aanwezig? ☐ ☐ ☐ Conformiteit steigermateriaal Reeds gecontroleerd en in orde ☐

Ja Nee NVT Opmerkingen - foto Voldoet de steigerstructuur aan het steigerplan? ☐ ☐ ☐ Is het gebruikte steigermateriaal voorzien van een geïntegreerd leuningsysteem? ☐ ☐ ☐ Worden bij het steigersysteem bijhorende vloerelementen ☐ ☐ ☐

Steigers

Pagina 3 van 6

zie het navb dossier 110 Dakwerken p. 15

(navb.constructiv.be > Welzijnsinfo > Publicaties)

Opleiding/instructies

Reeds gecontroleerd en in orde ☐

Ja Nee NVT Opmerkingen - foto

Hebben de gebruikers een opleiding gekregen?

☐ ☐ ☐

Hebben de monteurs een opleiding gekregen?

☐ ☐ ☐

Is er een bevoegd persoon aangesteld en is deze

voldoende opgeleid?

☐ ☐ ☐

Is er nood aan extra opleiding voor het gebruikte

steigertype?

☐ ☐ ☐

Veilige montage/demontage


Zijn de monteurs in het bezit van bijkomende

voorzieningen om veilig te monteren/demonteren?

(montageleuningen, PBM’s)?

☐ ☐ ☐

Gebruiken de monteurs de bijkomende voorzieningen om

veilig te monteren/demonteren?

☐ ☐ ☐

Bij gebruik van individuele valbeveiliging: beschikken de

gebruikers over voldoende instructies om de individuele

valbeveiliging correct te gebruiken?

☐ ☐ ☐

Worden de instructies voor veilige montage/demontage

gevolgd en zijn ze voldoende voor het uit te voeren werk? ☐ ☐ ☐

Indien niet, wordt er een bijkomende last-minute

risicoanalyse uitgevoerd?

☐ ☐ ☐

Wordt een steiger gemonteerd zodat elk montageniveau zo

snel mogelijk van collectieve valbeveiliging kan worden

voorzien?

☐ ☐ ☐

Wordt bij montage en demontage niet onder de steiger

gelopen of gewerkt?

☐ ☐ ☐

Is tijdens de montage/demontage de steigeromgeving

afgeschermd voor vallende objecten?

☐ ☐ ☐

Correct opstelling en gebruik


Wordt de steiger steeds voorzien van regelbare ☐ ☐ ☐

68

http://navb.constructiv.be/nl/Campagnes_en_acties/Veilig_werken_op_hoogte/Tools/Catalogue.aspx

4


Naast het ter beschikking stellen van informatie, cijfers en beeldmateriaal, staan het navb en zijn adviseurs voor u klaar om ook op bouwplaatsen duiding te geven bij de problema-tiek rond veilig werken op hoogte en de oplossingen hier-voor.

Volg de campagneacties ook op de voet via Facebook, Linke-dIn, Youtube en Twitter met de hashtag #BasHarnas.

www.facebook.com/navb.cnac.constructiv

www.linkedin.com/company/navb-cnac-constructiv

www.youtube.com/channel/UC7g6cV5ROiS3NpXs6i80Iyg

www.twitter.com/navb_cnac

Personaliseer onze affiches!

In 2014 lanceerde het navb een nieuwe digitale tool waar-mee verschillende navb-producten gepersonaliseerd kunnen worden: • Zes algemene affiches over thema’s als pesten op het

werk en wegenwerken• Algemene affiches voor de campagnes Lever veilig en

Veilig werken op hoogte • Dertien thematische campagneaffiches over stortklaar

beton• Twee stripaffiches over veilig werken op hoogte

De tool is eenvoudig in gebruik. De gebruiker kiest een template, laadt zijn bedrijfslogo op en met een simpele muisklik creëert hij een gepersonaliseerde pdf die hij kan downloaden. In 2015 werden met deze tool een 520-tal affiches ge-personaliseerd.

U kan de posters personaliseren en downloaden op:

http://mytool.navb.cnac.constructiv.be/nl

Campagne “Veilig werken op hoogte”

V.u.

: Car

l Hey

rman

, Kon

ings

traa

t 13

2/4,

100

0 Br

usse

l

Een initiatief vanMet de steun van

www.basharnas.be

69

4


InfOrmATIEvErsprEIDIng

Publicaties

De kennis over veiligheid en gezondheid in de bouw die het navb verzamelt en verwerkt, wordt gebundeld in verschillen-de publicaties. Deze publicaties kunnen via de navb-website navb.constructiv.be gedownload worden en besteld wor-den in gedrukte versie via eshop.constructiv.be.• Vier uitgaves van constructiv info, het driemaandelijkse in-

fomagazine voor aannemers • Twee uitgaves van constructiv flash, het halfjaarlijkse info-

blad voor bouwvakkers • Vier uitgaves van constructiv e-news, de driemaandelijkse

elektronische nieuwsbrief voor bouwprofessionals. Het aantal abonnees steeg in 2015 met 32% tot maar liefst 33.809 personen

• Drie navb dossiers over de thema’s Bouwplaatsinrichting, Veiligheid op de openbare weg en Werken in de nabijheid van leidingen

• Tien preventiefiches, twaalf toolboxfiches en negen infor-matiefiches

Website

De navb-website is een bron van welzijnsinformatie, met onder andere meer dan 190 navb-publicaties, concrete welzijnsadviezen, reglementering en informatie over onze sectorale veiligheidscampagnes. De zoekmotor, de sitemap en het contactformulier helpen de surfer verder op weg. In 2015 werd de FAQ-rubriek bovendien verder uitgebreid.

In 2015 telde de website 90.153 bezoeken, ruim 13% meer dan in 2014. De website werd permanent geüpdatet en er werden een zestigtal nieuwsberichten gepost. De meest bezochte pagina’s waren de zoekmodule Publicaties, de adviezen en de informatie over de VCA-opleidingen. De trefwoorden toolbox, werken op hoogte, asbest en stelling werden het vaakst ingetypt bij het lanceren van een zoek-opdracht.

Veilig werken op hoogte: wegwijs op de campagnewebsite p. 9Democo heeft duidelijk een preventiebeleid p. 16DRTB : Vakmanschap en veiligheid ten dienste van duurzaam bouwen p. 3BVBA René Van Hoey investeert in mensen p. 18

WINTEROPLEIDING p. 6

constructiv infonavb • cnac

constructivfvb • ffcconstructiv

fbz • fseconstructiv

fbz p • fse pconstructiv

pensio bErkenningnummer: P 404006 - Afgiftekantoor: Charleroi - Waarde: € 7,00

Driemaandelijks infomagazine over welzijn, opleidingen en sociale voordelen in de bouwsector - nr. 11

4e trimester 2015

Veilig werken op hoogte

1

navb • cnacconstructiv

fvb • ffcconstructiv

fbz • fseconstructiv

fbz p • fse pconstructiv

pensio b

constructiv flash2e semester 2015Halfjaarlijks infomagazine over welzijn, opleidingen en sociale voordelen in de bouwsector - nr. 6

Een op de drie ernstige arbeidsongeval-len (met de dood of blijvende invaliditeit tot gevolg) is te wijten aan een val van hoogte … van personen of voorwerpen. Hoog tijd dus om stil te staan bij het correcte gebruik van ladders, steigers, hoog werkers, schaarliften, hangsteigers, verreikers, …

Op 1 september 2015 werd de nieuwe campagne Veilig werken op hoogte gelanceerd, een initiatief van het navb, de arbeidsinspectie (FOD WASO) en tal van andere campagnepartners.

Gedurende twee jaar wil het navb met deze cam-pagne iedereen in de bouwsector via specifieke acties informeren over de risico’s van werken op hoogte en de correcte veiligheidsmaatregelen.

70

http://navb.constructiv.be

http://eshop.constructiv.be

4


Social Media

Social media maken vandaag de dag een integraal deel uit van het dagelijkse leven van de meeste mensen en van com-municatie in het algemeen en het navb blijft dan ook verder investeren in digitale informatieverspreiding.

De Facebookpagina telde in 2015 1.083 likes en van begin augustus tot het einde van het jaar werden 107 nieuwsbe-richten geplaatst met een bereik van 40.045 mensen. 3.151 van hen reageerden op de posts van het navb door erop te klikken of door een andere actie. De topposts op het vlak van organic reach (door mensen gezien op hun muur of via de tic-ker) gingen over de lancering van de campagne Veilig werken op hoogte op 1 september (13.341), de presentatie van de campagnetrailer (1.567) en de onthulling van de teasercam-pagne rond #BasHarnas (846).

In 2015 werd eveneens een Twitteraccount gecreëerd, na-melijk, in eerste instantie om de lancering van de campag-ne Veilig werken op hoogte te ondersteunen met de hashtag #BasHarnas. Het navb kreeg van begin augustus tot eind 2015 115 nieuwe volgers en plaatste 129 tweets, die 23.754 mensen bereikten. De toptweets gingen over de onderte-kening van het campagnecharter, de winnares van de cam-pagnelanceringswedstrijd tijdens Matexpo, de campagnet-ools en de opkomst bij BOA (BouwOpleidingsAward). De topmentions gingen over de campagnelancering, de win een iPhone-wedstrijd, de verwijzing naar Napofilmpjes en de aanwezigheid op Builty.

Eveneens werd bij de campagnelancering een YouTube-ka-naal gelanceerd. Hier kon men in 2015 de campagnetrailer en de teaserfilm terugvinden (samen goed voor 770 views).

Ook lanceerde het navb in 2015 een LinkedIn-pagina, die eind 2015 72 volgers telde. Van begin augustus tot eind 2015 werden 80 posts geplaatst, met een bereik van 10.239 men-sen. De posts met de meeste weergaven waren de campag-netrailer (921) en het persbericht van het FAO over vallen van hoogte als tweede meest voorkomende oorzaak van overlijden tijdens het werk (564). De posts met de meeste interactie gingen over de dankbetuiging voor de onderte-kening van het campagnecharter (11,82%), het werfbezoek Rive Gauche in het kader van de campagne (9,73%), de foto-reportage van de campagnelancering (8,43%) en de aankon-diging van de nieuwe campagne (7,56%).

71

http://www.facebook.com/navb.cnac.constructiv

http://www.twitter.com/navb_cnac

http://www.linkedin.com/company/navb-cnac-constructiv

http://www.youtube.com/channel/UC7g6cV5ROiS3NpXs6i80Iyg

4


sAmEnwErkIng In bElgIë

In België werkt het navb nauw samen met zijn zusterorgani-saties, de sociale partners van de bouwsector en andere or-ganisaties die bijdragen tot de verbetering van de arbeids-omstandigheden in de bouw.

Hieronder vindt u enkele concrete voorbeelden.

POBOS: psychosociale begeleiding na een ernstig arbeidsongeval

Via een samenwerking met POBOS biedt Constructiv sinds 2007 aan alle werknemers uit de bouwsector psychosociale begeleiding aan na een ernstig arbeidsongeval. Ook de fa-milieleden (eerste graad) kunnen bij bepaalde situaties de nodige ondersteuning krijgen.

POBOS stelt een groen noodoproepnummer ter beschik-king: 0800/11.0.11. Dit nummer is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar. Na dit telefonische contact ver-plaatst de psycholoog zich binnen de 24 uur. De begelei-ding kan bestaan uit een aantal individuele opvanggesprek-ken, een groepsbijeenkomst (debriefing) of een combinatie van de twee. De kosten voor de traumabegeleiding zijn ge-heel voor rekening van Constructiv.

In 2015 hebben negentien bouwbedrijven een beroep ge-daan op de welzijnsdiensten van POBOS. Zo zijn 44 werkne-mers begeleid. Alle dossiers samen vertegenwoordigden 75 individuele begeleidingsgesprekken en 55 deelnames aan groepsbijeenkomsten.

Asbestmemorandum

Het navb was in 2012 een van de initiatiefnemers van de oprichting van het asbestforum. De problematiek van ver-wijdering van asbesthoudende materialen werd eerder al behandeld binnen de Vaste Commissie Bouw van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk. Omdat de problematiek van asbestverwijdering de relatie werkne-mer-werkgever overstijgt, was het belangrijk om een orgaan op te richten waarin ook andere organisaties vertegenwoor-digd zouden zijn.

De sociale partners van de bouwsector hebben in dit kader een memorandum uitgewerkt met voorstellen voor de di-verse beleidsinstanties. De belangrijkste voorstellen die in dit memorandum naar voren worden geschoven, zijn:• Een aanpassing van de milieuwetgeving door de verschil-

lende gewesten, zodat de verwijdering van asbesthou-dende materialen door particulieren strikter wordt gere-geld

• Een strengere controle op de aflevering van asbesthou-dende materialen in containerparken

• Een betere aanwezigheidsregistratie van asbesthouden-de materialen in particuliere woningen (invoeren van een asbestattest bij de verkoop van een woning)

• Een striktere controle op de naleving van de preven-tiemaatregelen door aannemers die de techniek van eenvoudige handelingen toepassen. Dit kan door het samenstellen van een publieke lijst met aannemers die asbestverwijdering met eenvoudige handelingen uitvoe-ren en die de opleidingsverplichtingen naleven

• De kwaliteit van de bijscholing verhogen (driejaarlijks en meer toegespitst op nieuwe inzichten en technieken)72

4


• De wettelijk voorziene audits bij erkende asbestverwijde-raars onaangekondigd laten uitvoeren, waarbij ook toe-gang tot de hermetische zone(s) moet worden verschaft

• De veiligheidscoördinator bij de renovatie van gebouwen de verplichting opleggen om de aanwezigheid van asbest-houdende materialen op te nemen in het postinterventie-dossier

• Het uitwerken van een controlesysteem voor asbestvervui-ling bij grondafgravingen

Deze voorstellen worden in de loop van 2016 aan de betrok-ken beleidsverantwoordelijken voorgesteld.

samenwerkingsverBanden

Het navb heeft mandaten of samen-werkingsverbanden met onder meer Agoria, Arbeitsamt, Arista, Asbestforum, Attentia, BCSB, BES, BeSaCC-VCA, Bib.Co, CDR, Cesi, CLB, Club des conseillers en prévention, CPS, CPW, Co-Prev, Erva-ringsfonds, Febelsafe, Federale Verzeke-ring, FOD WASO, Fonds voor Arbeids-ongevallen, Fonds voor Beroepsziekten, Forem, FSMB, Groep IDEWE, Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk, HUB, HZIV, IE-net, IFAPME, Medi-wet, Mensura, MLOZ, NAV, NBN, NMBS, P&I, PreBes, Premed, Prevent, Prevent-Academy, PROVIKMO, PVI, PVL, Securex, Syn-tra, Vaste Commissie Bouw, VBO, VC-CS, VSBB, VDAB, VEKMO, VNZ, VUB, VVH, WODCA, ZAWM, regionale overheden, ...

internationale samenwerking

Het navb is een actieve partner in diverse internationale net-werken, waaronder ISSA-C (ISSA Construction Section), ILO,

AEIP, het Belgische Focalpoint van OSHA en het internatio-nale VCA-platform. Daarnaast is het preventie-instituut een graag geziene partner bij de uitwerking van projecten van internationale werkgevers- en werknemersorganisaties en andere organisaties.

OiRA Bouw, het interactieve hulpmiddel voor de risicoanalyse

OiRA, dat staat voor Online interactive Risk Assessment, is een gratis softwareprogramma dat ontwikkeld werd door het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het

werk (EU-OSHA).

In België werd een OiRA-tool ontwik-keld voor en door de bouwsector. Het project OiRA Bouw werd gelanceerd in mei 2014. De redactie van de teksten, die een oplijsting van de risico's en de gepaste preventiemaatregelen bevat-ten, werd uitgevoerd door het navb en Prevent. De teksten werden tijdens maandelijkse vergaderingen in de bu-relen van het navb voorgesteld aan een werkgroep binnen de Stuurgroep Welzijn Bouw. Deze groep bestond uit de sociale partners, deskundigen

uit de sector, vertegenwoordigers van het Toezicht op het Welzijn op het Werk en van de afdeling Humanisering van de Arbeid van de FOD WASO, Prevent en Co-Prev. De teksten werden door de leden van deze groep goedgekeurd.

Kleine bedrijven kunnen hiermee op een eenvoudige en effi-ciënte manier de risico's voor het welzijn op het werk evalu-eren en analyseren. Dankzij OiRA kunnen ze dus voldoen aan de reglementaire verplichtingen inzake risicoanalyses.

73

http://www.oiraproject.eu/

4


31st ISSA-C International Symposium on Safety and Health in the Construction Industry

Op 4 juni 2015 vond in Seoul, Zuid-Korea, het 31ste internationa-le symposium rond veiligheid en gezondheid in de bouw plaats, georganiseerd door ISSA-C in samenwerking met KOSHA (Korea Occupational Safety and Health Agency). Tijdens dit evenement kwamen de volgende thema’s aan bod: Sustainable Work and Sus-tainable Development, Design Safety Devices and Measures, Recom-mendations from the ISSA-C, Dedicated COSH Organizations Make for Best Practices, Company Visions on Implementing Prevention Culture Onsite, Approach to Occupational Safety and Health in Construction.

Het navb nam actief deel aan dit symposium en de heer Carl Hey-rman, Directeur-generaal van het navb en Vice-President van IS-SA-C, modereerde er de sessie rond Sustainable Work and Sustaina-ble Development en presenteerde de brochure Prevention through Pictures.

De link naar de gratis downloadbare versie kan u terugvinden op de websites van ILO en ISSA-C.

74

https://www.issa.int/-/prevention-through-pictures-in-construction

https://www.issa.int/-/prevention-through-pictures-in-construction

http://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_383797/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_383797/lang--en/index.htm

COLOFONOp weg naar ConstructivConstructiv in 2015

Koningsstraat 1321000 Brussel

constructiv.be

Juni 2016

Verantwoordelijke uitgever: Bruno Vandenwijngaert

Concept en redactie: Studiedienst en communicatie

Lay-out: psp communications

Fotografie: Studiedienst

ConstructivKoningsstraat 132 - 1000 Brussel

www.constructiv.be

Tel.: +32 2 552 05 00

[email protected]

navb.constructiv.be

Tel.: +32 2 209 65 65

[email protected]

fbzp.constructiv.be

Tel.: +32 2 209 65 65

[email protected]

fbz.constructiv.be

Tel.: +32 2 209 65 65

[email protected]

www.pensiob.be

Tel.: +32 2 210 03 33

[email protected]

fvb.constructiv.be

V.U

. Bru

no V

ande

nwijn

gaer

t, Ko

ning

sstr

aat 1

32/5

- 10

00 B

russ

el

http://www.constructiv.be

http://www.constructiv.be

http://fbz.constructiv.be

http://fbz.constructiv.be

http://fbzp.constructiv.be

http://fbzp.constructiv.be

http://fvb.constructiv.be

http://fvb.constructiv.be



http://www.pensiob.be

OP WEG NAAR CONSTRUCTIV€¦ · • navb-cnac Constructiv: bevorderen van het welzijn in de bouw...

Documents

Transcript of OP WEG NAAR CONSTRUCTIV€¦ · • navb-cnac Constructiv: bevorderen van het welzijn in de bouw...