ONZEVADER WERELDWIJD Het Onzevader in de …

1

Bijbehorende methodiek kan helpen om met vormelingen rond het Onzevader te werken.

De methodiek is geschikt voor het werken in grote of kleine groepen. Deze methodiek is een

herwerking van de methodiek Onzevader Wereldwijd van 2013.

Wanneer je met grote groepen werkt kan je de groep indelen in deelgroepen. Elke groep

werkt rond twee beden van het Onzevader. Aan het eind van de samenkomst stellen de

groepen aan elkaar voor wat zij ontdekt hebben in hun bede van het Onzevader.

Werk je met kleine groepen dan kan je een of twee beden kiezen (of laten kiezen) waar je

samen rond werkt. De andere beden kunnen als huistaak meegegeven worden of kort

worden toegelicht door de catechist.

ONZEVADER WERELDWIJD

Het Onzevader in de vormselcatechese

2

“Onze Vader, die in de hemel zijt”

Werkvormen bij de bede “Onze Vader die in de hemel zijt” van het Onzevader.

Duur:

10-30 minuten, afhankelijk van de beschikbare tijd. De begeleiders beslissen hoeveel

tijd er besteed kan worden aan de opdrachten ( ) en de denken

verwerkingsvragen ().

Benodigdheden:

Voor elke jongere een blad papier en schrijf- of tekengerief voor het schrijven of

tekenen van een stamboom.

Een groot blad (formaat A3) door de twee vragen in twee gedeeld, of twee bladen

(formaat A4) met respectievelijk daarop de vragen:

1. Waar of wanneer ervaren wij dat God veraf is? (Wanneer hebben we het

gevoel dat God afwezig is?)

2. Waar of wanneer ervaren wij dat God nabij is? (Wanneer is God zichtbaar?

Op welke momenten ervaren we sterk Gods aanwezigheid?)

Schrijf- of tekengerief. Eventueel ook knutselgerief of collagemateriaal.

Achtergrondinformatie voor de begeleiders () met het oog op de begeleiding van

de gesprekjes bij de denkvragen.

Onze Vader

Achtergrond voor de begeleiders: “Onze Vader in de hemel”, dat is geen evidente

uitspraak voor jongeren. Een dergelijke aanspreektitel is best wel moeilijk om te begrijpen.

Vandaar dat het goed is om bij de bespreking van deze bede te vertrekken vanuit het

ervaringsniveau van de jongeren. Aan de woorden Vader en hemel kan ook vanuit de

dagdagelijkse bestaanswereld betekenis verleend worden.

God is de Vader, bron van alle leven. Hij is de Schepper van alle mensen. Wij zijn Gods

kinderen en wij mogen Hem Vader noemen. Dat betekent ook dat we in Gods ogen allemaal

broers en zussen zijn en deel uitmaken van één kerk.

“De vrijmoedigheid om God met Vader aan te spreken, hebben wij omdat Jezus ons tot zich

heeft geroepen en tot kinderen van God heeft gemaakt. In gemeenschap met Hem die ‘aan

het hart van de Vader rust’ (Johannes 1,18) mogen wij ‘Abba, Vader!’ roepen.” (Youcat.

Jongerencatechismus van de katholieke kerk met een woord vooraf door paus Benedictus

XVI, Tielt, Lannoo, 2011, [515])

3

Een vader laat zijn kinderen niet in de steek. Ook al is een vader niet altijd in de buurt van zijn

kinderen, toch blijft hij bezorgd en denkt hij aan hen.

God is onze Vader. Hij is de Vader van ons allemaal. Wij behoren allen, zonder onderscheid

van ras of afkomst tot zijn stamboom. Wie Vader zegt tegen God, zegt broer en zus tegen de

mensen. Dit geldt voor alle mensen: wij zijn allen kinderen van God. In een gezin zijn alle

kinderen gelijkwaardig. Die gelijkwaardigheid is een wezenlijk bestanddeel van ons christelijk

geloof: als gegeven én als opdracht. Elk individu is verschillend en toch gelijken we op elkaar,

want we zijn allemaal kinderen Gods. Zo moeten we ernaar streven iedereen als evenwaardig

te beschouwen en als dusdanig te behandelen.

Die in de hemel zijt

Achtergrond voor de begeleiders: Wat is de hemel? Waar is de hemel? Het zijn leuke

vragen om met jongeren over te filosoferen of ‘theologiseren’. Youcat (2011, [518]) zegt dat

de hemel geen plaats is of iets in de toekomst. De hemel bestaat ook niet onafhankelijk van

God, neen: “De hemel is daar waar God is. Het woord ‘hemel’ is [een] […] aanduiding van het

er-zijn van God, dat niet aan ruimte en tijd gebonden is.[…] ‘Niet daar waar de hemel is, is

God, maar daar waar God is, is de hemel’ (Gerhard Ebeling).”

God was, is en zal Vader zijn. Hij is er voor ons allemaal, zowel hier als in de landen in Afrika

of Azië. En op de dvd zien we dan ook dat kinderen waar ook ter wereld God Vader noemen.

God overstijgt tijd en ruimte. Vandaar ook ‘die in de hemel zijt’. Hij lijkt ver weg, verheven

boven alles en iedereen. Maar God is ook het meest nabij. Hij gaat een relatie aan met de

mens door binnen te treden in de schepping en in de geschiedenis. Meer nog: God is in Jezus

zelf een mens geworden. Het besef dat God tegelijk transcendent (boven zijn schepping) en

immanent (in de schepping aanwezig) is, maakt het christendom zo uniek.

4

Opdracht (a) de stamboom

(a) We spreken God aan als ‘onze Vader’. Van in het begin is Hij de Vader

van alle mensen. Jij hebt een papa en jouw papa had een papa en die

had een papa en die had een papa … Hoeveel van je voorvaders ken jij

nog? Schrijf, teken of knutsel een stamboom van je voorvaders, zover

je jou kan herinneren.

Denk- en gespreksvraagjes:

Wat is een goede vader? Hoe kijk je tegen jouw vader of

een goede vader aan (met respect, eerbied, genegenheid,

plezier…)? Mag een papa soms streng zijn? Sommige kinderen, misschien sommigen onder jullie, hebben

geen papa meer of hebben hun papa nooit gekend. Zouden

deze kinderen ook het Onzevader kunnen bidden (Of: kan

jij ook het Onzevader bidden)? Sommige vaders zijn heel

tof, maar sommige vaders zorgen echt niet goed voor hun

kinderen. Zouden kinderen van deze papa’s God toch als een

goede Vader kunnen zien en het Onzevader bidden?*

Opdracht (b) de hemel dichtbij of veraf?

(b) De hemel is waar God is, waar Gods aanwezigheid kan gevoeld worden.

Neem een groot blad papier (of twee bladen papier) en schrijf, teken,

maak een collage … erop. Op de ene zijde (of op het ene blad)

beantwoord je als groep de vraag “Waar of wanneer ervaren wij dat

God veraf is? (Wanneer hebben we het gevoel dat God afwezig is?)” Op

de andere zijde (of op het andere blad) beantwoord je als groep de

vraag “Waar of wanneer ervaren wij dat God nabij is? (Wanneer is God

zichtbaar? Op welke momenten ervaren we sterk aanwezigheid?)”

* Zie Youcat 2011, [516]: “Menselijke vaders en moeders vertroebelen vaak het beeld van een vaderlijke,

goedhartige God. Onze Vader in de hemel is echter niet dezelfde als onze beleving van menselijke ouders. Wij moeten ons beeld van God zuiveren van al onze eigen voorstellingen om Hem zonder voorbehoud en met vertrouwen tegemoet te kunnen treden. [….].”

5

“Uw Naam worde geheiligd”

Werkvorm bij de bede “Uw Naam worde geheiligd” van het Onzevader.

Duur:

10-30 minuten, afhankelijk van de beschikbare tijd. De begeleiders beslissen hoeveel tijd

besteed kan worden aan de opdracht; ( )de denken verwerkingsvragen ().

Benodigdheden:

Schrijf- of tekengerief.

Afbeelding hand (zie bijlage).

Eventueel: foto van jezelf.

Geheiligd zij uw Naam

Achtergrond voor de begeleiders: Een naam is iets persoonlijk, iets belangrijk. We

koesteren onze naam. We worden aangesproken door onze naam. Ouders kiezen heel

zorgvuldig de naam van hun baby. Wanneer andere mensen naar ons verwijzen of over ons

vertellen wordt onze naam genoemd. Ook God kent ons bij onze naam. Hij heeft mensen de

opdracht gegeven om de dingen, de dieren en elkaar te benoemen. Zo staat al in het eerste

Bijbelboek (Gen. 2, 19-20). De waarde van een naam staat nooit los van de persoon naar wie

de naam verwijst. In de Bijbel worden talloze mensen met naam vernoemd. Maar soms blijft

de naam afwezig. Dan wordt er niet iemand in het bijzonder aangeduid, maar kan iedereen

zich identificeren met de naamloze persoon. Zo wordt de naam van de rijke man in de

gelijkenis van Lazarus en een rijke man (Lc 16, 19-31) niet genoemd. De toehoorder of lezer

wordt zo een spiegel voorgehouden. Iedereen zou immers de rijke man kunnen zijn.

Een naam is dus iets heel bijzonder. Het duidt een unieke persoon aan. Maar wat betekent

dan ‘een naam heiligen’? Wat betekent de naam van God heiligen? Het “betekent Hem

boven al het andere stellen. De ‘naam’ wijst in de Heilige Schrift op het ware wezen van een

persoon. ‘De naam van God heiligen’ betekent beantwoorden aan zijn werkelijkheid, Hem

erkennen, loven, Hem waardering en eer betonen en volgens zijn geboden leven.” (Youcat

2011, [519]) De naam van elke mens verdient respect. Sommige mensen hebben echter zo

uitmuntend en inspirerend geleefd, dat ze heilig zijn en zo worden genoemd. Zo ook is God

heilig en verdient zijn naam bij uitstek respect. Gods naam moet geheiligd worden. Helaas,

wordt Gods naam ook door sommige mensen misbruikt. In ‘Gods naam’ worden soms

menselijke misdaden gedaan of oorlogen gevoerd. Dat is echter tegen Gods wil. God heeft

geen menselijke tekortkomingen. De mens is geschapen naar Gods beeld. Alle kinderen, alle

mensen van de wereld zijn beeld van God. De mens moet zich dus ook inzetten om zoveel

mogelijk op Hem te gelijken. Door woord en daad moeten we Gods naam heiligen.

6

Opdracht (a) jullie namen in de hand van God

(a) God vergeet ons nooit. In de Bijbel staat dat onder meer zo: “Al zou

een moeder haar kind vergeten, Ik vergeet u nooit; in mijn handpalm

heb Ik u geschreven” (Jesaja 49, 15-16). Schrijf jullie naam in de

handpalm in bijlage of knutsel, teken, schilder … zelf een hand met

daarin jullie namen al dan niet met een foto of (zelf)portret.


Iedereen heeft een naam. Wat is jouw naam?

Familie, vrienden … noemen ons bij onze voornaam. Heb je

ook een andere naam, een koosnaampje, troetelnaam of

roepnaam?

Wordt jouw naam soms vervormd? Wordt jouw naam soms

misbruikt? Misbruik je soms de naam van iemand anders?

Wat vind je daar dan van?

Hoe belangrijk vind je jouw naam en de naam van anderen?

Hoe belangrijk vind je het dat men jouw naam respectvol

uitspreekt?

7

Opdracht (b) Gods heilige naam

(b) God noemt zichzelf ‘Ik ben die er is’ (Exodus 3, 14). Ken je nog andere

namen voor God*? Schrijf Gods naam (of ‘God’) en andere namen van

God ook op de tekening van de hand, zowel in de handpalm (God is

midden onder ons en is met ons begaan), als erbuiten (God is groter dan

de mens en kent geen menselijke tekortkomingen).


Welke namen zou je nog aan God kunnen/willen geven?

Waarom?

Ken je namen die andere religies aan God geven?

Wanneer noemen we iemand heilig?

Verdient iedereen respect?

Waarom verdient God(s Naam) respect? Waarom noemen

we Hem heilig?

Hoe kunnen we God(s Naam) heiligen?

* Wist je dat men bijvoorbeeld in de Islam 99 namen voor God gebruikt?

8

Bijlage: Uw naam worde geheiligd…

Schrijf jullie naam in de handpalm.

Schrijf Gods naam (of namen) in en rond de handpalm.

9

“Uw rijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel”

Werkvormen bij de bede “Uw rijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel” van

het Onzevader.

Duur:

25-60 minuten, afhankelijk van de beschikbare tijd en het beschikbare

knutselmateriaal. De begeleiders beslissen hoeveel tijd er uiteindelijk besteed kan

worden aan de opdrachten bij deze bede en dus ook hoeveel tijd er besteed kan

worden aan de denken verwerkingsvragen (). De tips () kunnen bijdragen aan de

inhoudelijke en creatieve verwerking van de bede, maar maken niet noodzakelijk

deel uit van de opdrachten ( ).

Benodigdheden:

Afbeelding wolkjes (bijlage a), afbeelding zon (bijlage b.2.1), inspiratie-woordenwolk

(bijlage b.2.2), cartoon Gary Larson (bijlage b.1), pennen (of stiften of kleurpotloden),

blad (hemelsblauw) papier (of stuk karton), schaar, lijm, eventueel collagemateriaal

of andere knutselgerief volgens eigen creatieve inbreng, ....

Achtergrondinformatie voor de begeleiders () met het oog op de begeleiding van

de gesprekjes rond de opdrachten.

Uw rijk kome

Achtergrond voor de begeleiders: We geloven dat Jezus zal terugkeren en dat de

heerschappij van God, die ook nu al is aangevangen, voor altijd zal doorbreken (zie Youcat,

2011 [520]). Gods rijk verwijst tegelijk naar het “Koninkrijk van God”, en naar een activiteit,

namelijk het “heersen van God” (zie Katechismus van de katholieke kerk, Brussel, Licap, 1995

[2816]).

“Hoe welkom is de vreugdebode

die over de bergen komt aangesneld,

die vrede aankondigt en goed nieuws brengt,

die redding aankondigt en tegen Sion zegt:

‘Je God is koning!’”

(Jesaja 52, 7)

10

Het rijk Gods is niet alleen iets van de toekomst: “Je moet de komst van Gods rijk niet alleen

in uiterlijke dingen zoeken: zijn komst zit in het hart van de mensen. Hij is gekomen en Hij

blijft komen” (Kard. Godfried Danneels, Hopen en bidden. Gedachten bij het Onzevader,

Lannoo, 2006, Pag. 62-63).

Wat is het koninkrijk van God? Hoe ziet het eruit? “[H]et koninkrijk van God is geen zaak van

eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de heilige Geest” (Romeinen

14, 17).

Jezus zelf sprak over het koninkrijk van God aan de hand van parabels (bv. Matteüs, 20, 1-16;

Matteüs 25, 1-13; Marcus 4, 26-29). Gods rijk wordt vergeleken met een feestmaal, een

bruiloftsfeest … (bv. Matteüs 8, 11; Matteüs 22, 1-14; Lucas 13, 29; Lucas 14, 15), of zelfs met

een mosterdzaadje:

“Ook zei Hij: ‘Waarmee zullen we het koninkrijk van God vergelijken, of met welke

gelijkenis geven we het weer? Het is als een mosterdzaadje dat in de aarde gezaaid

wordt. Het is het kleinste van alle zaden op aarde, maar als het gezaaid is, komt het

op en wordt het groter dan alle andere struiken en het krijgt grote takken, zodat de

vogels van de hemel in zijn schaduw kunnen nestelen.”

(Marcus 4, 30-32)

Tip: Laat de vormelingen een tekening, collage, … maken van het rijk Gods.

Hoe ziet de hemel er volgens hen uit?

11

Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel

God als Koning aanvaarden, betekent dat je God wilt dienen en wilt volbrengen wat Hij

wil. Gelovigen wachten niet stilletjes Gods rijk af, maar worden ook gezonden in de huidige

wereld om Jezus’ werk in deze wereld te voltooien. Zelfs in harde tijden, bij oorlog, tijdens

ziekte … kan het koninkrijk van God gerealiseerd worden, bijvoorbeeld wanneer mensen

elkaar ondanks moeilijke omstandigheden toch helpen.

Opdracht (a) onze wenswolkjes:

(a) Wat wil je voor jezelf, voor andere mensen en de wijde wereld?

Schrijf, teken, knip en plak … het in de droomwolkjes in bijlage (a).


Zie je een verschil tussen de dingen die je jezelf en je

naaste omgeving toewenst en de zaken die je hoopt voor de

ruimere wereld? Waar kan dit mee te maken hebben? Doe je al iets om de wensen die je opschreef te bereiken?

Wat toont dat aan? Zouden andere jongeren die deel uitmaken van de

wereldkerk en die leven in andere werelddelen ook dezelfde

wensen hebben? Bespreek.

Tip: Knip alle wolkjes uit, kleef ze op een groot (hemelsblauw) blad of stuk

karton en maak er één grote wolkenhemel van. Plak de zon (opdracht b.2, bijlage

b.2) in het midden van de poster. Laat je fantasie en creativiteit maar de vrije

loop! Je kan de wolkenhemel ook een plaatsje geven in de kerk tijdens de

(vormsel)viering.

12

Opdracht (b) Gods wil als zonlicht

Misschien verschilt wat jij wilt wel van wat God wil. Wij hebben onze eigen dromen, maar

God heeft ook zijn droom met de mens. Hij wil dat alle mensen meebouwen en deel uitmaken

van zijn rijk door zo goed mogelijk te leven zoals Jezus ons dat heeft voorgedaan. God wil

altijd het goede. Jezus vraagt de mens om te bidden zodat Gods wil in de wereld ook op

dezelfde manier mag gebeuren als in de hemel, waar Gods wil altijd gebeurt (of “geschiedt”).

(b.1) Denk- en gespreksvraagjes:

Bekijk de cartoon ‘God achter zijn computer’ (© Gary

Larson) (zie ook bijlage b.1):

Geloof je dat God de piano op het hoofd van de meneer zou

willen laten vallen?

Wat zou God (wel) echt willen? (ga naar opdracht b.2)

13

Achtergrond voor de begeleiders: God wil altijd het goede, maar mensen hebben de vrijheid

om te leven en te handelen volgens Gods wil of om tegen de wil van God in te gaan. Wanneer

je doet wat God niet wil, dan heet dat ‘zondigen’. God wil niet dat je zondigt. Maar hoe

kunnen we leren niet te zondigen? Hoe kunnen we leven zoals God het wil? Jezus is het goede

voorbeeld. Hij toont wat God wil. Hij vertelt ons wat God wil, zodat Gods droom, Gods

koninkrijk, werkelijkheid kan worden:

“Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.”

(Matteüs 7, 12)

“Wanneer de Mensenzoon komt, bekleed met zijn heerlijkheid en rondom Hem alle

engelen, dan zal Hij plaatsnemen op de troon van zijn heerlijkheid. Alle volkeren zullen

vóór Hem bijeengebracht worden, en Hij zal ze van elkaar scheiden, zoals een herder

de schapen van de bokken scheidt. De schapen zal Hij aan zijn rechterhand opstellen,

de bokken aan zijn linkerhand. Dan zal de koning tegen hen die aan zijn rechterhand

staan zeggen: “Kom, gezegenden van mijn Vader, neem het koninkrijk in bezit dat

vanaf het begin van de schepping voor jullie klaar ligt. Want Ik had honger en jullie

hebben Me te eten gegeven, Ik had dorst en jullie hebben Me te drinken gegeven, Ik

was vreemdeling en jullie hebben Me opgenomen. Ik was naakt en jullie hebben Me

gekleed, Ik was ziek en jullie hebben naar Me omgezien, Ik zat in de gevangenis en

jullie kwamen naar Me toe.” Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden: “Heer,

wanneer hebben we U hongerig gezien en U te eten gegeven, of dorstig en U te

drinken gegeven? Wanneer hebben we U als vreemdeling gezien en U opgenomen, of

naakt en hebben we U gekleed? Wanneer hebben we U ziek of in de gevangenis

gezien en zijn we naar U toe gekomen?” De koning zal hun antwoorden: “Ik verzeker

jullie, alles wat je voor één van deze minste broeders van Mij hebt gedaan, heb je voor

Mij gedaan.”

(Matteüs 25, 31-40)

Ook Paulus vertelt hoe we Gods wil in ons eigen leven kunnen laten gebeuren:

Wij vermanen u, broeders en zusters: wijs de leeglopers terecht, bemoedig de kleinmoedigen,

ondersteun de zwakken, heb geduld met allen. Zorg dat niemand kwaad met kwaad vergeldt.

Streef steeds naar wat goed is voor ieder van u en voor alle mensen. Wees altijd verheugd.

Bid zonder ophouden.

Dank God voor alles. Dit verlangt God van u in Christus Jezus.

Blus de Geest niet uit,

kleineer de profetische gaven niet,

keur alles, behoud het goede.

Houd u ver van alle soort kwaad.

(1 Tessalonicenzen 5, 14-22)

14

(b.2) Wat wil God? Wat is zijn droom voor de aarde en de hemel? Schrijf jouw

antwoorden eerst op voor jezelf. Spreek er daarna over in groep en kies samen 3

woorden uit om in de zon (zie bijlage b.2.1) te schrijven. De woordenwolk (in

bijlage b.2.2) kan jullie inspireren …

Soms kan je koppig naar iets verlangen, denken dat je iets écht wilt en nodig hebt: snoep,

de nieuwste gameconsole, …. Soms wil je het beste voor je voetbalteam en koste wat kost de

overwinning behalen …. Gods wil is echter niet op zichzelf gericht of alleen op zijn ‘team’,

maar op iedereen. Gods wil is Gods droom voor iedereen. Zijn licht straalt voor iedereen, net

als de zon. Hij nodigt iedereen van de hele wereldkerk uit om mee te helpen en te werken om

die droom tot waarheid te maken. Zo kunnen we samen bouwen aan Gods rijk.


Kan jij meewerken aan Gods droom?

Hoe zouden we kunnen meehelpen om het rijk God tot

waarheid te maken? Hoe zouden we andere jongeren die deel uitmaken van de

wereldkerk kunnen helpen, wanneer ze leven in moeilijke

omstandigheden (wanneer ze bijvoorbeeld arm zijn, honger

hebben …)?

Tip: Knip alle wolkjes (opdracht a, bijlage a) uit, kleef ze op een groot

(hemelsblauw) blad of stuk karton en maak er één grote wolkenhemel van. Plak de

zon in het midden van de poster. Laat je fantasie en creativiteit maar de vrije

loop! Je kan de wolkenhemel ook een plaatsje geven in de kerk tijdens de

(vormsel)viering.

15

Bijlage a: Wat droom jij, wat wil jij?

Wat wil je voor jezelf, voor andere mensen en de wereld? Schrijf,

teken, knip en plak … het in deze droomwolkjes:

Wat wens je jezelf toe?

Wat wens je jouw nabije wereld, je school, familie en vrienden

toe?

16

Wat wens je de wijde wereld toe?

17

Bijlage b: Wat droomt God, wat wil God?

b.1 ‘God achter zijn computer’ (© Gary Larson)

18


b.2.1 Schrijf Gods wil in de zon

19


b.2.2 Inspiratie-woordenwolk

…

20

Geef ons heden ons dagelijks brood

Werkvormen bij de bede “Geef ons heden ons dagelijks brood” van het Onzevader

Duur:


tijd besteed kan worden aan de opdracht ( )en de denken verwerkingsvragen ().

Benodigdheden:

Achtergrondinformatie voor de begeleiders ().

Schrijfgerief en/of markeerstiften.

Tabel en foto’s in bijlage.

Geef ons heden ons dagelijks brood

Achtergrond voor de begeleiders: Geef ‘ons’ brood, niet aan mij maar aan ons: hier wordt

solidariteit, broederschap rond Jezus uitgedrukt. Het is een oproep om te delen. Jezus

bedoelt: geef dat alle mensen het leven hebben. We moeten breken en delen. Jezus wil voor

ons Brood zijn. Zo kunnen ook wij brood zijn voor anderen.

Dagelijks brood betekent hetgeen een mens dagelijks nodig heeft. We krijgen de kans om de

aarde uit te bouwen. Brood staat voor alles wat een mens nodig heeft om te leven, ook de

materiële infrastructuur: al wat er nodig is om te bestaan, dat vragen we in Jezus’ naam. We

drukken menselijke noden uit. Er zijn allerlei al dan niet materiële dingen die wij hebben.

Maar hebben wij dat nodig? Hebben we het echt nodig? Of denken we dat we dat nodig

hebben? Wij kunnen brood zijn voor elkaar. Niets is er voor mij alleen, wij moeten delen want

het is aan ons geschonken.

Youcat (2011, [522]) zegt het volgende over deze bede: “De vraag naar het dagelijks brood

maakt ons tot mensen die van de goedheid van de hemelse Vader alles verwachten, ook de

materiële en geestelijke zaken die noodzakelijk zijn voor het leven. Geen christen kan deze

bede uitspreken zonder te denken aan zijn reële verantwoordelijkheid voor diegenen in de

wereld die het aan de meest noodzakelijke levensvoorwaarden ontbreekt.”

Bij de bespreking van deze bede kan onder meer verwezen worden naar volgende

Bijbelperikopen: 1 Koningen 17, 8-24 (De weduwe van Sarefat); Matteüs 6, 19-34; Lucas 15,

11-31 (de parabel van de verloren zoon).

21

Opdracht (a) tieners uit België en uit Congo

(a) Bekijk de foto’s in bijlage (bijlage a). Allebei tieners, maar uit een

ander werelddeel. Verschillend en toch gelijkend.

Denk- en gespreksvraagje:

Wat zouden de tieners uit Congo nodig hebben om goed te

kunnen leven?

Wat zouden de tieners uit België nodig hebben om goed te

kunnen leven?

Opdracht (b) de wat-hebben-we-nodig checklist

(b) Bekijk de woordenlijst in bijlage (zie de wat-hebben-we-nodig checklist

bijlage b). Duid met een markeerstift aan:

- wat wij hier nodig hebben.

- wat een tiener in Congo nodig heeft.


Waar zie je verschillen? Waar zie je overeenkomsten?

Waarom? Bespreek.

23

Bijlage b: de wat-hebben-we-nodig-checklist

Wat heeft een Congolese tiener nodig?

Wat heb jij nodig?

Markeer met verschillende kleuren.

Dokter Auto

Brood Fiets

Woning (huis, hut…) Op reis gaan (skivakantie,…)

Bed Koekjes, snoepgoed…

Water Computer

Boeken Sport

Kippen Bal

Geiten Mp3-speler/iPod

Kerk Knuffel

Rijst Stok

Moestuin Speelgoed

Balpen/schrijfgerief Onderwijs

Ezel TV

Zaklantaarn Jeugdbeweging

Blokfluit Schoeisel

Uniform Bijbel

Horloge Omheining

Muggennet Benzine

Schoolboek Zeep

Bad Hoed

Play Station Lucifers/vuur

Internet (met Facebook, Twitter,…) Vrienden

iPad Eigen kamer

Gsm/smartphone Keukentafel

Microgolfoven Paraplu/parasol

Wasmachine Elektriciteit

Medicatie Wc

Kledij Trein/tram/bus

24

“En vergeef ons onze schulden

zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren”

Werkvorm bij de bede “En vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven aan onze

schuldenaren” van het Onzevader.

Duur:


tijd besteed kan worden aan de opdracht ( ), de denken verwerkingsvragen ().

Benodigdheden:


Spiegelverhaal in bijlage.

En vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren

Achtergrond voor de begeleiders: Iedereen maakt fouten. Iedereen doet dingen waar hij

achteraf van denkt: “dat was fout, dat had anders gekund, gemoeten”. Vergeving vragen en

vergeving schenken zijn noodzakelijk om goed samenleven mogelijk te maken. Vergeven is

niet hetzelfde als vergeten. We moeten niet kort van geheugen worden en doen alsof er niets

gebeurd is.

Belangrijk is wel dat we elkaars fouten leren vergeven, elkaar weer voluit nieuwe kansen

geven. Het gebeurde niet blijven ophalen. Degene die fout deed niet blijven verwijten.

Vergeven is mooi maar het gebeurde, blijft gebeurd. Het laat littekens na die wel genezen

maar nooit helemaal weg gaan. Wanneer je de kracht kan opbrengen om - hoe moeilijk het

soms ook is - toch te vergeven, dan licht weliswaar het rijk Gods toch op. Waar uiteindelijke

verzoening plaatsvindt, daar is de hemel. Vergeving en verzoend leven, zijn mogelijk doordat

we een barmhartige Vader hebben (Youcat 2011, [524]). De liefde en “barmhartigheid van

God kan ons hart niet bereiken”, “wanneer wij zelf niet barmhartig zijn en elkaar vergeven”

(ibidem), want dan blijft ons rancuneuze hart gevangen door wrok.

25

Opdracht (a) bij het juiste eind

(a) Lees het spiegelverhaal “Spijkers in de schutting” in bijlage. Wat zegt de

vader uiteindelijk tegen zijn zoon? Hoe wil jij/denk jij dat het verhaal

afloopt? Kies voor je antwoord één van de volgende drie eindes:

1. “Prachtig mijn zoon. Ik heb altijd vertrouwen gehad dat je die woede

zou overwinnen, dat het goede sterker is in jou dan het kwade.”

2. “Prima, mijn zoon. Maar kijk nu eens naar al die gaten in de schutting.

De schutting wordt nooit meer dezelfde als vroeger. Als je dingen zegt in

woede, dan laten ze een litteken na, net als deze gaten.”

3. “Mooi mijn zoon. Ik ben blij dat die gevaarlijke spijkers weg zijn. Zo zal

niemand zich er nog aan bezeren.”


Waarom heb je dat mogelijke einde gekozen?

Welk einde zou God volgens jou aan het verhaal toevoegen?

Heb jij al meegemaakt dat iemand jou vergaf terwijl je iets

heel erg fout had gedaan?

Heeft iemand jou al ooit om vergeving gevraagd om een

ernstige fout? Hoe ben je daarmee omgegaan (was je

dankbaar, verbaasd, beschaamd …)?

Vergeving en verzoening zijn moeilijk als ze met je eigen

leven te maken hebben. Maar wat zou er gebeuren, denk je,

als niemand elkaar nog zou kunnen vergeven? Wat zou er

gebeuren als mensen niet meer tot verzoening zouden

kunnen komen? Welke gevolgen zou dat hebben in jouw

nabije wereld en in de wijde wereld?

26

Bijlage a: spiegelverhaal “Spijkers in de schutting”

In het Evangelie (Matteüs 18, 21-35) lezen we wat Jezus zegt over vergeving.

Lees in het licht daarvan volgend spiegelverhaaltje …

Spijkers in de schutting

Er was eens een jongen die zich heel moeilijk kon beheersen. Daardoor had hij al

veel vrienden verloren.

Zijn vader gaf hem een zak spijkers en zei: ‘telkens als je je zelfbeheersing

verliest, moet je een spijker in de achterkant van de schutting slaan.’

De eerste dag sloeg de jongen 37 spijkers in de schutting. De volgende dagen werd

het aantal spijkers dat hij in de schutting sloeg, geleidelijk aan kleiner.

De jongen zag in dat het gemakkelijker was om zijn zelfbeheersing niet te

verliezen, dan om al die spijkers in de schutting te slaan.

Uiteindelijk kon hij aan zijn vader zeggen: ‘ik kan mijn kwaadheid onder controle

houden.’

Toen zei de vader: ‘Elke dag dat je nu je zelfbeheersing behoudt, mag je een

spijker uit de schutting halen.’

De dagen gingen voorbij. Eindelijk kon de jongen aan zijn vader vertellen dat alle

spijkers weg waren.

De vader nam de jongen bij de hand en ging met hem naar de schutting. Hij zei: …

27

“En breng ons niet in beproeving

maar verlos ons van het kwade”

Werkvormen bij de bede “En breng ons niet in beproeving, maar verlos ons van het

kwade” van het Onzevader.

Duur:


tijd er besteed kan worden aan de opdrachten ( ) en de denken

verwerkingsvragen ().

Benodigdheden:


Stellingenkaartjes (bijlage a).

Kranten, tijdschriften…schaar en lijm om een collage te maken.

Tekengerief.

En breng ons niet in beproeving

Achtergrond voor de begeleiders: Bekoord worden is aangezet worden tot kwaad. In

beproeving gebracht worden is het goede dreigen op te geven. God leidt ons niet in

bekoring. Hij zet ons niet aan om het kwade te doen. Het leven beproeft ons vaak wel. We

willen het goede, we engageren ons voor een opdracht. Het gaat een tijd goed, maar dan

lijkt alles tegen te zitten. We dreigen het op te geven. We dreigen onze inzet, onze

medewerking aan Gods Rijk op te zeggen. In deze bede bidden we dat God ons daarvoor wil

behoeden. We bidden dat het verlangen om het goede na te streven niet mag sterven in ons

hart. Met deze bede vragen wij God om steun om (moeilijke) beslissingen te kunnen nemen,

om kracht te hebben en om in moeilijke situaties te kunnen onderscheiden wat goed is en

wat niet (cf. Katechismus 1995, [2846]). “Jezus, die zelf de beproeving heeft doorstaan, weet

dat we zwakke mensen zijn die op eigen kracht weinig tegen het kwaad in te brengen

hebben. Hij schenkt ons de bede van het Onzevader, die ons in ons uur van beproeving leert

vertrouwen op de bijstand van God” (Youcat 2011, [525]).

28

maar verlos ons van het kwade

Achtergrond voor de begeleiders: “De bede in het Onzevader om van het kwaad verlost te

worden, brengt de totale ellende van deze wereld voor God en smeekt dat God, de

almachtige, ons van alle kwaad bevrijdt” (Youcat 2011, [526]). De verlossing van het kwaad

is geen individueel verlangen, geen persoonlijke vraag, maar een gebed in gemeenschap met

de hele wereldkerk “met als doel de verlossing van de hele menselijke gemeenschap”

(Katechismus 1995, [2850]). Net voor Hij gevangen werd genomen, vroeg Jezus in zijn

afscheidsgebed ook dat God de christenen zou behoeden voor de macht van het kwaad

(Johannes 17, 15).

Jezus heeft ons verlost van het kwaad … en toch is er nog zoveel kwaad in de wereld. Hoe zit

dat dan? Het kwade is inderdaad niet weg maar Jezus heeft laten zien dat het kwade

uiteindelijk het onderspit zal delven. Het goede is aanwezig en gaat verder. Dikwijls zien we

ook al het mooie en goede niet door te focussen op de slechte zaken en de imperfecties. De

feiten en het nieuws die gepresenteerd worden in de media, zijn meestal ook negatief:

oorlog, ongevallen, misdaden, rampen … Daardoor wordt onze blik gekleurd.

29

Tip: De verschillende delen van één bede, maar ook de verschillende beden

van het Onzevader zijn innig met elkaar verbonden. Zo is het uit Matteüs 16, 13

duidelijk dat de vraag om niet in bekoring te worden geleid positief wordt

aangevuld door de vraag om van het kwade verlost te worden. Maar de verlossing

van het kwaad is ook onlosmakelijk verbonden met de komst van Gods rijk.

Probeer het verband tussen de beden eens te bespreken met de vormelingen.

Even terugkijken …

Uw Rijk kome …

Er is kwaad wat ons overkomt vanuit de natuur, soms door mensen

veroorzaakt maar vaak ook niet. Aardbevingen, tsunami’s,

overstromingen, orkanen, …

We dromen van een wereld zonder dat kwaad. Niet voor onszelf maar

voor ons, ons allemaal. Kunnen we dit linken aan ‘Uw Rijk kome?’

Geef ons heden ons dagelijks brood … het noodzakelijke …

Naast natuurrampen is er groot kwaad door mensen veroorzaakt.

Groot kan daarbij relatief zijn. Wat mij treft, is voor mij groot kwaad.

Wat een ander treft, vind ik erg maar ik sta er vaak niet lang bij stil.

Wat is belangrijk? Wat is bijkomstig?

30

Opdracht (a) verleidelijk stellingenspel

(a) We moeten constant afwegen en keuzes maken. Soms onschuldig, maar

soms doen we er anderen tekort mee. Soms is de keuze die als christen

moet maken heel duidelijk, maar niet zonder gevolgen voor jezef. Trek

een kaart (bijlage a) en bespreek de stelling.

Opdracht (b) de kwade slecht-nieuws-collage

(b)

Houd lijm, schaar, papier … bij de hand. Zoek in een stapel kranten of

tijdschriften titels en foto’ s van kwaad dat gebeurt in de wereld waarvan

we verlost willen raken. Maak er een collage mee.

Naast het kwaad in de wereld of het kwaad dat andere mensen elkaar

aandoen, zit er ook kwaad in onszelf. Ook wij hebben de neiging om soms

dingen te doen uit egoïsme, jaloezie, agressie …Teken het kwaad in jezelf

ook bij op de collage.


Vind je in de tijdschriften of kranten ook sporen van

goed nieuws, ‘van verlost leven’, van de komst van het rijk

Gods? Vind je berichten die laten zien dat het goede

doorbreekt?

Denk je dat het goede kan doorbreken zonder verzoening

en vergeving? Is vergeving verbonden met de komst van

Gods rijk?

31

Bijlage a: stellingen voor het verleidelijk stellingenspel

Kopieer de stellingen, knip ze uit en laat de vormelingen er één trekken:

Kim en Toon maken steeds weer ruzie. Jij doet steeds weer je best om hen uit elkaar te houden, om hen te verzoenen. Dit is niet fijn meer. Je overweegt om bij de volgende ruzie weg te lopen en hen zelf de problemen te laten oplossen.

Joke wordt gepest omdat haar vader betrokken raakte in onfrisse zaken en nu in de gevangenis zit. Je voelt haar pijn en wilt voor haar opkomen, maar dan gaan ze wellicht jou ook aanvallen. Je neemt al je moed bij elkaar en doet het toch.

Je rijdt per ongeluk met je fiets tegen de auto van de buren. Een dikke kras … Niemand heeft het gezien. Papa zal boos zijn als hij dit hoort. De buren trouwens ook. Ze doen al zo vaak vervelend over jullie hond die achter hun poes aanzit. Je besluit te zwijgen.

Je ziet dat Leen haar boek van Wiskunde vergeet mee te nemen. Jullie hebben een flinke taak tegen morgen. Leen was gemeen tegen jou in de middagpauze. Ze maakte uit jaloersheid steeds weer flauwe grapjes over jouw nieuwe schoenen. Iedereen heeft met je gelachen. Je neemt wraak en zegt niets. Morgen zal jij lachen.

De buurvrouw is oud en eenzaam. Omdat mama op dinsdag iets later thuiskomt van haar werk blijf jij even bij de buurvrouw. De oude vrouw is er blij mee. Ze heeft nood aan bezoek, iemand die even met haar praat. Ze vertelt echter steeds weer hetzelfde verhaal. Je wordt dat moe. Volgende week wordt je 12. Je krijgt een eigen sleutel. Dit is een kans om van haar af te geraken. Vanaf volgende week ga je gewoon naar huis en kijkt TV tot mama thuiskomt.

Voor het goede doel ga je auto’s wassen. Je werkt keihard en verdient er 100 euro mee. Dat is veel geld om aan het goede doel te geven. In je eigen spaarpot zit maar 10 euro meer. Wat doe je?

Dennis is altijd een beetje kinderachtig voor zijn leeftijd. Hij is niet echt leuk gezelschap en gaat al vlug flink zeuren. Morgen is de dag dat je kan inschrijven voor het zeilkamp in de vakantie. Je spreekt met vrienden af om samen in te schrijven. Piet stelt voor om Dennis niet te vragen. Dan is het veel leuker. Dat is waar, maar ook sneu voor Dennis als hij achteraf merkt dat wij allemaal gaan. Je neemt het op voor Dennis en probeert de anderen te overtuigen hem toch uit te nodigen.

Thomas is al een tijd ziek. Hij mist de contacten met zijn vrienden. Je hebt hem beloofd dat je woensdag na school op bezoek zal komen. Je kan er niet meer doen dan naast zijn bed zitten. Dinsdag belt Jarne en vraagt of je woensdagnamiddag mee gaat muurklimmen. Wat doe je?

ONZEVADER WERELDWIJD Het Onzevader in de …

Documents

Transcript of ONZEVADER WERELDWIJD Het Onzevader in de …