Workshop scriptieThema 7

Onderzoeksplan

Onderdelen onderzoeksplan 1. Aanleiding

2. Probleemstelling3. Verantwoording / Relevantie

4. Achtergrondinformatie / Theoretisch kader

5. Onderzoeksstructuur / methode van onderzoek

6. Planning

1 Aanleiding onderzoek

• Beschrijving opdrachtgever

• Bedrijfsinformatie

• Opdrachtnemer

• Aanleiding tot opdracht

2. Probleemstelling

• Toelichting van de probleemstelling– aanleiding

• Onderzoeksvraag • Deelvragen• Doelstelling van het onderzoek

– Wat wil je met je onderzoek bereiken

• Afbakening van onderzoeksdoelstelling– Hoe ga je dit bereiken

Voorbeeld

• Fileprobleem

Beschrijvende onderzoeksvraag

• Beschrijvende vragen:.• Bijvoorbeeld: Wat doet de Nederlandse overheid om het

fileprobleem in Nederland aan te pakken?• Vraagtypen: Wat is/zijn…? Wanneer is…? Hoe…?

Welke eigenschappen heeft…? Waaruit bestaat…? Hoe ziet… eruit? Wie/Wat is betrokken…? Hoeveel…? Hoe vaak…?

• Dit vraagtype gebruik je als je in de eindconclusie iets in kaart wil brengen of iets wilt zeggen wat er is gebeurd, wanneer, waar, enzovoorts. Dit vraagtype levert een beschrijvend onderzoek op.

Vergelijkende onderzoeksvraag

• Vergelijkende vragen:• Bijvoorbeeld: Is het aanleggen van spitsstroken of het

invoeren van ‘rekening rijden’ een betere oplossing voor het fileprobleem in Nederland?

• Vraagtypen: Wat is het verschil/de overeenkomst…? Wat zijn de verschillen/overeenkomsten..? Op welke punten stemmen… overeen?

• Dit vraagtype gebruik je als je in de eindconclusie overeenkomsten en/of verschillen wilt aangeven.

• Dit vraagtypen levert een vergelijkend onderzoek op.

Verklarende onderzoeksvraag

• Verklarende vragen:• Bijvoorbeeld: Wat zijn de oorzaken van het fileprobleem

in Nederland?• Vraagtypen: Hoe komt het dat…? Waarom is…? Wat is

de oorzaak van…? Wat zijn de oorzaken van…? Wat was de aanleiding tot…? Welke reden is er…? Welke redenen zijn er…? Hoe kan het dat…? Wat zijn de achtergronden…?

• Dit vraagtype gebruik je als je in de eindconclusie een verklaring wilt geven, iets wilt uitleggen, een verschijnsel in verband wil brengen met een wetmatigheid.

• Dit vraagtype levert een verklarend onderzoek op.

Evaluatieve onderzoeksvraag

• Evaluatievragen:• Bijvoorbeeld: In hoeverre is ‘rekening rijden’ een

adequate oplossing voor het fileprobleem in Nederland?• Vraagtypen: Welke is de beste/slechtste…? Wat vinden

de… van …? Wat is de waarde van…? Hoe wenselijk is…? Wat zijn de voordelen/nadelen …? In hoeverre…?

• Dit vraagtype gebruik je als je in de eindconclusie een oordeel of een mening wilt geven.

• Dit vraagtype levert een evaluatieonderzoek of een waardebepalend onderzoek op.

Voorspellende onderzoeksvraag

• Voorspellende vragen:• Bijvoorbeeld: Zal in de toekomst gratis openbaar vervoer

een oplossing zijn voor het fileprobleem in Nederland?• Vraagtypen: Hoe zal het … zijn in…? Wat verwacht je

dat…? Hoe denk je dat het zal…?• Dit vraagtype gebruik je als je in de eindconclusie een

voorspelling wilt doen, wilt zeggen hoe iets verder zal gaan of hoe iets zal aflopen.

• Dit vraagtype levert een voorspellend onderzoek op.

Ontwerpende onderzoeksvraag

• Ontwerpende / probleemoplossende vragen:• Voorbeeld: Hoe kan het fileprobleem in

Nederland aangepakt worden?• Vraagtypen: Hoe kan…? Waar kan…? Wat

kan…? Hoe moet…? Wat moet…?• Dit vraagtype gebruik je als je in de

eindconclusie voostellen doet hoe een probleem aan te pakken.

• Dit vraagtype levert een ontwerpende / probleemoplossend onderzoek op.

3.Verantwoording / Relevantie

De reden voor het onderzoek • Nieuwswaarde• Theoretische relevantie• Praktische relevantie• Maatschappelijke relevantie

Reikwijdte, informatiegehalte• Kan de centrale onderzoeksvraag (bevredigend)

beantwoord worden? • Doelgroep

4 Achtergrond / Theoretisch kader

• Achtergrond theorieën tot probleemstelling

• Specificatie kennisgebieden

• Benoemen kennisgebieden

• Inperking kennisgebied

• Belangrijkste termen en concepten

• Domeinen

5 Onderzoeksstructuur

• Onderzoeksfunctie– Binnen onderzoeken zijn er diverse onderzoeksfuncties

mogelijk. Een onderzoek bevat vaak meerdere onderzoeksfuncties in zich, maar er zal altijd één onderzoeksfunctie dominant zijn.

• Data analyse– Hoe verzamel je je dat

• Centrale onderzoeksvraag• Deelvragen

– Onderzoeksfunctie(verklaren, beschrijvend etc.)– Doelstelling onderzoeksvraag(uitleg wat je beoogd te bereiken

met het beantwoorden van deze vraag)– Dataverzameling methode (interviews, analyses)

Beschrijvend onderzoek

• Je wilt iets (product) verkennen en / of in kaart brengen

• Typische beschrijvingsvragen zijn:– Wat zijn de kenmerken?– Welke eigenschappen heeft het?– Waaruit bestaat het?– Wie of wat zijn erbij betrokken?– Wat zijn de belangrijkste stappen?– Hoe ziet het eruit?

Vergelijkend onderzoek

• Als je de overeenkomsten of verschillen tussen twee of meer dingen (producten) wilt vergelijken.

• Typische vergelijkingsvragen:– Wat zijn de verschillen?– Wat zijn de overeenkomsten?– Waar(in) zijn ze anders?– Op welke punten stemmen ze overeen?– Zijn ze hetzelfde?

Verklarend onderzoek

• Als je iets in verband wil brengen of naar een verklaring zoekt voor een bepaald product of verschijnsel.

• Typische verklaringsvragen:– Waarom is dat zo?– Hoe komt dat?– Waar is dit een gevolg van?– Welke redenen zijn er?– Wat zijn de achtergronden?– Hoe kon dit gebeuren?

Evaluerend onderzoek(beoordelend, evaluerend, adviserend)

• Als je een of meer producten / onderzoekseenheden wilt beoordelen in het licht van een norm.

• Typische evaluerende vragen:– Wat is de waarde ervan?– Hoe goed werkt het?– Wat zijn de positieve / negatieve punten?– Hoe geschikt is het?– Hoe wenselijk is het?– Wat zijn de voordelen / nadelen?

Definiërend onderzoek

• Als je de verhouding van een product of onderzoekseenheid tot een bepaalde klasse wilt bepalen

• Typische definiëringvragen:– In welke klasse kan het worden ondergebracht?– In welke familie / groep hoort het thuis?– Wat is de aard, de plaats in het grotere geheel?– Hoe kan het getypeerd worden?– Waar is het een voorbeeld van?

Ontwerpend onderzoek(probleemoplossend)

• Als je een ingreep of maatregel wilt voorstellen die tot verbetering of oplossing leidt.

• Typische ontwerpvragen:– Wat kan er aan gedaan worden?– Hoe kan het verbeterd worden?– Wat zijn geschikte maatregelen?– Wat moet er wel en niet gebeuren?

Let op:

Aan een ontwerpend onderzoek gaan eerst evaluerende en verklarende vragen vooraf!

Onderzoeksfunctie: tot slot

• Een onderzoek kan meerdere onderzoeksfuncties bevatten

• Voorbeeld: evaluerend en/of vergelijkend onderzoek en ontwerpend onderzoek

6 Aanpak / Planning

week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

13

14

Informatie verzamelen

Lezen literatuur

Gegevens verzamelen

Gegevens analyseren

Toetsing gegevens

Rapporteren / presenteren

Voorbeelden onderzoeksplan

• http://www.cs.ru.nl/~hubbers/courses/rd3/onderzoeksplannen/2009_najaar/IC_Mark_Spreeuwenberg.pdf

• http://www.cs.ru.nl/mtl/scripties/2007/MehmetAnukPvA.pdf