ONDERZOEK - Stadsbeweging · Enschede waarderen. In de peiling komt naar voren dat tevreden zijn...

O N D E R Z O E K

Roel Huisman Jeroen Kamphuis Miguel Verwer

Saxon University of Applied Sciences 16 juli 2018

VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA1

VOORWOORD

Vooruligthetonderzoeksrapport‘VitaalondernemersklimaatinOverijssel’.HetonderzoekwordtuitgevoerddoortweedejaarsstudentenvanBestuurskundeenRuimtelijkeOrdeningaanSaxionDeventerinhetkadervanStadsLAB.DitwordtgedaaninopdrachtvandeprovincieOverijssel.Hetonderzoekisuitgevoerdineenperiodevanzevenweken.

RoelHuismanJeroenKamphuisMiguelVerwerDeventer,16juli2018


INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD.................................................................................................................................1

HOOFDSTUK1:INLEIDING...............................................................................................................41.1AANLEIDING......................................................................................................................................41.2SITUATIESCHETS.................................................................................................................................41.2.1OndernemersklimaatEnschede...............................................................................................41.2.2OndernemersklimaatinZwolle...............................................................................................5

1.3DOELSTELLING...................................................................................................................................51.4PROBLEEMSTELLINGENONDERZOEKSVRAGEN.........................................................................................51.5LEESWIJZER.......................................................................................................................................6

HOOFDSTUK2:ONDERZOEKSMETHODIEK.......................................................................................72.1ONDERZOEK-ENWAARNEMINGSEENHEDEN.....................................................................................72.2DATAWERVING-ENVERWERKINGSMETHODEN........................................................................................72.2.1Deskresearch...........................................................................................................................72.2.2Interviews................................................................................................................................7

2.3OVERZICHTONDERZOEKSVRAGENENONDERZOEKSMETHODEN...................................................................9

HOOFDSTUK3:RESULTATEN.........................................................................................................103.1WATWORDTVERSTAANONDEREENGOEDONDERNEMERSKLIMAAT?........................................................103.1.1Degemeenteenschede.........................................................................................................103.1.2DeondernemersinEnschede................................................................................................113.1.3DegemeenteZwolle..............................................................................................................133.1.4DeondernemersinZwolle.....................................................................................................13

3.2WATWORDTERMOMENTEELGEDAANOMEENGOEDONDERNEMERSKLIMAATTESTIMULEREN?...................153.2.1DegemeenteEnschede.........................................................................................................153.2.2DegemeenteZwolle..............................................................................................................17

3.3WELKEMAATREGELENZIJNER(EVENTUEEL)NODIGOMHETONDERNEMERSKLIMAATINENSCHEDETESTIMULEREN?........................................................................................................................................183.3.1Enschede:Verbeterpuntenvanuitdegemeente...................................................................183.3.2Enschede:Verbeterpuntenvanuitdeondernemers..............................................................193.3.3Zwolle:Verbeterpuntenvanuitdegemeente........................................................................203.3.4Zwolle:Verbeterpuntenvanuitdeondernemers...................................................................20

HOOFDSTUK4:CONCLUSIEENDISCUSSIE......................................................................................214.1CONCLUSIE......................................................................................................................................214.1.1HOESTAATERONDERNEMERSKLIMAATERVOOR?...............................................................................214.1.1.1Enschede............................................................................................................................214.1.1.2Zwolle.................................................................................................................................22

4.2VALIDITEITVANHETONDERZOEK.........................................................................................................234.3AANBEBELINGEN..............................................................................................................................234.4DISCUSSIE.......................................................................................................................................23

BIBLIOGRAFIE................................................................................................................................25

BIJLAGEN.......................................................................................................................................26


BIJLAGE1:VRAGENLIJSTGEMEENTE/ONDERNEMERSLOKET...........................................................................26BIJLAGE2:VRAGENLIJSTWINKELIERS........................................................................................................27BIJLAGE3:INTERVIEWDUCOHOEK:GEMEENTEENSCHEDE..........................................................................29BIJLAGE4:INTERVIEWGERDIENSIGGER:ONDERNEMERSLOKETENSCHEDE......................................................32BIJLAGE5:INTERVIEWINGEMAAS:BINNENSTADMANAGERZWOLLE..............................................................35BIJLAGE6:INTERVIEWJEROENFLEER:PROGRAMMASECRETARISGEMEENTEZWOLLE........................................38


HOOFDSTUK1:INLEIDING

SindsderecessieisdewinkelleegstandinNederlandsterktoegenomenondanksdatdewinkelhurenzijngedaald.Dehurenvannieuwgeslotencontractenzijnna2008metruim20%gedaaldinreactieopdeafnamevandeconsumptievangoederenenvandeomzetvanwinkels.Voorsommigewinkellocatieshelpteenlagerehuurechterniet:zezijnonrendabelgewordenvoordedetailhandelbijiederniveauvandehuur(Ossokina,Svitak,Teurlings,&Zwanenveld,2016).

IndeprovincieOverijsselisdehedendaagseleegstanderghoog.Verschillendegemeentenhechtenwaardeaaneengoedondernemersklimaatenhebbenditopgenomeninhunverschillendevisies.MetondernemersklimaatwordtvolgenshetEncycloWoordenboekhetgeheelaanomstandighedenvoorbedrijvenbedoeld(Encyclo,2018).Eengoedondernemersklimaatdraagtbijaandeaantrekkelijkheidvanbinnenstedenzodatondernemerszichhiervestigenenblijven.Devestigingsvoorkeurenvanbedrijvenzijnechterafhankelijkvanhetsoortbedrijf(PBL,2014).

HetOverijsselseMKBlevert60%vandebanenenisdemotorvanderegionaleeconomie.Eenvandedoelenvandeprovincieishetstimulerenvanondernemerschap.DezeambitieisookterugtevindenindeverschillendeeconomischeenretailvisiesvandeverschillendegemeenteninOverijssel.Eengoedondernemersklimaatisvanbelangvoordevitaliteitvandebinnensteden(ProvincieOverijssel,2016).

1.1AANLEIDING

DeprovincieOverijsselheeftgemeentelijkeretailvisiesgeanalyseerd.Invrijwelalleretailvisiesstaatdateengoedondernemersklimaatgestimuleerdmoetworden.Watditconcreetbetekentisvaaknietuitgewerkt.DeprovincieOverijsselisbenieuwdnaarwaterwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat.InditonderzoekEnschedeenZwolleonderzocht.DitzijndetweegrootstestedenvanOverijssel

Devraagkomtvoortuithetstadspracticum.Ditiseenprogrammadatonderdeelisvandestadsbeweging.Hetstadspracticumheeftalsdoelommetelkaartelerenovervitalebinnensteden.DeStadsbewegingrichtzichopdeontwikkelingvanstadscentraindebredezinvanhetwoord.Zijsluitaanbijdebewegingendeenergieineenstad.HetdoelvandeStadsbewegingisomstadscentraookvoordetoekomstvitaaltehouden.DatdoetzijsamenmetStadsbewegers:inwoners,organisaties,overheden,vastgoedeigenarenenondernemersdiehunstadeenwarmharttoedrageneneenactieverolspelen.DekrachtvandeStadsbewegingzitinhet'vanonderopbouwen'ennietopleggenvanuitdeoverheid.DeStadsbewegingbeschiktoverdiverseondersteuningstoolsdiezij,naarbehoeftevandestad,kaninzetten.VoorbeeldenhiervanzijnStadscafé’sen–chequesenfondsen-envisieontwikkeling.OokvoorgrotereinvesteringenkandeStadsbewegingeenpartnerzijnvandestad(ProvincieOverijssel,2016).

1.2SITUATIESCHETS

1.2.1ONDERNEMERSKLIMAATENSCHEDE

EnschedeismomenteeldegrootstestadvanOverijssel.InhaarCitymarketingsvisiezegtdegemeentedatdestadverderwiluitgroeientoteenondernemendekennisstad,meteencentrumvangrootstedelijkeallureenmeteenbijzonderecultureleuitstraling.EenstaddiezichfeitelijkpositioneertalshartenhoofdstadvanOost-Nederland.InNederlandenindeDuitsebuurstedengenietdestadfaamomwatzijisentebiedenheeft,ondermeerophetgebiedvancultuurenwinkelen.


DiegoedereputatieleidtertoedatpotentielebezoekersaanEnschededenkenalszeeenuitjevanéénofmeerderedagenplannen(GemeenteEnschede,2011).HetovergrotedeelvanhetMKBheeftEnschedenooitoverwogenalsmogelijkevestigingsplaats.Hieraanliggenmetnamebedrijfseconomischeoverwegingentengrondslagendusnietzozeerimagoproblematiek.TenopzichtevanregionaleconcurrentenneemtEnschedegeenvoornamepositieinalspotentielevestigingsplaats

In2014isdePeilingOndernemersKlimaat(POK)inEnschedeuitgevoerd.DitiseenvragenlijstonderondernemersindegemeentegerichtophetinbeeldbrengenhoeondernemershetondernemingsklimaatinEnschedewaarderen.Indepeilingkomtnaarvorendattevredenzijnoverhetondernemersklimaatendatdegemeenteopallethema'sdieindepeilingnaarvorenkwamenvoldoendewerdenbeoordeeld(Ecorys,2014).

1.2.2ONDERNEMERSKLIMAATINZWOLLE

ZwolleisdehoofdstadvanOverijsselendetweedegrootstestadvandeprovincie.OndernemerszijnvanvitaalbelangvoorZwolle.DegemeenteZwollewilbijdragenaaneengoedondernemersklimaatdoorvoorzieningenendienstverleningteoptimaliseren.Daaromishetvoordegemeentegoedomtewetenhoeondernemersoverdestadendedienstverleningvandegemeentedenkenomerachtertekomenwaarruimtevoorverbeteringis.

InZwollein2017eenpeilinggedaanonderdeondernemersvandestad.IndeOndernemerspeiling2017hebben387groteenkleineondernemersviaeenonlineenquêtehunmeninggegevenoververschillendethema’sdieverbandhoudenmetdegemeenteZwolle.Zoweldebedrijfsomgevingenhetondernemersklimaat,alsdedienstverleningdoorgemeenteZwollekomenaandeorde.TenopzichtevanderestvanNederlandscoortZwolleopdemeestepuntengunstig.Zorapporteerttweederdevandeondernemersweinigtotgeenoverlastencriminaliteitindebedrijfsomgeving.36%geeftalsrapportcijfereenachtofhogervoorhetondernemersklimaat.Enmeteen6,8alsrapportcijfervooralgeheledienstverleningscoortZwolleookbovengemiddeld(GemeenteZwolle,2017).

1.3DOELSTELLING

HetdoelvanhetonderzoekisdeprovincieOverijsselinzichtenbiedeninwatgemeentenenondernemersverstaanondereengoedondernemersklimaat.Daarnaastzullendezeinzichtengaanoverwelkefactorenhierwelennietaanbijdragenenwelkemaatregelenereventueelnodigzijnomeengoedondernemersklimaatindeverschillendestedentestimuleren.Deresultatenvanhetonderzoekkunnenaanleidinggevenvoorverderestappen,zoalsbijvoorbeeldeenbijeenkomstmetgemeenteenondernemersofeenaanzetvoorverderonderzoek.

1.4PROBLEEMSTELLINGENONDERZOEKSVRAGEN

Probleemstelling

Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaatenwatiser(eventueel)nodigomditindegeselecteerdestedentestimuleren?


Onderzoeksvragen

I. Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat?a.doordegemeente/bestuurdersb.doordecentrummanagersendeondernemers

II. Watwordtermomenteelgedaanomeengoedondernemersklimaattestimuleren?III. Welkemaatregelenzijner(eventueel)nodigomhetondernemersklimaatindegeselecteerdete

stimuleren?

1.5LEESWIJZER

Inhoofdstuk1wordtindeinleidingeenoverzichtgeschetstvandesituatierondomhetondernemersklimaatinEnschedeenZwolle

Inhoofdstuk2istelezenhoehetonderzoekisuitgevoerdenwelkeonderzoeksmethodiekenzijngebruiktvoorditonderzoek.Indithoofdstukwordendeverschillendepartijenuitgelichtwelkerelevantzijnvoorditonderzoekeneenbelangrijkebijdragekunnenleveren.

Inhoofdstuk3wordenderesultatenvandeonderzoeksvragenuitgewerktentoegelichtenwordtdaarmeeantwoordgegevenopdedeelvragenenhoofdvraagvanditonderzoek.

Inhoofdstuk4wordtdeconclusievanhetonderzoekgegeven.Hierwordtdeprobleemstellingbeantwoordt.Ookwordeneraanbevelingengegevenvoordeprovincie.Daarnaastiserruimtevoordiscussie.Hierwordtgereflecteerdhoehetonderzoekisverlopenenhoedestudentendithebbenervaren.Ookwordthierbeschrevenwelkeeventueleproblemenzichhebbenvoorgedaanenhoedezezijnopgelost.


HOOFDSTUK2:ONDERZOEKSMETHODIEK

Voorditonderzoekzalgebruikwordengemaaktvanverschillendeonderzoeksmethoden.Dezewordenindezeparagraaftoegelicht.

2.1ONDERZOEK-ENWAARNEMINGSEENHEDEN

Allereerstwordteringegaanwatdebeideeenhedenzijnenwelkerolzijinditonderzoekspelen.InditonderzoekzijndehetondernemersklimaatendebinnenstadvanEnschededeonderzoekseenheden.Daarnawordtweergegevenhoededeelvragenvanditonderzoekwordenomsloten,hoezebijdragenaanhetbeantwoordenvandehoofdvraag.Daarbijwordtookingegaanopdebetrouwbaarheidvandegebruiktemethoden.

Onderzoekseenhedenkunnenmensenzijn,maarookgroepen,bedrijven,organisatiesofsituaties(Baarda,etal.,2010).Waarnemingseenhedenzijneenhedendiemenbevraagtofobserveert(Baarda,etal.,2010).InditonderzoekzijndewaarnemingseenhedendeondernemersinEnschedeenZwollealsprivatepartijenendegemeentenalspubliekepartijen.

2.2DATAWERVING-ENVERWERKINGSMETHODEN

2.2.1DESKRESEARCH

Nadatdeprobleemstellingendeonderzoeksvragenzijnvastgesteldzaldeskresearchwordenuitgevoerd.Ditomalgemenekennisoverdestedenteverkrijgenenominformatietekrijgenoverhetbeleidvandestedenrondomhetondernemersklimaat.Hiervoorzalgebruikwordengemaaktvanliteratuuronderzoekenverschillendebeleidsdocumentendiegerelateerdzijnaanhetonderwerp.Dedeskresearchwordtgebruiktbijhetbeantwoordenvandeeersteentweededeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.

2.2.2INTERVIEWS

Nahetuitvoerenvandeskresearchwordenergespreksformatsvoorditonderzoekopgesteldwaarnaerinterviewswordenafgenomenmetverschillendepartijen.Voordebetrokkenpartijenzijnersoortgelijkevragenlijstenopgesteld.Hetverschilbevindtzichindevragenomtrentderolvandepartijenenhunervaringomtrenthetondernemersklimaatindeverschillendesteden.Doorverschillendeactorenteondervragenontstaatereenmeerzijdigbeeldvanhetproces.

Onderstaandvindtudebetrokkenpartijendievoorditonderzoekwordengeïnterviewd.Deinterviewszijnmettoestemmingvandegeïnterviewdepersonenopgenomenenwoordelijkuitgeschreven.Dezezijnterugtevindenindebijlagen.

DEGEMEENTEENSCHEDE

DucoHoekisaccountmanagerdetailhandelvoordebinnenstadendeondernemers.Hijhoudtzichmetallerleiverschillendezakenbezig.Alsaccountmanagergaathijregelmatignaarondernemerstoeomingesprektegaanoverwelkezakenerspelenenwelkevragenofproblemenerzijn.Hijisookverantwoordelijkvoordeacquisitie.Datbetekentdathijnamensdegemeenteproactiefprobeertombedrijvenbinnentehalen.Daarnaastondersteunthijookstartendeondernemersalszijdaarbehoefteaanhebben.


HijheeftooknauwcontactmetondernemersverenigingWinkelhart.Hijoverlegtwekelijksmethetbestuurominkaarttebrengenwatelkaarsbehoeftenzijn.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.

GerdienSiggerishoofdvanhetOndernemersloketvandegemeenteEnschede.HetOndernemersloketEnschedegeeftinformatie,adviesenondersteuningwanneerondernemersvragenhebbenaandegemeente.Zijkaninformatieverstrekkenoverderolvandegemeente,specifiekhetondernemersloketbijdestimulerenvaneengoedondernemersklimaat.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.

DEGEMEENTEZWOLLE

JeroenFleerissinds2015werkzaambijdegemeenteZwolleenismomenteelprogrammasecretaris.Hiervoorheefthijgewerktalsprojectadviseur.Zijnfocusgebiedisdebinnenstad.Hijisverantwoordelijkallerleisoortenzaken.Ditvarieertvanhetregelenvanalgemenezakentothetveiligstellenvandebegroting.Hijheeftveelcontactmetbewonersenondernemers.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.

BINNENSTADMANAGERINZWOLLE

IngeMaasisbinnenstadmanagerinZwolle.DezefunctieisonderdeelvanhetZwolleFondsenzijvervultdezesinds2017.Ditdoetzij20uurperweek.Alsbinnenstadmanager.Alsbinnenstadmanagerondersteuntzijondernemersbijallerleiverschillendezaken.OokwanneerondernemersinitiatievenofideeënhebbenisIngealsbinnenstadmanagerheteersteaanspreekpunt.HetZwolleFondsiseensamenwerkingsverbandtussenondernemersvanuitdetailhandel,horecaenpublieksgerichteondernemingenindebinnenstadvanZwolle.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1B,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.

ONDERNEMERS

NaastdegemeentewordterookgesprokenmetondernemersindebinnenstadvanEnschedeenZwolle.Hiervoorwordtgebruikgemaaktvaneenkortevragenlijstwelkebestaatuitveelalgeslotenvrageneneenpaaropenvragen.Devragenzullengaanoverdetevredenheidvanhetondernemersklimaatindegeselecteerdebinnensteden.Deinformatieuitdezeinterviewskangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1B,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.Devolledigevragenlijstistevindeninbijlage2.DevragenlijstenzijndoorstudentenvanBestuurskundeenRuimtelijkeOntwikkelingopgesteld.Devragenlijstisopgebouwduitonderstaandeonderdelen:

1. Algemeen2. Voorzieningenendienstverlening3. Ondernemersklimaat4. Verbeterpunten


2.3OVERZICHTONDERZOEKSVRAGENENONDERZOEKSMETHODEN

Aandehandvandeverworvendatauitdedeskresearchendiepte-interviewskanerantwoordwordengegevenopdeonderzoeksvragen.Doordaterantwoordwordtgegevenopdedrieonderzoeksvragen,wordtdaarmeeantwoordgegevenopdeprobleemstelling.Onderstaandiseenoverzichtweergegevenvandeonderzoeksvragenendeonderzoeksmethodendiewordengebruiktomdevragentebeantwoorden.Onderzoeksvragen Onderzoeksmethoden

Vraag1:Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat?

a. doordegemeente/bestuurdersb. doordecentrummanagersende

ondernemers

Deskresearch,interviews

Onderzoeksvraag2:Watwordtermomenteelgedaanomeengoedondernemersklimaattestimuleren?

Deskresearch,interviews

Onderzoeksvraag3:Welkemaatregelenzijner(eventueel)nodigomhetondernemersklimaatindeEnschedetestimuleren?

Interviews

Figuur1:Overzichtonderzoeksvragenenonderzoeksmethoden


HOOFDSTUK3:RESULTATEN

Indithoofdstukwordenderesultatenvanhetgedaneonderzoekperonderzoeksvraagtoegelicht.Deresultatenzijngebaseerdopliteratuuronderzoek,diepte-interviewsenvragenlijsten.Opbasisvandezeresultatenzalinhoofdstuk4eenconclusiewordengeschetst.

3.1WATWORDTVERSTAANONDEREENGOEDONDERNEMERSKLIMAAT?

3.1.1DEGEMEENTEENSCHEDE

MakkelijkondernemenDegemeenteEnschedewilproberenomzoveelmogelijkretailnaardebinnenstadtehalenenleegstandteverminderen.Degemeentestreefternaaromhethaarondernemerszomakkelijkmogelijktemakenenomheneengoededienstverleningteleveren.Devisieisdatondernemersmoetenondernemenennietbijindewachtkamermoetenzitten.DeheerHoekgeeftaandathijnamensdegemeenteregelmatignaardeondernemerstoegaatommetheningesprektegaanoverzakendiespelen.Degedachteachterdezebenaderingisdateengemeentegeenbeleidkanmakenalsdezenietopdehoogteisvanwaterspeeltbijdeondernemers(Hoek,2018).Goedeondersteuningendienstverleningisookeentaakvanhetondernemersloket:daarwaareenondernemerhulpnodigheeftbijhetvestigenofanderevragenen/ofproblemenheeftprobeerthetondernemerslokethemzogoedmogelijktehelpen.Enschedewileenstadzijnwaarhetondernemerszomakkelijkmogelijkwordtgemaakt.Degemeentezetzichhiersterkvoorinomdatzijeenaantrekkelijkvestigingsklimaatwilcreëren.Alsondernemerszichwillenvestigenisdatookgoedvoordewerkgelegenheid,eenbruisendebinnenstadtrektookweerstudentenaanendatisgoedvoordestad(Sigger,2018),(Hoek,2018).

BelangrijkefactorenErzijnverschillendefactorendiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Eenbelangrijkefactorisdedienstverleningenondersteuningvanuitdegemeenterichtingdeondernemers.Persoonlijkebenaderingstaatbijdegemeentecentraalinhaardienstverleningrichtingdeondernemers.Accountmanagerkijkenbijvoorbeeldsamenmetstartendeondernemersnaarwateengoedevestigingsplekzouzijnopbasisvandebehoefteenhetaantalbezoekers(Hoek,2018).DeheerHoekgeeftaandatdesfeerindebinnenstadookergbepalendisvoorbezoekersenondernemers.Eenbruisendebinnenstadisvooriedereenaantrekkelijk.DeeconomievanEnschedeisereentjedieaanhetaantrekkenis.Eenveiligheidsgevoelvoordeondernemersendebezoekerszelfinookbelangrijk.Eendiversaanbodaanverschillendesegmentenisookeenpunt.WatbetrefthetwinkelaanbodheeftEnschedevooriederedoelgroepwelwattebieden.WanneerdestadwordtvergelekenmetgroterestedenzoalsAmsterdamofUtrechtzijnernogeenaantalslagentemaken.

BlurringZoweldeheerHoekalsmevrouwSiggergevenaandatblurringeentoenemendetrendisdiezichinEnschedevoordoet.Blurringstaatookwelbekendalsbranchevervaging.Zijgevenbeidenaandathetbelangrijkisomindebeleidsontwikkelingmeetegaanindetrendsdieerspelenendatditookbijkandragenaaneengoedondernemersklimaat.


Erzijnsteedsmeerwinkelsdiebijvoorbeeldeenkopkoffieofeenglaswijnwillenverkopen.Hethuidigebeleidisvaakeenaantaljaargeledengemaaktendaardoorverouderd.Deeconomieontwikkeltzichsnellerdanhetbeleid.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdieookrichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden(Sigger,2018).Hetisbelangrijkdathetbeleidzotoekomstbestendigwordtgemaaktzodathetaansluitopdetrendsdiespelen.

3.1.2DEONDERNEMERSINENSCHEDE

Zoalsinhoofdstuk2alisaangegevenisereenvragenlijstafgenomenonderdebinnenstadondernemersinEnschede.Dezeisingevulddoor13ondernemers.Dezeresultatenwordenhieronderweergegeven.

MotievenvoorvestigingEriseenverschilindemotievenvoorvestiginginEnschedetussendegrotebedrijvenenhetMKB.Hetnadeelvangrotewinkelketensisdatbesluitenomineenstadeenvestigingteopenenvanuithethoofdkantoorwordtbepaald.OmdezeredenisgeprobeerdomookzoveelmogelijkondernemersuithetMKBtespreken.OpbasisvandeafgenomenvragenlijstenzijnerdrieredenendienaarvorenkomenomalsbedrijfinEnschedetevestigen

1. Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie:ZoweldegrotewinkelketensalshetMKBgevenaandatEnschedeeengroeiendestadismeteenaantrekkelijkeeconomie.Destadtrektveelbezoekers.SommigewinkelketenshebbenmeerDuitsedanNederlandsebezoekers.DeervaringisdatdeDuitsebezoekervaakmeertebestedenheeftdandeNederlandsebezoeker.HetwinkelaanbodindestadisookzeerdiverswaardoorEnschedevooriedereenietstebiedenheeftenhetvoorbedrijvenaantrekkelijkiszichhiertevestigen.

2. Veelstudenten:EnschedeiseengrotestudentenstadinOverijssel.Veelondernemersgevenaandatditvoorheneenbelangrijkeredenisomzichindestadtevestigen.StudentenmakenonderdeelvandedoelgroepvanveelgrotewinkelketenszoalsSnipes,G-StarRAWenH&M.Ondernemersgevenaandatdeaanwezigheidvanstudentenookzorgtvooreenbruisendebinnenstad.Alserveelstudentenzijnishetvoorbedrijvenaantrekkelijkomzichtevestigen.Hetzorgtookvoorwerkgelegenheid.

3. OndernemerskomenuitEnschede:VeelondernemersuithetMKBgevenalsredenaandatzijzichinEnschedehebbengevestigdomdatzijdaarwonen.Insommigegevallenbetreftheteenovernamevaneenfamiliebedrijf.


BelangrijkefactorenOndernemersisgevraagdnaarwelkefactorenvolgenshenbelangrijkzijndiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Inonderstaandegrafiekzijndeantwoordenweergegeven.Ondernemerskondenmaximaaldrieonderwerpenkiezen.

Grafiek1:BelangrijkefactorenvoorhetondernemersklimaatvolgensondernemersinEnschede

BeoordelingondernemersklimaatEnschedeDeondernemersisookgevraagdomeenbeoordelingtegevenvoorhetondernemersklimaatinEnschede.Dezebeoordelingisgedaandoormiddelvaneencijfertegevenopeenschaalvan1tot10.Inonderstaandegrafiekzijndeverhoudingentezien.

Grafiek2:BeoordelingondernemersklimaatinEnschede.

UitdegrafiekkomtnaarvorendateenmeerderheidvandeondernemershetondernemersklimaatinEnschedebeoordeeltmeteen8.Ditis54%.Deoverige46%beoordeelthetondernemersklimaatmeteen7.OndernemersgevenaandatditvooralkomtdoordatEnschedeeengrootaantalbezoekerskentwaaronderveelstudenten.Zoalsdoordegemeentezelfookalisaangegevenzorgtditvooreenbruisendesfeer.Ditresulteertineengemiddeldeeindbeoordelingvan7,5.

Eigeninvullingondernemersklimaat.NetzoalsdemotieventotvestiginginEnschedeisdeondernemersgevraagdnaarwatzijzelfverstaanondereengoedondernemersklimaat.Eenaantrekkelijkeeconomieengoedehuurprijzenwerdenvaakaangegevenalsbelangrijkefactorendiepassenbijeengoedondernemersklimaat.

96

9

65

0 2 4 6 8 10

EconomischbeleidCommunicatiegemeente

Verkeers- enparkeerbeleidVeiligheid

DienstverleningenvergunningverleningZZP-beleid

Arbeidsmarktbeleid

BELANGRIJKEFACTOREN

Aantalantwoorden


''Eengoedondernemersklimaatisvoormijeenstadmetveelverschillendewinkelsenveelverschillendedoelgroepen.Deeconomiemoetookaantrekkelijkezijnnetalsde stadzelf.Hetmoeterbruisen.Studentendragendaarookergaanbij'' -Ondernemer

OpvallendisdatveelinvullingenovereenkomenmetdemotievendiezijeerderhebbenaangegevenomzichinEnschedetevestigen.Ookwordterveelnadrukgelegdopdestudenten,welkeookeengroterolspeleninderedentotvestiginginEnschede.Hetgroteaantalbezoekersdatbestaatuitverschillendedoelgroepenisvolgensdeondernemersookeenfactorwelkepastbijeengoedondernemersklimaat.Eenenkelekeerwerddedienstverleningencommunicatievandegemeenterichtingdeondernemersgenoemd,maarhierwerdgeennadrukopgelegd.Opbasisvandeafgenomenvragenlijstenkunnendeantwoordensamengevatwordenindevolgendefactorendiepassenbinneneengoedondernemersklimaat:

1. Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie2. Veelbezoekers,metnamestudenten3. Communicatievandegemeente4. Huurprijzen

3.1.3DEGEMEENTEZWOLLE

GastvrijheidZwolle.WatbelangrijkisaandebinnenstadvanZwolleisdatdezezeergastvrijis.Debinnenstadisverdeeldindeelgebiedendieelkhuneigenidentiteithebben,denkaancultuurbijbijvoorbeelddefundatie.Erwordtgeprobeerddebinnenstadzointerichtendatallestoegankelijkisengastvrijvoordeconsumenten.DeopenbareruimteindebinnenstadvanZwollewordtgoedonderhouden,alsereenprobleemiskanditgemeldwordenenwordteropkortetermijnaanhetprobleemgewerkt.

SamenwerkingondernemersDesamenwerkingmetdeondernemerslooptopditmomenterggoed.Deondernemerswetendegemeentetevindenalserietsnodigis.Datisdanookeenbelangrijkefactorvooreengoedondernemersklimaat.Depersoonlijkebenaderingzorgtervoordatdedrempellagerisomaandebeltetrekken.OokwerkendeondernemersinZwolleonderlingveelsamen.Doorsamenevenementenoptestartenbijvoorbeeld.Watookeenopvallendpuntisisdatdehorecaelkaarnietalsconcurrentenziet,maarjuistopveelvlakkensamenwerken.

3.1.4DEONDERNEMERSINZWOLLE

Zoalsinhoofdstuk2alisaangegevenisereenvragenlijstafgenomenonderdebinnenstadondernemersinEnschede.Dezeisingevulddoor10ondernemers.Dezeresultatenwordenhieronderweergegeven.

MotievenvoorvestigingInZwolleisvooralgefocustophetMKBaangezienvestigingenvangrotewinkelketensvoornamelijkvanuithethoofdkantoorwordenbepaald.OpbasisvandeafgenomenvragenlijstenzijnerdrieredenendienaarvorenkomenomalsbedrijfinZwolletevestigen


1. BruisendestadmetveelbezoekersVeelondernemersgevenaandatZwolleeenbruisendestadmetveelhoreca.Daarnaastzijnerveelverschillendebezoekersvanalleleeftijden.Erwordtvaakeennadrukgelegdopstudentenendatzijzorgenvooreenaantrekkelijkebinnenstad.NetalsinEnschedegevenmanagersvandegrotewinkelketensaandatvestiginginZwollebepaaldisvanuithethoofdkantoorendatmetnamedestudentendeeluitmakenvandedoelgroepvandezewinkels.

2. OndernemerskomenuitZwolle:VeelondernemersgevenalsredenaandatzijzichinZwollehebbengevestigdomdatzijdaarwonen.Insommigegevallenbetreftheteenovernamevaneenfamiliebedrijf.

BelangrijkefactorenOndernemersisgevraagdnaarwelkefactorenvolgenshenbelangrijkzijndiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Inonderstaandegrafiekzijndeantwoordenweergegeven.Ondernemerskondenmaximaaldrieonderwerpenkiezen.

Grafiek3:BelangrijkefactorenvoorhetondernemersklimaatvolgensondernemersinZwolle

BeoordelingondernemersklimaatZwolleDeondernemersisookgevraagdomeenbeoordelingtegevenvoorhetondernemersklimaatinZwolle.Dezebeoordelingisgedaandoormiddelvaneencijfertegevenopeenschaalvan1tot10.Inonderstaandegrafiekzijndeverhoudingentezien.

Grafiek4:BeoordelingondernemersklimaatinZwolle.

UitdegrafiekkomtnaarvorendateenmeerderheidvandeondernemershetondernemersklimaatinZwollebeoordeeltmeteen7.Ditis60%.Vandeondernemersgeeft20%hetondernemersklimaateen6.Slechts10%geefthetondernemersklimaatinZwolleeen5eneen9.ZoalseerderisgenoemdgevenondernemersaandatdezebeoordelingvaneenvoldoendevooralkomtdoordatZwolleeengrootaantalbezoekerskentwaaronderveelstudenten.Ditresulteertineengemiddeldeeindbeoordelingvan6,8.

855

33

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

EconomischbeleidCommunicatiegemeente

Verkeers- enparkeerbeleidVeiligheid

DienstverleningenvergunningverleningZZP-beleid

Arbeidsmarktbeleid

BELANGRIJKEFACTOREN

Aantalantwoorden


Eigeninvullingondernemersklimaat.NetzoalsdemotieventotvestiginginZwolleisdeondernemersgevraagdnaarwatzijzelfverstaanondereengoedondernemersklimaat.Veelondernemersgevenaandateengoedverkeers-enparkeerbeleidmetgoedkopeparkeertarievenenvoldoendeparkeermogelijkhedenbijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Opvallendisdatveelondernemersookbenadrukkendateengoededienstverleningencommunicatievandegemeenterichtingdeondernemerseenbelangrijkerolspeeltbijeengoedondernemersklimaat.Zijgevenaandaterineengoedondernemersklimaatruimtemoetzijnvooreigeninitiatievenvandeondernemersendatbeidepartijenopdehoogtezijnvanelkaarsbehoeften.Ditkomtneeropgoedoverlegtussenondernemersengemeente.

Opbasisvandeafgenomenvragenlijstenkunnendeantwoordensamengevatwordenindevolgendefactorendiepassenbinneneengoedondernemersklimaat:

1. Dienstverleningvandegemeente2. Communicatievandegemeente3. Goedoverlegtussenondernemersengemeentemetruimtevoorinitiatieven

3.2WATWORDTERMOMENTEELGEDAANOMEENGOEDONDERNEMERSKLIMAATTESTIMULEREN?

3.2.1DEGEMEENTEENSCHEDE

PersoonlijkebenaderingDegemeenteEnschedezetzichinomhetondernemersklimaatindestadzogoedmogelijktestimuleren.Devisieisdatondernemersmoetenondernemenennietindewachtkamermoetenzitten.Zoalsbij3.1alsisaangegeveniseenpersoonlijkebenaderingrichtingdeondernemersergbelangrijkvoordegemeenteEnschede.Degemeentesteltzichdienstverlenendop.Ondernemerskrijgenbinnendegemeenteeenvastcontactpersoondieheelveelzakenvoorhemkanregelenzoalspersoneelofinformatievoorzieningenoverbijvoorbeeldvergunningen.Uitdeafgenomenvragenlijstkwamnaarvorendatdemeerderheidvandeondernemerszichnognooitheeftgewendtothetondernemersloketvandegemeente.Deredenhiervoorisdatzijtevredenzijnoverdecommunicatieeninformatievoorzieningvandegemeente.Wanneerondernemersvragenofproblemenondervindenwordenzijgoedgeholpendoordeaccountmanagersofanderemedewerkers.

Maaktuofheeftuweleensgebruikgemaaktvanhetondernemersloket?

Antwoord Aantal Percentage

Ja 5 38.5%Nee 8 61.5%

Tabel1:RaadplegingondernemersloketEnschededoorondernemersAandeondernemersisgevraagdomeenaantalonderwerpentebeoordelenopeenschaalvan1tot5.Uitdezebeoordelingblijktdatzijdedienstverleningvandegemeentezeerhoogbeoordelen.Eengrotemeerderheidvan69.2%beoordeeltdedienstverleningmeteen4.15.4%vandeondernemersbeoordeeltdedienstverleningmeteen3eneen5.Debeoordelingisinonderstaandegrafiekweergegeven.Hierdoorkrijgendedienstverleningvandegemeenteeengemiddeldcijfer4.


Grafiek5:BeoordelingdienstverleninggemeenteEnschedeDeondernemerszijnooktevredenmetdehuidigesituatieenvindendatdegemeenteEnschedevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaattestimuleren.Ondernemersgevenaandatwanneerzijvragenofproblemenhebbenzijwetenwaarzijmoetenzijn.Zegevenaandatdegemeentehenaltijdgoedvandienstis.Inonderstaandetabelisteziendat92.3%procentvandeondernemersvindtdatdegemeentevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaatindestadtestimuleren.

Vindtudatdegemeentevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaattestimuleren?


Ja 12 92.3%Nee 1 7.7%

Tabel2:Tevredenheidondernemersoverstimulatieondernemersklimaatgemeente

BlurringDegemeenteEnschedeheefthorecatoegelateninwinkelstraten.Datbetekentdatdegemeenteinsommigestraten10tot20%vandegevellengteeenhorecavergunningwilgeven.Inoverlegmetdeondernemersverenigingenendegemeenteraadisditvastgelegdindebestemmingsplannen.Daarnaastissindskortondergeschiktehorecainwinkelstoegestaan.Datbetekentdatwinkels40%vandevoorhetpubliektoegankelijkeinganggebruiktmagwordenvoorhoreca,maarzonderterras.(Hoek,2018),(Sigger,2018).Zoalsin3.1alisgenoemdisditeenontwikkelingdiezichsteedsvakervoordoetindestad.Degemeentevindthetbelangrijkommeetegaanmetdeontwikkelingenenomhieropintespelen.

SamenwerkingondernemersOndernemerswerkenooksamenombijtedragenaaneengoedondernemersklimaat.Datgebeurtperstraat,maarsommigeondernemersdoendatwelenanderenweerniet.OndernemerswerkensameninhetkadervanhetKeurmerkVeiligOndernemen(KVO).Datgaatoverwinkeldiefstalofovereenveiligeinrichting.DatgaatviakanalenzoalsWhatsapp(Hoek,2018).NaastdezeonderlingesamenwerkingheeftEnschedeookondernemersverenigingenzoalsWinkelhart(Winkelhart,2018).Ondernemerskunnendoormiddelvansamenwerkinghetondernemersklimaatookaantrekkelijkermakendoorbijvoorbeelddeveiligheidteverbeteren.Daarheeftiedereenprofijtvan.Hetisbelangrijkdatondernemershetmetelkaaroplossenennietvoorallesnaardegemeentewijzen(Hoek,2018).Tijdenshetinvullenvandevragenlijstwerddeondernemersookgevraagdofzijzichveiligvoelenindebinnenstad.Inonderstaandetabelisdeziendatbijnaalleondernemerszichveiligvoelenindebinnenstad.Erisslechtseenmaalaangegevendateenondernemerzichnietveiligvoeltindebinnenstad.Alsredenwerdopgegevendaterinhetdonkersomseenoncomfortabelesfeerhangt.


Voeltuzichveiligindebinnenstad?


Ja 12 92.3%Nee 1 7.7%

Tabel3:VeiligheidsgevoelondernemersEnschede

StartUpTwenteDegemeenteisrecentgestartmetStartUpTwente.Hetgaatomstartup-communities,acceleratorsenonderwijsinstellingen.Departnersstemmendeondersteuningsprogramma’svoordestartersenstartupsindetoekomstbeteropelkaarafenbiedenstrakseengezamenlijke‘reisgids’voordezedoelgroepenopeengezamenlijkeportal.Zoontstaatmeereenheidindeondersteuningvoorstartupsenstartendeondernemersenwordthetbredeaanbodvoorhenopeenplekinbeeldgebracht.DegemeenteEnschedeondersteuntdezeontwikkeling(Sigger,2018),(StartUpTwente,2018).

BrederebenaderingBedrijvenhebbensteedsmeerbehoefteaankenniswerkers.Ditzijnhboenuniversitairgeschooldestudenten.Degemeentewilervoorzorgendatdezemensendanooknahunafstuderenindestadblijvenwonen.HierdoorontstaatereenvicieuzecirkelwaardoorEnschedeeigenlijkeenaantrekkelijkestudentenstadmoetzijneneenaantrekkelijkestadvoorbedrijven.Enschedeheeftin2017eencontractmetkennisinstellingenafgeslotenomdathetbelangvaneengoedestudentenstadeneengoedvestigingsklimaatvooriedereenbelangrijkis.OnderdeelvanditcontractzijndeUniversiteitTwenteenSaxion.(Sigger,2018).

3.2.2DEGEMEENTEZWOLLE

PersoonlijkebenaderingWatbelangrijkisindegemeenteZwolleisdatdegemeentemakkelijkbereikbaarisvoordeondernemers.Ondernemersmoetenmethunvragenterechtkunnenbijdegemeentezonderdatditveeltijdinbeslagneemt.Doordezemaniervansamenwerkenisdepersoonlijkebandmetdegemeenteenondernemersbeter,watzorgtvooreennogbeteresamenwerking(Maas,2018);(Fleer,2018).Uitdeafgenomenvragenlijstkwamnaarvorendatdemeerderheidvandeondernemerszichnognooitheeftgewendtothetondernemersloketvandegemeente.Zoalsineerdereparagrafenalsisgenoemdheeftdegemeentealsdoelomhetondernemerszomakkelijkmogelijktemaken.Wanneerondernemersvragenofproblemenondervindenwordenzijgoedgeholpendoordeaccountmanagers.

Maaktuofheeftuweleensgebruikgemaaktvanhetondernemersloket?


Ja 1 90%Nee 9 10%

Tabel4:RaadplegingondernemersloketZwolledoorondernemers


BestemmingsplanDegemeenteZwollekanhetondernemersklimaatsturenmeteenaantaldingen,bijvoorbeeldeenbestemmingsplan.Indebinnenstadheeftdegemeenteindekerneenbreedbestemmingsplan,namelijkhetbestemmingsplancentrum.Daarishetheelvrijomteondernemenengeschiktvoorveelverschillendefuncties.Alseenondernemereenvraagheeftisereenaccountmanageromdieondernemerstehelpenbijzijnvragen(Maas,2018).

ZwolleFondsDoorhetZwolleFondswillenwehetondernemersklimaatmeerstimuleren.Horecaismakkelijkerteverenigen,bijwinkeliersisdatwatlastiger.Dezezijnvaakindividualistischer.Doordatteversterkenproberenwehetondernemersklimaatooktestimuleren.OokgeefthetZwollefondstrainingenaanwinkeliers.Bijvoorbeeldoverhoeomtegaanmetsocialmedia.Endoordeondernemerssamenmetdegemeentetekijkennaardestraat(Maas,2018).

3.3WELKEMAATREGELENZIJNER(EVENTUEEL)NODIGOMHETONDERNEMERSKLIMAATINENSCHEDETESTIMULEREN?

3.3.1ENSCHEDE:VERBETERPUNTENVANUITDEGEMEENTE

ZoalsindevorigeonderzoeksvragenalwerdgesteldbeschiktEnschedemomenteelovereenondernemersklimaatwaarzoweldegemeentealsdeondernemerstevredenoverzijn.Opeenaantalpuntenisechternogruimtevoorverbetering.Welkemaatregeleneroptermijnpreciesnodigzijnhangtookdeelsafvandeeconomie.

BinnenstadbruisendhoudenZoalsbij3.1alisgenoemdisdesfeerendebelevingvandebinnenstadeenfactorwelkesterkkanbijdragenaaneengoedondernemersklimaat,omdatditbepalendisvoorhetaantalbezoekerswateenstadtrekt.Degemeentegeeftaandatzijdoormoetgaanmethetaantrekkelijkmakenenhoudenvandebinnenstaddoorevenemententeorganiserenzodatmensensteedseenleukebelevinghebben.DeheerHoekgeeftaandatdestadisomrondtekijkenofommensenteontmoeten.Hetnadeelvanonlinewinkelenisdatmenalleenmaarthuiszit.Destadistocheensoortvermaakeneenlegebinnenstadvoedtniet.Hetmoetleukzijnomookspontaandestadintegaanombijvoorbeeldwatteetenoftedrinken(Hoek,2018).Dateenbinnenstadbruisendmoetzijnisookeenveelgenoemdantwoorddoordeondernemersdiedevragenlijsthebbeningevuld.Degemeenteondersteuntinitiatievendievanuitdeondernemerskomenwelkedestadkunnenverbeteren.Daarnaastbiedtdegemeenteookondernemersondersteuningvoorhetorganiserenvanevenementenzoalseenkerstmarkt.Degemeentevindthetbelangrijkondernemerstehelpenomhethoofdbovenwatertehoudenaangezienerveelconcurrentieis.

InternationaliseringMKBHetMKBiseigenlijkonzegrootstewerkgever,maardaarwordtnognietzoveelEngelsgesproken.Alsweinternationalestudentenwillenblijvenaantrekkenomzostagesendergelijketecreërendanzouopdatgebiednogweleenslaggemaaktkunnenworden.InternationalisatievanhetMKBiswelbelangrijk.Jeziethetookbijonsalsgemeente.WehebbenbijvoorbeeldbandenmetstedenzoalsChina,PauloAltoinAmerikaenDuitsland.Datbetekentdatwijalsambtenarenooksteedsmeeronzetalenmoetenbeheersen.


ToekomstbestendigbeleidZoalseerdergenoemdishetbelangrijkdatdegemeenteinspeeltopdeontwikkelingenentrendsdiezichvoordoenendaarmeekanvoldoenaandebehoeftevandeondernemersomzoeengoededienstverleningtebieden.BlurringiseenvandezeontwikkelingendiesteedsmeerinEnschedegaatspelen(Sigger,2018),(Hoek,2018).Deeconomieontwikkeltzichsnellerdanhetbeleidvandegemeente.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdierichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden.Indezesituatiezorgthetondernemersloketvoor'jurisprudentie'waardoorhetbeleidmeegaatnaardevolgendefase.Doordatzijmiddenindeeconomiestaatkanzijalsonderdeelvandegemeentebijdebeleidsmedewerkersaangevenwaarbehoefteaanis.DitgeldtookvoorwinkelszoalsGuts&Gustodieveelopslagheeftvanwegeonlineverkopen.Datisookietswatsneltoeneemt.HetbeleidvandegemeenteEnschedelooptindatgevalachterendegemeentemoetzorgendathethaarbeleidtoekomstbestendigmaaktdoorsignalenaftegevenaanhaarbeleidsmedewerkers.

3.3.2ENSCHEDE:VERBETERPUNTENVANUITDEONDERNEMERS

Verkeers-enparkeerbeleidOndernemersgevenaandathetverkeers-enparkeerbeleidbinnendegemeenteEnschedeonvoldoendeis.Erzijnteweinigtotgeenparkeerplekkenvoorondernemersindebinnenstadaanwezig.HiervoormoetenzijbuitenhetcentrumparkerenofgebruikmakenvanbetaaldeparkeerplekkenzoalsdeparkeergarageonderhetVanHeekplein.Inonderstaandegrafiekisteziendatdemeerderheid(46.2%)vandeondernemershetverkeers-enparkeerbeleidbeoordeeltmeteen1ofeen2.Slechts7.7%beoordeelthetparkeerbeleidmeteen3.

Grafiek6:BeoordelingparkeerbeleidEnschede

Degemeentegeeftaandaterookoverlastisindebinnenstadvanfietsenenscooters.Mededoordaterteweinigparkeerplekkenzijnzorgtditvooroverlastbijdeondernemers.Fietsenenscootersgaanmethogesnelhedendoordebinnenstadenwordenvaakslordigbijdewinkelsgeparkeerd.Degemeentegeeftaandatditzoweldoordebezoekersalsdoorhetwinkelpersoneelwordtgedaan(Hoek,2018).

Degemeenteerkentdatditeenterechtprobleemis.Naasthetverkeers-enparkeerbeleidzijnervanuitdeondernemersgeenverbeterpuntenvoordegemeenteEnschede.Overdeandereonderwerpenzijndeondernemersertevreden.


3.3.3ZWOLLE:VERBETERPUNTENVANUITDEGEMEENTE

ZoalsindevorigeonderzoeksvragenalwerdgesteldbeschiktZwollemomenteelovereenondernemersklimaatwaarzoweldegemeentealsdeondernemerstevredenoverzijn.Opeenaantalpuntenisechternogruimtevoorverbetering.Welkemaatregeleneroptermijnpreciesnodigzijnhangtookdeelsafvandeeconomie.

Degrootsteproblemenindestadishetparkerenvanauto’senvanfietsen.Dusditisnogweleenverbeterpunt.DegemeenteZwolleinvesteerdforsindeopenbareruimte.Uiteindelijkwildegemeentealleauto'suitdebinnenstadwerenomdatdezemomenteelnogvooroverlastenhinderzorgen.

Ookzijnhetvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemen.Demogelijkheidomoverleggentebundelenoververschillendeonderwerpenisietsvoordetoekomst.Hierdoorkunnennogmeerondernemersmetelkaarafstemmenwatzijgoedvindenvoordebinnenstad.Ditisookeenwenswelkedoordeondernemerswerdbenadrukt.

Zwolleisverderalaardiggoedbezig,debinnenstadisprioriteitnummer1enmetdevisiesisdegemeentealeenheeleind.Openbareruimteiseenproceswateentijdinbeslagneemt.Deverbeterpuntenzittendanookechtopdetails.Indetoekomstmoetookrekeninggehoudenwordenmetduurzamebegrippenzoalshittestressenhevigeregenval.Omdatditonsnogstaattewachtenindetoekomstishetbelangrijkomhieropteanticiperenentereageren.

3.3.4ZWOLLE:VERBETERPUNTENVANUITDEONDERNEMERS

CommunicatieendienstverleninggemeenteVeelondernemersvindendecommunicatievandegemeenterichtingteondernemersnogeenverbeterpunt.Zoalsin3.1alisaangegevenzijncommunicatieendienstverleningbelangrijkefactorendiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Deondernemersvindendatermomenteelnogweinigruimteisvooreigeninitiatievenendaterteweinigmethenwordtoverlegdoverbelangrijkezaken.

Verkeers-enparkeerbeleidOndernemersgevenaandathetverkeers-enparkeerbeleidbinnendegemeenteZwolleonvoldoendeis.Erzijnteweinigtotgeenparkeerplekkenvoorondernemersindebinnenstadaanwezig.HiervoormoetenzijbuitenhetcentrumparkerenofgebruikmakenvanbetaaldeparkeerplekkenzoalsdeparkeergarageonderhetVanHeekplein.Inonderstaandegrafiekisteziendatdemeerderheid(46.2%)vandeondernemershetverkeers-enparkeerbeleidbeoordeeltmeteen1ofeen2.Slechts7.7%beoordeelthetparkeerbeleidmeteen3.

Grafiek7:BeoordelingparkeerbeleidZwolle


HOOFDSTUK4:CONCLUSIEENDISCUSSIE

4.1CONCLUSIE

Inditonderzoekstonddevraagcentraalnaarwaterverstaanwordtondereengoedondernemersklimaat.Dehuidigedefinitievaneenondernemersklimaatishetgeheelaanomstandighedenvoorbedrijvenbedoeld.Tijdensditonderzoekisgeprobeerddezedefinitietespecifiërenenomtoteenduidelijkeredefinitietekomen.

DefinitieondernemersklimaatUitderesultatenenopbasisvanhetgedaneonderzoekkomtkaneengoedondernemersklimaatopdevolgendewijzegedefinieerdworden:Eengoedondernemersklimaatiseenwerkwijzewaarindegemeentede

ondernemersgoedfaciliteertenondersteuntenopdehoogteisvandebehoefteenproblemenvande

ondernemerszodathierpassendbeleidvoorkanwordenontwikkeldwaardoorerprettigeomstandigheden

ontstaan.

Degemeentemoetbereikbaarzijnvoorondernemersenwanneerondernemershulpnodighebbenvandegemeentemoetditopkortetermijnmogelijkzijn.Hetbeleidvooreengoedondernemersklimaatmoetaltijdinoverlegzijnmetdeondernemers,omdatzijgoedwetenwateropdatmomentspeelt.Hetondernemersloketmoetervoorzorgendatdeondernemersgoedeondersteuningendienstverleningkrijgen.Degemeentezorgteropdezemaniervoordathetvoorondernemersmakkelijkwordtgemaaktomzichtevestigenenteondernemen.Bijdeondernemerszelfkomtnaarvorendatzijeenondernemersklimaatgoedvindenalsdeeconomieaantrekkelijkisendehuurprijzenlaag.

4.1.1HOESTAATERONDERNEMERSKLIMAATERVOOR?

4.1.1.1ENSCHEDEHetondernemersklimaatopisopditmomentoppeilinEnschedeendekwaliteitisaanhetgroeien.Ditkomtmededoordegroeiendeeconomie.Hetondernemersklimaatwordtdoorverschillendedingengestimuleerd.Doorbijvoorbeeldhetondernemersloketkunnenondernemersmethunvragenergensterechtenkunnennieuweondernemershulpkrijgenbijhetopstartenvaneennieuwewinkel.Dedienstverleningvandegemeentenaardeondernemerswordtalszeerpositiefbeoordeeld,depersoonlijkebenaderinghelpthiererginmee.Ookhetparkeerbeleidzorgtopditmomentvooreengoedondernemersklimaat.Doorgoedeengoedkopeparkeergelegenheidkomenconsumentensnellernaardebinnenstad.

MaatregelenomeengoedondernemersklimaattestimulerenVoorEnschedegeldtdatomeengoedondernemersklimaattebehoudenindetoekomstzijnereenaantalaandachtspuntendiehetondernemersklimaatnogbeterkunnenstimuleren.Debinnenstadmoetbruisendblijven,ditomdeplekaantrekkelijktehouden.Dooreengoedesfeerindebinnenstadkomenconsumentenvakerenlanger.Debinnenstadmoeteenplekzijnwaarjeelkaarkanontmoeten,ietskanetenendrinkenenwaarjekanwinkelen.Doorevenemententeorganiserenblijftdebinnenstadookbruisend.OokdoordeMKBteinternationaliserenwordteenondernemersklimaatgestimuleerd.Hetisbelangrijkomvoordetoekomstmeetegaanindezeinternationalisering.Omtoekomstbestendigtezijnishetbelangrijkommeetegaanintrends.Hetzogenaamdeblurringiseentrenddiemoetwordenmeegenomenvooreentoekomstbestendigondernemersklimaat.


TevredenheidondernemersDeondernemersgevenaandatzijergtevredenzijnoverhethuidigeondernemersklimaat.Debelangrijkstepuntendiezijaangevenzijn:

1.Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie2.Veelbezoekers,metnamestudenten3.Communicatievandegemeente4.Huurprijzen

Welgevendeondernemersaandaternogveeltewinnenvaltophetgebiedvanparkeren.Wanneerditaangepaktzalwordenzalhetcijferdatdeondernemersgevenaanhetondernemersklimaatnogkunnenstijgen.Ombeterintespelenopdebehoeftenvandeondernemersiseenherzieningofaanpassingvanhetverkeers-enparkeerbeleidnodig.Realisatievanparkeerplekkendichterbijdeondernemersiseenprioriteit.

DeondernemersgevenhetondernemersklimaatinEnschedeeengemiddeldcijfer7,5.

4.1.1.2ZWOLLE

OpditmomentloopthetondernemersklimaatgoedinZwolle.Ditkomtdoordegoedlopendeeconomieenderuimteomteondernemen.Debelangrijkefactorenvooreengoedondernemersklimaatiseengoedeenpersoonlijkebenaderingtussendegemeenteendeondernemers.Hetisergbelangrijkdatdeondernemersmakkelijkbijdegemeenteaankunnenkomenmethunvragenofproblemen.Doordezepersoonlijkebenaderingwordtdebandtussendegemeenteenondernemersookbeter,watervoorzorgtdatdesamenwerkingweerbeterwordt.Viahetbestemmingsplanwordtergeprobeerdomondernemersgenoegvrijheidtegevenomteondernemen.EnhetZwolleFondsenondernemersverenigingenzorgenvooreengoedebandtussendeondernemersonderling.

MaatregelenomeengoedondernemersklimaattestimulerendeparkeervoorzieningenindebinnenstadvanZwollekannogbetergemaaktworden.Degemeenteziethetliefstdebinnenstadautovrij.Ookvoorhetparkerenvandefietszijnnogveelverbeteringennodig.Ookkomtnaarvorendatnietalleondernemersmetelkaarsamenwerken,hetzijnvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemenmetelkaar.Indetoekomstisditeenpuntommeerondernemersbijelkaartebetrekken.Verderzalervoordeinrichtingvandeopenbareruimteopdetailniveaumoetengekekenwordennaarverbeteringen.Ookishetbelangrijkomverderindetoekomsttekijkenendebinnenstadvoortebereidenopklimaatverandering.Hevigeregenvalenhittestresskunnenindetoekomstproblemenveroorzakenindebinnenstad.

TevredenheidondernemersdeondernemersinZwollezijnredelijktevredenoverhetondernemersklimaat.Welgevenzijenkeleverbeterpunten.Datzijn:

1.Communicatieendienstverleninggemeente2.Verkeers-enparkeerbeleid

Doordezeonderwerpennogteverbeterenzalhetgemiddeldecijferdiegegevenisvoorhetondernemersklimaatnogkunnenstijgen.Opditmomentkrijgthetondernemersklimaatvandeondernemerseengemiddeldebeoordelingvaneen6.8.


4.2VALIDITEITVANHETONDERZOEK

Voorditonderzoekzijnertweediepte-interviewsafgenomen.Daarnaastzijnerintotaal23enquêtesingevulddoordeondernemerswaarvan13inEnschedeen10inZwolle.Dezeresultatenbepalendematevanvaliditeitvanditonderzoek.Binnenditonderzoekisersprakevaninternevaliditeitdoordatderesultatenveelalovereenkomenonderdegeïnterviewdepersonenendeondernemers.Doordaterechtermaareenkleinegroepondernemersinbeidestedendeelnamaandevragenlijstisdezenietrepresentatiefvoordegehelebinnenstadenalleondernemers.Deresultatenzijnnietgeneraliseerbaarnaareengroteregroep.Hierdoorontbreektdeexternevaliditeitvanhetonderzoek.

4.3AANBEBELINGEN

EventueelondersteuningbiedenaangemeenteVoorhetondernemersklimaatinEnschedezijneropeenaantalpuntenverbeteringmogelijk.Hetisechterdetaakenverantwoordelijkheidvandegemeentezelfomdezepuntendoortevoeren.Hetzijnzakendieonderdeeluitmakenvanhetgemeentelijkbeleid.Welzoudeprovincie,indiendaarmogelijkhedenvoorzijn,degemeentekunnenondersteunenomtoteengoedewerkwijzeenoplossingtekomenomdeproblemenaantepakken.Ditvraagtechternognaderonderzoek.

NaderonderzoekOpbasisvanditonderzoekisdeeerstestapnaarduidelijkeinvullingvaneengoedondernemersklimaatgemaakt.OmmeerinzichttekrijgeninhetondernemersklimaatinOverijsselzoudeprovincienaderonderzoekkunnenverrichtenomdeverschilleninkaarttebrengenvanhetondernemersklimaatinverschillendestedenvanOverijssel.

4.4DISCUSSIE

AfwijkingvanoorspronkelijkplanVoorafwasdebedoelingombinnenditonderzoektweestedenteonderzoeken,namelijkZwolleenEnschede.Uiteindelijkisgeblekendatwijalsgroepnietgenoegtijdtotonzebeschikkinghaddenombeidestedenuittewerken.Ditkomtdoordateengroepslidanderhalfweekvoordeinleverdatumvanhetonderzoekgestoptwasmetdestudiedaarmeeookstoptemetditonderzoek.HierdoorontstondermeerwerkvoorEnschedeaangezienhiervoorveelinformatieverwerktmoestwordenenwijsindsdienniksmeerhebbenvernomenvanonsgroepslid.Ditheeftgeleidtoteenlastigesituatie.ErisnogoverwogenomZwollemeetenemeninhetonderzoek,maarditbleekniethaalbaarvanwegedepresentatiedatumeneinddatumvanhetstudiejaar.

Omdezeredenhebbenwijbeslotendatwijlievereenstadgoedenuitgebreidonderzoeken,inplaatsvantweestedenwaarbijallebeieenhalfonderzoekisuitgevoerdendeuitwerkingnietmaximaalisendittenkostegaatvandekwaliteit.ErisgekozenomonsbinnenditonderzoekopEnschedeterichtenaangezienditdestadwasmetdemeesteinhoudelijkeinformatiewaarmeeweverderkonden.

SamenwerkingDesamenwerkingtussendegroephebbenwijalsgoedervaren.Decommunicatiewasvanafhetbegingoed.Daarnaasthebbenweveeloverlegmomentengehadmetdebegeleidervanditproject,waarbijdestandvanzakenwerdbesprokenenerweernieuweafsprakenwerkengemaakt.Welwasereenlastigesituatiebinnendesamenwerking.Toenwemeteenpersoonminderverdermoesten.


Opdatmomentwashetevenomschakelenendetakenherverdelen,maarditisuiteindelijkgoedgekomen.

PersonenlastigtevindenTijdenshetzoekennaarjuistepersonenominEnschedeteinterviewenliepenwetegenaanaantalproblemenaan.Hetvindenvandejuistepersoonwasnietaltijdevengemakkelijkaangezienwevaakvanhetkastjenaardemuurwerdengestuurd.Somskwamhetookvoordatdebeoogdepersonengeeninteressehaddenommeetewerkenaanditonderzoek.Hetdoelwasomzoveelmogelijkdiepte-interviewsaftenemenomeenzorepresentatiefbeeldneertezetten.Uiteindelijkishetgeluktomtweediepte-interviewsaftenemen.Ditvondenweweljammer,maardeinterviewsdiezijnafgenomenwarenwelinterviewsmetinhouddieeenmeerwaardeheeft.


BIBLIOGRAFIE

Baarda,B.,Bakker,E.,Julsing,M.,deGoede,M.,Peters,V.,&vanderVelden,T.(2010).BasisboekKwalitatiefOnderzoek.Groningen:NoordhoffUitgevers.

Ecorys.(2014).PeilingOndernemersKlimaat2014(POK).Peiling,Enschede.

Encyclo.(2018).Ondernemersklimaat.Opgeroepenopmei15,2018,vanEncycloWoordenboek:http://www.encyclo.nl/begrip/ondernemersklimaat

Fleer,R.(2018,juni26).(R.Huisman,&J.Kamphuis,Interviewers)Zwolle,Overijssel.

GemeenteEnschede.(2011,juni).StrategischeVisieCitymarketingEnschede2020.Opgeroepenopmei23,2018,vanGemeenteEnschede:https://www.enschede.nl/sites/default/files/strategische-visie-citymarketing.pdf

GemeenteZwolle.(2017).Ondernemerspeiling2017.Rapportage,Zwolle.

Hoek,D.(2018,juni4).(M.Verwer,&B.Zwiers,Interviewers)Enschede,Overijssel.

Maas,I.(2018,juni12).(R.Huisman,&J.Kamphuis,Interviewers)Zwolle,Overijssel.

Ossokina,I.,Svitak,J.,Teurlings,C.,&Zwanenveld,P.(2016).Winkelleegstandnadecrisis:Devastgoedmarktreageertmarktconform.Overheidsingrijpenissomsnodig.Onderzoek,CentraalPlanbureau,DenHaag.

PBL.(2014).Debestendigebinnenstad.Notitie,PlanbureauvoordeLeefomgeving,DenHaag.

ProvincieOverijssel.(2016,augustus23).InvesteringsvoorstelDeStadsbeweging.Opgeroepenopmei2018,14,vanProvincieOverijssel:https://overijssel.notubiz.nl/document/3928859/1/Statenvoorstel_PS_2016_716

ProvincieOverijssel.(2016,april4).ProgrammaMKBenOndernemerschsp.Opgeroepenopmei2018,14,vanProvincieOverijssel:http://www.overijssel.nl/publish/pages/156426/investeringsvoorstel_versterken_mkb_en_ondernemerschap_in_overijssel.pdf

Sigger,G.(2018,juni21).(M.Verwer,Interviewer)Enschede,Overijssel.

StartUpTwente.(2018).Opgeroepenopjuni21,2018,vanStartUpTwente:https://sites.google.com/view/startuptwente/homepage

Winkelhart.(2018).Opgeroepenopjuni4,2018,vanWinkelhart:https://www.winkelhart-enschede.nl


BIJLAGEN

BIJLAGE1:VRAGENLIJSTGEMEENTE/ONDERNEMERSLOKET

Deel1:Algemeen

1. Kuntuietsvertellenoveruzelf?(Functie/werkzaamheden)2. Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeen

envoordebinnenstad)

Deel2:Voorzieningenendienstverlening

3. Bentumomenteeltevredenmetdevoorzieningenvoorondernemers?(Waaromwel/niet)4. Hoeisdesamenwerkingmetdegemeente/ondernemers?(Waarom)5. Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedan

over?

Deel3:Ondernemersklimaat

6. WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanEnschede?7. Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?8. WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinEnschedetestimuleren?9. Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?(Opwelkevlakkenwordter

samengewerkt,kuntueenvoorbeeldgeven?Isereenondernemersverenigingactief?Hoeervaartudesamenwerking?)Waaromwordterwel/nietsamengewerkt?

10. Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoedondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)

11. WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)12. Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?13. Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?

Deel3:Verbeterpunten

14. Opwelkbeleidsterreinzoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?15. Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)16. Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatte

verbeteren?17. Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhet

ondernemersklimaattebevorderen?18. Watiservoornodigomditvoorelkaartekrijgen?19. Welkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftdegemeentehiervoorbeschikbaar?20. Wie(binnengemeente/ondernemersofanderepartij)zoudenwenogmeermoetenspreken

ommeerrelevanteinformatietekrijgen?Kuntuonsmethem/haarincontactbrengen?


BIJLAGE2:VRAGENLIJSTWINKELIERS

Deel1:Algemeen

6. Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?7. WaaromheeftuervoorgekozenomzichinEnschedetevestigen?

Deel2:Voorzieningenendienstverlening

8. Zijnervoldoendevoorzieningenvoorondernemers?(Bv.collectievevoorzieningen,ondernemersverenigingenenz.)(Ja/Nee)

9. Bentuaangeslotenbijeenondernemersvereniging?(Ja/nee)10. Hoezouudevolgendeonderwerpenbeoordelen?(Schaal1-5)Onderwerp Cijfer

1 2 3 4 5Dienstverleninggemeente Gemeentelijkbeleid Openbareruimte Parkeermogelijkheden Debereikbaarheid

6. Maaktuofheeftuooitgebruikgemaaktvanhetonlinebedrijvenloket/ondernemersloket/ondernemerspleinvanuwgemeente?(Ja/nee)

7. Voeltuzichveiligindebinnenstad?(Ja/nee)

Deel3:Ondernemersklimaat

14. Welkefactoren(max3)zijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?

Onderwerpen

Economischbeleid Communicatiegemeente Verkeers-enparkeerbeleid Veiligheid Dienstverleningenvergunningverleninggemeente ZZP-beleid Arbeidsmarktbeleid

15. Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed

ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)16. WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)17. Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?18. Opwelkbeleidsterrein(max.3)zoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?


Onderwerpen

Economischbeleid Communicatiegemeente Verkeers-enparkeerbeleid Veiligheid Dienstverleningenvergunningverleninggemeente ZZP-beleid Arbeidsmarktbeleid


BIJLAGE3:INTERVIEWDUCOHOEK:GEMEENTEENSCHEDE

Naaminterviewer(s): M.VerwerenB.Zwiers

Datuminterview: 04-06-2018

Naam+functierespondent:

DucoHoek,accountmanagerRetail

Naamorganisatie: GemeenteEnschede

Locatieinterview: Gemeentehuis,Enschede

1.Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?

IkbenDucoHoekenikbenaccountmanagerdetailhandelvoordebinnenstadendeondernemers.Accountmanagershoudenzichmetallerleiverschillendezakenbezig.Hetzijnnietalleenbeleids-ofvisiemensen.Alsaccountmanagergaikooknaardeondernemerstoe.Daarnaastbenikookverantwoordelijkvoordeacquisitie.DatbetekentdatikookproactiefprobeerombedrijvenbinnentehalenzoalsbijvoorbeeldHudsonsBayofDecathlonenalleanderenationaleeninternationalebedrijvenomdewinkelruimteomtevullen.Weondersteunenvanuitdegemeenteookstartendeondernemersalszijdaarbehoefteaanhebben.Alsjenietweetwaterspeeltkaneengemeenteookgeenbeleidmaken.2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde

binnenstad)

Ikbenaccountmanagerretailvoordebinnenstadendaarnaasthebiknogeencollegedieoverdewinkelcentragaat.Daarwerkikveelmeesamen.Erisookeenaccountmanagervoordehorecadiegaatoverdegehelestad.Daarondervallenookdergelijkezakenzoalstoerisme.Wewillenproberenomzoveelmogelijkretailnaarbinnentehalenenleegstandteverminderen.Datgeldtnatuurlijkoveral,maaronsfocusgebiedisdebinnenstad.Datbetekentdatwehetondernemerszomakkelijkmogelijkwillenmakenenhenzogoedmogelijkvandiensttezijn.Onzevisieisdatondernemersmoetenondernemenennietbijindewachtkamermoetenzitten.Ikgaooknaardeondernemerstoeenbenelkedagwelindebinnenstad;Ikhebeenafspraakofikloopgewoonspontaanbijzebinnen.Datdoeiknuzo'n5jaar.Alsmensenjedanherkennendankomenzeooknaarjetoe.Wehebbenvanuitdegemeentegeenbinnenstadmanager,maarwegaanvanuitdegemeentezelfnaardeondernemerstoe.Alstweedehebbenwehorecatoegelateninwinkelstraten.Datbetekentdatweinsommigestraten10tot20%vandegevellengteeenhorecavergunningwillengeven.Datdoenweomdathetrisicoerandersbestaatdateenwinkelstraatvankleurveranderd.Inoverlegmetdeondernemersverenigingenendegemeenteraadisditvastgelegdindebestemmingsplannen.Daarnaastissindskortondergeschiktehorecainwinkelstoegestaan.Datbetekentdatwinkels40%vandevoorhetpubliektoegankelijkeinganggebruiktmagwordenvoorhoreca,maarzonderterras.3.Enschedeheefthetgoedvoorelkaar.ErkomenookveelbezoekersvanuitDuitsland?

Datklopt.Opeenzaterdagkomeneralgauw20.000bezoekersuitDuitsland.Sommigekomenalvroegvanwegedemarkt.Danstaatom5:00demarktalvol.MensenwordendanookvaakinhetDuitsaangesproken.Datvindtmennietaltijdevenprettig.DeeconomiegroeiterwelvanenDuitserskomenhierechtomtewinkelen.Hetmarktpleinhelptdaarookenormbij.EenbelangrijketrekkerisdePrimark.Mensenwinkelenookvoordebeleving.InEnschedehebjeeengrootwinkelaanbodendestadisgemoedelijk,dusiedereenkanerwelslagen.Ikmerkinvergelijkingmetanderestedendatwedaarnetwatsuccesvollerinzijn.Wehebbeninoverlegmetdeondernemersperstraatgekekenwaterhetbesteinzoupassenendaardebestemmingsplannenopontwikkeld.


4.Watvindtudebestekwaliteitenvandebinnenstad?

Datergeenleegstandisendatermooiewinkelszijn.Enschedeheeftwelietsgemoedelijks.AlsjekijktnaarbijvoorbeeldAmsterdamishettedrukentevol.Enschedeheefteenbelangrijkeregionalefunctie.Alsjemensenspreektvan100kilometerrondomdiehierkomen,ofbijvoorbeeldmensenuithetnoordenofhetwestendanhoorjevaakdatzeEnschedeverrassendleukvinden.Hetistocheensoortbelevingenerhangteengezelligesfeer.ErzijngoedewinkelszoalsCostesenG-Star.5.Komenervaakopmerkingenen/ofklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?

Degrootsteklachtishetgrootaantalscootersenfietsersindebinnenstadenmetnameindewinkelstraten.Ookdehoeveelheidauto'sdieerstaan.Ditkomtookdoordatveelgebouwdwordt,dusstaanervooralindeochtendbusjesgeparkeerd.Maardegrootsteklacht,enterechtook,ishetaantalscootersdatdoordebinnenstadscheurtendatmensenhunfietstotbijnaindewinkelparkeren.Diedingenzorgenvoorergernisensomsagressie.Watikhoorisdatdehuurprijzennietgoedkoopzijn.BedrijvengevenaandathethierredelijkduurisinvergelijkingmetDuitsland.Wehebbenmomenteelookeentekortaanhandhaverswaardoorwenietallesindegatenkunnenhouden.Doordatermomenteelcoalitiebesprekingenzijnmoetextrageldnogevenwachten.6.Factorenzoalsgoedkopehuurprijzendragendanookbijaaneengoedondernemersklimaat.Toch?

Ja.Alsdehurenaandehogekantzijnkomenbedrijvenookniethierheen.DuitsewinkelierszijnbijvoorbeeldwelgeïnteresseerdomzichtevestigeninEnschede,maarzevertellenmedandatzehetnietdoenvanwegedetehogehuren,maargoeddatisookdevrijemarkt.Daarkunjealsoverheidnietinsturen.Wekunnenniettegeneenpandeigenaarvragenhoeveelhuurhijmagvragen.7.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?

Ikdenkdatermomenteelaleenredelijkondernemersklimaatis.Datkomtdoordatweheeldienstverlenendzijn.Webellenbijvoorbeeldmetbedrijvenenondernemerskrijgeneenvastcontactpersoondieheelveelzakenvoorhemkanregelenzoalspersoneelofinformatievoorzieningenoverbijvoorbeeldvergunningen.Wehebbenookeenomgevingsmanagerdieweleensnaarondernemerstoegaan.Zokijkenwesamennaarwateengoedevestigingsplekzouzijnopbasisvandebehoefteenhetaantalbezoekers.Ikweetnietofdatietsisvooreengoedondernemersklimaat,maardatiswelkeinvullingikhetzougeven.Erzullenvasteenaantalmooiedefinitieszijnvanwateengoedondernemersklimaatis,maarhetgaatmijomdepraktijkendevraagwatdegemeentevoorondernemerskanbetekenen.Persoonlijkebenaderingenafstemmingisergbelangrijk.8.Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?Hoeervaartudesamenwerking?

Datgebeurtperstraat,maarsommigeondernemersdoendatwelenanderenweerniet.InhetkadervanhetKeurmerkVeiligOndernemen(KVO)wordterooksamengewerkt.Datgaatoverwinkeldiefstalofovereenveiligeinrichting.DatgaatviakanalenzoalsWhatsapp.DaarnaastzijnerondernemersverenigingenzoalsWinkelhart.9.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed

ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)

Degemeentedoethaarbestenwezijnervoordeondernemers.Ofhetvoldoendeisweetiknatuurlijkniet.Zelfhebikooknogwelwatmensenzoalsextraverlichtingofminderleegstand.DebinnenstadvanEnschedeisinvergelijkingmetomliggendestedencompacter.ErgaaneenaantalontwikkelingenspelenzoalsdevestigingvaneennieuweVUE-bioscoopinhetoudepostkantoor.DeoudeOldenzaalsestraatwordtookopdeschopgenomen.Erligtnogeenbesluitoverdekoopzondagen.Ikwileigenlijkdatallewinkelselkezondagopenzijn,maardatbesluitisnognietgenomenvanwegedecoalitiebesprekingen.Aandeanderekantisdatvoordekleinereondernemersergmoeilijk.Omdattecompenserenzoudenzedanmaandagofdinsdagdichtkunnen


zijn.Hetzijnlastigekeuzes,maardeeconomieblijftmaargroeienendevraagneemttoe,wanttegenwoordigkunjeonlineook24/7winkelen.10.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)

Ikbendaarzelfnatuurlijkverantwoordelijkvoor,maarikheefhetzekerweleen8,5.Ikhebnogweleenpaarwensenzoalshetaanpakkenvandescooteroverlastofdeinvullingvanleegstand.Alsheteen10zouzijndanzouergeenverbeteringmogelijkzijn.Ikvinddatwehetmetelkaarwelgoeddoen.11.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?

Voorgaatheteromdatikdeondernemersgoedvandienstkanzijn.Hoedienstverlenendenproactiefjerichtingjeondernemersbentenwatjevoorzekuntbetekenen.Alsjemijncollegavanbeleidenstrategiezouvragenkrijgjeeenanderantwoord.Ikziehetalsofzebijmijindewinkelkomen.Hierdoorzorgjeervoordatzenaastgeldverdienengoedwordengeholpenennietvandeenenaardeandereambtenaarwordengestuurd.Eenveiligheidsgevoelvoordeondernemersendebezoekerszelfinookbelangrijk.Eendiversaanbodaanverschillendesegmentenisookeenpunt,maarikdenkdatwedaarinalgoedvoorzien.IndebelevingzijnwenogwelwatvervnaderandstadafalsjeonsvergelijktmetAmsterdamofUtrecht.12.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?

Dathangtdeelsvandeeconomieaf.Deeconomiebeweegtzichvanzelf,dusalleeneenstijgendelijnzalnietzijn.Hetisdenkikbelangrijkhoejestaderdanvoorstaat.IkdenkdatwemoetendoorgaanomEnschedeaantrekkelijktemakenentehoudendoorbijvoorbeeldevenementenzodatmensensteedseenleukebelevinghebben.Destadisomrondtekijkenofommensenteontmoeten.Hetnadeelvanonlinewinkelenisdatjedanalleenmaarthuiszit.Destadistocheensoortvermaakeneenlegebinnenstadvoedtniet.Hetmoetleukzijnomookspontaandestadintegaanombijvoorbeeldwatteetenoftedrinken.IkdenkdatalsweergoedaanwerkenereengoedetoekomstligtvoorEnschede.13.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?

Hetbelangrijksteisdatzezichorganiserenenervoorgaan.Wehebbennuhetondernemersfondsdatgeldkrijgtvandereclamebelasting.WezijnookaanhetkijkenofheteenBedrijfsinvesteringszone(BIZ).DaarkomtgeldinbovenopdeWOZ-waardevanhetpand.Daardoorkomtermeergeldbeschikbaarenkunnenerbijvoorbeeldmeerevenementengeorganiseerdkunnenworden.Ikdenkdatondernemersdoormiddelvansamenwerkinghetondernemersklimaatookaantrekkelijkerkunnenmakendoorbijvoorbeelddeveiligheidteverbeteren.Daarprofiterenweallemaalvan.Hetisbelangrijkdatzehetmetelkaaroplossenennietvoorallesnaardegemeentewijzen.13a.Zoudegemeentedeondernemershierinnogkunnenondersteunen?

Ja.Westeuneninitiatievendievanuitdeondernemerskomenvoorbijvoorbeeldhetverbeterenvandestad.Wekunnenookondersteunenmetorganiserenzoalsbijvoorbeeldeenkerstmarkt.Hetisbelangrijkdatwedeondernemershelpenomhethoofdbovenwatertehoudenwanterisveelconcurrentie.Hetisdusnietvooriedereenevenmakkelijk.Ondernemerszijnonderdeelvandestaddusikspreekzeookregelmatig.HetbestuurvanWinkelhartspreekikeenkeerperweek.Jemoetnatuurlijkwelmetelkaaraandepraatomtewetenwatelkaarsbehoeftenzijn.


BIJLAGE4:INTERVIEWGERDIENSIGGER:ONDERNEMERSLOKETENSCHEDE

Naaminterviewer(s): M.Verwer

Datuminterview: 04-06-2018


GerdienSigger,hoofdondernemersloketEnschede

Naamorganisatie: GemeenteEnschede

Locatieinterview: Stadskantoor,Enschede

1.Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?IkbenGerdienSiggerenbenhoofdvanhetOndernemersloketvandegemeenteEnschede.Hetondernemersloketbestaatuitdrieboten.Deeerstezijndeaccountmanagers.ZijhelpendegevestigdebedrijveninEnschedeadviserenenfaciliterenmetallerleiverschillendezaken.Wezijneensoortsmeerolievoordebedrijvenrichtingdegemeente.Eentweedebootzijndeadviseurswerk.ZijhelpendewerkzoekendenbinnendegemeenteEnschedeomaaneenbaantekomenbijdiezelfdeondernemers.Alslaatstehebbenweeentijdelijkeboot,namelijkacquisitie.Datdoenweinregioverbandmetdedertienanderegemeenten.Zijhebbeneenpaarjaargeledengezamenlijkbeslotenomperinwoner0,50ctapartteleggenomtegaanacquirerenopHTSM.Datheeftdeprovincieverdubbeld,dusdatbetekentdatwedriejaar€620.000beschikbaarhebbenombedrijventeverleidennaarTwentetekomen.2.Hoeisdesamenwerkingtussendegemeente/ondernemers?IkbegreepvanDucoHoekdathijooknaarde

ondernemerstoegaat.

Datklopt.Datisookeenvandetakenvanhetondernemersloket,daarwaareenondernemerhulpnodigheeftbijhetvestigenofanderevragenen/ofproblemenheeftproberenwehemtehelpen.Wewilleneenstadzijnwaarwehetdeondernemerszomakkelijkmogelijkmakenendaardoenweallesaan,omdatweeenaantrekkelijkvestigingsklimaatwillencreëren.Alsondernemerszichwillenvestigenisdatookgoedvoordewerkgelegenheid,eenbruisendebinnenstadtrektookweerstudentenaanendatisgoedvoordestad.Jezietooksteedsmeerdatbedrijvenbehoeftehebbenaankenniswerkers,dushboofuniversitairgeschoolden.Wewillenervoorzorgendatdezemensendanooknahunafstuderenhierblijvenwonen.HierdoorontstaatereigenlijkeenvicieuzecirkelwaardoorweeigenlijkeenaantrekkelijkestudentenstadmoetenzijneneenaantrekkelijkestadvoorbedrijvenendaarwerktEnschedebeleidsmatigaan,maarookdatdegemeentehandenenvoetenlevertvoordeondernemers.WewerkenbijvoorbeeldooksamenmetkennisinstellingenzoalsdeUniversiteitTwenteenSaxion.Daarvoorhebbenwevorigjaareencontractgetekendomdathetbelangvaneengoedestudentenstadeneengoedvestigingsklimaatvooronsallemaalbelangrijkis.3.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?

Ikdatdatwevooralgoedeondersteuningmoetenbiedendaarwaarondernemerstegendrempelsaanlopen.Erzijnnueenmaalbestemmingsplannennodig,handhavers,vergunningenenzovoorts.Erzijnsteedsmeerwinkelsdiebijvoorbeeldookeenkopkoffieofeenglaswijnwillenverkopen.Hethuidigebeleidisvaaktweeadriejaargeledengemaakt,maardeeconomieontwikkeltzichsnellerdanonsbeleid.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdieookrichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden.Wezorgeneigenlijkvoor'jurisprudentie'waardoorhetbeleidmeegaatnaardevolgendefase.Doordatwemiddenindeeconomiestaankunnenwebijonzebeleidsmedewerkersaangevenwaarbehoefteaanis.EenandereontwikkelingisbijvoorbeeldeenwinkelzoalsGuts&Gustodieheelveelopslagheeftomdatdewinkelveelaanonlineverkopendoet.Datisookietswatsneltoeneemt.Onsbeleidlooptindatgevaleen


beetjeachterenwemoetenzorgendatweonsbeleidtoekomstbestendigmakendoorsignalenaftegevenaanonzebeleidsmedewerkers.4.Komenervaakopmerkingenen/ofklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?

Ikdenkdatwealsondernemersloketergoedvoorstaan.Alserbijvoorbeeldprojectontwikkelaarszijndieeencomplexopkopendanwillenzenatuurlijkwelwetenoferpotentieletoekomstigehuurderszijn.Daarzijndeaccountmanagersweerheelgoedvoor.DecathlonkomtzichinEnschedevestigen,maardaarzijnweweleenjaarmeebeziggeweestomzeteverleidenhierheentekomen.Nuhetgoedgaatmetdeeconomiewillenbedrijvenookuitbreidenofeentweedevestigingbeginnen.Alsondernemersloketmoetenwehenmetdatsoortvragenproberenzogoedmogelijktehelpen.5.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed


Datisaltijdlastigtezeggen,wanteengemeentemoetaltijdkeuzesmakenendatkanikmegoedvoorstellen.Watikweljammervindisdatjeweleensderedeneringhoort'Alshetgoedgaatmetdeeconomiehoevenwenikstedoen'.Juistdanmoeteengemeenteervoorzorgendatheteenstevigeeconomischestructuurneerzet,ookvoordemindereperiodes.Hetblijftlastig,maarikdenkdatwehetopditmomentredelijkredden.6.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?

EengoedondernemersklimaatisdatdegemeenteondernemersgoedvandienstisenzedewegwijstinEnschede.Daarnaastishetbelangrijkdatervoldoenderuimteisomteschuiven.EenlastigpuntvoorEnschedeisdebereikbaarheid,maardaargaanweaanwerken.Wehebbenbijvoorbeeldgeenluchthavenofeensnelleverbindingmethetnoordenofhetzuiden.DaarvoormoetjenueigenlijkaltijdviaMidden-Nederlandvoordatjekuntzakken.Eentrajectvoorhetopzettenvaneenlobbyvoormeersnelwegenneemtechterjareninbeslag.WezittenmeteenhardegrensmetDuitsland.Datisheellastigomdatzakenzoalshypotheek,belastingenenminimumlonendaarheelanderszijn.Wesamenmetanderegrensstedenaanhetbekijkenhoewedegrensminderhardkunnenmakendoorbijvoorbeeldpersoneeloverenweertelatenwerkenofmeertegaansamenwerken.Datisechterweleenlangeademendaarhebjebijnanationalewetgevingvoornodig,maarjemoeterwelaanblijventrekken.Datiseennadeelvangrenssteden.HetvestigingsklimaatvanEnschedekentz'nbeperkingen,maarwemoetenzorgendatwatwehebbengoedindeetalagekomttestaan.Wehebbengroteziekenhuizen,eenuniversiteiteneenhogeschool.Hetishierontzettendmooiwonen.HetvestigingsklimaatinEnschedeheeftduseenaantalgroteplusplunten,maarookeenaantalminpuntenzoalsdeDuitsegrensendebereikbaarheid.7.DeondernemersindebinnenstadgevenjuistaandateenredenvoorvestigingjuistdeDuitsebezoekers

zijn.SomsmeerdanNederlandsebezoekers.

Kloptja.WehebbenhierindestadveelDuitsebezoekersdieoverhetalgemeenwelmeergelduitgevendandeNederlandsebezoekers.8.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)

Datislastig.Ikdenkdatalsjeallesbijelkaaroptelthetondernemersklimaatweleen7,5verdient.DegrootsteoorzaakdaarvanblijfthetnadeelvandeDuitsegrensendebereikbaarheid.Deondernemersreagerennaaronsmeteen8ofhoger,dusdatisergpositief.Accountmanagersdoenhetvaakheelgoed,maarookwijalsondernemersloketmoetensomsookmeegaanmetonzecollega'svandebestemmingsplannenenaangevendatbepaaldedingennietmogelijkzijnalsondernemersdeverwachtinghebbendathetondernemersloketzegaathelpen.


9.Ondernemersgavenaandatzijvindendathetparkeerbeleidvandegemeentewelveelverbeteringnodig

heeft,omdatervoorhengeengoedeparkeerplaatsenzijn.

Ikweetmindervanaf,maarikkanmevoorstellendateengemeentekeuzesmoetmaken.Dekeuzevoorvoldoendeparkeerplaatsenvoorbezoekersomdatzijdatprettigvindenbotstnatuurlijkmetdewensvandeondernemersdiedichtbijhunwinkelwillenparkeren.Wehebbennatuurlijkeenhelegroteparkeergarage,degrootstevanNederland,onderhetVanHeekpleinwateigenlijkhartjebinnenstadis.10.Watmistunogvoordeondernemersofinhetalgemeenindebinnenstad?

Naasthetpuntvandebereikbaarheidzouikgeengrotepuntenweten.Misschiendatwedesamenwerkingmetonderwijs,ondernemersenoverheidnogkunnenversterken,maardaarzijnwealgoedestappenvooraanhetzetten.Wehebbenonlangsgeconstateerddatdecommunitiesdieerzijnvoorstartupseigenlijknietwistenvanelkaarwaarzeingespecialiseerdwaren.WezijnrecentbegonnenmetStartupTwentewaarbijaldiecommunitiesdehandenineenslaanenelkaarversterken.11.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)

HetgaatheelgoedmoetEnschedeendeeconomie.Ikdenkdatwedatmoetenproberenzogoedmogelijkvasttehouden.Hetisbinnendegemeenteookdevraaghoeveelgroterwealsstadwillenworden.ErzijnaantoonbaarbedrijvendieaangevendatalswezeniethaddengefaciliteerdzebijvoorbeeldnaarDeventerwarengegaan.Alleswatweerinstekenfinancierenweuiteindelijkweerterug.Elkebedrijfzorgtvooreenstukjewerkgelegenheid.EenmooivoorbeeldisAmsterdaminBusiness,hetaquisitieonderdeelvandegemeenteAmsterdam.DatiseengezamenlijkverbandmetAmstelveen,Almereenvolgensmijnogwatomliggendesteden.DeredeneringdaarachterisdatookalvestigtzicheenbedrijfinAmsterdam,hetookgoedisvoordeinwonersvandeomliggendestedenomdatzijookwerkkunnenvinden.Erisdaareenhelecampagneopingesteld.12.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?

HetMKBiseigenlijkonzegrootstewerkgever,maardaarwordtnognietzoveelEngelsgesproken.Alsweinternationalestudentenwillenblijvenaantrekkenomzostagesendergelijketecreërendanzouopdatgebiednogweleenslaggemaaktkunnenworden.InternationalisatievanhetMKBiswelbelangrijk.Jeziethetookbijonsalsgemeente.WehebbenbijvoorbeeldbandenmetstedenzoalsChina,PauloAltoinAmerikaenDuitsland.Datbetekentdatwijalsambtenarenooksteedsmeeronzetalenmoetenbeheersen.13.Welkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftdegemeentehiervoorbeschikbaar?

WebiedenonzeaccountmanagersnubijvoorbeeldtrainingenaanophetgebiedvanzakelijkEngels,dusjemerktdatwesteedsmeerverplichtwordenomteinternationaliserenendatisleuk.Datisietswatdenietiedereondernemersookkunnenaanbieden.Voorinternationaliseringenbeheersingvantaalzijnzijzelfverantwoordelijk.


BIJLAGE5:INTERVIEWINGEMAAS:BINNENSTADMANAGERZWOLLE

Naaminterviewer(s): R.HuismanenJ.Kamphuis

Datuminterview: 12juni2018


IngeMaas,binnenstadmanagerZwolle

Naamorganisatie: GemeenteZwolle

Locatieinterview: Stadskantoor

1.Kuntuietsvertellenoveruwwerkzaamheden?

DegeïnterviewdeisIngeMaas,zijisvoor20uurperweekbinnenstadmanagerinZwolle,watvoortkomtuithetZwollefonds.Destichtinghoeftgeenwinsttemaken.Dewinkelenhorecaeigenarenzittenbijelkaarinwerkgroepen.Geldvanuitdegemeenteisaltijdlastig,deondernemersbetalennaarpercentagevanhunWOZ-waarde.degemeentefaciliteertinditgevalvoordeondernemers.

2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde

binnenstad)

DeRetailvisieisnetopnieuwgeijkt.Voordebinnenstadishetbelangrijkomtekijkennaarhoejejezelfprofileert.VoorZwolleisgastvrijheidergbelangrijk,enhetonderscheidendepunt.Destadzelfisverdeeldingebieden,elkemeteeneigenidentiteit.Zoalsbijdefundatieiscultuurbelangrijkikhetgebied.Weorganiserenactiviteitenmetdeondernemersdoorsessiestehoudenmetdegemeenteendeondernemers.Degemeentezelfisverantwoordelijkvoorhetinrichtenvanderuimte.Ookisereenhorecavisie.Hierinzijnookdedeelgebiedenendegastvrijheidergbelangrijk.Anderebelangrijketakenzijngastvrijheid,bereikbaarheid,parkeren,parkeerkostenendeontvangstindewinkel.

3.Bentumomenteeltevredenmetdevoorzieningenvoorondernemers?(Waaromwel/niet)

Deopenbareruimteisopditmomentgoedoporde,hetonderhoudervangebeurddanookophoogniveau.Alsereenprobleemis,wordtdatbinneneenweekopgelost.Datisinvergelijkingmetdewijkeneenstuksneller.Verderzijnergeengroteissues,depleinenzijnaangepaktendelaatstegroteherinrichtingis10jaargeleden.VoordemarketingtoolsvalternogveeltewinnenvoorZwolle.4.Hoeisdesamenwerkingmetdegemeente/ondernemers?(Waarom)

Desamenwerkingiserggoed.Deondernemerswetendegemeentetevinden.Natuurlijkisnietaltijdallesperfectmaaroverhetalgemeenisdesamenwerkingerggoed.

5.Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?

Neeerkomenweinigklachtenbinnen,welhorenwevaakdatdeondernemerstevredenzijntussenonzesamenwerking.

6.WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanZwolle?

Debestekwaliteitenzijndebereikbaarheidendehistorie.Zwolleisookeenonderwijsstad.EneconomischlooptheterggoedinZwolle,ookdoorbijvoorbeelddeIkeaendeWehkamp.


7.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?

Desfeerbelevingenhetonderscheidendekarakter.Datproberenwetebereikendoorindezoektochtdaarnaartoeopkleineschaaldituitteproberen.Watookbelangrijkisdatweeenevenementenstadzijn.Wezijngerichtophetoostenennoorden.Hetzuidenenoostenzijntotaalverschillendinhunopvattingnaareengoedondernemersklimaat.

8.WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinZwolletestimuleren?

DoorhetZwollefondswillenwehetondernemersklimaatmeerstimuleren.Horecaismakkelijkerteverenigen,bijwinkeliersisdatwatlastiger.Dezezijnvaakindividualistischer.Doordatteversterkenproberenwehetondernemersklimaatooktestimuleren.OokgeefthetZwollefondstrainingenaanaanwinkeliers.Bijvoorbeeldoverhoeomtegaanmetsocialmedia.Endoordeondernemerssamenmetdegemeentetekijkennaardestraat.

9.Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?

Desamenwerkingenzijngoed.Veelondernemerszijnbijelkaaraangesloten.

10.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed


Ja,ZwolleFondsdoetveelenkrijgtveelgeld.Defaciliteringiszeergoed.Degemeenteistoegankelijkendeondernemerskunnendaarnaartoe.Ondernemerszijnandersdanburgers.Alzijndefinanciënsomsnoglastigteinnen.

11.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinZwolle?(1-10)

Cijfer7.5,kanbetermaaraleengrotestapgemaakt.

12.Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?

Hetzijnvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemen.Demogelijkheidomoverleggentebundelenoververschillendeonderwerpenisietsvoordetoekomst.

13.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?

Eenplekwaardesamenwerkingenendemogelijkhedenaltijdcentraalstaan.

14.Opwelkbeleidsterreinzoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?

Zwolleisalaardiggoedbezig,debinnenstadisprioriteitnummer1enmetdevisieszijnwealeenheeleind.Openbareruimteaansluiteniseenproces.Verbeterpuntenzittenopdetails.

15.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)

DewegnaarZwollefondsmoetduidelijkerzijn.Ondernemersmoetenmeerinspraakhebben.ViaZwollefondsheelsnelbijdegemeentekunnenzijnisbelangrijk.16.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?

Ondernemersmoetenaltijdhunmeningkunnengeven.Ondernemersdieniksdoennietteveelenergieinsteken.Latenzienwatjedoet.Individueelminder,meervoordegroterelijnen.VianieuwsbriefopdehoogtehoudenwatZwollefondsdoet.Bereikenvandeondernemeriserglastig.


17.Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhetondernemersklimaatte

bevorderen?

Vooralhetlatenzienwatjedoetisergbelangrijk.Viaeennieuwsbriefondernemersopdehoogtehoudenwatwedoen.Somsishetbereikenvandeondernemererglastig.


BIJLAGE6:INTERVIEWJEROENFLEER:PROGRAMMASECRETARISGEMEENTEZWOLLE

Naaminterviewer(s): R.HuismanenJ.Kamphuis

Datuminterview: 26juni2018


RemcoFleer,programmasecretarisgemeenteZwolle

Naamorganisatie: GemeenteZwolle

Locatieinterview: Stadskantoor

1.Kuntuietsvertellenoveruwwerkzaamheden?

Jeroenfleerwerkthiersindsbegin2015.Ditiszijneerstebaan.Eerstalsprojectadviseur,vooralindebinnenstad.HijisnuProgrammasecretaris.Zehebbenverschillendeprogramma’slopen.Zijnfunctieisinternallesregelen,vanbudgettentotveiligstellenvandebegroting.Aandeanderekantheefthijveelcontactmetbewonersenondernemers.Heeftookeenaantalprojectengedaan,zoalssfeerverlichtingindebinnenstadvanZwolle.

2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde

binnenstad)

HetCentrumvanZwolleishetgrootstewinkelcentrumvandestad.Toenhijbegonwaserheelergcrisis,zewarenbangdatallesuithetcentrumzoutrekken.Hetbeleidslijninhetdetailhandelbeleidisdefocusopdebinnenstad,debinnenstadmagnietverzwaktworden.Zwollegaatkomendejarenmet20000mensengroeien,dusdatbetekendnietdaternietuitbereidmagwordeninbuitencentra.InZwollemaareenplekmetleegstand.Restvandestadgeenleegstand.Beleidisookinzettenwaarvraagnaaris.Mogelijkmakenomietsteontwikkelen.Veelbeleidvoorevenementen,regelsenvergunningen.Heteerstecontactmetondernemersishetbelangrijksteomvertrouwentegeven.Veelondernemerswetenprecieswatzemoetendoen.Erzijnduidelijkeregelsopgesteldvoorevenementenenterrassen3.Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?

WataltijdwordtgeroemdinZwolleisdeverbindingtussenondernemersverenigingen.Dehorecazietelkaarnietalsconcurrentie,maaralseenversterkingvoorelkaar.4.WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanZwolle?

WathijheelfijnvindtaanZwolleisdatallesoploopafstandis.Eenkansomnogteontwikkelendegracht.Dieisergmooimaarwordtteweiniggebruikt,jeziethembijnanooit.Zeproberenerwelaantewerken,zoalshetstadsstrandbijvoorbeeld.5.WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinEnschede/Zwolletestimuleren?

Zekunnenhetondernemersklimaatsturenmeteenaantaldingen,bijvoorbeeldeenbestemmingsplan.Indebinnenstadhebbenzeindekerneenbreedbestemmingsplan,bestemmingsplancentrum.Daarishetheelvrijheidomteondernemenengeschiktvoorveelverschillendefuncties.Alsereenondernemereenvraagheeftisereenaccountmanageromdieondernemerstehelpenbijzijnvragen.6.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinZwolle?(1-10)

Een8


7.Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?

Grootsteproblemenindestad.Hetparkerenvanauto’senvanfietsen.Dusditisnogweleenverbeterpunt.Liefstnogalleauto’suitdebinnenstadenmeervoetgangersgebied.Zeinvesterenforsindeopenbareruimte.8.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)

Toekomstziethijheelgunstigin,maaraandeanderekantookniet.OmdatZwollenogmet20000mensengroeien,wordtdedrukopdebinnenstadgroter,ditgaatconflictenopleveren.Voorhuurderswordthetmisschienonbetaalbaar.Nuproberenzenietalleennaardebinnenstadbinnendegrachttekijken,maarookbuitendekrachtommisschiendebinnenstadwatuittebereiden.9..Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhetondernemersklimaatte

bevorderen?

Indetoekomst:ontwikkelenindebereikbaarheid,deheftigeregenvalendeenergietransitie.Ookderegelgevingoverzonnepanelenopbepaaldedaken.Hetisnogweleenuitdaginghoeditvormtegeven.Doordehistorischewaardeindestad.10.Watiservoornodigomditvoorelkaartekrijgenenwelkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftde

gemeentehiervoorbeschikbaar?

Budgetisernietomallestedoen.Maareenoptieisfaciliteren,dushelpenzonderergeldtegenovertezetten.Ofmensenstimuleren.Bijvoorbeelddeenergietransitie,welwatgeldbeschikbaar,maarnietomallesoptelossen.Zozijner3mogelijkhedenenzozouerelkekeergekekenmoetenwordenwelkehetbestbijdesituatiepast.

ONDERZOEK - Stadsbeweging · Enschede waarderen. In de peiling komt naar voren dat tevreden zijn...

Documents

Transcript of ONDERZOEK - Stadsbeweging · Enschede waarderen. In de peiling komt naar voren dat tevreden zijn...