Wereldoriëntatie op de kaart gezet Conferentie na de peiling wereldoriëntatie
description
Transcript of Wereldoriëntatie op de kaart gezet Conferentie na de peiling wereldoriëntatie
peiling WO
Wereldoriëntatie op de kaart gezet
Conferentie na de peiling wereldoriëntatie (domeinen tijd, ruimte, maatschappij en
brongebruik) in het basisonderwijs
Schaarbeek23 mei 2012
Programma voormiddag
9.30 - Opening
9.35 - Wat heb je vandaag op school geleerd?
Toelichting bij de peilingsresultaten en de consultatieronde
10.00 – Hoe kan het beter?
Programma namiddag
12.45 - Middagpauze met broodjes en infobeurs
13.45 - Debat in groepen
15.30 - Overzicht aanbevelingen
16.00 - Receptie
peiling WO
Wat heb jij vandaag op school geleerd?
Peilingsresultaten WO Peilingsresultaten in perspectief Consultaties Enquêtes
23 mei 20124
peiling WO
De resultaten voor WO
Colloquium: Brussel, 7 juni 2011
23 mei 20125
Informatie over (o.a.)
Onderzochte domeinen
Bijkomende steekproef Brussel
23 mei 20126
Resultaten
23 mei 20127
Inhoudelijke analyse: maatschappij
Wel inzicht in ‘nabije’ maatschappelijke verschijnselen en mechanismen Verkeersregels Invloed van reclame op consumentengedrag Rechten van het kind
Moeite met ruimere maatschappelijke verschijnselen Principe van vraag en aanbod Abstracte begrippen (democratie, federale structuur
van België,…)
23 mei 20128
Inhoudelijke analyse: persoonlijke tijd
Gebruik kalender en agenda Tijdsduur van vertrouwde activiteiten schatten Eenvoudige tabellen lezen (openings- en
sluitingstijden)
=> Aanzienlijke groep al problemen Moeilijker met combineren en selecteren van
informatie Misleiden door irrelevante informatie Gebruik tijdslijn ligt moeilijk
23 mei 20129
Inhoudelijke analyse: historische tijd
Notie van volgorde en evolutie Geen goed beeld van de vier grote historische
periodes Moeilijkheden met het werken met een (historische)
tijdsband Onderscheid mening en feit voor nog veel leerlingen
moeilijk
23 mei 201210
Inhoudelijke analyse: oriëntatie en kaartvaardigheid
Elementaire opdrachten met kompas, atlas en eenvoudige kaarten onder de knie
Afstand inschatten lukt, maar… Exact berekenen afstand lukt minder goed
(lijnschaal/breukschaal) Topografische kennis van wereld, Europa en België
is soms beperkt
23 mei 201211
Inhoudelijke analyse: ruimtegebruik en verkeer en mobiliteit
Herkennen van landschapselementen en –kenmerken lukt
Relatie zien tussen de mens en zijn omgeving is voor veel leerlingen nog moeilijk
Uitstippelen route met openbare vervoer Zeer eenvoudige routes lukt Meer problemen met complexere, realistische
plannen
23 mei 201212
peiling WO
De peilingsresultaten in perspectief
1. Perceptie van eindtermen en ontwikkelingsdoelen
OBPWO 2009 Websurvey en focusgroepen Wat vinden leerkrachten en directie van de ET en OD?
(aantal, inhoud, moeilijkheidsgraad …)
Algemene tevredenheid van leerkrachten over de eindtermen en ontwikkelingsdoelen
Tevredenheid van leerkrachten over de eindtermen en ontwikkelingsdoelen wereldoriëntatie
Domeinen tijd, ruimte, maatschappij:• Haalbaarheid en belang van OD en ET tijd en ruimte hoger
ingeschat dan die van maatschappij
• Inschatting belang hoger bij doelen die dicht bij leefwereld leerlingen liggen (cf. resultaten)
• Inschatting haalbaarheid hoger bij concrete doelen (cf. resultaten)
• Belang en haalbaarheid hangen samen, soms ook samenhang met peilingsresultaten
2. De Grote Verkeerstoets
- Instrument van VSV- Online toets voor leerlingen 5de leerjaar- Leerkrachten / scholen krijgen meteen de resultaten
Tabel 4. Resultaten op de Grote Verkeerstoets van 2010 en 2011 2010 2011 Correct ingevulde dossiers 20 220 21 000 Gemiddelde score 17,81 / 25 18,54 / 25 Slaagpercentage 86,34 86,00 Aantal leerlingen dat alles juist heeft
60 of 0,3% van de leerlingen 94 of 0,4% van de leerlingen
3. Nederlandse periodieke peilingen van het onderwijsniveau (PPON)
- Vergelijkbaar met peilingen in Vlaanderen- Kerndoelen WO: geschiedenis, aardrijkskunde,
natuuronderwijs (biologie, natuurkunde, techniek)- Drie niveaus: minimum, voldoende en gevorderd- Voldoende: 70 tot 75% (streefdoel)
- Geschiedenis
Percentage leerlingen dat de standaard voldoende haalt voor de verschillende onderdelen van de peiling geschiedenis in Nederland van 2008.
Percentage leerlingen dat in opeenvolgende geschiedenispeilingen de standaard Voldoende haalt in Nederland.
- Vlaanderen vs. Nederland:- Resultaten liggen laag- Namen van de tijdvakken
Toetsen Nieuwe tijdvakindeling
Tijdsbesef Tijdsbesef
Prehistorie Tijd van jagers en boeren
Oudheid Tijd van Grieken en Romeinen
Middeleeuwen Tijd van monniken en riddersTijd van steden en staten
Nieuwe tijd: de Republiek Tijd van ontdekkers en hervormersTijd van regenten en vorstenTijd van pruiken en revoluties
Nieuwste tijd: 19e eeuw Tijd van burgers en stoommachines
Nieuwste tijd: 20e eeuw Tijd van wereldoorlogenTijd van televisie en computer
- Geschiedeniscanon
Overzicht van de 14 hoofdlijnen van de Nederlandse geschiedeniscanon
De 14 hoofdlijnen van de canon van Nederland Lage landen bij de zee Aan de periferie van Europa Een gekerstend land Een Nederlandse taal Een verstedelijkt land en een handelsknooppunt aan de monding van Rijn, Schelde en Maas De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden: ontstaan uit een opstand De bloei van de Gouden Eeuw Koopmansgeest en koloniale macht Eenheidsstaat, constitutionele monarchie Het ontstaan van een moderne samenleving Nederland in een tijd van wereldoorlogen (1914 tot 1945) De verzorgingsstaat, democratisering en ontkerkelijking Nederland krijgt kleur Nederland in Europa
- Aardrijkskunde
Percentage leerlingen dat de standaard voldoende haalt voor de verschillende onderdelen van de peiling aardrijkskunde in Nederland van 2008
Percentage leerlingen dat in opeenvolgende aardrijkskundepeilingen de standaard Voldoende haalt in Nederland.
Onderwerp 1995 2001 2008
Aardrijkskunde Nederland 25
Aardrijkskunde Europa 32
Aardrijkskunde Wereld 59
Natuurkundige aardrijkskunde 44
Kaartlezen 42 34 37
Topografie Nederland 19 16 17
Topografie Europa 34 27 17
Topografie Wereld 28 21 25
Aarde en landschappen 50 50
Bevolking 50 56
Bestaansmiddelen 66 63
- Vlaanderen vs. Nederland- Kaartlezen: elementaire vaardigheden maar slechter voor
complexe opdrachten- Topografie: niet goed voor zowel Vlaanderen / Nederland,
Europa als wereld- Nederlandse standaardlijst voor topografie
- Maatschappij- 2008: onderzocht als onderdeel van peilingen geschiedenis,
aardrijkskunde en burgerschap
- 1991 en 1995: globale peilingen met specifieke onderdelen politieke verschijnselen, sociaal-culturele verschijnselen en economische verschijnselen
Percentage leerlingen dat in de peiling wereldoriëntatie algemeen van 1995 de standaard Voldoende haalt in Nederland voor de onderdelen politieke verschijnselen, sociaal-culturele verschijnselen en economische verschijnselen
Onderwerp 1995
Politieke verschijnselen 56
Sociaal-culturele verschijnselen 69
Economische verschijnselen 36
4. TIMSS: Vlaanderen in de wereld
- Trends in International Mathematics and Science Study: studie die de leerlingprestaties voor wiskunde en wetenschappen internationaal in kaart brengt
- Bij leerlingen uit vierde en achtste jaar (4 BaO en 2 SO)- Aardrijkskunde
Rangschikking landen of regio’s in TIMSS 2003 voor Aardrijkskunde 4e leerjaar lager onderwijs 2e leerjaar 1e graad SO
China (Taipei) Estland Signapore Signapore Hong Kong Hong Kong Engeland China (Taipei)
Verenigde Staten Engeland Japan Korea
Letland Hongarije Russische Federatie Nederland
Hongarije Zweden Nieuw Zeeland Verenigde Staten
Vlaanderen Australië Italie Japan
Australië Nieuw Zeeland Moldavië Slovenië Litouwen Slovakije
Nederland Russische Federatie Schotland Noorwegen Slovenië Schotland Cyprus Letland
Noorwegen Italië Armenië Litouwen
Iran Vlaanderen Tunesië Maleisië
Filippijnen Bulgarije Marokko Israël
Moldavië Servië Roemenië Iran Noorwegen Armenië Cyprus Macedonië Chili Indonesië Tunesië Egypte Marokko Filippijnen
peiling WO
Consultatie na de peiling WO
Reacties vanInspectieLerarenopleidersScholenPedagogisch begeleiders
23 mei 201231
Wat valt op in de resultaten?
Leraren geven niet graag WO Lerarenopleiders zien dezelfde problemen bij
studenten Parallellen tussen tijdsbesteding – resultaten Parallellen met OVSG-toets
23 mei 201232
Waar kan het aan liggen?
Eindtermen (concreet; leefwereld) Visie methoden te weinig gevolgd Verankering, inoefening, evaluatie Te veel of te weinig aandacht voor kennis? Te weinig aandacht voor WO
(lerarenopleiding, lager onderwijs)
23 mei 201233
Wat kan er beter?didactische aanpak
Ook cursorisch opgebouwde lessen Synthesemomenten, reflectie Spontane leersituaties Aandacht voor proces bij brongebruik inhouden aansluiten bij schoolomgeving, het
leer- en leefmilieu van de kinderen Werken in de diepte > werken in de breedte Differentiatie
23 mei 201234
Wat kan er beter?leermiddelen
Link eindtermen - leerplandoelen Basispakket en differentiatiemogelijkheden Spontane leersituaties Variatie in leermiddelen
23 mei 201235
Wat kan er beter?eindtermen
Concreter formuleren Te hoog gegrepen? (maatschappij) Absurd? (memoriaal, tijdsperioden)
23 mei 201236
Wat kan er beter?leerplannen
Verder dan de eindtermen. Nuttig? Aantal doelen mag krimpen Positief: nieuwe leerplannen zijn meer
gesloten.
23 mei 201237
Wat kan er beter?lerarenopleiding
Voldoende studiepunten en contacturen. 'instroom' verhogen Volgorde: cursorisch, thematisch,
projectmatig. Opgesplitst of niet? Teamwork: vakinhoudelijke en
pedagogische expertise Praktijkervaring Samenwerking
23 mei 201238
Wat kan er beter?Begeleiding-nascholing
Aanvangsbegeleiding Didactische navormingen Uitwisselen goede praktijkvoorbeelden Teamgerichte nascholing
23 mei 201239
Wat kan er beter?inspectie
Kijk in de diepte > kijk in de breedte
23 mei 201240
Wat kan er beter?schoolbeleid
Investeren inleerlijnenprojectenevaluatievakexperten?
23 mei 201241
Wat kan er beter?Overheid
Beperken aantal eindtermen Taalbeleid Opsplitsing directie: pedagogisch -
administratieve/organisatorische directeur Peilingsonderzoek Paralleltoetsen:
www.ond.vlaanderen.be/toetsenvoorscholen
23 mei 201242
peiling WO
Enquêtes
Leraren Studenten lerarenopleiding
23 mei 201243
Twaalfjarigen zijnniet wereldwijs— Helft haalt eindtermen ‘maatschappij’ voor wereldoriëntatie niet —
“Voor geenenkele leraar iswereldoriëntatiehet favoriete vak”
Doe mee aan dewo-enquêteBen je student in het laatste jaarvan de lerarenopleiding of leraarin het basisonderwijs? Geef jijook niet graag wereldoriëntatie?Of is wereldoriëntatie net jouwlievelingsvak? Vul de korte vragenlijstin via www.ond.vlaanderen.be/curriculum/peilingen/consultaties. Hetkost slechts vijf minuten van je tijd.
Leraren lager onderwijs:
Studenten 2e – 3e jaar lerarenopleiding:
Doe mee aan dewo-enquêteBen je student in het laatste jaarvan de lerarenopleiding of leraarin het basisonderwijs? Geef jijook niet graag wereldoriëntatie?Of is wereldoriëntatie net jouwlievelingsvak? Vul de korte vragenlijstin via www.ond.vlaanderen.be/curriculum/peilingen/consultaties. Hetkost slechts vijf minuten van je tijd.
Leraren lager onderwijs: 218
Studenten 2e – 3e jaar lerarenopleiding: 231
Geven leerkrachten en studenten graag WO?
Peiling: 27 procent geeft niet graag WO
Geven leerkrachten en studenten graag WO?
Peiling: 27 procent geeft niet graag WO
De verschillende domeinen van WO
• Welke zijn de (minst) favoriete domeinen van leerkrachten?
• Aan welke domeinen besteden leerkrachten het meeste tijd in de lessen?
• Welke domeinen zijn voor leerlingen het moeilijkst volgens leerkrachten?
leerkrachten leerlingengraag geven
tijds-besteding
moeilijkheids-graad
Natuur 1 1 1Tijd 2 2 4Ruimte 3 3 3Mens 4 4 2Maatschappij 5 5 5Brongebruik 6 6 6
Techniek 7 7 7
WO als leergebied
Leraren en aspirant leraren:
•Wereldoriëntatie is een leergebied waarin ik mijn creativiteit kan uitleven
•In de lessen wereldoriëntatie weet ik mijn leerlingen te boeien
•Wereldoriëntatie vind ik als leergebied minder belangrijk dan taal of rekenen
WO als leergebied
handboeken en het didactisch materiaal
Leraren en aspirant leraren:•Voor een les WO heb je meer voorbereidingstijd nodig dan voor een les wiskunde•Handboeken bieden een goede ondersteuning bij het geven van lessen WO•Ik geef liever WO met een zelfgemaakte bundel dan met een kant-en-klaar handboek
Leraren:•Ik beschik over genoeg didactisch materiaal om de verschillende domeinen van wereldoriëntatie te behandelen in de klas
handboeken en het didactisch materiaal
Voldoende onderlegd om WO te geven?
Leraren en aspirant leraren:•Ik voel me inhoudelijk veilig als ik wereldoriëntatie geef
Leraren:•Vanuit de lerarenopleiding en navorming ben ik goed voorbereid om de lessen WO op een geïntegreerde manier aan te pakken
Aspirant leraren:•Vanuit de lerarenopleiding ben ik goed voorbereid om lessen WO te geven•Ik kan de verschillende domeinen van WO op een geïntegreerde wijze aanbrengen
Voldoende onderlegd om WO te geven?
Aangepast aan ontwikkelingsniveau leerlingen
Leraren:
•De verwachtingen voor wereldoriëntatie zijn onvoldoende afgestemd op de leeftijd van de leerlingen.
Aangepast aan ontwikkelingsniveau leerlingen
Leerplannen, leerlijnen
Studenten:
•In mijn stagescholen word ik geïnformeerd over de leerlijn voor wereldoriëntatie.
Leraren:
•De leerlijn over de verschillende domeinen van WO voor de 6 jaren van het lager onderwijs is duidelijk. Elke leraar weet hoe ver hij moet gaan in zijn leerjaar.
Studenten:
•Leerplannen geven een goede ondersteuning bij het geven van de lessen wereldoriëntatie,
Leerplannen, leerlijnen
ondersteuning collega’s
Leraren:
•Voor wereldoriëntatie kan ik rekenen op ondersteuning en goede voorbeelden van collega’s
ondersteuning collega’s
WO en taal
Leraren en aspirant leraren:
•Wereldoriëntatie is vaak gericht op taalsterke leerlingen
WO en taal
Stagescholen als oefenplek voor de didactische visie vanuit de lerarenopleiding?
Aspirant leraren:
•In mijn stagescholen krijg ik de kans om de didactische visie de hogeschool mij aanleerde toe te passen
Stagescholen als oefenplek voor de didactische visie vanuit de lerarenopleiding?
De evaluatie van wereldoriëntatie
Leraren:
•Om wereldoriëntatie te evalueren, stel ik vooral kennisvragen
De evaluatie van wereldoriëntatie