..

ONAFHANKELIJK MAANDBLAD VOOR DE MELKVEEHOUDERIJ www.melkveebedrijf.nl

"'-,

-7 REPORTAGE ~\, ,/ . ~I

Maatschap De Haan in Beerta melkt drie keer daags

11.026kgmelkperkoeopHollandsegrupstalTEKST EN BEELD: JANET BEEKMAN

Zoveelmogelijkmelkperkoeproducerendoordriekeerdaagste melkenenkwalitatiefgoedvoerteverstrekkenopeengrupstal.EenbedrijfssysteemwaarvoormaatschapDeHaanbewustkiest.Dekoeienrealiserenjaarlijksgemiddeld11.026kgmelk.DeHaanbezetdaarmeedetweedeplaatsvantopmelkersin deprovincieGroningen.

In de akkerbouwstreek Oldambt ligt hetmelkveebedrijf van familie De Haan. In 1996'emigreerde' de familie De Haan van Breukelen(Utrecht) naar Beerta (Groningen)."We haddentoen twee bedrijven die vijf kilometer uit elkaarlagen", vertelt Code Haan, die met zijn zoonlennert in maatschap zit. "De verkaveling waserg ongunstig en we konden de huiskavel nietuitbreiden. Ook waren de grondprijzen inGroningen veel gunstiger dan in Utrecht." Coen zijn opvolger hadden in Beerta letterlijk deruimte om hun bedrijf verder te ontwikkelen. Zekochten twee blokken grond van elk 34 hectareen bouwden een compleet nieuw bedrijf opéén grote huiskavel.

Opmerkelijk is dat er in plaats van eenligboxenstal een Hollandse grupstal werdgebouwd. Het bonte gezelschap van rood- enzwartbonte koeien staat rustig te herkauwenop een dik pak stro. "Een grupstal biedt onzekoeien veel rust. Ze hebben allemaal een lig-en vreetplek en er zijngeen rangorde gevechten",zegt lennert. "Het dikke pak stro is goed voorde klauwen en het uier. Devaste mest is beter

voor de bemesting van de zware kleigrond."Rust en regelmaat zijnvolgens Coerg belangrijkvoor een hoge melkproductie.Met kwalitatief goed ruw- en krachtvoer en hetvoeren van veel vers gras wil de maatschap veelmelk per koe realiseren. "We fokken daarom opkoeien die makkelijk melken en veel ruwvoeraankunnen. We gebruiken Canadese enAmerikaansestieren van Semexen eigen stieren",vertelt Co.Het fokken van de roodbonte fokstierFerdinandleverdeDeHaanveelnaamsbekendheid.

Ferdinand,die verkocht is aan KIland van Cuijk,schoorde hoog op eiwit. Het eiwitpercentagesteeg van 3,39% in 1992 naar 3,67% in 2007.

Veelmelkper koeIn de recent gepubliceerde cijfers van hetmpr-jaar 2007 - 2008 staat familie De Haan

22 I MElKVEEBEDRIJFI NR9 I NOVEMBER2008 I REPORTAGE

Het automatische voersysteemdoseert acht keerper etmaal individueel bepaaldeporties krachtvoer.

met een economisch jaarresultaat (ejr) van2.699 euro op de tweede plaats in de provincieGroningen. Dejaarproductie van 11.026kg melkper koe wordt onder andere met drie keer daagsmelken gerealiseerd. "Het is efficiënter om950.000 kg melkquotum vol te melken met 94koeien dan met 135koeien. Devaste lasten perkoe zijn lager, je hoeft minder jongvee op tefokken en het is ook goed voor het milieu. Je

hebt minder mestafzet per 100 kg melk",steltlennert. Sinds de verhuizing naar Beerta is dedagproductie gestegen van 30 naar bijna 35kgmelk per koe.Eengroot aantal koeien passeerdede grens van 100.000 kg melk.

De melkkoeien staan jaarrond op stal, alleen dedroge koeien en pinken komen nog in de wei.Erwordt gemolken om 6.30 uur, om 14.30 uur

Naast Amerikaanseen Canadesestierenzet defamilie De Haan ook eigenstieren in.

Dekoeienzijngekopdegepletteenaangezuurdetarwe.Hetvoerenvaneigengraanbespaartookkrachtvoerkosten.

en om 22.30 uur. Doordeweeks melkt een lossearbeidskracht 's middags de koeien.Deochtend-en avondmelkingen doen Coen Lennert. Hetmelken gebeurt met een semi geautomatiseerdsysteem van SAC,waarbij de melkstellen viaeen railnaar de koeien worden geleid. Erkunnentien koeien tegelijkertijd worden gemolken.Elkemelking duurt circa vijf kwartier.

Defokkerij draagt ook bij aan goedeproductie.De erfenisvan de roodbonte stier Ferdinandiszichtbaar in veeleiwit.

Dedrogekoeienenpinkenlopenzolangmog~/ijkindewei.Opdeachtergrondhetbedrijfvanfamilie DeHaan.

Goedruwvoer"Zolanghet kan,voeren we zoveel mogelijkversgras. Het is onzin om het te schudden, te harken

en in te kuilen als het gras ook direct gevoerdkan worden. Dat kost allemaal extra tijd en geld,terwijl de koeien smullen van vers gras.Tenminste als je het maar kort genoeg maait",vertelt Co.Opcircade helftvan het graslandwordt alleen de eerste en tweede snede

gemaaid om in te kuilen."De latere snedeshebben te weinig suikers om snel te verzuren.Dat staat een goede conservering van de kuilenin de weg", zegt Lennert. Het zomerrantsoenbestaat uit een mengsel van geplette tarwe,maïs, bierbostel en mineralen. In de winter

wordt dit mengsel aangevuld met graskuil en

zo nodig met sojaraap voor extra eiwit. Hetgemengde voer wordt met een voerdoseerwagentwee keer daags voor de koeien gebracht. In dezomer wordt twee keerdaags vers gras verstrekt.De eigen tarwe vervangt een deel van hetkrachtvoer. De koeien krijgen maximaal 8 kgkrachtvoer per dag. Met het voeren vankwalitatiefgoed ruwvoer geven hoogproductievekoeien 60 kg melk per etmaal en enkele vaarzen50 kg melk per etmaal. De voerkosten vankrachtvoer en krachtvoerachtigen bedragen3,97euro per100kgmeetmelk.Dekostenvanhet voeren van eigen tarwe zijn circa 2,55europer 100 kg meetmelk. Detotale voerkostenkomen daarmee op 6,55euro per 100 kgmeetmelk. Het krachtvoer wordt verstrekt met

een eenvoudig geautomatiseerd systeem datacht keer per etmaal de koeien voert. De koeienhebben een sensor in het oor waarmee de

individueel bepaalde dagelijkse portiekrachtvoervoor de betreffende koe wordt gelost.

DiergezondheidIn de periode 2000 -2003 daalde demelkproductievan11.417kg naar8.968kg.Datwaszeerwaarschijnlijkte wijtenaan eenbesmette IBR-entstofen mycotoxinen in detarwe. Daardoorverminderdede weerstanden

gezondheidvan de koeien."Alsmelkveebedrijfin eenakkerbouwgebiedhebje eerderlast vande schimmel fusarium in gewassen. Dat vergroothet risicoop mycotoxinen in het ruwvoer ",weetLennertnu.SindsdefamilieDeHaan100

gram van het mineraal clinoptilolite in poeder-

vormperkoeverstrekt,zijn de problemenvoorbij."Weweten ookniet precieshoe hetwerkt, maar de leverancier claimt dat het

poedermycotoxinenbindt.Ookletten we nuscherperop demineralen-en vitaminen-voorziening.Vooralextraseleniumen vitamineEwerkenpositiefop de weerstandengezondheidvan onze koeien."

Coen Lennertvindendatdrie keerdaagsmelkenpositiefwerkt op de uiergezondheid."Met eenstrakmelkintervalvanacht uur,staande uiersnooit op knappen. Bijhoogproductieven is datbeter voorhet uier",vindtCo.Hetcelgetalzitrond 180en uierontsteking komt bijna niet voor.De uitval is met 17koeien per jaar laag.Aanhet jongveewordt circavijfmaandenkunstmelkverstrekt."Dat levertons goedontwikkelde vaarzen op die afkalven opgemiddeld 24 maanden." Voorlopig richtmaatschapDeHaanhaaraandachtop deoptimalisatie van de bedrijfsvoering. "Wehebben nu relatiefhogekostenen de melkprijsblijftachter.Het is nu niet de tijd om quotumof grondte kopen",vindt Co."Wewachtenhetmaareens evenrustigaf." ~

Lennertde Haan(35)houdt.inmaatschapmetzijnvader Co(65) circa 94 melkkoeienen 90 stuks jongvee in Beerta(Groningen). Het quotumbedraagt 95°.000 kg melk.Lennert en zijnvrouwlnge (33)

hebben twee dochters,Anouk A(2jaar) en Mirthe (6 maand). IJ

Lennert verricht de

arbeid op het bedrijfsamen rnet zijnvader.Een

groot deelvan hetlandwerkwordt uitbesteedaan de loonwerker.Vijfdagen inde week melkteen lossekrachtéén keerdaags dekoeien.

De koeien produceren gemiddeld 11.026kgmelk met 4,04 % vet en 3.57% eiwit en.

staan jaarrond op een grupstal.De drogekoeien staan in een potstal. De gemiddeldeleeftijd van de veestapel is 4jaar en 10maanden. De melk wordt geleverd aanDOCKaas.

Het melkveebedrijf heeft 54 hectare grondzelf in gebruik, waarvan 40 hectare graslanden 12hectare maïs. Een deel van de grondwordt verhuurd aan akkerbouwers voor deteelt van tarwe. Het basisrantsoen bestaat

uit een gemengd rantsoen met 60 % versgras of graskuil, 40 % maïs, geplette tarweb,s kg DS/koe/dag) én bierbostel (2,5kgDS/koe/dag). Dit wordt aangevuld mettwee soorten krachtvoer.

"Het is efficiënter om 950.000 kg quotum volte melken met 94 koeien dan met 135koeien';vinden Co en Lennert de Haan, die hun koeien

drie keer dal!gs melken.

M~lKVEEBEPRljFI NR9.1 NO\lEN\BER200~/ REPORTAGE! 23