Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel...

36
Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis Informatie voor aanvragende medisch specialisten, huisartsen en artsen 01121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 1 19-07-11 09:54

Transcript of Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel...

Page 1: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis

Informatie voor aanvragendemedisch specialisten, huisartsen en artsen

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 1 19-07-11 09:54

Page 2: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

2

Inhoudsopgave

Voorwoord Maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Algemene opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Voorwoord dhr . drs . P .H . Draaisma . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Hoofd: KNO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Hoofd: Neuro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Hoofd: Ogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Hals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Wervelkolom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Abdomen: Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Abdomen: Urologisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Genitalia: Man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Genitalia: Vrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Tractus Digestivus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Thorax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Schouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Knieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Bekken en Heupen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Polsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Enkels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Ellebogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Skelet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Pediatrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Weke delen & Extremiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Angiografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Interventie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Nawoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 2 19-07-11 09:54

Page 3: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

3

Voorwoord Maatschap

Met dit boekwerkje wil de maatschap Radiologie van het IJsselland Zieken­huis u handvatten geven om adequaat radiologisch onderzoek aan te vragen . Met de introductie van DBC’s is dit voor kwaliteit, maar ook voor de lokale profielen beheersing een voorwaarde . Ook worden assistenten op een snelle manier geholpen om in de radiologische diagnostiek hun weg te vin­den . Immers, er is de laatste jaren veel veranderd in de radiologie; Multislice CT, 1 .5 T MRI, digitale mammografie/biopsie en nog meer grote veranderin­gen staan voor de deur, zoals CT coronairen en CT colongrafie .De radiologen hebben bij de samenstelling naar overzichtelijkheid en beknoptheid gestreefd . De vermelde richtlijnen zullen bijgesteld worden wan­neer veranderingen in inzicht en stand der techniek daar “evidence based” aanleiding toe geven . Het boekwerkje heeft niet de pretentie volledig te zijn, maar het bevat naar ons idee wel de meest voorkomende vraagstellingen voor dit ziekenhuis . Het boekje dient als hulp voor de verwijzende arts bij het formuleren van een juiste aanvraag . Een correct geformuleerde aanvraag is per definitie doeltreffender en staat borg voor een snellere afhandeling . Vanzelfsprekend wordt daarmee het belang van de patiënt gediend, maar de maatschap poogt daarmee ook u, als collega in de medische dienstverle­ning, een handreiking te bieden .Wij hopen dan ook dat dit boekje u veel handigheid biedt .

Tot slot willen wij een woord van dank richten aan een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan het tot stand komen van deze brochure .

Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis.

Radiologen Maatschap IJsselland Ziekenhuis

­ dhr . T . van Boxsel­ mw . T . Cetinkaya­ mw . J .C .W . de Jonge­ mw . J .H .T . Journée­ dhr . dr . J .C . van Rijn­ dhr . A .K . Sing­ dhr . H .G .W . Smeets­ dhr . G .C . de Wit

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 3 19-07-11 09:54

Page 4: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

4

Algemene opmerkingen

• Eengoedenvolledigingevuldaanvraagformulierbevorderteencon­clusief beeldvormend onderzoek en voorkomt onnodige vertraging . Een goede dd is met name van belang bij MRI­ en CT­onderzoek, waarbij vele scanprotocollen speciaal voor specifieke vraagstellingen zijn ontwik­keld .

• VermeldtopdeaanvraagvooreenCT,MRIofanderbeeldvormendonderzoek waarbij intraveneus contrast vaak wordt toegepast, altijd bekende allergieën, stollingsafwijkingen en nierfunctiestoornissen (creati­nine, GFR .)

• Bijeen(CT-ofechogeleide)interventie/punctievandethoraxofabdo­men moet altijd de stollingstatus binnen 24 uur voorafgaande aan de procedure worden bepaald (INR, APTT en trombocyten) . Afhankelijk van interventie / punctie moet eventueel een dagopname zijn geregeld .

• Bedenkudatpatiëntenmeteenpacemaker,clip(s)inhethoofd,mogelijkmet een metalen corpus aliënum in het oog of met claustrofobie, de MRI niet in mogen . Onachtzaamheid of een onzorgvuldige anamnese kan een ernstige complicatie of een verloren kostbare MRI­plek betekenen . Met uw handtekening op het MRI aanvraagformulier geeft u als aanvra­ger te kennen geïnformeerd te zijn over eventuele contra­indicaties voor het MR­onderzoek! Als aanvrager bent u hier voor verantwoordelijk .

• Deimpactvaneenbeeldvormendonderzoekopdepatiëntwordtnietzelden door de aanvragende arts onderschat . Het is in het belang van de patiënt dat u als aanvrager e .e .a . goed uitlegt .

• Sommigeinformatieisinditboekjevolledigheidshalveinenkeletabellendubbel opgenomen .

1. Een beeldvormend (radiologisch) onderzoek dat geen aan­toonbare afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit !

2. Een 100 % diagnose is nooit mogelijk.

3. De diagnostische opbrengst is tegenwoordig niet rechteven redig met de hoeveelheid (dure) onderzoeken.

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 4 19-07-11 09:54

Page 5: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

5

Voorwoord raad van bestuur

Kwaliteit

In ons ziekenhuis is veel aandacht voor serviceniveau en kwaliteit . Ook de maatschap en de afdeling Radiologie zijn daar druk mee bezig . Dit boekje is een mooie en praktische bijdrage aan de diverse specialismen in het IJsselland Ziekenhuis en andere aanvragers . Het biedt een helpende hand bij het proces van het aanvragen voor radiologisch diagnostisch onderzoek . Een mooi overzicht van wat zinvol en van wat mogelijk is en welke randvoor­waarden vervuld moeten zijn om het proces goed te laten verlopen . Ik hoop dat hier veel gebruik van gemaakt gaat worden en daarmee de aanvraag goed is voorbereid . De eerste stap in het proces is daarmee genomen .

Vervolgens komt het moeilijkste: de analyse van de radiologische beelden . Bij de Bucky is dit te overzien, bij de echo ook, maar bij de CT en de MRI is de taak van de radioloog niet te benijden . Het aantal beelden lijkt schier onbeperkt . Elke innovatie biedt meer beelden en gedetailleerdere analyse­mogelijkheden . De vraag laat zich stellen naar de menselijke maat wanneer het over het verwerken van die stroom data gaat . Waar blijft de software om te ondersteunen bij de analyse? Hoe dan ook: minimalisering van de kans dat afwijkingen over het hoofd worden gezien is een topprioriteit en waar­schijnlijk is goede onderlinge samenwerking tussen specialismen daarvoor in de huidige situatie de enige beschikbare oplossing .

Met dit boekje toont de maatschap haar betrokkenheid en inzet om binnen het IJsselland Ziekenhuis daadwerkelijke stappen te zetten om tot goede sa­menwerking te komen . Ik hoop met succes, opdat de patiënt beter en sneller wordt bediend .Met vriendelijke groet,

Peter DraaismaRaad van Bestuur

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 5 19-07-11 09:54

Page 6: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

6

Hoofd: KNO 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Binnenoor afwijkingen CT­ASG MRI Bijv . bij glomus tumoren

Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd

Cholesteatoom: primair CT­masto­iden

Aandacht voor scutum, tegmen en gehoors­beentjes

Cholesteatoom: recidief MRI

N . VIII pathologie MRI Afbeelding van de N VII kern t/m de glandula parotis

Kaakgewricht pathologie MRI CT

Mastoïditis CT­ASG MRI

Middenoor afwijkingen CT­ASG MRI

Petrosumpathologie CT­ASG MRI

RIP in speekselklier Echo CT of MRI Eventueel MRI met i .v . Gd

RIP uitbreiding / stadie­ring in oropharynx

MRI

RIP uitbreiding / stadie­ring in nasopharynx

MRI

RIP uitbreiding / stadie­ring in hypopharynx

MRI

Sialolithiasis Sialo­grafie + Eisler

CT

Sinuspathologie CT X­sinus Eventueel MRI in geval van verdenking op een maligniteit

Welke delen pathologie X + echo MRI

ASG = Achterste SchedelGroeve

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 6 19-07-11 09:54

Page 7: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

7

Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Aneurysma CTA DSA DSA in een gespecia­liseerd centrum en bij voorkeur CTA / MRA in gespecialiseerd centrum

AVM (Arterio Veneuze Malformatie)

MRI / MRA

CT / CTA Bij voorkeur work­up in gespecialiseerd centrum

Bloeding (acuut) CT

Congenitale afwijking MRI

Demyelinisatie (bijv . multiple sclerose)

MRI Hersenen en/of spinaal

Fossa posterior patho­logie

MRI CT

Hersenstam pathologie MRI

Hersenzenuw pathologie MRI Aanvrager moet goed aangeven welke zenuw en/of kern verdacht is

Hoofdpijn eci CT MRI

Hypofyse­ en sella pathologie

MRI CT CT m .n . bij analyse (su­pra) sellaire calcificaties

Infarct (haemorrhagisch) cerebraal

CT MRI Zeer vroeg infarct meestal niet op CT zichtbaar

Infarct fossa posterior MRI CT

Infectie MRI CT

Metastasen (cerebraal, cerebellair, meningeaal)

MRI CT Met i .v . contrast zowel bij CT als MRI

Alzheimer / Dementie MRI

Epilepsia tarda MRI

Sinus (bijv . sagittalis of sigmoïdeus) trombose

MRI + MRA

CT met contrast

TIA CT Binnen 24 uur na op­name patiënt

Trauma (epi/subdurale bloedingen)

CT Alleen bij stabiele patiënt! (e .e .a . vlg . het traumaprotocol)

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 7 19-07-11 09:54

Page 8: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

8

Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Tumor (cerebraal en/of cerebellair)

MRI CT CT m .n . voor analyse calcificaties en bij onrus­tige patiënten

Vena cava superior syndroom

CT

Plexus cervicalis / bra­chialis

MRI

Plexus lumbalis CT + contrast

DSA = Digitale Subtractie Angiografie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 8 19-07-11 09:54

Page 9: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

9

Hoofd: Ogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Chiasma pathologie MRI

Corpus aliënum (bijv . metaalsplinter)

X­orbitae CT Cave: bij verdenking corpus aliënum NOOIT MRI !

Exophtalmus (bijv . M . Graves)

Echo door oogarts

CT

Gezichtsvelduitval MRI

Oogspier­afwijkingen Echo door oogarts

MRI Echo orbitae doet oog­arts zelf

Trauma, fractuur orbita X­orbitae CT Met reconstructies

Tumor Echo MRI of CT Echo orbitae doet oog­arts zelf CT bij analyse calcifi­caties

Vasculaire pathologie Echo CTA Echo orbitae doet oog­arts zelf

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 9 19-07-11 09:54

Page 10: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

10

Hals 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Abces Echo CT Retropharyngeaal abces bij kinderen

Halscyste Echo

Lip maligniteit stadiering MRI Echo + CT

Lymfomen Echo CT

Nadere analyse schild­klier pathologie

Echo­geleide cytologie / echo hals

X­trachea (verdrin­ging)

Kan poliklinisch geschie­den

Ontsteking Echo CT

Peritumorale tumoruit­breiding

MRI Coronale sequenties

RIP Echo MRI Bij verdenking RIP eerst gewone echo en in 2e instantie op andere datum een cytologische punctieMRI voor uitgebreid­heid RIP

RIP uitbreiding / stadie­ring in de hypopharynx

MRI

RIP uitbreiding / stadie­ring in de larynx

MRI

RIP uitbreiding / stadie­ring in de nasopharynx

MRI

RIP uitbreiding / stadie­ring in de oropharynx

MRI

Schildklierpathologie X­trachea + echo

Scintigra­fie

Screening (evt . pulse­rende) zwelling

Echo (Doppler)

CT

Tongmaligniteit stadie­ring

MRI

Vaatpathologie (carotis­stenose)

Duplex (door vaatlab)

MRA

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 10 19-07-11 09:54

Page 11: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

11

Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Abces peri­/epiduraal MRI

Bloeding of zenuw / myelumcompressie na trauma

MRI

Caudasyndroom MRI

Fractuur X­wervel­kolom

CT+MPR MPR = in meerdere richtingen

Fractuur: nadere ana­lyse type en stabiliteit

CT MRI

Halsribben X­CWK AP Alleen AP nodig: C2 moet afgebeeld zijn!

HNP c .q . discusprolaps MRI CT NB: HNP kan niet worden aangetoond of uitgesloten op een X­WK

Infectie algemeen MRI CT

Kanaalstenose MRI CT

Littekenweefsel na HNP operatie

MRI Gadolineum intraveneus na 6 maanden post­OK

Metastasen: peri­/epi­duraal

MRI

Metastasen: vertebrae MRI Isotopen­scan

Bij verdenking meta’s: zowel MRI TWK + LWK aanvragen!

Myelumpathologie MRI Bij tumor: Gadolineum intraveneus

Ossale pathologie X­WK CT

Scheuermann X­TLWK Staande houding

Scoliose en houdingsaf­wijking

X­hele wervel­kolom

Hele WK + bekkenrand in 2 richtingen met “grid” : vraag om een “geplakte” opname

Screening CWK, TWK of LWK

Spondylitis MRI CT

Spondylodiscitis MRI

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 11 19-07-11 09:54

Page 12: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

12

Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Tumor MRI CT Eerst (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

MPR = MultiPlanar Reconstruction

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 12 19-07-11 09:54

Page 13: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

13

Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Abces CT

Acuut Aneurysma Aortae Abdominalis (AAAA)

Echo CT Echo bij instabiele spoedpatiënt op de SEH

Aortadissectie CT

Appendixpathologie Echo CT

Ascites Echo CT BOZ zeer ongevoelig voor aantonen of uitslui­ten ascites!

Beklemde (epigastrische) buikwandbreuk

Echo CT

Bijnier RIP MRI CT + blanco CT

Bilioom Echo CT

Cholangitis Echo MRCP/ERCP

Cholecystolithiasis Echo + BOZ

ERCP

Cholestatische lever­functiestoornissen

Echo MRCP / ERCP

Afhankelijk van echo en galwegdilatatie en lab .waarden MRCP of ERCP overwegen

Choledocholithiasis Echo MRCP / ERCP

Vaak overigens steen niet zichtbaar op Echo, wel de galwegverwij­ding!

Diverticulitis Echo CT

Drainage (abces e .d .) CT Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen

Fistel Fistulo­gram + BOZ

MRI MRI met eventueel opspuiten fistel

Follow up AAA Echo Of echo duplex via vaatlab .

Haematoom Echo CT

Hepatomegalie Echo

Hernia inguinalis/fe­moralis

Echo CT

Hernia umbilicalis Echo CT

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 13 19-07-11 09:54

Page 14: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

14

Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Hernia Spigeli Echo CT

Ileus BOZ CT Zowel liggend als staande opname (dia­fragmakoepels erop!) bij eerste keer; later liggend vervolgen

Infiltraat CT

Levercirrhose Echo CT

Leverhaematoon of laceratie

Echo CT

Levermetastasen: initiële work­up

Echo CT 3 of 4 fasen onderzoek

Levermetastasen: follow­up

CT of echo

Afhankelijk van uit­gangssituatie wel of geen fasen onderzoek CT

Levertumor (hepatoom, HCC, FNH, adenoom)

CT MRI 3 of 4 fasen onderzoek

Lymfomen CT

Miltmetastasen CT

Milthaematoom of Laceratie

CT Echo

Nadere analyse RIP (le­ver, milt, pancreas, etc)

CT MRI bij evt . bijniertumor, DSA soms bij hyperne­froom

Pancreatitis CT

Pancreastumor CT

Psoashaematoom CT

Punctie­biopsie CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen

Rectus abdominishae­matoom

Echo CT

Screening buikpatho­logie

Echo + BOZ

CT Bij adipeuze patiënten en/of veel darmgas: CT

Splenomegalie Echo

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 14 19-07-11 09:54

Page 15: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

15

Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Trauma abdominaal (nier, lever, milt etc .)

Echo CT Gradering . Patiënt moet stabiel zijn . Geen iv .contrast bij shock: cave nierfunctiestoor­nis . Bij multitraumatisé spiraal CT van thorax en abdomen .

Trauma abdominaal bij kinderen

Echo CT

Tumor CT

MRCP = Magnetic Resonance Cholangio Pancreaticografie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 15 19-07-11 09:54

Page 16: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

16

Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Afvloedbelemmering Echo

Bekkennier Echo

Blaastumor Echo + cystosco­pie

CT CT voor stadiëringCystoscopie door uroloog

Blaasconcrement Echo+ BOZ

Haematoom na urologi­sche chirurgie

CT

Haematurie CT – IVP < 40 jaar echo + x­BOZ> 40 jaar CT ­ IVP

Hydronephrose Echo

Lekkage na radicale prostatectomie

retrogradeurethro­grafie

Door uroloog

Nadere analyse pyelum / ureter pathologie

retrogradepyelogra­fie

Door uroloog

Nefrolithiasis CT Vervolgen met BOZ en echo

Niercysten Echo CT

Nierhaematoom / lace­ratie trauma

CT Arterieel, veneuze en late fase

Niertumor CT Echo CT: 2 fasen met 2 keer contrast bolus

Nierhaematoom / laceratie

CT

Prostaathypertrophie / prostaatca .

Endoana­le echo

CT + MRI CT / MRI voor stadiëringEndoanale echo door uroloog

Reflux MCUG

Renale hypertensie (aa . renalis stenose)

MRA Angiogra­fie

Retroperitoneale fibrose CT

Screening urologische pathologie (oa . lithiasis)

Echo + BOZ

CT blanco Soms retrograde pye­lografie voor nadere analyse

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 16 19-07-11 09:54

Page 17: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

17

Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Ureterconcrement CT blanco IVU

Urachuscyste Echo CT

Urachusfistel Fistulo­gram

Ureterpathologie CTU

Urethra Zie genitalia man

Urethramaligniteit (ingroei omgevende structuren)

MRI

MRA = Magnetic Resonance AngiographyMCUG = Mictie Cysto UrethroGrafie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 17 19-07-11 09:54

Page 18: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

18

Genitalia: Man 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Cryptorchisme Echo

Epididymitis Echo (Doppler)

Haematoom Echo

Hydocèle Echo

Orchitis Echo (Doppler)

Prostaatafwijkingen en / of groottebepaling

Endoana­le echo

MRI Endo­echo door uroloogMRI bij verdenking maligniteit

Spermatocèle Echo

Testis tumor Echo Echo binnen 24 uur bij sterke verdenking op testis RIP

Torsio Testis Echo (Doppler)

Spoedindicatie

Trauma Echo

Urethra: strictuur, klep, lekkage

Retrograde urethro­grafie

MCUG

Varicocèle Echo Valsalva procedure en onderzoek in staande houding is belangrijk

MCUG = Mictie Cysto UretroGraffie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 18 19-07-11 09:54

Page 19: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

19

Genitalia: Vrouw 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Adnexcyste Transabd . echo

Transvagi­nale echo

Transvaginale echo’s al­leen bij gynaecoloog

Cervix RIP MRI CT Transvaginale echo bij cervixCA evt . aanvullend

Endometriose Via gy­naecoloog

MRI

EUG Transvagi­nale Echo

Transvaginale echo’s al­leen bij gynaecoloog

IUD zoek X­bekken Echo

Onderbuikklachten: screening

Echo

Ovariumtumor Echo CT

PID = Pelvic Inflamma­tory Disease

CT

Pelvimetrie MRI X­foto

Stress­incontinentie MCUG

Subfertiliteit (primair of secundair)

HSG (lap ./hystero­scopie)

Uterus myoom Echo MRI / transvagi­nale echo

Zwangerschapsevaluatie Transvagi­nale echo

Transab­dom . echo

Beide echo’s alleen bij gynaecoloog

HSG = Hystero Salpingo GrafieMCUG = Mictie Cysto UretroGraffie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 19 19-07-11 09:54

Page 20: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

20

Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Oesofagus:

Divertikel (Zenker) X­Oeso­phagus

Scopie

Hernia diafragmatica Scopie

Maligniteit Scopie

Oesofagitis Scopie

Reflux Scopie

Status na chirurgie i .v .m . naadlekkage

X­Oeso­phagus met Om­nipaque

Maag:

Maligniteit Scopie

Status na chirurgie i .v .m . naadlekkage

X­Oeso­phagus met Om­nipaque

Scopie

Ulcus / gastritis Scopie

Dunne darm:

Coeliakie MRI Scopie Duodenumbiopten enScopie door MDL­arts

Crohn MRI DDP

Meckel’s divertikel Isotopen­scan

Stenose MRI DDP

Streng

Colon:

RIP Scopie X­colon Scopie door MDL­arts

colitis Scopie Scopie door MDL­arts

Defaecatie probleem Defaeco­grafie

Diverticulitis Echo CT Secundair scopie van­wege mogelijk onderlig­gende maligniteit

Divertikels X­colons­copie

X­ colon Scopie door MDL­arts

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 20 19-07-11 09:54

Page 21: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

21

Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Poliepen scopie scopie Scopie door MDL­arts

Postoperatieve naadlek­kage

X­colon met Om­nipaque

CT + rectaal of oraal Omnipa­que

Stenose X­colon scopie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 21 19-07-11 09:54

Page 22: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

22

Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Airtrapping In­ & exspiratie X­thorax

Aneuysma aorta tho­racalis

CT

Aortadissectie CT MRI Evt . angiografie

Bronchiëtasiën HRCT

Diafragma beweging (paradoxaal)

doorlich­ting

Haemoptoë X­thorax CT

Hoesten en dyspnoe X­thorax + evtentu­eel X­sinus

Interstitiële pathologie:

IPF of UIP HRCT

Sarcoïdose HRCT

Pneumoconiose HRCT

Asbestose HRCT

Longembolie CTA Binnen 24 uur tenzij er contra­indicatie is voor start antistolling is

Markering punctieplaats bij pleuravocht

Echo

Metastasen CT PET

Nadere analyse afw . Op X­thorax

CT Vrijwel alle indicaties CT

Pericardvocht Echo door cardio­loog

CT

Pleuravocht drainage Echo mar­kering

CT Echomarkering voor drainage door longarts

Pneumothorax In­ & expriratie X­thorax

CT

Punctie CT Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 22 19-07-11 09:54

Page 23: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

23

Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Sarcoideose pulmonaal HRCT

Screening X­thorax Altijd 2 richtingen, tenzij preoperatief of bedthorax

Thoracale pijn X­thorax

Thoraxwandpathologie (infectie, tumorinvasie)

MRI CT

Trauma X­thorax + ribde­tail

CT Bij multitraumatisé spiraal CT van thorax en abdomen

Tumorstadiering CT­ thoraxabdomen

CT thorax en abdomen in 1 sessie . PET elders

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 23 19-07-11 09:54

Page 24: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

24

Schouders 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Arthritis X­schouder Echo Eventueel gevolgd door MRI

Arthose X­schouder CT

Bursitis (kakdeposities) X­schouder MRI

Congenitale afwijkingen X­schouder CT

Corpus aliënum X­schouder

Corpus liberum X­schouder CT

Cuff pathologie MRI Echo

Fractuur nadere analyse CT

Frozen schoulder X­schouder MRI

Impingement MRI

Infectie X­schouder CT

Kraakbeen afwijkingen MRI­ arhrogra­fie

Arthro­CT

Labrum pathologie MRI­ athrogra­fie

Arthro CT

Luxatie X­schouder Altijd een Loose opname

Painfull arc X­schouder

Synoviale pathologie MRI Arthro­CT

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 24 19-07-11 09:54

Page 25: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

25

Knieën 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Acuut trauma met hydrops

X­knie MRI

Arthritis X­knie MRI

Arthrose X­knie

Baker’s cyste Echo MRI

Corpus aliënum X­knie

Corpus liberum X­knie CT

Fractuur nadere analyse CT

Infectie X­knie MRI

Kraakbeen pathologie MRI Bijv . retropatellaire chondromalacie (op X­foto niet beoordeelbaar)

Kruisband of collaterale band pathologie

MRI

Meniscuscyste MRI

Meniscusscheur MRI

Osgood Schlatter X­knie Zijdelings met weke delen techniek

Osteochondritis dis­secans

X­knie MRI X­foto: poortopname noodzakelijk

Osteonecrose MRI

Osteochondraal defect MRI

Retropatellaire chondro­pathie

MRI

Ruptuur lig . patellae MRI

Trauma X­knie CT

Tumor X­knie CT + MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

Vasculair (bijv . DVT v . pop .; aneurysma a . pop .)

Echo MRI Preoperatief soms angio noodzakelijk

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 25 19-07-11 09:54

Page 26: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

26

Bekken & Heupen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Arthritis X­bekken MRI

Arthrose X­bekken

Bekkenfractuur nadere analyse

X­bekken inlet / outlet

CT

Congenitale afwijking X­bekken CT

Dubieuze collum frac­tuur op X­foto

CT MRI Coronale SE T1 en T2 is diagnostisch

Femurkopnecrose MRI

Infectie X­bekken MRI Soms is MRI nuttig voor nader onderzoek

Metastasen X­bekken MRI

Sacroiliïtis X­bekken CT / MRI

Symfysiolyse X­bekken ‘ooievaar’

Transient osteoporose MRI

Trauma X­bekken CT

Tumor X­bekken CT + MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . biopsie!

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 26 19-07-11 09:54

Page 27: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

27

Polsen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Arthrose X­pols

Arthritis X­pols Nucleair scan

Carpale instabilteit CT­ arhro­grafie

Congenitale afwijking X­pols CT

Ganglion en cyste Echo MRI

Infectie X­pols MRI

Lig . triangulare (TFCC) pathologie

MRI

Pseudoarthrose (bijv . os naviculare)

CT

Trauma X­pols CT

Tumor X­pols CT / MRI Eerst beeldvormende diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 27 19-07-11 09:54

Page 28: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

28

Enkels 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Achillespees pathologie Echo MRI

Arthritis X­foto MRI

Arthrose X­foto

Bandletsel MRI Deze vraagstelling kan niet worden beantwoord met X­enkel!

Congenitale afwijking X­foto CT

Fractuur nadere analyse CT Coronale en sagittale MPR

Infectie X­foto MRI

Kraakbeen pathologie MRI

Osteochonditis disse­cans (talus mn .)

X­foto MRI

Trauma X­foto CT

Tumor X­foto MRI

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 28 19-07-11 09:54

Page 29: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

29

Ellebogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Arthritis X­foto MRI

Arthrose X­foto

Corpus liberum X ­foto CT

Infectie X­foto MRI Soms is MRI nuttig voor nader onderzoek + i .v . Gd

Kraakbeenpathologie MRI

Trauma X­foto CT

Tumor X­foto CT / MRI Eerst beeldvormende (MR) diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 29 19-07-11 09:54

Page 30: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

30

Skelet 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Metastasen in het skelet Scintigrafie MRI van verdacht gebied

Metabole stoornis Scintigrafie Botbiopt

Osteoporose/botdensi­tometrie

X­TLWK + DEXA

Via nucleaire genees­kunde

Paget X­foto Scintigra­fie

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 30 19-07-11 09:54

Page 31: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

31

Pediatrie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Congenitale heup­dysplasie tussen 3 – 9 maanden

Echo X vgl . Rosen

Congenitale heupdys­plasie bij kinderen > 9 mnd .

X­bekken Afhangende beentjes

Coxitis fugax Echo + X­foto

X­foto voor uitsluiten M . Perthes of epifysiolyse

Hartafwijking (links rechts shunt)

X­thorax Echo Door cardioloog

Invaginatie BOZ + Echo

X­colon Reductie invaginatie met Omnipaque 200 (max . 1 meter waterdruk)

M . Perthes X­foto MRI AP + 45 graden

Positie PH elektrode X­Thorax Tip pH­elektrode 3 thoracale wervelhoogten boven cardio­oesofaga­le overgang

Pylorushypertrophie Echo X­maag

Screening intracran . Pa­thogogie bij zuigelingen

Echo schedel

MRI / CT

Spina bifida bij zuigeling Echo + LWK

MRI

Trauma abdominaal bij kinderen

Echo CT

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 31 19-07-11 09:54

Page 32: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

32

Weke delen & Extremiteiten

1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Fistel Fistulo­gram

Pseudoarthrose na frac­tuur pijpbeenderen

X­foto CT + MPR

Zwelling of RIP X­foto + Echo

MRI Eerst beeldvormende diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

Nadere analyse RIP CT en/of MRI

CT voor analyse calcifi­caties . Eerst diagnostiek en dan pas evt . punctie of biopsie!

Beenlengte bepaling Geplakte benen

Scoliose Wervelko­lom

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 32 19-07-11 09:54

Page 33: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

33

Angiografie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Aneurysma cerebraal MRA CTA

Aorta / bekken vaatpa­thologie

CTA MRA

Diepe veneuze trombose bekken / benen

Echo­ doppler

Phlebo­grafie / evt . herhaling echo­doppler

Perifere vaatproblemen in de benen, obliterend vaatlijden

MRA DSA

Stenose carotiden Echo­ doppler door vaatlab .

CTA / MRA

Doppleronderzoek op de functieafdeling

Trombose (arterieel) bekken/benen

MRA DSA / CTA

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 33 19-07-11 09:54

Page 34: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

34

Interventie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen

Abcesdrainage CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen

Cystepunctie abdomi­naal

CT Echo Graag 1 dag voor ingreep APTT, INR en thrombo’s laten bepalen

Cystepuntie hals Echo

Galsteenextractie ERCP Door MDL artsen

Galwegdrainage ERCP PTC PTC nu nog elders gedaan

Nefrostomie Echo Wordt door de urologen zelf uitgevoerd

Percutane angioplastiek (Dotter of stent)

DSA Na work­up middels MRA

Embolisatie (bloeding of tumor)

DSA Wordt niet in IJsselland ZH gedaan

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 34 19-07-11 09:54

Page 35: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

35

Nawoord

1 . Deze leidraad is voor intern gebruik van het IJsselland ziekenhuis en voor huisartsen .

2 . Aansprakelijkheid beeldvormende radiodiagnostiek Beeldvormende radiodiagnostiek dat geen aantoonbare afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit . De aanvrager van beeldvormende diagnostiek is verantwoordelijk voor het adequaat afronden van de diagnostiek .

3 . De maatschap is te allen tijde bereid om nieuwe inzichten te implementeren zowel vanuit de eigen beroepsgroep als vanuit overige specialismen .

4 . De maatschap is altijd tot overleg bereid op werkdagen of anders via de telefoniste: via de telefooncentrale tel . 010 ­ 258 5000 en dan kunt u vragen naar pieper 6000 .

© 2010 ­ Maatschap Radiologie IJsselland Ziekenhuis 2e druk 2011

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 35 19-07-11 09:54

Page 36: Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ... · Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i .v . Gd Cholesteatoom: primair CTmasto iden Aandacht voor scutum, tegmen

IJsselland ZiekenhuisPrins Constantijnweg 22906 ZC Capelle a/d IJsselTelefoon: 010 – 258 5000

Buitenpolikliniek NesselandeCypruslaan 4103059 XA RotterdamTelefoon: 010 – 258 5700

Buitenpolikliniek KrimpenVanaf 2012 in de nieuwbouw van Gezond­heidscentrum Krimpen aan de Groenendaal

www.ysl.nl

201121488 IJsselland Brochure Radiologie.indd 36 19-07-11 09:54