OMKADERING IN HET GEWOON VOLTIJDS SECUNDAIR … · Web viewEen schoolbestuur kan er ook...
268
Agentschap voor Onderwijsdiensten Koning Albert II-laan 15, 1210 Brus sel Afdeling scholen secundair onderwijs en deeltijds kunstonderwijs In deze cursus belichten we een aantal belangrijke momenten in de schoolloopbaan van een leerling in het voltijds secundair onderwijs. We besteden in het bijzonder aandacht aan de administratie die daarbij aan bod komt. Versie schooljaar 2015-2016: februari 2016 SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS [INSCHRIJVINGSRECHT, TOELATINGSVOORWAARDEN, LEERLINGENDOSSIER, LEERPLICHT, AFWEZIGHEDEN, STUDIEBEWIJZEN]
Transcript of OMKADERING IN HET GEWOON VOLTIJDS SECUNDAIR … · Web viewEen schoolbestuur kan er ook...
A g e n t s c h a p v o o r
O n d e r w i j s d i e n s t e n
K o n i n g A l b e r t I I - l a a n 1 5 ,
1 2 1 0 B r u s s e l
Afdeling scholen secundair onderwijs en deeltijds
kunstonderwijs
In deze cursus belichten we een aantal belangrijke momenten in de schoolloopbaan van een leerling in het voltijds secundair onderwijs. We besteden in het bijzonder aandacht aan de administratie die daarbij aan bod komt.
Versie schooljaar 2015-2016: februari 2016
SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS
[INSCHRIJVINGSRECHT, TOELATINGSVOORWAARDEN, LEERLINGENDOSSIER, LEERPLICHT, AFWEZIGHEDEN, STUDIEBEWIJZEN]
Inhoud
1. Woord vooraf.....................................................................................................................................9
2. Structuur en organisatie van het so...............................................................................................10
2.1. Algemeen..............................................................................................................................................10
2.2. Structuur..............................................................................................................................................122.2.1. De onderwijsstructuur: opbouw....................................................................................................................12
2.2.2. Structuur in de onderwijsinstelling...............................................................................................................15
2.3. Organisatie...........................................................................................................................................152.3.1. Organisatie van het schooljaar......................................................................................................................15
2.3.2. Stages............................................................................................................................................................17
2.3.3. Evaluatie........................................................................................................................................................19
2.3.4. Vakantie.........................................................................................................................................................20
2.3.5. Het schoolreglement......................................................................................................................................22
2.3.6. De klassenraad...............................................................................................................................................24
2.3.7. Lesbijwoning in een andere school...............................................................................................................30
3. HET INSCHRIJVINGSRECHT...................................................................................................31
3.1. Algemeen..............................................................................................................................................31
3.2. De inschrijving van een leerling: beginselen.....................................................................................313.2.1. Algemeen......................................................................................................................................................31
3.2.2. De start van de inschrijvingen.......................................................................................................................33
3.2.3. Geldigheid van de inschrijving.....................................................................................................................33
3.2.4. Inschrijvingsregister......................................................................................................................................35
3.3. Capaciteit en volzetverklaring............................................................................................................40
3.4. Voorrang...............................................................................................................................................423.4.1. Algemeen......................................................................................................................................................42
3.4.2. Voorrang voor leerlingen van dezelfde leefentiteit.......................................................................................44
3.4.3. Voorrang voor kinderen van personeelsleden...............................................................................................44
3.4.4. Voorrang voor kinderen met ten minste één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is........45
3.4.5. Voorrang voor leerlingen van dezelfde campus............................................................................................46
3.4.6. Voorrang voor indicator- en niet-indicatorleerlingen....................................................................................47
3.4.7. De vrije inschrijvingsperiode........................................................................................................................50
3.5. Weigeringen..........................................................................................................................................513.5.1. Toelatingsvoorwaarden.................................................................................................................................51
3.5.2. Alternerend schoollopen...............................................................................................................................52
3.5.3. Capaciteit.......................................................................................................................................................52
3.5.4. Uitsluitingen..................................................................................................................................................53
3.5.5. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.............................................................................................54
3.5.5.1. De leerling heeft specifieke onderwijsbehoeften maar heeft géén verslag...............................................54
3.5.5.2. De leerling beschikt over een gemotiveerd verslag of is GON-leerling...................................................54
3.5.5.3. Inschrijvingsrecht onder ontbindende voorwaarde voor leerlingen met een verslag...............................54
3.5.5.4. Wijzigende nood aan aanpassingen tijdens de schoolloopbaan in het gewoon onderwijs.......................56
3.5.5.5. Beoordeling van de redelijkheid van aanpassingen..................................................................................56
3.5.6. Weigeringsprocedure.....................................................................................................................................58
3.5.7. Bemiddeling..................................................................................................................................................59
3.6. Aanmeldingsprocedure.......................................................................................................................59
3.7. LOP.......................................................................................................................................................623.7.1. Samenstelling................................................................................................................................................63
3.7.1.1. Onderwijspartners.....................................................................................................................................63
3.7.1.2. Niet-onderwijspartners..............................................................................................................................64
3.7.2. Bevoegdheden...............................................................................................................................................64
3.8. Commissie leerlingenrechten..............................................................................................................65
4. Toelatings- en overgangsbepalingen..............................................................................................68
4.1. Algemeen..............................................................................................................................................68
4.2. Algemene principes..............................................................................................................................684.2.1. Algemene principes voor toelating...............................................................................................................68
4.2.1.1. Met welk oriënteringsattest moeten we rekening houden?.......................................................................68
4.2.1.2. De toelatingsklassenraad...........................................................................................................................69
4.2.1.3. Deliberatie op het einde van een graad.....................................................................................................71
4.2.1.4. Overgaan met tekorten in het eerste leerjaar van een graad.....................................................................71
4.2.1.5. Examencommissie....................................................................................................................................72
4.2.1.6. Overstap vanuit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling (buitenlandse school, Frans-of Duitstalige school
binnen België) of vanuit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers................................................................73
4.2.1.7. Huisonderwijs...........................................................................................................................................73
4.2.1.8. Leeftijd......................................................................................................................................................73
4.2.2. Algemene principes voor overgangen...........................................................................................................74
4.3. Bijkomende toelatingsvoorwaarden...................................................................................................744.3.1. Medische geschiktheid..................................................................................................................................75
4.3.1.1. Leerlingen die met voeding in aanraking komen......................................................................................75
4.3.1.2. Specifieke richtingen................................................................................................................................75
4.3.2. Topsportstatuut..............................................................................................................................................76
4.3.3. Geschiktheidsproeven...................................................................................................................................76
4.3.3.1. Ballet, modern ballet, dans, muziek, woordkunst-drama..........................................................................76
4.3.4. Onberispelijk gedrag.....................................................................................................................................76
4.4. Het modulair onderwijs......................................................................................................................764.4.1. Voltijds gewoon secundair onderwijs............................................................................................................76
4.4.2. HBO-verpleegkunde......................................................................................................................................77
4.5. Overzicht per jaar en onderverdeling................................................................................................784.5.1. Eerste leerjaar van de eerste graad................................................................................................................79
4.5.2. Tweede leerjaar van de eerste graad – beroepsvoorbereidend leerjaar.........................................................80
4.5.3. Eerste leerjaar van de tweede graad..............................................................................................................81
4.5.4. Tweede leerjaar van de tweede graad............................................................................................................82
4.5.5. Eerste leerjaar van de derde graad.................................................................................................................83
4.5.6. Tweede leerjaar van de derde graad..............................................................................................................84
4.5.7. Derde leerjaar van de derde graad.................................................................................................................86
4.5.8. Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers.......................................................................................88
5. Leerlingendossier / LEERLINGGEBONDEN DOCUMENTEN................................................91
5.1. Algemeen..............................................................................................................................................91
5.2. Administratieve documenten..............................................................................................................915.2.1. Inschrijvingsregister......................................................................................................................................91
5.2.2. Stamboekregister...........................................................................................................................................92
5.2.3. Individuele steekkaart...................................................................................................................................95
5.2.4. Aanwezigheidsregisters.................................................................................................................................99
5.2.5. Registratiefiche van de leerling...................................................................................................................102
5.2.6. Bewijsstukken van afwezigheden...............................................................................................................104
5.2.7. Administratief leerlingendossier.................................................................................................................104
5.2.8. Leerlingenkenmerken..................................................................................................................................105
5.3. Leerlingendocumenten......................................................................................................................1125.3.1. Notulen........................................................................................................................................................112
5.3.2. Processen-verbaal........................................................................................................................................112
5.3.3. Evaluatiedocumenten (SO/2003/02; punt 4)...............................................................................................118
5.3.4. Stagedocumenten (S0/2002/09; punt 7)......................................................................................................118
5.3.4.1. De leerlingstageovereenkomst................................................................................................................118
5.3.4.2. Het stagereglement..................................................................................................................................119
5.3.4.3. Algemeen stagedossier...........................................................................................................................123
5.3.4.4. Individueel stagedossier..........................................................................................................................124
5.3.4.5. Stageschrift.............................................................................................................................................125
5.3.4.6. Zending leerlingenstages (SO/2007/05; 12)...........................................................................................125
5.3.5. Schriften, huistaken, (model-)werkstukken (SO/2003/02; 5).....................................................................125
5.3.6. Klasagenda..................................................................................................................................................125
6. LEERPLICHT..............................................................................................................................127
6.1. Algemeen............................................................................................................................................127
6.2. Duur van de leerplicht.......................................................................................................................127
6.3. Vrijstelling van de leerplicht.............................................................................................................128
6.4. Kinderen met een vreemde nationaliteit - kinderen zonder wettig verblijfsstatuut....................130
6.5. Hoe kan aan de leerplicht voldaan worden?...................................................................................1316.5.1. Huisonderwijs..............................................................................................................................................132
6.5.1.1. Definitie..................................................................................................................................................132
6.5.1.2. Verklaring van huisonderwijs en uiterste instapdatum...........................................................................132
6.5.1.3. Verplichte deelname aan de examens van de examencommissie van de vlaamse gemeenschap...........132
6.5.1.4. Controle door de onderwijsinspectie......................................................................................................134
6.6. Hoe controleren we de leerplicht?....................................................................................................135
6.7. In- en uitschrijvingen........................................................................................................................138
6.8. Wat als de leerplicht niet gerespecteerd wordt?.............................................................................139
7. Afwezigheden van leerlingen.......................................................................................................141
7.1. ALGEMEEN...........................................................................................................................................141
7.2. REGISTRATIE EN WETTIGING VAN AFWEZIGHEDEN.............................................................................1417.2.1. Van rechtswege gewettigde afwezigheden..................................................................................................141
7.2.2. Afwezigheid om medische redenen (Code Z of D).....................................................................................142
7.2.3. Afwezigheid omwille van moederschapsverlof (Code J)...........................................................................143
7.2.4. Afwezigheid ingevolge topsportconvenant (Code C).................................................................................143
7.2.5. Afwezigheid ingevolge topkunstenstatuut (Code C)..................................................................................144
7.2.6. Afwezigheid ingevolge een uitsluiting als tuchtmaatregel (Code T)..........................................................144
7.2.7. Afwezigheid in een structuuronderdeel van het studiegebied ballet van het voltijds secundair onderwijs
(Code C) 144
7.2.8. Overige van rechtswege gewettigde afwezigheden (Code R).....................................................................145
7.3. DOOR DE SCHOOL GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN.............................................................................1467.3.1. Afwezigheden die verband houden met het gedurende een bepaalde periode van het schooljaar niet
ingeschreven zijn in een school....................................................................................................................................146
7.3.2. Afwezigheden die verband houden met het gedurende een bepaalde periode van het schooljaar niet volgen
van het lesprogramma...................................................................................................................................................147
7.3.3. Afwezigheden die verband houden met revalidatie tijdens de lesuren.......................................................147
7.3.4. Stages..........................................................................................................................................................149
7.4. Problematische afwezigheden...........................................................................................................1497.4.1. Registratie....................................................................................................................................................149
7.4.2. Begeleiding..................................................................................................................................................150
7.4.3. Koppeling aan schooltoelagen....................................................................................................................152
7.4.4. Zorgwekkende dossiers...............................................................................................................................152
7.5. Onderwijs aan huis voor zieke jongeren..........................................................................................153
8. Flexibele leertrajecten..................................................................................................................156
8.1. Vrijstellingen......................................................................................................................................1568.1.1. het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma om een bijkomende
kwailificatie te behalen.................................................................................................................................................156
8.1.2. Het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma van een opleiding Se-n-Se
156
8.1.3. Het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma waarvoor de leerling al
eerder geslaagd is en de verplichte vervanging door een alternatief programma.........................................................157
8.1.4. Het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma omwille van
hoogbegaafdheid, leermoeilijkheden of leerachterstanden van de leerling en de verplichte vervanging door een
alternatief programma...................................................................................................................................................157
8.1.5. het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma en de verplichte vervanging
door een alternatief programma als specifieke maatregel voor ziekte of ongeval........................................................158
8.1.6. het vrijstellen van bepaalde doelen van het curriculum voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften
159
8.1.7. het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma omwille van uitzonderlijke
artistieke of sportieve talenten van de leerling.............................................................................................................160
8.2. Spreiding.............................................................................................................................................1618.2.1. Het spreiden van een opleiding Se-n-Se over het dubbele van de gebruikelijke studieduur......................161
8.2.2. Het spreiden van de opleiding verpleegkunde HBO over het dubbele van de gebruikelijke studieduur....162
8.2.3. Het spreiden van een opleiding over het dubbele van de gebruikelijke studieduur als specifieke maatregel
voor zieke leerlingen en leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften......................................................................163
8.3. Uitstel van deliberatie........................................................................................................................1648.3.1. Deliberatie op het einde van een graad.......................................................................................................164
8.3.2. Overgaan met tekorten in het eerste leerjaar van een graad........................................................................165
9. Tucht.............................................................................................................................................167
9.1. Algemeen............................................................................................................................................167
9.2. Procedure............................................................................................................................................167
9.3. Preventieve schorsing........................................................................................................................169
10. Studiebewijzen...........................................................................................................................171
10.1. Algemeen........................................................................................................................................171
10.2. Geïntegreerde proef.......................................................................................................................172
10.3. Eerste graad...................................................................................................................................173
10.4. Tweede graad.................................................................................................................................174
10.5. Derde graad....................................................................................................................................174
10.6. Modulair beroepssecundair onderwijs........................................................................................176
10.7. Opleiding HBO verpleegkunde....................................................................................................177
10.8. Verloren of vernietigde studiebewijzen........................................................................................17910.8.1. Gehomologeerde studiebewijzen uitgereikt vóór schooljaar 1994-1995....................................................179
10.8.2. Gestempelde studiebewijzen uitgereikt vóór schooljaar 1994-1995...........................................................180
10.8.3. Studiebewijzen uitgereikt vanaf 1994-1995................................................................................................181
10.9. Specifieke bepalingen rond studiebekrachtiging in veiligheidsopleidingen.............................181
10.10. Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers....................................................................184
11. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften........................................................................185
11.1. Algemeen............................................................................................................................................185
11.2. Structuur en organisatie van het buitengewoon onderwijs...........................................................18611.2.1. Basisaanbod.................................................................................................................................................186
11.2.2. Andere onderwijstypes................................................................................................................................186
11.2.3. Geleidelijke instroom..................................................................................................................................187
11.2.4. Opleidingsvormen.......................................................................................................................................187
11.3. Toelatingsvoorwaarden en zorgcontinuüm.....................................................................................18811.3.1. Het zorgcontinuüm......................................................................................................................................188
11.3.2. Inschrijving buitengewoon onderwijs.........................................................................................................189
11.3.3. Verslag dat toega ng geeft tot buitengewoon onderwijs..............................................................................189
11.4. GON/ION............................................................................................................................................19011.4.1. GON............................................................................................................................................................190
11.4.1.1. Toelating.............................................................................................................................................191
11.4.1.2. Het gemotiveerd verslag.....................................................................................................................191
11.4.1.3. Ernst van de handicap.........................................................................................................................193
11.4.1.4. Aard van de integratie........................................................................................................................195
11.4.1.5. GON Hoger onderwijs........................................................................................................................195
11.4.1.6. GON-ondersteuning...........................................................................................................................196
11.4.1.7. Studiebekrachtiging............................................................................................................................197
11.4.2. ION..............................................................................................................................................................197
12. Definities...................................................................................................................................199
13. Tot slot.......................................................................................................................................203
1. WOORD VOORAF
Elke leerplichtige leerling in België moet voldoen aan de leerplicht. Dit kan via huisonderwijs of via een inschrijving in een school. In de meeste gevallen schrijft een leerling zich in in een school, volgt deze leerling alle lessen tenzij hij of zij gewettigd afwezig is en blijft een leerling in dezelfde school voor zijn volledige schoolloopbaan. Bij heel wat leerlingen is de schoolloopbaan een stuk minder eenvoudig. Er kunnen zich immers een aantal wijzigingen, bvb. schoolveranderingen, of problemen, bvb. definitieve uitsluiting, voordoen die administratieve gevolgen hebben.
In deze cursus willen we de verschillende cruciale stappen in de schoolloopbaan van een leerling overlopen. We willen hierbij ook ingaan op de administratieve consequenties die deze verschillende stappen hebben.
Deze cursus is van toepassing op de scholen en leerlingen van het voltijds gewoon secundair onderwijs en van opleidingsvorm vier van het buitengewoon secundair onderwijs.
Deze cursus kunt u gebruiken als naslagwerk bij de slides en de informatie die verstrekt werden tijdens de studiedag. Regelmatig gebeuren er aanpassingen aan regelgeving en omzendbrieven. De informatie opgenomen in deze cursus is dus onderhevig aan wijzigingen. We raden u dan ook aan om de regelgeving en omzendbrieven online te raadplegen. Eventueel kunt u zich abonneren op de attendering van edulex, via:http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/.
De edulex e-attendering zorgt ervoor dat alle abonnees op de dag van aanpassing zelf via e-mail op de hoogte worden gebracht van een aanpassing in de edulex-databank (een gewijzigde of nieuwe omzendbrief/wettekst). Men kan zich abonneren voor alle delen of voor bepaalde delen, b.v. voor een pakketje secundair onderwijs, personeel (niveau-overschrijdend) en instellingen en leerlingen (niveau-overschrijdend). De selectie wordt gemaakt bij de inschrijving. Iedereen kan zich abonneren, de service is volledig gratis en anoniem.
De elektronische versie van deze tekst kunt u vinden op http://www.ond.vlaanderen.be/cursusschoolsecretariaten/SOenDKO/cursus_op_papier_SO.htm
Hoo
fdst
uk: W
oord
voo
raf
9
2. STRUCTUUR EN ORGANISATIE VAN HET SO2.1. ALGEMEEN
Alle informatie over de structuur en de organisatie van het gewoon voltijds secundair onderwijs vindt u terug in:
Het koninklijk besluit nr.2 van 21 augustus 1978 tot vaststelling van het maximum aantal lestijden per week in het voltijds secundair onderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12963
Het koninklijk besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13698
Het onderwijsdecreet II van 31 juli 1990; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12677
Het decreet van 14 juli 1998 houdende diverse maatregelen met betrekking tot het secundair onderwijs en tot wijziging van het decreet van 25 februari 1997 betreffende het basisonderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12982
Het Besluit van de Vlaamse regering van 31 augustus 2001 houdende de organisatie van het schooljaar in het secundair onderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13164
Het Besluit van de Vlaamse regering van 24 mei 2002 inzake de organisatie van onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het gewoon voltijds secundair onderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13293
Het besluit van de Vlaamse regering van 19 juli 2002 betreffende de organisatie van het voltijds secundair onderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
10
docid=13329
Het besluit van de Vlaamse regering van 21 december 2007 betreffende de studiegebieden en structuuronderdelen in het voltijds secundair onderwijs
De codex secundair onderwijs
Omzendbrief SO 37: Secundair onderwijs – administratieve groepen van 1 september 1994; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9428
Omzendbrief SO 42: Scholen voltijds secundair onderwijs van 21 juni 1995; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9424
Omzendbrief SO 60: Studieaanbod voltijds secundair onderwijs van 5 februari 1999; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12988
Omzendbrief SO 64: Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs van 25 juni 1999; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9418
Omzendbrief SO 74: Organisatie van het schooljaar in het secundair onderwijs van 12 juni 2001; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13093
Omzendbrief SO 75: Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het gewoon voltijds secundair onderwijs van 30 juni 2006; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13123
SO/2002/09 Leerlingenstages in het voltijds secundair onderwijs van 16 september 2002; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13301
Omzendbrief SO/2008/04: Experimenteel secundair onderwijs volgens een
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
11
modulair stelsel, http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13995
Omzendbrief SO 2012/01: Inschrijvingsrecht en aanmeldingsprocedures in het secundair onderwijs; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=14370
Omzenbrief NO 2012/01: DISCIMUS – Een toekomstgerichte manier om leerlingengegevens uit te wisselen; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=14347
Website onderwijsaanbod: http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/default.htm
Organisatie (studie-, opleidings-, e, onderwijsaanbod) is een thema in Wetwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=181&fid=2
www.hervormingsecundair.be
Opleidingsvorm 4 van het buitengewoon secundair onderwijs valt ook onder de bepalingen die gelden voor het voltijds secundair onderwijs.
2.2. STRUCTUUR
2.2.1. DE ONDERWIJSSTRUCTUUR: OPBOUW
Schematisch ziet de structuur van het gewoon voltijds secundair onderwijs er als volgt uit:
1e graad
1e leerjaar A 1e leerjaar B
2e leerjaar van de 1e graad Beroepsvoorbereidend leerjaar
2e graad
1e LJ ASO 1e LJ KSO 1e LJ TSO 1e LJ BSO
2e LJ ASO 2e LJ KSO 2e LJ TSO 2e LJ BSO
3e graad
1e LJ ASO 1e LJ KSO 1e LJ TSO 1e LJ BSO
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
12
2e LJ ASO 2e LJ KSO 2e LJ TSO 2e LJ BSO
Voorbereidend jaar Voorbereidend jaar 3e LJ BSO
Se-n-se KSO Se-n-se TSO
HBO verpleegkunde
Het voltijds gewoon secundair onderwijs is georganiseerd in graden. De eerste graad omvat het eerste leerjaar A, het eerste leerjaar B, het tweede leerjaar van de 1ste graad en het beroepsvoorbereidend leerjaar.
Bij de overstap van basisonderwijs naar secundair onderwijs volgen de meeste leerlingen het eerste leerjaar A. In dit leerjaar volgen de leerlingen in eenzelfde school bijna alle vakken gemeenschappelijk, welke studierichting ze later ook kiezen. Slechts een klein gedeelte van het lessenrooster is opgesplitst in verschillende keuzevakken.Het eerste leerjaar B is bestemd voor jongeren die een leerachterstand hebben opgelopen in het lager onderwijs of minder geschikt zijn voor overwegend theoretisch onderwijs. Dit leerjaar is een brugklas tussen lager en secundair onderwijs. Na het eerste leerjaar B kunnen de leerlingen ofwel naar het beroepsvoorbereidend leerjaar ofwel naar het eerste leerjaar A.
In het tweede leerjaar van de eerste graad (A-stroom) wordt een keuze aangeboden tussen verschillende studierichtingen die basisopties genoemd worden.Deze basisopties worden telkens aangevuld met een pakket vakken dat elke leerling van dit leerjaar in eenzelfde school gemeenschappelijk volgt. Het tweede leerjaar van de eerste graad bereidt de leerling voor om bij de overstap naar de tweede graad te kiezen voor de studierichting in één van de vier onderwijsvormen (algemeen, beroeps-, kunst- of technisch secundair onderwijs) die het best aansluit bij zijn/haar interesses en mogelijkheden.
Het beroepsvoorbereidend leerjaar is eveneens een tweede leerjaar. Dit leerjaar biedt de keuze uit verschillende opleidingen, die hier beroepenvelden worden genoemd. Deze beroepenvelden worden telkens aangevuld met een pakket vakken die elke leerling van dit leerjaar in eenzelfde school gemeenschappelijk volgt. Het beroepsvoorbereidend leerjaar bereidt de leerling voor om bij de overstap naar de tweede graad te kiezen voor één van de studierichtingen in het beroepssecundair onderwijs.
Vanaf de tweede graad komen er 4 onderwijsvormen voor, waarbinnen een leerling kan kiezen voor een bepaalde studierichting. Een studiegebied is een groep van inhoudelijk verwante studierichtingen. Een studierichting is een combinatie van vakken.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
13
Bijv. binnen het studiegebied ‘hout’ bestaan o.a. de studierichtingen ‘houttechnieken’ en ‘hout constructie- en planningstechnieken’ in het TSO en de studierichtingen ‘houtbewerking’, ‘interieurinrichting’ en ‘restauratie van meubelen’ in het BSO.
De 4 onderwijsvormen zijn:- het ASO: algemeen secundair onderwijs, hier wordt de nadruk gelegd op een ruime
theoretische vorming, die vooral een stevige basis biedt voor het volgen van hoger onderwijs;- het BSO: beroepssecundair onderwijs, dit is een praktische onderwijsvorm waarin de jongere
een specifiek beroep aanleert, terwijl hij/zij ook algemene vorming ontvangt;- het KSO: kunstsecundair onderwijs, een algemene, ruime vorming wordt gekoppeld aan
actieve kunstbeoefening. Na het KSO kan de jongere, afhankelijk van de gevolgde richting, een beroep uitoefenen of overstappen naar het hoger onderwijs;
- het TSO: technisch secundair onderwijs, de aandacht gaat vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het TSO kan de jongere een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs.
Na de tweede graad volgt de derde graad. Hierin wordt de specifieke vorming verfijnd met het oog op de uiteindelijke beroepskeuze of de eventuele studieplannen in het hoger onderwijs. Een aantal studierichtingen gaat pas in de derde graad van start. Vanaf 2009-2010 worden de zevende specialisatiejaren in TSO en KSO ondergebracht in het secundair-na-secundair (se-n-se). Deze opleidingen zijn sterk beroepsgericht en bevinden zich qua niveau tussen het secundair en hoger beroepsonderwijs in. De Se-n-Se opleidingen worden georganiseerd in de instellingen voor secundair onderwijs. Wie een opleiding afwerkt, behaalt er een certificaat mee. Op dit moment duren alle opleidingen Se-n-Se één jaar (of: twee semesters), in de toekomst kunnen Se-n-Se opleidingen daarentegen één tot drie semesters lang duren. Er zijn twee start- en instapmomenten per jaar: 1 september en 1 februari. Het hangt echter van de school af of er daadwerkelijk op 1 februari opnieuw met de opleiding wordt begonnen.Na het tweede jaar van de derde graad ASO, TSO, KSO, of na het derde jaar van de derde graad BSO, krijgt de leerling een diploma secundair onderwijs. Na het tweede jaar van de derde graad van het BSO ontvangt de leerling geen diploma, maar een studiegetuigschrift. Gedurende de eerste en de tweede graad en in mindere mate in de derde graad is het mogelijk om van de ene vorm naar de andere over te gaan. Er zijn ook bruggen van het beroepsonderwijs naar andere onderwijsvormen.
Vanaf het schooljaar 2014-2015 wordt HBO verpleegkunde gezamenlijk ingericht door één of meer scholen voor voltijds secundair onderwijs en één hogeschool met professionele bachelor verpleegkunde. Een school kan maar participeren in één samenwerkingsverband. Binnen het samenwerkingsverband is de secundaire school de administratief beherende instelling voor het totaal
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
14
van zijn opleiding verpleegkunde. Dat betekent dat het de secundaire school is waar de cursist zich inschrijft en dat op het vlak van financiering en subsidiëring van de opleiding de regelgeving van het secundair onderwijs van toepassing is. Naast de administratief beherende instelling(en), wordt binnen het samenwerkingsverband ook één inhoudelijk coördinerende instelling aangewezen (de secundaire school of de hogeschool). Het leerprogramma kan volledig door de secundaire school of scholen worden aangeboden, of gespreid worden aangeboden door de secundaire school of scholen en de hogeschool. De inhoudelijk coördinerende instelling zorgt ervoor dat hierover duidelijke afspraken worden gemaakt. Alleszins is er slechts één curriculum. De samenwerking leidt er ook toe dat deelcertificaten van de modules en het diploma van gegradueerde vanaf het schooljaar 2014-2015 verplicht gezamenlijk worden uitgereikt door de hogeschool en de secundaire school of scholen. Alle andere HBO-richtingen worden georganiseerd door centra voor volwassenenonderwijs of hogescholen.
In het schooljaar 2000-2001 werd in het BSO gestart met een experiment modulair onderwijs. Voor elk studiegebied is een opleidingsstructuur uitgetekend bestaande uit afzonderlijke leerstofpakketten, modules genoemd. Ook wordt er gewerkt op grond van vakkenintegratie. Modules en opleidingen leiden tot aparte (deel)certificaten. In het modulair onderwijs is het mogelijk dezelfde studiebewijzen als in het lineair systeem te bekomen. Meer informatie vindt u in de omzendbrief SO/2008/04 Experimenteel secundair onderwijs volgens een modulair stelsel, http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13995Het overzicht van de verschillende studierichtingen en modulaire opleidingen in de tweede en derde graad per studiegebied (m.a.w. over de onderwijsvormen heen) vindt u terug op de onderwijswebsite: http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/so/studiegebieden.asp?hs=311.
2.2.2. STRUCTUUR IN DE ONDERWIJSINSTELLING
Qua structuur organiseert een onderwijsinstelling ofwel: - de eerste graad;- de eerste en de tweede graad;- de tweede en de derde graad;- de eerste, de tweede en de derde graad;- de tweede en de derde graad en het hoger beroepsonderwijs, opleiding verpleegkunde;- de eerste, de tweede en de derde graad en het hoger beroepsonderwijs, opleiding
verpleegkunde;- het hoger beroepsonderwijs, opleiding verpleegkunde, doch enkel in
onderwijsinstellingen die tijdens het schooljaar 2008-2009 uitsluitend de opleiding verpleegkunde organiseerden.
Het studieaanbod valt onder de bevoegdheid van de onderwijsverstrekkers. In de eerste graad moet een school zowel het eerste als het tweede leerjaar aanbieden; de keuze tussen 1A en/of 1B en tussen het tweede leerjaar van de eerste graad en/of het beroepsvoorbereidend leerjaar, is vrij. Op het niveau
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
15
van de tweede en de derde graad moet een studierichting zowel in het eerste als het tweede leerjaar (en voor de verpleegkunde over de volledige opleiding) aangeboden worden. Uitzondering hierop vormen uitbouw en afbouw.
2.3. ORGANISATIE
2.3.1. ORGANISATIE VAN HET SCHOOLJAAR
In het voltijds secundair onderwijs loopt een schooljaar van 1 september tot en met 31 augustus daaropvolgend. Na 31 augustus is geen enkele onderwijsactiviteit meer mogelijk die betrekking heeft op het voorbije schooljaar; uitzondering hierop vormen laattijdige beslissingen van de klassenraad of beroepen tegen omstreden beslissingen van de klassenraad. De regelmatige leerlingen moeten aan alle onderwijsactiviteiten die de instelling in de zomerperiode organiseert, deelnemen, bijv. een leerlingenstage, een vakantietaak. De school moet wel aan elke leerling tijdens de maanden juli en augustus tenminste 4 aaneensluitende weken vakantie toekennen.
Het voltijds secundair onderwijs omvat ten minste 28 wekelijkse lesuren (een lesuur bedraagt 50 minuten). Het maximum aantal wekelijkse lestijden dat voor overheidsfinanciering of -subsidiëring in aanmerking komt, bedraagt 32 uur. Uitzondering op deze regel zijn:- het tweede leerjaar van de eerste graad met tenminste 4 wekelijkse lestijden praktische vakken, waarvoor dit maximum 34 bedraagt;- het beroepsvoorbereidend leerjaar, waarvoor dit maximum eveneens 34 bedraagt;- het technisch secundair onderwijs, het kunstsecundair onderwijs en het beroepssecundair onderwijs, waarvoor dit maximum 36 bedraagt;- de derde graad van het algemeen secundair onderwijs met tenminste 2 wekelijkse lestijden lichamelijke opvoeding en tenminste 1 wekelijkse lestijd artistieke opvoeding of esthetica, waarvoor dit maximum 33 bedraagt;- het hoger beroepsonderwijs, waarvoor dit maximum 36 bedraagt.
Eventuele lesuren inhaallessen zijn niet begrepen in dit maximum. Inhaallessen zijn lessen die facultatief kunnen georganiseerd worden om te differentiëren tussen leerlingen. Deze inhaallessen kunnen per week worden ingericht in alle leerjaren.
De lessen worden gespreid over 9 halve dagen van maandag tot en met vrijdag; leerlingenstages worden hierbij buiten beschouwing gelaten. De vrije halve dag (voormiddag of namiddag) kan naar keuze worden bepaald en hoeft niet per se op woensdagnamiddag te vallen. De lessen beginnen ten vroegste om 8 u. en eindigen tussen 15 en 17 u. Er is een middagpauze van minimaal 50 min, die moet vallen op een voor het nuttigen van een middagmaal aanvaardbaar tijdstip.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
16
Bij afwezigheid van de leraar en de onmogelijkheid om in vervanging of een vervangende activiteit te voorzien, kan beslist worden dat de leerlingen de school mogen verlaten. Het gezond verstand en het belang van de leerlingen moeten hierbij vooropstaan; elementen zoals het akkoord van de ouders, de verzekeringsdekking, de mate van overmacht, het tijdstip, de leeftijd van de leerlingen e.d. worden hierbij in overweging genomen.
Per school omvat de wekelijkse lessenrooster van een structuuronderdeel voor alle leerlingen hetzelfde totaal aantal uren. Op deze regel is slechts één uitzondering toegelaten : indien de cursus bedrijfsbeheer binnen het complementair gedeelte wordt ondergebracht, dan mag de school het volgen van deze cursus beschouwen als een supplement voor geïnteresseerde leerlingen bovenop het gewone lessenrooster.
2.3.2. STAGES
Een leerlingenstage is een begeleide confrontatie met en/of participatie aan de activiteiten van een reële arbeidspost. Buitenschoolse praktijkgeoriënteerde activiteiten die minder dan één schoolweek bedragen, kunnen nooit als leerlingenstages worden beschouwd en vallen onder de noemer extramuros activiteiten (bijv. bedrijfsbezoeken).Leerlingenstages zijn niet toegestaan in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs. In de tweede graad zijn stages toegelaten voor leerlingen die 15 jaar zijn en die niet meer voltijds leerplichtig zijn.
Vanaf het schooljaar 2014-2015 is een stage ten belope van minimaal 18 halve dagen per schooljaar, alternerend of in blok, verplicht in een groot aantal opleidingen in de 3de graad van het technisch en beroepssecundair onderwijs. Via de omzendbrief SO/2002/09, bijlage 4 kunt u nagaan op welke opleidingen deze maatregel reeds van toepassing is. Deze maatregel geldt ook voor alle opleidingen die modulair worden georganiseerd. Leerlingen die potentieel in aanmerking komen voor een studiegetuigschrift van het tweede jaar van de derde graad van het secundair onderwijs, respectievelijk voor een diploma van secundair onderwijs zijn m.a.w. verplicht om op stage te gaan.
Alle leerlingen van het structuuronderdeel waarin leerlingenstages zijn voorzien, moeten zonder onderscheid tot de stage worden toegelaten.
Ook leerlingen zonder wettig verblijf kunnen stage lopen indien dit een essentieel onderdeel van het leerprogramma vormt.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
17
Leerlingenstages kunnen op elk ogenblik van het schooljaar worden georganiseerd. Het verdient de voorkeur dat de concrete informatie over stages opgenomen is in het schoolreglement.Stageplannen moeten niet worden voorgelegd aan verificatie of inspectie.
Het schoolbestuur kiest per structuuronderdeel tussen een alternerende stage, een blokstage of een bundeling van beide. De alternerende stage is een leerlingenstage die georganiseerd wordt met vaste tussentijden en gespreid wordt over het ganse schooljaar of over een bepaalde periode ervan (semester, trimester, ...). Voor zover een alternerende stage tijdens de schooluren plaatsvindt, moet ze een halve of -bij voorkeur- een volledige dag omvatten. De blokstage is een leerlingenstage die over een ononderbroken periode van één of meer weken loopt, eventueel meermaals per schooljaar.Ongeacht de vorm van leerlingenstage waarvoor wordt gekozen, moeten de leerlingen van eenzelfde leerlingengroep (= structuuronderdeel of klas) hun stage binnen dezelfde periode lopen, tenzij bij overmacht (bijv. inhaalstage) of tenzij eenzelfde lessenreeks beurtelings voor de op dat ogenblik stagelopende leerlingen wordt hernomen.
Voor modulair georganiseerde leerinhouden gelden er geen leerplannen in het voltijds gewoon beroepssecundair onderwijs en hoger beroepsonderwijs en geen opleidingsprofielen in het buitengewoon beroepssecundair onderwijs. Competenties kunnen voortaan ook door middel van stages of (in het buitengewoon beroepssecundair onderwijs) werkervaring worden gerealiseerd. Het kan zowel om blokstages als om alternerende stages gaan.
Leerlingenstages verlopen volgens de in de stageverlenende onderneming geldende arbeids- of dienstregeling. Zoals voor reguliere tewerkstelling bestaat er ook voor leerlingenstages een verbod op arbeidsprestaties tussen 20 en 6 uur en op zon- en feestdagen. Leerlingen mogen ten hoogste 8 uur per dag en 38 uur per week effectief les krijgen met inbegrip van de stage-uren; per schooljaar geldt een maximum van 1200 uren (telkens uitgedrukt in uren van 60 minuten). Voor leerlingenstages tijdens vakantie- of verlofperiodes wordt verondersteld dat de school een evenwichtige compensatieregeling treft, tenzij het gaat om inhaalstages voor individuele leerlingen die de oorspronkelijke stages wegens ziekte of andere reden niet hebben kunnen lopen.Het is ook mogelijk om zomerstages te organiseren. De school is hoe dan ook steeds verplicht aan elke betrokken leerling tijdens de maanden juni, juli en augustus tenminste 4 aaneensluitende weken vakantie toe te kennen. Mits de leerling 4 weken aaneensluitende vakantie in juni heeft, kan de zomerstage dus de volledige maanden juli en augustus bestrijken. Op deze wijze wordt rekening gehouden met de bedrijfsrealiteit in sommige sectoren (bijvoorbeeld de toeristische sector). Dit neemt niet weg dat iedere stage een adequate begeleiding door de school vergt en steeds in het teken van leerrendement moet staan.
Voor bepaalde beroepen geldt een afwijking op het verbod op nachtwerk en werk op zon- en feestdagen. Deze afwijking geldt eveneens voor meerderjarige leerlingen. Minderjarige leerlingstagiairs kunnen slechts afwijken van het verbod
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
18
op nacht- en zondagwerk wanneer dit explicitiet zo bepaald is: de afwijkingsmogelijkheden zijn opgesomd in een bijlage bij omzendbrief SO 74: http://edulex.vlaanderen.be/edulex/ozb/2831.doc.
Opdat stages maximaal zouden renderen, kan een instelling voor secundair onderwijs niet fungeren als stagegever voor leerlingen van een andere instelling voor secundair onderwijs, maar wel als stageplaats (bijv. het bedrijf, waaraan de leerling-stagiair is toegewezen, vervult de catering in een school). Instellingen die zich echter richten naar een ander onderwijsniveau (basis-, hoger, volwassenen- of deeltijds kunstonderwijs) kunnen wel de rol vervullen van stagegever ten aanzien van het secundair onderwijs.
Het is niet ondenkbaar dat een school geen of onvoldoende stageplaatsen kan vinden. In dat geval moet de school steeds in staat zijn om ten aanzien van de onderwijsinspectie te kunnen aantonen dat het niet of ontoereikend vinden van stageplaatsen enkel het gevolg is van overmacht.
U vindt alle richtlijnen in verband met stages via http://www.ond.vlaanderen.be/welzijn/.
Over de administratieve bepalingen m.b.t. leerlingestages leest u meer in het hoofdstuk ‘leerlingendossier/leerlinggebonden documenten’ en in het hoofdstuk ‘afwezigheden’.
2.3.3. EVALUATIE
Het evaluatieproces behoort tot de pedagogische autonomie van de schoolbesturen. Maar gezien de relatief beperkte onderwijstijd werd er voor gekozen om het toegelaten aantal evaluatiedagen te contingenteren.Het maximum aantal dagen dat aan evaluatie kan worden besteed is 30 (= 60 halve dagen); voor scholen die het systeem van permanente evaluatie hebben ingevoerd is het maximum 9 (= 18 halve dagen).Onder evaluatie wordt verstaan :
- examens of proeven over grotere leerstofgehelen, meestal voorafgaand aan de kerst-, de paas- en de zomervakantie;
- het besluitvormingsproces inzake leerlingenevaluatie door de klassenraad;- de evaluatiegesprekken met de leerlingen en met de ouders;- de evaluatie van het didactisch beleid, bijv. een interne kritische reflectie.
De geïntegreerde proef en de bekwaamheidsproeven die opgelegd worden door externe instanties met betrekking tot bepaalde technische of beroepsopleidingen (bvb. ADR-examen voor vrachtwagenchauffeur) vallen niet onder het opgegeven maximum aantal dagen.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
19
Om het maximum van 30 (of 9) dagen te bereiken, wordt in termen van halve dagen gerekend. Bijvoorbeeld:- een lesdag waarop in de voormiddag een proef wordt afgenomen en in de
namiddag gewoon les wordt gegeven, telt voor 1 halve dag; - een lesdag waarop in de voormiddag een proef wordt afgenomen en de
leerlingen zich in de namiddag thuis of op school op de volgende proef voorbereiden, telt voor 1 volledige dag;
- een serie evaluatiegesprekken die een ganse dag bestrijken en waarop beurtelings alle leerlingen van een leerlingengroep aan bod komt, telt voor 1 volledige dag.
De deliberaties door de bevoegde klassenraden kunnen ten vroegste van start gaan op:- hetzij de vijfde laatste lesdag van de maand juni (bv. indien 30 juni op een dinsdag valt, dan kunnen de deliberaties niet eerder aanvangen dan op woensdag 24 juni)- hetzij de vijfde laatste lesdag van de maand januari, doch uitsluitend voor de opleidingen Se-n-Se en de modules van de opleiding verpleegkunde die eindigen op 31 januari van het lopende schooljaar.
Scholen kunnen opteren voor een regeling waarbij tijdens evaluatieperiodes de leerlingen enkel tijdens examens of proeven of tijdens evaluatiegesprekken op school moeten aanwezig zijn. Indien ouders niet akkoord gaan met die beperkte aanwezigheid, is de school verplicht in opvang te voorzien zoals op gewone lesdagen. Opdat ouders van die verplichte opvangmogelijkheid maximaal gebruik zouden maken, is het essentieel om aan de opvang een zinvolle invulling te geven. Dit kan het best worden gerealiseerd door ouders en leerlingen bij de keuze voor zinvolle schoolactiviteiten te betrekken. Het schoolbestuur is dan ook verplicht om de inhoudelijke invulling van de opvang vooraf te overleggen met de schoolraad.
De lesdagen tussen het laatste examen of de laatste proef en het begin van de zomervakantie (lees: 1 februari voor hoger bedoelde opleidingen Se-n-Se of modules verpleegkunde) worden steeds als evaluatiedagen beschouwd, zelfs indien er geen evaluatiegebonden activiteiten plaats vinden. Dit staat in tegenstelling met de lesdagen tussen het laatste examen of de laatste proef en het begin van de kerst- of paasvakantie.Indien op die dagen de school terug haar pedagogische activiteiten herneemt, dan worden die dagen niet als evaluatiedagen beschouwd en worden ze dus niet verrekend binnen het maximum van 30 dagen.
2.3.4. VAKANTIE
Volgende vakantieperiodes zijn vastgelegd :
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
20
- de herfstvakantie, die begint op de maandag van de week waarin 1 november valt en 1 week duurt. Indien 1 november op een zondag valt, dan begint de herfstvakantie op 2 november;
- de kerstvakantie, die begint op de maandag van de week waarin 25 december valt en 2 weken duurt. Indien 25 december op een zaterdag of zondag valt, dan begint de kerstvakantie de maandag na 25 december;
- de krokusvakantie, die begint op de zevende maandag vóór Pasen en 1 week duurt;- de paasvakantie, die begint op de eerste maandag van april en 2 weken duurt. Indien Pasen in
de maand maart valt, dan begint de paasvakantie op de maandag na Pasen. Indien Pasen na 15 april valt, dan begint de paasvakantie op de tweede maandag vóór Pasen;
- de zomervakantie, die begint op 1 juli en eindigt op 31 augustus;- 11 november, paasmaandag, hemelvaartsdag en de dag nadien, 1 mei, pinkstermaandag;- 1 volledige of 2 halve facultatieve vakantiedag(en), eventueel verschillend per
vestigingsplaats. - Naast de vakantieperiodes, zijn er 3 andere gevallen waarin de lessen kunnen worden
geschorst :- 1 halve dag per schooljaar, eventueel verschillend per leerlingengroep, om bij het begin van
dat schooljaar administratieve en onthaalformaliteiten voor te bereiden;- 1 dag per schooljaar, eventueel verschillend per leerlingengroep, voor het houden van een
pedagogische studiedag voor leraars;- 1 halve dag, onmiddellijk na verkiezingen in die scholen waar stem- en/of
stemopnemingsbureaus waren gevestigd.
Een overzicht van de schoolvakanties voor dit schooljaar en de volgende jaren vindt u via deze link: http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/schoolvakanties/.
Buitengewone organisatorische, onderwijskundige of levensbeschouwelijke argumenten kunnen scholen er toe brengen om occasioneel of permanent en voor heel de instelling of enkel voor een bepaalde leerlingengroep, af te wijken van de standaardtijdsordening inzake :- de duur van de schoolweek; - de duur van de schooldag; - de vakantieperiodes.Dit moet scholen in staat stellen om zich bijv. te schikken naar bepaalde religieuze feestdagen of gebruiken, om didactisch materiaal efficiënter te benutten, om zich aan te passen aan lokale culturele of sportieve manifestaties.Indien de instelling voor afwijking kiest, dan moet ze zich houden aan volgende twee voorwaarden :- het normaal aantal lessen op schooljaarbasis en de afwerking van de goedgekeurde leerplannen
dient gewaarborgd;- elke leerling moet tijdens de maanden juli en augustus ten minste 4 aaneensluitende weken
vakantie genieten.
Extramuros activiteiten worden per definitie als afwijkend opgevat.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
21
Meer informatie over extramuros leest u in de omzendbrief SO 73 van 23 mei 2001 betreffende de extramuros activiteiten; http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13468 .
Van de schoolbesturen wordt verwacht dat het organisatiemodel onmiddellijk bekend gemaakt wordt aan leerlingen, ouders en personeelsleden. Dit gebeurt door middel van het schoolreglement. Een duidelijk inzicht in de tijdsordening van het nieuwe schooljaar, bevordert de rechtszekerheid en voorkomt misvattingen in de loop van het jaar. De schoolbesturen dienen noch aan de onderwijsadministratie, noch aan de onderwijsinspectie of verificatie mee te delen hoe het schooljaar in elke instelling wordt georganiseerd. Alle documenten die hierop betrekking hebben moeten wél in de instelling ter beschikking liggen.
2.3.5. HET SCHOOLREGLEMENT
Elk schoolbestuur moet een schoolreglement opmaken voor elk van haar scholen. Voor de eerste inschrijving van een leerling (= de eerste opname van de leerling in het leerlingenbestand van de school of de heropname na uitschrijving), stelt het schoolbestuur de betrokken personen en de leerling in kennis van het schoolreglement en van het pedagogisch project van de school. De betrokken personen en de leerling krijgen op hun verzoek toelichting bij dit project en reglement. De inschrijving wordt genomen na akkoord van de betrokken personen met dit project en reglement. De teksten van het schoolreglement en het pedagogisch project worden ter beschikking gesteld aan de betrokken personen en de leerling hetzij onder een papieren versie, hetzij onder een alternatieve vorm voor zover de betrokken personen expliciet met die alternatieve werkwijze akkoord gaan én voor zover de betrokken teksten te allen tijde raadpleegbaar blijven. Voor wie een papieren versie verkiest, moet deze versie echter beschikbaar zijn!
Ook een gewijzigd schoolreglement wordt terug aan de betrokken personen ter (schriftelijke) instemming voorgelegd en aan hen en de leerling ter beschikking gesteld. Een wijziging van het schoolreglement kan op zijn vroegst uitwerking hebben in het daaropvolgende schooljaar, tenzij die wijziging het rechtstreekse gevolg is van nieuwe decreet- of regelgeving. Wanneer een ouder niet akkoord gaat met een wijziging in het schoolreglement, wordt aan de inschrijving een einde gesteld op 31 augustus van het betreffende schooljaar.
Als de ouders of leerlingen een individuele keuze kunnen maken die gewaarborgd is door regelgeving (bijv. i.v.m. portretrecht), kan die keuze niet geregeld worden in het schoolreglement.
Het schoolreglement bevat de grote krachtlijnen van de organisatie van de studies, waaronder alleszins:
1. De basisprincipes van het schoolbeleid met betrekking tot volgende leerlinggebonden materies:
a. toelatingen,
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
22
b. afwijkingen, vrijstellingen en andere flexibiliseringsmaatregelen binnen het curriculum,
c. aan- en afwezigheden.2. De lesspreiding en de vakantie- en verlofregeling voor leerlingen. 3. De krachtlijnen betreffende extra-murosactiviteiten, leerlingenstages, werkplekleren en
schoolvervangende onderwijsprogramma’s.4. De samenwerking met andere onderwijsinstellingen, vormingsinstellingen of organisaties voor
zover rechtstreekse impact op leerlingen. 5. Het tijdelijk onderwijs aan huis voor zieke leerlingen, met vermelding dat de betrokken
personen op die onderwijsvoorziening zullen worden gewezen in het geval dat de leerling aan de gestelde voorwaarden voldoet.
6. De financiële bijdrageregeling voor de betrokken personen, de mogelijke afwijkingen en de contactpersonen binnen de school voor vragen of opmerkingen dienaangaande.
7. De inspraakmogelijkheden voor de betrokken personen in de school. 8. De voorwaarden waaronder de betrokken leerling en de betrokken personen inzage kunnen
uitoefenen in of een toelichting kunnen vragen bij of een kopie kunnen bekomen van de leerlingengegevens, waaronder de evaluatiegegevens.
9. De organisatie van de leerlingenevaluatie, meer bepaald: a. de vermelding dat de school in de loop van het schooljaar op regelmatige basis of
tijdig zal communiceren over: - de basisprincipes van het schoolbeleid met betrekking tot
leerlingenevaluaties. Voor het secundair onderwijs geldt hiervoor de beslissing van de klassenraad, die nagaat of de leerling in voldoende mate de vastgestelde doelstellingen heeft bereikt of nagestreefd. Deze beslissing is voor elke leerling verschillend.
- de studievordering van de leerling, - de voor de leerling noodzakelijke remediëring, - de tijdstippen waarop examens en andere evaluatieopdrachten over grote
leerstofonderdelen, waardoor de lessen worden opgeschort, plaatsvinden, - de vorm waaronder examens en andere evaluatieopdrachten worden
georganiseerd, - de, met het oog op examens en andere evaluatieopdrachten, te beheersen
materies. - de regeling als de leerling door overmacht of gewettigd verlet een examen
of andere evaluatieopdracht niet kan volbrengen. b. de vermelding dat de school elke genomen beslissing van de klassenraad waarbij de
leerling niet de beoogde studiebekrachtiging wordt toegekend, schriftelijk te motiveren, de vermelding dat, op vraag van de betrokkenen, binnen een aangeduide termijn een overleg zal plaatsvinden en de vermelding van de mogelijkheid tot beroep na desbetreffend overleg;
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
23
c. de mogelijkheid voor de betrokken personen om tegen een beslissing van de klassenraad in beroep te gaan. Deze beroepsmogelijkheden worden eveneens in het schoolreglement vermeld: de procedure met overeenkomstige redelijke en haalbare termijnen, de vormvereisten, de principes inzake werking, met inbegrip van de stemprocedure en samenstelling van de beroepscommissie.
10. De lokale leefregels op materieel en immaterieel vlak, met inbegrip van: a. de tucht- of andere maatregelen die kunnen worden genomen bij schending van de
regels. Met betrekking tot tuchtmaatregelen moet eveneens worden vermeld: - De regels inherent aan tuchtrechtspleging; - De mogelijkheid voor de betrokken personen tot beroep tegen een beslissing
tot definitieve uitsluiting, hierbij wordt ook de procedure met overeenkomstige redelijke en haalbare termijnen, de vormvereisten, de principes inzake werking met inbegrip van de stemprocedure en de samenstelling van een beroepscommissie vermeld;
- De opvangregeling; - De mogelijke schooluitschrijving.
b. de plicht voor de leerling om zich te onthouden van iedere daad van geweld, pesterij of ongewenst seksueel gedrag;
c. de afspraken met betrekking tot het decretaal aan scholen opgelegde rookverbod, de controle op de naleving ervan en de sancties die opgelegd kunnen worden bij overtreding.
11. De eventuele beroepsmogelijkheden voor de betrokken personen ten aanzien van betwiste beslissingen in verband met definitieve uitsluiting of leerlingenevaluatie.
12. De basisprincipes van het schoolbeleid met betrekking tot reclame en sponsoring. 13. Een engagementsverklaring waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over
oudercontact, regelmatige aanwezigheid en spijbelbeleid, vormen van individuele leerlingbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal.
a. met betrekking tot het positieve engagement van ouders ten aanzien van de onderwijstaal bevat het schoolreglement de bepaling dat leerlingen aangemoedigd worden om Nederlands te leren. Andere bepalingen over het positieve engagement van ouders ten aanzien van de onderwijstaal kunnen enkel worden toegevoegd op voorwaarde dat daarover in het bevoegde lokaal overlegplatform een akkoord is bereikt. In scholen waar er geen lokaal overlegplatform is, kan dit als twee derde van de scholen in de gemeente akkoord gaan.
b. met betrekking tot regelmatige aanwezigheid en spijbelbeleid wordt gewezen op de koppeling aan schooltoelagen en de mogelijkheid tot niet-toekenning en terugvordering ervan.
Het niet naleven van de engagementsverklaring door de ouders kan geen aanleiding zijn tot het nemen van sancties ten aanzien van de leerling.
14. De vermelding dat bij schoolverandering leerlingengegevens worden overgedragen naar de nieuwe school tenzij de betrokken personen er zich expliciet tegen verzetten nadat ze de
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
24
gegevens hebben ingezien. Dit verzet is enkel mogelijk tot zolang de overdracht niet verplicht wordt.
2.3.6. DE KLASSENRAAD
De klassenraad kan met drie functies worden belast en wordt naargelang van het geval, aangeduid als toelatingsklassenraad, begeleidende klassenraad en delibererende klassenraad.Voor elk van deze drie klassenraden gelden afzonderlijke bepalingen inzake samenstelling en bevoegdheidsuitoefening.Personen die niet tot het personeel van de onderwijsinstelling behoren kunnen slechts raadgevend deel uitmaken van de klassenraden. Binnen het raam van de reglementaire toelatings- en overgangsvoorwaarden dient in bepaalde gevallen een beroep gedaan op de toelatingsklassenraad. Meer informatie over de toelatingsklassenraad leest u in het hoofdstuk over de toelatingsvoorwaarden.
De begeleidende klassenraad is belast met de vorming en de evaluatie van de vorderingen van een bepaalde groep leerlingen, uitgezonderd de definitieve eindbeoordeling op het einde van het schooljaar. De raad bepaalt autonoom de doelstellingen en criteria en welke middelen hij daartoe gebruikt. De directeur of zijn afgevaardigde neemt het voorzitterschap waar. Hij bepaalt vrij de frequentie van de vergaderingen van de begeleidende klassenraad. Naast de begeleidende functie heeft de begeleidende klassenraad ook een adviserende taak ingeval van tuchtmaatregelen. Als een definitieve uitsluiting overwogen wordt, moet voorafgaandelijk het advies van de begeleidende klassenraad ingewonnen worden. De begeleidende klassenraad kan ook zelf een voorstel tot tuchtmaatregel formuleren, een bevoegdheid die voor de hand ligt precies omdat het de begeleidende klassenraad is die de nauwste contacten met de leerlingen onderhoudt.
De begeleidende klassenraad is samengesteld uit de directeur of zijn afgevaardigde en de leden van het onderwijzend personeel die les geven aan de leerling en in functie zijn op de datum van de klassenraadvergadering. Eventueel kunnen raadgevende leden worden aangewezen door de voorzitter (de adjunct-directeur, technisch adviseur-coördinator of technisch adviseur; leden van het ondersteunend personeel; personeelsleden betrokken bij de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerlingen).Geen enkel lid van de begeleidende klassenraad mag deelnemen aan een beslissing over een bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad of betreffende een leerling aan wie hij privaatlessen of een schriftelijke cursus heeft gegeven.
De delibererende klassenraad is verplicht op het einde van het schooljaar voor elke regelmatige leerling éénmalig te beslissen over het geslaagd of niet geslaagd zijn voor het geheel van de vorming. Bij de eindbeoordeling van een leerling dient er over gewaakt te worden dat alleen die elementen in aanmerking worden genomen die tot het vooraf afgebakende studiedomein behoren. Er moet steeds een strikte scheiding gewaarborgd worden tussen een disciplinaire beoordeling (= toepassing van het tuchtreglement) en een studiebeoordeling (= toepassing van het studiereglement).
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
25
Om zijn opdracht behoorlijk te vervullen zal de delibererende klassenraad zich laten leiden door concrete gegevens uit het dossier van de leerling. Dit dossier bevat desgevallend:
- resultaten van proeven, toetsen of examens die door de leraars van de leerling werden afgenomen;
- de resultaten van de geïntegreerde proef;- de beslissingen, vaststellingen en de adviezen van de begeleidende klassenraad.
Van de beslissingen van de delibererende klassenraad wordt een proces-verbaal opgemaakt en worden er notulen gehouden. Het proces-verbaal bevat de lijst van de geslaagde en niet-geslaagde leerlingen. De notulen bevatten een synthese van de elementen die tot de beslissingen hebben geleid, waaronder eventueel het resultaat van de stemming.Naast het nemen van eindbeslissingen is de delibererende klassenraad ook bevoegd om adviezen te verstrekken, o.a. :
- raadgevingen inzake studie- en werkmethoden;- een waarschuwing voor vak(ken) waaraan het volgend schooljaar extra aandacht dient
te worden geschonken;- concrete individuele suggesties om vastgestelde tekorten of zwakke punten weg te
werken;- suggesties voor het verderzetten van de studies.
Adviezen van de delibererende klassenraad zijn niet bindend.
Meer informatie over studiebekrachtiging leest u in het hoofdstuk over de toelatingsvoorwaarden en het hoofdstuk over studiebewijzen.
De deliberaties kunnen niet eerder starten dan de vijfde laatste lesdag van de maand juni (januari voor wat betreft Se-n-Se en HBO verpleegkunde die eindigen op 31 januari). In principe moet de delibererende klassenraad op dat moment over voldoende nuttige elementen beschikken om een eindbeslissing te kunnen nemen. De delibererende klassenraad oordeelt autonoom of sommige leerlingen aan een bijkomende proef (bijv. herexamens, vakantiewerk,…) moeten onderworpen worden vooraleer een definitieve beslissing kan genomen worden. Van zodra een delibererende klassenraadbeslissing is genomen, kan het resultaat ter kennis worden gebracht aan de betrokken personen. De leerling kan nadien niet met extra opdrachten worden belast in het kader van de evaluatie. Het schoolbestuur is bevoegd om te bepalen op welke datum en onder welk vorm de betrokken personen de klassenraadbeslissing in ontvangst nemen. Dit hoeft niet perse op 30 juni te zijn en dit hoeft niet perse persoonlijk door de ouders op school te gebeuren. Bijvoorbeeld: het resultaat kan worden meegegeven met de leerling, het resultaat wordt op school overhandigd tijdens een proclamatieplechtigheid,… De desbetreffende ontvangstdatum en –vorm zijn bepaald in het schoolreglement. De school wijkt er enkel van af voor gevallen waar het besluitvormingsproces langer duurt of waar een beroep in het geding is; alsdan stelt het schoolbestuur de betrokken personen schriftelijk in kennis van de voorziene ontvangstdatum. Bijzondere aandacht: vermits de betrokken personen vooraf weten wanneer en hoe ze het evaluatieresultaat zullen ontvangen, wordt bij het niet effectief in ontvangst
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
26
nemen van het resultaat, geacht het resultaat op de voorziene datum te zijn ontvangen! Ouders die, bijvoorbeeld, op dat tijdstip reeds op vakantie zijn vertrokken en geen weet hebben van een toegekend oriënteringsattest B of C, zouden hierdoor eventueel hun beroepsmogelijkheid kunnen verliezen omdat ze niet tijdig de te zetten stappen hebben ondernomen.
Voor Se-n-Se worden de beslissingen, afhankelijk van de de start van de opleiding, de duur en het aanbod genomen op uiterlijk 31 januari en/of 30 juni. Wanneer de opleiding niet afloopt tijdens het schooljaar moet de delibererende klassenraad dat schooljaar geen beslissing nemen. Voor een Se-n-Se die loopt tot 31 januari, kan zonodig het besluitvormingsproces worden verlengd tot uiterlijk 1 maart van het schooljaar in kwestie.
De delibererende klassenraad is samengesteld uit de directeur of zijn afgevaardigde en de leden van het onderwijzend personeel die het voorbije schooljaar les gaven aan de leerling en in functie zijn op de datum van de deliberatie. Eventueel kunnen raadgevende leden worden aangewezen door de voorzitter (de adjunct-directeur, technisch adviseur-coördinator of technisch adviseur; leden van het ondersteunend personeel; personeelsleden betrokken bij de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerlingen). Stemgerechtigde leden zijn verplicht om aan de deliberatie deel te nemen.Geen enkel lid van de begeleidende klassenraad mag deelnemen aan een beslissing over een bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad of betreffende een leerling aan wie hij privaatlessen of een schriftelijke cursus heeft gegeven.
Als er tot een stemming wordt overgegaan en het resultaat is een gelijk aantal pro en contra van stemmen, dan is de stem van de voorzitter doorslaggevend.Beslissingen van de delibererende klassenraad hebben een bindend karakter.
Bij toekenning van een oriënteringsattest B of C of bij het niet verlenen van een certificaat, diploma of studiegetuigschrift moet de school t.a.v. de betrokken personen volgende verplichtingen nakomen:
1. De beslissing moet schriftelijk worden gemotiveerd. Dit kan onder uiteenlopende vorm maar moet wel strikt individueel-gericht zijn. Indien, bijvoorbeeld, gekozen wordt voor een uittreksel uit de notulen van de delibererende klassenraad, dan mag dit stuk geen informatie bevatten die verwijst naar andere leerlingen.Daarnaast moet de school ook verwijzen naar de mogelijkheden tot beroep en naar de daarbij te volgen procedure. Hoewel deze info ook in het schoolreglement dient te worden opgenomen, moet het telkens wanneer zich een concrete situatie voordoet opnieuw onder de aandacht worden gebracht. De betrokken personen moeten er daarbij echter worden op gewezen dat beroep maar kan indien ze voorafgaand een overleg hebben gepleegd met de directeur of zijn afgevaardigde. Er geldt m.a.w. een bepaalde chronologie die de partijen moeten volgen.
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
27
2. Mits de vraag van de betrokken personen: de directeur of zijn afgevaardigde moet met de betrokken personen een overleg plegen over het evaluatieresultaat binnen een redelijke termijn nadat ze dat resultaat in ontvangst hebben genomen. Die termijn wordt in het schoolreglement bepaald. Van het schoolbestuur wordt verwacht dat “redelijkheid” veronderstelt dat de betrokken personen zo spoedig mogelijk meer duiding krijgen en dat, desgevallend, een beslissing in beroep qua timing haalbaar blijft. Van de betrokken personen wordt verwacht dat ze begrip opbrengen voor het tijdstip van het overleg dat met de zomervakantie-beschikbaarheid in onderwijs rekening zal houden. Van het overleg wordt een schriftelijk verslag gemaakt. Tijdens het overleg maken beide partijen hun standpunten duidelijk. Daarbij moet er worden naar gestreefd om via een constructief gesprek een uitkomst te bereiken waarin elkeen zich kan vinden. Het overleg is dan ook geen onderdeel van de beroepsprocedure maar vormt een zogenaamde “bemiddelingsfase”.
Het overleg kan het volgende opleveren: a. de directeur of zijn afgevaardigde is van oordeel dat de elementen die de betrokken
personen aanbrengen niet van aard zijn om de delibererende klassenraad opnieuw te laten samenkomen en beraadslagen. De betrokken personen nemen deze beslissingen op de voorziene datum in ontvangst (ook hier wordt geacht te zijn ontvangen indien verzuim van ontvangst). Ook indien reeds tijdens het overleg de betrokken personen te kennen geven dat ze, na de verkregen uitleg, akkoord gaan met het evaluatieresultaat, moeten de betrokken personen de beslissing om de klassenraad niet opnieuw te laten samenkomen “formeel” ontvangen (niet onbelangrijk indien er toch een beroep zou volgen!);
b. De directeur of zijn afgevaardigde is van oordeel dat de elementen die de betrokken personen aanbrengen wel van aard zijn om de delibererende klassenraad opnieuw te laten samenkomen en beraadslagen. Deze piste kan er voor de leerling op neerkomen dat hij met nieuwe toetsen, examens, of andere opdrachten wordt belast vooraleer de klassenraad zich definitief uitspreekt of de toekenning van het B- of C-attest wordt gehandhaafd of dat een ander attest wordt toegekend. Aandacht: het oorspronkelijke evaluatieresultaat door een ander resultaat vervangen betekent niet noodzakelijk een voor de betrokken personen “beter” resultaat; het valt niet uit te sluiten dat de klassenraad, die opnieuw is samengeroepen, beslist om een clausulering (B-attest) alsnog te wijzigen of uit te breiden of om een “B-attest” te vervangen door een “C-attest”. De betrokken personen nemen hoe dan ook de desbetreffende beslissing op de voorziene datum in ontvangst ( ook hier wordt geacht te zijn ontvangen indien verzuim van ontvangst).
Wanneer de betwisting blijft bestaan kunnen de betrokken personen beroep aantekenen. De betrokken personen doen dit d.m.v. een gedateerd en ondertekend verzoekschrift, dat ten minste het voorwerp van beroep met feitelijke omschrijving en motivering van de ingeroepen bezwaren vermeldt. Bij deze
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
28
omschrijving kunnen overtuigingsstukken toegevoegd worden.
Het beroep wordt behandeld door een beroepscommissie (zie verder) en leidt tot: - een gemotiveerde afwijzing van het beroep op grond van onontvankelijkheid als:
- de termijn voor indiening van het beroep is overschreden;- het beroep niet voldoet aan de vormvereisten opgenomen in het schoolreglement;
- een bevestiging van het oorspronkelijke evaluatieresultaat of de vervanging door een ander evaluatieresultaat. De beroepscommissie heeft steeds de mogelijkheid om de leerling bijkomende proeven of opdrachten op te leggen om tot een gemotiveerde beslissing te komen. Het schoolbestuur aanvaardt de verantwoordelijkheid voor de beslissing van de beroepscommissie en kent ook het studiebewijs toe dat aansluit bij die beslissing. Het model van een studiebewijs is hetzelfde indien het aansluit bij een beslissing van de delibererende klassenraad of indien het aansluit bij een beslissing van de beroepscommissie. Alleen uit het proces-verbaal zal blijken welk orgaan (klassenraad of beroepscommissie) de beslissing genomen heeft.
Een beroepscommissie wordt ingesteld door een schoolbestuur. Het schoolbestuur staat in voor de samenstelling van een beroepscommissie, rekening houdend met volgende bepalingen:
- de samenstelling kan per te behandelen dossier verschillen, maar kan binnen het te behandelen dossier niet wijzigen;
- de samenstelling is als volgt: - interne leden : leden van de klassenraad, waaronder alleszins de voorzitter van de
klassenraad, die de betwiste evaluatiebeslissing heeft genomen, en eventueel een lid van het schoolbestuur.
- externe leden : personen die extern zijn aan het schoolbestuur en aan de school waar de betwiste evaluatiebeslissing is genomen.
- de voorzitter wordt door het schoolbestuur onder de externe personen aangeduid.
Het schoolbestuur bepaalt de werking en stemprocedure van een beroepscommissie rekening houdend met volgende bepalingen:
- elk lid van een beroepscommissie is stemgerechtigd; - tijdens de stemming moet het aantal stemgerechtigde interne en externe leden van de
beroepscommissie gelijk zijn – bij staking van stemmen is de stem van de voorzitter doorslaggevend;
- elk lid van een beroepscommissie is aan een discretieplicht onderworpen; - een beroepscommissie hoort de betrokken personen en de leerling in kwestie; - een beroepscommissie beslist autonoom over de stappen die worden gezet om tot een
gefundeerde beslissing te komen, onder “stappen” kan ondermeer worden verstaan:- het horen van een of meer stemgerechtigde leden van de klassenraad die de betwiste
evaluatiebeslissing heeft genomen;- het horen van een of meer raadgevende leden van de klassenraad die de betwiste
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
29
evaluatiebeslissing heeft genomen; - het, in voorkomend geval, organiseren van bijkomende proeven of opdrachten voor de
leerling; - de werking van een beroepscommissie kan geen afbreuk doen aan de statutaire rechten van de
individuele personeelsleden van het onderwijs; - een beroepscommissie oordeelt of de genomen beslissing alleszins in overeenstemming is met
de decretale en reglementaire onderwijsbepalingen en met het schoolreglement.
Het resultaat van het beroep wordt aan de betrokken personen schriftelijk ter kennis gebracht uiterlijk op 15 september. Voor een opleiding die eindigt op 31 januari worden de betrokken personen uiterlijk op 15 maart op de hoogte gebracht van het resultaat.
2.3.7. LESBIJWONING IN EEN ANDERE SCHOOL
Enkele leerlingen of zelfs alle leerlingen van een klasgroep van het gewoon voltijds secundair onderwijs of van het BuSO OV4 kunnen gedurende een deel of het geheel van het schooljaar bepaalde lessen volgen in een andere school voor voltijds gewoon secundair onderwijs. Hieronder wordt dan verstaan :
- een andere school dan de school waarin de leerling is ingeschreven;- een andere school van hetzelfde of een ander schoolbestuur;- lesverstrekking door onderwijzend personeel van die andere school;- mobiliteit van leerlingen naar die andere school.;
Scholen kunnen van deze mogelijkheid gebruik maken om uiteenlopende redenen, zoals o.a. de beschikbaarheid van specifieke of meer moderne didactische apparatuur of de aanwezigheid van bijzondere expertise of knowhow in een bepaald vakgebied.
Dergelijke samenwerking tussen scholen is aan een aantal gecumuleerde voorwaarden onderworpen:
1° de regeling wordt in het schoolreglement opgenomen;2° uitsluitend het schoolreglement van de school waar de leerling is ingeschreven, is op die leerling van toepassing;3° de regeling wordt voorafgaand onderhandeld in de lokale comités, bevoegd inzake arbeidsvoorwaarden en personeelsaangelegenheden, van de betrokken scholen;4° uitsluitend de school waar de leerling is ingeschreven, is bevoegd en verantwoordelijk voor evaluatie, studiebekrachtiging en kwaliteitszorg;5° de leraars van de andere school die aan de leerling les geven :a) maken stemgerechtigd deel uit van de bevoegde klassenraden in het geval de scholen tot hetzelfde schoolbestuur behoren (dit houdt verband met het feit dat de eindverantwoordelijkheid voor de
Hoo
fdst
uk: S
truct
uur e
n or
gani
satie
van
het
so
30
onderwijsverstrekking in beide scholen sowieso bij eenzelfde schoolbestuur ligt);b) maken raadgevend deel uit van de bevoegde klassenraden in het geval de scholen niet tot hetzelfde schoolbestuur behoren;6° de samenwerking tussen de scholen wordt vastgelegd in een overeenkomst die in beide scholen ter inzage moet liggen van de verificatie en de inspectie. Die overeenkomst moet minimaal bevatten :a) de samenwerkende scholen, met duidelijke vermelding van de school waar de leerling is ingeschreven;b) de invulling van de samenwerking;c) de looptijd van de samenwerking (eventueel schooljaaroverstijgend);d) duidelijke afspraken over de evaluatie en kwaliteitszorg.
3. HET INSCHRIJVINGSRECHT3.1. ALGEMEEN
Meer informatie over het inschrijvingsrecht vindt u terug in de Codex secundair onderwijs en in de omzendbrief SO/2012/01.
Gelijke onderwijskansen is ook een thema in wetwijshttp://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=54.
Het inschrijvingsrecht wil verzekeren dat jongeren op een correcte wijze in scholen ingeschreven worden en aan schoolbesturen, leerlingen en ouders meer rechtszekerheid geven bij het inschrijvingsproces.
Het inschrijvingsrecht kent de volgende uitgangspunten:
1° het realiseren van optimale leer- en ontwikkelingskansen voor alle leerlingen;
2° het vermijden van uitsluiting, segregatie en discriminatie;
3° het bevorderen van sociale mix en cohesie;
4° voor het gebied Brussel-Hoofdstad: de bescherming van de gelijke onderwijs- en
inschrijvingskansen van Nederlandstaligen en het behoud van het Nederlandstalig karakter van het
Vlaamse onderwijs in Brussel.
Voor het inschrijvingsrecht bestaat er een groot onderscheid tussen scholen die binnen het werkingsgebied van een LOP liggen en scholen die niet binnen het werkingsgebied van een LOP liggen. Als er een onderscheid bestaat, zal dit steeds duidelijk vermeld worden.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
31
3.2. DE INSCHRIJVING VAN EEN LEERLING: BEGINSELEN
3.2.1. ALGEMEEN
Elke leerling heeft recht op inschrijving in de school of vestigingsplaats, gekozen1 door de ouders2. Dit recht geldt ook voor meerderjarige leerlingen, zij kunnen zelf hun school of vestigingsplaats kiezen.
Voorafgaand aan de inschrijving stelt het schoolbestuur de ouders in kennis van het schoolreglement en het pedagogisch project van de school. De leerling kan pas worden ingeschreven als de ouders of de meerderjarige leerling schriftelijk instemmen met het pedagogisch project en het schoolreglement.
Een inschrijving vindt plaats onder de opschortende voorwaarde dat de leerling hetzij bij de effectieve start van de lesbijwoning hetzij bij beslissing van de toelatingsklassenraad, aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden voldoet.
Voorbeeld:
Een leerling komt op 15 mei naar de school om zich in te schrijven voor 1A voor het volgende schooljaar. Er is nog plaats. Op dit moment is nog niet duidelijk of de leerling zal voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. De leerling wordt ingeschreven onder de opschortende voorwaarde dat hij/zij op 1 september (de dag van effectieve instap) zal voldoen aan de toelatingsvoorwaarden (i.c. het getuigschrift basisonderwijs heeft behaald). Indien dit niet het geval is, kan de school de inschrijving opschorten.
Wanneer een leerling zich met zijn ouders (of een wettelijke houder van het ouderlijk gezag) aanbiedt op de school om zich in te schrijven, is er sprake van een formele vraag tot inschrijving. Op dat moment kan de inschrijving drie vormen aannemen: een gerealiseerde inschrijving (ouders verklaren zich akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement en er zijn geen decretaal bepaalde redenen om de leering te weigeren), een niet-gerealiseerde inschrijving (ouders verklaren zich akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement, maar een van de decretaal bepaalde weigeringsgronden is van toepassing) of een uitgestelde inschrijving (de school weet nog niet of de leerling kan ingeschreven worden door de dubbele contingentering (zie verder)). Uiteraard zal een uitgestelde inschrijving na afloop van de voorrangsperiode omgezet worden in een gerealiseerde of niet-gerealiseerde inschrijving.
1 Hierbij moet rekening gehouden worden met het onderwijsaanbod op de school of vestigingsplaats.2 De ouder is de persoon die het ouderlijk gezag uitoefent of in rechte of in feite de leerling onder zijn bewaring
heeft. In het geval de leerling meerderjarig is, wordt onder ‘ouder’ de meerderjarige leerling verstaan.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
32
Bij de overgang van leerlingen van de ene secundaire school naar de andere secundaire school die op dezelfde campus is gelegen, kan een schoolbestuur opteren om niet opnieuw een formele inschrijving te vragen. De inschrijving loopt dan door. Als hiervan gebruik gemaakt wordt, moet dit opgenomen worden in het schoolreglement. De school wordt dan als één geheel beschouwd voor wat betreft het inschrijvingsrecht (zo geldt een definitieve uitsluiting voor alle scholen op de campus).
Als er in een school (of vestigingsplaats, studiegebied of administratieve groep) één of meerdere plaatsen vrijkomen (omdat leerlingen worden uitgeschreven of door een verhoging van de capaciteit), moet de volgorde van de niet-gerealiseerde inschrijvingen in het inschrijvingsregister gerespecteerd worden tot en met de vijfde schooldag van oktober. Concreet betekent dit dat de school tot dan de wegens capaciteit of volzetverklaring geweigerde leerlingen in volgorde van het inschrijvingsregister eerst moet contacteren alvorens nieuwe leerlingen in te schrijven. Hierbij blijft de school het principe van de dubbele contingentering respecteren waar dit van toepassing is (zie verder).
3.2.2. DE START VAN DE INSCHRIJVINGEN
Inschrijvingen voor een bepaald schooljaar kunnen ten vroegste starten op de eerste schooldag van maart van het voorafgaande schooljaar in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs (hierna: 1ste jaar + BuSO). Inschrijvingen voor schooljaar 2015-2016 kunnen in het 1ste jaar + BuSO dus ten vroegste starten op 2 maart 2015). In de overige segmenten van het secundair onderwijs (2de graad, 3de graad, HBO, DBSO, Se-n-Se, …) kunnen de inschrijvingen pas aanvangen op de eerste schooldag na de paasvakantie van het voorafgaande schooljaar (inschrijvingen voor schooljaar 2015-2016 kunnen ten vroegste starten op 20 april 2015).
Op voorwaarde dat de school geen enkele leerling weigert op basis van capaciteit, kan ze in het 1 ste
jaar + BuSO voor de verschillende voorrangsgroepen (samen of apart, zie verder) reeds met de inschrijvingen beginnen vanaf de eerste schooldag na de kerstvakantie van het voorafgaande schooljaar. Scholen binnen het werkingsgebied van een LOP kunnen echter niet vóór de eerste schooldag van maart beginnen met de inschrijvingen voor de voorrangsgroep indicator- en niet-indicatorleerlingen.
Scholen binnen het werkingsgebied van een LOP maken afspraken over de start van de inschrijvingen (en respecteren deze afspraken). De school moet de start van de inschrijvingen bekend maken aan de ouders. Scholen die bij een LOP horen, moeten dit alleszins via het LOP doen.
3.2.3. GELDIGHEID VAN DE INSCHRIJVING
Het inschrijvingsrecht gaat enkel over nieuwe inschrijvingen. Een inschrijving geldt immers voor de volledige duur van de schoolloopbaan van de leerling. Leerlingen moeten zich dus niet jaarlijks
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
33
herinschrijven. In een aantal gevallen kan wel aan de inschrijving een einde worden gesteld.
Dit is het geval bij een definitieve uitsluiting wegens tuchtmaatregel (zie verder). Wanneer een leerling definitief wordt uitgesloten, komt er een einde aan de inschrijving. Ook bij veelvuldige problematische afwezigheden, kan de school in uitzonderlijke gevallen overgaan tot uitschrijving (zie hoofdstuk problematische afwezigheden). Wanneer een ouder niet akkoord is met een wijziging aan het school- of centrumreglement (zie ook 2.3.5), wordt aan de inschrijving een einde gesteld vanaf 31 augustus van het lopende schooljaar. Ten slotte maakt ook de uitschrijving op formele vraag van de ouders of de meerderjarige leerling een einde aan de inschrijving.
De inschrijving is geldig over alle vestigingsplaatsen en structuuronderdelen van de school heen. In principe kan de school een verandering van structuuronderdeel of vestigingsplaats dan ook niet weigeren (met inachtname van de regelgeving rond toelatings-, overgangs- en instapvoorwaarden). Hierop is echter één uitzondering. De school weigert leerlingen die binnen een school willen veranderen van vestigingsplaats of studierichting wanneer de vestigingsplaats of studierichting waar ze naartoe willen vol zit. Enkel wanneer de overstap noodzakelijk is voor de voortgang van het leerproces van de leerling (rekening houdend met de behaalde studiebewijzen en de regelgeving rond de toelatingsvoorwaarden), kan een school dit niet weigeren. De voortgang van het leerproces is noodzakelijk wanneer de leerling een overstap maakt na een beslissing van de delibererende klassenraad.
Wanneer een leerling een A-attest behaalt, moet hij kunnen kiezen uit alle structuuronderdelen die de school in het volgende schooljaar aanbiedt. Bij een B-attest moet de leerling kunnen kiezen uit alle structuuronderdelen uit het volgende jaar waarvoor de leerling niet geclausuleerd is of moet hij de mogelijkheid krijgen het jaar over te zitten. Bij een C-attest heeft de leerling de keuze uit het structuuronderdeel waarin hij zat of een ander structuuronderdeel van hetzelfde of onderliggende leerjaar.
Moet de school de volgende overgangen weigeren (in alle onderstaande gevallen gaan we ervan uit dat de leerling voldoet aan de toelatingsvoorwaarden van het structuuronderdeel waar hij of zij naartoe wil)?
Voorbeeld 1:Een leerling in het tweede leerjaar van de tweede graad economie (ASO) krijgt op 30 juni een A-attest. De leerling kiest op 29 augustus om zijn leerproces verder te zetten in het eerste leerjaar van de derde graad handel (TSO). Het schoolbestuur heeft de capaciteit voor het eerste leerjaar van de derde graad handel bepaald op 18 leerlingen. Deze capaciteit is op dat moment al bereikt.
NEEN, het schoolbestuur kan dit niet weigeren want de leerling kan op basis
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
34
van zijn A-attest kiezen voor dit structuuronderdeel.
Voorbeeld 2:Een leerling in het tweede leerjaar van de tweede graad economie (ASO) krijgt op 30 juni een A-attest. De leerling kiest voor het eerste leerjaar van de derde graad economie-moderne talen (ASO). Op 15 oktober wil de leerling veranderen naar het eerste leerjaar van de derde graad handel (TSO). De capaciteit in het eerste leerjaar van de derde graad handel, is op dat moment bereikt.
JA, het schoolbestuur weigert deze overgang omdat de leerling na het behalen van zijn A-attest heeft gekozen voor het eerste leerjaar van de derde graad Economie-Moderne Talen. De verandering op 15 oktober is niet noodzakelijk voor de voortgang van het leerproces.
Een school kan aan zijn leerlingen vragen om jaarlijks te bevestigen of zij een bepaald structuuronderdeel zullen volgen. Op basis hiervan kan het schoolbestuur de verdeling van de leerlingen over de verschillende klasgroepen organiseren en het volgende schooljaar optimaal voorbereiden en plannen. Het gaat hier echter om een informatieve vraag van het schoolbestuur. De leerling en/of zijn ouders zijn niet verplicht deze vraag te beantwoorden. Het antwoord op deze vraag is dan ook niet bindend. De keuze voor het structuuronderdeel is pas ‘definitief’ wanneer de leerling met de lessen start in het volgende schooljaar. Dit betekent ook dat een leerling nooit kan worden uitgeschreven omdat de ouders niet geantwoord hebben op de vraag welk structuuronderdeel de leerling volgend schooljaar zal volgen.
Zoals reeds eerder in dit hoofdstuk uitgelegd, duurt de inschrijving in een school voor de hele schoolloopbaan van de leerling en kan de voortgang van het leerproces niet worden gestuit. In het inschrijvingsrecht wordt dan ook opgenomen dat het verworven recht als ingeschreven leerling in een school of vestigingsplaats wordt meegenomen naar de nieuwe school of vestigingsplaats die wordt opgericht in het kader van afsplitsing.
3.2.4. INSCHRIJVINGSREGISTER
Voor elke bepaalde capaciteit of niveau waarop volzet verklaard wordt, is het gebruik van een inschrijvingsregister verplicht. In praktijk betekent dit dat het gebruik van een inschrijvingsregister steeds verplicht is in het eerste leerjaar van de eerste graad (hier is capaciteit bepalen verplicht) en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ook in het tweede leerjaar van de eerste graad en de hogere graden. In de hogere jaren buiten het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een inschrijvingsregister dus enkel nodig als er volzetverklaring is gebeurd.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
35
In de omzendbrief SO/2012/03 zijn de modellen van het inschrijvingsregister terug te vinden. Er zijn vijf verschillende modellen voor het gewoon onderwijs opgemaakt: een model voor het eerste leerjaar van de eerste graad zonder gebruik van de dubbele contingentering, een model voor het eerste leerjaar van de eerste graad met gebruik van de dubbele contingentering, een model voor de hogere jaren (vanaf het tweede leerjaar van de eerste graad) en twee modellen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (een voor het eerste jaar en een voor de hogere jaren). Daarnaast zijn er nog drie modellen voor het BuSO (één met en één zonder dubbele contingentering en één voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). De modellen bepalen welke gegevens minimaal in het inschrijvingsregister moeten zijn opgenomen. Daarnaast kan de school nog bijkomende gegevens bijhouden in het inschrijvingsregister (met respect voor de privacywetgeving).
Een school beslist zelf hoe ze het inschrijvingsregister bijhoudt, elektronisch of op papier. Een inschrijvingsregister bestaat uit drie delen:
- Het capaciteitenblad : Hierop noteert u alle capaciteiten of volzetverklaringen die voor de start van de inschrijvingsperiode zijn vastgelegd. Voor de hogere jaren moet u zelf aangeven voor welk niveau de genoteerde capaciteit of volzetverklaring van toepassing is. Capaciteitsverhogingen noteert u eveneens op het capaciteitenblad (op de datum van de verhoging en met vermelding hiervan).
- De leerlingenfiche: Voor elke leerling die zich op school komt aanbieden voor een inschrijving, maakt u een fiche op en laat deze door de ouders ondertekenen. De gegevens die op de modellen vermeld staan, moeten minstens op de leerlingenfiche terugkomen (u kan er steeds voor opteren hier zelf gegevens aan toe te voegen). U kan ervoor opteren (maar bent niet verplicht dit te doen) een kopie van de fiche aan de ouders mee te geven als bewijs van inschrijving. Wanneer de inschrijving niet gerealiseerd kan worden, moet u wel steeds een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving aan de ouders bezorgen (de leerlingenfiche vervangt de mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving dus niet).
- Het registerblad: Op het registerblad houdt u het verloop van de inschrijvingen bij. Voor elke capaciteit of volzetverklaring die de school heeft bepaald, maakt ze een afzonderlijk registerblad op. Wanneer de capaciteit van een bovenliggend niveau gelijk is aan de som van de capaciteiten van de onderliggende niveaus, moet de school geen registerblad bijhouden voor het bovenliggend niveau.
Voorbeeld 1:De school heeft op een vestigingsplaats 1A en 1B. De school heeft de volgende capaciteiten bepaald.
Capaciteit 1A: 60Capaciteit 1B: 40Capaciteit vestigingsplaats: 100
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
36
De school houdt enkel een registerblad bij voor 1A en 1B. Voor de vestigingsplaats hoeft er geen registerblad worden bijgehouden.
Voorbeeld 2:De school heeft op een vestigingsplaats 1A en 1B. De school heeft de volgende capaciteiten bepaald.
Capaciteit 1A: 60Capaciteit 1B: 40Capaciteit vestigingsplaats: 80
De school houdt een registerblad bij voor 1A, 1B en voor de vestigingsplaats. Dit is nodig omdat leerlingen kunnen geweigerd worden omdat de capaciteit in 1A, in 1B of in de vestigingsplaats is bereikt.
Het register is belangrijk, o.a. om in het geval van een klacht het inschrijvingsverloop te kunnen verantwoorden (bijv. consequente toepassing van weigeringen omwille van capaciteit of volzetverklaring) en om te kunnen bepalen welke leerling moet worden ingeschreven wanneer er een plaats vrijkomt of de capaciteit wordt verhoogd. Hieronder vindt u het registerblad voor het eerste leerjaar van de eerste graad (met dubbele contingentering).
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
37
DEEL III: REGISTERBLAD MET HET VERLOOP VAN DE INSCHRIJVINGEN VOOR HET SCHOOLJAAR 20…-20…
Inschrijving voor capaciteitsniveau: Instellingsnummer school3: Nummer vestigingsplaats:
Volgnr. Datum Uur Naam +voornaam leerling
Geboorte-datum
Zelfde leef-enti-teit
(broer/ zus)
Kind per-so-neel
Campus(indien
van toe-passing)
Volgnr.indi-
cator-leerling
Volgnr.niet-indi-
cator-leerling
Status inschrijvingOpmerkingenGe-
reali-seerd
Ge-reali-seerd ontb. voorw
Uitge-steld
Nietge-
reali-seerd
3 Ingeval bij de inschrijvingen gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om de verschillende scholen of vestigingsplaatsen op de campus als één school te beschouwen,
vul hier dan alle instellingsnummers en alle nummers van de vestigingsplaatsen in. Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
38
De velden in het registerblad moeten als volgt worden ingevuld:
Volgnummer: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden, wordt in chronologische volgorde en met een aansluitend en oplopend volgnummer genoteerd in het inschrijvingsregister. Dit volgnummer komt niet overeen met het stamnummer.
Datum: datum waarop de leerling zich voor inschrijving komt aanbieden.
Uur: tijdstip waarop de leerling zich voor inschrijving komt aanbieden.
Naam + voornaam leerling: voor de juiste schrijfwijze wordt gevraagd naar een officieel bewijsstuk (bij voorkeur de identiteitskaart).
Geboortedatum: voor de juiste datum wordt gevraagd naar een officieel bewijsstuk (bij voorkeur de identiteitskaart).
Zelfde leefentiteit: leerlingen van dezelfde leefentiteit die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Kind personeel: kinderen van personeelsleden die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Campus (indien van toepassing): leerlingen van een basisschool gelegen op dezelfde campus waar voorrang wordt verleend bij de overgang naar het secundair onderwijs die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Volgnummer indicatorleerling: elke indicatorleerling die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komt aanbieden, wordt in chronologische volgorde en met een aansluitend en oplopend volgnummer genoteerd in deze kolom.
Volgnummer niet-indicatorleerling: elke niet-indicatorleerling die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komt aanbieden, wordt in chronologische volgorde en met een aansluitend en oplopend volgnummer genoteerd in deze kolom.
Status inschrijving:
Gerealiseerd: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden en waarvan de inschrijving kan worden gerealiseerd, vinkt aan in deze kolom.
Gerealiseerd onder ontbindende voorwaarde: elke leerling met een verslag die zich voor inschrijving komt aanbieden en waarvan de inschrijving kan worden gerealiseerd onder ontbindende voorwaarde, vinkt aan in deze kolom. Opgelet! Indien de disproportionaliteit van de aanpassingen die nodig zijn wordt bevestigd, wordt de inschrijving ontbonden op het moment dat deze leerling in een andere school is ingeschreven en uiterlijk 1 maand, vakantieperioden niet inbegrepen, na de kennisgeving van de bevestiging van de disproportionaliteit.
Uitgesteld: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden en die uitgesteld wordt ingeschreven, vinkt aan in deze kolom.
Niet-gerealiseerd: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden en waarvan de inschrijving niet kan worden gerealiseerd, vinkt aan in deze kolom. Elke leerling wiens inschrijving wordt ontbonden, vinkt tevens aan in deze kolom.
Opmerkingen: in deze kolom noteert de school
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
39
Bij een gerealiseerde inschrijving:
o Indien van toepassing : dat de inschrijving wordt gerealiseerd in het kader van één van de overcapaciteitsgroepen.
Bij een niet-gerealiseerde inschrijving, de motivering:o Voldoet niet aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden o Alternerend schoollopen o Capaciteit overschreden o Eerder definitief uitgesloten o Elders definitief uitgesloten in de loop van het schooljaar (enkel in werkingsgebied
LOP na afspraken)o Inschrijving onder ontbindende voorwaarde kan niet worden gerealiseerd
Bij elke wijziging van de “status inschrijving”:
o De datum van de statuswijzigingo Het tijdstip van de statuswijzigingo De nieuwe status:
o Gerealiseerde inschrijving + indien van toepassing: in overcapaciteit (zie hierboven)
o Gerealiseerde inschrijving onder ontbindende voorwaardeo Niet-gerealiseerde inschrijving + de motivering (zie hierboven)o Uitschrijving
3.3. CAPACITEIT EN VOLZETVERKLARING
In het eerste leerjaar van de eerste graad, in het BuSO en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen of moeten scholen een capaciteit bepalen (al naargelang de ligging, het type onderwijs en de graad). In de hogere jaren van het gewoon secundair onderwijs in Vlaanderen werken schoolbesturen met een systeem van volzet verklaren.
De capaciteit is het totaal aantal leerlingen dat een schoolbestuur ziet als maximaal aantal leerlingen. Het schoolbestuur bepaalt de capaciteit per niveau en doet dit autonoom. Bij het bepalen van de capaciteit kan het schoolbestuur rekening houden met materiële omstandigheden (bijvoorbeeld de grootte van de klaslokalen) of pedagogisch-didactische overwegingen (bijvoorbeeld het aantal leerkrachten).
Voor het eerste leerjaar van de eerste graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs moet een schoolbestuur (ongeacht of ze binnen of buiten het werkingsgebied van een LOP ligt) voor elk van zijn scholen of vestigingsplaatsen de capaciteit bepalen op één van volgende niveaus:
- het structuuronderdeel (1A en 1B apart voor alle vestigingsplaatsen of afzonderlijk);- de combinatie van structuuronderdelen (1A en 1B samen voor alle vestigingsplaatsen of
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
40
afzonderlijk). Voor scholen en centra gelegen in het Brussels Hoofdstedelijk gewest is capaciteit bepalen verplicht voor alle leerjaren. Capaciteit bepalen in Brussel blijft nodig om de voorrang voor Nederlandstaligen te kunnen garanderen.
Voor het tweede leerjaar van de eerste graad en de andere graden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moet een school- of centrumbestuur voor al zijn scholen, centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs en centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen (ongeacht of ze binnen of buiten het werkingsgebied van een LOP ligt) de capaciteit bepalen op één of meerdere van volgende niveaus:
- de school;- het centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs of centrum voor vorming van
zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen;- de vestigingsplaats;- het structuuronderdeel;- de combinatie van twee of meerdere structuuronderdelen al dan niet per vestigingsplaats.
Een structuuronderdeel is een onderverdeling in het onderwijsaanbod dat gefinancierd of gesubsidieerd kan worden. Aan een structuuronderdeel is steeds een administratieve groep gekoppeld.Vóór de start van de inschrijvingsperiode maakt een schoolbestuur voor al zijn scholen de capaciteit(en) bekend aan alle belanghebbenden (leerlingen, ouders, CLB, andere scholen, intermediairs,…). Dit gebeurt best maximaal via de eigen communicatiekanalen (vb. eigen website, elektronische nieuwsbrief) of via de netwerken en de communicatiekanalen van andere lokale partners (vb. website LOP). Binnen het werkingsgebied van een LOP deelt het schoolbestuur de capaciteit(en) ook mee aan het LOP. Wanneer de school een capaciteit bepaalt, moet dit gebeuren vóór de start van de eerste inschrijvingsperiode. Een school kan immers enkel een leerling weigeren op basis van capaciteit als deze vooraf werd vastgelegd.
Tijdens de lopende inschrijvingen kan een school haar capaciteit steeds verhogen, maar niet verlagen. Omdat het verhogen van de capaciteit een invloed kan hebben op andere scholen, moet binnen het werkingsgebied van een LOP de capaciteitsverhoging steeds door het LOP worden goedgekeurd. Buiten het werkingsgebied van een LOP deelt de school de capaciteitsverhoging mee aan de andere scholen binnen de gemeente. Bij een verhoging van de capaciteit moet de school de volgorde van het inschrijvingsregister (desgevallend per contingent) respecteren tot en met de vijfde schooldag van oktober (zie hierboven).
Vanaf 1 september 2014 kunnen scholen, centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs en centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen gelegen buiten het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor het tweede leerjaar van de eerste graad en de hogere graden volzet verklaren.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
41
Volzet verklaren wil zeggen dat een school- of centrumbestuur elke bijkomende inschrijving weigert wanneer ze het vooropgestelde maximaal aantal leerlingen heeft ingeschreven. Het schoolbestuur kan pas leerlingen weigeren nadat zij de volzetverklaring voor het betreffende niveau heeft gecommuniceerd. Op het moment dat het schoolbestuur volzet verklaart, legt zij het aantal leerlingen vast voor dat niveau. Voor het tweede leerjaar van de eerste graad en de andere graden (niet gelegen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) kan een school- of centrumbestuur voor al zijn scholen, centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs en centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen volzet verklaren op één of meerdere van volgende niveaus:
- de school;- het centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs;- het centrum voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen;- de vestigingsplaats;- het structuuronderdeel of de combinatie van twee of meerdere structuuronderdelen al dan niet
per vestigingsplaats.Het school- of centrumbestuur gelegen binnen het werkingsgebied van een LOP meldt de volzetverklaring aan het LOP. Buiten het werkingsgebied van een LOP meldt het school- of centrumbestuur de volzetverklaring ervan aan de school- of centrumbesturen van de andere scholen en centra binnen de gemeente. De melding van de volzetverklaring bestaat uit de volgende gegevens:
- het niveau dat volzet verklaard wordt; - de datum en het uur waarop de volzetverklaring plaats vond; - het aantal ingeschreven leerlingen op het moment van de volzetverklaring.
Ook wanneer een volzetverklaring wordt opgeheven, wordt dit gemeld aan het LOP of aan de schoolbesturen van de andere scholen gelegen in de gemeente.
Bij de toepassing van het systeem van de volzetverklaring hanteert het schoolbestuur een registerblad waarin het alle (gerealiseerde en niet-gerealiseerde) inschrijvingen noteert. Wanneer er plaatsen vrijkomen, respecteert het schoolbestuur de volgorde van het inschrijvingsregister tot en met de vijfde schooldag van oktober. Plaatsen kunnen bijvoorbeeld vrijkomen wanneer leerlingen zich uitschrijven of wanneer de volzetverklaring wordt opgeheven.
3.4. VOORRANG
3.4.1. ALGEMEEN
Over het algemeen geldt het principe dat wie eerst komt, eerst wordt ingeschreven. Het decreet heeft echter in een aantal voorrangsregelingen voorzien die een uitzondering vormen op dit principe. De voorrangsregels worden verschillend toegepast in het Nederlandse taalgebied en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
42
Elke inschrijvingsperiode begint met een aantal opeenvolgende voorrangsperiodes. De volgorde waarin de voorrangsgroepen zich kunnen inschrijven ligt vast. Met uitzondering van de voorrangsperiode voor kinderen van personeelsleden duurt elke voorrangsperiode minimaal twee weken en binnen elke voorrangsperiode gebeuren de inschrijvingen chronologisch. In principe is er voor elke voorrangsgroep een aparte voorrangsperiode voorzien. De school kan echter twee of meerdere voorrangsperiodes samen nemen, op voorwaarde dat geen enkele leerling uit deze voorrangsgroepen geweigerd zal worden wegens capaciteit. De keuze om voorrangsperiodes samen te nemen kan per capaciteitsniveau worden gemaakt.
Na iedere voorrangsperiode wordt de voorrang afgesloten voor de betrokken voorrangsgroep. Als een leerling zich niet heeft ingeschreven in de voorrangsperiode die op hem van toepassing is, en dus geen gebruik gemaakt heeft van zijn voorrangsrecht, dan is hij zijn voorrang kwijt. De leerling kan zich dan nog wel inschrijven in een andere voorrangsperiode, als die op de leerling van toepassing is, of in de vrije inschrijvingsperiode. De vrije inschrijvingsperiode start nadat alle voorrangsperiodes zijn afgesloten.
Alle scholen moeten afspraken maken over de voorrangsperiodes. Voor scholen binnen het werkingsgebied van een LOP gebeurt dit binnen het LOP en worden de periodes ten minste door het LOP bekend gemaakt aan alle belanghebbenden in het gebied. Buiten het werkingsgebied van een LOP bepalen scholen de voorrangsperiodes in overleg met alle schoolbesturen uit de gemeente. Uiteraard maken de schoolbesturen de periodes bekend aan alle belanghebbenden.
Doorgaans zijn de voorrangsregels enkel van toepassing in het eerste leerjaar van de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs. De voorrangsregels zijn niet van toepassing in de rest van het secundair onderwijs, met uitzondering van de voorrang voor leerlingen met ten minste één ouder die het Nederlands voldoende machtig is in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad. Hieronder vindt u een schematische weergave van de verschillende voorrangsgroepen met de aanduiding of ze moeten worden toegepast, of het schoolbestuur kan kiezen om ze toe te passen of dat ze niet kunnen worden toegepast. De volgorde van de voorrangsgroepen is de volgorde zoals opgenomen in dit schema. Hierna zullen we de voorrangsgroepen één voor één in deze volgorde bespreken.
Voorrangsgroep Vlaanderen Tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad
Voltijds gewoon SO (1ste lj 1ste graad)
BUSO
Overig SO
Voltijds gewoon SO (1ste lj 1ste graad)
BUSO
Overig SO
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
43
Leerlingen van dezelfde leefentiteit (broers en zussen)
MOET MOET -
MOET MOET -
Kinderen van personeelsleden MOET MOET - MOET MOET -
Kinderen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is
- - - MOET MOET MOET
Campusleerlingen* LOP KAN KAN - KAN KAN -
Indicator- en niet-indicatorleerlingen
LOP MOET niet-LOP KAN, MOET bij aanmelden
KAN - MOET
KAN -
3.4.2. VOORRANG VOOR LEERLINGEN VAN DEZELFDE LEEFENTITEIT
De voorrangsregeling voor leerlingen van dezelfde leefentiteit verloopt volledig parallel in het Nederlandse taalgebied en in het gebied Brussel-Hoofdstad.
Elke school moet verplicht voorrang geven aan leerlingen die tot dezelfde leefentiteit behoren als reeds ingeschreven leerlingen (ongeacht in welke graad) die zich willen inschrijven in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs.
Met leerlingen van dezelfde leefentiteit wordt bedoeld: - broers en zussen (hebben twee gemeenschappelijke ouders) al dan niet wonend op hetzelfde
adres);- halfbroers en halfzussen (hebben één gemeenschappelijke ouder) al dan niet wonend op
hetzelfde adres);- kinderen die onder hetzelfde dak wonen (dezelfde hoofdverblijfplaats hebben) maar geen
gemeenschappelijke ouder(s) hebben (vb. stiefbroers en –zussen).
Wanneer de school bepaalt dat bij een overgang van de ene secundaire school naar de andere op dezelfde campus de inschrijvingen doorlopen (zie hoger), heeft dit consequenties voor de toepassing van de voorrangsregeling voor leerlingen van dezelfde leefentiteit. Ook hier moeten wat het inschrijvingsrecht betreft, beide scholen als één geheel worden beschouwd. Iemand met een broer of zus in de ene school, heeft dan voorrang bij een inschrijving in de andere school. Het is hierbij van geen belang of de ingeschreven leerling al is ingestapt of nog niet. Met ‘reeds ingeschreven’ wordt bedoeld dat de inschrijving gerealiseerd is in het inschrijvingsregister.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
44
3.4.3. VOORRANG VOOR KINDEREN VAN PERSONEELSLEDEN
Een tweede voorrangscategorie is kinderen van personeelsleden van de school (of van een van de scholen waar de inschrijvingen van de ene naar de andere school doorlopen). Deze kinderen krijgen verplicht voorrang wanneer ze zich willen inschrijven in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs of in het buitengewoon secundair onderwijs. Deze voorrangsgroep is zowel in Vlaanderen als in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad van toepassing. Uiteraard kan een personeelslid enkel een kind inschrijven waarvan hij zelf de ouder is.
Alle personeelsleden van de school vallen hieronder. Het maakt geen verschil of ze zijn aangesteld of geaffecteerd aan de school of via een arbeidsovereenkomst tewerkgesteld worden door de school. Concreet betekent dit dat kinderen van zowel leerkrachten als directie, onderhoudspersoneel, technisch personeel, administratief personeel, etc. voorrang krijgen. Noch de functie van het personeelslid, het soort contract of de tewerkstellingsbreuk zijn van belang om aanspraak te kunnen maken op deze voorrang.
Om van deze voorrangsregeling gebruik te kunnen maken, moet een personeelslid op het ogenblik van de inschrijving een contract hebben van een lopende tewerkstelling van meer dan 104 dagen. Deze periode toont een voldoende duurzame band aan van het personeelslid met de school. Het personeelslid hoeft nog geen 104 dagen effectief te hebben gewerkt voor de school van keuze op het moment dat de leerling zich inschrijft
3.4.4. VOORRANG VOOR KINDEREN MET TEN MINSTE ÉÉN OUDER DIE HET NEDERLANDS IN VOLDOENDE MATE MACHTIG IS
Deze voorrangscategorie geldt enkel in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten schoolbesturen voorrang geven aan leerlingen van wie minstens één ouder het Nederlands voldoende machtig is. Deze voorrangscategorie geldt voor het volledige secundair onderwijs. Bedoeling is om de onderwijs- en inschrijvingskansen van Nederlandstaligen te beschermen en het Nederlandstalig karakter van het Vlaamse onderwijs behouden.
Om voorrang te kunnen krijgen, toont de ouder op een van de volgende wijzen aan voldoende Nederlands te spreken.
- voorleggen van Nederlandstalig diploma secundair onderwijs of een daarmee gelijkwaardig Nederlandstalig studiebewijs;
- voorleggen van Nederlandstalig studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad secundair onderwijs of een daarmee gelijkwaardig Nederlandstalig studiebewijs;
- voorleggen van het bewijs dat hij of zij het Nederlands beheerst minstens op niveau B2 van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen, dit kan op twee manieren:
o een studiebewijs van door de Vlaamse Gemeenschap erkend, gefinancierd of
gesubsidieerd onderwijs of een daarmee gelijkwaardig Nederlandstalig studiebewijs,
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
45
dat het vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont (vb. Centrum voor Volwassenenonderwijs, universitair talencentrum);
o een attest van niveaubepaling uitgevoerd door een Huis van het Nederlands dat het
vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont;o minstens het bewijs van voldoende kennis van het Nederlands na het afleggen van een
taalexamen bij het selectiebureau van de Federale Overheid.- het bewijs dat hij 9 jaar als regelmatige leerling onderwijs heeft gevolgd in het
Nederlandstalig lager én secundair onderwijs. Dit gebeurt op basis van attesten daartoe uitgereikt door de betrokken schoolbesturen.
Een schoolbestuur bepaalt voor zijn scholen gelegen in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad het aantal leerlingen dat hij vooropstelt voor de inschrijving bij voorrang van leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is. Dit aantal kan het schoolbestuur bepalen tot op de niveaus waarop hij de capaciteit vastlegt. De aantallen die het schoolbestuur vastlegt, moeten als bedoeling hebben om binnen de school het peil van 55% leerlingen van wie één van de ouders voldoende Nederlands spreekt, te bereiken of te behouden. Binnen het LOP kan worden afgesproken om een hoger percentage dan 55 te hanteren. Het LOP zal de aantallen en het percentage bekend maken aan alle belanghebbenden. Op het moment van publicatie van deze syllabus bedroeg het percentage dat door het LOP is bepaald 55%.
Het percentage voorrang aan leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is, wordt berekend op de totale capaciteit en niet alleen op het aantal nieuw in te schrijven leerlingen. Daarbij wordt een reeds ingeschreven leerling die op basis van de toen geldende regelgeving opgevat werd als leerling met thuistaal Nederlands, beschouwd als een leerling met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is.
Ook broers en zussen van reeds ingeschreven leerlingen die volgens de regelgeving op het moment van hun inschrijving als leerling met thuistaal Nederlands werden beschouwd, zullen onder de groep van leerlingen met ten minste één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is, vallen. Leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is en die indicatorleerling is (zie verder) zullen niet worden meegeteld voor het percentage. Uiteraard kunnen deze leerlingen zich wél inschrijven tijdens deze voorrangsperiode tot het contingent voor indicatorleerlingen (zie verder) is bereikt.
Het gaat om een streefcijfer, scholen kunnen dan ook niet gesanctioneerd worden wanneer zij het percentage niet halen. Scholen hebben immers niet zelf in de hand welke ouders hun kinderen zullen komen inschrijven.
3.4.5. VOORRANG VOOR LEERLINGEN VAN DEZELFDE CAMPUS
Wanneer de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs of het buitengewoon onderwijs is gelegen op dezelfde campus als een basisschool, kan het schoolbestuur binnen het werkinsgebied van
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
46
een LOP voorrang geven aan de leerlingen uit hun basisschool bij de overgang naar het secundair onderwijs. Om deze voorrang te geven, moet dit bij dubbele meerderheid zijn goedgekeurd binnen het LOP secundair onderwijs. Het LOP secundair onderwijs kan zijn goedkeuring pas geven na positief advies van het LOP basisonderwijs (ook verleend bij meerderheid). Buiten het werkingsgebied van een LOP kan een school geen gebruik maken van deze voorrangscategorie.
3.4.6. VOORRANG VOOR INDICATOR- EN NIET-INDICATORLEERLINGEN
De voorrangsregeling met het systeem van dubbele contingentering wil het mogelijk maken om het streven naar sociale mix en sociale cohesie op schoolniveau te realiseren. Deze voorrangsgroep is verplicht voor het eerste leerjaar van de eerste graad binnen het werkingsgebied van een LOP. Scholen voor buitengewoon secundair onderwijs (binnen en buiten LOP) en scholen buiten het werkingsgebied van een LOP kunnen kiezen voor deze voorrangsgroep.
De indicatoren waar rekening mee wordt gehouden bij de toepassing van deze voorrangscategorie zijn de volgende:
- de moeder is niet in het bezit van een diploma secundair onderwijs of van een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs of van een daarmee gelijkwaardig studiebewijs;
- het gezin ontving in het voorafgaande schooljaar dan dat waarop de inschrijving betrekking heeft, één of meerdere schooltoelagen van de Vlaamse gemeenschap of het gezin heeft een beperkt inkomen4;
Een leerling die beantwoordt aan minstens een van de indicatoren, is een indicatorleerling. Er is geen onderscheid tussen de verschillende indicatoren. Een niet-indicatorleerling is een leerling die aan geen enkele van de indicatoren beantwoordt.
Meer informatie over de manier waarop een ouder bewijst dat zijn kind een indicatorleerling is, vindt u voor de indicatoren ‘opleidingsniveau’ terug in het hoofdstuk over leerlingenkenmerken in deze syllabus (punt 5.2.8). Voor de indicator ‘schooltoelage’ kan de ouder het beantwoorden hieraan aantonen via een document of e-mail van de dienst studietoelagen of een rekeninguittreksel. Bij iedere nieuwe inschrijving moet een leerling aantonen dat hij aan een of meerdere indicatoren beantwoordt.
Wanneer een ouder wenst om de school niet te informeren over het al dan niet beantwoorden aan een van de indicatoren, dan kan de leerling geen gebruik maken van deze voorrangscategorie (let wel: dit doet geen afbreuk aan andere voorrangscategorieën). Ook wanneer een ouder de school foutief informeert, vervalt het voorrangsrecht van de leerling op basis hiervan. Uiteraard kunnen ouders steeds hun kind inschrijven in de vrije inschrijvingsperiode (na afloop van de voorrangsperiode).
4 Dit is van toepassing als niet kan worden vastgesteld of het gezin in aanmerking komt voor een
schooltoelage (bijvoorbeeld mensen die terugkeren na een verblijf in het buitenland). In dat geval moeten de
inkomensgrenzen overeenstemmen met de regeling voor de schooltoelagen.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
47
Deze voorrangscategorie zal over de andere categorieën heen worden toegepast aan de hand van het systeem van dubbele contingentering.
Dubbele contingentering betekent dat een schoolbestuur voor zijn school/scholen twee contingenten bepaalt voor de gelijktijdige inschrijving van indicator- en niet-indicatorleerlingen. Samen vormen de twee contingenten 100% van alle leerlingen (zowel de reeds ingeschreven leerlingen als de nieuw in te schrijven leerlingen) op elke capaciteit waarvoor het schoolbestuur een inschrijvingsregister gebruikt. Deze twee contingenten zijn gericht op het verkrijgen van een evenredige verdeling van indicator- en niet-indicatorleerlingen in de scholen gelegen in respectievelijk het werkingsgebied van een LOP of een gemeente er buiten. Bij het bepalen van de contingenten houdt het schoolbestuur rekening met de relatieve aanwezigheid. Concreet betekent dit dat de contingenten zo moeten worden bepaald dat de school opschuift in de richting van de relatieve aanwezigheid in de gemeente of het werkingsgebied/deelgebied van het LOP. Indien de relatieve aanwezigheid in de school overeenkomt met de relatieve aanwezigheid in de gemeente of het werkingsgebied/deelgebied van het LOP, moeten de contingenten gericht zijn op het behoud van deze verdeling. Uiteraard moeten de contingenten worden meegedeeld aan alle belanghebbenden.
Voorbeeld:De school heeft een relatieve aanwezigheid van 20% indicatorleerlingen. In het werkingsgebied van het LOP is er een relatieve aanwezigheid van 50%. Hoe kan de school haar contingenten bepalen?
De school kan een contingent van 25% indicatorleerlingen(IND) en 75 % niet-indicatorleerlingen (NIND) voorzien, omdat ze zo in de richting van de relatieve aanwezigheid binnen het werkingsgebied van het LOP evolueert. Ook kan de school ervoor kiezen om een contingent van 50% IND en 50 % NIND te voorzien. De school zal zelf een groeipad uittekenen in de richting van de relatieve aanwezigheid binnen het werkingsgebied. De school mag niet kiezen voor 10% IND en 90% NIND omdat ze zo in de tegengestelde richting van de relatieve aanwezigheid in het werkinsgebied evolueert.
Binnen het werkingsgebied van een LOP, maakt het LOP voor de start van de inschrijvingen afspraken over de capaciteitsniveaus en over het bepalen van de contingenten. Binnen gemeenten buiten het werkingsgebied van een LOP kunnen er hierover afspraken worden gemaakt.
Meer informatie over de relatieve aanwezigheid in uw school en in uw gemeente vindt u via http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/cijfermateriaal/relatieve_aanwezigheid_indicatorleerlingen/ op de website van AgODi.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
48
Als de contingenten zijn bepaald, neemt het schoolbestuur eerst zijn reeds ingeschreven leerlingen op in het contingent waartoe ze behoren. Zo krijgt het schoolbestuur een zicht op het aantal nieuw in te schrijven leerlingen per contingent. Wel zal het aantal reeds ingeschreven leerlingen bij de start van de inschrijvingen in het eerste leerjaar van de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs in de meeste gevallen doorgaans 0 bedragen.
Vervolgens schrijft het schoolbestuur leerlingen in per voorrangsgroep. Al deze leerlingen worden in het juiste contingent geplaatst en ingeschreven zolang het contingent niet is bereikt. De inschrijving van leerlingen, die zich aandienen nadat het contingent waartoe ze behoren bereikt is, wordt uitgesteld. Deze leerlingen worden chronologisch genoteerd in het inschrijvingsregister als uitgesteld ingeschreven. Dit geldt evenwel niet voor de leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad.
Als beide contingenten bereikt zijn nog vóór het afsluiten van een voorrangsperiode, dan wordt voor alle leerlingen die in het inschrijvingsregister vermeld staan als uitgesteld de inschrijving geweigerd. De uitgestelde inschrijving in het inschrijvingsregister wordt dan omgezet in een niet-gerealiseerde inschrijving. De ouders van de leerlingen die zo niet ingeschreven kunnen worden én ook de ouders van alle volgende leerlingen worden geweigerd en ontvangen een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving.
Als bij het afsluiten van een voorrangsperiode het andere contingent nog niet bereikt is, dan worden de openstaande plaatsen opgevuld met leerlingen die in het inschrijvingsregister vermeld staan als uitgesteld. Dit gebeurt in overleg met de ouders en met respect voor de in het inschrijvingsregister opgenomen chronologie. De leerlingen die zo niet kunnen worden ingeschreven, worden geweigerd en de ouders ontvangen een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving.
Voorbeeld:Een secundaire school heeft in 1A 20 plaatsen. Het voorziet 10 plaatsen voor indicatorleerlingen en 10 plaatsen voor niet-indicatorleerlingen. Aan het einde van de voorrangsperiode is de situatie als volgt
IND NIND1 12 23 34 45 56 67 7
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
49
8 8 9 10 11 12 13 14
Er zijn 8 indicatorleerlingen gekomen, deze zijn allemaal ingeschreven. Er zijn 14 niet-indicatorleerlingen gekomen. De eerste 10 zijn ingeschreven, de vier overige leerlingen zijn uitgesteld ingeschreven. Aan het einde van de voorrangsperiode blijkt dat er nog twee plaatsen over zijn in het contingent indicatorleerlingen. De uitgestelde inschrijving van leerling 11 en leerling 12 wordt omgezet in een gerealiseerde inschrijving. Leerling 13 en leerling 14 worden geweigerd, hun uitgestelde inschrijving zal worden omgezet in een niet-gerealiseerde inschrijving. De situatie is dan als volgt.
IND NIND1 12 23 34 45 56 67 78 811 NIND 912 NIND 10 11 12 13 14
Een uitgestelde inschrijving zal dus steeds worden omgezet in een gerealiseerde of een niet-gerealiseerde inschrijving. Dit zal desgevallend gebeuren na afloop van iedere voorrangsperiode.
3.4.7. DE VRIJE INSCHRIJVINGSPERIODE
Na het afsluiten van de voorrangsperiodes start de vrije inschrijvingsperiode. Tijdens deze periode schrijven leerlingen zich in chronologische volgorde in. Voor een school gelegen buiten het werkingsgebied van een LOP kan de vrije inschrijvingsperiode ook vóór de eerste schooldag van
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
50
maart starten op voorwaarde dat de school geen enkele leerling weigert op basis van capaciteit of volzetverklaring.
Tijdens de vrije inschrijvingsperiode zullen de leerlingen ook niet meer geordend worden in een van beide contingenten.
3.5. WEIGERINGEN
Het recht op inschrijving heeft onvermijdelijk tot gevolg dat scholen leerlingen niet zomaar kunnen weigeren. Scholen die leerlingen weigeren, kunnen dit enkel op basis van een van de decretaal voorziene weigeringsgronden.
3.5.1. TOELATINGSVOORWAARDEN
Een leerling die niet voldoet aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden voor het onderwijsniveau, de studierichting en het leerjaar waarin hij/zij zich wil inschrijven, kan geweigerd worden. Dit wil echter niet zeggen dat de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden al moeten vervuld zijn op het moment van de inschrijving. Aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden moet pas voldaan zijn op de dag van de effectieve instap of op het ogenblik dat de toelatingsklassenraad een beslissing neemt. Bij verandering van studiekeuze in de loop van het schooljaar impliceert dit wel dat de leerling ook moet voldoen aan de overgangsvoorwaarden.
Leerlingen die niet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden op de dag van de effectieve instap (of als de toelatingsklassenraad een negatieve beslissing neemt), kunnen worden geweigerd door de school. Op het moment dat de school vaststelt dat de leerling niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoet (dit kan bijvoorbeeld het geval zijn op het moment van inschrijving, op de eerste dag van effectieve lesbijwoning of bij beslissing van de toelatingsklassenraad), beslist het schoolbestuur of het de leerling al dan niet weigert. Als het schoolbestuur de leerling niet weigert, is de leerling ingeschreven als vrije leerling. Dit impliceert dat de leerling niet gefinancierd of gesubsidieerd worden door de overheid en geen studiebewijs kan behalen. Het is van groot belang dat de leerling en zijn ouders goed op de hoogte zijn van de implicaties van een inschrijving als vrije leerling. Als het schoolbestuur ervoor opteert om de leerling te weigeren, bezorgt het aan de ouders een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving.
Meer informatie over de toelatingsvoorwaarden vindt u in hoofdstuk 4 van deze cursus.
In het deeltijds beroepssecundair onderwijs moet de leerling enerzijds voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht en anderzijds de leeftijd van 25 jaar nog niet hebben bereikt. Bovendien moet de leerling zich onderwerpen aan een screening en trajectbegeleiding. Voor de toelating tot een bepaalde module van een opleiding kunnen bijzondere instapvereisten gelden die betrekking hebben op vooropleiding of medische geschiktheid.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
51
Voor het buitengewoon onderwijs betekent dit onder meer dat een leerling die zich met een attest aandient voor een opleidingsvorm en een type van buitengewoon secundair onderwijs dat in de school georganiseerd wordt, moet ingeschreven worden (ook rekening houdend met de aanwezige opleidingen in OV3 en OV4). Een leerling met een attest mag niet geweigerd worden omdat de school zich richt op een specifieke doelgroep binnen het type.
3.5.2. ALTERNEREND SCHOOLLOPEN
Wanneer leerlingen in de loop van het schooljaar afwisselend in- en uitgeschreven worden, en deze inschrijving tot doel heeft of er toe leidt dat de leerling afwisselend naar verschillende scholen zal gaan (bijvoorbeeld in het geval van een scheiding), moet een schoolbestuur deze inschrijving weigeren. De inschrijving zal geweigerd worden door de school die dit vaststelt. De appreciatiebevoegdheid ligt bij de directie van de school. Het kind blijft dan ingeschreven in de voorgaande school.
Dergelijke vormen van schoollopen zijn niet in het belang van het kind en dragen niet bij aan een succesvolle schoolloopbaan van de leerling.
3.5.3. CAPACITEIT
Zoals reeds eerder (zie punt 3.3) in deze cursus uitgelegd, kan of moet het schoolbestuur voor bepaalde niveaus een capaciteit bepalen of volzet verklaren. Om een leerling wegens het bereiken van de capaciteit te weigeren, moet deze zijn vastgelegd voor de start van de inschrijvingen. Analoog kan een leerling pas geweigerd worden na een volzetverklaring.
Op het moment dat de vooropgestelde capaciteit overschreden wordt of het niveau volzet verklaard wordt, moet het schoolbestuur elke bijkomende inschrijving weigeren. Wanneer een school een leerling weigert omwille van capaciteit of volzetverklaring, moet zij dit principe ook consequent toepassen. De school moet, in het geval van een klacht, via het inschrijvingsregister kunnen aantonen dat na de weigering van een leerling wegens capaciteit of volzetverklaring, er in dat niveau geen nieuwe leerlingen meer werden ingeschreven (tot en met de vijfde schooldag van oktober). Zoals in punt 3.3 aangehaald, kan de school de capaciteit wel steeds verhogen of de volzetverklaring opheffen.
In een beperkt aantal gevallen kan het schoolbestuur afwijken van de consequente toepassing van de weigering wegens capaciteit of volzetverklaring. Dan kan een school een leerling toch inschrijven, ook al is de vooropgestelde capaciteit of volzetverklaring reeds bereikt of overschreden. Deze afwijkingen zijn niet verplicht, ieder schoolbestuur bepaalt per individueel geval zelf of ze hier al dan niet gebruik van maakt. In de volgende gevallen kan de school de leerling toch inschrijven in overcapaciteit:
- leerlingen in het secundair onderwijs die geplaatst zijn door de jeugdrechter of door een comité voor bijzondere jeugdzorg;
- leerlingen in het secundair onderwijs die als (semi-)internen verblijven in een (semi-)internaat
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
52
verbonden aan de school;- leerlingen in het secundair onderwijs die opgenomen zijn in een voorziening van residentiële
opvang;- leerlingen die terugkeren naar hun school voor buitengewoon onderwijs waar ze in het
lopende of het voorafgaande schooljaar ingeschreven waren, maar zich daarna in het kader van geïntegreerd onderwijs in een school voor gewoon secundair onderwijs inschreven. De bedoeling van deze maatregel is om schoolbesturen die een engagement aangingen t.a.v. de ouders dat hun kind zou kunnen terugkeren naar hun school als de integratie niet zou lukken, in staat te stellen om dit engagement ook na te komen;
- kinderen van dezelfde leefentiteit, als de ouders deze kinderen wensen in te schrijven in hetzelfde capaciteitsniveau in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs en slechts één van de kinderen ingeschreven kan worden omwille van de capaciteit. Als er bijvoorbeeld 100 plaatsen zijn in 1A en de 100ste en de 101ste leerling zijn een tweeling, dan kan de directie toch beide kinderen inschrijven, ook al is de capaciteit bepaald op 100.
3.5.4. UITSLUITINGEN
Een schoolbestuur kan de inschrijving weigeren in een school waar een leerling het lopende, het vorige of het daaraan voorafgaande schooljaar werd uitgeschreven als gevolg van definitieve uitsluiting als tuchtmaatregel. Een dergelijke niet-gerealiseerde inschrijving kan eveneens in het geval de inschrijvingen doorlopen van de ene naar de andere school als dit opgenomen is in het schoolreglement van de betrokken scholen (zie hoger). Deze scholen worden dan wat het inschrijvingsrecht betreft als één geheel beschouwd
Een leerling die definitief wordt uitgesloten in het tweede leerjaar van de eerste graad van een autonome middenschool kan het volgende schooljaar in het eerste leerjaar van de tweede graad worden geweigerd door de bovenbouwschool die op dezelfde campus gelegen is als de inschrijvingen van de ene naar de andere school doorlopen en beide scholen dit in hun schoolreglement hebben opgenomen.
Scholen kunnen in sommige gevallen ook de inschrijving weigeren van leerlingen die als gevolg van een definitieve uitsluiting in de loop van het schooljaar van school veranderen. Deze mogelijkheid is bedoeld voor scholen waarvan de draagkracht onder druk komt te staan. Scholen kunnen deze weigeringsgrond echter enkel toepassen na overleg en goedkeuring binnen het lokaal overlegplatform (LOP). Deze weigeringen moeten gebeuren op basis van criteria die vooraf door het LOP zijn bepaald. Het LOP mag deze criteria vastleggen, maar moet ten minste rekening houden met de volgende elementen: het aantal leerlingen in de school dat aantikt op een van de GOK-indicatoren, het aantal reeds ingeschreven elders uitgesloten leerlingen en het aantal begeleidingsdossiers problematische afwezigheden binnen de school. Wanneer het LOP geen overeenstemming bereikt over deze criteria,
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
53
kan geen enkele school binnen het werkingsgebied van het LOP deze weigeringsgrond inroepen. Ook scholen die niet in het werkingsgebied van een LOP liggen, kunnen geen elders uitgesloten leerlingen weigeren.
Als de leerling omwille van draagkracht wordt geweigerd, zal het lokaal overlegplatform automatisch een bemiddelingstaak opnemen. Indien de school buiten het werkingsgebied van een LOP ligt, wordt de bemiddeling waargenomen door de voorzitter of deskundige van een bestaand overlegplatform en een onderwijsinspecteur, die allen door de Vlaamse Regering worden aangeduid. Concreet zal AgOD i in dat geval de nodige stappen zetten om deze bemiddeling op gang te brengen.
3.5.5. LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
Vanaf 1 januari 2015 zijn nieuwe regels van kracht voor de inschrijving in het gewoon secundair onderwijs van leerlingen die beschikken over een verslag voor toegang tot buitengewoon onderwijs. De draagkrachtafweging wordt vervangen door een nieuwe regeling waarbij het begrip ‘redelijkheid van aanpassingen’ centraal staat.
De nieuwe regelgeving maakt een onderscheid tussen een inschrijvingsrecht dat onverkort geldt en een inschrijvingsrecht onder ontbindende voorwaarde. Of de leerling al dan niet beschikt over een ‘verslag voor toegang tot buitengewoon onderwijs’ of over een ‘gemotiveerd verslag’, is bepalend voor dit onderscheid.Er zijn, wat het inschrijvingsrecht betreft, verschillende mogelijkheden.
3.5.5.1. DE LEERLING HEEFT SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN MAAR HEEFT GÉÉN VERSLAG
Het recht op inschrijving in een school of vestigingsplaats van keuze in het gewoon secundair onderwijs geldt onverkort voor leerlingen zonder verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs en die een gemeenschappelijk curriculum kunnen volgen, al of niet met toepassing van redelijke aanpassingen (remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen).
3.5.5.2. DE LEERLING BESCHIKT OVER EEN GEMOTIVEERD VERSLAG OF IS GON-LEERLING
GON-leerlingen zullen niet meer beschikken over een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs maar wel over een ‘gemotiveerd verslag’. Het inschrijvingsrecht dat onverkort geldt is ook op hen van toepassing. Deze leerlingen kunnen m.a.w. niet geweigerd worden op basis van onredelijkheid van aanpassingen. Hetzelfde geldt voor GON-leerlingen met een inschrijvingsverslag.
3.5.5.3. INSCHRIJVINGSRECHT ONDER ONTBINDENDE VOORWAARDE VOOR LEERLINGEN MET EEN VERSLAG
Het recht op inschrijving in een school of vestigingsplaats van keuze in het gewoon secundair
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
54
onderwijs geldt evenzeer voor leerlingen met een verslag. Wanneer een dergelijke leerling de inschrijving vraagt, schrijft de school de leerling in onder ontbindende voorwaarde. De inschrijving onder ontbindende voorwaarde geeft het schoolbestuur de tijd om een overleg te organiseren met de klassenraad, de ouders en het CLB, waar een grondige afweging gemaakt wordt van de redelijkheid van de aanpassingen die nodig zijn.
Van de ouders wordt verwacht om bij de inschrijving het verslag te vermelden. Als de ouders het verslag niet melden op het moment van de inschrijving, kan de school de ontbindende voorwaarde alsnog inroepen op het moment dat zij vaststelt dat er een verslag was op het moment van de inschrijving. Bij schoolverandering is de oude school verplicht een kopie van het verslag door te geven aan de nieuwe school. Ook het CLB van de vorige school moet een kopie van het verslag doorgeven aan het CLB van de nieuwe school.
In eerste instantie wordt de redelijkheid afgewogen van de aanpassingen die nodig zijn om de leerling mee te nemen in een gemeenschappelijk curriculum in het gewoon onderwijs. Hierbij kan de school gebruik maken van de analyse die eerder al gebeurde bij de opmaak van het verslag dat voor de leerling werd afgeleverd. In het geval dat de school oordeelt dat de aanpassingen redelijk zijn om met de leerling toch binnen een gemeenschappelijk curriculum te kunnen werken, zijn de voorwaarden voor het verslag niet meer vervuld. Het CLB kan dan zelf het initiatief nemen of door de ouders of de school gevraagd worden om het verslag op te heffen.
Als de school oordeelt dat de aanpassingen om de leerling te blijven meenemen in een gemeenschappelijk curriculum onredelijk zijn, dan moet de school een afweging van redelijke aanpassingen maken in kader van een individueel aangepast curriculum. Zij bekijkt dan of de leerling mits redelijke aanpassingen studievoortgang kan maken op basis van een individueel aangepast curriculum.
Wanneer de school de aanpassingen redelijk acht (hetzij voor het gemeenschappelijk, hetzij voor een individueel aangepast currciculum), wordt de inschrijving onder ontbindende voorwaarde omgezet in een gerealiseerde inschrijving. De leerling is dan definitief ingeschreven. Wanneer de leerling het gemeenschappelijk currciculum volgt, zal hij aan het einde van het schooljaar in aanmerking komen voor reguliere studiebekrachtiging. Wanneer de leerling een individueel curriculum volgt, is dit niet meer de finaliteit en komt de leerling hier niet meer voor in aanmerking.
Indien de school na het overleg de aanpassingen onredelijk acht, motiveert het schoolbestuur waarom de aanpassingen die nodig zijn, als onredelijk worden beoordeeld en de ouders ontvangen een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving. Ook het LOP wordt over de beslissing geïnformeerd. De inschrijving wordt ontbonden op het moment dat deze leerling in een andere school is ingeschreven en uiterlijk 1 maand, vakantieperioden niet inbegrepen, na de kennisgeving van de bevestiging van de disproportionaliteit.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
55
Ouders kunnen een beroep doen op het CLB en bemiddeling door het LOP vragen. Ouders of andere belanghebbenden kunnen tegen de beslissing van het schoolbestuur ook rechtstreeks een klacht indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten. De motivering van het schoolbestuur zal door de CLR worden onderzocht. De leerling blijft in die periode ingeschreven.
3.5.5.4. WIJZIGENDE NOOD AAN AANPASSINGEN TIJDENS DE SCHOOLLOOPBAAN IN HET GEWOON ONDERWIJS
Tijdens de schoolloopbaan kan de nood aan aanpassingen voor een leerling wijzigen en kunnen er onderwijsbehoeften zijn waarvoor een verslag nodig is voor toegang tot buitengewoon onderwijs.Nadat zo’n verslag ook effectief werd afgeleverd door het CLB, organiseert de school een overleg met de klassenraad5, de ouders en het CLB over de aanpassingen die nodig zijn om de leerling studievoortgang te laten maken op basis van een individueel aangepast curriculum.
De school kan op basis van dit overleg twee mogelijke beslissingen nemen: de leerling ingeschreven laten en studievoortgang laten maken op basis van een individueel
aangepast curriculum;
de inschrijving van de leerling ontbinden. Een ontbinding van een inschrijving tijdens de
schoolloopbaan op deze basis kan nooit uitwerking hebben in de loop van een schooljaar,
maar slechts met het oog op een daaropvolgend schooljaar. Het schoolbestuur motiveert haar
beslissing en de ouders ontvangen ook in deze situatie een mededeling van niet-gerealiseerde
inschrijving.
Ouders of andere belanghebbenden kunnen tegen de beslissing tot ontbinding van de inschrijving tijdens de schoolloopbaan door het schoolbestuur ook een klacht indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten. De motivering van de ontbinding van de inschrijving tijdens de schoolloopbaan zal door de Commissie inzake Leerlingenrechten worden onderzocht. De leerling blijft in die periode ingeschreven.
Met het verslag kunnen ouders echter ook de keuze maken om hun kind in te schrijven in een school voor buitengewoon secundair onderwijs, of in een andere school in het gewoon secundair onderwijs. Zij kunnen daar onmiddellijk toe beslissen of met het oog op een inschrijving voor het daaropvolgend schooljaar.
5 De klassenraad bestaat in dat geval uit de directeur of een afgevaardigde van de directeur, die de klassenraad voorzit en minstens drie leden van het onderwijzend personeel die onderwijs verstrekken aan de leerling tijdens het schooljaar in kwestie. De klassenraad kan aangevuld worden met raadgevende leden, bijv. een personeelslid van de school die bij de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerling betrokken is.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
56
3.5.5.5. BEOORDELING VAN DE REDELIJKHEID VAN AANPASSINGEN
Het recht op redelijke aanpassingen is verankerd VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, maar ook in het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. Het weigeren van redelijke aanpassingen voor een persoon met een handicap wordt als een vorm van discriminatie beschouwd.
Er is sprake van het weigeren van redelijke aanpassingen voor een persoon met een handicap, als aanpassingen die geen onevenredige belasting betekenen of waarvan de belasting in voldoende mate door bestaande maatregelen wordt gecompenseerd, worden geweigerd.
Elke concrete maatregel van materiële of immateriële aard die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert, wordt als een maatregel beschouwd. Scholen moeten binnen de grenzen van de redelijkheid in aanpassingen voorzien, zodat ook personen met een handicap van gelijke kansen kunnen genieten. De beoordeling of een concrete maatregel als een ‘redelijke aanpassing’ kan worden beschouwd, wordt aan volgende overwegingen getoetst:
is de maatregel in kwestie doeltreffend, zodat de persoon met een handicap daadwerkelijk kan participeren? Dit betekent niet dat een maatregel enkel redelijk is als die er toe leidt dat de participatie volledig gerealiseerd kan worden. Dat een maatregel slechts een gedeeltelijke oplossing biedt, is dus op zich geen voldoende reden om deze te weigeren;
wordt de beperkende invloed van de onaangepaste omgeving op de participatie van de persoon door de maatregel geneutraliseerd?
maakt de maatregel een evenwaardige participatie van de persoon met een handicap mogelijk? zorgt de maatregel ervoor dat de persoon met een handicap zelfstandig kan participeren? waarborgt de maatregel de veiligheid van de persoon met een handicap?
De redelijkheid van aanpassingen moet steeds in de praktijk en per individuele situatie afgewogen worden. Redelijke aanpassingen kunnen verschillen, bijv. naargelang het onderwijsniveau of het gevolgde curriculum (gemeenschappelijk dan wel individueel aangepast). De aanpassing zelf vertrekt vanuit de persoonlijke situatie van de leerling. Een redelijke aanpassing wordt uitgewerkt op maat van elke leerling en hangt af van de onderwijsbehoefte van de leerling en de specifieke context. Uiteraard gebeurt dit met actieve betrokkenheid van alle participanten: leerling, ouders, schoolteam en CLB.
Er is geen termijn bepaald waarbinnen de afweging van redelijkheid van aanpassingen moet gebeuren. Het verdient aanbeveling om een passende termijn te respecteren en de termijn niet te laten aanslepen. In geval van een beslissing tot onredelijkheid moeten ouders nog de tijd hebben om andere oplossingen te zoeken.
Of een aanpassing de grenzen van de redelijkheid overschrijdt, moet steeds in de praktijk én in
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
57
individuele situaties afgewogen worden. Als criteria gelden: de financiële impact van de aanpassing, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke
tegemoetkomingen en de financiële draagkracht van degene op wie de aanpassingsplicht rust. de organisatorische impact van de aanpassing; de te verwachten frequentie en duur van het gebruik van de aanpassing door een of meer
personen met een handicap. Dit betekent dat naarmate een persoon frequenter en langduriger van een aanpassing gebruikmaakt, ze sneller als redelijk dient beschouwd te worden;
de mate waarin een persoon met een handicap door de aanpassing daadwerkelijk kan participeren;
de impact van de aanpassing op de veiligheid en gebruiksmogelijkheden voor andere gebruikers;
het ontbreken van een alternatief: een aanpassing zal sneller als redelijk beschouwd worden, als evenwaardige alternatieven ontbreken.
Een aanpassing die een onevenredig zware belasting meebrengt, moet niet worden aangeboden. Dit betekent echter niet dat in een dergelijke situatie in het geheel geen aanpassingen moeten worden geboden. Men zal op zoek moeten gaan naar een aanpassing die zo efficiënt mogelijk helpt bij het verwijderen van de hindernissen, maar die niet leidt tot een onevenredige belasting. Pas wanneer dat niet leidt tot het vinden van redelijke aanpassingen, kan tot disproportionaliteit besloten worden.
Het gebruik van een assistentiehond valt buiten de overwegingen die een school kan maken rond de redelijkheid van een aanpassing. Een school kan in algemene regel de aanwezigheid van een assistentiehond niet verbieden.
3.5.6. WEIGERINGSPROCEDURE
Wanneer een schoolbestuur een leerling weigert, moet zij haar beslissing binnen de 4 kalenderdagen motiveren en meedelen aan de ouders en aan de voorzitter van het LOP. De motivering gebeurt volgens een opgelegd model ‘Mededeling van een niet-gerealiseerde inschrijving’. De modellen voor binnen en buiten het werkingsgebied van een LOP zijn als bijlage bij de omzendbrief SO/2012/01 gevoegd. De termijn van vier kalenderdagen gaat in op het ogenblik dat het schoolbestuur de beslissing tot niet-gerealiseerde inschrijving heeft genomen.
De motivering van een niet-gerealiseerde inschrijving bevat naast de juridische grond (d.w.z. de verwijzing naar de regelgeving) en de feitelijke grond (de situatie in de school) eveneens de datum en het uur van de inschrijving zoals in het inschrijvingsregister genoteerd werd (zie 3.2.4.). In geval van een niet-gerealiseerde inschrijving op basis van capaciteit of volzetverklaring vermeldt de motivering eveneens op welke plaats onder de geweigerde leerlingen de leerling staat op het registerblad. Daarnaast zal ze de ouders melden dat ze voor informatie of bemiddeling een beroep kunnen doen op het lokaal overlegplatform en dat ze een klacht kunnen indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten (en hun contactgegevens). Wanneer de ouders hierom vragen, hebben zij recht op een toelichting bij de beslissing en de motivatie van het schoolbestuur.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
58
Het meedelen van de niet-gerealiseerde inschrijving gebeurt bij aangetekend schrijven of tegen afgiftebewijs naar de ouders en volgens afspraak naar de LOP-voorzitter. Als de school niet in het werkingsgebied van een lokaal overlegplatform ligt, moet de motivering worden gestuurd naar Peter Bex, Agentschap voor Onderwijsdiensten, Afdeling Secundair Onderwijs – Scholen en leerlingen, lokaal 4A4, Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel ([email protected]).
3.5.7. BEMIDDELING
Binnen het werkingsgebied van een LOP start het LOP, tenzij de ouders uitdrukkelijk geen gebruik wensen te maken van deze bemiddeling, bij een niet-gerealiseerde inschrijving op basis van een definitieve uitsluiting in een andere school automatisch een bemiddeling om zo snel mogelijk een oplossing te vinden voor de geweigerde leerling. Deze bemiddeling richt zich in de eerste plaats op de relatie tussen de ouders en de weigerende school om alsnog tot een consensus te komen. Wanneer de ouders geen inschrijving in deze school meer vragen, spitst de bemiddeling zich toe op het realiseren van een inschrijving in een andere school naar de keuze van de ouders. Bij weigeringen op basis van andere redenen start het LOP alleen een bemiddeling wanneer de ouders er uitdrukkelijk om vragen. Het LOP bemiddelt voor een termijn van 10 schooldagen. De termijn om klacht in te dienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten wordt tijdens de bemiddeling opgeschort.
De werkwijze buiten het werkingsgebied van een LOP verloopt analoog aan deze binnen het werkingsgebied van een LOP. De bemiddelingstaak wordt dan opgenomen door een provinciale bemiddelingscel, die bestaat uit een LOP-deskundige en een onderwijsinspecteur.
3.6. AANMELDINGSPROCEDURE
Aanmelden is het kenbaar maken van een intentie tot inschrijven voor een bepaald schooljaar in één of meerdere scholen of vestigingsplaatsen waarbij een volgorde in keuze wordt aangegeven. Aanmelden kan enkel voor het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en voor het buitengewoon secundair onderwijs. Dit kan zowel binnen als buiten het werkingsgebied van een LOP.
Een aanmeldingsprocedure kan worden ingesteld in functie van het optimaliseren van het inschrijvingsproces of in functie van het streven naar een evenredige verdeling van indicator- en niet-indicatorleerlingen. In het geval van een (dreigend) capaciteitstekort zal het instellen van een aanmeldingsprocedure geen oplossing bieden voor het tekort zelf maar zal het wel aan de leerlingen en ouders meer rechtszekerheid en transparantie bieden. Een schoolbestuur kan er ook kampeertoestanden en fysieke wachtrijen mee vermijden. Ook zonder een (dreigend) capaciteitstekort kan een aanmeldingsprocedure de school toelaten om tijdens de inschrijving meer tijd te besteden aan het informeren van de ouders en de leerling over de werking van de school, het pedagogisch project en het schoolreglement.
In principe kiest een LOP of een schoolbestuur er vrijwillig voor om al dan niet te werken met een
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
59
aanmeldingsprocedure. In geval van manifeste capaciteitsproblemen kan de overheid een schoolbestuur verplichten een aanmeldingsprocedure in te stellen. Voor het eerste leerjaar van de eerste graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs en het buitengewoon secundair onderwijs is van deze mogelijkheid nog geen gebruik gemaakt. Voor het gewoon basisonderwijs geldt een verplichting voor de steden Antwerpen, Brussel en Gent.
Voor scholen gelegen binnen het werkingsgebied van een LOP komt een aanmeldingsprocedure tot stand binnen het LOP op initiatief van een schoolbestuur, meerdere schoolbesturen samen of het LOP zelf. Het voorstel van aanmeldingsprocedure moet bij dubbele meerderheid worden goedgekeurd door het LOP. Voor scholen gelegen in gemeenten buiten het werkingsgebied van een LOP komt een aanmeldingsprocedure tot stand op initiatief van een schoolbestuur of meerdere schoolbesturen samen. Het installeren van een aanmeldingsprocedure wordt door het betrokken schoolbestuur of de betrokken schoolbesturen samen ter kennisgeving meegedeeld aan de schoolbesturen van de andere scholen gelegen binnen die gemeente. Scholen gelegen in gemeenten buiten het werkingsgebied van een LOP maar grenzend aan het werkingsgebied van een LOP kunnen er voor kiezen om aan te sluiten bij de aanmeldingsprocedure van dat LOP.
Het voorstel van aanmeldingsprocedure moet vooraf ter toetsing worden voorgelegd aan de Commissie inzake Leerlingenrechten. Hiervoor bereidt de initiatiefnemer een voorstel van aanmeldingsprocedure voor (dit gebeurt aan de hand van een model dat beschikbaar is gesteld op de website van de Commissie inzake Leerlingenrechten). Meer informatie over de procedure die moet gevolgd worden bij het voorleggen van een aanmeldingsprocedure vindt u in omzendbrief SO/2012/01 en op de website van de Commissie inzake Leerlingenrechten.
De aanmeldingsperiode voor de inschrijvingen voor een bepaald schooljaar kan ten vroegste starten op de eerste schooldag na de kerstvakantie van het voorafgaand schooljaar. De aanmeldingsperiode kan bestaan uit meerdere deelperiodes voor de leerlingen die behoren tot de voorrangsgroepen. Twee of meerdere deelperioden kunnen tegelijk plaatsvinden en er is geen minimumduur voor een deelperiode bepaald. Uiteraard moeten de rechten van de betrokken voorrangsgroep steeds gegarandeerd worden.
Voorafgaand en tijdens de aanmeldingsperiode kunnen geen inschrijvingen gebeuren. Dit kan enkel wanneer de school ervoor kiest om leerlingen van de voorrangsgroepen (leerlingen van dezelfde leefentiteit, kinderen van personeelsleden, leerlingen van dezelfde campus (indien van toepassing en nooit in Brussel) vooraf in te schrijven (ten vroegste op de eerste schooldag na de kerstvakantie). Wanneer de school hiervoor kiest, kan zij geen enkele van de betrokken leerlingen weigeren wegens het bereiken van de capaciteit.
De inschrijvingen na de aanmeldingen kunnen ten vroegste starten op de eerste schooldag van maart van het voorafgaande schooljaar. Als de aanmeldingsperiode uit meerdere deelperiodes bestaat, dan mogen de betrokken leerlingen na elke deelperiode ingeschreven worden, maar de inschrijvingen na de laatste deelperiode kunnen niet vroeger dan de eerste schooldag van maart van het voorafgaande
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
60
schooljaar.
Op het einde van een aanmeldingsperiode of een deelperiode ordent het schoolbestuur of – mits akkoord van de betrokken schoolbesturen – het LOP, voor zijn school of voor elk van zijn scholen alle aangemelde leerlingen volgens de bij decreet toegestane ordeningscriteria. In ieder geval moet het principe van de dubbele contingentering bij de aanmelding worden toegepast (dus ook als de school buiten het werkingsgebied van een LOP ligt). Enkel in het buitengewoon secundair onderwijs is dit niet verplicht.
Tenzij de leerlingen uit de voorrangsgroepen vooraf worden ingeschreven (zie hierboven) worden de leerlingen geordend volgens de vastgelegde volgorde van de voorrangscategorieën (zie hierboven). Hierna worden de leerlingen geordend aan de hand van één of een combinatie van volgende ordeningscriteria:
- de chronologie van aanmelding, met uitsluiting van fysieke aanmelding;- toeval (enkel in combinatie met een van de twee andere criteria);- de plaats van de school of vestigingsplaats binnen de rangorde in keuze gemaakt door de
ouders of de leerling (enkel in combinatie met een van de twee andere criteria).
De initiatiefnemer van de aanmeldingsprocedure kan ervoor kiezen om de niet-gerealiseerde inschrijvingen op een andere manier te ordenen dan de gerealiseerde inschrijvingen.
Wanneer er van een aanmeldingsprocedure wordt gebruik gemaakt, hanteert het schoolbestuur een aanmeldingsregister. Het aanmeldingsregister bevat de rangschikking van alle aangemelde leerlingen op basis van de ordeningscriteria. Op basis van deze rangschikking krijgen alle aangemelde leerlingen een gunstige of een niet-gunstige rangschikking.
Indien de ouders tussen meerdere scholen konden kiezen, wordt de aangemelde leerling toegewezen aan de school of vestigingsplaats van de hoogste keuze van de ouders en/of de leerling. Deze leerling wordt vervolgens verwijderd uit het aanmeldingsregister van elke school of vestigingsplaats waarvoor de ouders of de leerling een lagere keuze maakten. De vrijgekomen plaatsen in de aanmeldingsregisters worden ingenomen door de eerstvolgend gerangschikte leerlingen die, voor zover mogelijk, beantwoorden aan dezelfde combinatie van ordeningscriteria. Het innemen van vrijgekomen plaatsen in het aanmeldingsregister wordt herhaald tot dat er geen toewijzingen meer mogelijk zijn.
De aangemelde leerling en zijn ouders ontvangen binnen vier werkdagen na de definitieve toewijzing van het schoolbestuur of het LOP schriftelijk of via elektronische drager (vb. e-mail, sms …) melding over de school of vestigingsplaats waaraan de aangemelde leerling is toegewezen en over de periode waarbinnen de ouders de aangemelde leerling kunnen inschrijven. Die periode duurt minimaal vijftien schooldagen. Aan de aangemelde leerling en zijn ouders wordt ook meegedeeld welke plaats de aangemelde leerling inneemt bij de niet-toegewezen leerlingen in het
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
61
aanmeldingsregister van elke school of vestigingsplaats waarvoor de aangemelde leerling of zijn ouders een hogere keuze maakten. Als de aangemelde leerling en zijn ouders binnen de periode van minimaal vijftien schooldagen geen gebruik maken van de mogelijkheid tot inschrijving, dan vervalt het recht op inschrijving dat ze via de aanmeldingsprocedure hebben verworven. Blijkt bij de inschrijving dat de leerling niet voldoet aan de door de ouders opgegeven informatie over de ordeningscriteria (inclusief de indicatoren) die aanleiding gaven tot de gunstige rangschikking en toewijzing, dan vervalt het recht op inschrijving dat ze via de aanmeldingsprocedure hebben verworven. Plaatsen van leerlingen wiens recht op inschrijving komt te vervallen, worden opnieuw ingenomen door de eerstvolgende gerangschikte leerlingen die, voor zover mogelijk, beantwoorden aan dezelfde combinatie van ordeningscriteria. Deze leerlingen en hun ouders krijgen binnen vier werkdagen na de nodige vaststellingen door het schoolbestuur of het LOP schriftelijk of via elektronische drager (vb. e-mail, sms …) melding dat de aangemelde leerling alsnog is toegewezen. Deze melding bevat informatie over de periode waarbinnen de ouders de aangemelde leerling kunnen inschrijven. Die periode duurt minimaal vijf schooldagen.
Wanneer een via een aanmeldingsprocedure ingeschreven leerling nadien alsnog wordt ingeschreven in een school van hogere keuze (bijvoorbeeld door het innemen van een vrijgekomen plaats in de school van hogere keuze), dan mag de school van lagere keuze de eerder gerealiseerde inschrijving beëindigen. De ouders dienen wel van deze beëindiging op de hoogte te worden gebracht.
Een aangemelde leerling en zijn ouders die in geen enkele school of vestigingsplaats een gunstige rangschikking heeft gekregen, ontvangen binnen vier werkdagen, van het schoolbestuur of het LOP schriftelijk of via elektronische drager (vb. per e-mail, sms …) een melding van niet-gunstige rangschikking per gekozen school of vestigingsplaats. Aan de aangemelde leerling en zijn ouders wordt ook meegedeeld welke plaats de leerling inneemt in het aanmeldingsregister van elke gekozen school of vestigingsplaats. Deze melding van niet-gunstige rangschikking leidt tot een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving. De wijze waarop de aangemelde leerling en zijn ouders de mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving ontvangen, verloopt volgens de afspraken gemaakt in het kader van de aanmeldingsprocedure. De betrokken schoolbesturen kunnen er voor kiezen een niet-gunstige rangschikking gelijk te stellen met een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving. Op die manier moeten ouders niet steeds de mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving ophalen in de school of scholen als ze hun plaats op de weigeringslijst wensen te behouden.
Het schoolbestuur kan het uitreiken van de mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving mandateren aan het LOP, of buiten het werkingsgebied van een LOP een daartoe gemandateerd schoolbestuur.
3.7. LOP
Voor de uitvoering van het GOK-decreet werden er lokale overlegplatforms opgericht voor het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Verspreid over Vlaanderen zijn er momenteel 70 lokale
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
62
overlegplatforms (LOP’s) in werking. In beginsel stemt het werkingsgebied van het LOP overeen met de gemeente. Het werkingsgebied kan echter verkleind (tot op districtsniveau in grote steden) of vergroot (verschillende aangrenzende gemeenten) worden.
Om dit te kunnen doen is het essentieel dat alle scholen en CLB’s uit het werkingsgebied deelnemen aan het LOP. Daarom is de deelname aan en de correcte samenwerking binnen het LOP opgenomen bij de financierings- en subsidiëringsvoorwaarden voor scholen en CLB’s. Scholen die zich hier niet aan houden, kunnen dus gesanctioneerd worden. Deze verplichte deelname geldt enkel in gemeenten of regio’s waarvoor de Vlaamse Regering bepaald heeft dat er prioritair een lokaal overlegplatform moet worden opgericht. Een overzicht van deze gemeenten en regio’s kan u terugvinden via de volgende link: http://www.ond.vlaanderen.be/doc/dl.ashx?nr=1972.
In het LOP zitten niet alleen alle directies en schoolbesturen van scholen en centra voor leerlingenbegeleiding, maar ook vertegenwoordigers van het schoolpersoneel, ouders en leerlingen, lokale socio-culturele en economische organisaties, organisaties van allochtonen en armen, integratiecentra, onthaalbureaus voor nieuwkomers, schoolopbouwwerk.
Het LOP heeft naast een onderzoeks- en adviesopdracht ook een bemiddelende en ondersteunende opdracht in de realisatie van het inschrijvingsrecht. In elk LOP is er een bemiddelingscel die kan helpen als een school een kind wil weigeren. Via deze link vindt u de gegevens van de LOP-deskundigen: http://www.ond.vlaanderen.be/GOK/lop/files/LOP-voorzitters.xls
Als er in uw gemeente geen LOP is, dan kan u rechtstreeks contact opnemen met AgODi.
3.7.1. SAMENSTELLING
Elk lokaal overlegplatform wordt voorgezeten door een voorzitter en ondersteund door een deskundige. Daarnaast kunnen vertegenwoordigers van de diverse actoren die in de gemeente of regio actief zijn en zich aanmelden, deelnemen aan het LOP.
De voorzitter wordt aangesteld door de Vlaamse minister van onderwijs, na overleg met het LOP. De voorzitter moet vertrouwd zijn met het ruime onderwijsveld en kan niet zetelen in een schoolbestuur of schoolbestuur of personeelslid zijn van één van de betrokken scholen, scholengroepen, scholengemeenschappen of CLB's.
Elk LOP beschikt over een LOP-deskundige die instaat voor de inhoudelijke en organisatorische ondersteuning van het LOP. De rol die de deskundige precies vervult, wordt vastgelegd in de functiebeschrijving en in het huishoudelijk reglement. Een deskundige kan niet worden aangesteld als voorzitter. Wel is het mogelijk dat dezelfde deskundige meerdere LOP’s ondersteunt, afhankelijk van de grootte van het LOP en van de kenmerken van de leerlingenpopulatie binnen het LOP.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
63
De volgende vertegenwoordigers van de diverse actoren die in de gemeente of regio actief zijn kunnen zich aanmelden:
3.7.1.1. ONDERWIJSPARTNERS
- de directies en schoolbesturen van alle in het werkingsgebied gelegen scholen;- de directies en schoolbesturen van de niet in het werkingsgebied gelegen scholen voor
buitengewoon onderwijs wanneer tussen deze scholen en de in het werkingsgebied gelegen scholen frequent leerlingenstromen bestaan;
- de directies en schoolbesturen van de centra voor leerlingenbegeleiding die de in het werkingsgebied gelegen scholen begeleiden.
De schoolbesturen kunnen zich respectievelijk laten vertegenwoordigen door een directie van de school van het eigen schoolbestuur of door een directie van een centrum voor leerlingenbegeleiding van het eigen schoolbestuur.
3.7.1.2. NIET-ONDERWIJSPARTNERS
- een vertegenwoordiger van elke representatieve vakorganisatie die de beroepsbelangen van het personeel van de in het werkingsgebied gelegen scholen behartigt;
- twee vertegenwoordigers van erkende ouderverenigingen;- twee vertegenwoordigers van leerlingenraden (in lokale overlegplatforms voor het secundair
onderwijs);- ten hoogste tien vertegenwoordigers van lokale socio-culturele en/of -economische partners;- twee vertegenwoordigers van organisaties van etnisch-culturele minderheden;- twee vertegenwoordigers van een vereniging waar armen het woord nemen;- een vertegenwoordiger van de integratiesector. Wanneer in het werkingsgebied zowel een
integratiecentrum als een integratiedienst werkzaam zijn, wordt vanuit beide organisaties in een vertegenwoordiger voorzien;
- een vertegenwoordiger van elk van de in het werkingsgebied gelegen onthaalbureaus;- een vertegenwoordiger van het schoolopbouwwerk;- een vertegenwoordiger van het gemeentebestuur of van de betrokken gemeentebesturen. Deze
vertegenwoordiger heeft slechts een adviserende functie en kan enkel worden vervuld door iemand die niet optreedt als vertegenwoordiger van de gemeente als schoolbestuur.
3.7.2. BEVOEGDHEDEN
Hieronder vindt u een overzicht terug van de verschillende bevoegdheden van het LOP m.b.t. het secundair onderwijs. Hoewel sommige bevoegdheden reeds elders in deze cursus aan bod zijn gekomen, nemen we ze hier nog eens allemaal op.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
64
- Het opmaken van een omgevingsanalyse inzake ongelijke onderwijskansen binnen het werkingsgebied. Het doel van die analyse is om op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens de ongelijke kansenproblematiek in het werkingsgebied zowel met betrekking tot het onderwijs alsook ruimer in kaart te brengen. De participanten van het lokaal overleg leveren daartoe de noodzakelijke gegevens;
- Het maken van afspraken over het nastreven van de doelstellingen van het gelijke onderwijskansenbeleid, namelijk het realiseren van optimale leer- en ontwikkelingskansen voor alle leerlingen, het vermijden van uitsluiting, segregatie en discriminatie en het bevorderen van sociale cohesie;
- Het maken van afspraken over de opvang, het aanbod en de toeleiding van leerlingen naar het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers en de opvolging van gewezen anderstalige nieuwkomers in het gefinancierd of gesubsidieerd onderwijs;
- Het herberekenen van de relatieve aanwezigheid van leerlingen die beantwoorden aan één of meer gelijke kansenindicatoren in het werkingsgebied en het eventueel opdelen van het werkingsgebied in deelgebieden;
- Het maken van afspraken omtrent scholen van het gewoon secundair onderwijs die de expliciete toelating krijgen om gedurende het schooljaar de inschrijving van een leerling, die omwille van een definitieve uitsluiting van school verandert, te weigeren. Deze weigeringsgrond kan enkel verleend worden aan scholen wiens draagkracht ernstig onder druk staat volgens criteria die vooraf afgesproken zijn binnen het lokaal overlegplatform;
- Het maken van afspraken over de uitoefening van de bemiddelingsbevoegdheid; Bij weigeringen van tijdens het schooljaar elders uitgesloten leerlingen start het LOP onmiddellijk, en zonder te wachten op een vraag van de ouders, een bemiddeling om zo snel mogelijk een oplossing te vinden voor de geweigerde leerling. Bij weigeringen op basis van andere redenen start het LOP alleen een bemiddeling wanneer de ouders er uitdrukkelijk om vragen;
- Het maken van afspraken over de toepassing van de voorrangsregels (zie eerder in deze cursus), inzonderheid afspraken over het effectief voorzien in de scholen betrokken bij een LOP van een voorrangsrecht voor leerlingen die beantwoorden aan één van de gelijke kansenindicatoren;
- Het maken van afspraken over het hanteren van gezamenlijke inschrijvingsperiodes;- Het maken van afspraken met betrekking tot de communicatie over het inschrijvingsbeleid van
de scholen;- Het ontwikkelen van instrumenten om dubbele inschrijvingen te voorkomen;- Het uitwerken van aanvullende bepalingen over het positieve engagement van ouders ten
aanzien van het Nederlands als onderwijstaal;- Het bereiken van akkoorden i.v.m. eventuele experimenten in het kader van een
aanmeldingsprocedure;- Een lokaal overlegplatform kan beslissen om bijkomende opdrachten op te nemen en de
Vlaamse regering kan beslissen om bijkomende opdrachten aan de LOP's toe te wijzen.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
65
3.8. COMMISSIE LEERLINGENRECHTEN
Zoals hierboven al toegelicht, kunnen scholen slechts in een beperkt aantal gevallen leerlingen weigeren. Om dit inschrijvingsrecht reëel te maken, is er een rechtsbescherming voor ouders en leerlingen. In eerste instantie speelt het LOP hierin een rol, dat een bemiddelingsbevoegdheid heeft (zie hierboven). Bij klachten over weigeringen of ontbindingen van inschrijvingen wegens onredelijkheid van aanpassingen kunnen ouders en leerlingen terecht bij de Commissie inzake Leerlingenrechten.
De Commissie inzake leerlingenrechten heeft drie concrete taken. Ten eerste kunnen ouders bij deze commissie terecht indien ze een weigering tot inschrijving of de ontbinding van inschrijving wegens onredelijkheid van aanpassingen van hun kind betwisten en een klacht willen indienen. De leden van de commissie zullen zich op dat ogenblik buigen over het dossier en een eindoordeel uitspreken. Ten tweede zal de Commissie inzake leerlingenrechten een oordeel vellen in weigeringsdossiers die eerst geleid hebben tot een automatische bemiddeling door het LOP, maar waarbij het LOP er niet in geslaagd is een oplossing te vinden. Ten derde is de commissie bevoegd om voorstellen tot aanmeldingsprocedures vooraf aan een toetsing te onderwerpen.
In dit hoofdstuk zullen we enkel de bevoegdheden van de commissie met betrekking tot de klachtenbehandeling bespreken. Over haar bevoegdheden rond de aanmeldingsprocedures vindt u meer terug in punt 3.6 van deze cursus en in omzendbrief SO/2012/01.
Ouders (of andere belanghebbenden) van wie de inschrijving van hun kind is geweigerd of bij wie de inschrijving van hun kind werd ontbonden wegens onredelijkheid van aanpassingen, kunnen binnen de 30 dagen na vaststelling van de weigering schriftelijk klacht indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten. Klachten die na afloop van de termijn van 30 dagen na de vaststelling van de weigering worden ingediend, zijn onontvankelijk. Bij weigeringen omwille van capaciteit is het wel mogelijk dat een ouder na het verstrijken van de termijn van 30 dagen na vaststelling van weigering klacht indient. Dit kan het geval zijn wanneer ouders vaststellen dat nadat hun kind geweigerd is omwille van capaciteit of volzetverklaring de school wel nog andere leerlingen inschrijft. De termijn begint dan 30 dagen na vaststelling van die inschrijving te lopen.
De termijn van 30 dagen na vaststelling van de weigering begint pas te lopen als de ouders op de hoogte zijn gebracht van de weigering. Het is dan ook heel belangrijk om aan ouders van geweigerde leerlingen een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving te bezorgen. De Codex Secundair Onderwijs vraagt ook dat de weigering aangetekend verstuurd wordt of aan de ouders tegen afgiftebewijs overhandigd wordt. Zolang dit niet gebeurt, is er geen tijdsbeperking waarbinnen
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
66
ouders klacht kunnen indienen. Het (verplichte) model van mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving vindt u terug als bijlage bij omzendbrief SO/2012/01.
Bij een klacht nodigt de commissie de school en de ouders uit op de zitting, waar zij beiden hun versie van de feiten kunnen toelichten. In sommige gevallen kan de commissie om bijkomende onderzoeksmaatregelen vragen. Hiervoor kan zij beroep doen op de onderwijsinspectie of de verificatiediensten. De commissie oordeelt binnen een termijn van 21 dagen, die start de dag na die van betekening of van poststempel van de schriftelijke klacht. Als de commissie de weigeringsbeslissing gegrond acht, schrijven de ouders de leerling in een andere school in. De ouders kunnen bij de zoektocht naar een andere school worden bijgestaan door het LOP en door de CLB’s die deel uitmaken van het LOP. Als de commissie de weigeringsbeslissing ongegrond acht, kan de leerling zijn recht op inschrijving in de school van keuze laten gelden.
Het oordeel van de Commissie inzake Leerlingenrechten wordt uiterlijk binnen 7 werkdagen bij aangetekend schrijven verstuurd naar de betrokkenen (ouders en school) en de voorzitter van het LOP. Als de school niet gelegen is in het werkingsgebied van een LOP, dan wordt het oordeel verstuurd naar de betrokkenen en AgODi.
De procedure bij weigeringen van leerlingen die in de loop van het schooljaar elders zijn uitgesloten is iets ingewikkelder. Zoals reeds gezegd start het LOP dan automatisch een bemiddeling, tenzij de ouders dit uitdrukkelijk weigeren. Wanneer het LOP er niet in slaagt om binnen de 10 kalenderdagen een inschrijving in een school te realiseren, maakt de voorzitter van het LOP het dossier over aan de CLR. Deze zal binnen de 21 kalenderdagen (termijn start na het verstrijken van de 10 dagen die het LOP ter beschikking heeft voor de bemiddeling) een oordeel uitspreken over de gegrondheid van de weigeringsbeslissing.
In deze zaken beoordeelt de commissie naar recht en geeft zij een advies. Bij een onterechte weigering kan zij de Vlaamse regering ook adviseren om een deel van de werkingsmiddelen van de school in te houden of terug te vorderen (maximum 10%). Tegen een uitspraak van de commissie is geen beroep mogelijk bij de Vlaamse regering.
Hoo
fdst
uk: H
et in
schr
ijvin
gsre
cht
67
4. TOELATINGS- EN OVERGANGSBEPALINGEN4.1. ALGEMEEN
De organisatie van de gradenstructuur van het voltijds secundair onderwijs (eenheidsstructuur) is gebaseerd op het decreet van 31 juli 1990 betreffende het onderwijs-II en het Besluit van de Vlaamse regering van 19/07/2002 betreffende de organisatie van het voltijds secundair onderwijs. De toelatings- en overgangsbepalingen zijn terug te vinden in rubriek 7 van de omzendbrief SO 64 betreffende de organisatie van het voltijds secundair onderwijs:http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9418Alle informatie over de toelatings- en overgangsvoorwaarden in het modulair secundair onderwijs vindt u in de omzendbrief SO/2008/04 Experimenteel secundair onderwijs volgens een modulair stelsel:http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13995.Alle informatie over de toelatingsvoorwaarden in het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers vindt u in de omzendbrief SO 75 onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het voltijds secundair onderwijs:http://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=13123
4.2. ALGEMENE PRINCIPES
4.2.1. ALGEMENE PRINCIPES VOOR TOELATING
4.2.1.1. MET WELK ORIËNTERINGSATTEST MOETEN WE REKENING HOUDEN?
Bij toelating van een leerling tot een bepaald leerjaar wordt rekening gehouden met het oriënteringsattest van het onmiddellijk lager leerjaar. Indien het gaat om de overgang van het beroepsvoorbereidend leerjaar naar het tweede leerjaar van de eerste graad of de overgang van het beroepssecundair onderwijs naar het algemeen, het technisch of het kunstsecundair onderwijs wordt rekening gehouden met het oriënteringsattest van hetzelfde leerjaar.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
68
Een leerling die voor eenzelfde leerjaar over meer dan één oriënteringsattest beschikt (omdat hij een jaar overgedaan heeft), mag zich op het meest gunstige oriënteringsattest beroepen voor de toelating tot het hoger leerjaar.
Als er in eenzelfde leerjaar verschillende toelatingsmogelijkheden zijn, kan de leerling steeds terugvallen op de meest gunstige.
Voorbeeld: Leerlingen kunnen op verschillende manieren toegelaten worden tot 1B. De toegang op basis van leeftijd primeert altijd op de toegang mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad (bijvoorbeeld voor leerlingen uit een niet-Vlaamse school of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers ).
Voor leerlingen die overstappen vanuit BuSO OV4 naar het gewoon voltijds secundair onderwijs is geen toelatingsklassenraad nodig. Dit komt omdat leerlingen in OV4 hetzelfde curriculum volgen als in het gewoon voltijds secundair onderwijs. Voor deze leerlingen wordt er, volledig analoog met het voltijds secundair onderwijs, rekening gehouden met het behaalde oriëneteringsattest.
Voor leerlingen die overstappen van het buitengewoon onderwijs opleidingsvorm 1, 2 of 3 naar het gewoon onderwijs met het oog op het volgen van het gemeenschappelijk curriculum is de toelatingsklassenraad wel bevoegd om een beslissing te nemen over de toelating. Hierbij houdt de klassenraad rekening met een eventueel advies van de klassenraad van het buitengewoon onderwijs. Dit is niet van toepassing voor inschrijvingen in 1A en 1B of wanneer de leerling een individueel aangepast curriculum volgt.
4.2.1.2. DE TOELATINGSKLASSENRAAD
Binnen het raam van de toelatings- en overgangsvoorwaarden moet in bepaalde gevallen een beroep gedaan worden op de toelatingsklassenraad. Beslissingen van de toelatingsklassenraad hebben een bindend karakter.
De toelatingsklassenraad laat zich bij de uitoefening van zijn bevoegdheden leiden door concrete gegevens uit het dossier van de leerling. Deze gegevens, die ook afkomstig kunnen zijn van een voorheen bezochte onderwijsinstelling, hebben betrekking op vroegere studies, op informatie meegedeeld door het C.L.B. of op andere informatieve elementen bijvoorbeeld verkregen door een oriënterend gesprek met de leerling. Zijn beslissingen moeten steeds gemotiveerd zijn en worden aan het leerlingendossier toegevoegd. Eventuele adviezen van de raad moeten ook gemotiveerd zijn.
De toelatingsklassenraad is samengesteld uit de directeur of zijn afgevaardigde en minstens drie leden van het onderwijzend personeel van het leerjaar, de onderwijsvorm en de onderverdeling waarvoor de leerling kiest. Eventueel kunnen raadgevende leden worden aangewezen door de voorzitter (de adjunct-directeur, technisch adviseur-coördinator of technisch adviseur; leden van het ondersteunend
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
69
personeel; personeelsleden betrokken bij de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerlingen). Stemgerechtigde leden zijn verplicht om aan de deliberatie deel te nemen. Enkel in geval van gewettigde afwezigheid of overmacht kan hiervan worden afgeweken. De ongewettigde afwezigheid van een stemgerechtigd lid tast de rechtsgeldigheid van de genomen beslissing wel niet aan.
In studierichtingen met in de benaming de component ‘topsport’ zijn de topsportcoördinator en lesgevers in de sportspecifieke trainingsarbeid (ter beschikking gesteld door de sportfederatie) in principe raadgevend. De voorzitter van de klassenraad kan hen echter aan het begin van het schooljaar als stemgerechtigd lid aanwijzen. Dit geldt eveneens voor voordrachtgevers. De voorzitter kan het stemgewicht van voordrachtgevers wel inperken, zodat hun stemgewicht niet disproportioneel groter wordt dan het stemgewicht van de leerkrachten.
Geen enkel lid van de toelatingsklassenraad mag deelnemen aan een beslissing over een bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad of betreffende een leerling aan wie hij privaatlessen of een schriftelijke cursus heeft gegeven.
Als er tot een stemming wordt overgegaan en het resultaat is een gelijk aantal pro en contra van stemmen, dan is de stem van de voorzitter doorslaggevend.
Elke beslissing van de toelatingsklassenraad moet uiterlijk genomen worden op 10 september van het schooljaar in kwestie. Als de regelmatige lesbijwoning na 10 september begint, moet de beslissing van de toelatingsklassenraad binnen vijf lesdagen worden genomen. Een uitzondering hierop vormt de beslissing voor leerlingen die rechtstreeks instromen vanuit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling of de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). In dat geval heeft de toelatingsklassenraad 25 lesdagen de tijd na aanvang van de regelmatige lesbijwoning (zie verder).
Wanneer de toelatingsklassenraad een positieve beslissing neemt, wordt de leerling met terugwerkende kracht een regelmatige leerling. Wanneer er een negatieve beslissing valt, bepaalt het schoolbestuur of ze de leerling weigert of inschrijft als vrije leerling (zie punt 3.5.1 van deze syllabus).
Bij verandering van school tijdens het schooljaar wordt de beslissing van de toelatingsklassenraad overgedragen naar de nieuwe school. Enkel als blijkt dat de beslissing werd verkregen zonder dat de leerling de bedoeling had om in de desbetreffende school daadwerkelijk en regelmatig de lessen te volgen, is dit niet het geval. Dan zal de toelatingsklassenraad van de nieuwe school bevoegd zijn om zelf een beslissing te nemen.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
70
De toelatingsklassenraad kan een clausulering opheffen voor die leerling die het leerjaar dat hij met vrucht heeft beëindigd, wenst te herbeginnen in een andere onderwijsvorm en/of onderverdeling waarin hij niet werd toegelaten ingevolge een oriënteringsattest B.
Als een leerling tot een bepaald structuuronderdeel werd toegelaten na beslissing van de toelatingsklassenraad en in dit structuuronderdeel een oriënteringsattest B of C (= niet geslaagd) heeft behaald, dan primeert een onvoorwaardelijk recht op overzitten in datzelfde structuuronderdeel. Dit betekent dat in geval van overzitten van desbetreffend structuuronderdeel in dezelfde of een andere school, de toelatingsklassenraad niet opnieuw een beslissing neemt, maar dat de initiële beslissing blijft gelden. Het is enkel indien de leerling vroeger uit een structuuronderdeel stapt, dat bij eventueel overzitten tijdens een later schooljaar in dezelfde of een andere school de toelatingsklassenraad opnieuw een beslissing zal formuleren.
De toelatingsklassenraad kan de beperkingen die voortvloeien uit een oriënteringsattest B of C, uitgereikt in het onderliggend leerjaar opheffen, en de leerling alsnog toelating verlenen tot een bepaald structuuronderdeel. Dit kan enkel als de leerling opleidingsonderdelen met vrucht heeft beëindigd in het regulier onderwijs buiten het voltijds gewoon secundair onderwijs. Het kan gaan over het volwassenenonderwijs, het deeltijds beroepssecundair onderwijs, Syntra enz.
Enkele voorbeelden
Een leerling heeft een getuigschrift van de eerste graad. Hij gaat enkele jaren naar DBSO waar hij niks heeft behaald. Hij kan enkel inschrijven als regelmatige leerling in het 1ste leerjaar van de 2de graad. Niet in het 2de leerjaar van de 2de graad.
Een leerling heeft een B-attest in het 1ste leerjaar van de 2de graad. Hij heeft een tijdje les gevolgd in Syntra. De leerling wil naar een 1ste leerjaar van de 3de graad. Dit is niet mogelijk. De klassenraad kan immers enkel de beperking van het B-attest in het 1ste leerjaar van de 2de graad opheffen.
Een leerling heeft een B-attest behaald in juni. De toelatingsklassenraad wil nu na de vakantie de clausulering opheffen en de leerling toelaten in een richting waarvoor hij geclausuleerd is. Dit kan niet. De leerling heeft immers ondertussen geen onderwijs gevolgd.
4.2.1.3. DELIBERATIE OP HET EINDE VAN EEN GRAAD
Een school kan ervoor kiezen om de deliberatie uit te stellen tot het einde van de graad. Binnen dergelijk systeem worden leerlingen toegelaten tot het tweede jaar van de graad op basis van een attest
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
71
van regelmatige lesbijwoning over het eerste jaar van de graad in kwestie.Over deze regeling wordt beslist vóór de start van het schooljaar en ze is van toepassing op alle leerlingen van een bepaald structuuronderdeel tijdens een bepaald schooljaar (zie punt 8.3.1 van deze syllabus).
4.2.1.4. OVERGAAN MET TEKORTEN IN HET EERSTE LEERJAAR VAN EEN GRAAD
Het schoolbestuur beslist of de school gebruik maakt van de afwijkingsmogelijkheid om leerlingen met tekorten in het eerste leerjaar van een graad te laten overgaan naar het tweede leerjaar van die graad. Deze mogelijkheid biedt scholen de kans om in individuele gevallen rekening te houden met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en meer individuele leertrajecten aan te bieden (zie punt 8.3.2 van deze syllabus).
4.2.1.5. EXAMENCOMMISSIE
Een leerling die voor de examencommissie geslaagd is voor een bepaald structuuronderdeel wordt beschouwd als in het bezit zijnde van het oriënteringsattest A van het structuuronderdeel in kwestie.Sinds 1 oktober 2012 kunnen er nog enkel examens volgens examenleerplannen worden afgelegd (geen schoolleerplannen meer) en examens worden op permanente basis ingericht. De samenstelling van de jury wordt versoepeld en de bevoegdheden ervan verruimd.Leerlingen die niet aan de toelatingsvoorwaarden beantwoorden tot het eerste leerjaar van de eerste, tweede of derde graad (m.a.w. die de onderliggende graad niet behaald hebben), kunnen zonder jaarverlies geregulariseerd worden via deelname aan de examencommissie.
Pieter wordt als vrije leerling tot het eerste leerjaar van de tweede graad toegelaten. Vóór het einde van de tweede graad haalt hij via de examencommissie het getuigschrift van de eerste graad. Hij wordt dan voor de tweede graad geregulariseerd. Dit betekent dat Pieter met terugwerkende kracht als regelmatig wordt beschouwd. Hij komt m.a.w. in aanmerking voor studiebekrachtiging en op 1 februari van het betrokken schooljaar telt hij mee voor de financiering of subsidiëring. Uiteraard moet Pieter wel, zoals alle andere leerlingen, alle lessen hebben gevolgd (behalve in geval van gewettigde afwezigheden).
Als het getuigschrift van de eerste graad bij het einde van het eerste leerjaar van de tweede graad nog niet werd behaald, dan kan de leerling maar overgaan naar het tweede leerjaar van de tweede graad als hij door de delibererende klassenraad als geslaagd beschouwd wordt.Op het proces-verbaal van de eindbeslissingen van de delibererende klassenraad van het eerste leerjaar van de tweede graad moet deze leerling dan ook voorkomen, zij het met vermelding van een tijdelijk voorbehoud in afwachting van een slagen voor de examencommissie. Het oriënteringsattest van dit eerste leerjaar kan pas verleend worden na het slagen voor de examencommissie.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
72
Een analoge redenering geldt voor het niveau eerste graad en het verwerven van het onderliggend getuigschrift van basisonderwijs via een examencommissie, respectievelijk het niveau derde graad en het verwerven van het onderliggend getuigschrift van de tweede graad.
4.2.1.6. OVERSTAP VANUIT EEN NIET-VLAAMSE ONDERWIJSINSTELLING (BUITENLANDSE SCHOOL, FRANS-OF DUITSTALIGE SCHOOL BINNEN BELGIË) OF VANUIT EEN ONTHAALKLAS VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS
Voor leerlingen die rechtstreeks overkomen vanuit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling, neemt de toelatingsklassenraad een beslissing over de regelmatigheid van de leerling. De toelatingsklassenraad moet een beslissing nemen binnen de 25 lesdagen na de start van de effectieve regelmatige lesbijwoning van de leerling.
De toelatingsklassenraad kan ter voorbereiding van haar beslissing nog steeds terecht bij NARIC voor meer informatie over het onderwijssysteem van waar de leerling afkomstig is (02/553.89.58). Dit neemt niet weg dat de klassenraad volledig autonoom is in de beslissing over de regelmatigheid. Tot de toelatingsklassenraad een positieve beslissing heeft genomen, blijft de leerling een vrije leerling. Deze bevoegdheid van de toelatingsklassenraad vervalt op het moment dat de leerling een oriënteringsattest A of B behaalt binnen het Vlaamse onderwijs. Als een leerling een C-attest heeft behaald en het leerjaar overzit in een andere studierichting, mag de toelatingsklassenraad opnieuw een beslissing over de regelmatigheid nemen. Als de leerling het jaar overzit in dezelfde studierichting, is hij sowieso een regelmatige leerling, ook al is het in een andere school.
Wanneer de leerling overkomt uit het de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers, moet de toelatingsklassenraad rekening houden met het advies van de klassenraad van het onthaaljaar. Elke beslissing van de toelatingsklassenraad die afwijkt van dat advies moet worden gemotiveerd. In die toelatingsklassenraad moet, raadgevend, de vervolgschoolcoach van de onthaalklas worden opgenomen.
4.2.1.7. HUISONDERWIJS
Studies gevolgd in niet door de Vlaamse gemeenschap georganiseerde, gesubsidieerde of erkende scholen worden niet mee in rekening genomen in het kader van de toelatings- en overgangsvoorwaarden. Huisonderwijs (individueel of collectief) wordt dus niet in aanmerking genomen bij de toepassing van de toelatings- en overgangsvoorwaarden.
Met de komst van de mogelijkheid tot screening van leerlingen, in het eerste leerjaar A, kan het schoolbestuur beslissen of de onderwijsinstelling gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid. Na gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad op basis van de screening van de leerling kan de leerling in afwijking op de gewone toelatingsvoorwaarden voldoen. Deze afwijking laat toe in individuele gevallen rekening te houden met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en meer individuele leertrajecten aan te bieden.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
73
4.2.1.8. LEEFTIJD
Vanaf het schooljaar 2014-2015 wordt voor de eerste keer in het voltijds secundair onderwijs een maximumleeftijd ingevoerd. Enkel leerlingen die de leeftijd van 25 nog niet bereikt hebben, kunnen worden toegelaten in het voltijds gewoon secundair onderwijs. Leerlingen kunnen het voltijds gewoon secundair onderwijs ook volgen tot uiterlijk het einde van het schooljaar waarin zij de leeftijd van 25 jaar bereiken. Als deze leeftijdsgrens is bereikt, kan een leerling ook niet overzitten.
Er zijn een aantal uitzonderingen op deze leeftijdsgrens:
- de derde leerjaren van de derde graad, met name de voorbereidende jaren op het hoger
onderwijs, de Se-n-Se, de specialisatiejaren, het naamloos leerjaar en volgende opleidingen
van de derde graad TSO:
- optiektechnieken
- orthopedietechnieken
- tandtechnieken;
- OV4 van het BuSO, hier geldt de regeling die van kracht is in het BuSO;- het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Hier gelden andere leeftijdsgrenzen; - de leerlingen die tijdens het schooljaar 2013-2014 voltijds gewoon secundair onderwijs
hebben gevolgd en vanaf het schooljaar 2014-2015 hun secundaire studies verderzetten.
4.2.2. ALGEMENE PRINCIPES VOOR OVERGANGEN
Met overgang bedoelen we hier de overgang naar een andere studierichting in de loop van het schooljaar. Het gaat hier voor alle duidelijkheid niet over de overstap naar hetzelfde structuuronderdeel in een andere school. Veranderen van school wordt op geen enkele manier beperkt. Bij een overgang tijdens het schooljaar moeten de toelatingsvoorwaarden uiteraard gerespecteerd worden (uitgezonderd het beroepsvoorbereidend leerjaar). Daarnaast is per jaar en per onderwijsvorm bepaald onder welke voorwaarden en tot welke datum een overgang mogelijk is. Een overzicht hiervan volgt verder in de cursus. Voor de uiterste overgangsdatum geldt dat de toelatingsklassenraad daarvan kan afwijken voor uitzonderlijke gevallen op basis van ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. Wat deze redenen kunnen zijn, werd niet nader bepaald in de regelgeving.
Voorbeelden van redenen op basis waarvan de toelatingsklassenraad kan afwijken van de uiterste overgangsdata:
- verhuis naar een regio waar de initieel gevolgde opleiding niet bestaat;- vanuit medisch oogpunt niet langer in contact kunnen komen met bepaalde
producten eigen aan de opleiding; - heroriëntering in functie van hogere studies; - psychische problemen die verband houden met een foute studiekeuze- …
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
74
4.3. BIJKOMENDE TOELATINGSVOORWAARDEN
4.3.1. MEDISCHE GESCHIKTHEID
4.3.1.1. LEERLINGEN DIE MET VOEDING IN AANRAKING KOMEN
Voor structuuronderdelen waarin leerlingen rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen en zij die waren kunnen besmetten, moeten de leerlingen medisch geschikt zijn bevonden uit het oogpunt van de federale regelgeving op de consumentenbescherming. Een dergelijk medisch attest is steeds verplicht in de structuuronderdelen uit de sector “voeding”. Een compleet overzicht van deze structuuronderdelen is terug te vinden in bijlage 18 van de omzendbrief SO 64.
Wanneer éénzelfde leerlingengroep (klas) voeding bereidt en nadien zelf consumeert, is er geen verplichting tot een medisch attest. In de structuuronderdelen die niet tot de sector “voeding” behoren, is het niet steeds in duidelijk in hoeverre dit het geval is. Daarom is voor deze structuuronderdelen niet langer eenvormig gesteld dat een medisch attest verplicht is. De schoolbesturen moeten zelf, in het licht van de FAVV-norm, bepalen of een medisch attest vereist is. Deze beslissing houdt in of in het betrokken structuuronderdeel op de betrokken school een medisch attest wel of niet als toelatingsvoorwaarde vereist is voor alle leerlingen. Het al dan niet vereist zijn van een medisch attest als toelatingsvoorwaarde wordt opgenomen in het schoolreglement.
Voor de medische geschiktheid dient een arts, aangesteld door de school (dit kan bijv. de huisarts van de betrokken leerling zijn of de CLB-arts), een verklaring van lichamelijke geschiktheid uit te reiken. Dit attest moet er zijn vóór 1 oktober van het betrokken schooljaar of onmiddellijk indien de inschrijving op een later tijdstip plaats vindt. Om als regelmatige leerling in aanmerking te kunnen worden genomen voor financiering of subsidiëring moet de leerling beschikken over een medisch attest dat uiterlijk op de teldag werd uitgereikt.
De geschiktheidsverklaring is eenmalig en geldt voor de ganse duur van de (ononderbroken) secundaire studies waarin rond voeding wordt gewerkt (ook bij eventuele schoolverandering of verandering van opleiding). In beginsel volstaat dus de verklaring die al in een eerder schooljaar werd uitgereikt. Een ongeschiktheidsverklaring impliceert dat de leerling niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoet. Enkel als er een aanleiding is (bijv. na ziekte) om de geschiktheid te herevalueren, is een attest uit een eerder schooljaar niet geldig. In geval van een ongeschiktheidsverklaring na herevaluatie tijdens een opleiding moet de leerling uiterlijk op het einde van het lopende schooljaar zijn secundaire studies waarin rond voeding wordt gewerkt stopzetten.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
75
4.3.1.2. SPECIFIEKE RICHTINGEN
Voor de studierichtingen bouwplaatsmachinist, vrachtwagenchauffeur, bijzonder transport, dakwerken, mechanische en hydraulische kranen, wegenbouwmachines en integrale veiligheid moeten de leerlingen medisch geschikt zijn bevonden voor de uitoefening van het beroep. Voor deze attesten gelden dezelfde modaliteiten als voor de medische attesten die vereist zijn voor leerlingen die met voeding in aanraking komen (zie boven).
4.3.2. TOPSPORTSTATUUT
Voor de topsportleerjaren moeten de leerlingen voor het betrokken schooljaar een topsportstatuut A of B hebben van de selectiecommissie voor de betrokken sportdiscipline, overeenkomstig het topsportconvenant dat is gesloten tussen de onderwijs- en de sportsector. Deze toekenning houdt geen garantie in dat de topsportrichting het schooljaar nadien verder kan worden gevolgd.
4.3.3. GESCHIKTHEIDSPROEVEN
4.3.3.1. BALLET, MODERN BALLET, DANS, MUZIEK, WOORDKUNST-DRAMA
Voor de basisoptie ballet en voor de KSO-studierichtingen van de studiegebieden ballet en podiumkunsten kan een geschiktheidsproef als bijkomende algemene toelatingsvoorwaarde worden opgelegd. Deze proef peilt naar de artisitieke aanleg van de leerling. De leerling moet dan positief worden geëvalueerd door de toelatingsklassenraad op de door de school georganiseerde geschiktheidsproef. In de toelatingsklassenraad zitten raadgevend externe deskundigen. De school bepaalt het aantal externe deskundigen, maar deze deskundigen mogen geen voordrachtgever in de betrokken school zijn.
Die geschiktheidsproef is eenmalig en geldt voor de duur van de opleiding. De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling. De leerling die niet slaagt, heeft één herkansing.
4.3.4. ONBERISPELIJK GEDRAG
Voor de studierichtingen integrale veiligheid en veiligheidsberoepen moeten de leerlingen van onberispelijk gedrag zijn. Dit blijkt uit een uittreksel uit het strafregister dat niet langer dan 6 maanden voor de effectieve start van de opleiding werd afgegeven. Onberispelijk gedrag staat niet zonder meer gelijk aan een blanco uittreksel. Als er feiten vermeld worden, maakt de school de afweging of deze feiten binnen het raam van de sector veiligheid indruisen tegen de voorwaarde ‘onberispelijk gedrag’.
Bij overzitten is een nieuw uittreksel vereist. Het uittreksel wordt uitgereikt door de gemeentelijke dienst van de woonplaats van de leerling.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
76
4.4. HET MODULAIR ONDERWIJS
4.4.1. VOLTIJDS GEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS
Leerlingen die voldoen aan de toelatingsvoorwaarden tot het eerste leerjaar van de tweede graad van het beroepssecundair onderwijs kunnen als regelmatige leerling worden toegelaten tot het modulair beroepssecundair onderwijs. Voor leerlingen die in het modulair onderwijs instromen op basis van een oriënteringsattest B, uitgereikt in het tweede leerjaar van de eerste graad of in het beroepsvoorbereidend leerjaar, moet de clausulering voor onderverdelingen worden begrepen als een clausulering voor één of meer modules van één of meer studiegebieden. De delibererende klassenraad zal in dat geval op het einde van de eerste graad bepalen welke modules van welke studiegebieden voor de leerling uitgesloten zijn.
Voor elke afzonderlijke module in de opleidingenstructuur worden instapvoorwaarden bepaald, op basis van de opleidingenstructuur (deze zijn terug te vinden in omzendbtrief SO/2008/04). De toelatingsklassenraad kan ook gemotiveerd beslissen over de vrijstelling van instapvereisten tot een bepaalde module. In dat geval levert de toelatingsklassenraad een attest van vrijstelling af. Dit attest wordt als gelijkwaardig met het deelcertificaat (dat de leerling niet ontvangt) beschouwd. Door een dergelijke beslissing te nemen, hoeft het niet gevolgd hebben van voorafgaande modules geen hypotheek te leggen op de kansen van de leerling om met succes het vervolgtraject te doorlopen. Uiteraard zal de toelatingsklassenraad bij het toekennen van vrijstellingen rekening houden met de competenties waarover de leerling beschikt.
Daarnaast kunnen voor elke module specifieke toelatingsvoorwaarden gelden (bijv. medische geschiktheid) of worden vastgelegd door de toelatingsklassenraad (bijv. toelatingsproeven). In het geval medische geschiktheid een toelatingsvoorwaarde is, zijn de modaliteiten hiervoor analoog als in het lineair onderwijs (zie eerder).
De overstap van een leerling bij het begin of in de loop van het schooljaar van het modulair naar het niet-modulair onderwijs gebeurt op basis van een gemotiveerde beslissing van de (toelatings)klassenraad, tenzij de leerling het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs of het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs heeft behaald en zo beantwoordt aan de vastgelegde toelatingsvoorwaarden.
4.4.2. HBO-VERPLEEGKUNDE
Om als regelmatige leerling toegelaten te worden tot de opleiding verpleegkunde moet men aan alle volgende voorwaarden voldoen:1) voldaan hebben aan de leerplicht;2) in het bezit zijn van één van de volgende studiebewijzen :
- een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs;
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
77
- een diploma van secundair onderwijs;- een certificaat van een opleiding van het secundair onderwijs voor sociale promotie
van minimaal 900 lestijden;- een certificaat van een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs van
minimaal 900 lestijden;- een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie;- een certificaat van het hoger beroepsonderwijs;- een diploma van het hoger beroepsonderwijs;- een diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan;- een diploma van bachelor of master;- een studiebewijs dat krachtens een wettelijke norm, een Europese richtlijn of een
internationale overeenkomst wordt erkend als gelijkwaardig met een van de hierboven vermelde studiebewijzen. Bij ontstentenis van een dergelijke erkenning kan de toelatingsklassenraad personen die in een land buiten de Europese Unie een studiebewijs hebben behaald dat toelating geeft tot het hoger onderwijs in dat land, toelaten tot de opleiding.
3) louter voor wat betreft de toelating tot een sequentieel geordend onderdeel, het voldoen aan één van de volgende voorwaarden :
- het bezit van het deelcertificaat van een sequentieel voorafgaand onderdeel;- het bezit van een studiebewijs van een andere opleidings- of vormingsinstelling. De
toelatingsklassenraad bepaalt welke studiebewijzen toegang geven tot sequentieel geordende onderdelen;
- het bezit van een titel van beroepsbekwaamheid (het bewijs uitgereikt door een bevoegde instantie nadat een procedure van herkenning, beoordeling en erkenning heeft plaatsgevonden waarbij vastgesteld werd dat de betrokken persoon beschikt over de ten aanzien van een bepaald beroep of deelberoep vastgelegde competenties). De Vlaamse Regering bepaalt welke titels van beroepsbekwaamheid toegang geven tot sequentieel geordende onderdelen (is vooralsnog niet gebeurd);
- de toelatingsklassenraad oordeelt dat de cursist beschikt over een studiebewijs uit het onderwijs of uit een andere opleidings- of vormingsinstelling waaruit blijkt dat hij over voldoende kennis, vaardigheden en attitudes beschikt om het onderdeel aan te vangen;
- de toelatingsklassenraad oordeelt op basis van een toelatingsproef dat de cursist de nodige ervaring heeft verworven die hem toelaat het onderdeel te volgen.
Voor toelating tot de opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs kan een onderwijsinstelling afwijken van de voorwaarden hierboven vermeld. Deze afwijkende toelatingsvoorwaarden moeten verplicht in het schoolreglement worden opgenomen en kunnen enkel rekening houden met humanitaire, medische, psychische of sociale redenen of op basis van het slagen in een toelatingsproef die peilt naar het algemene niveau van de cursist. De organisatie van een toelatingsproef, op verzoek van de cursist, kan niet worden geweigerd en wordt georganiseerd binnen
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
78
de vijf lesdagen nadat de cursist met de opleiding is gestart. De proef wordt beoordeeld door de toelatingsklassenraad, die nagaat of de cursist over de kennis en vaardigheden beschikt die vereist zijn om de opleiding aan te vangen. Van de beoordeling wordt een schriftelijk verslag gemaakt, dat wordt opgenomen in het dossier van de cursist.
4.5. OVERZICHT PER JAAR EN ONDERVERDELING
In onderstaand overzicht gebruiken we een aantal afkortingen. Hieronder vindt u de verklaringen van deze afkortingen:
- G.B.T.K.R.: Gunstige beslissing toelatingsklassenraad- G.B.B.K.R.: Gunstige beslissing begeleidende klassenraad- D.K.R.: Delibererende klassenraad- V.R.: Van rechtswege- BVLJ: Beroepsvoorbereidend leerjaar
4.5.1. EERSTE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD
VORIGE STUDIES 1ste leerjaar A 1ste leerjaar B
Getuigschrift Basisonderwijs (gewoon lager onderwijs, buitengewoon L.O., examencommissie)
V.R.
1° akkoord betrokken personen na2° advies CLB (aan betrokken personen)
Zonder vrucht als regelmatige leerling het 6° leerjaar van het gewoon lager onderwijs beëindigd hebben
1° G.B.T.K.R.2° akkoord betrokken personen na3° advies CLB (aan betrokken personen)
V.R.
6° leerjaar v.h. gewoon LO of buitengewoon LO niet gevolgd of beëindigd en minstens 12 jaar op 31/12
Niet toegelaten zonder screening van de leerling (zie volgende)
V.R.
6° leerjaar v.h. gewoon LO of buitengewoon LO niet gevolgd of beëindigd en mits toestemming van het schoolbestuur op basis van screening van de leerling
1° G.B.T.K.R.2° akkoord betrokken personen
Niet voorzien
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
79
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/11(nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
Toegelaten tot en met 15/01 (nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
Toegelaten gedurendehet ganse schooljaar
Van 1 B naar 1 A – mits:
1) G.B.B.K.R. van 1 B2) akkoord betrokken personen
Van BVLJ naar 1A – mits:
1) G.B.B.K.R. van BVLJ2) akkoord betrokken personen3) reeds 1 A of 1B beëindigd (zonder vrucht, afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
Van 1A naar 1 B – mits:
G.B.B.K.R. van 1 A Akkoord betrokken personen
Binnen het 1ste leerjaar A voor de verandering van keuze- of complementair gedeelte
4.5.2. TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD – BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR
VORIGE STUDIES2de leerjaar van de 1ste graad
Beroepsvoorbereidend leerjaar
Met vrucht het 1ste leerjaar A V.R. V.R.
Met vrucht het 1ste leerjaar B Niet toegelaten V.R. Zonder vrucht als regelmatige leerlingHet 1ste leerjaar A of het 1ste leerjaar B beëindigd
Niet toegelaten V.R.
Met vrucht het beroepsvoorbereidend leerjaar OFExamencommissie (getuigschrift 1ste graad SO – programma BVLJ)
G.B.T.K.R. Mits verandering van beroepenveld(en)
Regelmatige leerling van het BUSO (OV 1, 2, 3)
G.B.T.K.R. G.B.T.K.R.
Leerling die uiterlijk op 31/12 de leeftijd van 14 jaar bereiken
Niet toegelaten G.B.T.K.R.
Leerling met tekorten6 vorig leerjaar en mits toestemming van het schoolbestuur.
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. 1ste leerjaar A
Niet voorzien
6 Zie hoger voor de precieze modaliteiten
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
80
Leerling heeft attest van regelmatige lesbijwoning van eerste leerjaar graad binnen systeem van uitstel van deliberende klassenraad
V.R. V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor studierichtingen ASO en TSO met component topsport verplicht jaarlijks statuut A of B overeenkomstig het topsportconvenant.Voor de basisopties en beroepenvelden waarin leerling rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen (zie 4.3.1.1).Voor de basisoptie “Ballet” kan (dus niet verplicht) door de toelatingsklassenraad supplementair een geschiktheidsproef worden opgelegd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden (uitgezonderd BVLJ):
Toegelaten tot en met 15/01 (nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
van BVLJ naar 2de leerjaar van de 1ste graad
verandering basisoptie in het 2de leerjaar van de 1ste graad
Van 2de leerjaar van de 1ste graad naar BVLJVan het 1ste leerjaar A of 1 B naar het BVLJ
mits : vroeger reeds 1 A of 1 B beëindigd (zonder vrucht, afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)Verandering van beroepenveld of combinatie in BVLJ
4.5.3. EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD
VORIGE STUDIES1ste leerjaar van de 2de graadASO-TSO-KSO
1ste leerjaar van de 2de graadBSO
Met vrucht het 2de leerjaar van de 1ste graadOF Examencommissie (getuigschrift 1ste graad SO – programma 2de leerjaar van de 1ste graad)
V.R. V.R.
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de graad BSO
G.B.T.K.R.Mits verandering van studierichting
Regelmatige leerling van het BUSO G.B.T.K.R. G.B.T.K.R.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
81
(OV 1, 2, 3)Met vrucht het BVLJOF Examencommissie (getuigschrift 1ste graad SO – programma BVLJ)
Niet toegelaten V.R.
Leerlingen die uiterlijk op 31 december de leeftijd van 15 jaar bereiken
Niet toegelaten G.B.T.K.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor studierichtingen ASO, TSO en BSO met component topsport verplicht jaarlijks statuut A of B overeenkomstig het topsportconvenantVoor de structuuronderdelen waarin leerlingen rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen: zie 4.3.1.1.Voor studierichtingen KSO (Ballet, Dans, Muziek en Woordkunst-Drama) KAN (dus niet verplicht) supplementair een geschiktheidsproef worden georganiseerd.Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/01 (nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
Verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar
Toegelaten gedurende het ganse schooljaar
Wetenschappen-topsport ASO ↔ Wetenschappen (met variant sport) ASO Studierichtingen TSO met component topsport ↔ Lichamelijke opvoeding en sport TSO.Idem tussen studierichtingen TSO met component topsport
4.5.4. TWEEDE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD
VORIGE STUDIES2de leerjaar van de 2de graadASO-TSO-KSO
2de leerjaar van de 2de graadBSO
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de graad ASO, TSO of KSO
V.R. V.R.
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de graad BSO
Niet toegelaten V.R.
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de graad BSO OF Examencommissie (getuigschrift 2de graad SO – programma BSO)OF Getuigschrift 2de graad in het
G.B.T.K.R. Mits verandering van studierichting
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
82
DBSO of de Leertijd Regelmatige leerling van het BUSO (OV 1, 2, 3)
G.B.T.K.R. G.B.T.K.R.
Leerling met tekorten vorig leerjaar en mits toestemming van het schoolbestuur
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
Leerling heeft attest van regelmatige lesbijwoning van eerste leerjaar graad binnen systeem van uitstel van deliberende klassenraad
V.R. V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor studierichtingen ASO, TSO en BSO met component topsport verplicht jaarlijks statuut A of B in overeenstemming met het topsportconvenant.Voor de structuuronderdelen waarin leerlingen rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen: zie 4.3.1.1. Voor studierichtingen KSO (Ballet, Dans, Muziek en Woordkunst-Drama) KAN (niet verplicht) supplementair een geschiktheidsproef worden georganiseerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/01 (nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
Verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar
Toegelaten gedurende het ganse schooljaar
Wetenschappen-topsport ASO ↔ Wetenschappen (met variant sport) ASO Studierichtingen TSO met component topsport ↔ Lichamelijke opvoeding en sport TSO.Idem tussen studierichtingen TSO met component topsport
4.5.5. EERSTE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES1ste leerjaar van de 3de graadASO-TSO-KSO
1ste leerjaar van de 3de graadBSO
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de graad ASO-TSO-KSO
V.R. V.R.
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de graad BSO
Niet toegelaten V.R.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
83
Met vrucht het 2de leerjaar van de 3de graad BSO
G.B.T.K.R.Mits verandering van studierichting
Regelmatige leerling van het BUSO (OV 1, 2, 3)
G.B.T.K.R. G.B.T.K.R.
Getuigschrift 2de graad ASO, TSO of KSO uitgereikt door de examencommissie v.d. Vlaamse Gemeenschap
G.B.T.K.R. over de keuze van deStudierichting
G.B.T.K.R. over de keuze van deStudierichting
Getuigschrift 2de graad BSO uitgereikt door de examencommissie v.d. Vlaamse GemeenschapOF Getuigschrift 2de graad in het DBSO of de Leertijd
Niet toegelatenG.B.T.K.R. over de keuze van deStudierichting
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen ASO, TSO en BSO met component topsport in het bezit van een topsportstatuut A of B.Voor de structuuronderdelen waarin leerlingen rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen: zie 4.3.1. 1.Voor de studierichtingen, Bouwplaatsmachinist en Vrachtwagenchauffeur, in het bezit van verklaring van lichamelijke geschiktheid voor 01/10: zie 4.3.1.2.Voor studierichtingen KSO (Ballet, Dans, Muziek en Woordkunst-Drama) KAN (niet verplicht) supplementair een geschiktheidsproef worden georganiseerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/01: verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaarAfwijking op deze datum kan mits G.B.T.K.R. na advies van de B.K.R.Gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. Afwijking op deze datum kan tijdens het ganse schooljaar voor studierichting ASO met component topsport naar Wetenschappen-sport ASO of omgekeerd; idem voor overgangen ASO met component topsportIdem voor overgang studierichting TSO met component topsport naar Lichamelijke opvoeding en sport TSO of omgekeerd; idem voor overgangen studierichtingen TSO met component topsport
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
84
4.5.6. TWEEDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES
2de leerjaar van de 3de graad
2de leerjaar van de 3de graad
2de leerjaar van de 3de graad
2de leerjaar van de 3de graad
ASO TSO KSO BSOMet vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad ASO in dezelfde studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad ASO in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad ASO-TSO-KSO in een studierichting van een ander studiegebied
G.B.T.K.R. na advies D.K.R. 1ste leerjaar van de 3de graad7
G.B.T.K.R. na advies D.K.R. 1ste leerjaar van de 3de graad
G.B.T.K.R. na advies D.K.R. 1ste leerjaar van de 3de graad
G.B.T.K.R. na advies D.K.R. 1ste leerjaar van de 3de graad
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad TSO in dezelfde studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad TSO in een ander studierichting van hetzelfde studiegebied
G.B.T.K.R
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad KSO in dezelfde studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad KSO in een ander studierichting van hetzelfde studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad BSO in dezelfde studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad BSO in een ander studierichting van hetzelfde
G.B.T.K.R.
7 Dergelijke beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen (ook
geldig in andere onderwijsvormen)
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
85
studiegebiedMet vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad TSO in een studierichting van hetzelfde studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de graad BSO in een studierichting van een ander studiegebied
G.B.T.K.R. na advies D.K.R. 1ste leerjaar 3de graad
Leerling met tekorten vorig leerjaar en mits toestemming van het schoolbestuur
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
G.B.T.K.R. na overleg D.K.R. vorig leerjaar
Leerling heeft attest van regelmatige lesbijwoning van eerste leerjaar graad binnen systeem van uitstel van deliberende klassenraad
V.R. V.R. V.R. V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen ASO, TSO en BSO met component topsport moet de leerling in het bezit zijn van een topsportstatuut A of B.Voor de structuuronderdelen waarin leerlingen rechtstreeks met voedingswaren in aanraking komen: zie 4.3.1.1. Voor de studierichtingen, Bouwplaatsmachinist en Vrachtwagenchauffeur, in het bezit van verklaring van lichamelijke geschiktheid voor 01/10: zie 4.3.1.2. Voor studierichtingen KSO (Ballet, Modern Ballet Dans, Muziek en Woordkunst-Drama) KAN (niet verplicht) supplementair een geschiktheidsproef worden georganiseerd Overgangen in de loop van het schooljaar zijn in beginsel niet toegelaten. Afwijkingen op dit beginsel kunnen uitzonderlijk, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
- na G.B.T.K.R. na advies van de B.K.R. van de gevolgde studierichting (gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen);
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
86
- afwijking op deze datum kan tijdens het ganse schooljaar voor studierichting ASO met component topsport naar Wetenschappen-sport ASO of omgekeerd; idem voor overgangen ASO met component topsport;
- idem voor overgang studierichting TSO met component topsport naar Lichamelijke opvoeding en sport TSO of omgekeerd; idem voor overgangen studierichtingen TSO met component topsport.
4.5.7. DERDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES3de leerjaar van de 3de graad ASO – KSO voorbereidend jaar op H.O.
Diploma SO V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
VORIGE STUDIESSE-N-SE van de 3DE graad T.S.O. - K.S.O.
Diploma SO in studierichting binnen hetzelfde studiegebied – In het derde leerjaar van de derde graad van het BSO (ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar) geldt het studiegebied v.h. 2de leerjaar van de 3de graad.
V.R.
Diploma SO in studierichting binnen een ander studiegebied – In het derde leerjaar van de derde graad van het BSO (ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar) geldt het studiegebied v.h. 2de leerjaar van de 3de graad.
G.B.T.K.R.
Onbepaald – op basis van een toelatingsproef van de klassenraad
G.B.T.K.R.
Op basis van elders verworven competenties of kwalificaties
G.B.T.K.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
VORIGE STUDIES3de leerjaar van de 3de graad BSO (SPECIALISATIEJAAR)
Diploma SO in studierichting van hetzelfde studiegebiedStudiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad van hetzelfde studiegebied
V.R.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
87
Diploma SO in studierichting van ander studiegebiedStudiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad van een ander studiegebied
G.B.T.K.R . Uitzondering: niet van toepassing voor “Thuis en bejaardenzorg/zorgkundig”
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
VORIGE STUDIES3de leerjaar van de 3de graad BSO (NAAMLOOS LEERJAAR)
Studiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad V.R.
Diploma SO - BSO V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.2° advies klassenraad van onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen BSO met component topsport met de leerling in het bezit zijn van een topsportstatuut A of B.Voor bepaalde studierichtingen is een medisch attest vereist : zie 4.3.1.Voor de studierichtingen Integrale veiligheid en Veiligheidsberoepen gelden bijkomende toelatingsvoorwaarden: zie 4.3.4.Voor de KSO-studierichtingen “Podiumkunsten” KAN (niet verplicht) supplementair een geschiktheidsproef worden georganiseerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:Toegelaten tot en met 30/09 in het derde leerjaar van de derde graad: de verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar. Voor uitzonderlijke gevallen kan worden afgeweken van de datum van 30/09 mits G.B.T.K.R. na kennisname van het advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling dan volgt en mits de gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige, psychische, sociale of onderwijskundige redenen.
4.5.8. ONTHAALONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS
De toelatingsvoorwaarden voor een regelmatige anderstalige nieuwkomer zijn:
1. Op 31 december volgend op de aanvang van het schooljaar enerzijds minstens twaalf jaar en anderzijds geen achttien jaar geworden zijn.2.Een nieuwkomer zijn, d.w.z. maximaal één jaar ononderbroken in België verblijven.3.Niet het Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben.4.De onderwijstaal onvoldoende beheersen om met goed gevolg de lessen te kunnen volgen.5.Maximaal negen maanden ingeschreven zijn (vakantiemaanden juli en augustus niet inbegrepen) in een onderwijsinstelling met het Nederlands als onderwijstaal.
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
88
De school kan voor individuele leerlingen in uitzonderlijke omstandigheden van de eerste, de tweede en de vijfde toelatingsvoorwaarde afwijken. Sinds 1 september 2014 wordt de bevoegdheid om af te wijken van deze voorwaarden bij de toelatingsklassenraad gelegd. Scholen moeten geen aanvraag meer indienen bij het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi). Wel moet de toelatingsklassenraad aan enkele voorwaarden voldoen om de afwijking toe te kunnen staan:
- Elke beslissing van de toelatingsklassenraad moet worden gemotiveerd. - De beslissing moet worden genomen binnen 25 lesdagen na de start van de regelmatige
lesbijwoning.- De toelatingsklassenraad wordt samengesteld uit alle stemgerechtigde leden (de directeur of
zijn/haar afgevaardigde en minstens drie leden van het onderwijzend personeel), alsook een afgevaardigde van het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB).
De opname van de afgevaardigde van het CLB in de toelatingsklassenraad is ter vervanging van het advies van het CLB. Bij afwezigheid van de CLB-afgevaardigde kan het CLB-advies aan het leerlingendossier worden toegevoegd of wordt de beslissing ondertekend door de CLB-afgevaardigde.
Leerlingen die voldoen aan de leeftijdsvoorwaarden en verblijven in een asielcentrum voldoen van rechtswege aan de toelatingsvoorwaarden voor OKAN. Dit wordt aangetoond a.d.h.v. een attest van het asielcentrum waaruit blijkt dat de leerling daar verblijft.
Voor leerlingen aan wie een afwijking wordt verleend, moet de gunstige en gemotiveerde beslissing van de toelatingsklassenraad worden opgenomen in het leerlingendossier en ter inzage gelegd voor de verificateur wanneer de controle gebeurt. Bij twijfel of er een toelatingsklassenraad nodig is, kan de school ofwel voor de zekerheid een toelatingsklassenraad organiseren of kan de school voor extra informatie bij de verificateur terecht. Vanaf het schooljaar 2015-2016 ligt de meldingsplicht bij de school voor leerlingen die van de klassenraad een afwijking hebben gekregen op de toelatingsvoorwaarden. De school is verplicht om dit te registreren in Discimus.
Vervolgonderwijs
Voor elke leerling van het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers wordt op basis van vastgestelde onderwijsbehoeften een individueel leertraject uitgestippeld waarin het aspiratieniveau voor deze leerling doorheen het schooljaar wordt bijgesteld. Eén van de elementen van dit traject is het advies van de klassenraad m.b.t. de overstap naar het vervolgonderwijs of de arbeidsmarkt.Voortaan gaat dit advies samen met het attest van regelmatige lesbijwoning dat aantoont dat de leerling kan doorstromen naar het vervolgonderwijs. De toelatingsklassenraad van de vervolgschool dient rekening te houden met het advies van de klassenraad van de OKAN-school. Als de toelatingsklassenraad van de vervolgschool of Syntra Vlaanderen een instapbeslissing wil nemen die afwijkt van het advies van de toelatingsklassenraad van de OKAN-school, dan moet die beslissing
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
89
afdoende gemotiveerd worden.
Verder zal de vervolgschoolcoach als raadgevend lid wordt betrokken bij de beraadslaging van de toelatingsklassenraad van de vervolgschool. Het is belangrijk dat de ‘stem’ van de vervolgschoolcoach gehoord wordt m.b.t. de onderwijsloopbaan van de betrokken leerling in het vervolgonderwijs. De vervolgschoolcoach is namelijk de brugfiguur tussen OKAN en vervolgonderwijs. Dit betekent evenwel niet dat de vervolgschoolcoach fysiek aanwezig moet zijn op de toelatingsklassenraad. De vervolgschoolcoach kan zijn advies ook op een andere wijze overmaken (bijv. vooraf schriftelijk).
Taalscreening
In het voltijds gewoon secundair onderwijs wordt vanaf 1 september 2014 elke leerling die voor het eerst instroomt, gescreend op zijn kennis van het Nederlands. Op basis van de taalscreening neemt een secundaire school dan gepaste maatregelen. De taalscreening vindt plaats na de inschrijving van de leerling en is dus geen toelatingsvoorwaarde. M.a.w. een leerling kan niet worden geweigerd op basis van de resultaten van een taalscreening. De taalscreening is verplicht voor elk structuuronderdeel. Deze verplichte taalscreening geldt dus ook in OKAN. Aangezien de reguliere aanpak in OKAN dezelfde doelstellingen nastreeft als de verplichte taalscreening - m.n. aansluitend bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling op het vlak van (onderwijs)taal specifieke maatregelen/traject uitwerken – moeten er in OKAN geen bijkomende initiatieven genomen worden om aan de verplichte taalscreening te voldoen. Bij doorstroom naar het regulier onderwijs is de taalscreening niet meer verplicht.Meer informatie over de taalscreening vindt u hier:http://www.ond.vlaanderen.be/toetsenvoorscholen/toolkit_breed_evalueren/
Indien de resultaten van de taalscreening daar aanleiding toe geven, moet de school voorzien in een gepaste maatregel die aansluit bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling inzake de onderwijstaal. De keuze van de maatregel behoort tot de vrijheid van de school. In het kader van onthaalonderwijs zal de maatregel in de meeste gevallen het onthaalonderwijs zelf zijn.
Een andere mogelijkheid is de extra taallessen Nederlands. Een schoolbestuur kan voor leerlingen in het voltijds gewoon secundair onderwijs met een onvoldoende kennis van de onderwijstaal tot maximaal drie uren extra taallessen Nederlands per week organiseren. Dit betekent dit dat ook in het onthaalonderwijs extra taallessen kunnen worden voorzien. De toelatingsklassenraad of de begeleidende klassenraad, al naargelang het geval, beslist om een leerling te verplichten tot maximaal drie uren extra taallessen Nederlands per week. In afwijking op de geldende regelgeving is die klassenraad, voor wat het onderwijzend personeel betreft, ten minste samengesteld uit de leraars belast met de basisvorming.
Deze extra taallessen Nederlands komen bovenop het leerprogramma van het structuuronderdeel waarin de leerling is ingeschreven en beogen de taalachterstand op een zo kort mogelijke termijn weg
Hoo
fdst
uk: T
oela
tings
- en
over
gang
sbep
alin
gen
90
te werken.
Voor de leerlingen die verplicht worden tot maximaal drie uren extra taallessen Nederlands per week, voorziet de school in een doelgericht aanbod. De school kan dat aanbod zelf organiseren of daarvoor samenwerken met andere scholen waarbij leerlingen van verschillende scholen kunnen worden samengebracht.
De duur van de extra taallessen Nederlands tijdens een schooljaar is afhankelijk van de evaluatie door de begeleidende klassenraad van de studievoortgang van de betrokken leerling.
5. LEERLINGENDOSSIER / LEERLINGGEBONDEN DOCUMENTEN
5.1. ALGEMEEN
Alle informatie over leerlinggebonden documenten vindt u terug in de volgende omzendbrieven:SO 70: Registratie van leerlingen secundair onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13026SO/2007/05: Zendingen voor leerlingen en instellingen in het secundair onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13909SO/2003/02: Bewaartermijn van leerlinggebonden documenten http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13366SO 64: Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9418
We overlopen de verschillende leerlinggebonden documenten volgens een vast stramien dat evenwel niet voor elk document volledig van toepassing is. Voor die documenten die hierna niet aan bod komen of waar geen bewaartermijn aangegeven is, beslist de school zelf hoe lang de archivering duurt; uiteraard kan de school ook zelf beslissen om de hierna opgegeven bewaarperiodes te verlengen.Voor de onderdelen waar dit van toepassing is, vermelden we kort de link met de desbetreffende Edisonzending en de link naar DISCIMUS. We gaan hier niet uitgebreid op in. Meer informatie over de zendingen en DISCIMUS kunt u lezen in de cursus ‘elektronisch communiceren’.
5.2. ADMINISTRATIEVE DOCUMENTEN
5.2.1. INSCHRIJVINGSREGISTER
Wat:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
91
In het kader van het decreet betreffende het inschrijvingsrecht (zie punt 3 van deze syllabus) moeten scholen elk schooljaar een inschrijvingsregister voor nieuwe leerlingen bijhouden.
Model:
De modellen van inschrijvingsregister zijn terug te vinden als bijlage bij omzendbrief SO/2012/03.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
92
Richtlijnen:Zie punt 3.2.4.
Bewaartermijn:Het inschrijvingsregister moet worden bewaard tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het schooljaar waarop het register betrekking heeft.
5.2.2. STAMBOEKREGISTER
Wat: Elke school moet beschikken over een geïnformatiseerd stamboekregister van alle ingeschreven leerlingen (m.a.w. alle gerealiseerde inschrijvingen), zowel de regelmatige als de vrije leerlingen. De registraties in DISCIMUS volstaan als stamboekregister. Bij elke inschrijving moet de school zich baseren op een officieel document zoals het trouwboekje van de ouders, de identiteitskaart van de leerling, een uittreksel uit het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister,... Hiervan moet een kopie in het leerlingendossier bewaard worden. Het ontbreken van officiële documenten belet echter niet om een leerling zonder geldig verblijfsstatuut in te schrijven. Deze inschrijving heeft dezelfde juridische waarde.
Voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand gekend zijn, wordt de datum 1 januari als geboortedag genomen. In de elektronische communicatie met AgODi moet geboortedag en –maand als 00 aangeduid worden. Vb: 00.00.2002
Alle leerlingen, ongeacht hun statuut (vrij of regelmatig) worden in dit register eenmaal ingeschreven volgens de volgorde waarop de inschrijving is gerealiseerd. Ook leerlingen waarvoor een inschrijving werd gerealiseerd, maar die uiteindelijk nooit komen opdagen, worden in het stamboekregister genoteerd. Uiteraard kunnen deze leerlingen later uit de klaslijsten worden geschrapt.
Er worden twee data ingevuld, de inschrijvingsdatum en de begindatum. De inschrijvingsdatum is de datum waarop de leerling zich heeft ingeschreven in de school (de datum waarop zijn inschrijving is gerealiseerd en de ouders zich schriftelijk akkoord hebben verklaard met het pedagogisch project en schoolreglement). Voor de leerlingen die regelmatig de lessen volgen vanaf de eerste lesdag van het schooljaar zal 1 september worden ingevuld als begindatum; voor de leerlingen die na de eerste lesdag ingeschreven worden, zal de eerste dag van effectieve aanwezigheid (tenzij gewettigde afwezigheid) als begindatum genomen worden.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
93
ModelSTAMBOEKREGISTER SCHOOLJAAR .. - .. (SO 70; bijlage 1)
Stamnummer (1)
Begindatum van de inschrijving (2)
Datum vertrek(3)
Naam Voornaam M/V Nationaliteit
Geboorteplaats
Geb. datum
Rijksreg. nr.
Wijzigingen in het schooljaar(4)
Gevolgde leerjaren in de school - Schooljaren: (5)
../.. ../.. ../.. e.v
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
94
Stamnummer van de leerling: numeriek veld van 7 posities waarvan de eerste twee posities het schooljaar van de inschrijving weergeven en de volgende vijf het volgnummer van de inschrijving.
De vijftigste leerling die in het schooljaar 2015-2016 wordt ingeschreven in een bepaalde onderwijsinstelling krijgt als uniek stamnummer 1500050.
Wanneer een leerling zich opnieuw inschrijft in dezelfde school moet alleen de passende kolom "gevolgde leerjaren" naast zijn/haar naam verder aangevuld worden, en wordt de nieuwe datum van inschrijving vermeld juist onder de eerste.
Een leerling behoudt zijn/haar stamnummer binnen de school waar hij/zij ingeschreven is. Als een eerder uitgeschreven leerling na langere of kortere tijd opnieuw wordt ingeschreven in de school, krijgt hij/zij opnieuw zijn/haar oude stamnummer. Het is dus niet mogelijk het stamnummer van een uitgeschreven leerling toe te kennen aan een andere leerling!
(2)(3) Datum van uitschrijving en datum van inschrijving: datumformaat = DD.MM.JJJJ. Bijvoorbeeld: 23.02.2015.Voor de leerlingen die een volledig schooljaar hebben gevolgd en zich het volgende schooljaar niet meer aanbieden (uitschrijving), wordt 31 augustus vermeld in het register.Van de leerlingen die geen volledig schooljaar hebben doorlopen, wordt de kalenderdag vermeld die de eerstvolgende lesdag onmiddellijk voorafgaat.
Jef schrijft zich uit op vrijdag 9 oktober 2015. Hij wordt op zondag 11 oktober 2015 als uitgeschreven geregistreerd.Lobke schrijft zich uit op vrijdag 30 oktober 2015 (de laatste lesdag vóór de herfstvakantie). Zij wordt administratief uitgeschreven op zondag 8 november (de dag voorafgaand aan de eerste lesdag na die verlofperiode).
(4) Wijzigingen binnen dezelfde onderwijsinstelling in de loop van het schooljaar: vermeld de juiste datum waarop de wijziging plaatsvond en het nieuw gevolgde leerjaar.
(5) Gevolgde leerjaren/onderverdeling in de onderwijsinstelling van het voltijds gewoon secundair onderwijs:Voor elke leerling worden elk schooljaar in de passende kolom de afkortingen aangebracht van het leerjaar dat gevolgd wordt. Het leerjaar/onderverdeling moet met de volgende 4 gegevens in deze volgorde aangeduid worden:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
95
onderwijsvorm:- 1ste graad: horizontaal streepje- 2de en 3de graad: ASO, TSO, KSO of BSO
graad: 1, 2 of 3;leerjaar:
- in de 1ste graad: 1A, 1B, 2 of BVL- in de 2de graad: 1 of 2- in de 3de graad: 1, 2, 3 SP (specialisatiejaar), 3 VB (voorbereidend jaar op het hoger
onderwijs) of 3 NL (naamloos leerjaar)onderverdeling:
- 1ste leerjaar A of B: horizontaal streepje- overige leerjaren t/m de derde graad: onderverdeling
Famke uit het eerste leerjaar A wordt als volgt aangeduid: -/1/1A/- Mourad uit het eerste leerjaar van de tweede graad BSO, Elektrische installaties, wordt als volgt aangeduid: BSO/2/1/EI Tom uit het derde leerjaar van de derde graad BSO, specialisatiejaar Industriële houtbewerking, wordt als volgt aangeduid: BSO/3/3SP/IH
De lijst van de afkortingen, gebruikt voor het vermelden van de onderverdeling, moet steeds bijgehouden worden. Het leerjaar/onderverdeling moet steeds op dezelfde wijze vermeld worden.Elk schooljaar wordt een nieuw scherm van het stamboekregister aangemaakt.Aan de linkerkant wordt het desbetreffende schooljaar vermeld en aan de rechterkant of op een volgend scherm worden de opeenvolgende schooljaren aangeduid, te beginnen met het oudste schooljaar.Dit register moet regelmatig geactualiseerd worden (in ieder geval op datum van 1 februari en 30 juni) en moet steeds raadpleegbaar zijn op scherm en steeds de mogelijkheid hebben om afgedrukt te worden.
Bewaartermijn: Het stamboekregister moet hetzij elektronisch hetzij onder printvorm gedurende dertig jaar worden bewaard (d.w.z. dertig kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
5.2.3. INDIVIDUELE STEEKKAART
Wat:Voor elke ingeschreven leerling wordt een geïnformatiseerde individuele steekkaart opgemaakt.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
96
Model:INDIVIDUELE STEEKKAART VAN DE LEERLING (SO 70; bijlage 3)
Onderwijsinstel-ling
Naam: Stamnummer:cf. stamboekregister
Voornaam: Geslacht: Begindatum 1e inschrijving:
Geboorteplaats: Geb. datum: Nationaliteit:
Begindatum volgende inschrijving:
Adres: Datum vertrek:
Reden:
Telefoon: Vorig leerj.:
Naam gezinshoofd/voogd:
Naam moeder:
Beroep:
Beroep:
Onderwijsinstelling:
School-jaar
Onder-wijs-vorm
Graad Leer-jaar
Onderverdeling Nummer Adm. Groep
Keuze G/Z/A
Studiebe-krachtiging
Clausule-ring
Opmerkingen
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
97
Richtlijnen:
(1) Onderwijsinstelling: dit vak omvat het instellingsnummer, de officiële benaming en het volledig adres van de school;
(2) Geslacht: M of V;
(3) Geboortedatum: DD.MM.JJJJ;(4) Naam gezinshoofd/voogd, naam van moeder, (eventueel) het beroep: deze rubrieken hoeven
niet ingevuld te worden voor de meerderjarige leerlingen;
(5) Datum (DD.MM.JJJJ.) van in- en uitschrijving: indien een leerling uitgeschreven wordt en nadien terugkomt, moet de steekkaart aangepast worden;
(6) Reden: in te vullen indien bekend. Bij verandering van onderwijsinstelling dienen naam en adres van de nieuw bezochte onderwijsinstelling te worden vermeld;
(7) Vorig leerjaar: vermelding van het laatst gevolgd leerjaar voorafgaand aan dat van de inschrijving, ongeacht het tijdstip van inschrijving gedurende het lopende schooljaar en/of het behaalde resultaat gedurende het voorgaande schooljaar. De vermelding gebeurt met afgekorte gegevens volgens een vast stramien:
onderwijsvorm:i. 1ste graad: horizontaal streepje
ii. 2de en 3de graad: ASO, TSO, KSO of BSO1. graad: 1, 2 en 3 2. leerjaar:
i. in de 1ste graad: 1A, 1B, 2 of BVLii. in de 2de graad: 1 of 2
iii. in de 3de graad: 1, 2, 3 SP (specialisatiejaar), 3 VB (voorbereidend jaar op het hoger onderwijs) of 3 NL (naamloos leerjaar)
onderverdeling:i. 1ste leerjaar A of B: horizontaal streepje
ii. overige leerjaren t/m de derde graad: onderverdeling behaald studiebewijs in het vorig leerjaar: A, B, C, - eventuele clausulering
Een leerling die het 1ste leerjaar van de 2de graad algemeen secundair onderwijs de onderverdeling Economie volgde en geclausuleerd werd voor de onderwijsvorm ASO wordt als volgt aangeduid: ASO/2/1/EC/B-ASO.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
98
(8) onderwijsinstelling: naam en adres van de instelling waar het hierboven bedoelde leerjaar gevolgd werd;
(9) schooljaar: het desbetreffende schooljaar, bijvoorbeeld 2015-2016. Indien de leerling na 1 september van leerjaar of van onderverdeling verandert, moet de steekkaart aangepast worden door de nieuwe toestand te vermelden op een nieuwe lijn onder de vorige;
(10) Onderwijsvorm:- 1ste graad: horizontaal streepje;- 2de en 3de graad: ASO, TSO, KSO of BSO.
(11) graad: 1, 2 en 3.
(12) Leerjaar:- in de eerste graad: 1A, 1B, 2 of BVL;- in de tweede graad: 1 of 2;- in de derde graad: 1, 2, 3 SP (specialisatiejaar), 3 VB (voorbereidend jaar op het hoger
onderwijs) of 3 NL (naamloos leerjaar).
(13) Onderverdeling:- 1ste leerjaar A of B: horizontaal streepje;- overige leerjaren t/m de derde graad: onderverdeling.
(14) nummer administratieve groep: het document structuur en administratieve groepen vermeldt de nummers van de administratieve groepen die door de instelling worden ingericht.
(15) keuze G/Z/A: geldt enkel voor de instellingen waar deze keuzemogelijkheid bestaat. Te gebruiken afkortingen (3-lettercode):
- NCZ = Niet-confessionele zedenleer- KGD = Katholieke godsdienst- PGD = Protestantse godsdienst- ISR = Israëlitische godsdienst- ISL = Islamitische godsdienst- ORT = Orthodoxe godsdienst- ANG = Anglicaanse godsdienst- VRG = Vrijgesteld- CBS = Cultuurbeschouwing- ECR = Eigen cultuur en religie
(16) studiebekrachtiging
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
99
behaald oriënteringsattest, (studie)getuigschrift(en) en diploma
(17) clausulering: zoals vermeld op het proces-verbaal
(18) opmerkingen: andere opmerkingen, notities
Doorhalingen, herhalingtekens, aanduidingen zoals “idem” zijn niet toegelaten.De gegevens over het begin van het schooljaar mogen NIET verwijderd of gewijzigd worden. De steekkaarten worden op scherm bijgehouden per klas en in alfabetische orde op familienaam (naargelang het geval ook op voornaam). Ze zullen steeds raadpleegbaar zijn en voorgelegd worden wanneer de bevoegde instanties (zoals de verificatiediensten) daar om vragen.
Bewaartermijn: De steekkaart moet hetzij elektronisch hetzij onder printvorm gedurende dertig jaar worden bewaard (d.w.z. dertig kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
5.2.4. AANWEZIGHEIDSREGISTERS
Wat:De aanwezigheidsregisters worden elektronisch bijgehouden per klas en in alfabetische volgorde op familienaam (naargelang het geval, ook op voornaam). De registers moeten op scherm raadpleegbaar zijn en op vraag van de verificateur afgedrukt worden. Sinds schooljaar 2013-2014 worden de afwezigheidscodes doorgestuurd naar DISCIMUS.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
100
Model:AANWEZIGHEIDSREGISTER - MAAND: …..……… (SO 70; bijlage 5)
Schooljaar: .. - .. Nr. Adm. groep: ……… Benaming adm. Groep: ……….. Klas: ……Volgnummer
Stamnr. Naam en voorn. M/V
G/Z/A
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 e.v. opm.
12345e.v.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
101
Richtlijnen:De aanwezigheidsregisters moeten voor elke leerling de volgende gegevens bevatten:
- het stamnummer (cfr. stamboekregister);- naam en eerste voornaam van de leerling;- geslacht (M of V);- de keuzemogelijkheid G/Z/A; - het nummer van de administratieve groep. Dit wordt boven de betreffende groep van
leerlingen geplaatst.Een naam van een leerling mag nooit verwijderd of door die van een andere leerling vervangen worden. Dit geldt eveneens voor leerlingen die de school verlaten hebben en in de loop van het schooljaar terugkeren.De aanwezige leerlingen moeten aangeduid worden met een verticaal streepje. De afwezige leerlingen moeten aangetekend worden met de passende code (zie hoofdstuk 7) van zodra de reden van afwezigheid gekend is en in ieder geval zo snel mogelijk. In afwachting wordt een horizontaal streepje vermeld.De vaststelling van de aan- of afwezigheden gebeurt op het einde van het eerste lesuur (voor- en namiddag); het is die aan- of afwezigheid die bepalend is voor de te gebruiken code of symbool.Meer informatie over de toegelaten codes vindt u in deze cursus in het hoofdstuk over afwezigheden.
De dagen waarop er geen les gegeven wordt, moeten als volgt ingevuld worden:
°
de eventuele halve dag per schooljaar om bij het begin van dat schooljaar administratieve en onthaalformaliteiten voor te bereiden; de eventuele halve dag na verkiezingen in scholen met verkiezingsbureaus
+de volledige facultatieve vakantiedag of de twee halve facultatieve vakantiedagen
*de eventuele volledige pedagogische studiedag of de eventuele twee halve pedagogische studiedagen
(blanco laten)de eventuele vrije halve dag per week (woensdagnamiddag of andere), zaterdag, zondag, wettelijke vakantie- en verlofdagen
- (met
vermelding van de activiteit)
de met lesactiviteiten gelijkgestelde dagen (extramuros-activiteiten, leerlingenstages,...) maar ook alle activiteiten die onder toepassing vallen van het begrip evaluatie, ongeacht het feit of de leerling op school is of -uiteraard met toestemming- afwezig blijft
Bewaartermijn: Dit register moet gedurende vijf jaar bewaard worden (d.w.z. vijf kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
102
Over aan- en afwezigheden wordt elektronisch gecommuniceerd via DISCIMUS. Voor leerlingen die definitief worden uitgesloten uit de school, moet er nog onmiddellijk een elektronische zending via Edison gebeuren.
5.2.5. REGISTRATIEFICHE VAN DE LEERLING
Wat:De registratiefiche wordt geïnformatiseerd bijgehouden per klas met een alfabetische volgorde op familienaam (naargelang het geval, ook op voornaam). De registratiefiche geeft per schooljaar en per leerling een beeld van de eventuele afwezigheden met de corresponderende code.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
103
Model:REGISTRATIEFICHE VAN DE LEERLING (SO 70; bijlage 7)NAAM en ADRES van de INSTELLING Naam leerling:Stamnummer:Geboortedatum: Code (eventueel)
B C D Z P R G T J L O Q H Opmer-kingen
Beschrijving
Periode
Bege-leiding
Top-sport of ballet
Ziek attest arts
Ziek attest ouders of meerder-jarige leerling
Persoonlijke reden
Diverse redenen
Spreiding lespro-gramma
Schorsing/uitsluiting
Moederschapsverlof
Te laat Opvang Rouw Revalidatie
dd/mm/jj - dd/mm/jjdd/mm/jj - dd/mm/jjdd/mm/jj - dd/mm/jj...
TOTAALSchooljaar: Klas:
ALGEMEEN TOTAAL met inbegrip van code L: ALGEMEEN TOTAAL zonder code L:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
104
Bewaartermijn:Deze fiche moet gedurende vijf jaar bewaard worden (d.w.z. vijf kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
5.2.6. BEWIJSSTUKKEN VAN AFWEZIGHEDEN
Wat: Voor elke afwezigheid moet een schriftelijk bewijs kunnen voorgelegd worden. Deze bewijsstukken worden per leerling en voor het volledige schooljaar gerangschikt, bij voorkeur volgens de aanwezigheidsregisters. De verantwoordingsbewijzen voor afwezigheden om medische reden worden op het secretariaat bezorgd wanneer de leerling terug naar de school komt; indien het echter gaat om een afwezigheidsperiode van meer dan tien opeenvolgende lesdagen, moet het attest onmiddellijk bezorgd worden.De verantwoordingsbewijzen voor andere afwezigheden moeten eveneens onmiddellijk –en voor bepaalde gevallen van afwezigheid zelfs vóór de aanvang ervan- op het secretariaat worden ingediend.
Bewaartermijn:De afwezigheidsbewijzen dienen gedurende twee schooljaren bewaard te blijven, het lopende schooljaar inbegrepen.
5.2.7. ADMINISTRATIEF LEERLINGENDOSSIER
Wat: Over de schooljaren heen wordt er per leerling een dossier opgebouwd dat alle relevante informatie over de studieloopbaan van die leerling bevat (ondermeer gegevens verkregen door gesprekken met de leerling, informatie meegedeeld door het CLB, informatie afkomstig van een voorheen bezochte school, adviezen en beslissingen van de klassenraad). Dit heeft tot gevolg dat de samenstelling van dit dossier voor een stuk gelijk zal zijn voor alle leerlingen (bijv. instemming schoolreglement en pedagogisch project door betrokken personen) maar daarnaast ook sterk kan variëren (bijv. eventuele beslissing van toelatingsklassenraad, eventuele keuze godsdienst/zedenleer…). Het leerlingendossier wordt bij schoolverandering overgemaakt aan de nieuwe school. De betrokken personen kunnen zich verzetten tegen de overdracht van deze gegevens. In dat geval worden enkel gegevens overgedragen waarvoor dit wettelijk verplicht is (bvb studiebewijzen, beslissingen van de toelatingsklassenraad,…).
Bewaartermijn:Het leerlingendossier moet gedurende vijf jaar worden bewaard (d.w.z. vijf kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar waarin de leerling de school definitief heeft verlaten). Maar er is geen sprake van een bewaartermijn als dit leerlingendossier wordt overgemaakt aan een andere school waar de leerling zijn studieloopbaan vervolgt.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
105
5.2.8. LEERLINGENKENMERKEN
Wat:In het kader van het financieringssysteem en de gelijke onderwijskansen worden een aantal leerlingenkenmerken in rekening genomen. De volgende kenmerken zijn van belang voor de werkingsmiddelen van de scholen:
- het opleidingsniveau van de moeder;- de taal die de leerling in het gezin spreekt en die verschilt van de onderwijstaal;- het krijgen van een schooltoelage;- de leerling heeft zijn woonplaats in een buurt met een hoog percentage leerlingen met
minstens twee jaar schoolse vertraging op vijftienjarige leeftijd.
De leerlingenkenmerken ‘taal’ en ‘opleidingsniveau van de moeder’ worden aangetoond door middel van een verklaring op eer die werd opgevraagd aan alle ouders van de leerlingen van het gewoon onderwijs. Deze verklaringen op eer blijven geldig. Aangezien het om stabiele informatie gaat die niet snel wijzigt, moet deze verklaring slechts één keer in een volledige schoolloopbaan van een leerling (basis en secundair onderwijs) ingevuld en doorgestuurd worden. Deze gegevens worden in de databank van het Agentschap voor Onderwijsdiensten bijgehouden. Bij nieuwe inschrijvingen van leerlingen waarvan u geen leerlingenkenmerken doorstuurt, worden deze in de databank opgezocht en u teruggestuurd. Deze gegevens worden via DISCIMUS ter beschikking gesteld.
De verklaring op eer is een element van het leerlingendossier en gaat met het leerlingendossier mee als de leerling van school verandert. Als de leerling uit het basisonderwijs komt, zal u waarschijnlijk niet beschikken over een verklaring op eer, omdat de scholen van het basisonderwijs geen leerlingendossier doorgeven. U moet dan geen nieuwe verklaring op eer opvragen. Wij sturen u de leerlingenkenmerken terug die wij van het vorig schooljaar in onze databank hebben. Aangezien deze kenmerken in de basisschool reeds geverifieerd werden, zal de verificateur hier geen controle meer op uitoefenen. Het is evenwel mogelijk dat, in het kader van de regelgeving rond inschrijvingen (zie punt 3 van deze syllabus), de school moet weten of een leerling al dan niet een indicatorleerling is. In dat geval moet er, voor de inschrijving, mogelijk een verklaring op eer worden ingevuld.
Op de volgende bladzijde vindt u het enquêteformulier met de verklaring op eer en de bijhorende brief aan de ouders. Het formulier en de modelbrief zijn vertaald in het Frans, Duits, Engels, Spaans, Italiaans, Portugees, Turks en standaard Arabisch. U vindt ze terug als bijlage bij de omzendbrief SO 70: http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13026.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
106
Let op: leerlingen die behoren tot de trekkende bevolking en thuislozen worden beschouwd te wonen in een buurt met een hoog percentage leerlingen met minstens twee jaar schoolse vertraging op vijftienjarige leeftijd (deze leerlingen scoren dus op de indicator ‘buurt’).
Onder thuislozen worden de leerlingen verstaan die tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen zijn door een gezin of persoon, een voorziening of sociale dienst, vermeld in de gecoördineerde decreten van 4 april 1990 inzake bijzondere jeugdbijstand en in de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, met uitzondering van de internaten, gefinancierd of gesubsidieerd door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Deze informatie wordt niet van schooljaar naar schooljaar overgedragen. Er moet dus elk jaar in de school een attest aanwezig zijn dat aantoont dat de leerling op de teldag nog steeds thuisloos is.
Het gaat om de volgende attesten: bij plaatsing door de jeugdrechter of een comité voor bijzondere
jeugdzorg: een kopie van de beslissing tot plaatsing of een attest van de instelling waar het kind geplaatst is of waar het pleeggezin begeleid wordt.
Bij een vrijwillige plaatsing: een verklaring van de verantwoordelijke van de instelling.
Thuisloos: attest van rechter of doorverwijzende instantie of een Comité Bijzondere Jeugdzorg of instelling vereist!
Niet thuisloos
Het kind is tijdelijk of permanent geplaatst bij de grootouders, familie of voogd in het kader van de Bijzondere Jeugdbijstand of d.m.v. een tussenkomst van het vredegerecht.
Het kind woont bij de grootouders omdat de ouders aan het scheiden zijn; omdat één van de ouders ernstig ziek is omwille van tijdelijke familiale problemen,… MAAR zonder tussenkomst van een jeugdrechter, vrederechter, een comité bijzondere jeugdzorg of wat dan ook.
Het kind is tijdelijk opgenomen in een onthaal-, observatie- en oriëntatiecentrum (OOOC), een open instelling, een
Het kind woont afwisselend bij de ene en de andere ouder.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
107
gemeenschapsinstelling, een project.Het kind is opgenomen in een time out project binnen bijzondere jeugdbijstand.
Het kind volgt een time out project binnen onderwijs.
Het kind is tijdelijk opgenomen in een instelling deskundig op het vlak van verslaving of een psychiatrische instelling.
Het kind geniet ambulante begeleiding bij een dienst die deskundig is op het vlak van verslaving of een psychiatrische instelling.
Het kind volgt kamertraining, begeleid zelfstandig wonen.
Het kind wordt opgevangen in een dagcentrum.
Het kind verblijft in een pleeggezin. Het kind verblijft in een adoptiegezin (het kind wordt officieel ‘eigen’ kind van de adoptiefouders)
Niet-begeleide minderjarige asielzoekers. Voor kinderen uit een asielcentrum mag de directeur de verklaring op eer ondertekenen.
Het kind wordt tijdelijk door een vriendin in het gezin opgenomen omdat er problemen zijn in de thuissituatie.
Het kind is geplaatst (dit moet blijken uit een attest) in een internaat.
Het kind verblijft in een internaat gefinancierd of gesubsidieerd door het Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Onder trekkende bevolking wordt verstaan: de binnenschippers, de kermis- en circusexploitanten en -artiesten en de woonwagenbewoners. Met woonwagenbewoners wordt bedoeld: personen met een nomadische cultuur die zich legaal in België bevinden en die traditioneel in een woonwagen wonen of gewoond hebben, in het bijzonder de autochtone voyageurs en de zigeuners, en degenen die met deze personen samenleven of er in de eerste graad van afstammen (art 2, 3° van het decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaams beleid t.a.v. etnisch-culturele minderheden).
Deze informatie wordt niet van schooljaar naar schooljaar overgedragen. Er moet dus elk jaar in de school een attest aanwezig zijn dat aantoont dat de leerling op de teldag nog steeds behoort tot de trekkende bevolking. Voor ROMA is dit niet van toepassing. Voor deze leerlingen moet er niet ieder jaar een nieuw attest voorgelegd worden, maar volstaat een attest van een vroeger jaar. Eventueel kan dit attest overgedragen worden wanneer de leerling van school verandert.
Het gaat om de volgende documenten:Voor binnenschippers:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
108
- een attest van gezinssamenstelling (belangrijk: beide ouders dienen binnenschipper te zijn);
- een kopie van het aanvraagformulier tot vermindering van het kostgeld voor kinderen waarvan de ouders geen vaste verblijfplaats hebben.
Voor kermis- en circusexploitanten en –artiesten: - een attest van gezinssamenstelling;- een kopie uit het handelsregister;- een lidkaart van foorreiziger/kermisexploitant;- een kopie van het aanvraagformulier tot vermindering van het kostgeld voor
kinderen waarvan de ouders geen vaste verblijfplaats hebben.Voor Rom / Manoesj /Voyageurs en andere personen met een nomadische cultuur:
- een verklaring van de burgemeester dat het bedoelde adres een terrein is dat specifiek bedoeld is voor trekkende bevolking (Rom, Voyageur en/of Manoesj);
- een attest van woonwagenbewoner ingevuld en ondertekend door een vzw die door de Vlaamse Gemeenschap erkend is of door een specifieke dienst/cel binnen een stad of gemeente.
Voor Roma:- een document opgesteld door een officiële instantie van het land van herkomst
waaruit onomstotelijk blijkt dat voornoemde persoon behoort tot de groep van de woonwagenbewoners. Bij documenten opgesteld in een andere taal dan het Nederlands, Frans, Engels of Duits kan een Nederlandse vertaling gevraagd worden, opgesteld door een Belgisch beëdigd vertaler;
- een document bij de asielaanvraag waarin verklaard wordt dat de aanvrager Roma is;
- een verklaring van een asielcentrum dat voornoemde persoon bekend stond als Roma;
- een attest van woonwagenbewoner ingevuld en ondertekend door een vzw die door de Vlaamse Gemeenschap erkend is, of door een specifieke dienst/cel binnen een stad of gemeente.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
109
Model:Vragenlijst over de achtergrond van uw kind
AGODI-01-070718
Ministerie van Onderwijs en Vorming
naam school:straat en nummer:postnummer en gemeente:
Dit is een korte vragenlijst die betrekking heeft op uw kinderen en het gezin waarin zij leven. Omdat wij de
leerlingen van het Vlaamse onderwijs beter willen leren kennen, zouden wij u graag een aantal vragen
stellen. Het beantwoorden daarvan vergt slechts een paar minuten van uw tijd, maar helpt ons en de
scholen het onderwijs voor uw kinderen te verbeteren.
Wie vult dit formulier in?
We verwachten dat de vader of moeder of de persoon die verantwoordelijk is voor de opvoeding van het
kind waarover de vragen gaan, het formulier invult.
Aan wie bezorgt u dit formulier?
Bezorg dit formulier aan de school waar het kind ingeschreven is.
1 Vul de gegevens van het kind in.
voor- en familienaam
klas
2 Kruis aan welke taal het kind meestal spreekt met de vermelde personen.U mag bij elke vraag maar één taal aankruisen.
Het kind spreekt met de moeder meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat de moeder geen contact heeft met het kind of overleden is
Het kind spreekt met de vader meestalNederlands
Frans
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
110
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat de vader geen contact heeft met het kind of overleden is
Het kind spreekt met broers of zussen meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat het kind geen contact heeft met broers of zussen of geen
broers of zussen heeftHet kind spreekt met vrienden meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik weet het niet
3 Kruis het hoogst behaalde onderwijsdiploma of -getuigschrift van de moeder van het kind aan.
lager onderwijs niet afgewerkt.
lager onderwijs afgewerkt.
Zowel gewoon als buitengewoon lager onderwijs komen hiervoor in aanmerking.
lager secundair onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma, getuigschrift of attest van slagen van de eerste 3 jaren van het gewoon of
buitengewoon onderwijs (bijvoorbeeld A3, A4 of B3) of een getuigschrift van het deeltijds
beroepssecundair onderwijs of van de leertijd (leercontract VIZO/Syntra).
hoger secundair onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma of getuigschrift van het hoger secundair onderwijs ASO, TSO, KSO, BSO, A2,
B2, HSTL, of een diploma van de vierde graad BSO. Buitengewoon secundair onderwijs komt
hiervoor niet in aanmerking.
hoger onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma van een hogeschool of van een universiteit, bijvoorbeeld A1, B1,
gegradueerde, licentiaat, ingenieur, doctor, master, bachelor.
4 Vul de onderstaande verklaring in.
Ik bevestig op eer dat alle gegevens op dit formulier naar waarheid zijn ingevuld.
datum (dag) (maand) (jaar)
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
111
voor- en familienaam
handtekening
Hartelijk dank voor uw medewerking!
Richtlijnen:Het formulier wordt ingevuld, gedateerd en ondertekend door een persoon die het ouderlijk gezag uitoefent of die de minderjarige leerplichtige leerling in rechte of in feite onder zijn bewaring heeft. Indien de leerling meerderjarig is, mag de school het formulier ook aanvaarden als het door de leerling zelf ingevuld en ondertekend is. Indien een leerling tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen is door een persoon, een gezin, een voorziening of sociale dienst in het kader van bijzondere jeugdbijstand, volstaat een verklaring van de persoon, de voorziening of de sociale dienst waar de minderjarige is opgenomen.De gegevens van het enquêteformulier moeten letterlijk overgenomen worden, er mag door de school geen interpretatie gemaakt worden.
Bewaartermijn: De verklaringen op eer, die gebruikt worden om de gegevens te verzamelen over de leerlingenkenmerken ‘taal’ en ‘opleidingsniveau van de moeder’ zijn een element van het leerlingendossier. Deze verklaringen op eer moeten ten minste vijf jaar bewaard worden door de school.
De “vragen en antwoorden” in verband met de leerlingenkenmerken en de bevraging kunt u terug vinden op volgend internetadres:http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/faq/indicatoren_van_leerlingenkenmerken_opvraging/
De leerlingenkenmerken in verband met de taal en het opleidingsniveau van de moeder moeten niet elk jaar verstuurd worden. Via DISCIMUS kan u nagaan of er kenmerken in de databank van het Agentschap voor Onderwijsdiensten geregistreerd zijn voor de ingeschreven leerlingen, en indien dat het geval is, welke deze kenmerken zijn.Zijn deze leerlingenkenmerken in een uitzonderlijk geval toch niet bekend in onze databank (bijvoorbeeld omdat de leerling uit het buitenland komt), dan zult u een bericht ontvangen dat we de kenmerken niet hebben teruggevonden. U kunt dan
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
112
die kenmerken opvragen aan de ouders en deze via DISCIMUS aanvullen. Wanneer de leerlingenkenmerken om één of andere reden gewijzigd zijn, dan kunt u deze gewijzigde kenmerken doorsturen. Uiteraard moet u in dat geval beschikken over de verklaring op eer die deze wijziging staaft.De leerlingenkenmerken in verband met thuisloos en trekkende bevolking moeten wel elk jaar doorgestuurd worden.
5.3. LEERLINGENDOCUMENTEN
5.3.1. NOTULEN
Wat: De notulen bevatten een synthese van de elementen die tot de beslissingen van de delibererende klassenraad hebben geleid, waaronder eventueel het resultaat van de stemming.
Bewaartermijn:De notulen moeten dertig jaar bewaard worden (d.w.z. dertig kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
5.3.2. PROCESSEN-VERBAAL
Wat:De beslissingen van de delibererende klassenraad dienen vastgelegd in een proces-verbaal. Dit gebeurt volgens een uniform model. Elk proces-verbaal, waarop uitsluitend regelmatige leerlingen mogen voorkomen, wordt gedateerd op 30 juni en in één exemplaar opgemaakt. Ook voor de Se-n-Se waarvoor de beslissingen uiterlijk 31 januari of, bij verlenging van besluitvorming, uiterlijk 1 maart, worden genomen, wordt pas een proces-verbaal op 30 juni daaropvolgend opgemaakt. In het geval een Se-n-Se (van één semester) gedurende een schooljaar tweemaal wordt ingericht, worden de leerlingen aldus op hetzelfde proces-verbaal van 30 juni vermeld. Leerlingen daarentegen van een Se-n-Se van drie semesters en waarvoor in het eerste schooljaar geen beslissingen worden genomen, komen dat schooljaar niet op een proces-verbaal voor.
In de praktijk betekent dit dat er een proces-verbaal zal zijn met de leerlingen waarvoor per 30 juni effectief een (positieve of negatieve) beslissing werd getroffen, en anderzijds een proces-verbaal met de leerlingen waarvoor een (positieve of negatieve) beslissing plaatsgrijpt in de periode na 30 juni. Omwille van de duidelijkheid zal aan het proces-verbaal met de na 30 juni genomen beslissingen het woord "addendum" worden toegevoegd.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
113
Desbetreffend proces-verbaal dat eind juni wordt opgemaakt, kan mogelijks worden aangevuld met één of twee processen-verbaal-addendum.. Volgende situaties kunnen zich voor :
a. de beslissing wordt genomen door de delibererende klassenraad naar aanleiding van verlenging van besluitvorming (na herexamen, inhaalstage….);
b. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van de delibererende klassenraad naar aanleiding van overleg tussen de school en de betrokken personen;
c. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van de delibererende klassenraad naar aanleiding van betwisting door het schoolbestuur;
d. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van een beroepscommissie naar aanleiding van betwisting door de betrokken personen.
Indien de eerste beslissing pas na 30 juni wordt genomen (geval a.), dan wordt de beslissing bij een proces-verbaal – addendum vastgelegd. Indien de eerste beslissing na 30 juni wordt vervangen (gevallen, b., c. en d.), dan dient :
- op het initieel proces-verbaal al de gegevens met betrekking tot de desbetreffende leerling door middel van een volle lijn te worden geschrapt en daarachter de formule "zie addendum" te worden vermeld;
- de uiteindelijke beslissing vastgelegd bij een proces-verbaal - addendum.
De gevallen a., b. en c. komen op één proces-verbaal – addendum voor.
Het geval d. komt op een afzonderlijk proces-verbaal – addendum voor (het betreft dan immers een beslissing van een beroepscommissie en niet van de delibererende klassenraad zoals in de overige gevallen!). De stelregel blijft evenwel dat elk proces-verbaal, waarop uitsluitend regelmatige leerlingen mogen voorkomen, wordt gedateerd op 30 juni en in één exemplaar opgemaakt.
In een aantal gevallen komt het voor dat er voor een leerling geen formele beslissing door de delibererende klassenraad wordt genomen. Over deze leerlingen oordeelt de delibererende klassenraad niet over het al dan niet geslaagd zijn. Deze leerlingen ontvangen enkel een attest van regelmatige lesbijwoning. Dit is bijvoorbeeld het geval bij leerlingen die overgaan met tekorten. Meer informatie over de opmaak van het proces-verbaal in die gevallen, vindt u in het punt rond overgaan met tekorten (punt 8.3.2).
Model: (SO 64; bijlage 17)
VOLTIJDS GEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS
PROCES-VERBAAL VAN DE BESLISSINGEN VAN DE DELIBERERENDE KLASSENRAAD - (1-2)
Benaming en adres van het schoolbestuur: (3) ........................................................................................................................
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
114
Benaming van de onderwijsinstelling: ................................................................................................
Instellingsnummer:..........................................
Adres:...............................................................................................................................
Schooljaar:.................................................
Graad:...................................................(4)
Leerjaar: ...............................................(5)
Onderwijsvorm: ..........................................(6)
Onderverdeling: .........................................(7)
Na beraadslaging, beslist de delibererende klassenraad:
1° de volgende leerlingen te beschouwen als geslaagd zonder enige clausulering. Voor elke leerling worden de studiebewijzen vermeld die hem/haar, eventueel rekening houdend met de genoten vorige studies, worden verleend:
naam en eerste voornaam (8) geboorteplaats en -datum (9) Verleende studiebewijzen (10)
1.................2.................3.................
.................
.................
.................
..................
..................
..................
2° de volgende leerlingen te beschouwen als geslaagd met clausulering. Voor elke leerling wordt de aard der clausulering gespecificeerd en worden de studiebewijzen vermeld die hem/haar, eventueel rekening houdend met de genoten vorige studies, worden verleend:
naam en eerste voornaam (8)
Geboorteplaats en -datum (9)
geclausuleerd voor (10)
Verleende studiebewijzen (10)(11)
1............2............3............
.............
.............
.............
.............
.............
.............
.............
.............
.............
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
115
3° de volgende leerlingen te beschouwen als niet geslaagd. Voor elke leerling worden de studiebewijzen vermeld die hem/haar worden verleend:
naam en eerste voornaam (8) Geboorteplaats en -datum (9) Verleende studiebewijzen (10)(12)
1.................2.................3.................
.................
.................
.................
..................
..................
..................
(Facultatief) Voor de volgende leerlingen geen formele beslissing te nemen omdat ze onder toepassing vallen van één van volgende stelsels: overstap binnen een graad naar het hoger leerjaar met tekorten; uitstel van eindbeslissing tot het einde van een graad; spreiding van het lesprogramma over twee schooljaren:
naam en eerste voornaam (8) Geboorteplaats en -datum (9) Verleende studiebewijzen
1.................
2.................
.................
.................
Attest van regelmatige lesbijwoningAttest van regelmatige lesbijwoning
(Facultatief) Aan de volgende ION-leerlingen een attest van verworven bekwaamheden te verlenen:
naam en eerste voornaam (8) Geboorteplaats en -datum (9) Verleende studiebewijzen
1.................
2.................
.................
.................
Attest van verworven bekwaamheden (13)Attest van verworven bekwaamheden (13)
Opgemaakt te ......................., op 30 juni .............
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
116
De leden, (14) De voorzitter, (15)
Stempel van de instelling.
Onderrichtingen voor het invullen::(1) in voorkomend geval: “delibererende klassenraad” vervangen voor “beroepscommissie”(2) in voorkomend geval: ADDENDUM;(3) voor vzw’s wordt het adres van de zetel van de inrichtende macht vermeld;(4) eerste, tweede, derde of vierde;(5) voor de eerste graad: eerste A, eerste B, tweede of beroepsvoorbereidend; voor de tweede graad: eerste, tweede of derde (vervolmaking)
voor de derde graad: eerste, tweede, Se-n-Se, derde (specialisatie) of derde (naamloos); voor de vierde graad: eerste of tweede;(6) voor de eerste graad: - ;
voor de tweede en de derde graad: algemeen secundair onderwijs, technisch secundair onderwijs, kunstsecundair onderwijs of beroepssecundair onderwijs;
voor de vierde graad: beroepssecundair onderwijs;(7) voor het eerste leerjaar A en B: -; voor het tweede leerjaar van de eerste graad: de benaming van de basisoptie;
voor het beroepsvoorbereidend leerjaar: de benaming van de combinatie van twee beroepenvelden of van het beroepenveld;
voor overige leerjaren: benaming studierichting.Indien het proces-verbaal betrekking heeft op de onderverdeling basismechanica van de tweede graad BSO, dan word(t)(en) de daaronder in de betrokken school begrepen vormingscomponent(en) toegevoegd.Bijvoorbeeld:
- onderverdeling: basismechanica, vormingscomponent autoof- onderverdeling: basismechanica, vormingscomponenten auto + koeling en warmte + machines.
(8) naam en eerste voornaam van de leerling volgens identiteitskaart of geboorteakte; vermeld de leerlingen alfabetisch, voorafgegaan door een volgnummer.Aandacht: Indien de identiteit van de titularis erdoor beter tot zijn recht komt, mag uitzonderlijk ook een tweede voornaam worden vermeld.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
117
(9) indien een vreemd geboorteland: vermeld de maand van de geboortedatum voluit in letters, bijvoorbeeld ‘Bahia, Brazilië, 15 november 1987’;Aandacht: Voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand bekend zijn, wordt (conform de regeling toegepast door de dienst vreemdelingenzaken) "1 januari" vermeld.
(10) noch afkortingen, noch het woord "idem" gebruiken; het is niet toegelaten enkel te vermelden "getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer"; enkel indien uitgereikt op 31 januari, wordt voor Se-n-Se na de vermelding van de verleende studiebewijzen “(op 31 januari)” toegevoegd;
(11) minimaal te vermelden: oriënteringsattest B;(12) te vermelden ofwel oriënteringsattest C, ofwel oriënteringsattest C/getuigschrift over de basiskennis van
het bedrijfsbeheer; enkel indien uitgereikt op 31 januari wordt voor Se-n-Se vermeld ofwel “oriënteringsattest C (op 31 januari)”, ofwel “oriënteringsattest C (op 31 januari)/getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer (op 31 januari)”;
(13) opsomming van de bekwaamheden in kwestie;(14) naam, eerste voornaam en handtekening van drie leden van de delibererende klassenraad;(15) naam, eerste voornaam en handtekening van de voorzitter van de delibererende klassenraad.
Desgewenst kan een proces-verbaal worden opgemaakt per afzonderlijke klas. In dit geval dient de klasaanduiding op de volgende wijze te gebeuren:
voor wat betreft het eerste leerjaar van de eerste graad:Ter hoogte van de rubriek "leerjaar" dient zowel een klasnummer als het totaal aantal klassen binnen het betrokken specifiek leerjaar vermeld. Bijvoorbeeld:
"Leerjaar: eerste A (klas 01 van 08)": het betreft hier dan het proces-verbaal van de eerste klas van de in totaal acht klassen waaruit het eerste leerjaar A is opgebouwd.
voor wat betreft alle overige leerjaren:Ter hoogte van de rubriek "onderverdeling" dient zowel een klasnummer als het totaal aantal klassen binnen de betrokken specifieke onderverdeling vermeld. Bijvoorbeeld:
"Onderverdeling: Kantoor (klas 02 van 03)": het betreft hier dan het proces-verbaal van de tweede klas van de in totaal drie klassen waaruit de onderverdeling kantoor is opgebouwd. Bij de klasaanduiding: enkel cijfers gebruiken.
Bewaartermijn:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
118
Het proces-verbaal moet dertig jaar bewaard worden (d.w.z. dertig kalenderjaren te rekenen vanaf 31 augustus van het schooljaar in kwestie).
5.3.3. EVALUATIEDOCUMENTEN (SO/2003/02; PUNT 4)
Wat: Onder evaluatiedocumenten worden die documenten verstaan die de basis vormen voor de studiebekrachtiging. Het betreft ondermeer schriftelijke examens of proeven en de opgaven van mondelinge examens en proeven, die worden afgenomen in de loop of op het einde van het schooljaar, die betrekking hebben op grotere leerstofgehelen en die vooraf werden aangekondigd. Ook de geïntegreerde proef en de stagebeoordeling vallen hieronder. Scholen die werken met een permanent evaluatiesysteem moeten er voor zorgen dat ze een evenwaardig stel documenten samenstellen dat ten aanzien van de overheid inzicht verschaft in het onderwijsproces.
Bewaartermijn:De evaluatiedocumenten worden 2 jaar bewaard (tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het schooljaar waarop ze betrekking hebben).
5.3.4. STAGEDOCUMENTEN (S0/2002/09; PUNT 7)
5.3.4.1. DE LEERLINGSTAGEOVEREENKOMST
Wat:De leerlingstageovereenkomst wordt gesloten tussen drie partijen: de leerling-stagiair, de school en de organisatie die de leerlingenstage geeft. De overeenkomst bevat de regeling van het stageverloop in een bepaalde periode op een bepaalde stageplaats; ze kan slechts op één schooljaar en op één leerling betrekking hebben. De overeenkomst wordt door elke partij ondertekend (in geval van een minderjarige leerling-stagiair: door zijn wettige vertegenwoordigers) en wordt in drie exemplaren, één voor elke partij, opgesteld vóór de aanvang van de stage.De leerlingenstageovereenkomst mag uitsluitend in papieren versie worden opgesteld.
Richtlijnen:Er is geen uniform model van leerlingenstageovereenkomst voorgeschreven, maar om rechtsgeldig te zijn moet deze overeenkomst alleszins volgende gegevens bevatten:
- het ondernemingsnummer van de betrokken onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Het bestaat uit 10 cijfers waarvan het eerste cijfer 0 of 1 is. Bij vermelding in
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
119
de leerlingenstageovereenkomst van de gegevens inzake de stagegever, dient daarom het ondernemingsnummer, afgekort, toegevoegd: nr. KBO. xxxx.xxx.xxx; na het ondernemingsnummer wordt vermeld: "eenmanszaak" of "vennootschap".
!! Bij stage in het buitenland wordt geen ondernemingsnummer vermeld;
- het nummer van het paritair comité van de betrokken onderneming en indien mogelijk het RSZ-werkgeverskengetal (code werkgeverscategorie) of de NACE-code. Deze nummers of codes moeten door de onderneming aan de school worden meegedeeld.
!! Bij stage in het buitenland binnen Europa wordt de NACE-code vermeld, bij stage in het buitenland buiten Europa wordt geen nummer, kengetal of code vermeld;
- de stageperiode(s), niet uitgedrukt in een totaal aantal dagen/uren doch met specificering van dag(en)/maand(en) + dagelijks begin- en einduur; desgevallend wordt vermeld welke periodes plaatsvinden binnen de bezoldigde arbeidstijd;
- de stagebegeleider en de stagementor;
- (in voorkomend geval) een raming van de kosten ten laste van de leerling-stagiair;
- de vermelding dat de stagegever het gezondheidstoezicht toevertrouwt aan de preventiedienst van de school of dat hij er zelf voor instaat en het bekostigt;
- de vermelding dat de stagegever een werkpostfiche ter beschikking stelt van de leerling-stagiair en de school;
- een bijlage met de geplande lijst van stageactiviteiten;
- een bijlage met het stagereglement;
- een bijlage met de risicoanalyse.
5.3.4.2. HET STAGEREGLEMENT
Wat:
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
120
Het stagereglement is de gedragscode die van toepassing is op alle betrokken partijen en hun onderlinge verhoudingen regelt.
Model: (SO/2002/09; bijlage 3)Hieronder vindt u het voor alle scholen en structuuronderdelen bindend model:
STAGEREGLEMENT
Artikel 1. Tenzij anders vermeld, is dit reglement van toepassing:
- op alle leerlingen van het voltijds secundair onderwijs, met inbegrip van de leerlingen van het Se-n-Se, en op alle cursisten van de opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs (*) die een stageperiode volbrengen in het kader van hun schoolopleiding ;
- op alle leerlingen van het Se-n-Se, en op alle cursisten van de opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs die, al dan niet volledig tijdens de bezoldigde arbeidstijd, een stageperiode volbrengen in het kader van hun schoolopleiding ;
- op de directeurs van deze onderwijsinstellingen ;
- op de stagegevers.
Art. 2. De leerling-stagiair blijft onderworpen aan het gezag van de directeur van de onderwijsinstelling of zijn afgevaardigde.
Art. 3. De leerling-stagiair voert stipt doch enkel de in de stageactiviteitenlijst voorgeschreven opdrachten uit onder leiding en toezicht van de stagementor (**).
Hij heeft het recht de uitvoering te weigeren van taken die niet in de stageactiviteitenlijst voorzien zijn of die zijn fysische of psychische mogelijkheden te boven gaan of die strijdig zijn met onderhavig reglement. Hij maakt hiervan omstandig melding in zijn stageschrift. Bij betwistingen terzake is het oordeel van de stagebegeleider doorslaggevend. De leerling-stagiair mag steeds contact opnemen met de stagebegeleider.
Art. 4. De stageprestaties van de leerling-stagiair worden niet bezoldigd. Eventueel mogen de aan de
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
121
leerlingenstage verbonden kosten terugbetaald worden.
Art. 5. § 1. De leerling-stagiair volgt de werktijden van de stageverlenende organisatie.
§ 2. Hij begeeft zich naar de stageplaats op de gestelde dagen en binnen de gestelde uren, overeenkomstig de leerlingenstageovereenkomst.
§ 3. Hij verwittigt de directeur van de onderwijsinstelling onmiddellijk van de feiten die de afwezigheid op de stageplaats kunnen rechtvaardigen. De directeur van de onderwijsinstelling brengt de stagegever hiervan onmiddellijk op de hoogte. Andere dan de door de directeur van de onderwijsinstelling gemelde afwezigheden worden zo vlug mogelijk door de stagegever aan de directeur van de onderwijsinstelling meegedeeld.
Art. 6. De leerling-stagiair dient zich welvoeglijk en voorkomend te gedragen tegenover de stagegever en zijn werknemers.
Art. 7. § 1. De stagegever zal de leerling-stagiair het nodige materiaal en materieel ter beschikking stellen en laten gebruiken overeenkomstig de modaliteiten van onderhavig reglement.
§ 2. Indien het gebruik van bepaalde agentia of uitvoeren van bepaalde werkzaamheden of handelingen op bepaalde plaatsen niet kan worden toegelaten, zal dit blijken uit de risicoanalyse. De stageactiviteitenlijst moet derhalve opgesteld worden aan de hand van de inhoud van de risicoanalyse.
§ 3. De leerling-stagiair is verplicht het hem overeenkomstig dit artikel toevertrouwde materieel en ongebruikte materiaal in goede staat terug te geven. Hij is niet verantwoordelijk voor de beschadigingen of de sleet toe te schrijven aan het regelmatig gebruik van het materieel. Hij is evenmin verantwoordelijk voor het gebrekkig werk te wijten aan zijn onhandigheid of onervarenheid. De in deze paragraaf bedoelde schadegevallen zijn ten laste van de stagegever.
§ 4. De wettige vertegenwoordigers van de minderjarige leerling-stagiair of de meerderjarige leerling-stagiair zelf, zijn aansprakelijk voor de schade ontstaan uit zijn daartoe opzettelijk gestelde daden. De overtreding van het stagereglement wordt met opzet gelijkgesteld. De directeur van de onderwijsinstelling dient onmiddellijk in kennis te worden gesteld van deze schade.
§ 5. Voor andere dan de in de paragrafen 3 en 4 vermelde beschadigingen door toedoen van de leerling-stagiair veroorzaakt, dient een verzekering gesloten te worden vóór de aanvang van de stageperiode en waarvan de kosten gedragen worden door de onderwijsinstelling. De directeur van
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
122
de onderwijsinstelling dient onmiddellijk in kennis te worden gesteld van deze schade.
Art. 8. De leerling-stagiair houdt een stageschrift bij dat hij op regelmatige tijdstippen laat viseren door de stagementor en de stagebegeleider.
Art. 9. De leerling-stagiair en de stagebegeleider zijn gehouden het beroepsgeheim eigen aan de sector waarin de leerlingenstage wordt volbracht, te eerbiedigen en zich te onthouden van enigerlei handeling die de goede naam of de bedrijvigheid van de stagegever zou kunnen schaden ; deze verplichting duurt voort na de stageperiode.
Art. 10. § 1. De stagegever of de stagementor staat in voor het onthaal van de leerling-stagiair op de stageplaats.
§ 2. De leerling-stagiair is verplicht het arbeidsreglement en de voorschriften eigen aan de onderneming en/of sector na te leven. De stagegever of de stagementor ziet hierop nauwgezet toe.
Art. 11. § 1. De stagegever is aansprakelijk ingevolge overtredingen van zijnentwege van het stagereglement.
§ 2. De stagegever dient de in de sector vigerende bepalingen inzake arbeidsduur te respecteren in hoofde van de leerling-stagiair.
Art. 12. De stagegever dient aan de stagebegeleider vrije toegang te verlenen tot de stageplaats, teneinde de activiteiten van de leerling-stagiairs te plannen, te organiseren, te begeleiden en te bespreken. Hij zal de stagebegeleider op de overeengekomen wijze de inlichtingen verstrekken die noodzakelijk zijn voor de evaluatie van de leerling-stagiairs en de stageorganisatie in het algemeen.
Art. 13. De stagegever heeft het recht om:
1° te informeren naar de reden van afwezigheid van de leerling-stagiair op de stageplaats ;2° een stagementor naar zijn keuze aan te stellen ;3° de leerlingenstageovereenkomst te verbreken:
- indien de leerling-stagiair opzettelijk zware schade veroorzaakt of herhaald onwettig afwezig is of zware inbreuken pleegt tegen het stagereglement of wangedrag vertoont ;
- bij overmacht ;- bij onvoldoende begeleiding door de school.
Een verbreking is slechts geldig indien zij gemotiveerd en schriftelijk gebeurt.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
123
Art. 14. De directeur van de onderwijsinstelling dient één of meer stagebegeleiders aan te duiden, belast met een grondige voorbereiding van en een adequate begeleiding en toezicht op de leerlingenstages.
Art. 15. De directeur van de onderwijsinstelling dient onmiddellijk in kennis te worden gesteld van arbeidsongevallen overkomen aan de leerling-stagiair. Wat de toepassing van de arbeidsongevallenwet betreft treedt het schoolbestuur immers op als werkgever, onder meer wat het afsluiten van een arbeidsongevallenverzekering betreft tot dekking van de risico’s van de leerlingenstages.Wat de toepassing van de wet welzijn op het werk, de Codex en het ARAB (onder meer het aangeven van ernstige en zeer ernstige arbeidsongevallen) betreft, treedt daarentegen de stagegever als werkgever op.
Art. 16. § 1. De directeur van de onderwijsinstelling kan, op eigen initiatief of op vraag van de stagebegeleider, de leerlingenstageovereenkomst opschorten:
- bij zware inbreuken van de stagegever tegen het stagereglement ;- wanneer de fysische of geestelijke gezondheid van de leerling-stagiair gevaar loopt ;- wanneer de leerlingenstage inefficiënt of onnuttig is ;- bij onvoldoende begeleiding door de stageverlenende organisatie.
§ 2. De directeur van de onderwijsinstelling beslist, na de opschorting, over het al dan niet verbreken van de leerlingenstageovereenkomst. Een verbreking is slechts geldig indien zij gemotiveerd en schriftelijk gebeurt.
Art. 17. De leerling-stagiair kan de leerlingenstageovereenkomst niet eigenmachtig verbreken.
Art. 18. De stagegever mag alle nuttige inlichtingen betreffende de leerling-stagiair inwinnen bij de stagebegeleider.
Art. 19. In geval van staking, technische of economische werkloosheid, of overmacht, dient de stagegever de leerling-stagiair terug te sturen naar de school. Hij meldt dit onmiddellijk aan de directeur van de onderwijsinstelling.
(*) voor het vervolg van het stagereglement worden deze cursisten gevat door het begrip "leerling-stagiair" ;(**) voor de studierichtingen verzorging, kinderzorg, thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige en verpleegkunde vermelden: "de stagementor of de stagebegeleider".
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
124
5.3.4.3. ALGEMEEN STAGEDOSSIER
Wat:Per schooljaar wordt er een algemeen stagedossier opgesteld. Bij organisatie van een groot aantal leerlingenstages kan het aangewezen zijn het algemeen stagedossier per structuuronderdeel te clusteren.
Richtlijnen:Het algemeen stagedossier is de concrete invulling van de administratieve gegevens en moet op zijn minst volgende gegevens bevatten:
- de namen, adressen en structuuronderdelen van alle leerling-stagiairs;- de data van alle leerlingenstages;- de namen van alle stagebegeleiders;- de namen en adressen van alle stagegevers;- de namen van alle stagementoren;- de formulieren die vereist worden in de verzekeringspolissen;- de briefwisseling in verband met de leerlingenstages;- het eventueel gezondheidstoezicht per stagiair;- de gegevens betreffende de activiteiten van de stagebegeleiders.
!! Laatstbedoelde activiteiten van de stagebegeleiders moeten vooraf ingebracht worden. Het systematisch bijhouden van deze gegevens verschaft de schooldirectie de controle en de verantwoording over en voor de activiteiten van de stagebegeleiders en levert zonodig het bewijsmateriaal in het kader van de verzekeringen.
5.3.4.4. INDIVIDUEEL STAGEDOSSIER
Wat:Voor elke leerling-stagiair maakt de school, als onderdeel van het persoonlijk dossier van de leerling, een individueel stagedossier.
Richtlijnen:Dit dossier bevat:
- de leerlingenstageovereenkomst;- de evaluatiedocumenten;
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
125
- de briefwisseling over de betrokken leerling-stagiair;- een individuele steekkaart;- de werkpostfiche;- het eventueel formulier voor de gezondheidsbeoordeling.
Op de individuele steekkaart staan de coördinaten van de leerling-stagiair evenals de gegevens over de school, het betrokken structuuronderdeel, de stagegever, de stageplaats, de stagebegeleider, de stagementor, de leerlingenstageperiode en de datum van de leerlingenstageovereenkomst.
5.3.4.5. STAGESCHRIFT
Wat:Het stageschrift is het document waarin de leerling-stagiair schriftelijk verslag uitbrengt over zijn stageactiviteiten, persoonlijke ervaringen, commentaren, zelfevaluatie ... Het wordt op regelmatige tijdstippen geviseerd door de stagementor en door de stagebegeleider.
5.3.4.6. ZENDING LEERLINGENSTAGES (SO/2007/05; 12)
De zending stages bevat alle in de loop van het schooljaar gevolgde stages. De zending moet gebeuren voor alle leerlingen van:
- de tweede graad BSO, KSO en TSO;- de derde graad BSO, KSO en TSO;- het modulair onderwijs;- Se-n-se KSO en TSO;- HBO verpleegkunde.
Meer informatie over deze zending leest u in de syllabus ‘elektronisch communiceren’.
5.3.5. SCHRIFTEN, HUISTAKEN, (MODEL-)WERKSTUKKEN (SO/2003/02; 5)
Wat:Per structuuronderdeel (administratieve groep) worden de schriften, huistaken en werkstukken of model-werkstukken voor drie regelmatige leerlingen, aangeduid door de school, bewaard. De bewaring hoeft niet op school, maar kan aan de leerling zelf worden toevertrouwd op voorwaarde dat de school er op vraag steeds terug kan over beschikken.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
126
Bewaartermijn:De bewaartermijn is twee jaar (tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het schooljaar waarop de stukken betrekking hebben).
5.3.6. KLASAGENDA
Wat: De klasagenda wordt gehanteerd in alle leerjaren, uitgezonderd de leerjaren van de derde graad en verpleegkunde HBO waar facultatief.
Bewaartermijn:De klasagenda's van alle leerlingen worden 2 jaar bewaard (tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het schooljaar waarop de agenda's betrekking hebben).
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
doss
ier /
LEE
RLI
NG
GEB
ON
DEN
DO
CU
MEN
TEN
127
6. LEERPLICHT
6.1. ALGEMEEN
De leerplicht is federale materie en wordt geregeld door de Wet betreffende de leerplicht van 29 juni 1983:http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12344.Het Besluit van de Vlaamse regering van 16 september 1997 regelt de controle op de inschrijvingen van leerlingen in het secundair onderwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=12962.Alle concrete informatie vindt u terug in de omzendbrieven SO 68: http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9403 en SO/2002/05BuSO: http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13259Leerplicht/leerrecht is ook een thema in wetwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=76. AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema leerplicht aanbod komt:http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/leerplicht/AgODi_Rapport_Leerplicht_Schoolbel_rinkelt_2012-2013.pdf
6.2. DUUR VAN DE LEERPLICHT
De leerplicht duurt in principe twaalf (school)jaren. Ze begint op 1 september van het kalenderjaar waarin de jongere de leeftijd van 6 jaar bereikt en duurt hetzij tot de datum waarop de leerling 18 jaar wordt: indien die datum tussen 1 januari en 30 juni valt, hetzij tot 30 juni van het kalenderjaar waarin de leerling 18 jaar wordt: indien het bereiken van die leeftijd tussen 1 juli en 31 december valt.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
128
Mehmet werd geboren op 15 maart 1997, voor hem eindigt de leerplicht op 15 maart 2015. Zijn klasgenote Lien werd geboren op 14 november 1997, de leerplicht eindigt voor haar op 30 juni 2015.
Als de jongere effectief stopt op de 18de verjaardag en het lopende schooljaar niet afmaakt, betekent dat wel dat hij geen recht heeft op het studiebewijs of diploma van de gevolgde richting. Voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand gekend zijn, wordt 1 januari als geboortedatum genomen.De leerplicht is voltijds of deeltijds. De voltijdse leerplicht duurt hetzij tot de leeftijd van 16 jaar; hetzij tot 15 jaar mits de leerling reeds de eerste twee leerjaren van het voltijds secundair onderwijs - al dan niet met vrucht - heeft beëindigd. Een minderjarige kan toelating krijgen om vanaf het begin van het schooljaar waarin hij deeltijds leerplichtig wordt, deeltijds beroepssecundair onderwijs of de leertijd te volgen. De toelating wordt gegeven door de directie van het centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs in kwestie of door Syntra Vlaanderen, naargelang het geval, op advies van het centrum voor leerlingenbegeleiding waarmee de instelling voor voltijds onderwijs waar de minderjarige de lessen volgt, samenwerkt.Onder voltijdse leerplicht wordt de eerste periode van de leerplicht verstaan waarin de minderjarige voltijds onderwijs dient te volgen. Aan de voltijdse leerplicht kan maximaal 8 jaar via lager onderwijs worden voldaan. Daarna gaat de leerplichtige hoe dan ook over naar het voltijds secundair onderwijs.
Als een leerling op jongere leeftijd (bijvoorbeeld zestien) het diploma secundair onderwijs behaalt (of een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad BSO of een getuigschrift van de opleiding van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs), eindigt de leerplicht op dat ogenblik.
De deeltijdse leerplicht krijgt invulling via het stelsel van leren en werken, dat een voltijds engagement van tenminste 28 uren per week inhoudt. Hierover kunt u meer lezen in de cursus over “deeltijds secundair onderwijs”.
Het is verboden jongeren die onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht arbeid te doen verrichten of arbeidsovereenkomsten van welke aard ook met hen af te sluiten. In afwijking hiervan kan de inspectie van de sociale wetten van het ministerie van tewerkstelling en arbeid toelaten dat onder bepaalde voorwaarden individuele jongeren beneden de 15 jaar tijdelijk een bepaalde werkzaamheid mogen uitoefenen (bv. in de artistieke wereld). Een tewerkstelling voor studenten daarentegen is slechts mogelijk als de jongere 15 jaar is én niet meer aan de voltijdse leerplicht is onderworpen.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
129
6.3. VRIJSTELLING VAN DE LEERPLICHT
We schreven al dat de leerplicht eindigt wanneer een leerling 18 jaar wordt. Als een leerling op jongere leeftijd (bijvoorbeeld zestien) het diploma secundair onderwijs behaalt (of een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad BSO of een (kwalificatie)getuigschrift van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs), eindigt de leerplicht op dat ogenblik.
Voor leerlingen die ten gevolge van een handicap niet in staat zijn om onderwijs te volgen, ook niet onder de vorm van permanent onderwijs aan huis, kan de onderwijsinspectie beslissen om een leerling tijdelijk of permanent vrij te stellen van de leerplicht.
Een vrijstelling van de leerplicht kan enkel aangevraagd worden door de betrokken personen bij de onderwijsinspectie:
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Zorgpunt OnderwijsinspectieHendrik Consciencegebouw, 2M06Koning Albert II-laan 151210 Brussel
Een aanvraag voor vrijstelling van leerplicht bevat een gemotiveerd schrijven van de ouders en een dossier dat minimaal de volgende elementen moet bevatten: een verslag (opgesteld door bv. een Centrum voor ontwikkelingsstoornissen, een CLB, …) met daarin informatie over de cognitieve mogelijkheden, de mogelijkheden van sociaal aanpassingsgedrag (i.e. redzaamheid, communicatie, socialisatie en motoriek) en de mogelijkheden op vlak van sensomotorisch functioneren van het kind. De ouders hebben het recht gehoord te worden voordat de onderwijsinspectie een beslissing neemt. Zij kunnen zich daarvoor laten bijstaan door een raadsman van hun keuze. De ouders hebben eveneens het recht om alle door de onderwijsinspectie gebruikte documenten in te zien.
De onderwijsinspectie kan bij scholen documenten betreffende de leerling opvragen of een verslag over de vorderingen laten opmaken. De onderwijsinspectie is tot geheimhouding verplicht over de dossiers die haar worden voorgelegd en over de gegevens die hen betreffende de te onderzoeken zaken worden meegedeeld.
De onderwijsinspectie meldt haar beslissing aan de ouders en aan de school en stelt het Agentschap voor Onderwijsdiensten in kennis van de beslissing. Tegen de beslissing is binnen de
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
130
onderwijsinspectie geen beroepsprocedure voorzien.
Een jongere die vrijgesteld is van leerplicht kan op een later moment toch opnieuw naar school gaan. Daarvoor moet de vrijstelling niet ingetrokken worden. Uiteraard moet de jongere dan wel in een school ingeschreven worden. Indien hij aan de toelatingsvoorwaarden voldoet en een regelmatige leerling is dan is hij zelfs financierbaar of subsidieerbaar.
Jongeren die inschreven zijn in voorzieningen die gesubsidieerd worden door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en die geen vorm van onderwijs kunnen volgen, moeten, naast de inschrijving in deze voorziening, ook in het bezit zijn van een vrijstelling van leerplicht door de onderwijsinspectie.
Een vrijstelling van de leerplicht om andere redenen, zoals ontvoogding, huwelijk, ouderschap ..., is in geen geval mogelijk.
6.4. KINDEREN MET EEN VREEMDE NATIONALITEIT - KINDEREN ZONDER WETTIG VERBLIJFSSTATUUT
Alle kinderen die op het Belgisch grondgebied verblijven hebben recht op onderwijs, ook deze zonder een wettig verblijfsstatuut.
Ouders of de personen die de ouderlijke macht uitoefenen over minderjarigen van vreemde nationaliteit zijn verplicht vanaf de 60ste dag na die waarop voornoemde personen werden ingeschreven in het vreemdelingenregister, in het wachtregister of in het bevolkingsregister - naargelang het geval - van de gemeente van hun verblijfplaats hun kinderen die leerplichtig zijn in te schrijven en ervoor te zorgen dat zij regelmatig naar school gaan. Het is echter niet omdat de wet op de leerplicht pas ingaat op de zestigste dag na de inschrijving, dat het recht op onderwijs niet vroeger kan afgedwongen worden.
Ook kinderen waarvoor geen bewijs van wettig verblijf kan worden voorgelegd, zoals een inschrijving in het bevolkingsregister, een voorlopige of definitieve inschrijving in het vreemdelingenregister of een inschrijving in het wachtregister als asielzoeker, hebben recht op onderwijs.
Meer informatie vindt u in de omzendbrief GD/2003/03 van 24/02/2003 of in wetwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=223&fid=2.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
131
Krijgt de school subsidies en is ze verzekerd voor leerlingen zonder wettig verblijf?Ja, ook voor leerlingen zonder wettig verblijf ontvangen scholen subsidies op voorwaarde dat ze ingeschreven zijn en regelmatige leerlingen zijn. Elk kind dat ingeschreven is, wordt ook automatisch verzekerd door de schoolverzekering.
Kunnen leerlingen zonder papieren stage doen of deeltijds werken?Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen in principe geen stage volgen in een bedrijf, maar de wet maakt een uitzondering voor stages die verplicht deel uitmaken van de opleiding. Dat zijn meestal praktijkstages in technische en beroepsopleidingen. Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen ook in het systeem van deeltijds leren/deeltijds werken stappen.
Mogen leerlingen zonder papieren mee op buitenlandse schoolreis?Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen niet naar het buitenland reizen, omdat zij niet de nodige reisdocumenten hebben, en ook geen verblijfsrecht. Mensen zonder wettig verblijf over de grens brengen is strafbaar.
Mag de school leerlingen zonder wettig verblijf weigeren?Nee, kinderen zonder wettig verblijf hebben leerrecht en leerplicht. Meerderjarigen hebben geen afdwingbaar recht op onderwijs. Zij zijn afhankelijk van het toelatingsbeleid van de onderwijsinstelling.
Moet de school de politie verwittigen?Scholen hoeven de inschrijving van een kind zonder papieren niet door te geven aan de politie. Ze hebben geen meldingsplicht. Ouders zonder wettig verblijf kunnen hun kinderen zonder angst inschrijven.
Mag de politie de kinderen oppakken aan de schoolpoort?De politie mag geen controle uitvoeren via de school, en mag geen kinderen aanhouden tijdens de schooluren om ze te repatriëren. De kinderen opwachten aan de schoolpoort mag alleen als het gevaar bestaat dat de kinderen bij de school worden achtergelaten of als hun ouders hen thuis niet opwachten omdat ze aangehouden zijn. De agenten komen dan in burger en zijn begeleid door een gezinslid of tolk.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
132
6.5. HOE KAN AAN DE LEERPLICHT VOLDAAN WORDEN?
Het grootste deel van de leerlingen voldoet aan de leerplicht door in te schrijven in een door de Vlaamse overheid gefinancierde of gesubsidieerde school. In 2012-2013 voldeed 2,2% van de leerplichtige leerlingen tussen 12 en 18 aan de leerplicht door een inschrijving in een school van de Franse Gemeenschap en 0,5% door een inschrijving in een buitenlandse onderwijsinstelling. Daarnaast kan aan de leerplicht voldaan worden via collectief (privéscholen) of individueel huisonderwijs.
6.5.1. HUISONDERWIJS
In het decreet betreffende het onderwijs XXIII van 19 juli 2013 werden een aantal nieuwe maatregelen doorgevoerd met betrekking tot huisonderwijs. In het decreet betreffende het onderwijs XXIV van 23 april 2014 werden er aanpassingen gedaan aan deze maatregelen.
6.5.1.1. DEFINITIE
Huisonderwijs is onderwijs dat verstrekt wordt aan leerplichtigen van wie de ouders beslist hebben om hun kinderen niet in te schrijven in een door de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap of de Duitstalige Gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school. Huisonderwijs kan georganiseerd worden in individueel verband, maar ook privéscholen vallen onder het stelsel van huisonderwijs (in dat geval spreken we van collectief huisonderwijs).
6.5.1.2. VERKLARING VAN HUISONDERWIJS EN UITERSTE INSTAPDATUM
Ouders die voor huisonderwijs kiezen moeten uiterlijk op de derde schooldag van het schooljaar waarin de leerplichtige huisonderwijs volgt, een verklaring van huisonderwijs en bijkomende informatie over het huisonderwijs indienen bij AgODi. Leerlingen kunnen niet langer in de loop van het schooljaar overstappen van het regulier onderwijs naar het huisonderwijs.
UitzonderingenEr kan toch nog voor huisonderwijs gekozen worden in de loop van het schooljaar:
- Indien een leerplichtige zich pas in de loop van een schooljaar domicilieert in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of het Vlaams Gewest;
- Indien een leerplichtige in de loop van het schooljaar naar het buitenland gaat, maar gedomicilieerd blijft in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of het Vlaams Gewest;
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
133
- Voor een leerplichtige die begeleid wordt door een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB), indien dat centrum voor leerlingenbegeleiding na de nodige informatie door de ouders, geen gemotiveerd bezwaar indient tegen het starten met huisonderwijs, binnen de tien werkdagen nadat het betrokken centrum voor leerlingenbegeleiding op de hoogte werd gesteld.
6.5.1.3. VERPLICHTE DEELNAME AAN DE EXAMENS VAN DE EXAMENCOMMISSIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP
Ouders die voor huisonderwijs kiezen zijn verplicht om op vaste tijdstippen hun leerplichtige kinderen aan de examens van de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap te laten deelnemen:
- Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige elf jaar is geworden voor 1 januari moet de leerplichtige ingeschreven worden bij de Examencommissie met het oog op het verkrijgen van een getuigschrift basisonderwijs. Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige dertien jaar wordt voor 1 januari, en na maximaal twee pogingen, moet het getuigschrift basisonderwijs ook effectief behaald worden.
- Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige vijftien jaar is geworden voor 1 januari moet de leerplichtige ingeschreven worden bij de Examencommissie met het oog op het verkrijgen van een getuigschrift eerste graad secundair onderwijs. Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige zestien jaar wordt voor 1 januari, en na maximaal twee pogingen, moet minstens het getuigschrift eerste graad secundair onderwijs ook effectief behaald worden.
Indien de leerplichtige laattijdig wordt ingeschreven of niet slaagt na maximaal twee pogingen, dan moet de leerplichtige in een door de gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school of centrum worden ingeschreven.
UitzonderingenIn uitzonderlijke gevallen kan een leerplichtige leerling vrijgesteld worden van deze verplichting:
- Indien de leerplichtige leerling in het bezit is van een individuele gelijkwaardigheidsbeslissing met minstens het niveau van het basisonderwijs of het niveau van de eerste graad secundair onderwijs, afhankelijk van welk getuigschrift of diploma de leerplichtige leerling moet behalen.
- Leerplichtige leerlingen aan wie een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) uitdrukkelijk een vrijstelling geeft. Deze uitzondering werd ingeschreven voor leerplichtige leerlingen met bijvoorbeeld een mentale handicap of ernstige leerstoornis, die niet in de mogelijkheid zijn om het examen van de Examencommissie met succes af te leggen. Een centrum van leerlingenbegeleiding kan in die gevallen een vrijstelling van het examen verlenen.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
134
Aangezien deze maatregel van toepassing is op leerplichtige leerlingen die huisonderwijs volgen, en dus niet ingeschreven zijn in een door de Vlaamse Gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school, worden deze leerlingen niet begeleid door een centrum voor leerlingenbegeleiding. Daarom kunnen de ouders van deze leerlingen zich bij een centrum van leerlingenbegeleiding naar keuze aanmelden voor het verkrijgen van de vrijstelling. Een lijst van alle CLB’s is terug te vinden op http://www.ond.vlaanderen.be/clb/clb-medewerker/Contactgegevens_CLB.htm. De ouders vragen de vrijstelling (schriftelijk) aan bij een centrum voor leerlingenbegeleiding. Het centrum voor leerlingenbegeleiding beslist over het al dan niet toekennen van de vrijstelling en meldt dit aan de ouders en het Agentschap voor Onderwijsdiensten. De beslissing moet niet gemotiveerd worden.
6.5.1.4. CONTROLE DOOR DE ONDERWIJSINSPECTIE
Het huisonderwijs moet aan twee minimumeisen voldoen: het moet gericht zijn op de ontplooiing van de volledige persoonlijkheid en de talenten van de
jongere en op de voorbereiding op een actief leven als volwassene; het moet het respect voor de grondrechten van de mens en voor de culturele waarden van de
jongere zelf en van anderen bevorderen; andere inhoudelijke voorwaarden worden niet opgelegd.
Het is aan de onderwijsinspectie om te controleren of aan deze minimumeisen is voldaan; de ouders moeten deze controle aanvaarden en er hun medewerking aan verlenen. Is dit niet het geval of wijzen twee opeenvolgende controles uit dat de minimumeisen niet worden vervuld, dan moet de leerplichtige in een door de gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school of centrum worden ingeschreven.
De criteria op basis waarvan de inspectie nagaat of aan de minimumeisen van huisonderwijs beantwoord wordt, zullen in een besluit van de Vlaamse Regering worden vastgelegd. Op die manier wordt meer rechtszekerheid geboden aan de ouders die voor huisonderwijs kiezen.
Een kind verblijft in het buitenland. Kan hij/zij daar huisonderwijs volgen?Dit hangt af van de plaats waar het kind op dat moment gedomicilieerd is: als het kind in België gedomicilieerd is, voldoet hij/zij met huisonderwijs aan de Belgische Wet op de Leerplicht. Afhankelijk van het domicilie moet men zich wenden tot de Vlaamse of de Franstalige Gemeenschap. Let op: het kind moet in het buitenland ook voldoen aan de leerplicht van het gastland! Dat betekent dat hij/zij voor de verdere duur van het schooljaar zowel aan de Belgische leerplicht moet voldoen als aan de
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
135
leerplicht van het land waar hij/zij verblijft. Voor informatie over de leerplicht van het gastland, kan men contact opnemen met de ambassade of consulaat van het gastland in België of met de Belgische ambassade in het gastland. De adressen kunt u terugvinden via www.diplomatie.be. Als het kind niet in België gedomicilieerd is, valt hij/zij niet onder de Belgische Wet op de Leerplicht en kan hij/zij bij ons niet geregistreerd worden voor huisonderwijs.
Hoe kan een jongere een diploma behalen als hij/zij huisonderwijs volgt?Kinderen die niet naar school gaan, kunnen het diploma van het secundair onderwijs behalen door deel te nemen aan de examens van de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap (www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie). Kinderen uit het lager onderwijs die nog geen getuigschrift basisonderwijs hebben, kunnen dit behalen door deel te nemen aan een examen in één van de tien examenscholen. Deelname kan vanaf negen jaar. Informatie over de te kennen leerstof kunt u verkrijgen bij de examenscholen zelf. De examenscholen vindt u op www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9287).
Hoe verloopt de controle op huisonderwijs?De inspecteur belt op voorhand om af te spreken waar en wanneer de controle zal plaatsvinden. Tijdens de controle verwacht de inspecteur dat de ouders of lesgevers documenten voorleggen die door de ouders en/of kind worden gebruikt tijdens het huisonderwijs. Het is niet de bedoeling extra documenten aan te maken in functie van een mogelijke controle. De inspectie houdt bij haar beoordeling rekening met de eigenheid van de jongere en de concrete situatie.
Heeft een leerling recht op een schooltoelage als hij/zij huisonderwijs krijgt?Neen.
Kan huisonderwijs gecombineerd worden met gewoon onderwijs?Neen. Ofwel zit een leerling in het reguliere onderwijs ofwel is de leerling ingeschreven in huisonderwijs.Een leerling die nog examens wil afleggen bij de Examencommissie, kan door de school ingeschreven worden als vrije leerling (de school is hiertoe niet verplicht). Dat wil zeggen dat de school geen subsidies of financiering krijgt voor de leerling én dat de leerling geen studiebekrachtiging krijgt, ook al slaagt hij/zij voor de examens die georganiseerd zijn door de school.
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
136
6.6. HOE CONTROLEREN WE DE LEERPLICHT?
Agodi controleert jaarlijks de inschrijving van alle leerplichtigen. De procedure begint in september en bestaat uit een aantal opeenvolgende stappen.
De controle gebeurt via het rijksregisternummer. Bij het rijksregister vragen we een bestand van alle kinderen die in het Vlaams Gewest wonen op de controledag van de derde schooldag en die tot de leeftijdscategorie van de leerplichtigen behoren. Het bestand omvat alle kinderen die ingeschreven zijn in het bevolkingsregister, het vreemdelingenregister of het wachtregister van een Vlaamse gemeente. Leerlingen waarvan we weten dat ze vrijgesteld zijn van de leerplicht halen we uit het bestand. Via DISCIMUS beschikt AgODi over een lijst met de identificatiegegevens van de leerlingen die ingeschreven zijn in een school. Ook deze leerlingen worden uit het bestand gehaald.
Om dit systeem van controle werkbaar te maken hebben de directies dus het identificatienummer van alle leerlingen nodig. Zij vragen dat bij een eerste inschrijving van elke leerling. Indien de ouders of de meerderjarige leerling weigeren dat nummer te geven of het niet kunnen geven, kan AgODi, Afdeling Secundair Onderwijs – Scholen en Leerlingen, dat nummer schriftelijk aan de directies meedelen evenwel uitsluitend op schriftelijke aanvraag. Directies moeten ook - zoals iedereen die persoonsgegevens verwerkt - de bepalingen van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (B.S. van 18 maart 1993) naleven. Dit betekent concreet dat:
- directies een apart bestand moeten aanmaken van de namen van de leerlingen met hun identificatienummer en eventueel geboortedatum en/of hoofdverblijfplaats;
- directies het bestand met de identificatienummers van de leerlingen absoluut gescheiden moeten houden van de eventuele andere bestanden met gegevens van de leerlingen;
- alleen directies zelf of hun administratief verantwoordelijken toegang hebben tot het bestand met de identificatienummers;
- directies het identificatienummer van de leerlingen uitsluitend mogen gebruiken in relatie met het Ministerie van Onderwijs en Vorming en enkel in verband met de controle op de leerplicht en op de inschrijvingen en dat zij daartoe de individuele verbintenis betreffende het gebruik van het rijksregisternummer ondertekenen en bewaren in de onderwijsinstelling; (bij aanstelling van een nieuwe directie moet een nieuwe individuele verbintenis betreffende het gebruik van het rijksregisternummer worden opgemaakt);
- directies de leerlingen die de onderwijsinstelling verlaten uit het bestand met identificatienummers moeten schrappen.
Op basis van de gegevens van de eerste drie schooldagen doen we bijkomende acties. We contacteren
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
137
de scholen voor leerlingen die wel ingeschreven waren de derde schooldag maar niet op 1 oktober. Als de school geen informatie heeft, worden de ouders van deze leerlingen aangeschreven.De ouders van leerlingen die wel ingeschreven zijn op 1 oktober maar niet de eerste drie schooldagen of deze dagen ongewettigd afwezig waren, krijgen een sensibiliserende brief.
We halen de leerlingen van wie we weten dat ze ingeschreven zijn (in een school, Syntra, huisonderwijs,…) eveneens uit het bestand dat we van het Rijksregister ontvingen. Leerplichtigen die nog in Vlaanderen gedomicilieerd zijn maar in het Waals Gewest of in het buitenland verblijven, worden van de verdere procedure uitgesloten. Dat geldt ook voor kinderen die als vermist opgegeven zijn.
De leerplichtigen die gedomicilieerd zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, worden gecontroleerd door een gemeenschappelijke cel samengesteld uit vertegenwoordigers van de Vlaamse Gemeenschap en van de Franse Gemeenschap. Die controle gebeurt apart van de controle in het Vlaams Gewest. De cel schrijft de ouders aan van de niet-ingeschreven leerlingen.
De restgroep van leerplichtigen gedomicilieerd in het Vlaams Gewest verdelen we in twee groepen op basis van de domiciliegemeente. Voor de gemeenten waarvan de kans klein is dat de leerlingen naar een Franstalige school gaan, schrijven we de ouders onmiddellijk aan.
Voor gemeenten waar de kans groot is dat de leerlingen naar een Franstalige school gaan, wachten we op het bestand van de Franse Gemeenschap van alle Vlaamse leerlingen die op 1 oktober in een school van de Franse Gemeenschap ingeschreven zijn. Die gegevens ontvangen we half januari. Als de leerlingen ook in dat bestand niet terug te vinden zijn, worden de ouders aangeschreven.De uitwisseling van gegevens met de Franse Gemeenschap werkt in twee richtingen. Wij bezorgen aan de Franse Gemeenschap een bestand van alle in Wallonië gedomicilieerde leerlingen die in een school van de Vlaamse Gemeenschap ingeschreven zijn.
Als het antwoord van de ouders ontoereikend is, maken we het dossier over aan het parket. In een aantal situaties wordt de leerplicht niet nageleefd maar wordt beslist om het dossier niet naar het parket te sturen. Dit is o.a. het geval voor jongeren voor wie een vrijstelling van de leerplicht aangevraagd is maar voor wie de onderwijsinspectie nog geen beslissing genomen heeft en voor kinderen van wie de ouders kunnen aantonen dat ze actief op zoek zijn naar een school. Deze dossiers volgen we intern verder op.
Als we geen antwoord krijgen van de ouders sturen we de gegevens van de leerlingen door naar de gemeenten. Wij geven de gemeenten het advies een wijkagent langs te laten gaan op het thuisadres van de leerling. Als uit het antwoord van de gemeente blijkt dat er onvoldoende garantie is dat de leerplicht wordt nageleefd, sturen we de leerlingendossiers door naar het parket. Dat doen we niet voor jongeren
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
138
voor wie de leerplicht bijna ten einde is.
Als in de loop van de controleprocedure blijkt dat de leerling alsnog ingeschreven wordt of op een andere manier aan de leerplicht voldoet, schrappen we die leerling uit het bestand van niet-ingeschreven leerlingen.
Het doorsturen van de dossiers naar de parketten is niet het absolute eindpunt van de opvolging van de inschrijvingen. Als achteraf blijkt dat de leerling toch in orde was met de leerplicht, sturen we een herroeping van het dossier naar het parket. Van de parketcriminologen krijgen we feedback over de door hen onderzochte dossiers en ook deze informatie voegen we toe aan onze databank. De leerplichtcontrole is dus een proces dat continu in beweging is en dat het volledige schooljaar door gaat.
6.7. IN- EN UITSCHRIJVINGEN Een inschrijving in een school geldt voor de duur van de hele schoolloopbaan in die school. Als een leerling van school verandert, gebeurt dat doorgaans op initiatief van de ouders of de meerderjarige leerling zelf. Een schoolverandering kan ook het gevolg zijn van een definitieve uitsluiting of – en slechts in zeer uitzonderlijke gevallen – een uitschrijving door de school omwille van voortdurende problematische afwezigheden.
Het is de verantwoordelijkheid van de school die een leerling inschrijft om onmiddellijk het leerlingendossier op te vragen aan de uitschrijvende school. Als Agodi een uitschrijving constateert waarop binnen de 15 dagen geen melding van inschrijving volgt, wordt bij de uitschrijvende school
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
139
Overzicht van de controle op de inschrijvingen in het Vlaams Gewest voor het secundair onderwijs
2011-2012 2012-2013Aantal leerplichtigen volgens het Rijksregister
416 205 414 895
Aantal dossiers naar ouders 3 757 2 417Toereikend antwoord ouders 2 491 1 472Aantal dossiers naar gemeenten 741 584Toereikend antwoord gemeenten 315 338Aantal dossiers naar parket 235 191
geïnformeerd of het dossier door een andere school werd opgevraagd. Als dat het geval is, zal laatstgenoemde school verzocht worden onmiddellijk de inschrijvingsgegevens te registreren. Indien het dossier niet werd opgevraagd, schrijft Agodi de ouders aan.
Vanaf het schooljaar 2007-2008 moet een leerling die in de loop van het schooljaar uitschrijft en binnen de 15 kalenderdagen niet in een andere school is ingeschreven zijn studietoelage terugbetalen. Ook als een leerling niet of niet langer ingeschreven is op de laatste schooldag van juni vordert de afdeling studietoelagen de schooltoelage van die leerling terug.
Het is van groot belang dat het rijksregisternummer correct gebruikt wordt in elke leerlingenzending. De leerlingengegevens in onze databanken worden immers via het rijksregister aan elkaar gelinkt. Het ontbreken van een correct rijksregisternummer maakt dat gegevens niet aan elkaar gekoppeld worden en dat er fouten ontstaan.
6.8. WAT ALS DE LEERPLICHT NIET GERESPECTEERD WORDT?
We schreven al dat dossiers van leerlingen die niet voldoen aan de leerplicht overgemaakt worden aan het parket. Hoe gebeurt dat?
In 2008 werd een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) en de verschillende Vlaamse parketten. De parketcriminologen vormen het aanspreekpunt bij de parketten. De parketcriminologen staan de procureur des konings en de jeugdmagistraten bij inzake jeugddelinquentie, spijbelen en kindermishandeling. Deze bijstand situeert zich op twee niveaus. Enerzijds geven de parketcriminologen advies bij individuele dossiers. Dit advies is gebaseerd op studie van het dossier, opvolging van de situatie en indien nodig een gesprek waarbij de criminoloog de ouders en de minderjarige oproept op het parket. Anderzijds vervullen de parketcriminologen beleidsmatige taken. De parketcriminologen hebben expliciet de opdracht gekregen om samenwerkingsverbanden uit te werken met scholen en CLB's inzake spijbelgedrag. In heel wat arrondissementen sluiten ze bovendien aan bij de samenwerkingsprotocollen die de scholen afsluiten met de aanspreekpunten jeugdcriminaliteit bij de politie
Het parket kan pas in laatste instantie door AgODi worden ingeschakeld. De melding gebeurt schriftelijk en bevat de volgende gegevens:
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
140
- de naam van de minderjarige- het rijksregisternummer- het leerplichtdossiernummer- de gegevens van de ouders- overzicht van de brieven naar de ouders en gemeente en de antwoorden.
Daarnaast wordt via mail ook een feedbackformulier bezorgd aan de parketcriminoloog. Deze gaat de stand van zaken van het dossier na en geeft beperkt feedback aan AgODi:
- minderjarige is in orde met de leerplicht (inschrijving of huisonderwijs);- dossier is afgesloten op het parket;- dossier is in onderzoek / behandeling (onderzoek en / of opvolging op parketniveau of
bij de jeugdrechter);- dossier is niet gekend.
Enkel wanneer de minderjarige in orde is met de leerplicht wordt dit expliciet vermeld. In de andere gevallen wordt geen specifieke informatie vermeld omwille van het beroepsgeheim.
Ingeval van manifeste onwil bij ouders om hun kinderen naar school te sturen, kan het parket deze ouders doorsturen naar de politierechtbank op basis van schending van de wet betreffende de leerplicht van 29 juni 1983. De wet op de leerplicht stelt dat de personen die de ouderlijke macht uitoefenen of de leerplichtige in rechte of in feite onder hun bewaring hebben, verplicht zijn ervoor te zorgen dat deze voor de duur van de leerplicht hetzij als leerling van een school of vormingsinstelling is ingeschreven en die school of instelling regelmatig bezoekt, hetzij een vorm van huisonderwijs aangeboden krijgt.
De politierechtbank vervolgt de overtredingen op de wet op de leerplicht. Deze worden gestraft met een geldboete van 1 tot 25 frank (volgens de huidige indexberekeningen komt dat neer op 5,5 tot 137,5 euro) voor elke minderjarige waarvoor een inbreuk wordt vastgesteld. Bij herhaling kunnen de geldboeten worden verdubbeld of kan een gevangenisstraf van één dag tot één maand worden uitgesproken. De uitvoering van deze sancties kan worden uitgesteld voor een termijn van 6 maanden te rekenen vanaf de datum van het vonnis. Indien de wetgeving in die periode wel wordt nageleefd, dan wordt de veroordeling als niet bestaande beschouwd.
Het parket kan inbreuken ook voorleggen aan de jeugdrechtbank, die maatregelen kan bevelen ten aanzien van de ouders, zoals voorzien in de wet van 8 april 1965 op de jeugdbescherming (toezicht op de gezinsbijslag of op andere sociale uitkeringen en ontzetting van het ouderlijk gezag).
Hoo
fdst
uk: L
eerp
licht
141
7. AFWEZIGHEDEN VAN LEERLINGEN7.1. ALGEMEEN
Meer informatie over afwezigheden en spijbelproblematiek vindt u terug in omzendbrief SO/2005/04. AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema problematische afwezigheden aanbod komt:https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/rapport-leerplicht-2012-2013Over onderwijs voor zieke jongeren vindt u meer info in de Omzendbrief SO/2005/0 5 van 22/07/2005.
Alle afwezigheden worden doorgestuurd via Discimus. Een aparte zending voor problematische afwezigheden hoeft niet meer te gebeuren.
7.2. REGISTRATIE EN WETTIGING VAN AFWEZIGHEDENOm te voldoen aan de wet op de leerplicht is het niet voldoende dat jongeren zijn ingeschreven in een school. Zij moeten ook regelmatig aanwezig zijn. Hiervan kan enkel afgeweken worden als leerlingen een gewettigde reden hebben om afwezig te blijven op school. Om de naleving van de leerplicht, en dus ook de garantie van het leerrecht van jongeren, op te volgen, is een goede registratie van cruciaal belang. Omdat leerlingen om verschillende redenen afwezig kunnen zijn en deze afwezigheden niet allemaal op dezelfde manier kunnen gewettigd worden, is er een systeem van codes ontwikkeld. In het volgende deel bekijken we de verschillende soorten afwezigheden, de manier waarop een dergelijke afwezigheid kan worden gewettigd en de manier waarop deze afwezigheden worden geregistreerd.
Algemeen zijn er drie soorten afwezigheden, namelijk van rechtswege gewettigde afwezigheden, door de school gewettigde afwezigheden en problematische afwezigheden. In dit deel gaan we enkel in op de eerste twee categorieën.
7.2.1. VAN RECHTSWEGE GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN
Over deze afwezigheden moet geen beslissing worden genomen, de leerling moet enkel de geldige verantwoordingsstukken kunnen voorleggen.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
142
7.2.2. AFWEZIGHEID OM MEDISCHE REDENEN (CODE Z OF D)
Een afwezigheid om medische redenen kan op twee verschillende manieren worden gewettigd, afhankelijk van de situatie.
Afwezigheden wegens ziekte kunnen worden gewettigd door de betrokken personen (ouders, personen die de minderjarige in rechte of in feite onder bewaring hebben, meerderjarige leerling) voor ziekteperiodes die de periode van drie opeenvolgende kalenderdagen (weekend – en vrije dagen inbegrepen) niet overschrijden. Hiervoor moeten zij een gedateerde en ondertekende verklaring van ziekte indienen. Afwezigheden kunnen echter niet onbeperkt op deze manier worden gewettigd. Een dergelijke verklaring kan maximaal vier keer per schooljaar worden ingediend voor een ziekteperiode van drie opeenvolgende kalenderdagen of minder. Een afwezigheid wegens ziekte die met een verklaring van de betrokken personen wordt gewettigd, moet geregistreerd worden met een code Z.
Opm.: Om de afwezigheid van een leerling die zowel op vrijdag als de volgende maandag afwezig is te wettigen, volstaat een briefje van de ouders dus niet. Hoewel de leerling slechts twee schooldagen afwezig is, duurt de ziekteperiode langer dan drie opeenvolgende kalenderdagen.
Wanneer de ziekteperiode langer duurt dan drie opeenvolgende kalenderdagen of wanneer de betrokken personen voordien al vier maal in hetzelfde schooljaar een verklaring hebben ingediend (zie hierboven), is een medisch attest vereist om de afwezigheid te wettigen. In examenperiodes is altijd een medisch attest vereist, ongeacht de duur van de ziekte.Er is ook een medisch attest vereist als de ziekte tijdens andere evaluatiemomenten dan examenperiodes valt en voor zover de school in dergelijk geval een medisch attest verplicht stelt. De beslissing hiervoor wordt aan de school overgelaten maar ze moet van toepassing zijn op alle leerlingen binnen dezelfde leerlingengroep.
Een rechtsgeldig medisch attest is een attest uitgereikt door een geneesheer, een geneesheer-specialist, een psychiater, een orthodontist, een tandarts of door de administratieve diensten van een ziekenhuis of van een erkend labo. Het attest moet duidelijk ingevuld, ondertekend en gedateerd zijn en relevante identificatiegegevens bevatten van de dokter (naam, adres, telefoonnummer, RIZIV-nummer). Uiteraard moet ook de begin- en einddatum van de ziekteperiode op het attest vermeld staan (indien van toepassing, ook of het om de voor- of namiddag gaat) en eventueel de gevolgen van de ziekte voor bepaalde lessen. Een afwezigheid wegens ziekte die met een medisch attest wordt gewettigd, moet geregistreerd worden met een code D.
Bij de wettiging van afwezigheden moet men rekening houden met de volgende aandachtspunten:
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
143
- In sommige gevallen is een medisch attest twijfelachtig. Dan wordt de afwezigheid als
problematische afwezigheid geregistreerd. In het hoofdstuk over problematische
afwezigheden gaan we hier verder op in.
- Afwezigheden omwille van medische redenen worden gewettigd op het moment dat de
leerling terug op school komt. Enkel voor afwezigheden die langer duren dan 10
opeenvolgende lesdagen moet het attest onmiddellijk aan de school worden bezorgd.
- Wanneer één medische behandeling verschillende afwezigheden tot gevolg heeft, volstaat één
attest waarop de verschillende afwezigheden zo gedetailleerd mogelijk worden beschreven.
Voor een ziektebeeld dat verschillende afwezigheden tot gevolg heeft zonder dat hier telkens
noodzakelijk een doktersconsultatie voor nodig is (bijv. kanker, nierdialyse), kan één medisch
attest volstaan. Dit kan wel enkel in samenspraak met de schoolarts. Wanneer een afwezigheid
om die reden zich dan effectief voordoet, volstaat een attest van de betrokken personen.
- Nederlandse artsen mogen deontologisch geen medische attesten uitschrijven. De school zal
daarom in samenwerking met de schoolarts een verklaring van de school aanmaken die de
leerlingen door de Nederlandse behandelende geneesheer kunnen laten invullen. Deze
verklaring vermeldt de naam en het logo van de school, de naam van de leerling, de
ziekteperiode, de datum van het bezoek aan de geneesheer, de schoolactiviteiten waar niet kan
aan worden deelgenomen en de naam en handtekening van de behandelende geneesheer.
- Alle Vlaamse huisartsen beschikken over een uniform medisch attest voor niet-deelname aan
de lessen lichamelijke opvoeding. Door deze formulieren kan men uitmaken in hoeverre
leerlingen deze lessen wel of niet kunnen volgen. Bij langdurige niet-deelname aan deze
lessen kan de schoolarts met een specifiek formulier om een herevaluatie vragen aan de
behandelende geneesheer.
7.2.3. AFWEZIGHEID OMWILLE VAN MOEDERSCHAPSVERLOF (CODE J)
Vanaf schooljaar 2014-2015 hebben leerlingen recht op moederschapsverlof naar rata van maximaal één week vóór de vermoedelijke bevallingsdatum en maximaal negen weken na de effectieve bevalling (de schoolvakanties worden in dat aantal weken mee verrekend). Moederschapsverlof is een recht, geen verplichting. Deze afwezigheid wordt gewettigd door een attest van een geneesheer. De afwezigheid wordt geregistreerd met een code J.
7.2.4. AFWEZIGHEID INGEVOLGE TOPSPORTCONVENANT (CODE C)
Sommige leerlingen krijgen voor het betrokken schooljaar van de selectiecommissie een topsportstatuut A of B toegekend. Afhankelijk van hun statuut en hun studierichting (zie hieronder) kunnen deze leerlingen genieten van een maximum aantal halve lesdagen afwezigheid om te kunnen deelnemen aan tornooien, stages of intensieve trainingsperiodes onder verantwoordelijkheid van de
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
144
betrokken unisportfederatie. De afwezigheid wordt vastgelegd en voor de school geattesteerd door de betrokken federatie. Deze afwezigheden worden geregistreerd met een code C.
Voor deze leerlingen gelden de volgende maximumaantallen halve dagen afwezigheid:- Leerlingen met A-statuut ingeschreven in een studierichting ASO of TSO met
component topsport: 130;- leerlingen met A-statuut ingeschreven in de eerste graad van een school met topsport
(eerste leerjaar of basisoptie topsport): 90;- leerlingen met A-statuut ingeschreven in een andere studierichting dan een
studierichting met component topsport (al dan niet topsportschool): 40;- leerlingen met een A-statuut ingeschreven in de eerste graad van een school zonder
topsport: 40;- leerlingen met B-statuut al dan niet ingeschreven in een studierichting A.S.O. of
T.S.O. met component topsport: 40;- leerlingen met B-statuut ingeschreven in de eerste graad van een school al dan niet
met topsport: 40.
7.2.5. AFWEZIGHEID INGEVOLGE TOPKUNSTENSTATUUT (CODE C)
Leerlingen kunnen van de selectiecommissie het recht verkrijgen om een bepaald aantal halve lesdagen (met een maximum van 90) per schooljaar gewettigd afwezig te zijn op school, teneinde deel te nemen aan wedstrijden, stages, masterclasses of andere school-extramurale activiteiten die rechtstreeks aanleunen bij de artistieke discipline van de leerling. Voor meer informatie hierover, zie hoofdstuk 8.
Deze afwezigheden worden geregistreerd met een code C.
7.2.6. AFWEZIGHEID INGEVOLGE EEN UITSLUITING ALS TUCHTMAATREGEL (CODE T).
Een leerling die preventief geschorst, tijdelijk uitgesloten of definitief uitgesloten is, wordt het recht op lesbijwoning ontnomen. Ongeacht het feit of de leerling wel of niet door de school wordt opgevangen, wordt hij als van rechtswege gewettigd afwezig geregistreerd. Het tuchtdossier geldt als verantwoordingsstuk en de afwezigheden worden geregistreerd met een code T. In het hoofdstuk tucht gaan we verder in op de definitieve uitsluitingen.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
145
7.2.7. AFWEZIGHEID IN EEN STRUCTUURONDERDEEL VAN HET STUDIEGEBIED BALLET VAN HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS (CODE C)
Leerlingen in het studiegebied ballet mogen maximaal 40 halve lesdagen per schooljaar afwezig blijven om deel te nemen aan balletoptredens, buitenlandse stages of concours. Leerlingen in het tweede leerjaar van de derde graad (zesde jaar) mogen ook afwezig blijven om audities af te leggen. De afwezigheid wordt verantwoord door voorlegging van een verklaring van de organisator. Deze afwezigheden worden net als de afwezigheden ingevolge topsportconvenant geregistreerd met een code C.
7.2.8. OVERIGE VAN RECHTSWEGE GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN (CODE R)
Er zijn nog een aantal andere afwezigheden die van rechtswege gewettigd zijn. Om deze afwezigheden te staven moeten leerlingen, al naargelang het geval, een verklaring van de betrokken personen of een officieel document aan de school overmaken. Hieronder sommen we deze afwezigheden op:
- Het bijwonen van een begrafenis- of huwelijksplechtigheid van een bloed- of aanverwant of van een persoon die onder hetzelfde dak woont;
- Het bijwonen van een familieraad;- De oproeping of dagvaarding voor een rechtbank;- De onbereikbaarheid of ontoegankelijkheid van de school door overmacht;- Het onderworpen zijn aan maatregelen opgelegd in het kader van de bijzondere jeugdzorg of
de jeugdbescherming. De gemeenschapsinstellingen leveren niet langer rechtstreeks verblijfsattesten af aan scholen. De nieuwe regeling voorziet dat de instelling bij plaatsing van een jongere een verblijfsattest aflevert aan de ouders van de minderjarige. Om de afwezigheid te wettigen wordt in de toekomst de verantwoordelijkheid voor het bezorgen van deze attesten aan de school bij de ouders gelegd (zoals bij elke andere afwezigheid). Vanuit de gemeenschapsinstelling zal dit duidelijk gecommuniceerd worden aan de ouders;
- Het beleven van de feestdagen die inherent zijn aan de door de Grondwet erkende levensbeschouwelijke overtuiging van de leerling. De betrokken personen moeten vooraf aan de school melden dat de leerling zal deelnemen aan de feestdag. In die scholen waar een keuzevrijheid rond de cursus godsdienst/niet-confessionele zedenleer bestaat, is de door de leerling gemaakte keuze niet voldoende om de afwezigheid voor de beleving van de feestdag te wettigen. Op zich is deze gemaakte keuze zelfs niet bepalend om recht te hebben op een dergelijke afwezigheid. Enkel de melding van de betrokken personen is doorslaggevend. Concreet gaat het over de volgende levensbeschouwingen en feestdagen:
o de islam: Suikerfeest en Offerfeest (telkens 1 dag, gekozen door de leerling als er
twee mogelijke data zijn)o de joodse religie: joods nieuwjaar (2 dagen), de Grote Verzoendag (1 dag), het
Loofhuttenfeest (2 dagen), het Slotfeest (2 laatste dagen), de Kleine Verzoendag (1
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
146
dag), het feest van Esther (1 dag), het Paasfeest (4 dagen) en het Wekenfeest (2 dagen).
o de orthodoxe religie: Kerstfeest in de jaren waarin dit niet samenvalt met het
katholieke Kerstfeest (2 dagen), Paasmaandag (1 dag), Hemelvaart (1 dag) en Pinksteren (1 dag), in de jaren waarin het orthodox Paasfeest niet samenvalt met het katholiek Paasfeest.
- Het afleggen van proeven (dus niet de voorbereiding op deze proeven) voor de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap voor het voltijds secundair onderwijs;
- Het deelnemen aan activiteiten van studenten- en leerlingenkoepelverenigingen. Enkel de leerlingen die zetelen in de raad van bestuur en de algemene vergadering van de Vlaamse scholierenkoepel komen in aanmerking voor deze afwezigheden.
Deze afwezigheden worden geregistreerd met een code R. 7.3. DOOR DE SCHOOL GEWETTIGDE AFWEZIGHEDENAlle afwezigheden die noch van rechtswege gewettigd zijn, noch “problematisch” zijn, kunnen worden gewettigd door de school. Onder "afwezigheid" moet zowel de fysieke afwezigheid op school van de leerling als de gedeeltelijke afwezigheid bij het volgen van het gewone lesprogramma en de vervanging door een alternatief programma worden verstaan.
In principe bepaalt het schoolbestuur of de school van de mogelijkheid tot wettiging gebruik maakt en aan wie de beslissingsbevoegdheid voor concrete gevallen toekomt (directeur, zijn afgevaardigde of de klassenraad), tenzij die bevoegdheid uitdrukkelijk aan de klassenraad is toegewezen.Tegen de beslissing van een school om een bepaalde afwezigheid niet te wettigen kan men niet in beroep gaan. Een schoolbestuur kan een interne beroepsprocedure voorzien, maar dit is niet verplicht.
Tegenover afwezigheden die worden gewettigd moeten geldige verantwoordingsstukken staan die ter inzage liggen van het verificatiekorps. Het verificatiekorps en de onderwijsinspectie hebben hierover geen enkel appreciatierecht. Zij kunnen dus geen uitspraak doen over de zinvolheid van de al dan niet wettiging van een afwezigheid. Wel zal de verificatie er op toezien of de gewettigde afwezigheid op een correcte wijze (d.w.z. aan de hand van de juiste code) in het aanwezigheidsregister is vermeld.
7.3.1. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET GEDURENDE EEN BEPAALDE PERIODE VAN HET SCHOOLJAAR NIET INGESCHREVEN ZIJN IN EEN SCHOOL
Voorbeeld is een laattijdige inschrijving na aanvang van het schooljaar. In opleidingen Se-n-Se en verpleegkunde HBO die zich slechts over één semester van het schooljaar uitstrekken, hoeft er geen
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
147
wettiging van afwezigheid voor het andere semester van dat schooljaar te gebeuren. Deze afwezigheid is van rechtswege gewettigd.
7.3.2. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET GEDURENDE EEN BEPAALDE PERIODE VAN HET SCHOOLJAAR NIET VOLGEN VAN HET LESPROGRAMMA
De redenen hiervoor kunnen zeer uiteenlopend zijn en er is geen plafond op de duur van de afwezigheid opgelegd. De school is het best geplaatst om - rekening houdend met de lokale context en de individuele leerling in kwestie - een beslissing te nemen. Bovendien kan de school dit op elk tijdstip van het schooljaar beslissen.
Voorbeelden zijn:- afwezigheid door het overlijden van een bloed- of aanverwant tot en met de tweede graad
(code Q);- afwezigheid door individuele selectie voor een culturele of sportieve manifestatie (code P);- afwezigheid door deelname aan time-out programma (code O);- afwezigheid door deelname aan buitenlandse reis om professionele reden van de ouders (code
P).- afwezigheid omdat leerlingen tijdelijk opleidingsonderdelen volgen in het hoger onderwijs
(code P). Dit kan enkel in leerjaren waarin leerlingen normaal gezien een diploma secundair onderwijs kunnen behalen. Deze maatregel is er als “uitdaging voor excellente leerlingen van het secundair onderwijs”. Een dergelijke afwezigheid vereist altijd het akkoord van de betrokken secundaire school en er moeten goede afspraken tussen de secundaire school en de verantwoordelijken van de betrokken hogeschool of universiteit gemaakt worden.
- afwezigheid door deelname aan een (buitenlandse) gestructureerde individuele leerlingenmobiliteit (bijv. een Comeniusprogramma of ERASMUS+) (code P).
7.3.3. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET REVALIDATIE TIJDENS DE LESUREN
De directie van een onderwijsinstelling kan beslissen tot wettiging van de afwezigheid van een leerling omwille van revalidatie binnen of buiten de school tijdens de lesuren, uitgevoerd door schoolexterne hulpverleners die hiertoe bij de wet gemachtigd zijn. Meer bepaald gaat het om een behandeling na ziekte of ongeval (situatie 1) of een behandeling van een stoornis (situatie 2). Het schoolbestuur van de onderwijsinstelling moet volledig onafhankelijk zijn van de behandelende persoon of van zijn bestuur.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
148
“Bij de wet gemachtigd zijn" is een algemene omschrijving om aan te geven dat de schoolexterne hulpverleners hun therapeutische taak uitvoeren binnen een door de wet geregelde context. Dit kan een hulpverleningsinstantie zijn (zoals een revalidatiecentrum bijvoorbeeld) of op basis van het statuut van zelfstandig therapeut (logopedist, kinesitherapeut ...). De schoolexterne hulpverleners moeten kunnen legitimeren dat zij hun beroep uitoefenen op een reglementaire basis. Omdat de beroepscontexten sterk kunnen verschillen kunnen ook diverse reglementaire kaders van toepassing zijn.
Situatie 1: de afwezigheid omwille van revalidatie na ziekte of ongeval gedurende maximaal 150 minuten per week, verplaatsing inbegrepen. De school moet beschikken over een dossier dat ten minste de volgende elementen bevat:1) een verklaring van de ouders waarom de revalidatie tijdens de lesuren moet plaatsvinden;2) een medisch attest waaruit de noodzakelijkheid, de frequentie en de duur van de revalidatie blijkt;3) een advies, geformuleerd door het CLB, na overleg met de klassenraad en de ouders. Dat advies moet motiveren waarom revalidatie tijdens de lesuren vereist is; 4) een toestemming van de directeur voor een periode die de duur van de behandeling, vermeld in het medisch attest, niet kan overschrijden.Uitzonderlijk kunnen de 150 minuten overschreden worden, mits gunstig advies van de CLB-arts, in overleg met de klassenraad en de ouders. Het advies moet motiveren waarom de behandeling tijdens de lesuren noodzakelijk blijft en moet aantonen dat door die afwezigheid het leerproces van de leerling niet ernstig wordt benadeeld.
Situatie 2: de afwezigheid omwille van de behandeling van een stoornis die is vastgelegd in een officiële diagnose gedurende maximaal 150 minuten per week (voor een ION-leerling 250 minuten per week), verplaatsing inbegrepen. Onder een officiële diagnose wordt het volgende verstaan: een op systematische wijze opgebouwd, geobjectiveerd en gedetailleerd beeld van de problematiek en de onderwijsnoden van een leerling met gebruik van wetenschappelijk verantwoorde technieken en van vastgelegde standaarden (waar deze beschikbaar zijn). De school moet beschikken over een dossier dat ten minste de volgende elementen bevat:1) een verklaring van de ouders waarom de revalidatie tijdens de lesuren moet plaatsvinden;2) een advies, geformuleerd door het CLB in overleg met de begeleidende klassenraad en de ouders. Dat advies moet motiveren waarom de problematiek van die aard is dat het wettelijk voorziene zorgbeleid van de school hier geen antwoord kan op geven en dat de revalidatietussenkomsten niet beschouwd kunnen worden als schoolgebonden8 aanbod;
8 Onder schoolgebonden wordt het volgende verstaan: het reguliere pedagogisch-didactische aanbod voor alle
leerlingen, de aanvullende zorgmaatregelen op niveau van de school of scholengemeenschap, en de
schoolexterne dienstverlening door personeel of diensten gefinancierd of gesubsidieerd door het
beleidsdomein Onderwijs en Vorming (bijv. CLB’s).
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
149
3) een samenwerkingsovereenkomst tussen de school en de revalidatieverstrekker over de manier waarop de revalidatie het onderwijs voor de leerling in kwestie zal aanvullen en de manier waarop de informatie-uitwisseling zal verlopen. De revalidatieverstrekker bezorgt op het einde van elk schooljaar een evaluatieverslag aan de directie van de school en aan het CLB (in overeenstemming met de privacywetgeving). 4) een toestemming van de directeur, die jaarlijks hernieuwd en gemotiveerd moet worden, rekening houdend met het evaluatieverslag.
De revalidatieverstrekker zorgt voor de verzekering van de leerling tijdens de revalidatie buiten de school en tijdens de verplaatsingen. De school moet niet zorgen voor de begeleiding van de leerling tijdens de verplaatsingen.
Afwezigheden van leerlingen omwille van revalidatie worden geregistreerd met de code H.
7.3.4. STAGES
Sinds het schooljaar 2012-2013 werd de nieuwe code W ingevoerd voor de registratie van leerlingenstages. Andere vormen van werkplekleren worden buiten beschouwing gelaten. Als de leerling niet aanwezig kan zijn op de stage (bijvoorbeeld wegens ziekte), moet de desbetreffende afwezigheidscode worden gebruikt.
7.4. PROBLEMATISCHE AFWEZIGHEDEN
7.4.1. REGISTRATIE
Problematische afwezigheden zijn afwezigheden die niet gewettigd zijn. Problematische afwezigheden worden in het aanwezigheidregister geregistreerd met een code B.
Een B-code wordt gebruikt bij afwezigheden die niet verantwoord kunnen worden met één van de andere bestaande codes en bij afwezigheden die, hoewel ze in beginsel gewettigd zijn, in vraag gesteld worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om twijfelachtige medische attesten (zie eerder in deze cursus). Een medisch attest is in de volgende drie gevallen twijfelachtig:
- het attest geeft zelf de twijfel van de geneesheer aan wanneer deze schrijft "dixit de patiënt;- het attest is geantedateerd of begin- en einddatum werden ogenschijnlijk vervalst;- het attest vermeldt een reden die niets met de medische toestand van de leerling te maken
heeft zoals de ziekte van één van de ouders, hulp in het huishouden, enz.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
150
Tezelfdertijd vergt een adequate aanpak ook een wijziging in het voorschrijfgedrag van bepaalde artsen. Medische attesten waarrond twijfel bestaat of die onaanvaardbaar zijn, zullen daarom door de betrokken scholen worden gesignaleerd aan de schoolarts, die het best geplaatst is om rekening houdend met de deontologische artsencode, deze zaak verder op te volgen.
Het contingent van 30 halve lesdagen per schooljaar is schooloverschrijdend. Bij schoolverandering zal het aantal problematische afwezigheidsdagen in de oude school door de nieuwe school worden verrekend.
7.4.2. BEGELEIDING
De school blijft in eerste instantie verantwoordelijk voor het opvolgen van de afwezigheden en het begeleiden van de leerlingen zelf. Ze moet echter samenwerken met het CLB dat de nodige expertise heeft om op het vlak van problematische afwezigheden de school te ondersteunen bij haar preventie, begeleiding en remediëring. Ook kan het CLB als draaischijf fungeren naar de welzijnssector toe. Vaak gaat het immers over problemen die wijzen op een afwezigheid die het gevolg is van een complex gegeven van familiale, sociale, psychische, socio-emotionele en andere factoren.
Het vlug en strikt opvolgen van afwezigheden is relevant voor het preventief aanpakken van deze problematiek. Daarom is het belangrijk dat de school:
- er oog voor heeft dat een mogelijke opeenstapeling van allerlei afwezigheden kan wijzen op een onderliggende problematiek. Van elke geregistreerde afwezigheid moet de exacte reden gekend zijn;
- reeds bij de eerste registratie van een dergelijke afwezigheid in communicatie treedt (via bijvoorbeeld een gesprek, huisbezoek of nota in de klasagenda) met de betrokken leerling (en/of de ouders);
- leerlingen met problematische afwezigheden regelmatig bespreekt in nauwe samenwerking met het CLB. Jongeren die meer dan 10 halve lesdagen problematisch afwezig zijn bereiken een kritisch punt. Vanaf dan is inschakeling van het betrokken CLB en het opmaken van een begeleidingsdossier verplicht;
- structureel en systematisch te werk gaat bij de opvolging van problematische afwezigheden. Voor jongeren met een complexe problematiek zal de school bijvoorbeeld werken met een opvolgingsdossier, al dan niet geïntegreerd in het dossier van de leerling.
Ongeacht het aantal problematische afwezigheden wordt van de scholen verwacht dat ze, in samenwerking met het betrokken CLB, zich engageren om gedurende het gehele schooljaar leerlingen intensief te begeleiden. Indien scholen op de hierboven beschreven wijze begeleidingsinspanningen leveren ten aanzien van de betrokken leerlingen, dan worden de problematische afwezigheden, na
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
151
overheidsverificatie, als gewettigd beschouwd. Dit betekent dat de leerlingen op 1 februari in aanmerking worden genomen voor toepassing van de schoolbevolkingsnormen en dat ze, op het einde van het schooljaar, in aanmerking komen voor de officiële studiebekrachtiging, conform de beslissingen van de delibererende klassenraden. De begeleidingsfiche en de registratiefiche van de afwezigheden moeten dan ook in het leerlingendossier in de school blijven ter inzage van de verificatie.
Voor problematische afwezigheden moeten geen verantwoordingsstukken worden voorgelegd, maar ligt de nadruk op begeleiding. De wettiging is hier dus afhankelijk van het feit dat de school kan aantonen dat ze, in samenwerking met het begeleidend CLB, ernstige inspanningen heeft geleverd om de vastgelopen situatie van de leerling te deblokkeren. De school en het CLB regelen onderling hoe ze zich op de hoogte stellen van in- en uitschrijvingen van leerlingen en van leerlingen met problematische afwezigheden.
Elke lokale politiezone heeft een aanspreekpunt moeten aanduiden voor de scholen in haar zone en er een partnerschap mee zijn aangegaan. Als de school en het CLB vastzitten met de begeleiding van een problematisch afwezige leerling, kunnen zij het aanspreekpunt contacteren en hen een meldingsfiche overmaken met een gedetailleerd overzicht van de contacten die er zijn geweest met de spijbelaar, zijn ouders en eventuele andere hulpverlening. Een overzicht van de aanspreekpunten kan u terugvinden via http://www.infozone.be/home.htm (klik op ‘wie is wie’, vervolgens vindt u de aanspreekpunten terug per gemeente of provinvie). De ouders en de leerling worden dan uitgenodigd voor een gesprek bij de politie. De jongeren worden dan eventueel doorverwezen naar de hulpverlening en er wordt ook een anti-spijbelcontract opgesteld. Als de leerling vervolgens hervalt, kan de school de politie opnieuw contacteren en dan wordt er een PV opgesteld en wordt het dossier van de leerling overgemaakt aan het parket. De parketcriminoloog neemt dan over (zie ‘zorgwekkende dossiers’). Wanneer er echter sprake is van een complexe situatie waar ook heel wat achterliggende problematieken mee spelen, kan het CLB een aanmelding doen bij het OCJ (OndersteuningsCentrum Jeugdzorg). Het OCJ kan dan onderzoeken of het nodig is om bij verontrustende situaties verdere, eventueel gedwongen hulp op te starten.
Grafiek aantal meldingen PA
2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013
Aantal meldingen
problematische
afwezigheden
5052 5640 5893 5927 6150
% t.o.v. 1,2% 1,4% 1,5% 1,5% 1,6%
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
152
schoolbevolking
Aantal meldingen problematische afwezigheden van leerplichtige leerlingen vanaf het
schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013
2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013
Aantal meldingen
problematische
afwezigheden
6571 7456 7962 8245 9049
% t.o.v.
schoolbevolking1,4% 1,6% 1,7% 1,8% 2,0%
Aantal meldingen problematische afwezigheden van leerplichtige en niet-leerplichtige
leerlingen vanaf het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013
7.4.3. KOPPELING AAN SCHOOLTOELAGEN
Naast financiële en opleidingsvoorwaarden, wordt de schooltoelage ook afhankelijk gesteld van de participatie op school. Dit is één van de beleidsmaatregelen gericht op spijbelpreventie. Opdat de administratie (Afdeling Studietoelagen) het voldoen aan deze voorwaarden kan vaststellen, worden de gegevens omtrent in- en uitschrijvingen en problematische afwezigheden door AgODi aan de Afdeling Studietoelagen overgemaakt.De voorwaarden inzake participatie op school om recht te hebben op een schooltoelage zijn de volgende:1° op de laatste schooldag van juni ingeschreven zijn in een door de Vlaamse Gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school; de leerling die hieraan niet of niet langer voldoet, zal zijn schooltoelage moeten terugbetalen;2° geen overmatig aantal schooldagen problematisch afwezig zijn geweest; de leerling die gedurende twee opeenvolgende schooljaren 30 of meer halve schooldagen problematisch afwezig is geweest (code B), zal zijn schooltoelage (van het tweede schooljaar) moeten terugbetalen;3° na uitschrijving in de loop van het schooljaar binnen de 15 kalenderdagen in een andere school ingeschreven zijn; een leerling die hieraan niet voldoet, zal zijn schooltoelage moeten terugbetalen.
7.4.4. ZORGWEKKENDE DOSSIERS
Problematische afwezigheden kunnen een zorgwekkend karakter krijgen. Ongeacht het feit of hier van manifeste onwil of zelfs tegenwerking van de betrokken personen sprake is, zal blijken dat alle begeleidingsinspanningen van de school tevergeefs zijn. Dergelijke gevallen komen neer op een
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
153
ondubbelzinnige schending van de leerplicht.
Als het een jongere betreft die nog tenminste één schooljaar leerplichtig is en de begeleiding door school en CLB vastgelopen is, dan kan het CLB het dossier overmaken aan een OCJ. Zij zijn, zoals bepaald door het decreet betreffende de integrale jeugdzorg, verantwoordelijk voor de verdere opvolging van het dossier0Indien dit in zeer uitzonderlijke gevallen niet mogelijk is, kan het dossier ook aan AgODi bezorgd worden, vergezeld van het meldingsformulier (http://www.ond.vlaanderen.be/formulieren/fiche.asp?id=5832) én van de registratiefiche van de afwezigheden. In overleg met de school en het CLB schrijven we de ouders aan. In de brief wordt ook vermeld dat het dossier kan worden doorgestuurd naar de procureur voor een strafrechtelijke vervolging wat enige druk op de ouders zet. Heel uitzonderlijk kan AgODi het dossier ook effectief overmaken aan het parket.De school en het CLB krijgen een kopie van de brief. Indien nodig maakt AgODi het dossier over aan de procureur. De hierboven vermelde documenten moeten apart overgemaakt worden aan AgODi. Dit kan per e-mail naar steven.bruneel @ond.vlaanderen.be of per post naar Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi), t.a.v. Steven Bruneel, Hendrik Consciencegebouw, Koning Albert-II laan 15, 1210 Brussel.
De verschillende modellen zijn terug te vinden op de formulierenwebsite:
Wanneer een dossier naar het parket gaat (via AgODi of het aanspreekpunt bij de politie), maakt de parketcriminoloog een POSdossier op. POS staat voor problematische opvoedingssituatie. Het dossier kan, eventueel na een oriënterend gesprek vervolgens geklasseerd worden, een doorverwijzing naar hulpverlening bevatten, een aanmelding bij het OCJ op gang brengen of leiden tot een vordering bij de jeugdrechter. Het parket kan ook beslissen om de ouders te dagvaarden voor de politierechter wegens inbreuk op de wet op de leerplicht. Dit gebeurt evenwel enkel in uitzonderlijke gevallen.
Tussen het Nederlandse Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en AgODi is er in 2009-2010 een vertrouwelijkheidscontract afgesloten. Vanaf het schooljaar 2010-2011 worden zorgwekkende dossiers PA van leerlingen die in Nederland wonen en in België naar school gaan, doorgegeven aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Deze dienst geeft de dossiers dan door aan de bevoegde leerplichtambtenaar. Op zijn beurt geeft DUO spijbeldossiers door aan AgOD i van leerlingen die in België wonen en in Nederland naar school gaan.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
154
7.5. ONDERWIJS AAN HUIS VOOR ZIEKE JONGEREN
Jongeren die wegens ziekte of handicap de lessen op school niet kunnen volgen, kunnen een aanvraag indienen voor onderwijs aan huis. Informatie over onderwijs aan huis is niet alleen een verplicht onderdeel van het schoolreglement, het schoolbestuur is ook verplicht om, als een leerling langdurig afwezig is wegens ziekte of ongeval, de ouders te informeren over het recht op, de mogelijkheden van en de modaliteiten van het tijdelijk onderwijs aan huis. Er bestaat een onderscheid tussen tijdelijk en permanent onderwijs aan huis. In deze cursus zullen wij enkel het tijdelijk onderwijs aan huis bespreken, aangezien permanent onderwijs aan huis enkel door scholen in het buitengewoon secundair onderwijs wordt georganiseerd.
Tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH) voor jongeren die een relatief lange periode of herhaaldelijk gedurende het schooljaar op school afwezig zijn wegens ziekte, ongeval of moederschapsverlof, wordt georganiseerd door de school waar de jongere als regelmatig leerling is ingeschreven. Het mag niet worden verward met huisonderwijs, nl. onderwijs dat ouders zelf, buiten schoolverband, organiseren en bekostigen om aan de leerplicht te voldoen.
Tijdelijk onderwijs aan huis vereist steeds het voldoen aan bepaalde voorwaarden. Als de leerling binnen een bepaalde afstand van de school verblijft (10 km), is deze vorm van onderwijs een leerlingenrecht. Wanneer deze afstand wordt overschreden, dan beslist de school zelf of tijdelijk onderwijs aan huis wordt aangeboden.
Als de leerling is opgenomen in een preventorium, een ziekenhuis of een residentiële setting waaraan een ziekenhuisschool verbonden is of in een dienst neuropsychiatrie voor kinderen, gelden een aantal specifieke regels. In principe is de thuisschool niet verplicht om tijdens de opname tijdelijk onderwijs aan huis te organiseren. In dergelijke medische instellingen zijn namelijk zelf al onderwijsvoorzieningen aanwezig. Wel zal de thuisschool de ziekenhuisschool bijstaan bij de organisatie van een zinvol onderwijsaanbod (bijv. gebruikte handboeken, aandachtspunten, enz.). In de volgende gevallen blijft de verplichting voor de thuisschool om tijdelijk onderwijs aan huis te organiseren (op voorwaarde dat de leerling aan alle voorwaarden voldoet) echter wel bestaan:
- als de jongere tussen twee behandelingen of tijdens de herstelperiode na de opname niet naar school kan,organiseert de thuisschool direct tijdelijk onderwijs aan huis;
- als de leerling op weekbasis minder dan halftijds wordt opgenomen, blijft de verplichting om TOAH te organiseren gelden. Het thuisonderwijs wordt wel niet in de medische instelling georganiseerd. De ouders, school en de begeleidende leerkracht spreken onderling af wanneer het TOAH zal gegeven worden;
- als de leerling op weekbasis meer dan halftijds wordt opgenomen, valt de verplichting om TOAH te organiseren weg. Dit neemt niet weg dat de thuisschool dan nog steeds TOAH mag organiseren (in overleg met alle partners, met aandacht voor het standpunt van de ouders),
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
155
ermee rekening houdend dat het thuisonderwijs niet in de medische instelling wordt georganiseerd. Als het om een chronisch zieke leerling gaat, tellen de opnamedagen in het ziekenhuis mee voor de bepaling van het recht op het volgende blokje van 9 halve dagen.
Om voor TOAH in aanmerking te komen, moet de jongere een regelmatige leerling in het secundair onderwijs zijn. Worden evenwel uitgesloten :
- in het voltijds secundair onderwijs: de voorbereidende leerjaren op het hoger onderwijs van de derde graad ASO en KSO, de Se-n-Se TSO en KSO en verpleegkunde HBO;
- het deeltijds beroepssecundair onderwijs;- de alternerende beroepsopleiding in het buitengewoon secundair onderwijs.
Als de jongere niet-chronisch ziek is, gelden de volgende regels: de jongere is meer dan 21 kalenderdagen ononderbroken afwezig op school wegens ziekte of ongeval (bij eventuele schoolverandering loopt deze wachttijd gewoon door). Als de leerling de lesbijwoning op school hervat, maar binnen een termijn van 3 maanden opnieuw afwezig is wegens ziekte of ongeval, dan geldt er geen wachttijd, maar gaat tijdelijk onderwijs aan huis onmiddellijk in. Voor het vaststellen van de 21 kalenderdagen worden vakantieperiodes meegeteld. Ook kunnen de 21 kalenderdagen geheel of gedeeltelijk in het vorig schooljaar zijn doorlopen.
Jongeren die chronisch ziek (hieronder wordt een ziekte verstaan waarvoor een continue of repetitieve behandeling van minstens 6 maanden noodzakelijk is) zijn, kunnen op tijdelijk onderwijs aan huis beroep doen naar rata van 4 wekelijkse uren-leraar of lesuren per opgebouwde schijf van 9 halve schooldagen afwezigheid. Deze 9 halve schooldagen afwezigheid hoeven niet aaneensluitend te zijn.
De zending OAH is nodig om het aantal uren onderwijs aan huis waarop een school recht heeft, te kunnen bepalen. De zending dient te gebeuren in volgende gevallen:- Bij de eerste melding van onderwijs aan huis voor een rechthebbende leerling (zie ook omzendbrief SO/2005/05) : ten laatste op de eerste lesdag van de periode van onderwijs aan huis.- Bij verlenging van de periode van onderwijs aan huis: ten laatste op de eerste lesdag van de verlenging.- Bij herval binnen de 3 maanden na de vorige periode: ten laatste op de eerste lesdag van de nieuwe periode.Opm: de begindatum die in de zending moet ingevuld worden is de datum waarop er voor het eerst een leerkracht onderwijs aan huis geeft aan de leerling.
Hoo
fdst
uk: A
fwez
ighe
den
van
leer
linge
n
156
8. FLEXIBELE LEERTRAJECTEN
Om te kunnen voldoen aan de verschillende onderwijsnoden die leerlingen kunnen hebben, zijn er heel wat mogelijkheden om aan leerlingen een flexibel onderwijstraject aan te bieden. Over het algemeen zijn de volgende drie zaken mogelijk: het geven van vrijstellingen, spreding van het lesprogramma en uitstel verlenen van deliberatie. In dit hoofdstuk behandelen we al deze verschillende mogelijkheden.
8.1. VRIJSTELLINGEN
8.1.1. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA OM EEN BIJKOMENDE KWAILIFICATIE TE BEHALEN
Leerlingen die al een diploma van het secundair onderwijs of een studiegetuigschrift van de derde graad van het secundair onderwijs (of gelijkwaardig) bezitten, kunnen vrijstelling krijgen van programmaonderdelen die zij reeds gevolgd hebben. Deze vrijstellingen zijn bedoeld voor leerlingen die een bijkomende kwalificatie (eindstudiebewijs) willen behalen. Het is zelfs mogelijk dat deze vrijstellingen ervoor zorgen dat de leerling een lessentabel van minder dan 28 uren volgt. Ook vakken van de basisvorming komen voor vrijstelling in aanmerking. De school kan wel de ruimte die door de vrijstellingen vrijkomt, gebruiken om andere vakken meer aan bod te laten komen. De school zal ook beslissen of de leerling tijdens de vrijgekomen uren al dan niet aanwezig moet zijn op school. De afwezigheden als gevolg van de vrijstellingen worden geregistreerd met een code P.
8.1.2. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA VAN EEN OPLEIDING SE-N-SE
Op basis van individuele elders verworven competenties of bekwaamheden kan de toelatingsklassenraad hiertoe overgaan. Se-n-Se heeft als bedoeling de kwalificaties van leerlingen te verhogen en hen meer kansen te geven op tewerkstelling. Door de opleiding flexibel in te vullen kunnen de opleidingen aantrekkelijker en beter combineerbaar met werk worden. Deze afwezigheden worden geregistreerd met een code P.
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
157
8.1.3. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA WAARVOOR DE LEERLING AL EERDER GESLAAGD IS EN DE VERPLICHTE VERVANGING DOOR EEN ALTERNATIEF PROGRAMMA
Leerlingen die, in om het even welk structuuronderdeel, al eerder geslaagd zijn voor bepaalde programmaonderdelen, kunnen hiervoor een vrijstelling krijgen. De toelatingsklassenraad moet hierover een gunstige beslissing nemen en hierbij kennis hebben genomen van het advies van de delibererende klassenraad van het voorafgaande schooljaar. De toelatingsklassenraad bestaat dan uit alle leden van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert (dus alle leerkrachten waar de leerling op dat moment les van krijgt). Als de toelatingsklassenraad de leerling vrijstellingen geeft, moet zij een individueel lesprogramma samenstellen om de vrijgekomen uren in te vullen. Daarbij kan worden gefocust op programmaonderdelen die nieuw zijn, die uitgediept worden of die remediëring vereisen. Bedoeling is de belangstelling van de leerling te wekken of tekorten weg te werken. De studiebelasting voor de leerling blijft wel hetzelfde als voor de overige leerlingen uit zijn groep, omdat het totaal aantal wekelijkse uren niet vermindert. Er moet geen afwezigheid worden geregistreerd, want de leerling wordt verondersteld op school te zijn.
8.1.4. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA OMWILLE VAN HOOGBEGAAFDHEID, LEERMOEILIJKHEDEN OF LEERACHTERSTANDEN VAN DE LEERLING EN DE VERPLICHTE VERVANGING DOOR EEN ALTERNATIEF PROGRAMMA
De school kan leerlingen gedurende een deel of het geheel van het schooljaar vrijstellen van het volgen van bepaalde programmaonderdelen van om het even welk structuuronderdeel. Het kan hierbij gaan om leerlingen met hoogbegaafdheid (leerlingen die meer uitdaging nodig hebben), zoals vastgesteld op basis van handelingsgerichte diagnostiek van het CLB of om leerlingen met tijdelijke leermoeilijkheden of leerachterstanden voor een of meer vakken (bv. omwille van verandering van studierichting, instroom vanuit het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers, overkomst vanuit een ander landsgedeelte of het buitenland ...).
Om de vrijstelling toe te kennen moet aan de volgende twee voorwaarden worden voldaan: - gunstige beslissing van, naargelang van het tijdstip in het schooljaar, de toelatingsklassenraad
of de begeleidende klassenraad;- akkoord van de betrokken personen.
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
158
De toelatingsklassenraad bestaat, voor wat het onderwijzend personeel betreft, uit alle leden van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert;
De vrijstelling van programmaonderdelen kan enkel betrekking hebben op vakonderdelen, activiteiten of doelen, maar niet op volledige vakken. Hierop bestaat één uitzondering : een vrijstelling voor een of meer volledige vakken is wél toegelaten als de vrijgekomen uren worden besteed aan Nederlands. Deze mogelijkheid laat onder meer toe dat een leerling, na een onthaalklas te hebben gevolgd, in om het even welk structuuronderdeel en voor zolang door de klassenraad nodig geacht met het oog op taalbeheersing, meer uren Nederlands volgt. Uiteraard moet deze maatregel ook tegemoet komen aan de behoeften van andere doelgroepen die met taalproblemen Nederlands kampen.
De vrijgekomen uren worden besteed aan een door de betrokken klassenraad samengesteld vervangend en evenwaardig individueel lesprogramma dat de finaliteit van het structuuronderdeel niet aantast. Per saldo blijft daardoor de studiebelasting voor de leerling dezelfde als voor de overige leerlingen uit zijn groep, vermits het totaal aantal wekelijkse uren niet wordt verminderd.
De individuele vrijstellingen en vervangingen worden schriftelijk en gemotiveerd vastgelegd in het leerlingendossier.
8.1.5. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA EN DE VERPLICHTE VERVANGING DOOR EEN ALTERNATIEF PROGRAMMA ALS SPECIFIEKE MAATREGEL VOOR ZIEKTE OF ONGEVAL
In alle vormen van secundair onderwijs kan voor een leerling die wegens ziekte of ongeval bepaalde vakken niet kan volgen, de klassenraad vrijstelling van één of meer vakken toestaan op voorwaarde dat de leerling vervangende activiteiten volgt. Dit systeem is individueel leerlinggericht. Het is dus niet de bedoeling om het lesprogramma op klasniveau te wijzigen.
Deze flexibiliteit kan slechts onder uitzonderlijke omstandigheden worden toegestaan en is geen afdwingbaar leerlingenrecht. De beslissingsbevoegdheid ligt volledig bij de klassenraad, zodat verificatie- en inspectiediensten geen individueel appreciatierecht zullen kunnen uitoefenen. Alle documenten die betrekking hebben op de aanpassing van het lesprogramma (bv. het attest van een geneesheer-specialist) worden per leerling ter beschikking gehouden van de verificatie- en inspectiediensten. Een aanvraag of kennisgeving aan AgODi met gegevens over de betrokken leerling is dus niet vereist.
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
159
Het lesprogramma wordt, in uren uitgedrukt, niet verminderd maar wel aangepast in functie van de haalbaarheid van de leerling. Alle vakken, ook die van de basisvorming, komen voor vrijstelling in aanmerking. De klassenraad zal er wel over waken dat de vervangende vakken/activiteiten gelijkwaardig zijn, opdat de leerdoelstellingen en de eigenheid van het gevolgde structuuronderdeel op een redelijke wijze behouden blijven. Een vrijstelling met vervangende activiteit kan zowel naar inhoud (vervanging van een vak door een ander) als naar vorm (alternatieve wijze van verstrekking, bijv. lichamelijke opvoeding enkel op een theoretische wijze onderwijzen).
Dit systeem kan worden gecombineerd met het systeem van spreiding van het lesprogramma (zie punt 8.2.3.).
8.1.6. HET VRIJSTELLEN VAN BEPAALDE DOELEN VAN HET CURRICULUM VOOR KINDEREN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
In het hoofdstuk 3 van deze cursus kon u al lezen over de verplichting om in redelijke aanpassingen te voorzien voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Naast onder andere remediëren, differentiëren en compenseren is dispenseren ook een maatregel die nodig kan zijn om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te blijven meenemen in een gemeenschappelijk curriculum.
Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die een gemeenschappelijk curriculum volgen, kan de klassenraad bepaalde doelen van het curriculum vrijstellen en, waar mogelijk, vervangen door gelijkwaardige doelen. Daarbij is het van belang dat de doelen voor de studiebekrachtiging in functie van de finaliteit van het betreffende structuuronderdeel, ofwel de doelen voor het doorstromen naar het beoogde vervolgonderwijs of naar de arbeidsmarkt nog in voldoende mate kunnen bereikt worden (= dispenseren).
Het lesprogramma wordt, in uren uitgedrukt, niet verminderd maar wel aangepast in functie van de haalbaarheid van de leerling. Dit systeem kan worden gecombineerd met het systeem van spreiding van het lesprogramma (zie punt 8.2.3.).
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
160
8.1.7. HET VRIJSTELLEN VAN HET VOLGEN VAN BEPAALDE ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA OMWILLE VAN UITZONDERLIJKE ARTISTIEKE OF SPORTIEVE TALENTEN VAN DE LEERLING
Sportief getalenteerde leerlingen
Een leerling kan gedurende een deel of het geheel van het schooljaar worden vrijgesteld van het volgen van bepaalde programmaonderdelen (vakken of vakonderdelen van om het even welk structuuronderdeel (behalve een topsportrichting) om zijn of haar sportieve talenten verder te ontwikkelen, mits:
- de leerling een topsportstatuut heeft voor het betrokken schooljaar;- gunstige beslissing van, naargelang van het tijdstip in het schooljaar, de toelatingsklassenraad
of de begeleidende klassenraad;- akkoord van de ouders.
In dat geval:- bestaat de toelatingsklassenraad, voor wat het onderwijzend personeel betreft, uit alle leden
van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert;- moet voorafgaandelijk:
o de selectiecommissie binnen het topsportconvenant aan de leerling het topsportstatuut
hebben toegekend in de discipline tennis, triatlon of voetbalo de betrokken unisportfederatie de context of lesgever, betrokken bij de
talentontwikkeling, als voldoende kwalitatief beschouwen;- worden de individuele vrijstellingen schriftelijk en gemotiveerd vastgelegd in het
leerlingendossier;- vindt de talentontwikkeling plaats via onderricht door een schoolexterne lesgever binnen de
school of in een sportieve leercontext buiten de school;- kan na overleg met de externe lesgever en met de ouders het individueel leertraject door de
begeleidende klassenraad worden bijgestuurd of eventueel zelfs beëindigd als de schoolresultaten negatief evolueren.
De afwezigheden worden in het aanwezigheidsregister geregistreerd met een code P.
Artistiek getalenteerde leerlingen
Een leerling kan gedurende een deel of het geheel van het schooljaar worden vrijgesteld van het volgen van bepaalde programmaonderdelen (vakken of vakonderdelen van om het even welk structuuronderdeel (behalve een topsportrichting) om zijn of haar artistieke talenten verder te ontwikkelen, mits:
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
161
- de leerling een topsportstatuut heeft voor het betrokken schooljaar;- gunstige beslissing van, naargelang van het tijdstip in het schooljaar, de toelatingsklassenraad
of de begeleidende klassenraad;- akkoord van de ouders.
In dat geval:- bestaat de toelatingsklassenraad, voor wat het onderwijzend personeel betreft, uit alle leden
van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert;- moet voorafgaandelijk een selectiecommissie aan de leerling het topkunstenstatuut A (als de
leerling KSO volgt) of het topkunstenstatuut B (als de leerling opteert ASO, TSO of BSO volgt) hebben toegekend;
- worden de individuele vrijstellingen schriftelijk en gemotiveerd vastgelegd in het leerlingendossier;
- vindt de talentontwikkeling plaats :o bij topkunstenstatuut A: via individueel onderricht binnen de school of in een
artistieke leercontext buiten de school, verstrekt door een aan de school externe deskundige lesgever die eventueel fungeert in het stelsel van voordrachtgever of personeelslid is van een instelling voor hoger kunstonderwijs of deeltijds kunstonderwijs;
o bij topkunstenstatuut B: via individueel onderricht in een artistieke leercontext buiten
de school, verstrekt door een aan de school externe deskundige lesgever die eventueel personeelslid is van een instelling voor hoger kunstonderwijs of deeltijds kunstonderwijs;
- kan de leerling van de selectiecommissie bijkomend het recht op een bepaald contingent afwezigheden hebben verkregen (zie hoofdstuk 7).
De selectiecommissie die topkunstenstatuten toekent hanteert selectiecriteria, waaronder alleszins het talentenprofiel van de leerling en het kwalitatief niveau van de externe lesgever of van de context. Een schriftelijke en gemotiveerde aanvraag tot toekenning van het topkunstenstatuut wordt ingediend door de ouders bij AgODi uiterlijk 1 april van het voorafgaand schooljaar. Een eventuele aanvraag moet elk jaar worden hernieuwd.
8.2. SPREIDING
8.2.1. HET SPREIDEN VAN EEN OPLEIDING SE-N-SE OVER HET DUBBELE VAN DE GEBRUIKELIJKE STUDIEDUUR
Zoals hierboven al gezegd heeft Se-n-Se als bedoeling de kwalificaties van leerlingen te verhogen en hen meer kansen te geven op tewerkstelling. Door de opleiding flexibel in te vullen kunnen de
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
162
opleidingen aantrekkelijker en beter combineerbaar met werk worden. Daarom is het ook mogelijk de opleiding te spreiden over het dubbele van de gebruikelijke studieduur.
Per leerling worden alle documenten die betrekking hebben op de spreiding van het lesprogramma ter beschikking gehouden van de verificatiediensten en de onderwijsinspectie.
Als de leerling op het einde van de verdubbelde studieduur niet geslaagd is, dan kan de leerling de opleiding overzitten, mits akkoord van de school zelfs opnieuw op basis van het spreidingsprincipe. De spreiding kan dan over het dubbele van de gebruikelijke studieduur of over de gebruikelijke studieduur (beperkt tot die inhouden waarvoor het overzitten nodig is).
Leerlingen met spreiding van het lesprogramma in een opleiding Se-n-Se worden enkel tijdens de gebruikelijke studieduur in aanmerking genomen voor de berekening van omkadering, werkingsmiddelen, enz.
De afwezigheden in verband hiermee worden geregistreerd met de code G.
8.2.2. HET SPREIDEN VAN DE OPLEIDING VERPLEEGKUNDE HBO OVER HET DUBBELE VAN DE GEBRUIKELIJKE STUDIEDUUR
Deze verlenging van de studieduur maakt het mogelijk om aan de opleidingsbehoeften van bepaalde doelgroepen tegemoet te komen. Op de (halve) dagen afwezigheden kunnen voor de leerlingen andere activiteiten worden voorzien (bijv. VDAB-begeleiding).
Per leerling worden alle documenten die betrekking hebben op de spreiding van het lesprogramma ter beschikking gehouden van de verificatiediensten en de onderwijsinspectie.
Als de leerling op het einde van de verdubbelde studieduur niet geslaagd is, dan kan de leerling de module overzitten, mits akkoord van de school zelfs opnieuw op basis van het spreidingsprincipe. De spreiding kan dan over het dubbele van de gebruikelijke studieduur of over de gebruikelijke studieduur (beperkt tot die inhouden waarvoor het overzitten nodig is).
Leerlingen met spreiding van het lesprogramma in een opleiding verpleegkunde HBO worden enkel tijdens de gebruikelijke studieduur in aanmerking genomen voor de berekening van omkadering, werkingsmiddelen, enz.
De afwezigheden in verband hiermee worden geregistreerd met de code G.
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
163
8.2.3. HET SPREIDEN VAN EEN OPLEIDING OVER HET DUBBELE VAN DE GEBRUIKELIJKE STUDIEDUUR ALS SPECIFIEKE MAATREGEL VOOR ZIEKE LEERLINGEN EN LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
Voor een leerling die wegens ziekte, ongeval of specifieke onderwijsbehoeften het geheel van de
vorming van een bepaald leerjaar niet binnen één schooljaar kan volgen, kan de klassenraad een
spreiding van het lesprogramma toestaan. Dit kan door één leerjaar over twee schooljaren te spreiden
of door een graad over drie schooljaren te spreiden.
Elke regelmatige leerling moet, omwille van de financiering, aan een bepaald structuuronderdeel
gekoppeld worden. Bij spreiding van het programma over drie schooljaren is de leerling tijdens de
eerste twee schooljaren ingeschreven in het eerste leerjaar van de betrokken graad. In het derde
schooljaar wordt de leerling ingeschreven in het tweede leerjaar van de betrokken graad.
Deze flexibiliteit kan slechts onder uitzonderlijke omstandigheden worden toegestaan en is geen afdwingbaar leerlingenrecht. De beslissingsbevoegdheid ligt volledig bij de klassenraad, zodat verificatie- en inspectiediensten geen individueel appreciatierecht zullen kunnen uitoefenen. Alle documenten die betrekking hebben op de aanpassing van het lesprogramma (bv. het attest van een geneesheer-specialist) worden per leerling ter beschikking gehouden van de verificatie- en inspectiediensten. Een aanvraag of kennisgeving aan AgODi met gegevens over de betrokken leerling is dus niet vereist. De wijze waarop het lesprogramma wordt opgedeeld (periodes, vakken, ...) zal in functie van de haalbaarheid voor de leerling én voor de school worden vastgelegd.
Voor elke volledige halve lesdag afwezigheid, wordt in het aanwezigheidsregister de code G gebruikt.
Bij spreiding van het lesprogramma van een leerjaar over twee schooljaren, wordt de eindbeslissing
over het al dan niet geslaagd zijn genomen na het tweede schooljaar. Op het einde van het eerste
schooljaar vindt een tussentijdse evaluatie plaats over dat onderdeel van het lesprogramma dat door de
leerling reeds effectief werd afgewerkt. Deze tussentijdse evaluatie wordt opgenomen in de notulen
van de klassenraadsdeliberatie en zal worden meegenomen bij de eindevaluatie één jaar later. Op het
proces-verbaal dat betrekking heeft op het eerste schooljaar, wordt de leerling onder een specifieke
categorie vermeld. Aan de leerling wordt na het eerste schooljaar slechts een attest van regelmatige
lesbijwoning toegekend (het model van deze verklaring wordt niet opgelegd).
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
164
Bij spreiding van het lesprogramma van een graad over drie schooljaren, wordt de eindbeslissing over
het al dan niet geslaagd zijn voor de desbetreffende graad genomen na het derde schooljaar. Op het
einde van zowel het eerste schooljaar als het tweede schooljaar vindt een tussentijdse evaluatie plaats
over dat onderdeel van het lesprogramma dat door de leerling reeds effectief werd afgewerkt. Deze
tussentijdse evaluatie wordt opgenomen in de notulen van de klassenraadsdeliberatie en zal worden
meegenomen bij de eindevaluatie op het einde van het derde schooljaar. Op het proces-verbaal dat
betrekking heeft op het eerste schooljaar resp. het tweede schooljaar wordt de leerling onder een
specifieke categorie vermeld en ontvangt hij telkens een attest van regelmatige lesbijwoning (het
model van deze verklaring wordt niet opgelegd). Bij de eindevaluatie op het einde van het derde
schooljaar wordt dan op dezelfde datum een studiebewijs over het eerste leerjaar én een studiebewijs
over het tweede leerjaar toegekend. Uiteraard kan een leerling pas slagen in het tweede jaar nadat hij
geslaagd in het eerste leerjaar.
Als de leerling na het tweede schooljaar of na het derde schooljaar niet-geslaagd is, kan de leerling het
structuuronderdeel overzitten, eventueel opnieuw (mits akkoord van de klassenraad) op basis van het
spreidingsprincipe.
Indien de leerling, om welke reden dan ook, van school verandert, dan is de nieuwe school niet
verplicht om het systeem van spreiding van het lesprogramma over te nemen. Indien de betrokken
klassenraad van de nieuwe school daartoe wel bereid is, dan zullen de nodige afspraken met de
klassenraad van de vorige school worden gemaakt.
Dit systeem mag worden gecombineerd met de mogelijkheid tot aanpassing van het lesprogramma (zie
punt 8.1.5 en 8.1.6.).
De afwezigheden in verband hiermee worden geregistreerd met de code G.
8.3. UITSTEL VAN DELIBERATIE
8.3.1. DELIBERATIE OP HET EINDE VAN EEN GRAAD
Een school kan ervoor kiezen om de deliberatie uit te stellen tot het einde van de graad. Leerlingen kunnen dan overgaan naar het tweede leerjaar van de graad op basis van een attest van regelmatige lesbijwoning. Over deze regeling wordt beslist vóór de start van het schooljaar en ze is van toepassing op alle leerlingen van een bepaald structuuronderdeel tijdens een bepaald schooljaar.
In dat geval:
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
165
- wordt de uitreiking van een oriënteringsattest in het eerste leerjaar van de graad vervangen door de uitreiking van een attest van regelmatige lesbijwoning, dat van rechtswege toelating verleent tot het tweede leerjaar van die graad. Deze toelating geldt enkel als in dat leerjaar ook wordt gebruikgemaakt van deze regeling;
- beslist de delibererende klassenraad van het eerste leerjaar van de graad in kwestie toch om een oriënteringsattest toe te kennen aan elke leerling die het leerjaar heeft beëindigd en die vóór het einde van de graad overstapt naar een structuuronderdeel van dezelfde of een andere school waar niet gebruikgemaakt wordt van deze regeling. Als deze beslissing pas wordt genomen in de loop van het schooljaar waarin de leerling al in het tweede leerjaar van de graad zit, én die beslissing wordt door de ouder betwist, dan blijft de beroepsprocedure van toepassing. Het schoolbestuur bepaalt dan de termijnen, die redelijk moeten zijn.
- op het einde van het tweede leerjaar van de eerste graad of van het beroepsvoorbereidend leerjaar wordt aan elke leerling, voor zover hij het nog niet in zijn bezit heeft, een getuigschrift van het basisonderwijs uitgereikt indien de leerling dat tweede leerjaar van de eerste graad met vrucht heeft beëindigd.
8.3.2. OVERGAAN MET TEKORTEN IN HET EERSTE LEERJAAR VAN EEN GRAAD
Het schoolbestuur beslist of de school gebruik maakt van de afwijkingsmogelijkheid om leerlingen met tekorten in het eerste leerjaar van een graad te laten overgaan naar het tweede leerjaar van die graad. Deze mogelijkheid biedt scholen de kans om in individuele gevallen rekening te houden met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en meer individuele leertrajecten aan te bieden.
Dit kan enkel mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad en na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt. In dat geval moeten de volgende regels gerespecteerd worden:
- de toelatingsklassenraad bestaat, voor wat het onderwijzend personeel betreft, uit alle leden van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert;
- de tekorten van het eerste leerjaar moeten worden weggewerkt vóór het einde van het tweede leerjaar van de graad in kwestie (bijv. via remediëring, bijkomende opdrachten, ...);
- in het eerste leerjaar van de graad in kwestie wordt de uitreiking van een oriënteringsattest vervangen door de uitreiking van een attest van regelmatige lesbijwoning in afwachting van het wegwerken van de tekorten. Op het proces-verbaal worden de gegevens met betrekking tot de leerling geschrapt en daarachter de formule "zie addendum" opgenomen;
- de delibererende klassenraad van het eerste leerjaar van de graad in kwestie kent toch een oriënteringsattest toe als de leerling, zonder dat zijn tekorten zijn weggewerkt, overstapt naar
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
166
een structuuronderdeel van dezelfde of een andere onderwijsinstelling waar niet gebruikgemaakt wordt van deze afwijkingsmogelijkheid. Als deze beslissing pas wordt genomen in de loop van het schooljaar waarin de leerling al in het tweede leerjaar van de graad in kwestie zit, én die beslissing wordt door de betrokken personen betwist, dan is de procedure van beroep tegen beslissingen van de delibererende klassenraad van toepassing. Rekening houdend met het principe van de redelijkheid bepaalt het schoolbestuur zelf de termijnen voor die procedure. De uiteindelijke beslissing wordt vastgelegd bij een addendum aan het proces-verbaal van het eerste jaar;
- de delibererende klassenraad van het tweede leerjaar van de graad in kwestie kent alsnog een oriënteringsattest A van het eerste leerjaar van die graad toe aan elke leerling die de tekorten van het eerste leerjaar heeft weggewerkt maar niet geslaagd is in het tweede leerjaar. De leerling zal dan, op dezelfde datum, voorkomen onder de categorie "geslaagd" op het proces-verbaal over het eerste leerjaar van de betrokken graad, en onder de categorie "niet geslaagd" op het proces-verbaal over het tweede leerjaar van de betrokken graad; ook de studiebekrachtiging over dat eerste en tweede leerjaar van de betrokken graad zal op dezelfde datum plaats vinden. Om dit te verduidelijken wordt in elk van beide processen-verbaal in de rubriek "verleende studiebewijzen", na de weergave van het oriënteringsattest, bijkomend vermeld "systeem overstap naar het hoger leerjaar met tekorten in het onderliggend leerjaar;
- als de tekorten van het eerste leerjaar van de graad niet zijn weggewerkt op het einde van het tweede leerjaar, kan de leerling steeds het jaar overzitten. Wanneer de leerling hierna overstapt naar een structuuronderdeel van dezelfde of een andere onderwijsinstelling waar niet gebruikgemaakt wordt van deze afwijkingsmogelijkheid, neemt de delibererende klassenraad van het tweede leerjaar van de graad alsnog een beslissing over het eerste leerjaar;
- op het einde van het tweede leerjaar van de eerste graad wordt aan elke leerling, voor zover hij het nog niet in zijn bezit heeft, een getuigschrift van het basisonderwijs uitgereikt indien de leerling dat tweede leerjaar van de eerste graad met vrucht heeft beëindigd.
Hoo
fdst
uk: F
lexi
bele
leer
traje
cten
167
9. TUCHT9.1. ALGEMEEN
Meer informatie over tucht in het voltijds secundair onderwijs vindt u in de om zendbrief SO 64.
AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema tucht aanbod komthttp://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/leerplicht/AgODi_Rapport_Leerplicht_Schoolbel_rinkelt_2012-2013.pdf
Er kunnen zich situaties in een onderwijsinstelling voordoen waarbij leerlingen zich zo gedragen dat het ordelijk verstrekken van het onderwijs en/of het opvoedingsproject van de school in het gedrang wordt gebracht of gevaar loopt. Op deze situaties moet het schoolbestuur kunnen ingrijpen door het treffen van maatregelen bij schending van de leefregels. Slechts twee maatregelen krijgen het statuut van tuchtmaatregel, namelijk de tijdelijke en definitieve uitsluiting. Onder uitsluiting moet worden verstaan: het ontnemen van het recht om het geheel van de vorming werkelijk en regelmatig te volgen in de school.
9.2. PROCEDURETuchtmaatregelen kunnen worden genomen door de directeur van de school waar de leerling is ingeschreven of zijn afgevaardigde. Bij een definitieve uitsluiting moet voorafgaandelijk het advies van de begeleidende klassenraad worden ingewonnen. In die klassenraad zetelt ook een CLB-medewerker met adviesbevoegdheid.
Een school die tuchtmaatregelen neemt, moet hierbij de volgende regels respecteren:- de intentie tot een tuchtmaatregel wordt aan de betrokken personen schriftelijk ter kennis
gebracht;- de ouders en de leerling (eventueel bijgestaan door een raadsman) worden voorafgaandelijk
gehoord;- elke genomen beslissing wordt schriftelijk gemotiveerd; indien het gaat om een definitieve
uitsluiting wordt er ook verwezen naar de mogelijkheid om in beroep te gaan;- elke beslissing wordt schriftelijk ter kennis gebracht aan de ouders voordat de tuchtmaatregel
van kracht wordt;- er is geen mogelijkheid om tot collectieve uitsluitingen over te gaan;- de tuchtstraf moet in overeenstemming zijn met de ernst van de feiten;- de ouders hebben inzage in het dossier van de leerling;- het tuchtdossier en de tuchtmaatregel zijn niet overdraagbaar naar een andere school.
Hoo
fdst
uk: T
ucht
168
Een tijdelijke uitsluiting heeft altijd betrekking op een bepaalde periode in de loop van het schooljaar. Deze periode duurt minimaal één dag en maximaal 15 opeenvolgende lesdagen. Na afloop herneemt de leerling de lessen en neemt deel aan examens of proeven. De uitsluiting doet geen afbreuk aan de regelmatige inschrijving van de leerling. Tegen een tijdelijke uitsluiting is geen beroep mogelijk.
Een definitieve uitsluiting gaat in tijdens het schooljaar of uiterlijk op 31 augustus van dat schooljaar.Als de uitsluiting pas op 31 augustus ingaat, dan heeft ze in de feiten betrekking op het daaropvolgende schooljaar. Een uitsluiting die ingaat op 31 augustus biedt de leerling nog de gelegenheid om aan de (eind)examens of proeven van dat schooljaar deel te nemen. De school is er dan wel toe verplicht om de leerling tot op het einde van dat schooljaar effectief de lessen te laten volgen. Een definitieve uitsluiting die ingaat op 31 augustus doet ook geen afbreuk aan de bepalingen aangaande uitstel van eindbeslissing (tot uiterlijk 1 september) en evenmin aan de bepalingen rond de beroepsprocedure tegen controversiële eindbeslissingen (tot uiterlijk 20 september).
Als de definitieve uitsluiting ingaat voor 30 juni van het schooljaar, dan blijft de leerling ingeschreven tot op het ogenblik van inschrijving in een andere school (of tot 31 januari van dat schooljaar als de opleiding Se-n-Se of hoger beroepsonderwijs dan eindigt). Op deze regel zijn twee uitzonderingen mogelijk:- Als de betrokken personen blijk geven van manifeste onwil bij het zoeken naar een nieuwe school in dit geval mag de school overgaan tot uitschrijving van de leerling.- Leerlingen die niet meer leerplichtig zijn en tijdens het schooljaar definitief worden uitgesloten de school kan hen ook uitschrijven vanaf de tiende lesdag volgend op de dag dat de definitieve uitsluiting ingaat.
De definitieve uitsluiting doet niets af aan de regelmatigheid van de leerling.
De regelgeving benadrukt dat uitsluitende scholen bij het uitspreken van een definitieve uitsluiting in de laatste maanden van het schooljaar (waardoor de leerling niet meer aan lessen, examens,enz. mag deelnemen) mee in overweging moeten nemen dat deze beslissing een zware hypotheek legt op de studieloopbaan van de betrokken leerling. De uitsluitende onderwijsinstelling moet altijd het redelijkheids- en proportionaliteitsbeginsel naleven. Dit betekent dat de tuchtsanctie de grenzen van de redelijkheid niet mag overschrijden en dat er geen wanverhouding mag bestaan tussen de bewezen feiten en de uitgesproken tuchtsanctie.
Bij elke uitsluiting (tijdelijk of definitief) die ingaat voor 30 juni van het schooljaar kunnen de ouders een gemotiveerde vraag stellen tot opvang door de school. Als op die vraag wordt ingegaan, dan maakt de school afspraken met de ouders en de leerling over de opvangvoorwaarden. Weigering van opvang moet door de school schriftelijk worden gemotiveerd aan de ouders. De motivering van de weigering
Hoo
fdst
uk: T
ucht
169
moet op school ter inzage liggen van de verificatie. Indien de school op het verzoek wél ingaat, dan mag ze aan de opvang voorwaarden koppelen; hiertoe worden afspraken gemaakt met de ouders en de leerling. De school bepaalt ook autonoom welke invulling aan deze opvang wordt gegeven (er geldt m.a.w. geen pedagogisch-didactisch verantwoorde opvangverplichting).
Bij beslissing tot definitieve uitsluiting door een school waaraan een centrum deeltijds onderwijs is gehecht, wordt bepaald of de uitsluiting al dan niet ook betrekking heeft op centrum in kwestie.
De school die uitsluit is verplicht om, samen met het begeleidend C.L.B., de leerling actief bij te staan bij het zoeken naar een nieuwe school.
Alleen tegen definitieve uitsluiting als tuchtmaatregel kan in beroep worden gegaan. Het schoolreglement bepaalt bij welk orgaan van de school en volgens welke regels het beroep ingesteld moet worden.
9.3. PREVENTIEVE SCHORSING
Om scholen de nodige tijdsruimte te geven om een tuchtonderzoek te voeren en een tuchtdossier samen te stellen voorziet de regelgeving de mogelijkheid tot een preventieve schorsing. Dit is geen tuchtmaatregel, wat dan ook betekent dat de modaliteiten van een tuchtmaatregel niet van toepassing zijn. De preventieve schorsing kan onmiddellijk na de rechtsschending ingaan, de betrokken personen moeten wel op de hoogte gebracht worden.
Een preventieve schorsing houdt net als bij een uitsluiting in dat de leerling het recht wordt ontnomen om het geheel van de vorming werkelijk en regelmatig te volgen in de school. Een preventieve schorsing kan maximaal tien opeenvolgende dagen bestrijken. Indien het onderzoek nog niet is afgerond kan de school mits motivatie de preventieve schorsing met tien opeenvolgende dagen verlengen. De preventieve schorsing kan dus maximaal twintig opeenvolgende dagen duren. Het is niet de bedoeling om het voeren van het onderzoek en het samenstellen van het tuchtdossier langer te laten duren dan strikt noodzakelijk.
Na een preventieve schorsing is het mogelijk dat de directie overgaat tot het nemen van een tuchtmaatregel, in dit geval moet de school de procedure volgen zoals hierboven beschreven.
Tegen de beslissing van een preventieve schorsing is geen beroep mogelijk.
Hoo
fdst
uk: T
ucht
170
Het is verplicht om elke leerling die definitief uitgesloten wordt onmiddellijk te melden aan AgODi via een elektronische zending (per leerling) via EDISON. Het is namelijk niet ondenkbeeldig dat een in de loop van het schooljaar definitief uitgesloten leerling om een of andere reden niet in een andere instelling ingeschreven raakt. Zeker wanneer deze leerling tijdens de uitsluiting niet op school wordt opgevangen, wordt na verloop impliciet de geest van de wettelijke leerplicht (regelmatige lesbijwoning) geschonden. De overheid wil deze problematiek in kaart brengen en voor dergelijke individuele gevallen die maatregelen treffen die zij noodzakelijk acht.
Hoo
fdst
uk: T
ucht
171
10. STUDIEBEWIJZEN
10.1. ALGEMEEN
Voor de studiebewijzen zijn er opgelegde modellen, die u kunt terugvinden in de bijlagen van de volgende omzendbrieven:SO 64: (http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9418)SO 2008/04: (http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/docu-ment.asp?docid=13995)
De studiebewijzen worden uitgereikt op basis van de beslissingen van de delibererende klassenraad. De beslissingen van de delibererende klassenraad moeten worden vastgelegd in een proces-verbaal. Voor sommige studies is het mogelijk dat het behalen van het studiebewijs mee afhankelijk wordt gemaakt van het behalen van een extern certificaat. Sinds schooljaar 2012-2013 is dit het geval voor de studierichting vrachtwagenchauffeur (derde graad BSO). Om het studiegetuigschrift te verwerven moet de leerling geslaagd zijn voor de proeven tot het behalen van het rijbewijs CE en de basiskwalificatie vakbekwaamheid groep C. Wanneer een leerling slaagt voor deze proeven, is hij niet per definitie geslaagd voor de opleiding. Wanneer de leerling niet slaagt voor deze proeven, kan hij niet slagen voor de opleiding.
De invulling van studiebewijzen moet volledig in overeenstemming zijn met de gegevens vermeld op het proces-verbaal van de beslissingen van de delibererende klassenraad. Noch het gebruik van een datumstempel, noch verbeteringen, herschikkingen of schrappingen (tenzij andersluidende richtlijn) van teksten of tekstgedeelten, is toegelaten. Met uitzondering van de oriënteringsattesten (waarop ze moeten worden aangebracht), mogen de studiebewijzen de volgende gegevens niet bevatten: het instellingsnummer, de administratieve groep en het stamnummer van de leerling.
Naast de directeur kan elke gemandateerde van het schoolbestuur met de ondertekening van de studiebewijzen worden belast. In dat geval worden in het model van het betrokken studiebewijs de verwijzingen naar de directeur vervangen door de woorden 'gemandateerde van het schoolbestuur’. De ondertekening van de studiebewijzen gebeurt handgetekend.
De door de scholen afgeleverde studiebewijzen zijn van rechtswege geldend, wat betekent dat ze niet
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
172
ter goedkeuring aan de overheid worden voorgelegd. Het recht om deze studiebewijzen af te leveren vloeit voort uit de erkenning van de school.
Elke fout in de vorm van ten onrechte uitreiking van een studiebewijs waardoor de rechten van de leerling worden geschonden (bv. toekenning van een oriënteringsattest C aan een geslaagde leerling), moet door het schoolbestuur worden hersteld. Het initiatiefrecht tot herstel van die fout (dat altijd kan worden uitgeoefend) ligt zowel bij het schoolbestuur als bij de leerling.
Elke fout in de vorm van ten onrechte uitreiking van een studiebewijs waardoor aan de leerling meer rechten worden toegekend dan de rechten die voortvloeien uit de beslissing van de delibererende klassenraad (bv. diploma aan niet-geslaagde leerling), kan door het schoolbestuur worden hersteld uiterlijk dertig dagen na de uitreiking ervan. Een herstel is niet mogelijk als de leerling kan aantonen dat binnen die dertig dagen rechtsgevolgen zijn ontstaan (bv. na het sluiten van een arbeidsovereenkomst) die bij intrekking van het studiebewijs de leerling schade zou berokkenen.
De school staat zelf in voor het drukwerk van de noodzakelijk geachte voorraad exemplaren van studiebewijzen. Hierbij mag gebruik worden gemaakt van een computerprogramma, zolang tekst, de lay-out en het formaat (A4) van de modellen gerespecteerd.
Alle uitgereikte studiebewijzen, met uitzondering van de oriënteringsattesten, worden altijd onmiddellijk aan de betrokken personen overhandigd. Dit betekent onder meer dat het niet toegelaten is om studiebewijzen in te houden tot op het ogenblik dat de betrokken personen hun eventuele financiële verplichtingen ten aanzien van de school hebben voldaan. De oriënteringsattesten worden in de school bewaard tot de leerling de instelling verlaat, dan worden ze onmiddellijk overgemaakt aan de betrokken personen of aan een andere onderwijsinstelling waar de leerling zich inschrijft en die er om vraagt.
Meer informatie over de deliberaties en de betwisting van de beslissing door de bevoegde klassenraad leest u in het hoofdstuk over de structuur en organisatie van het SO bij punt 2.3.6.
10.2. GEÏNTEGREERDE PROEF
De schoolbesturen zijn bevoegd voor de concipiëring van de evaluatiecriteria en de manier waarop zij de evaluatie organiseren. Een uitzondering hierop vormt de geïntegreerde proef (GIP). Deze is verplicht in het tweede jaar van de derde graad TSO, KSO en BSO en in het derde leerjaar van de derde graad in het BSO (ingericht als specialisatiejaar).
Sinds schooljaar 2012-2013 kan de proef ook slaan op vakken uit de basisvorming of het
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
173
complementair gedeelte (naast vakken uit het specifiek gedeelte, wat alleszins het geval moet zijn) als deze ondersteunend zijn voor de proef. De geïntegreerde proef wordt beoordeeld door de leraars die de betrokken vakken onderwijzen, evenals door deskundigen op het terrein van de te beoordelen kwalificatie. Deze buitenstaanders die dus niet tot de desbetreffende school behoren, mogen numeriek het aantal leraars niet overschrijden en worden in de loop van het schooljaar aangeduid door het schoolbestuur of haar afgevaardigde. Ook andere personeelsleden kunnen op basis van hun deskundigheid advies verlenen over de beoordeling van de geïntegreerde proef. De geïntegreerde proef maakt integraal deel uit van de opleiding en zal een belangrijk element betekenen in de beslissing van de delibererende klassenraad over de leerling.
10.3. EERSTE GRAAD
De eerste graad bestaat uit het eerste leerjaar A, het eerste leerjaar B, het tweede leerjaar van de eerste graad en het beroepsvoorbereidend leerjaar.
Het oriënteringsattest A wordt in al deze structuuronderdelen uitgereikt als de leerling het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten.
Het oriënteringsattest B wordt in al de leerjaren van de eerste graad uitgereikt, met uitzondering van het eerste leerjaar B. In het eerste leerjaar A geeft de school een oriënteringsattest B aan alle leerlingen die het leerjaar met vrucht hebben beëindigd, maar niet kunnen kiezen tussen één van de volgende drie alternatieven:
- de basisopties Grieks-Latijn en Latijn;- de basisopties Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wetenschappen, R. Steinerpedagogie en
Yeshiva; - het tweede leerjaar van de eerste graad (de leerling kan dan nog naar het
beroepsvoorbereidend leerjaar. In het tweede leerjaar van de eerste graad en het beroepsvoorbereidend leerjaar krijgt de leerling een oriënteringsattest B als hij het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten, behalve in bepaalde onderwijsvormen/studierichtingen.
Het oriënteringsattest C wordt in al de leerjaren van de eerste graad uitgereikt. Dit wordt gegeven aan de leerling die hetzij het leerjaar heeft beëindigd doch niet met vrucht, hetzij het leerjaar (en desgevallend de basisoptie of één of twee beroepenvelden) slechts gedurende een gedeelte van het schooljaar in de betrokken onderwijsinstelling heeft gevolgd. Aan regelmatige leerlingen die in de loop van het schooljaar worden uitgeschreven omdat ze zijn overleden, moet de school geen C-attest uitreiken. De school kan kiezen om geen studiebewijs af te leveren of een document te geven waarin de verworven bekwaamheden van de leerling staan (model is vrij te kiezen).
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
174
De school geeft in het eerste leerjaar A en het eerste leerjaar B een getuigschrift van basisonderwijs aan de leerlingen die hun leerjaar met vrucht hebben beëindigd, maar dit getuigschrift nog niet in hun bezit hebben. Leerlingen die zonder getuigschrift van basisonderwijs het beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht beëindigen, ontvangen op het einde van het schooljaar een getuigschrift gelijkwaardig met het getuigschrift van basisonderwijs.
Leerlingen die het eerste leerjaar van de tweede graad of beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht beëindigen (= oriënteringsattest A of B), ontvangen het getuigschrift van de eerste graad van het secundair onderwijs.
10.4. TWEEDE GRAADDe tweede graad bestaat uit het eerste en het tweede leerjaar van de tweede graad in het A.S.O., T.S.O., K.S.O. en B.S.O. Deze laatste noemt men onderwijsvormen.
Het oriënteringsattest A wordt in al deze leerjaren en onderwijsvormen uitgereikt als de leerling het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten.
In al deze leerjaren en onderwijsvormen krijgt de leerling een oriënteringsattest B als hij het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten, behalve in bepaalde onderwijsvormen/studierichtingen.
De school geeft de leerling een oriënteringsattest C als de leerling hetzij het leerjaar heeft beëindigd doch niet met vrucht, hetzij het leerjaar, de onderwijsvorm en de studierichting slechts gedurende een gedeelte van het schooljaar in de betrokken onderwijsinstelling heeft gevolgd. Aan regelmatige leerlingen die in de loop van het schooljaar worden uitgeschreven omdat ze zijn overleden, moet de school geen C-attest uitreiken. De school kan kiezen om geen studiebewijs af te leveren of een document te geven waarin de verworven bekwaamheden van de leerling staan (model is vrij te kiezen).
Leerlingen die het eerste en het tweede leerjaar van de tweede graad met vrucht hebben beëindigd, ontvangen het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs.
10.5. DERDE GRAADDe derde graad bestaat uit het eerste en het tweede leerjaar van de derde graad in het A.S.O., T.S.O., K.S.O. en B.S.O. Daarnaast bestaat er in verschillende onderwijsvormen een derde leerjaar van de derde graad. In het A.S.O. en K.S.O. is dit ingericht onder de vorm van een voorbereidend jaar op het hoger onderwijs en in het B.S.O. kan dit wel of niet ingericht zijn onder de vorm van een specialisatiejaar (het derde leerjaar van de derde graad B.S.O. dat niet is ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar kan voor het laatst in schooljaar 2013-2014 worden georganiseerd) . Ten slotte
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
175
zijn er Se-n-Se’s van de derde graad T.S.O. en K.S.O.
In het eerste leerjaar van de derde graad A.S.O., T.S.O., K.S.O. en B.S.O. krijgen leerlingen die het leerjaar met vrucht hebben beëindigd en tot het volgend leerjaar mogen worden toegelaten een oriënteringsattest A.
Een oriënteringsattest B wordt enkel uitgereikt in het eerste leerjaar van de derde graad T.S.O. Dit attest wordt gegeven als de leerling het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten, behalve in de onderwijsvorm technisch secundair onderwijs. Zo kunnen leerlingen nog overstappen naar het B.S.O., dit kan wenselijk zijn aangezien er veel studiegebieden zowel in het T.S.O. als in het B.S.O. terugkomen.
Een oriënteringsattest C wordt gegeven aan leerlingen die hetzij het leerjaar (of de Se-n-Se) hebben beëindigd doch niet met vrucht, hetzij het leerjaar en de onderwijsvorm slechts gedurende een gedeelte van het schooljaar in de betrokken onderwijsinstelling heeft gevolgd. Het attest wordt in alle structuuronderdelen worden uitgereikt, behalve in het derde leerjaar van de derde graad A.S.O. en K.S.O. Aan regelmatige leerlingen die in de loop van het schooljaar worden uitgeschreven omdat ze zijn overleden, moet de school geen C-attest uitreiken. De school kan kiezen om geen studiebewijs af te leveren of een document te geven waarin de verworven bekwaamheden van de leerling staan (model is vrij te kiezen).
Het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs wordt uitgereikt aan leerlingen die het tweede leerjaar van de derde graad B.S.O. met vrucht beëindigen.
De leerling die houder is van het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs én het eerste en het tweede leerjaar van de derde graad van het A.S.O., T.S.O. of K.S.O. met vrucht heeft beëindigd, krijgt een diploma van secundair onderwijs. Het diploma wordt ook afgeleverd aan de leerling die het derde leerjaar van de derde graad B.S.O. (al dan niet ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar) met vrucht beëindigt en houder is van het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (de leerling moet uiteraard voordien al het eerste leerjaar van de derde graad en het tweede leerjaar van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs met vrucht hebben beëindigd).
In het derde leerjaar van de derde graad B.S.O. ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar krijgt de leerling die het leerjaar met vrucht heeft beëindigd, maar niet in aanmerking komt voor een diploma van secundair onderwijs (bijvoorbeeld als de leerling al een diploma heeft), het studiegetuigschrift van het derde leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs, ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
176
Leerlingen die het derde leerjaar van de derde graad A.S.O. of K.S.O. geheel of ten dele hebben gevolgd, krijgen een attest van regelmatige lesbijwoning.
Het certificaat van een opleiding secundair-na-secundair (Se-n-Se) wordt uitgereikt aan de leerling die een Se-n-Se van de derde graad T.S.O. of K.S.O. met vrucht heeft beëindigd.
In elke studierichting van het tweede en derde leerjaar van de derde graad waar de delibererende klassenraad beslist dat de betrokken leerling voldaan heeft voor het programma bedrijfsbeheer, ontvangt de leerling het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer.
10.6. MODULAIR BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS
Sinds 1 september 2000 wordt er geëxperimenteerd met modulair onderwijs in het voltijds secundair onderwijs. Bedoeling van dit experiment is o.a. te komen tot een meer gekwalificeerde uitstroom, leertrajecten flexibeler maken en te zorgen voor tussentijdse succesbelevingen bij de leerlingen. Ook de uitreiking van de studiebewijzen verloopt iets anders binnen het modulair onderwijs.
In het modulair onderwijs kan de studiebekrachtiging op elk tijdstip van het schooljaar plaatsvinden. De eigenheid van het modulair onderwijs maakt immers dat het moment waarop de leerling in aanmerking komt voor studiebekrachtiging niet altijd samenvalt met het einde van het schooljaar. Van het in het lineair onderwijssysteem gehanteerd principe dat alle studiebewijzen worden uitgereikt én gedateerd op 30 juni, wordt dan ook in het modulair onderwijs afgestapt.
Hieronder vindt u een overzicht van de mogelijke studiebewijzen en de voorwaarden binnen het modulair onderwijs en in welke gevallen deze worden gegeven. Andere studiebewijzen kunnen niet worden uitgereikt.
Het attest van verworven competenties wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een module van een opleiding niet met vrucht heeft gevolgd. Bij het einde van de gebruikelijke studieduur krijgt een regelmatige leerling waarvoor de module over een dubbele studieduur wordt gespreid ook dit attest. Het attest vermeldt die competenties die de jongere wel heeft bereikt.
Een regelmatige leerling die een module van een opleiding met vrucht heeft gevolgd, ontvangt een deelcertificaat.
Een regelmatige leerling die een opleiding met vrucht heeft gevolgd, ontvangt een certificaat.
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
177
Het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de regelmatige leerling die ten minste twee schooljaren secundair onderwijs heeft gevolgd en door de delibererende klassenraad als geslaagd voor de tweede graad wordt beschouwd, wat enerzijds het bereiken van de eindtermen van de tweede graad van het beroepssecundair onderwijs en anderzijds het met vrucht gevolgd hebben van de beroepsgerichte vorming impliceert.
Het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de regelmatige leerling die ten minste vier schooljaren secundair onderwijs heeft gevolgd en door de delibererende klassenraad als geslaagd voor het tweede leerjaar van de derde graad wordt beschouwd, wat enerzijds het bereiken van de eindtermen van de eerste twee leerjaren van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs en anderzijds het met vrucht gevolgd hebben van de beroepsgerichte vorming impliceert.
Regelmatige leerlingen die niet in aanmerking komen voor een diploma van secundair onderwijs, krijgen een studiegetuigschrift van het derde leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs, ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar wanneer zij ten minste vijf schooljaren secundair onderwijs hebben gevolgd en door de delibererende klassenraad als geslaagd voor het derde leerjaar van de derde graad wordt beschouwd, wat enerzijds het bereiken van de eindtermen van het derde leerjaar van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs en anderzijds het met vrucht gevolgd hebben van de beroepsgerichte vorming impliceert.
Het diploma van secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de regelmatige leerling die na het behalen van het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs ten minste drie schooljaren secundair onderwijs heeft gevolgd en door de delibererende klassenraad als geslaagd voor de derde graad wordt beschouwd, wat enerzijds het bereiken van de eindtermen van het derde leerjaar van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs en anderzijds het met vrucht gevolgd hebben van de beroepsgerichte vorming impliceert.
Het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wordt in het modulair onderwijs enkel uitgereikt aan regelmatige leerlingen die, met uitzondering van de eerste graad, ten minste vier schooljaren secundair onderwijs hebben gevolgd. Uiteraard moeten deze leerlingen voldoen aan de voorwaarden in de federale wet- en regelgeving inzake de basiskennis van het bedrijfsbeheer.
10.7. OPLEIDING HBO VERPLEEGKUNDE
Voor de opleiding verpleegkunde geldt de bijzondere regeling dat de studiebekrachtiging steeds plaats vindt hetzij op 31 januari, hetzij op 30 juni, tenzij een deelcertificaat wordt uitgereikt na uitgestelde eindbeslissing wanneer de effectieve uitreikdatum wordt vermeld. De opleiding HBO verpleegkunde heeft een modulaire structuur. Hieronder vindt u een overzicht van de studiebewijzen die in de
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
178
opleiding HBO verpleegkunde kunnen worden uitgereikt en de voorwaarden die hieraan zijn verbonden.
Een cursist die een module van de opleiding verpleegkunde met vrucht heeft gevolgd, ontvangt een deelcertificaat.
Het diploma van secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de cursist die houder is van het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs en door de delibererende klassenraad als geslaagd voor het hoger beroepsonderwijs wordt beschouwd, wat het geslaagd zijn voor alle modules van de opleiding verpleegkunde impliceert.
Het diploma van gegradueerde wordt uitgereikt aan een cursist die geslaagd is voor alle modules van de opleiding verpleegkunde en dus houder is van de deelcertificaten van alle modules van die opleiding.
Het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wordt in de opleiding verpleegkunde enkel uitgereikt aan cursisten die, met uitzondering van de eerste graad, ten minste vier schooljaren secundair onderwijs (ook hoger beroepsonderwijs mag hieronder worden verstaan) hebben gevolgd. Uiteraard moeten deze cursisten voldoen aan de voorwaarden in de federale wet- en regelgeving inzake de basiskennis van het bedrijfsbeheer.
Het decreet van 12 juli 2013 betreffende de versterking van het HBO in Vlaanderen bepaalt dat vanaf het schooljaar 2014-2015 de HBO-opleiding verpleegkunde gezamenlijk wordt ingericht door één of meer scholen voor voltijds secundair onderwijs en één hogeschool met professionele bachelor verpleegkunde.
Voor de opleidingen van het hoger beroepsonderwijs wordt er geen model van het diploma meer ter beschikking gesteld. De samenwerkingsverbanden kunnen vrij de opmaak van het diploma bepalen.
Bij het diploma wordt een diplomasupplement uitgereikt. Het diplomasupplement bestaat uit 2 delen: een inleiding en individuele informatie volgens een gestandaardiseerd model. Beide zijn opgemaakt volgens het model van de Europese Commissie, de Raad van Europa en UNESCO/CEPES.
Meer informatie over deze studiebewijzen, vindt u in omzendbrief SO/2008/04 (http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13995). Het diploma en het bijbehorende diplomasupplement worden opgesteld in het Nederlands, maar worden op verzoek van de cursist door de instelling in kwestie ook eenmalig en kosteloos afgeleverd in het Engels. Het diploma van gegradueerde wordt in het Engels vertaald als associate degree.
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
179
10.8. VERLOREN OF VERNIETIGDE STUDIEBEWIJZEN
In geval, naar verklaring, authentieke studiebewijzen werden verloren of vernietigd, is er de mogelijkheid om een vervangend attest op te maken. De verschillende modellen zijn terug te vinden op de formulierenwebsite:http://www.ond.vlaanderen.be/formulieren/lijstperrubriek.asp?rubr=249
We kennen 3 verschillende categorieën: de gehomologeerde studiebewijzen, de studiebewijzen die door het departement werden afgestempeld en de studiebewijzen uitgereikt vanaf 1994-1995.
10.8.1. GEHOMOLOGEERDE STUDIEBEWIJZEN UITGEREIKT VÓÓR SCHOOLJAAR 1994-1995
Hierbij vindt u een overzicht van de uitgereikte gehomologeerde studiebewijzen:
A.S.O.:
- getuigschrift van lager secundair onderwijs (na het 3de leerjaar): vanaf 1964-1965 t.e.m. 1990-1991;
- getuigschrift van hoger middelbaar onderwijs (na het 6de leerjaar): t.e.m. 1974-1975;- getuigschrift van hoger secundair onderwijs (na het 6de leerjaar): vanaf 1975-1976 t.e.m.
1990-1991;- diploma van secundair onderwijs (na het 6de leerjaar): vanaf 1991-1992 t.e.m. 1993-1994;- bekwaamheidsdiploma dat toegang verleent tot het hoger onderwijs: van 1964-1965 t.e.m.
1990-1991.
T.S.O.:
- getuigschrift van lager secundair onderwijs (na het 3de leerjaar): vanaf 1964-1965 t.e.m. 1990-1991;
- diploma van de hogere secundaire technische school (na het 6de leerjaar): vanaf 1964-1965 t.e.m. 1974-1975;
- getuigschrift van hoger secundair onderwijs (na het 6de leerjaar): vanaf 1975-1976 t.e.m. 1990-1991;
- diploma van secundair onderwijs (na het 6de leerjaar): vanaf 1991-1992 t.e.m.1993-1994;
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
180
- bekwaamheidsdiploma dat toegang verleent tot het hoger onderwijs: van 1975-1976 t.e.m.1990-1991.
B.S.O.:
- getuigschrift van lager secundair onderwijs (na het 4de leerjaar): vanaf 1984-1985 t.e.m. 1990-1991;
- getuigschrift van hoger secundair onderwijs (na het 7de leerjaar): vanaf 1987-1988 t.e.m. 1990-1991;
- diploma van secundair onderwijs (na het 7de leerjaar): vanaf 1991-1992 t.e.m. 1993-1994.
Een vervangend attest voor een gehomologeerd studiebewijs kan door AgODi afgeleverd worden aangezien de archieven van de homologatiecommissie zich hier bevinden. Hiervoor wordt best contact opgenomen met het schoolbeheerteam. Bij de aanvraag van een vervangend attest van een gehomologeerd studiebewijs worden de volgende gegevens meegedeeld:
- persoonsgegevens: naam, geboortedatum en adres;- de naam en het adres van de school;- het schooljaar waarin het studiebewijs werd behaald;- het niveau: lager of hoger secundair onderwijs;- de onderwijsvorm: ASO, BSO, KSO of TSO;- de studierichting.
10.8.2. GESTEMPELDE STUDIEBEWIJZEN UITGEREIKT VÓÓR SCHOOLJAAR 1994-1995
De studiebewijzen uitgereikt in het secundair onderwijs die niet werden gehomologeerd, werden op het departement onderwijs gecontroleerd en afgestempeld. Uitzondering hierop is het “Aanvullend getuigschrift over de kennis van bedrijfsbeheer” dat niet naar het departement moest gestuurd worden.
De vervangende attesten voor deze gestempelde studiebewijzen moeten door AgODi afgestempeld worden. Dergelijke attesten moeten door de betrokken school opgemaakt worden en ter goedkeuring voorgelegd worden samen met een kopie van het afgestempelde proces-verbaal. Ook de studiebewijzen verpleging en kinderverzorging bv. gebrevetteerd verpleegkundige en ziekenhuisassistent, vormen hierop een uitzondering. Enkel de attesten ter vervanging van verloren studieattesten of- getuigschriften van kinderverzorging BSO moeten aan onze diensten worden voorgelegd.
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
181
Vervangende attesten voor studiebewijzen verpleging en kinderverzorging voor 1991 worden overgemaakt aan:
Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en LeefmilieuDienst Gezondheidsberoepen Victor Hortaplein 40, bus 101060 BrusselTel: 02/524 97 [email protected]
Vervangende attesten voor studiebewijzen verpleging en kinderverzorging na 1991 t.e.m. 1994-1995 worden overgemaakt aan:
Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en GezinVlaams Agentschap Zorg en GezondheidAfdeling Residentiële en Gespecialiseerde Zorgt.a.v. Mevr. Kathleen VerleysenKoning Albert II-laan 35, bus 331030 BrusselTel. 02 553 36 45
10.8.3. STUDIEBEWIJZEN UITGEREIKT VANAF 1994-1995
Vanaf het schooljaar 1994-1995 werd aan de erkende, gesubsidieerde en gefinancierde scholen het recht toegekend om van rechtswege geldige diploma's en andere studiebewijzen uit te reiken. De scholen dienen voor de studiebewijzen uitgereikt na 30 juni 1994 zelf de vervangende attesten af te leveren. Hierop vormen de studiebewijzen verpleging en kinderverzorging een uitzondering. De scholen kunnen hiervoor slechts vervangende attesten afleveren indien het werd behaald vanaf het schooljaar 1995-1996.
Bij naamsverandering kunnen betrokkenen vragen om hun origineel studiebewijs te vervangen. Ze kunnen dit aan de school vragen of aan AgODi. In deze gevallen wordt er een nieuw origineel studiebewijs afgeleverd en wordt het oorspronkelijke studiebewijs terug ingeleverd. Om hiervan gebruik te kunnen maken, is een bewijs van naamsverandering vereist.
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
182
10.9. SPECIFIEKE BEPALINGEN ROND STUDIEBEKRACHTIGING IN VEILIGHEIDSOPLEIDINGEN
De studiebekrachtiging van de Se-n-Se opleiding Integrale veiligheid TSO bevat volgende onderdelen:- certificaat van een opleiding secundair-na-secundair (Se-n-Se);- algemeen bekwaamheidsattest bewakingsagent (model wordt rechtstreeks aan de secundaire
school bezorgd);- attest voetbalsteward (door de secundaire school vrij te bepalen model);- attest divisiechef (door de secundaire school vrij te bepalen model);- brevet bedrijfseerstehulpverlening (door en onder de verantwoordelijkheid van de instantie of
persoon die daartoe door de FOD WASO is gelegitimeerd, toegekend bv. het Rode Kruis Vlaanderen);
- certificaat “Brandwacht” (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend);
- certificaat "Ploeglid eerste interventie" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend);
- certificaat "Nijverheidshelper" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend);
- certificaat voor brandweermodule III "Levensreddende handelingen" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend);
- slaagattesten van de selectieproeven betreffende de ingangsexamens voor de opleiding van politie-inspecteur en politieagent (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de politieschool toegekend).
De studiebekrachtiging van de opleiding Veiligheidsberoepen specialisatiejaar BSO bevat volgende onderdelen:
- diploma van secundair onderwijs (of studiegetuigschrift);- algemeen bekwaamheidsattest bewakingsagent (model wordt rechtstreeks aan de secundaire
school bezorgd);- attest voetbalsteward (door de secundaire school vrij te bepalen model);- attest gemeenschapswacht (door de secundaire school vrij te bepalen model);- brevet bedrijfseerstehulpverlening (door en onder de verantwoordelijkheid van de instantie of
persoon die daartoe door de FOD WASO is gelegitimeerd, toegekend bv. het Rode Kruis Vlaanderen).
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
183
De studiebekrachtiging is het resultaat van evaluatie van de regelmatige leerlingen. In de veiligheidsopleidingen moet daarbij, omwille van hun uitzonderlijk karakter, met de volgende principes rekening worden gehouden:
Elk van de hierboven vermelde attesten kan slechts toegekend worden (voor zover de toekenningsbevoegdheid bij de secundaire school ligt) indien de leerling voldaan heeft voor alle onderdelen die op dat attest betrekking hebben; m.a.w. er is geen mogelijkheid tot deliberatie bij een of meer onvoldoendes voor die onderdelen. Deze bepaling is inherent aan de "licentie" die de school van de betrokken beroepssectoren en de FOD binnenlandse zaken heeft verkregen om tot attestering over te gaan. De leerling behaalt dus ofwel geen, ofwel enkele, ofwel alle attesten die aan zijn opleiding zijn verbonden.
Het toekennen van het certificaat, diploma of studiegetuigschrift, naargelang van het geval, verloopt volgens de geëigende regels die binnen het secundair onderwijs gelden, d.w.z. een leerling is geslaagd indien hij in voldoende mate de leerplandoelstellingen heeft bereikt. Dit betekent dat er mogelijkheid is tot deliberatie bij een of meer onvoldoendes voor onderdelen.
Dit betekent dat het behalen van een certificaat, diploma of studiegetuigschrift niet noodzakelijk inhoudt dat betrokkene alle attesten heeft verworven en dat het behalen van alle attesten op zich geen garantie is voor het verwerven van een certificaat, diploma of studiegetuigschrift.
In de notulen van de delibererende klassenraad worden ook de beslissingen ten aanzien van de diverse attesten vermeld (indien de school bevoegd is deze toe te kennen). Op het proces-verbaal van de eindbeslissingen worden alle effectief behaalde attesten weergegeven (dus ook als de school niet bevoegd is). Wanneer de beslissing om een of andere reden is uitgesteld, worden alle op dat moment behaalde attesten op 30 juni (31 januari voor een Se-n-Se die op die datum eindigt) al op het proces-verbaal vermeld. Alle studiebewijzen worden dan enkel vermeld op het addendum.
Het in beroep gaan tegen eindbeslissingen blijft beperkt tot een uitgereikt oriënteringsattest C; de niet-toekenning van een van de hierboven vermelde attesten is niet voor beroepsprocedure vatbaar.
Personen die niet tot het personeel van de school behoren kunnen, ambtshalve, slechts raadgevend deel uitmaken van de klassenraden (bijv. instructeur politieschool).
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
184
Alle scholen voor voltijds secundair onderwijs doen een zending studiebewijzen. Dit kan gebeuren vanaf 1 juli tot 15 juli. Deze zending gebeurt op het moment dat een studiebewijs wordt uitgereikt (voor Se-n-Se en het modulair onderwijs kan dit op een ander moment dan 30/06).De informatie uit deze zending wordt zowel gebruikt om het studieverloop van de individuele leerling in kaart te brengen en te verifiëren als om een beeld te krijgen van de gekwalificeerde uitstroom. Op basis hiervan kunnen aanvullende beleidsmaatregelen genomen worden. Daarnaast zullen deze gegevens doorgegeven worden aan de Leer- en Ervaringsbewijzendatabank (LED). Deze databank verzamelt alle studiebewijzen in Vlaanderen. De gegevens in deze databank krijgen dezelfde waarde als de op papier uitgereikte studiebewijzen. Het is dus zeer belangrijk om voldoende aandacht te schenken aan de zending studiebewijzen.In deze zending worden alle leerlingen opgenomen die in de loop van het schooljaar een studiebewijs verkregen hebben of zullen verkrijgen.
10.10. ONTHAALONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS
Bij het beëindigen van de volledige effectieve periode dat de anderstalige nieuwkomer het onthaaljaar als regelmatige leerling heeft gevolgd, krijgt hij een attest van regelmatige lesbijwoning in het onthaaljaar. Dit attest geeft recht op vrijstelling van de inburgeringsplicht in het kader van het Vlaams inburgerings- en integratiebeleid.
Het moment waarop een anderstalige nieuwkomer het attest van regelmatige lesbijwoning verkrijgt én kan doorstromen naar vervolgonderwijs, hangt dus samen met zijn eigen individueel traject. Dit komt er op neer dat de leerling doorstroomt naar het vervolgonderwijs:
- ofwel in de loop van het schooljaar waarin met het onthaaljaar is gestart;- ofwel na voltooiing van het schooljaar waarin met het onthaaljaar is gestart;- ofwel in de loop van het (tweede aansluitende) schooljaar waarin – na verkregen afwijking -
het onthaaljaar werd gevolgd;- ofwel na voltooiing van het (tweede aansluitende) schooljaar waarin – na verkregen afwijking
- het onthaaljaar werd gevolgd.
U vindt het model voor dit attest terug als bijlage bij omzendbrief SO 75 (http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13123).
Hoo
fdst
uk: S
tudi
ebew
ijzen
185
U gebruikt dit model enkel in de bovenstaande gevallen. Als een leerling het schooljaar beëindigt in het onthaaljaar, maar nog geen advies krijgt om door te stromen naar het vervolgonderwijs, dan kan de school een eigen attest uitreiken (niet volgens het model). Een dergelijk attest zal de leerling evenwel geen recht geven op vrijstelling van de inburgeringsplicht.
De klassenraad van het onthaaljaar formuleert ook een advies met betrekking tot de doorstroom van de leerling naar vervolgonderwijs.
11.LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
11.1. ALGEMEEN
Op 12 maart 2014 werd het M-decreet goedgekeurd in de plenaire vergadering van het Vlaams parlement. ‘M’ staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Vlaanderen is momenteel koploper in het aantal leerlingen dat school loopt in het buitengewoon onderwijs. Sinds 2008 is een nieuw wettelijk kader opgebouwd dat het recht vooropstelt van leerlingen met een beperking op redelijke aanpassingen in het gewoon onderwijs:
- Het decreet voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid (2008)- De goedkeuring door de Belgische overheden van het VN-verdrag inzake rechten van
personen met een handicap (2009) - Het nieuwe M-decreet (2014)
Er is bewust gekozen voor een geleidelijke invoering van de maatregelen vanaf het schooljaar 2015-2016.
Er komen ook begeleidende maatregelen:- Vanaf 1 september 2014 zet het samenwerkingsverband van netgebonden pedagogische
begeleidingsdiensten (SNPB vzw) 70 extra competentiebegeleiders in om samen met de 470 reguliere begeleiders de scholen en leerkrachten te begeleiden.
- Er start ook een inclusienetwerk waar alle ouders en scholen bij kunnen aankloppen met specifieke vragen over inclusieve trajecten.
- De nascholing op initiatief van de overheid zal tijdens de schooljaren 2015-2016 en 2016-2017 in het teken staan van inclusief onderwijs.
De verwachting is, dat door de maatregelen minder kinderen naar het buitengewoon onderwijs zullen
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
186
gaan. De middelen die daardoor vrijkomen, worden opnieuw ingezet voor de ondersteuning van leerlingen met specifieke behoeften. De expertise in de scholen voor buitengewoon onderwijs moet op die manier gedeeld worden met het brede onderwijsveld.
Het volledige decreet vind je op http://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2013-2014/g2290-7.pdf. Toelichting bij het decreet vind je in de memorie van toelichting: http://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2013-2014/g2290-7.pdf (p3 en volgende).
De ingangsdatum van het decreet is 1/1/2015 voor inschrijvingen die betrekking hebben op het schooljaar 2015-2016. Sommige zaken gaan vroeger in. In dat geval staat de ingangsdatum expliciet vermeld in de tekst.
11.2. STRUCTUUR EN ORGANISATIE VAN HET BUITENGEWOON ONDERWIJS
11.2.1. BASISAANBOD
Het buitengewoon basisonderwijs type 1 en type 8 en het buitengewoon secundair onderwijs opleidingsvorm 3, type 1 worden vervangen door een ‘basisaanbod’ buitengewoon onderwijs. Een leerling kan hiernaar georiënteerd worden op basis van een analyse van de onderwijsbehoeften in plaats van een medische classificatie. De leerlingen die bij de inwerkingtreding van het decreet met een inschrijvingsverslag voor type 1 of 8 in het buitengewoon onderwijs ingeschreven waren, worden gelijkgesteld met leerlingen met een inschrijvingsverslag voor het type basisaanbod tot ze hun onderwijsniveau (bao of so) hebben afgerond. Dit geldt ook voor de inschrijvingen in de internaten buitengewoon onderwijs van het GO!.Op het einde van de opleidingsfase9 volgt een evaluatie van de inschrijving in het basisaanbod. Een eventuele verlenging kan en is afhankelijk van de evaluatie. Het CLB moet de verlenging van een verblijf in het basisaanbod formeel bevestigen.
11.2.2. ANDERE ONDERWIJSTYPES
De definities van de andere onderwijstypes worden geactualiseerd. Er is hierbij vooral aandacht voor
9 De tweede fase in opleidingsvorm 3. Bestaat uit tenminste 2 schooljaren.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
187
een betere diagnostiek.
Type basisaanbod : voor jongeren met specifieke onderwijsbehoeften voor wie het
gemeenschappelijk curriculum met redelijke aanpassingen niet haalbaar is in een school voor
gewoon onderwijs. Dit type vervangt vanaf september 2015 geleidelijk het type 1.
Type 1 : voor jongeren met een licht mentale handicap (in afbouw)
Type 2 : voor jongeren met een verstandelijke beperking
Type 3 : voor jongeren met een emotionele of gedragsstoornis, maar zonder verstandelijke
beperking
Type 4 : voor jongeren met een motorische beperking
Type 5 : voor jongeren in een ziekenhuis, een preventorium of een residentiële setting
Type 6 : voor jongeren met een visuele beperking
Type 7 : voor jongeren met een auditieve beperking of een spraak- of taalstoornis
Type 9 : voor jongeren met een autismespectrumstoornis, maar zonder verstandelijke
beperking
11.2.3. GELEIDELIJKE INSTROOM
Het aanbod binnen het buitengewoon secundair onderwijs ziet er binnen een zestal schooljaren als volgt uit:
T basisaanbod
T2 T3 T4 T5 T6 T7 T9
OV1 NVT X X X NVT X X XOV2 NVT X X X NVT X X XOV3 X NVT X X NVT X X XOV4 NVT NVT X X X X X X
Er komt een geleidelijke invoering van deze nieuwe structuur vanaf 2015-2016: zo zal er een geleidelijke uitstroom zijn van leerlingen met oude inschrijvingsverslagen buitengewoon onderwijs. Op die manier zal opleidingsvorm 3, type 1, nog minstens vijf schooljaren blijven bestaan en krijgt men een geleidelijke nieuwe instroom van leerlingen voor het basisaanbod gedurende een minimum van vijf schooljaren in opleidingsvorm 3. Tegelijkertijd wordt jaar na jaar type 9 ingevoegd en krijgt men een geleidelijke nieuwe instroom van leerlingen met een verslag voor type 9 gedurende vijf à zes schooljaren (afhankelijk van de duur van de opleidingsvorm).
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
188
11.2.4. OPLEIDINGSVORMEN
Opleidingsvorm 1 is gericht op maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar in ondersteuning voorzien is. De einddoelstelling kan ook “arbeidsdeelname in een omgeving waar ondersteuning voorzien wordt” zijn. Dit is in een aantal scholen met opleidingsvorm 1 momenteel reeds de realiteit. In deze opleidingsvorm kunnen leerlingen stages of sociaal maatschappelijke trainingen volgen. Op het einde van de opleiding krijgt de leerling een attest.Opleidingsvorm 2 is gericht op maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar ondersteuning voorzien is en op tewerkstelling in een werkomgeving waar in ondersteuning voorzien is. Leerlingen krijgen eveneens de mogelijkheid om het laatste jaar van de tweede fase een stage te volgen onder een alternerende vorm van stage en vorming op school op weekbasis. Op het einde van de tweede fase krijgen de leerlingen een attest.
In opledingsvorm 3 krijgt de klassenraad de mogelijkheid om in de integratiefase vóór het einde van het schooljaar het getuigschrift van alternerende beroepsopleiding uit te reiken (vanaf 1/4/2014). Dit kan als de leerling tewerkgesteld kan worden en voorafgaand aan deze tewerkstelling drie vierde van de reguliere vorming heeft gevolgd (900 uur). Er komt een versoepeling om een bijkomende kwalificatie te krijgen voor een opleiding binnen zelfde samenhangend geheel (Nog niet van toepassing. Het BVR dat hier uitvoering moet aan geven is er nog niet!).De mogelijkheid bestaat om na de opleidingsfase een studiebekrachtiging uit te reiken.
Scholen van opleidingsvorm 4 (die geen ziekenhuisschool zijn) kunnen het volledige bestaande studieaanbod van het gewoon secundair onderwijs inrichten, maar geen onthaalonderwijs, geen secundair-na-secundair (Se-n-Se) en geen hoger beroepsonderwijs (hbo) verpleegkunde.
11.3. TOELATINGSVOORWAARDEN EN ZORGCONTINUÜM
11.3.1. HET ZORGCONTINUÜM
Het zorgcontinuüm zoals beschreven in het M-decreet bestaat uit 3 fasen: De brede basiszorg: Vanuit een visie stimuleert de school de ontwikkeling van alle leerlingen
en probeert problemen van leerlingen te voorkomen door een krachtige leeromgeving aan te bieden, de leerlingen systematisch op te volgen en actief te werken aan het verminderen van risicofactoren en aan het versterken van beschermende factoren.
Verhoogde zorg: de school voorziet extra zorg onder de vorm van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen, afgestemd op de specifieke
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
189
onderwijsbehoeften van bepaalde leerlingen, en voorafgaand aan de fase van uitbreiding van zorg.
Uitbreiding van zorg: de school zet de maatregelen uit de fase van verhoogde zorg verder en het CLB start een proces van handelingsgerichte diagnostiek op. Het CLB richt zich daarbij op een uitgebreide analyse van de onderwijs- en opvoedingsbehoeften van de leerling en op de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht(en) en ouders. Het CLB formuleert adviezen voor het optimaliseren van het proces van afstemming van het onderwijs- en opvoedingsaanbod op de zorgvraag van de leerling. Het CLB bepaalt in samenspraak met de school en de ouders welke bijkomende inzet van middelen, hulp of expertise nodig is. Dit kan zowel voor de school zijn als voor de leerling.
11.3.2. INSCHRIJVING BUITENGEWOON ONDERWIJS
Vóór een leerling kan ingeschreven worden in het buitengewoon onderwijs moet de school voor gewoon onderwijs een aantal stappen zetten:
de fasen van het zorgcontinuüm doorlopen; aantonen of de aanpassingen om leerlingen in het gemeenschappelijk curriculum te kunnen
blijven meenemen ofwel disproportioneel, ofwel onvoldoende zijn en er nood is aan een individueel aangepast curriculum;
De school is verplicht om redelijke aanpassingen te doen, waaronder het inzetten van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen (STICORDI).
De onderwijsbehoeften moeten op basis van een sociaal model van handicap in kaart gebracht worden, een verwijzing kan niet louter op basis van een GOK-kenmerk van een leerling. Daarnaast moet voor een inschrijving in OV 4 aangetoond worden dat de inzet van paramedisch personeel noodzakelijk is en dat aanpassingen om het gemeenschappelijk curriculum10 te kunnen volgen in een gewone school disproportioneel11 zijn.
10 Gemeenschappelijk curriculum: de goedgekeurde leerplannen die ten minste herkenbaar de doelen bevatten
die noodzakelijk zijn om de eindtermen te bereiken of de ontwikkelingsdoelen na te streven en de
schoolgebonden planning voor het nastreven van de leergebiedoverschrijdende of vakoverschrijdende
eindtermen en ontwikkelingsdoelen
11 disproportionaliteit/disproportioneel: onredelijkheid van aanpassingen aangetoond na een proces van
afweging met toepassing van de criteria als vermeld in artikel 2, §2 en §3, van het Protocol van 19 juli 2007
betreffende het begrip redelijke aanpassingen in België krachtens de wet van 25 februari 2003 ter bestrijding
van discriminatie en tot wijziging van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor
gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
190
11.3.3. VERSLAG DAT TOEGA NG GEEFT TOT BUITENGEWOON ONDERWIJS
Het is de opdracht van het CLB om de scholen te ondersteunen bij het doen van gepaste en redelijke aanpassingen door de handelingsgerichte diagnostiek en de principes van handelingsgericht werken 12toe te passen. Het CLB is verantwoordelijk voor het afleveren van een verslag dat toegang geeft tot het buitengewoon onderwijs. Andere instanties zijn hier niet meer voor bevoegd.Voor leerlingen die al ingeschreven zijn in het buitengewoon onderwijs moeten pas nieuwe verslagen opgemaakt worden, wanneer de leerling van onderwijsniveau (bao of so) of van type verandert. In het kader van de kwaliteitscontrole op de diagnostische praktijk van de CLB’s zal een bijkomende opdracht gegeven worden aan onderwijsinspecteurs.In het basisaanbod moet er op het einde van de opleidingsfase een evaluatie van de inschrijving gebeuren. Een verlenging kan, maar is afhankelijk van een evaluatie. Het CLB moet de verlenging van een verblijf in het basisaanbod formeel bevestigen. Wanneer de klassenraad en het CLB wel van mening zijn dat het gewoon onderwijs opnieuw gevolgd kan worden, dan moeten ze de beslissing nemen in overleg met de school voor gewoon onderwijs waar de leerling zich zal inschrijven en het begeleidende CLB van die school. Het CLB kan een verslag ook opheffen, wanneer voor een bepaalde leerling niet meer voldaan is aan de voorwaarden. Die opheffing is steeds met het oog op het volgende schooljaar.
11.4. GON/ION
11.4.1. GON
Meer informatie over GON vindt u in de omzendbrief GD/2003/05 van 11/09/2003.
Het geïntegreerd onderwijs is een samenwerking tussen het gefinancierd/gesubsidieerd gewoon en buitengewoon onderwijs. Het is bedoeld om jongeren met een handicap en/of leer- en opvoedingsmoeilijkheden tijdelijk of permanent, gedeeltelijk of volledig de lessen of activiteiten te laten volgen in een school voor gewoon onderwijs met hulp vanuit het buitengewoon onderwijs.De school voor buitengewoon onderwijs krijgt hiervoor aanvullende lestijden en/of aanvullende uren
12 Handelingsgericht werken: meer info op
http://www.prodiagnostiek.be/w_denkkaders_handelingsgericht_werken.php
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
191
(het GON-pakket). Via het werkingsbudget wordt een integratietoelage toegekend.
Het geïntegreerd onderwijs kan georganiseerd worden op niveau kleuter-, lager-, secundair en hoger onderwijs, met uitzondering van het universitair onderwijs. Het hoger beroepsonderwijs, ingericht door instellingen voor voltijds secundair onderwijs, wordt vanaf 2010-2011 als hoger onderwijs gezien, waar dit tot nu toe niet het geval was voor de 4e graad BSO. D.w.z. dat de leerlingen van de opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs opnieuw recht kunnen hebben op GON-begeleiding.
GON-begeleiding is niet mogelijk aan de universiteit. Er geldt wel een overgangsmaatregel voor leerlingen die in een academische hogeschoolopleiding ingeschreven zijn die werd overgedragen naar de universiteit.
11.4.1.1. TOELATING
- De leerlingen die geïntegreerd onderwijs volgen moeten voldoen aan de toelatings- en overgangsvoorwaarden die gelden in het gewoon onderwijs (zie BaO/2001/10 van 10/08/2001 en SO 64 van 25/06/1999).
- De GON-leerling moet in het bezit zijn van een gemotiveerd verslag voor toegang tot het geïntegreerd onderwijs (verder ‘gemotiveerd verslag’) of van een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs (verder het ‘verslag’).
- De GON-leerlingen die voldoen aan de criteria van het type basisaanbod moeten, om in aanmerking te kunnen komen voor GON-ondersteuning, het voorafgaande schooljaar minstens negen maanden voltijds, in het desbetreffende type, buitengewoon onderwijs gevolgd hebben. “In het desbetreffende type” betekent het type basisaanbod, type 1 of type 8. “Buitengewoon onderwijs” betekent voor het secundair onderwijs zowel buitengewoon basisonderwijs als buitengewoon secundair onderwijs.
Voor leerlingen type 3 vervalt in het M-decreet de voorwaarde om 9 maanden in het buitengewoon onderwijs te hebben gezeten. Met de uitvoering werd echter beslist om op dit moment enkel GON-eenheden toe te kennen aan type 3-leerlingen die wel aan deze voorwaarde voldoen.
11.4.1.2. HET GEMOTIVEERD VERSLAG
Het ‘gemotiveerd verslag’ vervangt het inschrijvingsverslag (attest en protocol) en het
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
192
integratieplan. De verschillende CLB-netten hebben netoverschrijdend en in overleg met de onderwijskoepels, de onderwijsinspectie en het kabinet en de administratie Onderwijs hiervoor een sjabloon en schrijfwijzer ontwikkeld.
Het ‘gemotiveerd verslag’ bevat ten minste de volgende gegevens:
1° de synthese van het handelingsgericht diagnostisch traject dat voor de leerling werd doorlopen (fase van uitbreiding van zorg) met ten minste de volgende elementen:•een beschrijving van de onderwijsbehoeften en sterktes van de leerling;•een beschrijving van de ondersteuningsbehoeften van de ouders die samengaan met de onderwijsbehoeften van de leerling;•een beschrijving van de ondersteuningsbehoeften van het schoolteam die samengaan met de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling en die de school voor gewoon onderwijs formuleert in overleg met de leerling, de ouders, het schoolteam en het CLB;•een beschrijving van de maatregelen, met inbegrip van de compenserende of dispenserende maatregelen die voor de leerling al genomen zijn of nodig zijn; •de motivering dat de ondersteuning in het kader van het geïntegreerd onderwijs, in combinatie met compenserende of dispenserende maatregelen, nodig en voldoende geacht wordt om de leerling het gemeenschappelijk curriculum te laten volgen;
2° dat de leerling voldoet aan de criteria van een van de types voor buitengewoon onderwijs, met uitzondering van het type 5. Het CLB houdt de gegevens die de classificerende diagnose onderbouwen bij in het multidisciplinair dossier van de leerling. Voor de definities van de types verwijzen we naar artikel 10 van het decreet basisonderwijs of artikel 259 van de Codex Secundair Onderwijs;
3° dat bij oriëntering naar het type basisaanbod de leerling ten minste 9 maanden voltijds buitengewoon onderwijs in het betreffende type heeft gevolgd, onmiddellijk voorafgaand aan zijn toelating tot het geïntegreerd onderwijs. Een verblijf in type 1 of 8 wordt beschouwd als een verblijf in type basisaanbod. Voor de toelating tot geïntegreerd secundair onderwijs is een verblijf van ten minste 9 maanden in voltijds buitengewoon basisonderwijs type 1 of 8 ook geldig;
4° een beschrijving van de aard van de ondersteuning die de school voor buitengewoon onderwijs zal bieden op school-, leraar- of leerlingniveau als antwoord op de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften, in termen van algemene of handicap-specifieke expertise die geboden zal worden;
5° een beschrijving van eventuele ondersteuning door onderwijsexterne diensten;
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
193
6° een beschrijving van de aard van de integratie;
7° de identificatiegegevens van de leerling, de ouders, de school gewoon onderwijs, het CLB van de school voor gewoon onderwijs dat het ‘gemotiveerd verslag’ opmaakt en van de school voor buitengewoon onderwijs. Deze partijen bevestigen hun engagement via een handtekening. Wanneer de ouders het ‘gemotiveerd verslag’ niet ondertekenen kan de GON-ondersteuning niet leerlinggericht, maar wel school-, leraar- of lerarenteam-gericht ingezet worden;
8° de datum van ondertekening en de ingangsdatum van het ‘gemotiveerd verslag’. De ingangsdatum kan zich niet situeren voor de datum van ondertekening. De GON-lestijden/lesuren- en uren worden voor een volledig schooljaar, dus vanaf 1 september, toegekend.
Een diagnose op zich bepaalt niet of er een ‘gemotiveerd verslag’ komt of niet, wel de onderwijsbehoeften van een leerling. Diagnostiek van externen is niet het startpunt om te bepalen of er sprake moet zijn van een ‘gemotiveerd verslag’ maar situeert zich eerder naar het einde toe van het handelingsgericht traject dat met alle betrokkenen werd gelopen. Deze manier van werken kan niet onmiddellijk gerealiseerd zijn, scholen en centra voor leerlingenbegeleiding krijgen de nodige tijd om zich deze werkwijze eigen te maken.
Wanneer voor een leerling die nog over een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs of over een ‘verslag’ voor toegang tot buitengewoon onderwijs beschikt, een ‘gemotiveerd verslag’ wordt opgemaakt dan vervalt het (inschrijvings-)verslag.
Bij wijziging van het onderwijsniveau, van het type, van de aard van de integratie of van de aard en ernst van de handicap, wordt een nieuw ‘gemotiveerd verslag’ opgesteld.
Het M-decreet maakt een onderscheid tussen leerlingen met een ‘gemotiveerd verslag’ en leerlingen met een ‘verslag’. Voordien beschikten beide groepen over hetzelfde administratief document, nl. het inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs. Leerlingen met een ‘gemotiveerd verslag’ komen in aanmerking voor GON-ondersteuning. Om leerlingen met een ‘verslag’ die ingeschreven worden of ingeschreven blijven in een school voor gewoon onderwijs hun ondersteuning te continueren, komen deze leerlingen op dezelfde wijze als leerlingen met een ‘gemotiveerd verslag’ in aanmerking voor GON-ondersteuning. Dit betekent niet dat voor deze leerlingen bijkomend een ‘gemotiveerd verslag’ moet gemaakt worden, hun ‘verslag’ volstaat.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
194
11.4.1.3. ERNST VAN DE HANDICAP
Indien de leerling voldoet aan de criteria voor type 4, 6 of 7 moet ook de ernst van de handicap aangegeven worden.
In geval van type 4 betekent “ernstige” handicap: een handicap ten gevolge van een neuro-motorische stoornis sinds de geboorte, na ziekte of na ongeval (o.a. hersenverlamming, post traumatisch letsel), of syndromen of ziektes die een beenderige, musculaire of gewricht- aandoening veroorzaken (o.a. arthrogryposis multiplex congenita, ernstige kinderreuma), een spierziekte of spina-bifida, voor zover die handicap een zeer ernstige beperking in het schrijf- of spraakmotorisch functioneren veroorzaakt.
In geval van type 6 betekent “ernstige” handicap: een gezichtsscherpte, na optische correctie, van maximaal één tiende voor elk oog, en/of aangewezen zijn op brailleschrift.
In geval van type 7 betekent “ernstige” handicap: een gemiddeld hoorverlies van minstens 90 dB aan beide oren bepaald volgens de Fletcher-index en niet meer bereiken dan 40% foneemdiscriminatie in spraakaudiometrie, dat alles afgenomen zonder hoorapparatuur.
Matige handicap wordt omschreven als 'een handicap lichter dan een ernstige'.
Om te toetsen of voldaan is aan de kwalificatie ‘matig’ of ‘ernstig’ moet er medische informatie aangeleverd zijn.
Het toekennen van de kwalificatie ‘matig’/’ernstig’ in kader van GON-ondersteuning is een beslissing die finaal door het CLB grondig onderbouwd en genomen wordt en waarvoor het bijgevolg een zekere beoordelingsmarge krijgt.
Om af te wijken van de strikte criteria bij ‘ernstig’ zijn er twee voorwaarden: Medische informatie moet beschikbaar zijn; Afwijking van de criteria moet grondig onderbouwd en gemotiveerd worden.
Vooral voor CVI stelden zich op dit punt problemen. Het bieden van marge heeft niet als bedoeling om elke leerling met CVI als ‘ernstig’ te gaan beschouwen. Bovendien spelen ook de onderwijsbehoeften nog een rol naast de medische problematiek.
In geval een leerling al GON-leerling was onder de kwalificatie “matige handicap” geeft de opmaak van een ‘gemotiveerd verslag’ of van een ‘verslag’ binnen hetzelfde type en met behoud van de
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
195
kwalificatie “matige handicap” geen aanleiding tot opnieuw 2 jaar ondersteuning met 2 begeleidingseenheden.
11.4.1.4. AARD VAN DE INTEGRATIE
Bij de beschrijving van de aard van integratie wordt rekening gehouden met de volgende mogelijkheden:
1° Volledige en gedeeltelijke integratie.
Bij volledige integratie volgt de leerling alle lessen en activiteiten in het gewoon onderwijs.Bij de gedeeltelijke integratie volgt de leerling minstens twee halve dagen per week gewoon onderwijs. Bij gedeeltelijke integratie worden het aantal lestijden/lesuren en de gevolgde leervakken en activiteiten in de gewone school vermeld.
2° Permanente of tijdelijke integratie.
Men spreekt van permanente integratie wanneer de leerling ten minste vanaf 1 oktober tot en met 30 juni de lessen in het gewoon onderwijs volgt. De integratie is tijdelijk wanneer dit niet het geval is.
11.4.1.5. GON HOGER ONDERWIJS
Om toegelaten te worden tot het geïntegreerd hoger onderwijs moet de student vanaf het academiejaar 2016-2017:
1° voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het hoger onderwijs;
2° beschikken over een ‘gemotiveerd verslag’, waaruit blijkt dat de student reeds geïntegreerd secundair onderwijs of buitengewoon secundair onderwijs van opleidingsvorm 4 heeft gevolgd en waarin een analyse gemaakt wordt van de remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen en andere redelijke aanpassingen, nodig om de student met functiebeperkingen toe te laten een hoger onderwijscurriculum te doorlopen. De student moet ook voldoen aan de criteria van de types 3, 4, 6, 7 of 9 van buitengewoon secundair onderwijs.
Een student die reeds voor het academiejaar 2015-2016 toegelaten werd tot het geïntegreerd hoger onderwijs op basis van een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs blijft GON-student onder dezelfde voorwaarden als voor het M-decreet (overgangsmaatregel). Er wordt pas een ‘gemotiveerd verslag’ opgemaakt bij wijziging
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
196
van aard en ernst van de functiebeperking in 2016-2017. Indien er een wijziging nodig is in functie van het academiejaar 2015-2016, blijft het CLB bevoegd voor die wijziging.
De studentenbegeleidingsdiensten zullen bevoegd worden voor het opmaken van deze ‘gemotiveerde verslagen’ nadat de Vlaamse Regering de inhoud en de specifieke modaliteiten voor de opmaak van het ‘gemotiveerd verslag’ in het hoger onderwijs heeft bepaald.
Vermits er in het academiejaar 2015-2016 nog geen ‘gemotiveerde verslagen’ voor het hoger onderwijs beschikbaar zullen zijn, is er een overgangsmaatregel uitgewerkt, nl. als een leerling geïntegreerd secundair onderwijs of buitengewoon secundair onderwijs van opleidingsvorm 4 heeft gevolgd, dan kan die student, op basis van een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs, toegelaten worden tot het geïntegreerd hoger onderwijs. Hij moet nog wel voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het hoger onderwijs.
Op het inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs van opleidingsvorm 4 van de leerlingen die les hebben gevolgd in het buitengewoon secundair onderwijs van opleidingsvorm 4 moet de kwalificatie matig/ernstig door het CLB voor het academiejaar 2015-2016 toegevoegd worden in geval van de types 4, 6 en 7. Indien er een typewijziging nodig is in functie van het academiejaar 2015-2016, blijft het CLB bevoegd voor die wijziging.
Leerlingen met volledig tijdelijke GON in het secundair onderwijs worden niet beschouwd als leerlingen die reeds “geïntegreerd secundair onderwijs” kregen.
11.4.1.6. GON-ONDERSTEUNING
De GON-ondersteuning bestaat uit:
a) Een financiële tegemoetkoming onder de vorm van een integratietoelage. Hiermee worden o.a. de verplaatsingen van de personeelsleden van het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs betaald.
b) Een GON-pakket voor het aanstellen van de GON-begeleiders wordt toegekend aan de school voor buitengewoon onderwijs. Het GON-pakket wordt besteed aan begeleiding van leerkrachten (collegiale consultatie) en/of begeleiding van de leerlingen en/of de ouders in het gewoon onderwijs….
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
197
Voor de berekening van de GON-ondersteuning (eenheden en integratietoelage) worden de regelmatige leerlingen van het geïntegreerd onderwijs in aanmerking genomen op de eerste schooldag van de maand oktober van het lopende schooljaar.
Voor het schooljaar 2015-2016 wordt de GON-ondersteuning (d.w.z. de GON-lestijden/lesuren en uren) op niveau van elke dienstverlenende GON-school buitengewoon onderwijs bevroren op het niveau van het schooljaar 2014-20156. Concreet komt dit er op neer dat de scholen voor buitengewoon onderwijs dezelfde GON-lestijden/lesuren en uren toegekend krijgen als deze die ze kregen in het schooljaar 2014-2015 (dienstbrief GON schooljaar 2015-2016 = dienstbrief GON schooljaar 2014-2015).
11.4.1.7. STUDIEBEKRACHTIGING
Volledig, permanente GON-leerlingen volgen het gemeenschappelijk curriculum dus gelden voor de studiebekrachtiging dezelfde bepalingen als voor de andere leerlingen van de school voor gewoon onderwijs, rekening houdend met het gelijkwaardig verklaarde programma. Voor de volledig tijdelijk geïntegreerde leerlingen geldt dit ook, voor zover ze tot het einde van het schooljaar in het gewoon onderwijs blijven.
11.4.2. ION
Meer informatie over ION vindt u in de omzendbrief NO/2008/05 van 22/07/2008 en in het besluit van de Vlaamse Regering van 12/12/2003.
De volledige en permanente integratie van leerlingen met een verstandelijke beperking in het gewoon lager of secundair onderwijs kan ondersteund worden door een school voor buitengewoon onderwijs type 2. De leerling moet in het bezit zijn van een verslag (= attest en protocol) dat hen toelaat tot het buitengewoon onderwijs type 2. Om als regelmatige leerling beschouwd te worden moeten ION-leerlingen: 1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het eerste leerjaar van de eerste graad;2) het leerprogramma dat voor de leerling individueel bepaald is door de klassenraad werkelijk en
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
198
regelmatig volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid.De leerlingen moeten volledig en permanent geïntegreerd zijn in het gewoon lager of het gewoon secundair onderwijs. Het ingevulde aanvraagformulier, bijlage 1 bij de Omzendbrief NO/2008/05 van 22/07/2008 wordt door de begeleidende BO-school verstuurd naar het Agentschap voor Onderwijsdiensten, SBT BuSO t.a.v. Nele Vanvaerenbergh.
Aan deze leerlingen, die een individueel aangepast curriculum volgen (basisvorming, eindtermen ... gelden in onderhavig geval niet), worden jaarlijks attesten van verworven bekwaamheden uitgereikt. Deze leerlingen komen in principe niet in aanmerking voor de gewone studiebekrachtiging. In heel uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat een ION-leerling toch het gemeenschappelijke curriculum met succes gevolgd heeft. ION-leerlingen kunnen uitzonderlijk toch een regulier studiebewijs krijgen. De inspectie gaat na of leerplandoelen behaald worden. Een model van een attest van verworven bekwaamheden voor ION-leerlingen vindt u als bijlage 16 bij de Omzendbrief SO 64 van 25/06/1999 via deze link http://edulex.vlaanderen.be/edulex/ozb/4483.doc.
Hoo
fdst
uk: L
eerli
ngen
met
spec
ifiek
e on
derw
ijsbe
hoef
ten
199
12. DEFINITIES
Een aantal definities van begrippen uit het voltijds secundair onderwijs:
A-stroom: Leerlingen van de eerste graad die in het eerste leerjaar A en het 2e leerjaar van de1e graad zitten.
antwoord toereikend (controle op de inschrijvingen): Ofwel hebben we deze leerlingen teruggevonden in de bestanden met ingeschreven leerlingen ofwel hebben we een antwoord ontvangen van ouders of gemeenten waaruit blijkt dat de leerlingen aan de leerplicht voldoet.
antwoord niet toereikend (controle op de leerplicht): Deze leerlingen hebben we noch teruggevonden in onze bestanden, noch hebben wij van ouders of gemeente een antwoord ontvangen waaruit blijkt dat de leerlingen aan de leerplicht voldoen.
B-stroom: Leerlingen van de 1e graad die in het 1e leerjaar B en het BVLJ zitten.
code B: Registratiecode voor problematische afwezigheden.
code T: Registratiecode voor afwezigheden ten gevolge van een tijdelijke of definitieve uitsluiting.
deeltijds beroepssecundair onderwijs: Het onderwijs dat minder weken per jaar of minder lesuren per week omvat dan bepaald voor het voltijds secundair onderwijs (zie definitie voltijds secundair onderwijs).
huisonderwijs: Onderwijs dat verstrekt wordt aan leerplichtigen van wie de personen die het ouderlijk gezag uitoefenen of in rechte of in feite de minderjarige leerling onder hun bewaring hebben, beslist hebben zelf dit onderwijs te organiseren en te bekostigen. Het huisonderwijs moet aan twee minimumeisen voldoen: enerzijds moet het gericht zijn op de ontplooiing van de volledige persoonlijkheid en de talenten van de jongere en op de voorbereiding op een actief leven als volwassene; anderzijds moet het het respect voor de grondrechten van de mens en voor de culturele waarden van de jongere zelf en van anderen bevorderen; andere inhoudelijke voorwaarden worden niet opgelegd. Huisonderwijs kan hetzij individueel gegeven worden (individueel huisonderwijs) hetzij in een organisatie of instelling al dan niet gebaseerd op een zekere rechtsvorm (collectief huisonderwijs). De wettelijke, decretale en reglementaire bepalingen maken geen onderscheid tussen verschillende vormen van huisonderwijs.
laattijdige inschrijving: Binnen het bestek van dit rapport wordt hiermee de term bedoeld zoals gebruikt in de procedure in- en uitschrijvingen, namelijk ‘een inschrijving na 1 oktober’. Dat komt doordat de opvolging van de in- en uitschrijvingen start vanaf 1 oktober. In een bredere context echter is elke inschrijving na de eerste schooldag een laattijdige inschrijving.
Hoo
fdst
uk: D
efin
ities
200
leerplichtcontrole (controle op de inschrijvingen): Controle uitgevoerd door het Agentschap voor Onderwijsdiensten, waarbij wordt bekeken of alle leerplichtige kinderen, woonachtig in het Vlaams Gewest, ook daadwerkelijk aan de leerplicht voldoen.
nationaliteit: Hiermee bedoelen we de nationaliteit zoals geregistreerd in het rijksregister. Personen met de Belgische nationaliteit beschouwen we als Belgen, personen die niet de Belgische nationaliteit hebben beschouwen we als vreemdelingen of niet-Belgen. Bij de Belgen kunnen we een onderscheid maken tussen autochtone Belgen (personen die als Belg geboren zijn) en allochtone of Nieuwe Belgen (personen die niet als Belg geboren zijn).
onderwijsniveau: Indeling van het leerplichtonderwijs in kleuteronderwijs, lager onderwijs en secundair onderwijs.
onderwijsvormen (opdeling in de 2e en 3e graad secundair onderwijs): Het algemeen secundair onderwijs, het beroepssecundair onderwijs, het kunstsecundair onderwijs en het technisch secundair onderwijs.
onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het secundair onderwijs (OKAN): Dit onderwijs heeft tot doel Nederlandsonkundige leerlingen, die onlangs in België zijn aangekomen, op te vangen, zo snel mogelijk Nederlands te leren en hen te integreren in de onderwijsvorm en studierichting die het nauwst aansluit bij de individuele capaciteiten van deze anderstalige nieuwkomer. Het onthaalonderwijs bevat daarom eerst een onthaaljaar, waarbij de leerling gedurende een schooljaar intensief Nederlands (minimum 28u/week) krijgt. Na het onthaaljaar worden deze leerlingen verder ondersteund, begeleid en opgevolgd.
opleidingsvorm: Op het niveau van het buitengewoon secundair onderwijs, de algemene aarden de doelstelling van het verstrekte onderwijs. Volgende opleidingsvormen kunnen worden ingericht volgens het type van buitengewoon onderwijs en volgens de mogelijkheden van de leerlingen:• het buitengewoon secundair onderwijs tot sociale aanpassing (OV 1);• het buitengewoon secundair onderwijs tot sociale aanpassing en arbeidsgeschiktmaking(OV 2);• het buitengewoon secundair beroepsonderwijs (OV 3);• het secundair algemeen, technisch, kunst- en beroepsonderwijs met doorstromingsafdeling of met kwalificatieafdeling (OV 4).
problematische afwezigheid: Een afwezigheid waarvoor ofwel geen, ofwel laattijdig een geldige verantwoording (medisch attest, briefje ouders…) werd ingediend.
regelmatige leerling: (algemeen) Leerling die voldoet aan de toelatingsvoorwaarden en die het geheel van de vorming van het leerjaar waarvoor hij is ingeschreven werkelijk en regelmatig volgt voor de hele duur van het schooljaar, behalve in geval van gewettigde afwezigheid. Een regelmatige leerling komt in aanmerking voor financiering/subsidiëring, schoolbevolkingsnormen en voor het behalen van een officieel studiebewijs.
schoolse vertraging: Het niet meer op leeftijd zitten van een leerling in het betrokken leerjaar. Uitgedrukt in aantal jaren is dat de vertraging die een leerling oploopt ten opzichte van de groep leerlingen van hetzelfde geboortejaar. Wie ouder is dan de ‘normale’ leeftijd om in een bepaald leerjaar te zitten heeft schoolse vertraging.
studiegebied: Een groep van structuuronderdelen op basis van een inhoudelijke verwantschap en, in het technisch en beroepssecundair onderwijs, eveneens op basis van een behoefte aan eenzelfde
Hoo
fdst
uk: D
efin
ities
201
onderwijsinfrastructuur en een uitweg naar eenzelfde beroepssector. De meerderheid van de studiegebieden zijn TSO- en BSO-overschrijdend.
Syntra: Opleidingsnetwerk voor zelfstandige ondernemers in Vlaanderen, gesubsidieerd door de overheid. Hun aanbod omvat opleiding, vorming en begeleiding. Binnen het Syntra-aanbod situeren de opleidingsprogramma’s zich in de leertijd, ook wel middenstandsopleiding of leercontract genoemd.
Thuislozen: Onder thuislozen worden de leerlingen verstaan die tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen zijn door een gezin of persoon, een voorziening of sociale dienst, vermeld in de gecoördineerde decreten van 4 april 1990 inzake bijzondere jeugdbijstand en in de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, met uitzondering van de internaten, gefinancierd of gesubsidieerd door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Time-out: Methode waarbij jongeren tijdelijk uit het secundair onderwijs worden genomen met de bedoeling hen opnieuw in het secundair onderwijs op te nemen. De jongeren die daarvoor in aanmerking komen, zijn jongeren bij wie schooluitval dreigt en voor wie de school en het CLB zelf al een maximum aan begeleidingsinspanningen hebben geleverd om de probleemsituatie te kenteren, maar die zodanig met problemen geconfronteerd worden dat interventie van buitenaf noodzakelijk is. De doelstelling van Time-out is enerzijds het reïntegreren van de jongere in de bestaande onderwijsvoorzieningen, bij voorkeur in de school en de onderwijsvorm of studierichting waar de jongere ingeschreven was, behalve als in het belang van de jongere andere keuzes wenselijk zijn. Anderzijds heeft time-out tot doel bij de scholen veranderingsstrategieën te stimuleren die schooluitval moeten voorkomen.
trekkende bevolking: De binnenschippers, de kermis- en circusexploitanten en -artiesten en de woonwagenbewoners bedoeld in artikel 2, 3°, van het decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden.
voltijds engagement: Combinatie van leren en werkplekleren voor de leerlingen van het DBSO en de leertijd. De combinatie van beide componenten bedraagt minimaal 28 uur per week. De component leren kan worden ingevuld via het DBSO of via de theoretische vorming binnen de leertijd. De invulling van de component werkplekleren is afhankelijk van de invulling van de component leren. In het DBSO kan de component werkplekleren worden ingevuld via arbeidsdeelname, via een brugproject of via een voortraject. In het DBSO kunnen beide componenten vervangen worden door een persoonlijk ontwikkelingstraject.
voltijds secundair onderwijs: Het onderwijs dat aan regelmatige leerlingen wordt verstrekt gedurende veertig weken per jaar naar rata van ten minste achtentwintig wekelijkse lesuren en rekening houdend met het maximum aantal wekelijkse lesuren vastgesteld in artikel 2 van het koninklijk besluit nr. 2 van 21 augustus 1978 tot vaststelling van het maximale aantal lestijden per week in het voltijds secundair onderwijs.
vrije leerling (secundair onderwijs): Leerling die niet voldoet aan de voorwaarden van regelmatige leerling (zie definitie regelmatige leerling). De inschrijving van een vrije leerling is niet onderworpen aan door de Vlaamse overheid bepaalde normen en omvat dan ook uitsluitend een onderlinge overeenkomst tussen het betrokken schoolbestuur of de schooldirectie en de ouders of de meerderjarige leerling zelf. Een vrije leerling komt noch in aanmerking voor financiering/subsidiëring, schoolbevolkingsnormen noch voor het behalen van een officieel studiebewijs. Een vrije leerling beantwoordt wel aan de bepalingen inzake de leerplicht op voorwaarde dat, zoals een regelmatige leerling, het geheel van de vorming wordt gevolgd.
Hoo
fdst
uk: D
efin
ities
202
vrijstelling van de leerplicht: Voor leerlingen die ten gevolge van een handicap niet in staat zijn om onderwijs te volgen, ook niet onder de vorm van permanent onderwijs aan huis, kan de onderwijsinspectie beslissen om een leerling tijdelijk of permanent vrij te stellen van de leerplicht. Daarnaast hebben ook de jongeren die al een diploma van secundair onderwijs, een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad BSO of een kwalificatiegetuigschrift van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon onderwijs behaalden, een vrijstelling van de leerplicht.
zorgwekkend dossier: Dossier waarbij elke vorm van vrijwillige begeleiding uitgeput is en waarbij er sprake is van totale onwil bij de ouders en/of de leerling.
Gebruikte iconen:
Verwijzing naar meer lectuur
Meer informatie / voorbeeld
Uitzondering of aandachtpunt
Verwijzing naar een zending
Hoo
fdst
uk: D
efin
ities
203
13. TOT SLOTVoor meer informatie kunt u terecht bij uw schoolbeheerteam: Agentschap voor Onderwijsdiensten – AgODi Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/adressen_contactpersonen/adressen.asp
Gewoon SO en DBSO:
Antwerpen: Marleen CALLAERT 02/553 87 29Irène VAN WILDER 02/553 90 05
West-Vlaanderen: Marleen CALLAERT 02/553 87 29 Tamara CHRISTENS 02/553 88 84
Limburg: Veerle MERCKAERT 02/553 87 20Nele VANVAERENBERGH 02/553 87 23
Vlaams-Brabant: Veerle MERCKAERT 02/553 87 20Sylke BESBRUGGE 02/553 87 22
Oost-Vlaanderen: Veerle MERCKAERT 02/553 87 20Ann CORTEBEECK 02/553 87 32Sylke BESBRUGGE 02/553 87 22Irene VAN WILDER 02/553 90 05
Buitengewoon SO: Mieke VAN DE CASTEELE 02/553 87 40Marion DE CLERCQ 02/553 88 86 Sanne VERSMISSEN 02/553 88 72Nele VANVAERENBERGH 02/553 87 23
Hoo
fdst
uk: T
ot sl
ot
204
