om jouw Beelddenker - You&Me Psychologie€¦ · naar klein leggen aan de hand van een foto van je...

thuis en in de klas beter te begrijpen

43 tips

om jouw Beelddenker

Mirjam de Nijs 2017 © www.youmepsychologie.nl 2

Mogelijk heb je weleens gehoord van beelddenken en wil je er graag

meer over weten. Ongeveer 5% van de mensen denkt in beelden. Dit

houdt in dat in een klas al snel 1 of 2 leerlingen beelddenkers zijn.

Beelddenken is nog niet enorm bekend en wordt vaak onderschat.

Ons onderwijs is vooral gericht op taaldenkers waardoor veel

beelddenkers een leerachterstand kunnen krijgen. Zij kunnen het

lesmateriaal niet altijd even goed begrijpen en onthouden. Bijles helpt

niet of nauwelijks, omdat er nog meer schoolwerk op een wijze wordt

aangeboden welke niet aansluit bij de beelddenker.

Mijn missie is om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met

beelddenken. Hoe meer ouders, leerkrachten en professionals op de

hoogte zijn van beelddenken, hoe eerder het wordt (h)erkend. En

hierdoor zal de beelddenker veel minder snel tegen problemen

aanlopen.

Maak niet de fout zoals velen om er geen aandacht aan

te besteden en gebruik deze tips thuis, in de klas en bij

het begeleiden van kinderen.

http://www.youmepsychologie.nl/


Beelddenken bestaat niet

Veel mensen hebben nog nooit van beelddenken gehoord of geloven

niet in beelddenken. Toch is het wetenschappelijk bewezen dat ieder

mens op zijn eigen manier leert en ook een voorkeur heeft voor een

bepaalde manier van leren. De een leert door te doen, de ander leert

door te luisteren, weer een ander leert door het te zien en na te doen.

Zo zie je maar, je kunt er niet vanuit gaan dat ieder kind op dezelfde

manier leert en dus ook maar met het aangeboden leermateriaal

overweg kan.

Erfelijk

Beelddenken is erfelijk. Ben jij als ouder een beelddenker of is de opa

of oma van jouw kind een beelddenker? Grote kans dat een van jouw

kinderen ook een beelddenker is.

Secundaire denkproces rond 5 à 6 jaar

De meeste kinderen gaan rond het 5e, 6e levensjaar over op het

secundaire denkproces en de kinderen die voorkeur blijven houden

voor het primair denkproces zijn beelddenkers. Het primaire

denkproces is wanneer informatie als eerst rechts binnenkomt. Dit zie

je bij een baby erg goed. Een baby ontwikkelt zich en leert namelijk via

plaatjes, geluiden, bewegingen, klanken, muziek en kleuren; de

zintuigen. Gaandeweg praten de ouders tegen het kind en leert het

kind praten. Rond het 5e, 6e levensjaar stapt het kind over naar het

talige denken. Dit heet het secundaire denkproces. En dus verplaatst

de informatieverwerking zich naar de linkerhersenhelft. Dit gebeurt

dus niet bij beelddenkers.



Screening

Helaas is er nog geen diagnostisch instrument om beelddenker vast te

stellen. Wel is er de Plaatjestest voor kinderen vanaf 5 à 6 jaar om in

te schatten of je kind mogelijk een beelddenker is. Ook is er speciaal

een vragenlijst gemaakt voor kinderen van de leeftijd van 12 jaar en

ouder.

Positieve eigenschappen

Beelddenkers hebben enorm veel positieve eigenschappen zoals

creatief, fantasierijk, sterk ruimtelijk inzicht, gevoelig, goed

ritmegevoel. Beelddenkers kunnen goede leidinggevende zijn. Ook zijn

ze oplossingsgericht, echte doorzetters en vaak vol energie en

enthousiasme. En als je geen navigatiesysteem hebt...Beelddenkers

zijn hele goede kaartlezers.

Sensitief en beelddenken

(Hoog) Sensitief & beelddenken gaan hand in hand. Niet heel gek als

je bedenkt dat de beelddenker een sterk ontwikkelde

rechterhersenhelft heeft waar ook voornamelijk het gevoel wordt

verwerkt. Alle prikkels komen extra sterk binnen waardoor de

beelddenker dus enorm veel moet verwerken. Vermoeiend!

Leerproblemen door Beelddenken

Beelddenkers lopen vaak tegen leerproblemen aan. Bij spelling en

rekenen moet de goede klank aan het goede cijfer teken gekoppeld

worden. Dit is voor beelddenkers erg moeilijk, omdat er moeilijk een

beeld bij te vormen is. Daarnaast worden er bij spelling geen

woordbeelden onthouden door beelddenkers, wat het vinden van de

juiste spelling erg lastig maakt.



Pas als de woorden of sommen gevisualiseerd zijn en er eventueel een

associatie of beleving bij bedacht is, kunnen ze onthouden worden.

TIP voor thuis en in de klas: maak bij het woord fiets een plaatje van

een fiets met de f in de stuurstang...of een vogel met een v als vleugels

(Sessie 1: beelddenk training).

Leren door te doen en te ervaren

Beelddenkers leren juist door te doen, te ervaren met de zintuigen.

Neem ze mee naar educatieve films, musea, NEMO in Amsterdam, de

kinderboerderij. Spelenderwijs leren werkt het best. Wanneer je dit

ook toepast in jouw wijze van onderwijzen sluit de methode bij alle

kinderen aan, ook de beelddenkers. Leer de kinderen blokjes van groot

naar klein leggen aan de hand van een foto van je eigen leerlingen die

van groot naar klein staan. Maak het speels, tastbaar, levendig en stap

ook uit je eigen comfortzone.

Moeite met lezen

Ook kunnen beelddenkers moeite hebben met lezen. Om goed te

kunnen lezen moeten je linker- en rechterhersenhelft goed

samenwerken. De linkerhelft helpt jou om te begrijpen wat er staat

(woorden, volgorde, informatie opbouwen) en de rechterkant helpt

jou om de letters te zien, herkennen en benoemen (vorm, ruimtelijk

inzicht).

Je snapt wel dat als je vooral met je rechterhersenhelft denkt en links

niet zo meewerkt, dat lezen erg lastig wordt.



In 3D denken

Stel je voor dat jij in 3D kon denken en dus alles wat je zag kon draaien

en spiegelen. Leuk? Soms wel, maar vaak is het ook enorm lastig!

WAAROM LASTIG? Stel je voor dat je dus alles in je hoofd kan laten

draaien en spiegelen dan zie je dus een b d q p als eenzelfde letter.

Laat het hele alfabet als 1 plaatje opslaan. Dan krijgen de letters een

vaste plek en een vaste vorm met een daaraan gekoppelde klank. Dit

is Top-Down leren, wat de beelddenker dus enorm helpt.

Plannen en Organiseren

Beelddenkers hebben moeite met plannen en organiseren. Je kunt

hen helpen door overzicht te creëren door middel van een planbord of

door een schema te maken met blokken waardoor ze zien hoe de tijd

is ingedeeld op een dag. Slapen, school, spelen, huiswerk, sport enz.

Weinig tijdsbesef

De beelddenker heeft weinig tot geen tijdsbesef wat voor stress en

onzekerheid kan zorgen. Ze hebben geen idee of ze de sommen wel af

kunnen krijgen in de gestelde tijd.

TIP: Zorg daarom als leerkracht voor succeservaringen. Stel een timer

in (time-timer) en spreek af welke rijtjes het kind af moet hebben, zet

er een streep onder. Geef het kind wat meer tijd, zodat het zichzelf

verbaast dat het zelfs tijd over heeft! En dit kun je natuurlijk ook thuis

doen. Zorg dat het kind succeservaringen opdoet en niet altijd de

laatste van de klas is of te laat klaar is.



Dagindeling, maanden en seizoenen

Niet alleen hebben beelddenkers moeite met klokkijken, ook de

dagindeling, maanden, seizoenen enz. zijn lastig voor hen. Een TIP voor

de leerkracht is dan ook om elke dag in de kring/klas te vragen welke

dag het is vandaag, welke dag het gister was en welke dag het morgen

is. Op deze manier krijgen de kinderen meer grip op de dagen van de

week.

Daarnaast is het ook erg fijn én leuk voor beelddenkers (en andere

kinderen) om de dagen van de week in de klas op te hangen aan de

hand van plaatjes die bij het woord van die dag passen. Zo kun je

ervoor kiezen om de maandag af te beelden met een maan enz. Dit

kun je thuis ook doen, maar dan met zelfgemaakte tekeningen. Deze

werken vaak het best!

Ongeïnteresseerde leerling

Ga eens na of het een beelddenker is. Ja? Desinteresse zie je vaak bij

de beelddenker doordat er vooral auditief lesstof wordt aangeboden.

✅ Probeer eens meer visueel te ondersteunen.

✅ Zelf laten ontdekken door bijvoorbeeld naar buiten te gaan voor de

biologieles, het laten beleven.

✅ Laat het leven. De som 2+3 is lastiger voor een beelddenker dan 2

pennen + 3 pennen. Leg de pennen ook voor zijn neus om het

makkelijker te maken.

✅ Lijkt je beelddenker te dromen? Dan is hij waarschijnlijk jouw

verhaal aan het vertalen naar het zijne.

✅ De plek in de klas is enorm belangrijk. Overleg met je beelddenker

waar het wil zitten, vaak is dit aan de zijkant van de klas, op die manier

heeft hij overzicht over het gehele plaatje. Maar doe het in overleg.



✅ De waarom vraag van de beelddenker. Hij vraagt dit omdat hij eerst

het groter geheel wilt weten, enthousiast erover raakt en dan pas kan

beginnen.

✅ Sommige beelddenkers vinden een koptelefoon fijn, maar doe dit

ook in overleg.

Wiebelen

Kinderen kunnen gaan wiebelen, omdat zij de hersenen even wakker

willen maken. De linkerhersenhelft valt bij kinderen soms stil. Bij

beelddenkers sneller dan bij taaldenkers. Dit heet onderprikkeling.

Daarom zie je dat kinderen vaak gaan wiebelen om de aandacht erbij

te kunnen houden.

Snel afgeleid

Beelddenkers krijgen enorm veel prikkels binnen en daardoor zijn ze

sneller afgeleid.

Niet opletten

Lijkt de beelddenker niet op te letten of staart het naar het plafond?

Dan zal het kind mogelijk zijn overtollige energie kwijt moeten. Net

zoals dat je zelf vast weleens tijdens een bespreking of

telefoongesprek poppetjes te tekenen. Dit is een manier om die

energie kwijt te kunnen waardoor we ons beter kunnen concentreren.

De kinderen hebben het nog niet zo onder controle, maar het is geen

afwijkend gedrag.

Uitstelgedrag

Vaak begint de beelddenker pas met iets wanneer hij eerst (bijna)

zeker weet dat het hem gaat lukken. Zo kan het kind laat leren fietsen,



doordat het nog niet zonder zijwieltjes wil fietsen. Hoge eisen stellen,

zoals het in één keer alles kunnen.

Top-Down leren

Merk je dat je leerling afdwaalt tijdens je uitleg, dat het niet snapt wat

je net hebt uitgelegd? Denk dan eens aan beelddenken. Leg jij alleen

maar iets taligs uit, vanuit de delen werken naar het geheel, dan haakt

de beelddenker af. Probeer het meer visueel te maken, meer laten

leven en enthousiast maken. Ga bijvoorbeeld met een hoofdstuk over

insecten naar buiten om ze te zoeken. Soms is een opgezocht plaatje

op internet al voldoende. Leren door te doen en ervaren!

Helpen met structureren

Belangrijk is dat ouders en leerkrachten goed luisteren naar de

beelddenker. Help hen structureren en rust in het brein te krijgen. Bij

stress lopen beelddenkers namelijk helemaal vast.

Kaderen

Waar wil je naartoe? De beelddenker vindt het moeilijk om te werken

met delen en dit vervolgens tot één geheel te brengen. Zorg dat er een

duidelijk kader is om van delen toch naar het geheel te kunnen

werken. Geef bijvoorbeeld aan dat het thema over de dierentuin gaat,

voordat alle dieren uit de dierentuin apart worden benoemd. Het is

dan al duidelijk voor de beelddenker dat je het uiteindelijk over de

dierentuin gaat hebben.

Vertel wat er gaat gebeuren

Sommige beelddenkers vinden het enorm moeilijk als er

veranderingen plaatsvinden. Houdt hier dan ook rekening mee als

ouders en leerkracht. Kondig bijvoorbeeld aan dat het thema morgen



gaat veranderen in de klas. De beelddenker komt dan niet verschrikt

in de klas de volgende dag, want het was al aangegeven. Structuur is

fijn voor de beelddenker, anders ervaart het school als onvoorspelbaar

en dus niet veilig. Als ouders kun je er ook voor kiezen, wanneer jullie

bijvoorbeeld naar de speeltuin gaan, eerst op een bankje en op een

afstand te kijken wat voor speeltoestellen er zijn, wat voor kinderen er

spelen enz. Op deze manier kan je kind rustig wennen en wanneer het

zich veilig voelt, zal het zeker lekker gaan spelen.

Even een rustmoment

Voor de beelddenker kan het prettig zijn om even een rustmoment te

nemen, zoals tv kijken of een (leuk) boek te lezen.

Samen in gesprek

Een kind is ook een volwaardig mens net als jij en ik. Ga daarom ook

niet boven ze staan. Kinderen zijn niet minder dan volwassenen. Kijk

daarom met ze mee, zoek samen naar oplossingen. Kinderen hebben

vaak oplossingen waar je zelf niet eens bij stil hebt gestaan. Ga met ze

in gesprek en vraag wat ze denken, voelen en ervaren.

Kijk verder dan gedrag

Achter het gedrag zit namelijk vaak een behoefte waar niet aan wordt

voldaan. Ieder kind heeft eigen behoeften waaraan moet worden

voldaan. Namelijk erkenning, autonomie en competentie. Ieder kind

wil erkenning, mag zijn wie het is, maar wil ook zelf beslissingen mogen

nemen. Hoe trots is jouw kind niet als hij/zij zelf hun kleren uit mogen

zoeken, zelf een oplossing vinden voor een probleem. En natuurlijk

competentie, jouw kind moet kunnen zien dat hij/zij competent is,

goed is in bepaalde dingen.



Geduld hebben

Bij beelddenkers komt er enorm veel informatie tegelijk binnen en dus

moet je wel enorm snel kunnen denken. Maar wanneer er zoveel

informatie tegelijk binnenkomt is het moeilijk dit te ordenen. Het is

dan ook moeilijk om tot de juiste informatie te beschikken wanneer zij

bijvoorbeeld iets willen uitleggen. De uitleg wordt enorm lang en de

luisteraar begrijpt er niets meer van.

Veilige omgeving

Iets aanleren gaat het best in een veilige omgeving. Doordat de

beelddenker vaak erg gevoelig is, is de sfeer ontzettend belangrijk.

Help het kind af en toe op weg door goed te luisteren en waar nodig

een stimulerende vraag te stellen.

Stel een vraag en volg je blik

Vraag de ander wat hij of zij heeft gegeten gisteren gegeten. Waar ging

zijn/haar blik naartoe toen diegene aan het nadenken was? Bij een

beelddenker gaat de blik tijdens het nadenken vaak omhoog.

Omhoog: beelden maken of zoeken in het geheugen

Zijkant: geluiden bedenken of zoeken in het geheugen

Beneden: voelen of praten met jezelf

Recht vooruit: kennis die je weet

Testje om beelddenken te snappen

Wil jij jouw beelddenker beter begrijpen? Doe dan eens de volgende

testjes:

1. Pak een willekeurige foto en schrijf allebei op wat je ziet (zonder bij

elkaar te kijken natuurlijk). Kijk daarna wat het verschil is van



waarnemen.

2. Zoek een boek (op niveau) wat je kind nog niet kent. Leg het boek

op de kop voor hem, zodat hij van onder naar boven moet lezen. Kijk

maar eens hoe snel - na even schakelen - hij dat kan! Probeer het zelf

ook even, helemaal als je geen beelddenker bent.

Hoe herken je een beelddenker?

o Denkt, leert, werkt (eigenlijk leeft) visueel

o Denkt in beelden en/of filmpjes

o Leert/werkt vanuit het geheel (topdown)

o Kan details over het hoofd zien

o Heeft het (totaal)overzicht nodig om het te begrijpen

o Heeft vaak herhaling nodig bij mondelinge instructie

o Is gemakkelijk afgeleid

o Krijgt vaak te horen dat hij droomt

o Heeft groot risico op faalangst

o Heeft een groot risico op onderpresteren

o Vergeet niet meer wat eenmaal in zijn hoofd zit

o Haakt bij herhaling vaak af

o Heeft vaak wisselende resultaten

o Kan datgeen wat hij bedenkt moeilijk(er) onder woorden brengen

o Bezit meer kennis dan tot uiting lijkt te komen

o Bekijkt zaken vanuit verschillende perspectieven door het te

visualiseren

o Heeft minder voeling met taal

o Heeft een minder mooi/leesbaar handschrift

o Heeft moeite met onthouden als iets niet/onvoldoende visueel

wordt aangeboden

o Leert en werkt door ervaring en doen

o Heeft afwisseling nodig binnen school, sport, werk etc

o Zal vaker eerst doen en dan denken



o Weet dingen zonder in staat te zijn uit te leggen waarom of hoe

o Herinnert zich wat hij gezien heeft en vergeet wat hij hoorde

o Heeft een grote fantasie (wereld)

o Organiseert op geheel eigen wijze

o Heeft weinig voeling met tijd

o Is van nature een gevoelig persoon

o Is muzikaal, artistiek, creatief en/of mechanisch sterk

o Gebruikt bij het praten vooral beelden en metaforen in plaats van

feiten en cijfers

o Lijkt steeds 'zijwegen' te nemen tijdens het vertellen van een

verhaal

o Heeft vaak moeite om foutloos te schrijven

o Kan de ander het idee geven dat hij chaotisch en onoverzichtelijk

werkt

o Heeft moeite met de juiste woorden te vinden bij zijn/haar uitleg

o Ziet overal mogelijkheden en/of nieuwe ideeën

o Kan moeite hebben om projecten of werk(jes) volledig af te maken

o Kan (extreme) druk/stress ervaren bij vastgelegde processen,

procedures en (sterke) hiërarchische structuren

o Ziet vaak al snel waar iets fout zal lopen maar heeft moeite om kort

en bondig uit te leggen waarom

o Vergeet de tijd wanneer hij/zij totaal op gaat in activiteiten die

hem/haar interesseren

o Vraagt zich continu af waarom iets op een bepaalde manier

gebeurt en ziet daarbij steeds nieuwe/andere mogelijkheden.

o Voelt zich steeds persoonlijk betrokken wanneer er iets in zijn/haar

omgeving gebeurt ook al is hij/zij geen betrokken partij

Natuurlijk is deze lijst 'maar' een indicatie, toch ga je zien dat iemand

met een visuele voorkeur, een beelddenker, het overgrote deel van

deze vragen positief kan beantwoorden.



Voelt zich niet begrepen

Wanneer de beelddenker zich niet begrepen voelt zal hij/zij zich sneller

terugtrekken en minder snel inbreng durven te geven in de groep. Dit

heeft tot gevolg dat hij/zij steeds meer gaat piekeren.

Perfectionisme

Doordat beelddenkers vaak zulke doorzetters zijn vinden zij ook van

zichzelf dat zij direct alles moeten kunnen. Het zijn vaak echte

perfectionisten. Zo ziet het kind in zijn hoofd de uitkomst al, terwijl hij

nog bij het begin moet beginnen. Hij kan dan niet uitleggen aan de

meester hoe hij aan zijn antwoord is gekomen. En dit voelt als falen.

Beelddenker loopt psychisch vast

Op een gegeven moment kan de beelddenker vastlopen in het

gepieker. Dit kan zowel op emotioneel als lichamelijk gebied zijn.

Faalangst, onzekerheid, niets meer durven in te brengen, boosheid,

maar ook buikpijn, hoofdpijn en misselijkheid is vaak te zien bij deze

jonge beelddenkers.

Faalangst ligt op de loer

Een tip om faalangst te voorkomen is dat je bijvoorbeeld vertelt over

hoe je kind, vroeger toen het nog heel klein was, nog niet kon lopen

en dit toch heeft geleerd. Laat hierbij bijvoorbeeld foto’s zien dat je

kind kruipt of nog in de box ligt. Of vertel over je eigen schoolperiode

of de baan die je nu hebt. Ben je daar in één keer gekomen of ook in

stappen?



Faalangsttraining

Merk je dat jouw kind faalangstig is? You&Me Psychologie biedt

faalangsttraining om het zelfvertrouwen weer te versterken.

Beelddenktraining

You&Me Psychologie biedt de training ‘Rechts inhalen!’ aan speciaal

voor de beelddenker.

In de beelddenktraining bekijken we samen op welke gebieden jouw

kind ondersteuning kan gebruiken. Het hoofd opruimen doen we

altijd, want dit helpt iedere beelddenker meer ruimte te krijgen in het

hoofd.

Daarnaast zijn er de volgende sessies mogelijk gericht op: spelling,

lezen, rekenen, redactiesommen, mindmappen, topo en tijdlijnen,

plannen en organiseren, klokkijken, cito toetsen, moderne vreemde

talen (VO/MBO), rekenkundige vakken (VO/MBO), huiswerk plannen

(VO/MBO) en visualiseren.

Heb je vragen of denk je dat ik zeker wat voor jouw kind kan

betekenen? Ik help je graag.

Mail mij: [email protected]

Bel mij: 06 – 55 06 23 36.

Praktijk Hoogerheide:

Ossendrechtseweg 54

Praktijk Bergen op Zoom:

De Melkfabriek Unit 123

Bruinevisstraat 32


mailto:[email protected]

om jouw Beelddenker - You&Me Psychologie€¦ · naar klein leggen aan de hand van een foto van je...

Documents

Transcript of om jouw Beelddenker - You&Me Psychologie€¦ · naar klein leggen aan de hand van een foto van je...