OEFENVRAGEN 1 renaissance Havo4 - Vwo4

Bij De Bespiegeling Havo-boek: trailer blz.16 t/m 19

De term "Renaissance" betekent letterlijk "wedergeboorte". In de 15e en 16e eeuw werd de Oudheid (de klassieke Griekse en Romeinse wereld) een bron van inspiratie. Veel wetenschappers, filosofen en kunstenaars beschouwden de Middeleeuwen als een duistere periode, die overheerst werd door de dwingende macht van de kerk die elke vernieuwing tegenhield.

Vraag 1: leg uit waarom vooral wetenschappers en filosofen de middeleeuwen als een ‘donkere periode’ beschouwen.

Bekijk de studie door Leonardo da Vinci van een Mannelijk model hiernaast op afbeelding 1.Vraag 2: hoe blijkt de wetenschappelijke interesse van Da Vinci uit deze tekening?

afb.1 >

Met de herontdekking van het klassieke erfgoed (daar was de mens de maat van alle dingen) vond inderdaad een soort wedergeboorte plaats. Het begrip "Renaissance" staat dan ook voor de herleving van de menselijke waarden.

Afbeelding 3 is een versierde hoofdletter uit een middeleeuwse boek. Afbeelding 4 is een schilderij van Mantegna uitde renaissance. Het onderwerp op beide afbeeldingen is de Heilige Sebastiaan.Vergelijk afb.3 en 4 hieronder in wijze van afbeelden.Vraag 3: Geef aan hoe de belangrijkstelling voor de mens spreekt uit afbeelding 3 en 4. Vraag 4: hoe denk je dat Heilige Sebastiaan gestorven is? Baseer je antwoord op afbeelding 3 en 4.

afb.3 > afb.4 >

Vraag 5 : Leg uit hoe uit het onderwerp van onderstaand schilderij de belangstelling voor de Klassieken spreekt.

Kunstenaars werkten vaak in opdracht van rijke burgers. In Italie waren een aantal rijke families, zoals de Medici-familie, die kunstenaars opdrachten gaven voor beelden, gebouwen en schilderijen.Vraag 6: Waarom namen rijke burgers de plek in van de kerk als opdrachtgevers?

Afb.5 Botticelli >Geboorte van Venus1483

In de bouwkunst is de renaissance herkenbaar aan Klassieke stijlkenmerken en stijlelementen, soms een kopie vande oude klassieke stijl, vaak een eigen interpretatie.Vraag 7: Wijs tenminste vier Klassieke stijlelementen aan in onderstaand gebouw van afbeelding 6.

Afb.6 >BramanteTempietto1502

Onder invloed van humanisme, ontdekkingsreizen, wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen wordt de aandacht voor de mens als individu groter. Het nieuwe mensbeeld heeft een nieuw type kunstenaar tot gevolg dat zichzelf als scheppende kracht ziet.

Op afbeelding 7 en 8 zijn beeldhouwwerken met als onderwerp ‘Pieta’ te zien. Het werk van afbeelding 7 is anoniem, Het werk van afbeelding 8 uit de renaissance is van Michelangelo.Vraag 8: leg uit waarom de makers van beelden en schilderijen uit de middeleeuwen hun werk zelden signeerden en dat in de renaissance wel gingen doen.

Afb.7 >Pieta, anoniem,gotiek

Afb.8 Pieta Michelangelo

Afb.9 > Boekomslag [romaans], met afbeeldingen uit het leven van de Heilgke Remi

Boven: opwekking van een meisje uit de dodenMidden: de wonderbaarlijke vermenigvuldiging van twee flessenOnder: de doop van Clovis en het wonder

Afb.10 >Deel van een altaarstuk [gotiek]:Jezus staat op uit het graf

Vraag 9 : Leg uit wat een Baptisterium is.De maker heeft verschillende scenes uit het verhaal in één paneel samengebracht.Vraag 10 : benoem twee aspecten van de voorstelling waaraan je het verhaal kunt herkennen.

Vergelijk afbeelding 9, 10 en 11 [zie ook voorgaande slides]Vraag 11: vergelijk de manier waarop ruimte is gesuggereerd in de drie panelen.

< afb.11Ghiberti: offer van Isaac [renaissance], bronzen paneel uit de deur van het Baptisterium, Dom van Florence

Afb 12. Alberti: Sant Andrea in Mantua, 1494

Bekijk op de vorige slide afbeelding 12, de kerk Sant Andrea in Mantua, gebouwd en ontworpen door Alberti in 1494.De kerk vertoont verschillende stijlkenmerken van de renaissance.Vraag 12: Noem vijf van deze stijlkenmerken.

Vraag 13: Breng de maatverhoudingen die in Sant Andrea zijn te zien in verband met de uomo quadrantus op Afbeelding 12 hieronder.

Vraag 14: Verklaar de populariteit van de geschriften van de Romeinse bouwmeester Vitruvius in de vijftiende eeuw.

< Afb.12

Uomo quadrantus ofVitruviusmens doorDa Vinci, ± 1490

.