Oefeningeninwerkwoordspelling Deel1 - Mijn docent Nederlands · 2018. 9. 5. ·...

32
Oefeningen in werkwoordspelling Deel 1 Tien werkbladen (inclusief antwoorden en uitleg) 5 x gemengd 1 x persoonsvorm (t.t.) 1 x persoonsvorm (v.t.) 1 x voltooid deelwoord 1 x persoonsvorm en voltooid deelwoord 1 x leenwoorden Alex Reuneker, 2016 Gespeld, www.gespeld.nl

Transcript of Oefeningeninwerkwoordspelling Deel1 - Mijn docent Nederlands · 2018. 9. 5. ·...

  • Oefeningen in werkwoordspellingDeel 1

    Tien werkbladen (inclusief antwoorden en uitleg)5 x gemengd

    1 x persoonsvorm (t.t.)1 x persoonsvorm (v.t.)1 x voltooid deelwoord

    1 x persoonsvorm en voltooid deelwoord1 x leenwoorden

    Alex Reuneker, 2016Gespeld, www.gespeld.nl

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Inleiding

    Beste leerling,

    Voel jij je weleens onzeker over wat je schrijft? Vraag je je weleens af wanneer je word moetschrijven en wanneer wordt, of waarom je gefacebookt met een t schrijft? Dan is dit boekje voor jou!Om werkwoorden correct te leren spellen, is het namelijk niet alleen belangrijk de regels voor dewerkwoordspelling te leren, maar vooral ook om ermee te oefenen.

    Dit werkboek bevat een aantal oefeningen in werkwoordspelling. De oefeningen gaan over ac-tuele onderwerpen en hebben tussen januari 2015 en februari 2015 op de website Gespeld gestaan.Na het maken van een werkblad kun je met behulp van het bijbehorende antwoordblad controlerenof je het goed hebt gedaan. Per zin wordt steeds het juiste antwoord gegeven en wordt uitgelegdwaarom dat het goede antwoord is, zodat je ervan kunt leren.

    Ik wens je veel succes en plezier met oefenen. Mocht je elke dag willen oefenen en willen le-ren van je resultaten, maak dan een gratis profiel aan op www.gespeld.nl.

    Alex Reuneker (Gespeld)Leiden, januari 2016

    © Alex Reuneker, 2016 i

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 1 (gemengde oefening)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 11.

    1. Geke ...................................... van de nieuwste bioscoopfilms. (houden)

    2. Ze .............................................................. dan ook veel films van het internet. (downloaden)

    3. Downloaden is het binnenhalen van informatie op een computer. ..................................................je bestanden, dan verstuur je juist informatie naar een andere computer. (uploaden)

    4. Heb jij weleens een film .................................................. via iTunes of Netflix? (streamen)

    5. Noodweer ........................................................ grote delen van Zuidoost-Azië. In Maleisië, SriLanka en Thailand zijn tientallen mensen omgekomen. (teisteren)

    6. Minstens 59 mensen in de Filipijnen hebben vorige week het leven........................................................ door de tropische storm Jangmi. (verliezen)

    7. Meer dan 80.000 mensen .................................................. vorige week naar een veilig onderko-men wegens aardverschuivingen en overstromingen. (vluchten, verleden tijd)

    8. De rampenbestrijdingsdienst .............................................................. zulke evacuaties en zorgtervoor dat mensen snel op een veilige plek kunnen komen. (begeleiden)

    9. Op het Rode Plein inMoskou hebbenmensen onlangs ..........................................................................tegen de veroordeling van de anti-corruptieblogger Aleksej Navalny en zijn broer Oleg. (demon-streren)

    10. Na de demonstratie stonden op verschillende activistenwebsites teksten als ‘We hebben het RodePlein ............................................!’ en ‘We laten ons niet beetnemen door de politie!’ (trashen)

    11. De Russische politie was niet blij met de demonstratie. ‘Straks ........................................................je demonstratie in een grote chaos en dan mogen wij het opknappen’, zei een politiecommandanttegen een van de demonstranten. (ontaarden)

    12. ‘...................................... de Navalny’s en demonstreer mee!’, schreeuwde een van de demon-stranten tegen een Russische verslaggever. (redden)

    13. 2014 stond volgens NU.nl in het teken van bekende mannen die zich......................................................... (misdragen, verleden tijd)

    14. Zo heeft vooral Justin Bieber zich niet ........................................................; hij bekogelde het huisvan zijn buurman met eieren en deed mee aan illegale straatraces. (beheersen)

    15. Bieber ........................................................ met zeer hoge snelheid door de straten van Hollywooden voerde gevaarlijke inhaalmanoeuvres uit. (dragracen, verleden tijd)

    16. De entertainmentsites en showprogramma’s hadden het er vorig jaar maar druk mee. Zodra hetnieuws over de ene beroemdheid werd ........................................................, had een andere alweer wat uitgespookt. (vermelden)

    © Alex Reuneker, 2016 1

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 2 (gemengde oefening)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 13.

    1. Drie gemaskerde mannen .............................................................. gisteren de redactie van hetFranse satirische weekblad ‘Charlie Hebdo’. (beschieten, verleden tijd)

    2. De mannen ............................................ een waar bloedbad aan. Twaalf mensen kwamen om.(richten, verleden tijd)

    3. Er is een schok door Frankrijk gegaan en in heel de wereld werd........................................................ met de hashtag #JeSuisCharlie. (twitteren)

    4. Dat ........................................................ ‘Ik ben Charlie’. De tweets vormen een steunbetuigingaan alle nabestaanden. (betekenen)

    5. Een gasontploffing in een fabriek voor auto-onderdelen in de Chinese provincie Guangdong................................ vorige week zeker zeventien mensen. (doden, verleden tijd)

    6. 33 door de ontploffing ........................................................ mensen zijn door een naburig zieken-huis opgevangen. (verwonden)

    7. Begin augustus 2014 was er ook al een explosie in een Chinese fabriek. Men........................................................ daarom sterk aan de veiligheid van de fabrieken. (twijfelen)

    8. ............................................ jij je weleens in hoe zwaar werken in zo’n gevaarlijke fabriek moetzijn? (beelden)

    9. Poker is een kaartspel dat met twee tot tien mensen wordt ....................................... (spelen)

    10. Als je goed ............................................, kun je veel verdienen, maar je hebt ook geluk nodig.(pokeren)

    11. Fatima doet mee aan het pokerspel, maar ze ...................................... de hele tijd. (folden)

    12. Poker is heel populair en komt ook voor in popmuziek. Zo werd de hit ‘Pokerface’ van Lady Gagadoor veel radiostations ........................................................................... (grijsdraaien)

    13. Wist je dat mijn vader sinds jaar en dag in olie ..................................................? (beleggen)

    14. De opbrengst van een vat Brent, de maatstaf voor olie, is flink.................................................................... en bereikte een voorlopig dieptepunt van 49,92dollar. (verminderen)

    15. Dat is slecht voor beleggers, maar goed voor automobilisten. Waarschijnlijk.................................................. je namelijk, net als veel anderen, een aardige som aanbenzine. (besteden)

    16. De lage olieprijs ............................................ de afgelopen weken dan ook de benzineverkoop.De benzine is nu immers goedkoper en daar profiteren veel mensen van. (boosten, verleden tijd)

    © Alex Reuneker, 2016 2

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 3 (gemengde oefening)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 15.

    1. Mijn broer ............................................ vorig jaar een mooie buxus in zijn tuin. (planten, verledentijd)

    2. Het boompje is in een jaar tijd aardig ............................................. (groeien)

    3. De buxus is een zaadplant; de voortplanting .............................................................. middels za-den. (geschieden)

    4. Die zaden ontstaan uit een .............................................................. zaadknop en ontkiemen bin-nen een tot drie maanden. (bevruchten)

    5. Zonder twijfel .................................................. je informaticadocent veel aandacht aan allerleinieuwe computerprogramma’s. (besteden)

    6. Toch ........................................................ ook de geschiedenis van de computer aandacht. ‘TheImitation Game’, een nieuwe film over het leven en werk van computerpionier Alan Turing, is daar-van een mooi voorbeeld. (verdienen)

    7. In de film zie je dat Turing ............................................ op een manier om de Enigma-code tekraken en zo de communicatie van de Nazi’s te ontcijferen. De resulterende machine was es-sentieel voor de beëindiging van de oorlog en was het prototype voor de hedendaagse computer.(broeden)

    8. Benedict Cumberbatch, de acteur die ook Sherlock Holmes speelt, heeft............................................ of hij de rol van Alan Turing zou aannemen. Gelukkig is hij deuitdaging aangegaan, want hij speelt de Britse wiskundige met verve. (afwegen)

    9. ...................................... u ook niet dat ‘Het Stenen Bruidsbed’ een geweldig boek is? (vinden)

    10. Het boek van Harry Mulisch gaat over de Amerikaanse tandarts Norman Corinth, aan wie in 1958een uitnodiging voor een congres in Dresden wordt ......................................................... (verstu-ren)

    11. Tijdens WOII heeft Corinth deelgenomen aan bombardementen op de stad, waarbij ongeveer35.000 burgerslachtoffers vielen. Corinth vertrekt naar Dresden en de confrontatie met de ge-volgen van het bombardement ........................................................ hem. (choqueren)

    12. ........................................................ of verguis Mulisch, dat is me om het even, maar je kunt nietontkennen dat hij prachtige boeken heeft geschreven. (aanbidden)

    13. Soms ............................................ je zus lastige onderwerpen aan tijdens het avondeten. Zo be-gon ze gisteren spontaan over de Belgische anti-terreuractie van vorige week. (snijden)

    14. Bij die actie zijn donderdag vijftien mensen aangehouden. Volgens de politiewoordvoerder........................................................ deze inval een geplande aanslag op politieagenten en -bureaus. (counteren)

    15. Er zouden verdachten zijn ........................................................ met traangas. Dertien mensen zijnin België opgepakt en twee mensen zijn in Frankrijk aangehouden. (bedwelmen)

    16. Daarnaast ............................................ de politie kalasjnikovs, handvuurwapens, politie-uniformenen een grote som geld aan. (treffen, verleden tijd)

    © Alex Reuneker, 2016 3

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 4 (gemengde oefening)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 17.

    1. Het vliegtuig is op 8 maart vorig jaar van de radar .............................................................. en issindsdien spoorloos. (verdwijnen)

    2. Heeft het vliegtuig een noodlanding gemaakt? Is het ............................................? Niemand weethet. (crashen)

    3. ...................................... je het, net als ik, ook zo’n eng idee dat niemand weet waar het vliegtuigis? (vinden)

    4. Een nieuw schip zoekt naar de ........................................................ vlucht MH370. (vermissen)

    5. Het CBS ...................................... bij hoeveel Nederlanders alleenstaand zijn. Nederland teltsteeds meer singles: inmiddels zo’n 2,8 miljoen. (houden)

    6. Als er één sector is die van het hoge aantal singles profiteert, dan is het de datingbranche. Steedsmeer op datingsites .................................................. singles vinden ook daadwerkelijk een partner.(belanden)

    7. Datingsites .............................................................. vorig jaar een recordaantal singles. Van destellen die in de afgelopen vijf jaar zijn gaan samenwonen, heeft ruim 13 procent elkaar onlinegevonden. (begeleiden, verleden tijd)

    8. Veel van die stellen ................................ in eerste instantie online, maar spraken daarna toch opeen fysieke plek af, zoals in een restaurant. (daten, verleden tijd)

    9. Het jaarlijkse mediaonderzoek van Deloitte werd vorige week..................................................................... (presenteren)

    10. De conclusie van Deloitte ......................................: korte clips van YouTube gaan de gewone tvniet vervangen, jongeren willen best betalen voor media en het papieren boek is niet dood. (luiden)

    11. Het papieren boek .................................................. dus niet in de prullenbak. Dat heeft volgenshet onderzoek onder andere met de prijs, het imago en de beschikbaarheid van het papieren boekte maken. (belanden)

    12. Nieuwssites ........................................................ je de afgelopen jaren met nieuws over het eindevan de televisie en het boek. Gelukkig komt er nu een ander beeld naar voren. (overladen, verle-den tijd)

    13. Ik ben mijn vader dankbaar dat hij me nog dikwijls een verhaal van Karl May over Old Shatterhanden de indiaan Winnetou ......................................................... (vertellen)

    14. De naam Shatterhand (vergruizende hand) ...................................... op een enorme kracht. OldShatterhand kan een man namelijk met één slag bewusteloos slaan. (duiden)

    15. In de ‘De schat in het Zilvermeer’ van Karl May komen Old Shatterhand en Winnetou op voorde boeren. Aan het einde van het verhaal hebben ze succesvol verschillende boerderijen.............................................................. toen deze door rovers werden aangevallen. (beveiligen)

    16. Hun strijdkreet was dan ook: ‘Verdedig de boerderijen en ...................................... de boeren!’(redden)

    © Alex Reuneker, 2016 4

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 5 (gemengde oefening)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 19.

    1. Bouwbedrijf BAM ...................................... de afgelopen tijd over de jaarcijfers van 2014. (tobben,verleden tijd)

    2. Het bedrijf heeft in de eerste negen maanden een kleine brutowinst van 2,7 miljoen euro............................................. (behalen)

    3. De omzet steeg met ruim 3 procent naar 5,2 miljard euro, maar volgens sommige analisten heefthet bedrijf te vroeg ............................................. (juichen)

    4. Veel bouwbedrijven zagen hun winst teruglopen en ........................................................ hun me-dewerkers. (outplacen, verleden tijd)

    5. Veel mensen in Nederland vrezen dat de samenleving na de aanslagen in Parijs......................................................... (verharden)

    6. De met verschillende vreedzame protesten .......................................................................... aan-slag op Charlie Hebdo werkt volgens betogers spanningen tussen bevolkingsgroepen in de hand.(beantwoorden)

    7. De politie heeft de identiteit van de daders .............................................................., maar het blijftde vraag of ze zelfstandig, of uit naam van een organisatie opereerden. (bevestigen)

    8. ............................................ je je weleens in dat je een ander bent? Dan zie je dat er naast ver-schillen ook heel veel overeenkomsten bestaan tussen groepen mensen en dat haat nergens voornodig is. (beelden)

    9. De basisbeurs voor studenten ...................................... op te bestaan. (houden)

    10. De Eerste Kamer heeft de invoering van het nieuwe leenstelsel............................................................... (accorderen)

    11. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker van de PvdA ...................................... de media, omdatzij veel kritiek heeft gekregen op haar plannen. (mijden, verleden tijd)

    12. Lang bleef dan ook onduidelijk of er genoeg PvdA’ers konden instemmen met het plan. Met nameSenator Ruud Koole ........................................................ de nadelen van het leenstelsel voor stu-denten. (belichten, verleden tijd)

    13. Bij omkoping in de sport denkt men vaak aan de wielersport, maar ook het laatste schandaal in devoetbalwereld .................................................. van corruptie. (getuigen)

    14. Ibrahim Kargbo zou als speler van Willem II in 2009 een wedstrijd tegen Ajax hebben............................................................... (matchfixen)

    15. De vreemde uitslagen van de ploeg worden aan dit omkoopschandaal .......................................(wijten)

    16. .............................................................. corruptie door te focussen op sportprestaties, niet op geld.(bestrijden)

    © Alex Reuneker, 2016 5

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 6 (persoonsvorm, tegenwoordige tijd)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Gebruik daarbij de tegenwoordige tijd. De antwoor-den en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 21.

    1. ...................................... je foto eigendom van Facebook, of blijf je zelf eigenaar? Veel mensenhebben daar geen idee van. De nieuwe privacy-voorwaarden van Facebook zijn dan ook al eentijdje onderwerp van gesprek. (worden)

    2. Fotograaf Erwin Olaf ........................................................ binnenkort als regisseur. (debuteren)

    3. Op deze site staan gemakkelijk te bereiden recepten. Hier ...................................... je vriend zelfseen geschikt recept, terwijl hij nog nooit iets heeft gekookt! (vinden)

    4. Volg maar gewoon de aanwijzingen. ............................................ als eerste stap de zalm metoregano en een snufje peper. (kruiden)

    5. ‘Ik vrees dat ik de verhalen niet zomaar uit de mouw ................................................... Ik moet erveel onderzoek voor doen.’ Dat zei Mak eens in een interview. Voor zijn oeuvre krijgt hij de GoudenGanzenveer 2015. (schudden)

    6. .............................................................. je hem met die prijs? Waarschijnlijk wel, want het is eenerkenning voor zijn betrokkenheid bij de nationale en internationele geschiedenis, aldus voorzitterPaul Schnabel van de Academie De Gouden Ganzenveer. (verblijden)

    7. In de krant stond: ‘In een pand nabij het academisch ziekenhuis in Leiden ......................................een grote brand.’ (woeden)

    8. Van de circa drie uur die de gemiddelde Nederlander dagelijks naar de radio........................................................, is dat in de helft van de tijd in de auto. (luisteren)

    9. .................................................. je weleens glimlachend je hoofd als je een fout nummer hoort?Dan is het foute uur op Q-music misschien wel wat voor je. (schudden)

    10. .................................................................... je uitgever het manuscript onder proeflezers, of moetje dat zelf doen? (verspreiden)

    11. Heb je ‘To Kill a Mockingbird’ gelezen? .............................................................. maar niet, want ikzie aan je reactie dat dat niet het geval is. (antwoorden)

    12. Op zo’n boodschap .............................................................. je dokter waarschijnlijk ‘Leer er maarmee leven, want het is niet te genezen’. (antwoorden)

    13. Storing bij hostingproviders ...................................... soms tot vervelende situaties. (leiden)

    14. In het bakboek ...................................... je vega- en vegan-recepten, maar ook hippe ‘Americanbakes’, cupcakes en de out&proud-fruitcake van deze beste thuisbakker van Nederland 2014.(vinden)

    15. ...................................... je je afval gescheiden aan bij een van de verzamelplaatsen? Dan help jemee aan een beter milieu. (bieden)

    16. .................................................. plastic afval van ander afval. (scheiden)

    © Alex Reuneker, 2016 6

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 7 (persoonsvorm, verleden tijd)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Gebruik daarbij de verleden tijd. De antwoorden enuitleg bij dit werkblad staan op pagina 23.

    1. Het ............................................ hem achteraf niet, want hij heeft veel mooie foto’s van haar va-kantie kunnen bekijken. (spijten)

    2. Overheden ............................................ vorig jaar voor een versimpeling van de voorwaarden,maar dat heeft nog weinig opgeleverd. (pleiten)

    3. De Belastingdienst ........................................................ via de hypotheekrenteaftrek indirect eendeel van hypotheken. Dat lijkt uiteindelijk te veel te gaan kosten. (vergoeden)

    4. Peter ........................................................ toen hij de gruwelijke film zag. (kokhalzen)

    5. Hij ...................................... dan ook nooit meer naar een enge film te kijken. (zweren)

    6. Na deze vervelende ervaring .............................................................. Peter zich door de leukeDisney-film ‘Frozen’ te kijken. (ontspannen)

    7. De woordvoerder van Sanquin ...................................... geen schuldige aan. (wijzen)

    8. Precies een week geleden ............................................ in Taiwan een passagiersvliegtuig neer.(storten)

    9. Het toestel ...................................... vermoedelijk met motorproblemen. (kampen)

    10. De mannen van 24 en 26 jaar wilden dat doen in opdracht van IS,.................................................................... de Australische veiligheidsdienst. (rapporteren)

    11. Zo is de website van de Rijksoverheid ruim tien uur onbereikbaar geweest, doordat zich bij hos-tingprovider Prolocation een storing ................................................... (voordoen)

    12. Menno de Koning, die de tv-hitserie Heel Holland Bakt 2014 ......................................, heeft nu zijneigen bakboek: ‘Bakken met Menno’. (winnen)

    13. Vroeger ............................................ een gemiddelde kantoormedewerker niet veel. (printen)

    14. Het kabinet van premier Beblawi, een liberale econoom, ...................................... 33 ministers,merendeels liberalen en technocraten. (tellen)

    15. Op 22 juli 2013 baarde ze haar zoon. William en Kate ...................................... hem GeorgeAlexander Louis. (noemen)

    16. Mijn vrouw ................................ tot voor kort en ze was daar heel goed in. (skiën)

    © Alex Reuneker, 2016 7

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 8 (voltooid deelwoord)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan oppagina 25.

    1. Het scenario wordt door Arthur Japin zelf geschreven en het project werd vorige week.................................................................... op het Filmfestival Rotterdam. (presenteren)

    2. De niet tot verder commentaar ........................................................ president van De Nederland-sche Bank, Klaas Knot, zegt dat het kabinet in 2017 aan de slag moet met de aftrek. (verleiden)

    3. .................................................. zalm is een klassieker onder de simpele recepten. (pocheren)

    4. Het boerenbedrijf heeft in de twintigste eeuw veel ....................................... (lijden)

    5. Het bijna ........................................................ dj-duo ‘Coen & Sander’ heeft, naar eigen zeggen,bewust voor Radio 538 gekozen. De transfer gaat in op september 2015. (verhuizen)

    6. In de nacht van woensdag op donderdag werd de romp van het vliegtuig uit het water............................................. (takelen)

    7. Er worden gedurende de rijopleiding aanvullende trainingen ........................................................en de leerling kan extra oefenen met rijsimulatorlessen achter de computer. (aanbieden)

    8. Om de voortgang van de kandidaten te monitoren zijn er praktijktests en wordt er in onbekendegebieden ....................................... Wanneer de kandidaat het rijbewijs eenmaal op zak heeft, volgtna enkele maanden een terugkomdag. (lessen)

    9. De van de samenleving .................................................................... mannen waren geen beken-den van justitie. (vervreemden)

    10. ‘Dokter, in het weekend ben ik naar een feestje geweest en gisteren hebben mijn oren de hele dag.......................................’ (suizen)

    11. Diverse mensen die naar Rijksoverheid.nl of Telfort.nl wilden surfen, hebben dat urenlang niet....................................... (kunnen)

    12. Heel Holland Bakt Seizoen 2 heeft de kijkcijfers van OmroepMax flink .............................................De serie trok meer dan 1,8 miljoen kijkers per aflevering. (opjagen)

    13. Vorige week heeft Facebook voor 19 miljard dollar Whatsapp ................................. (kopen)

    14. Providers noemen Whatsapp vaak de oorzaak van ...................................... sms-inkomsten. (mis-sen)

    15. De Egyptische interim-premier Hazem Beblawi heeft het ontslag van zijn kabinet................................................... (indienen)

    16. Vorige week zijn wij met de bus naar Frankrijk ................................................... (afreizen)

    © Alex Reuneker, 2016 8

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 9 (persoonsvorm en voltooid deelwoord)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 27.

    1. De hypotheekrenteaftrekmoet in Nederland verder worden ...............................................................(versoberen)

    2. Knot .................................................. zijn antwoorden tijdens een interview en geeft aan niet meerinformatie te kunnen geven. (herhalen)

    3. De volgende stappen kun je hieronder vinden. Als toevoeging kun je net als Jamie doen. Hij.............................................................. de zalm altijd met een klein beetje bieslook. (bestrooien)

    4. Althans, dat is wat de bekende historicus Geert Mak in ‘Hoe God verdween uit Jorwerd’............................................. (beweren)

    5. Het pand van bloedbank Sanquin, dat ernaast ligt, is ......................................................... (ontrui-men)

    6. De auto is heel erg belangrijk voor de radio. Wie ............................................ welke zender op-staat? Meestal is dat de bestuurder. (bepalen)

    7. Het uitvallen van de motor kan komen doordat de brandstoftoevoer hapert of doordat de brandstofniet volledig ............................................................... (verbranden)

    8. In deze proef .............................................................. een rijcoach jonge rijbewijskandidaten voor,maar ook na het behalen van het rijbewijs. (begeleiden)

    9. In het geval van Harper Lee zal de uitgever de schrijfster veel uit handen nemen. In het nieuweboek ‘Go set a Watchman’ ........................................................ Lee het verhaal dat centraal staatin ‘To Kill a Mockingbird’ uit 1960. (vervolgen)

    10. In de krant staat dat Australië een terreuraanslag heeft ...............................................................(verijdelen)

    11. Het voorkomen van oorsuizen .................................................. de maatschappij 6,5 miljard euro.(besparen)

    12. Wist je dat alleen al in Rotterdam 128 plasticcontainers staan, of is dat een aantal dat je....................................................................? (verwonderen)

    13. Tegenwoordig print men veel meer en daarom ............................................ de goedkope laser-printer gouden tijden. (beleven)

    14. Een persbureau stelt dat de Egyptische politiek het volk regelmatig ongunstig......................................................... (bejegenen)

    15. Het spel ‘2-bit Cowboy’ is vrij populair en is in Nederland al een aantal keer positief.............................................................. in diverse App Stores. (beoordelen)

    16. Wanneer het jonge gezin op reis gaat, .............................................................. een beveiliger hen.(beschermen)

    © Alex Reuneker, 2016 9

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Werkblad 10 (leenwoorden)

    Vul steeds de juiste vorm van het werkwoord in. Als de tijd niet uit de zin blijkt en er niet achter staat,gebruik je de tegenwoordige tijd. De antwoorden en uitleg bij dit werkblad staan op pagina 29.

    1. Peter .................................................. door de Facebook-pagina van Els. (scrollen)

    2. Hij werkt aan een verfilming van het boek ‘Een Schitterend Gebrek’ van schrijver Arthur Japin en...................................... daarbij in op hoofdpersoon Giacomo Casanova. (zoomen)

    3. Voor het filmproject .............................................................. Olaf de Italiaanse Casanova (1725-1798) uitgebreid. (researchen, verleden tijd)

    4. Toch had Peter kunnen weten dat de dvd eng zou zijn. De Kijkwijzer heeft de film als 16+................................. (raten)

    5. In plaats daarvan .................................................. de bloedbank op een veilige ontruiming. (fo-cussen, verleden tijd)

    6. Else .................................................. over haar rijexamen en doet daarom mee aan de pilot ‘Rij-opleiding op Maat’, die afgelopen week in Venlo werd afgetrapt. (stressen)

    7. De uitgever heeft het hele proces ............................................. (managen)

    8. Tweemannen zijn woensdag in Sydney aangehouden omdat ze een terroristische aanslag hadden............................................. (plannen)

    9. Daarom ............................................ de stichting Hoormij sinds kort op feesten en festivals. Ookworden oordopjes uitgedeeld. (flyeren)

    10. De hostingprovider .............................................................. de sites vlak voor de storing en zegtdat er geen gegevens verloren zijn gegaan. (back-uppen, verleden tijd)

    11. Menno heeft veel recepten zelf bedacht. Hij zegt zelf: ‘Ik vind originaliteit belangrijk. Ik heb dus nietzomaar wat recepten van websites ..................................................................................................en er een mooi kaftje omheen gedaan.’ (drag-and-droppen)

    12. Plastic verpakkingen met een chemische inhoud kunnen ook .................................................. wor-den. (recyclen)

    13. Gisteren wilde Joost een document afdrukken, maar hij drukte op de verkeerde knop en.................................................. daardoor de printer. (resetten, verleden tijd)

    14. Tijdens een storing van Whatsapp op zaterdagavond werd er weer veel .......................................(sms’en)

    15. Niet iedereen met een smartphone ................................ graag. (gamen)

    16. ‘2-bit Cowboy’ was al een tijdje beschikbaar, maar nu iedereen het spel ................................, wordthet pas echt populair. (hypen)

    © Alex Reuneker, 2016 10

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 1 (gemengde oefening)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 1. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Geke houdt van de nieuwste bioscoopfilms.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘houdt’ bestaat hier uit de stam (houd) +‘t’, omdat het onderwerp (Geke) in de derde persoon enkelvoud staat.

    2. Ze downloadt dan ook veel films van het internet.De zin staat in de tegenwoordige tijd. Het werkwoord ‘downloaden’ vervoeg je gewoon als eenNederlands woord en bestaat hier uit de stam (download) + ‘t’, omdat het onderwerp (ze) in dederde persoon enkelvoud staat.

    3. Downloaden is het binnenhalen van informatie op een computer. Upload je bestanden, danverstuur je juist informatie naar een andere computer.De zin staat in de tegenwoordige tijd. Het werkwoord ‘uploaden’ bestaat hier uit alleen de stam(upload), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    4. Heb jij weleens een film gestreamd via iTunes of Netflix?Aan het hulpwerkwoord ‘heb’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werk-woord ‘streamen’ (online kijken/luisteren) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stamvan ‘streamen’ (stream) eindigt op een ‘m’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘d’.

    5. Noodweer teistert grote delen van Zuidoost-Azië. In Maleisië, Sri Lanka en Thailand zijntientallen mensen omgekomen.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘teistert’ bestaat hier uit de stam (teister)+ ‘t’, omdat het onderwerp (noodweer) in de derde persoon enkelvoud staat.

    6. Minstens 59 mensen in de Filipijnen hebben vorige week het leven verloren door de tropi-sche storm Jangmi.Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Hetwerkwoord ‘verliezen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘verloren’. ‘t kofschip kan je hierbij niethelpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    7. Meer dan 80.000 mensen vluchtten vorige week naar een veilig onderkomen wegens aard-verschuivingen en overstromingen.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘vluchten’ (vlucht) eindigt op een ‘t’, een medeklinkerin ‘t kofschip. Het onderwerp (meer dan 80.000 mensen) staat in de derde persoon meervoud ende persoonsvorm krijgt daarom ‘ten’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeelvan de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    8. De rampenbestrijdingsdienst begeleidt zulke evacuaties en zorgt ervoor dat mensen snelop een veilige plek kunnen komen.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘begeleidt’ bestaat hier uit de stam (be-geleid) + ‘t’, omdat het onderwerp (de rampenbestrijdingsdienst) in de derde persoon enkelvoudstaat. De persoonsvorm ‘begeleidt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘begeleid’, als in ‘Zij hebbende evacuatie begeleid.’ Let hier dus goed op!

    9. Op het Rode Plein in Moskou hebben mensen onlangs gedemonstreerd tegen de veroorde-ling van de anti-corruptieblogger Aleksej Navalny en zijn broer Oleg.Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam

    © Alex Reuneker, 2016 11

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    van ‘demonstreren’ (demonstreer) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daaromeindigt het voltooid deelwoord hier op een ‘d’.

    10. Na de demonstratie stonden op verschillende activistenwebsites teksten als ‘We hebbenhet Rode Plein getrasht!’ en ‘We laten ons niet beetnemen door de politie!’Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Hetwerkwoord ‘trashen’ (kapotmaken) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stam van‘trashen’ (trash) eindigt op een ‘h’, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooiddeelwoord hier op een ‘t’.

    11. De Russische politie was niet blij met de demonstratie. ‘Straks ontaardt je demonstratie ineen grote chaos en dan mogen wij het opknappen’, zei een politiecommandant tegen eenvan de demonstranten.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘ontaardt’ bestaat hier uit de stam (ontaard)+ ‘t’, omdat het onderwerp (je demonstratie) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hierde fout ingaan door te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na depersoonsvorm komt. ‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw demonstratie). Jekrijgt dan altijd een ‘t’ na de stam.

    12. ’Red de Navalny’s en demonstreer mee!’, schreeuwde een van de demonstranten tegen eenRussische verslaggever.Het werkwoord ‘redden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’ aanhet einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (red).

    13. 2014 stond volgens NU.nl in het teken van bekende mannen die zich misdroegen.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (bekende mannen) staat in de derde persoonmeervoud. Het werkwoord ‘misdragen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘misdroegen’. ‘t kof-schip kan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    14. Zo heeft vooral Justin Bieber zich niet beheerst; hij bekogelde het huis van zijn buurmanmet eieren en deed mee aan illegale straatraces.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘beheersen’ (beheers) eindigt op een ‘s’, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘t’.

    15. Bieber dragracete met zeer hoge snelheid door de straten van Hollywood en voerde gevaar-lijke inhaalmanoeuvres uit.De zin staat in de verleden tijd en het werkwoord ‘dragracen’ (in wedstrijdverband op openbarewegen rijden) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. Het onderwerp (Bieber) staat in dederde persoon enkelvoud en de stam van ‘dragracen’ (dragrace; de ‘e’ is nodig voor de juiste uit-spraak) eindigt op een s-klank, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom krijgt de persoonsvorm ‘te’aan het einde.

    16. De entertainmentsites en showprogramma’s hadden het er vorig jaar maar druk mee. Zodrahet nieuws over de ene beroemdheidwerd vermeld, had een andere al weer wat uitgespookt.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘vermelden’(vermeld) eindigt op een ‘d’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘vermeld’ lijkt hier op de persoonsvorm ‘vermeldt’, als in‘De krant vermeldt het nieuws.’ Let hier dus goed op!

    © Alex Reuneker, 2016 12

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 2 (gemengde oefening)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 2. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Drie gemaskerde mannen beschoten gisteren de redactie van het Franse satirische week-blad ‘Charlie Hebdo’.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (drie gemaskerde mannen) staat in de derdepersoon meervoud. Het werkwoord ‘beschieten’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘beschoten’.‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    2. De mannen richtten een waar bloedbad aan. Twaalf mensen kwamen om.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘richten’ (richt) eindigt op een ‘t’, een medeklinker in‘t kofschip. Het onderwerp (de mannen) staat in de derde persoon enkelvoud en de persoonsvormkrijgt daarom ‘ten’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeel van de stam, detweede geeft de verleden tijd aan.

    3. Er is een schok door Frankrijk gegaan en in heel de wereld werd getwitterd met de hashtag#JeSuisCharlie.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘twitteren’ (eenbericht op Twitter plaatsen) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stam (twitter) eindigtop een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hier op een ‘d’.

    4. Dat betekent ‘Ik ben Charlie’. De tweets vormen een steunbetuiging aan alle nabestaanden.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘betekent’ bestaat hier uit de stam (be-teken) + ‘t’, omdat het onderwerp (dat) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm‘betekent’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘betekend’, als in ‘Dat heeft veel betekend.’ Let hierdus goed op!

    5. Een gasontploffing in een fabriek voor auto-onderdelen in de Chinese provincie Guangdongdoodde vorige week zeker zeventien mensen.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘doden’ (dood) eindigt op een ‘d’, geen medeklinkerin ‘t kofschip. Het onderwerp (een gasontploffing t/m provincie Guangdong) staat in de derdepersoon enkelvoud en de persoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde. Let hier op de dubbel‘d’; de eerste is onderdeel van de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    6. 33 door de ontploffing verwonde mensen zijn door een naburig ziekenhuis opgevangen.De juiste vorm is ‘verwonde’, omdat het woord hier iets zegt over 33 mensen. In zo’n geval gebruikje het voltooid deelwoord (verwond) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    7. Begin augustus 2014 was er ook al een explosie in een Chinese fabriek. Men twijfelt daaromsterk aan de veiligheid van de fabrieken.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘twijfelt’ bestaat hier uit de stam (twijfel) +‘t’, omdat het onderwerp (men) in de derde persoon enkelvoud staat.

    8. Beeld jij je weleens in hoe zwaar werken in zo’n gevaarlijke fabriek moet zijn?De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘beeld (in)’ bestaat hier uit alleen destam (beeld), omdat het onderwerp ‘jij’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    9. Poker is een kaartspel dat met twee tot tien mensen wordt gespeeld.Aan ‘wordt’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘spelen’ (speel)eindigt op een ‘l’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hier opeen ‘d’.

    © Alex Reuneker, 2016 13

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    10. Als je goed pokert, kun je veel verdienen, maar je hebt ook geluk nodig.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘pokert’ bestaat hier uit de stam (poker) +‘t’, omdat het onderwerp (je) in de tweede persoon enkelvoud staat.

    11. Fatima doet mee aan het pokerspel, maar ze foldt de hele tijd.De zin staat in de tegenwoordige tijd. Het werkwoord ‘folden’ (je kaarten weggooien als je aan debeurt bent) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord en bestaat hier uit de stam (fold) + ‘t’,omdat het onderwerp (ze) in de derde persoon enkelvoud staat.

    12. Poker is heel populair en komt ook voor in popmuziek. Zo werd de hit ‘Pokerface’ van LadyGaga door veel radiostations grijsgedraaid.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘grijsdraaien’(grijsdraai) eindigt op een ‘i’. Hoewel de ‘i’ wel in ‘t kofschip zit, is het geen medeklinker. ‘t kofschipgaat alleen over medeklinkers en daarom eindigt het voltooid deelwoord hier op een ‘d’.

    13. Wist je dat mijn vader sinds jaar en dag in olie belegt?De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘belegt’ bestaat hier uit de stam (beleg)+ ‘t’, omdat het onderwerp (mijn vader) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm‘belegt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘belegd’, als in ‘Mijn vader heeft belegd.’ en staat ooknog eens aan het einde van de zin. Let hier dus goed op!

    14. De opbrengst van een vat Brent, de maatstaf voor olie, is flink verminderd en bereikte eenvoorlopig dieptepunt van 49,92 dollar.Aan ‘is’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘verminderen’ (ver-minder) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘verminderd’ lijkt op de persoonsvorm ‘vermindert’, als in‘De opbrengst van een vat vermindert.’ Let hier dus goed op!

    15. Dat is slecht voor beleggers, maar goed voor automobilisten. Waarschijnlijk besteed jenamelijk, net als veel anderen, een aardige som aan benzine.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘besteed’ bestaat hier uit alleen de stam(besteed), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    16. De lage olieprijs boostte de afgelopen weken dan ook de benzineverkoop. De benzine is nuimmers goedkoper en daar profiteren veel mensen van.De zin staat in de verleden tijd en het werkwoord ‘boosten’ (verhogen) vervoeg je gewoon alseen Nederlands woord. De stam van ‘boosten’ (boost) eindigt op een ‘t’, een medeklinker in ‘tkofschip. Het onderwerp (de lage olieprijs) staat in de derde persoon enkelvoud en daarom krijgthet werkwoord ‘te’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeel van de stam, detweede geeft de verleden tijd aan.

    © Alex Reuneker, 2016 14

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 3 (gemengde oefening)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 3. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Mijn broer plantte vorig jaar een mooie buxus in zijn tuin.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘planten’ (plant) eindigt op een ‘t’, een medeklinker in‘t kofschip. Het onderwerp (mijn broer) staat in de derde persoon enkelvoud en de persoonsvormkrijgt daarom ‘te’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeel van de stam, detweede geeft de verleden tijd aan.

    2. Het boompje is in een jaar tijd aardig gegroeid.Aan ‘is’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘groeien’ (groei)eindigt op een ‘i’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Hoewel de ‘i’ wel in ‘t kofschip zit, is het geenmedeklinker. ‘t kofschip gaat alleen over medeklinkers en daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’.

    3. De buxus is een zaadplant; de voortplanting geschiedt middels zaden.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘geschiedt’ bestaat hier uit de stam (ge-schied) + ‘t’, omdat het onderwerp (de voortplanting) in de derde persoon enkelvoud staat. Depersoonsvorm ‘geschiedt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘geschied’, als in ‘Het wonder is ge-schied.’ Let hier dus goed op!

    4. Die zaden ontstaan uit een bevruchte zaadknop en ontkiemen binnen een tot drie maanden.De juiste vorm is ‘bevruchte’, omdat het woord hier iets zegt over de zaadknop. In zo’n gevalgebruik je het voltooid deelwoord (bevrucht) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    5. Zonder twijfel besteedt je informaticadocent veel aandacht aan allerlei nieuwe computer-programma’s.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘besteedt’ bestaat hier uit de stam (be-steed) + ‘t’, omdat het onderwerp (je informaticadocent) in de derde persoon enkelvoud staat. Jekunt hier de fout ingaan door te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ nade persoonsvorm komt. ‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw informaticadocent).Je krijgt dan altijd een ‘t’ na de stam.

    6. Toch verdient ook de geschiedenis van de computer aandacht. ‘The Imitation Game’, eennieuwe film over het leven en werk van computerpionier Alan Turing, is daarvan een mooivoorbeeld.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘verdient’ bestaat hier uit de stam (verdien)+ ‘t’, omdat het onderwerp (de geschiedenis van de computer) in de derde persoon enkelvoudstaat. De persoonsvorm ‘verdient’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘verdiend’, als in ‘Hij heeft deaandacht verdiend.’ Let hier dus goed op!

    7. In de film zie je dat Turing broedt op een manier om de Enigma-code te kraken en zo decommunicatie van de Nazi’s te ontcijferen. De resulterende machine was essentieel voorde beëindiging van de oorlog en was het prototype voor de hedendaagse computer.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘broedt’ bestaat hier uit de stam (broed)+ ‘t’, omdat het onderwerp (Turing) in de derde persoon enkelvoud staat.

    8. Benedict Cumberbatch, de acteur die ook Sherlock Holmes speelt, heeft afgewogen of hijde rol van Alan Turing zou aannemen. Gelukkig is hij de uitdaging aangegaan, want hijspeelt de Britse wiskundige met verve.

    © Alex Reuneker, 2016 15

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werk-woord ‘afwegen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘afgewogen’. ‘t kofschip kan je hierbij niethelpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    9. Vindt u ook niet dat ‘Het Stenen Bruidsbed’ een geweldig boek is?De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘vindt’ bestaat hier uit de stam (vind) + ‘t’,omdat het onderwerp (u) in de tweede persoon enkelvoud staat. Als het onderwerp ‘jij’ of ‘je’ isen achter de persoonsvorm staat, dan geldt een uitzondering en schrijf je geen ‘t’, zoals in ‘vind jeook niet dat...’ Deze uitzondering geldt niet voor ‘u’ en daarom schrijf je hier ‘vindt’.

    10. Het boek van Harry Mulisch gaat over de Amerikaanse tandarts Norman Corinth, aan wie in1958 een uitnodiging voor een congres in Dresden wordt verstuurd.Aan ‘wordt’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘versturen’(verstuur) eindigt op een ‘r’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘verstuurd’ lijkt hier op de persoonsvorm ‘verstuurt’, als in‘Zij verstuurt een brief.’ Let hier dus goed op!

    11. Tijdens WOII heeft Corinth deelgenomen aan bombardementen op de stad, waarbij onge-veer 35.000 burgerslachtoffers vielen. Corinth vertrekt naar Dresden en de confrontatie metde gevolgen van het bombardement choqueert hem.De zin staat in de tegenwoordige tijd. Het werkwoord ‘choqueren’ vervoeg je gewoon als een Ne-derlands woord en bestaat hier uit de stam (choqueer) + ‘t’, omdat het onderwerp (de confrontatiemet de gevolgen van het bombardement) in de derde persoon enkelvoud staat.

    12. Aanbid of verguis Mulisch, dat is me om het even, maar je kunt niet ontkennen dat hij prach-tige boeken heeft geschreven.Het werkwoord ‘aanbidden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’aan het einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (aanbid).

    13. Soms snijdt je zus lastige onderwerpen aan tijdens het avondeten. Zo begon ze gisterenspontaan over de Belgische anti-terreuractie van vorige week.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘snijdt’ bestaat hier uit de stam (snijd) +‘t’, omdat het onderwerp (je zus) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hier de fout ingaandoor te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na de persoonsvorm komt.‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw zus). Je krijgt dan altijd een ‘t’ na de stam.

    14. Bij die actie zijn donderdag vijftien mensen aangehouden. Volgens de politiewoordvoerdercountert deze inval een geplande aanslag op politieagenten en -bureaus.De zin staat in de tegenwoordige tijd. Het werkwoord ‘counteren’ (tegengaan) vervoeg je gewoonals een Nederlands woord en bestaat hier uit de stam (counter) + ‘t’, omdat het onderwerp (dezeinval) in de derde persoon enkelvoud staat.

    15. Er zouden verdachten zijn bedwelmd met traangas. Dertien mensen zijn in België opgepakten twee mensen zijn in Frankrijk aangehouden.Aan ‘zijn’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘bedwelmen’ (be-dwelm) eindigt op een ‘m’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘bedwelmd’ lijkt hier op de persoonsvorm ‘bedwelmt’, alsin ‘Het traangas bedwelmt de verdachte.’ Let hier dus goed op!

    16. Daarnaast trof de politie kalasjnikovs, handvuurwapens, politie-uniformen en een grotesom geld aan.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (de politie) staat in de derde persoon enkelvoud.Het werkwoord ‘treffen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘trof’. ‘t kofschip kan je hierbij niethelpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    © Alex Reuneker, 2016 16

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 4 (gemengde oefening)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 4. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Het vliegtuig is op 8 maart vorig jaar van de radar verdwenen en is sindsdien spoorloos.Aan ‘is’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘verdwijnen’ isonregelmatig en de juiste vorm is ‘verdwenen’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zultdeze vorm moeten leren.

    2. Heeft het vliegtuig een noodlanding gemaakt? Is het gecrasht? Niemand weet het.Aan ‘is’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘crashen’ (neer-storten) vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stam van ‘crashen’ (crash) eindigt opeen ‘h’, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hier op een ‘t’.

    3. Vind je het, net als ik, ook zo’n eng idee dat niemand weet waar het vliegtuig is?De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘vind’ bestaat hier uit alleen de stam (vind),omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is een uitzonderings-geval dat je moet leren.

    4. Een nieuw schip zoekt naar de vermiste vlucht MH370.De juiste vorm is ‘vermiste’, omdat het woord hier iets zegt over de vlucht. In zo’n geval gebruik jehet voltooid deelwoord (vermist) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    5. Het CBS houdt bij hoeveel Nederlanders alleenstaand zijn. Nederland telt steeds meer sin-gles: inmiddels zo’n 2,8 miljoen.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘houdt (bij)’ bestaat hier uit de stam (houd)+ ‘t’, omdat het onderwerp (het CBS) in de derde persoon enkelvoud staat.

    6. Als er één sector is die van het hoge aantal singles profiteert, dan is het de datingbranche.Steeds meer op datingsites belande singles vinden ook daadwerkelijk een partner.De juiste vorm is ‘belande’, omdat het woord hier iets zegt over singles. In zo’n geval gebruik jehet voltooid deelwoord (beland) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    7. Datingsites begeleidden vorig jaar een recordaantal singles. Van de stellen die in de afge-lopen vijf jaar zijn gaan samenwonen, heeft ruim 13 procent elkaar online gevonden.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘begeleiden’ (begeleid) eindigt op een ‘d’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (datingsites) staat in de derde persoon meervoud en depersoonsvorm krijgt daarom ‘den’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘d’; de eerste is onderdeelvan de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    8. Veel van die stellen dateten in eerste instantie online, maar spraken daarna toch op eenfysieke plek af, zoals in een restaurant.De zin staat in de verleden tijd en het werkwoord ‘daten’ vervoeg je gewoon als een Nederlandswoord. De stam van ‘daten’ (date; de ‘e’ is nodig voor de juiste uitspraak) eindigt op een t-klanken de ‘t’ is een medeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (veel van die stellen) staat in de derdepersoon meervoud en daarom krijgt werkwoord ‘ten’ aan het einde.

    9. Het jaarlijkse mediaonderzoek van Deloitte werd vorige week gepresenteerd.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘presenteren’ (pre-senteer) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoordhier op een ‘d’.

    10. De conclusie van Deloitte luidt: korte clips van YouTube gaan de gewone tv niet vervangen,jongeren willen best betalen voor media en het papieren boek is niet dood.

    © Alex Reuneker, 2016 17

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘luidt’ bestaat hier uit de stam (luid) + ‘t’,omdat het onderwerp (de conclusie van Deloitte) in de derde persoon enkelvoud staat.

    11. Het papieren boek belandt dus niet in de prullenbak. Dat heeft volgens het onderzoek onderandere met de prijs, het imago en de beschikbaarheid van het papieren boek te maken.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘belandt’ bestaat hier uit de stam (beland)+ ‘t’, omdat het onderwerp (het papieren boek) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoons-vorm ‘belandt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘beland’, als in ‘Het papieren boek is niet in deprullenbak beland.’ Let hier dus goed op!

    12. Nieuwssites overlaadden je de afgelopen jaren met nieuws over het einde van de televisieen het boek. Gelukkig komt er nu een ander beeld naar voren.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘overladen’ (overlaad) eindigt op een ‘d’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (nieuwssites) staat in de derde persoon meervoud ende persoonsvorm krijgt daarom ‘den’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘d’; de eerste is onderdeelvan de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    13. Ik ben mijn vader dankbaar dat hij me nog dikwijls een verhaal van Karl May over Old Shat-terhand en de indiaan Winnetou vertelt.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘vertelt’ bestaat hier uit de stam (vertel) +‘t’, omdat het onderwerp (hij) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm ‘vertelt’ lijkthier op het voltooid deelwoord ‘verteld’, als in ‘Hij heeft me dat verhaal verteld’ en staat ook nogeens aan het einde van de zin. Let hier dus goed op!

    14. De naam Shatterhand (vergruizende hand) duidt op een enorme kracht. Old Shatterhandkan een man namelijk met één slag bewusteloos slaan.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘duidt’ bestaat hier uit de stam (duid) + ‘t’,omdat het onderwerp (de naam Shatterhand) in de derde persoon enkelvoud staat.

    15. In de ‘De schat in het Zilvermeer’ van Karl May komen Old Shatterhand enWinnetou op voorde boeren. Aan het einde van het verhaal hebben ze succesvol verschillende boerderijenbeveiligd toen deze door rovers werden aangevallen.Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘beveiligen’ (beveilig) eindigt op een ‘g’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘beveiligd’ lijkt hier op de persoonsvorm‘beveiligt’, als in ‘Winnetou beveiligt een boerderij.’ Let hier dus goed op!

    16. Hun strijdkreet was dan ook: ‘Verdedig de boerderijen en red de boeren!’Het werkwoord ‘redden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’ aanhet einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (red).

    © Alex Reuneker, 2016 18

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 5 (gemengde oefening)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 5. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Bouwbedrijf BAM tobde de afgelopen tijd over de jaarcijfers van 2014.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘tobben’ (tob) eindigt op een ‘b’, geen medeklin-ker in ‘t kofschip. Het onderwerp (bouwbedrijf BAM) staat in de derde persoon enkelvoud en depersoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde.

    2. Het bedrijf heeft in de eerste negen maanden een kleine brutowinst van 2,7 miljoen eurobehaald.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘behalen’ (behalen -en) eindigt op een ‘l’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘behaald’ lijkt hier op de persoonsvorm‘behaalt’, als in ‘Jan behaalt zijn rijbewijs.’ Let hier dus goed op!

    3. De omzet steeg met ruim 3 procent naar 5,2 miljard euro, maar volgens sommige analistenheeft het bedrijf te vroeg gejuicht.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘juichen’ (juich) eindigt op een ‘h’, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooiddeelwoord hier op een ‘t’.

    4. Veel bouwbedrijven zagen hun winst teruglopen en outplaceten hun medewerkers.De zin staat in de verleden tijd en het werkwoord ‘outplacen’ (begeleiden naar een nieuwe baan)vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stam van ‘outplacen’ (outplace; de ‘e’ is nodigvoor de juiste uitspraak) eindigt op een s-klank en de ‘s’ is een medeklinker in ‘t kofschip. Hetonderwerp (veel bouwbedrijven) staat in de derde persoon meervoud en daarom krijgt werkwoord‘ten’ aan het einde.

    5. Veel mensen in Nederland vrezen dat de samenleving na de aanslagen in Parijs verhardt.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘verhardt’ bestaat hier uit de stam (verhard)+ ‘t’, omdat het onderwerp (de samenleving) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoons-vorm ‘verhardt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘verhard’, als in ‘De samenleving is verhard.’ enstaat ook nog eens aan het einde van de zin. Let hier dus goed op!

    6. De met verschillende vreedzame protesten beantwoorde aanslag op Charlie Hebdo werktvolgens betogers spanningen tussen bevolkingsgroepen in de hand.De juiste vorm is ‘beantwoorde’, omdat het woord hier iets zegt over de aandacht. In zo’n gevalgebruik je het voltooid deelwoord (beantwoord) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    7. De politie heeft de identiteit van de daders bevestigd, maar het blijft de vraag of ze zelfstan-dig, of uit naam van een organisatie opereerden.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘bevestigen’ (bevestig) eindigt op een ‘g’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘bevestigd’ lijkt hier op de persoonsvorm‘bevestigt’, als in ‘Het bevestigt hun vooroordelen.’ Let hier dus goed op!

    8. Beeld je je weleens in dat je een ander bent? Dan zie je dat er naast verschillen ook heelveel overeenkomsten bestaan tussen groepen mensen en dat haat nergens voor nodig is.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘beeld’ bestaat hier uit alleen de stam(beeld), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    © Alex Reuneker, 2016 19

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    9. De basisbeurs voor studenten houdt op te bestaan.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘houdt (op)’ bestaat hier uit de stam (houd)+ ‘t’, omdat het onderwerp (de basisbeurs voor studenten) in de derde persoon enkelvoud staat.

    10. De Eerste Kamer heeft de invoering van het nieuwe leenstelsel geaccordeerd.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘accorderen’ (accordeer) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigthet voltooid deelwoord hier op een ‘d’.

    11. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker van de PvdA meed de media, omdat zij veel kritiekheeft gekregen op haar plannen.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (Minister van Onderwijs Jet Bussemaker van dePvdA) staat in de derde persoon enkelvoud. Het werkwoord ‘mijden’ is onregelmatig en de juistevorm is ‘meed’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    12. Lang bleef dan ook onduidelijk of er genoeg PvdA’ers konden instemmen met het plan. Metname Senator Ruud Koole belichtte de nadelen van het leenstelsel voor studenten.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘belichten’ (belicht) eindigt op een ‘t’, een medeklin-ker in ‘t kofschip. Het onderwerp (Senator Ruud Koole) staat in de derde persoon enkelvoud ende persoonsvorm krijgt daarom ‘te’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeelvan de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    13. Bij omkoping in de sport denkt men vaak aan dewielersport, maar ook het laatste schandaalin de voetbalwereld getuigt van corruptie.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘getuigt’ bestaat hier uit de stam (getuig) +‘t’, omdat het onderwerp (het laatste schandaal in de voetbalwereld) in de derde persoon enkelvoudstaat. De persoonsvorm ‘getuigt’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘getuigd’, als in ‘Zij heeft tegenhem getuigd.’ Let hier dus goed op!

    14. Ibrahim Kargbo zou als speler van Willem II in 2009 een wedstrijd tegen Ajax hebbengematchfixt.Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Hetwerkwoord ‘matchfixen’ vervoeg je gewoon als een Nederlands woord. De stam van ‘matchfixen’(matchfix) eindigt op een ‘x’ en daarmee op een s-klank. De ‘s’ is een medeklinker in ‘t kofschipen daarom eindigt het voltooid deelwoord hier op een ‘t’.

    15. De vreemde uitslagen van de ploeg worden aan dit omkoopschandaal geweten.Aan ‘worden’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘wijten’ isonregelmatig en de juiste vorm is ‘geweten’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult dezevorm moeten leren.

    16. Bestrijd corruptie door te focussen op sportprestaties, niet op geld.Het werkwoord ‘bestrijden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’aan het einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (bestrijd).

    © Alex Reuneker, 2016 20

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 6 (persoonsvorm, tegenwoordige tijd)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 6. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Wordt je foto eigendom van Facebook, of blijf je zelf eigenaar? Veel mensen hebben daargeen idee van. De nieuwe privacy-voorwaarden van Facebook zijn dan ook al een tijdjeonderwerp van gesprek.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘wordt’ bestaat hier uit de stam (word) +‘t’, omdat het onderwerp (je foto) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hier de fout ingaandoor te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na de persoonsvorm komt.‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw foto). Je krijgt dan altijd een ‘t’ na de stam.

    2. Fotograaf Erwin Olaf debuteert binnenkort als regisseur.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘debuteert’ bestaat uit de stam (debuteer)+ ‘t’, omdat het onderwerp (fotograaf Erwin Olaf) in de derde persoon enkelvoud staat.

    3. Op deze site staan gemakkelijk te bereiden recepten. Hier vindt je vriend zelfs een geschiktrecept, terwijl hij nog nooit iets heeft gekookt!De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘vindt’ bestaat hier uit de stam (vind) + ‘t’,omdat het onderwerp (je vriend) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hier de fout ingaandoor te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na de persoonsvorm komt.‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw vriend). Je krijgt dan altijd een ‘t’ na destam.

    4. Volg maar gewoon de aanwijzingen. Kruid als eerste stap de zalm met oregano en eensnufje peper.Het werkwoord ‘kruiden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’ aanhet einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (kruid).

    5. ’Ik vrees dat ik de verhalen niet zomaar uit de mouw schud. Ik moet er veel onderzoek voordoen.’ Dat zei Mak eens in een interview. Voor zijn oeuvre krijgt hij de Gouden Ganzenveer2015.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘schud’ bestaat hier uit enkel de stam(schud), omdat het onderwerp (ik) in de eerste persoon enkelvoud staat.

    6. Verblijd je hem met die prijs? Waarschijnlijk wel, want het is een erkenning voor zijn be-trokkenheid bij de nationale en internationele geschiedenis, aldus voorzitter Paul Schnabelvan de Academie De Gouden Ganzenveer.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘verblijd’ bestaat hier uit alleen de stam(verblijd), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    7. In de krant stond: ‘In een pand nabij het academisch ziekenhuis in Leiden woedt een grotebrand.’De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘woedt’ bestaat hier uit de stam (woed) +‘t’, omdat het onderwerp (een grote brand) in de derde persoon enkelvoud staat.

    8. Van de circa drie uur die de gemiddelde Nederlander dagelijks naar de radio luistert, is datin de helft van de tijd in de auto.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘luistert’ bestaat hier uit de stam (luister)+ ‘t’, omdat het onderwerp (de gemiddelde Nederlander) in de derde persoon enkelvoud staat.

    © Alex Reuneker, 2016 21

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    9. Schud je weleens glimlachend je hoofd als je een fout nummer hoort? Dan is het foute uurop Q-music misschien wel wat voor je.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘schud’ bestaat hier uit alleen de stam(schud), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is eenuitzonderingsgeval dat je moet leren.

    10. Verspreidt je uitgever het manuscript onder proeflezers, of moet je dat zelf doen?De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘verspreidt’ bestaat hier uit de stam (ver-spreid) + ‘t’, omdat het onderwerp (je uitgever) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hierde fout ingaan door te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na de per-soonsvorm komt. ‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw uitgever). Je krijgt danaltijd een ‘t’ na de stam.

    11. Heb je ‘To Kill a Mockingbird’ gelezen? Antwoord maar niet, want ik zie aan je reactie datdat niet het geval is.Het werkwoord ‘antwoorden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’aan het einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (antwoord).

    12. Op zo’n boodschap antwoordt je dokter waarschijnlijk ‘Leer er maar mee leven, want het isniet te genezen’.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘antwoordt’ bestaat hier uit de stam (ant-woord) + ‘t’, omdat het onderwerp (je dokter) in de derde persoon enkelvoud staat. Je kunt hierde fout ingaan door te denken dat je hier de stam zonder ‘t’ moet schrijven, omdat ‘je’ na de per-soonsvorm komt. ‘Je’ is hier bezittelijk en te vervangen door ‘jouw’ (jouw dokter). Je krijgt danaltijd een ‘t’ na de stam.

    13. Storing bij hostingproviders leidt soms tot vervelende situaties.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘leidt’ bestaat hier uit de stam (leid) + ‘t’,omdat het onderwerp (storing bij hostingproviders) in de derde persoon enkelvoud staat.

    14. In het bakboek vind je vega- en vegan-recepten, maar ook hippe ‘American bakes’, cupca-kes en de out&proud-fruitcake van deze beste thuisbakker van Nederland 2014.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘vind’ bestaat hier uit alleen de stam (vind),omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is een uitzonderings-geval dat je moet leren.

    15. Bied je je afval gescheiden aan bij een van de verzamelplaatsen? Dan help je mee aan eenbeter milieu.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘bied’ bestaat hier uit alleen de stam(bied), omdat het onderwerp ‘je’ niet voor de persoonsvorm staat, maar erachter. Dit is een uit-zonderingsgeval dat je moet leren.

    16. Scheid plastic afval van ander afval.Het werkwoord ‘scheiden’ moet hier in de gebiedende wijs staan en krijgt daarom geen extra ‘t’aan het einde; bij de gebiedende wijs gebruik je alleen de stam (scheid).

    © Alex Reuneker, 2016 22

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 7 (persoonsvorm, verleden tijd)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 7. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Het speet hem achteraf niet, want hij heeft veel mooie foto’s van haar vakantie kunnenbekijken.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (het) staat in de derde persoon enkelvoud. Hetwerkwoord ‘spijten’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘speet’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen,dus je zult deze vorm moeten leren.

    2. Overheden pleitten vorig jaar voor een versimpeling van de voorwaarden, maar dat heeftnog weinig opgeleverd.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘pleiten’ (pleit) eindigt op een ‘t’, een medeklinker in‘t kofschip. Het onderwerp (overheden) staat in de derde persoon meervoud en de persoonsvormkrijgt daarom ‘ten’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeel van de stam, detweede geeft de verleden tijd aan.

    3. De Belastingdienst vergoedde via de hypotheekrenteaftrek indirect een deel van hypothe-ken. Dat lijkt uiteindelijk te veel te gaan kosten.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘vergoeden’ (vergoed) eindigt op een ‘d’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (de Belastingdienst) staat in de derde persoon enkel-voud en de persoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘d’; de eerste isonderdeel van de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    4. Peter kokhalsde toen hij de gruwelijke film zag.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘kokhalzen’ (kokhalz) eindigt op een ‘z’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (Peter) staat in de derde persoon enkelvoud en depersoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde.

    5. Hij zwoer dan ook nooit meer naar een enge film te kijken.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (hij) staat in de derde persoon enkelvoud. Hetwerkwoord ‘zweren’ (beloven) is onregelmatig en de juiste vorm is ‘zwoer’. ‘t kofschip kan je hierbijniet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    6. Na deze vervelende ervaring ontspande Peter zich door de leuke Disney-film ‘Frozen’ tekijken.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘ontspannen’ (ontspan) eindigt op een ‘n’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (Peter) staat in de derde persoon enkelvoud en depersoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde.

    7. De woordvoerder van Sanquin wees geen schuldige aan.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (de woordvoerder van Sanquin) staat in de derdepersoon enkelvoud. Het werkwoord ‘(aan)wijzen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘wees’. ‘tkofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    8. Precies een week geleden stortte in Taiwan een passagiersvliegtuig neer.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘storten’ (stort) eindigt op een ‘t’, een medeklinkerin ‘t kofschip. Het onderwerp (een passagiersvliegtuig) staat in de derde persoon enkelvoud ende persoonsvorm krijgt daarom ‘te’ aan het einde. Let hier op de dubbel ‘t’; de eerste is onderdeelvan de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    9. Het toestel kampte vermoedelijk met motorproblemen.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘kampen’ (kamp) eindigt op een ‘p’, een medeklinker

    © Alex Reuneker, 2016 23

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    in ‘t kofschip. Het onderwerp (het toestel) staat in de derde persoon enkelvoud en de persoonsvormkrijgt daarom ‘te’ aan het einde.

    10. De mannen van 24 en 26 jaar wilden dat doen in opdracht van IS, rapporteerde de Australi-sche veiligheidsdienst.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘rapporteren’ (rapporteer) eindigt op een ‘r’, geenmedeklinker in ‘t kofschip. Het onderwerp (de Australische veiligheidsdienst) staat in de derdepersoon enkelvoud en de persoonsvorm krijgt daarom ‘de’ aan het einde.

    11. Zo is de website van de Rijksoverheid ruim tien uur onbereikbaar geweest, doordat zich bijhostingprovider Prolocation een storing voordeed.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (een storing) staat in de derde persoon enkelvoud.Het werkwoord ‘voordoen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘voordeed’. ‘t kofschip kan je hierbijniet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    12. Menno de Koning, die de tv-hitserie Heel Holland Bakt 2014 won, heeft nu zijn eigen bak-boek: ‘Bakken met Menno’.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (Menno de Koning) staat in de derde persoonenkelvoud. Het werkwoord ‘winnen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘won’. ‘t kofschip kan jehierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    13. Vroeger printte een gemiddelde kantoormedewerker niet veel.De zin staat in de verleden tijd en het onderwerp (een gemiddelde kantoormedewerker) staat inde derde persoon enkelvoud. De stam van ‘printen’ (print) eindigt op een ‘t’, een medeklinker in ‘tkofschip. De persoonsvorm krijgt daarom ‘te’ aan het einde. Let hier goed op de twee t’s achterelkaar; de eerste hoort bij de stam, de tweede geeft de verleden tijd aan.

    14. Het kabinet van premier Beblawi, een liberale econoom, telde 33 ministers, merendeelsliberalen en technocraten.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘tellen’ eindigt op een ‘l’, geen medeklinker in ‘tkofschip. Het onderwerp (het kabinet van premier Beblawi) staat in de derde persoon enkelvouden daarom schrijf je stam (tel) + ‘de’.

    15. Op 22 juli 2013 baarde ze haar zoon. William en Kate noemden hem George AlexanderLouis.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘noemen’ (noem) eindigt op een ‘m’, geen mede-klinker in ‘t kofschip. Omdat het onderwerp (William en Kate) in de derde persoon meervoud staat,krijgt de persoonsvorm ‘den’ aan het einde.

    16. Mijn vrouw skiede tot voor kort en ze was daar heel goed in.De zin staat in de verleden tijd en de stam van ‘skiën’ (ski) eindigt op een ‘i’, geen medeklinker in‘t kofschip. Het onderwerp (mijn vrouw) staat in de derde persoon enkelvoud en de persoonsvormkrijgt daarom ‘de’ aan het einde. Let op de ‘e’; die is nodig voor de juiste uitspraak.

    © Alex Reuneker, 2016 24

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 8 (voltooid deelwoord)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 8. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. Het scenario wordt door Arthur Japin zelf geschreven en het project werd vorige weekgepresenteerd op het Filmfestival Rotterdam.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘presenteren’(presenteren -en) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooiddeelwoord hier op een ‘d’.

    2. De niet tot verder commentaar verleide president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot,zegt dat het kabinet in 2017 aan de slag moet met de aftrek.De juiste vorm is ‘verleide’, omdat het woord hier iets zegt over de president van De NederlandscheBank. In zo’n geval gebruik je het voltooid deelwoord (verleid) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    3. Gepocheerde zalm is een klassieker onder de simpele recepten.De juiste vorm is ‘gepocheerde’, omdat het woord hier iets zegt over de zalm. In zo’n geval gebruikje het voltooid deelwoord (gepocheerd) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    4. Het boerenbedrijf heeft in de twintigste eeuw veel geleden.Aan ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘lijden’ isonregelmatig en de juiste vorm is ‘geleden’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult dezevorm moeten leren.

    5. Het bijna verhuisde dj-duo ‘Coen & Sander’ heeft, naar eigen zeggen, bewust voor Radio538 gekozen. De transfer gaat in op september 2015.De juiste vorm is ‘verhuisde’, omdat het woord hier iets zegt over het dj-duo. In zo’n geval gebruikje het voltooid deelwoord (verhuisd) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    6. In de nacht van woensdag op donderdag werd de romp van het vliegtuig uit het watergetakeld.Aan ‘werd’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘takelen’ (takel)eindigt op een ‘l’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hier opeen ‘d’.

    7. Er worden gedurende de rijopleiding aanvullende trainingen aangeboden en de leerling kanextra oefenen met rijsimulatorlessen achter de computer.Aan ‘worden’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werkwoord ‘aanbieden’is onregelmatig en de juiste vorm is ‘aangeboden’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zultdeze vorm moeten leren.

    8. Om de voortgang van de kandidaten te monitoren zijn er praktijktests en wordt er in onbe-kende gebieden gelest. Wanneer de kandidaat het rijbewijs eenmaal op zak heeft, volgt naenkele maanden een terugkomdag.Aan het hulpwerkwoord ‘wordt’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘lessen’ (lessen -en) eindigt op een ‘s’, een medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt hetvoltooid deelwoord hier op een ‘t’.

    9. De van de samenleving vervreemde mannen waren geen bekenden van justitie.De juiste vorm is ‘vervreemde’, omdat het woord hier iets zegt over de mannen. In zo’n gevalgebruik je het voltooid deelwoord (vervreemd) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    10. ’Dokter, in het weekend ben ik naar een feestje geweest en gisteren hebben mijn oren dehele dag gesuisd.’

    © Alex Reuneker, 2016 25

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘suizen’ (suiz) eindigt op een ‘z’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooiddeelwoord hier op een ‘d’. De stam van ‘suizen’ eindigt op een ‘z’, maar die letter verandert in een‘s’, omdat een Nederlandse lettergreep nooit op een ‘z’ eindigt.

    11. Diverse mensen die naar Rijksoverheid.nl of Telfort.nl wilden surfen, hebben dat urenlangniet gekund.Aan het hulpwerkwoord ‘hebben’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Hetwerkwoord ‘kunnen’ is onregelmatig (kan, kon, gekund) en de juiste vorm is ‘gekund’. ‘t kofschipkan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    12. Heel Holland Bakt Seizoen 2 heeft de kijkcijfers van Omroep Max flink opgejaagd. De serietrok meer dan 1,8 miljoen kijkers per aflevering.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werk-woord ‘opjagen’ is onregelmatig (jaagt op, joeg op, opgejaagd) en de juiste vorm is ‘opgejaagd’. ‘tkofschip kan je hierbij niet helpen, dus je zult deze vorm moeten leren.

    13. Vorige week heeft Facebook voor 19 miljard dollar Whatsapp gekocht.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. Het werk-woord ‘kopen’ is onregelmatig en de juiste vorm is ‘gekocht’. ‘t kofschip kan je hierbij niet helpen,dus je zult deze vorm moeten leren.

    14. Providers noemen Whatsapp vaak de oorzaak van gemiste sms-inkomsten.De juiste vorm is ‘gemiste’, omdat het woord hier iets zegt over ‘sms-inkomsten’. In zo’n gevalgebruik je het voltooid deelwoord (gemist) + ‘e’ als bijvoeglijk naamwoord.

    15. De Egyptische interim-premier Hazem Beblawi heeft het ontslag van zijn kabinet ingediend.Aan het hulpwerkwoord ‘heeft’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stamvan ‘indien’ (indien) eindigt op een ‘n’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooiddeelwoord hier op een ‘d’.

    16. Vorige week zijn wij met de bus naar Frankrijk afgereisd.Aan ‘zijn’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘afreizen’ (afreiz)eindigt op een ‘z’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hier opeen ‘d’. De stam van ‘afreizen’ eindigt op een ‘z’, maar die letter verandert in een ‘s’, omdat eenNederlandse lettergreep nooit op een ‘z’ eindigt.

    © Alex Reuneker, 2016 26

  • Oefeningen werkwoordspelling, deel 1

    Antwoordblad 9 (persoonsvorm en voltooid deelwoord)

    Dit antwoordblad hoort bij werkblad 9. Het correcte antwoord is onderstreept en de uitleg staateronder.

    1. De hypotheekrenteaftrek moet in Nederland verder worden versoberd.Aan ‘worden’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘versoberen’(versober) eindigt op een ‘r’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deel-woord hier op een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘versoberd’ lijkt hier op de persoonsvorm ‘versobert’,als in ‘De hypotheekrenteaftrek versobert.’

    2. Knot herhaalt zijn antwoorden tijdens een interview en geeft aan niet meer informatie tekunnen geven.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘herhaalt’ bestaat hier uit de stam (herhaal)+ ‘t’, omdat het onderwerp (Knot) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm ‘herhaalt’lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘herhaald’, als in ‘Hij heeft dat herhaald.’

    3. De volgende stappen kun je hieronder vinden. Als toevoeging kun je net als Jamie doen.Hij bestrooit de zalm altijd met een klein beetje bieslook.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘bestrooit’ bestaat hier uit de stam (be-strooi) + ‘t’, omdat het onderwerp (hij) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm‘bestrooit’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘bestrooid’, als in ‘Hij heeft de zalm ermee bestrooid.’

    4. Althans, dat is wat de bekende historicus Geert Mak in ‘Hoe God verdween uit Jorwerd’beweert.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘beweert’ bestaat hier uit de stam (beweer)+ ‘t’, omdat het onderwerp (de bekende historicus Geert Mak) in de derde persoon enkelvoudstaat. De persoonsvorm ‘beweert’ lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘beweerd’, als in ‘Hij heeftdat beweerd.’ en staat ook nog eens aan het einde van de zin.

    5. Het pand van bloedbank Sanquin, dat ernaast ligt, is ontruimd.Aan ‘is’ kun je zien dat hier een voltooid deelwoord moet staan. De stam van ‘ontruimen’ (ontruim)eindigt op een ‘m’, geen medeklinker in ‘t kofschip. Daarom eindigt het voltooid deelwoord hierop een ‘d’. Het voltooid deelwoord ‘ontruimd’ lijkt hier op de persoonsvorm ‘ontruimt’, als in ‘Debrandweer ontruimt het pand.’

    6. De auto is heel erg belangrijk voor de radio. Wie bepaalt welke zender opstaat? Meestal isdat de bestuurder.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘bepaalt’ bestaat hier uit de stam (bepaal)+ ‘t’, omdat het onderwerp (wie) in de derde persoon enkelvoud staat. De persoonsvorm ‘bepaalt’lijkt hier op het voltooid deelwoord ‘bepaald’, als in ‘Zij heeft dat bepaald.’

    7. Het uitvallen van de motor kan komen doordat de brandstoftoevoer hapert of doordat debrandstof niet volledig verbrandt.De zin staat in de tegenwoordige tijd. De persoonsvorm ‘verbrandt’ bestaat hier uit de stam (ver-brand) + ‘t’, omdat het onderwerp (de brandstof) in de derde persoon e