ONDERWIJS VOOR ‘ILLEGALE’ VREEMDELINGEN

Jamila ToumiExterne afstudeeronderzoek2012

1

WELKOM!

Onderzoek naar de rechtspositie van onrechtmatig verblijvende vreemdelingen in het onderwijs gedurende de leerplicht in Amsterdam

2

INHOUD

• Waarom dit onderzoek?• Probleemstelling• Doelgroep• Centrale vraag• Onderzoeksmethode• Resultaten (theorie en praktijk)• Conclusies• Aanbevelingen• Vragen

3

WAAROM DIT ONDERZOEK?

• Hogeschool van Amsterdam• Onderwijs Consumenten Organisatie

4

PROBLEEMSTELLING

• Ondoorzichtigheid wet- en regelgeving• Recht op voorzieningen (koppelingswet 1998)• In1999 gesignaleerd en in 2009 ter sprake (Defence for children)

- toekenning extra zorg door minister OCenW• Actualiteiten (stageproblematiek)

5

PRAKTIJKVOORBEELD

‘De twintigjarige Kelvin heeft op 16 september 2011 de Nederlandse staat gedagvaard omdat hij niet op stage kan. Dat hebben hij en zijn advocaat bekend gemaakt bij de VARA-Ombudsman. Kelvin heeft geen verblijfsvergunning en krijgt daarom geen werkvergunning voor de stage die hij nodig heeft om zijn opleiding af te ronden. Defence for Children steunt Kelvin in dit proces omdat zijn recht op onderwijs wordt geschonden. Dat recht bestaat ook voor kinderen die niet rechtmatig in Nederland zijn.

6

DOELGROEP

Onrechtmatig verblijvende vreemdelingen die leerplichtig zijn en in Amsterdam wonen. Hieronder wordt verstaan, leerlingen die leerplichtig zijn en niet over een verblijfstitel in Nederland beschikken. En ook niet door de overheid worden opgevangen.

Primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs in Amsterdam

7

CENTRALE VRAAG

‘Hoe is de rechtspositie van onrechtmatig verblijvende vreemdelingen in het onderwijs in theorie en in de praktijk in de gemeente Amsterdam?’

8

ONDERZOEKSMETHODE

• Kwalitatiefonderzoek:

- Literatuuronderzoek (eerder onderzoek)

- Juridisch onderzoek (nationaal en internationaal)

- Jurisprudentieonderzoek

- Interviews ( diepte- interviews met scholen, leerplichtambtenaar en stichting LOS)

9

RESULTATEN Theorie Praktijk

Recht op onderwijs:

- Koppelingswet 1998- artikel 10 Vreemdelingenwet 2000- Internationale verdragen; o.a. Internationale Verdrag Inzake de Rechten van een Kind (IVRK) en Europese Verdrag Inzake de Rechten van de Mens (EVRM.

Leerplicht:- Geldt voor alle kinderen in Nederland

Recht op onderwijs:

- Alle kinderen zijn welkom - Stil houden i.v.m. imago school

Leerplicht:- Geldt voor iedere leerling.- Geen proces- verbaal bij ongeoorloofd schoolverzuim

Stage

- VO: maatschappelijke stage vrijwilligerswerk, geen arbeidsovereenkomst)

-MBO: BOL en BBLBOL: geen arbeidsovereenkomst (20% stage)BBL: wel arbeidsovereenkomst (60% stage)

- WAV: werkvergunning voor vreemdelingen

Schoolkosten-PO en VO: kosteloos- MBO: financiële verplichtingen (schoolboeken en leermiddelen) en geen tegemoetkoming (Wet Op de Tegemoetkoming Onderwijsbijdrage en Schoolkosten (WTOS)

- Interne stages en vervangende opdrachten- Geen BBL opleiding

- vrijwillige ouderbijdrage, en gymkleding- Stichting Leergeld en Leren Zonder Papieren

10

CONCLUSIES

• Theorie: - wet- en regelgeving niet eenduidig; recht op onderwijs en toegang tot onderwijs

- Schending IVRK en Leerplichtwet

• Praktijk:

- geen onderscheid, tenzij leerling illegaal blijkt

- soepel m.b.t. handhaving leerplicht (geen proces- verbaal)

11

AANBEVELINGEN

• Kennis uitbreiden met betrekking tot het vreemdelingenrecht• Samenwerking tussen OCO, scholen en leerplichtambtenaren• Vervolgonderzoek vreemdelingen in het onderwijs

12

VRAGEN?