TRIMSALON EN DIERENSPECIAALZAAK

J. F. RUYG~ERS HEEFT ~ VOOR UW • HUISDIEREN I o. $. Te'.' 4689591

. ~tS

NOBELSTRAAT 112

TelEFOON 4 66 31 80

~

I ·m VISSER :~-~ ... tel. 4666048 ~

T4BAK LECTUUR

9RUKKERETTE

CALANDKOOR zoekt neig enkele tenoren.

Wii1:epeteren iedere woensdagavond in de Paul Krugerschool

Boyledestraat 25, Rotterdam-N V&n 20.00 -22.15 uur .

Inlichtingen tel. 422 42 69

sohseftenbe'8 brillen en kontaktlenzen bY . . Walenburgerweg 77 - Tel. 010 - 46549 91

.3039 AE Rotterdam

DE" VR I END VOOR UW OGEN

ATELIER ESI E portretopd.rachten - ontwerpen Berkendaal 157 3075 XD Rotterdam tel.: 010 - 4324693

Ferdinand Sikken Joyce Tufek

SCHILDERljEN AQUARELLEN GRAFIEK KERAMIEK

VRIENDENNIEUWS IS EEN UITGAVE VAN DE VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJ DORP EN VERSCHIJNTTENMINSTE VIER MAAL PER JAAR.

Oplage: 4.000 JUNI 1988

In dit nummer o.a.:

pagina 3 Inhoudsopgave pagina 4 Verslag Algemene Ledenvergadering pagina 8 Jubileumviering op 9 april jJ pagina 9 Nieuws uit Blijdorp pagina 11 Dier in het vizier: de leeuw pagina 14 Una Assurantie gaf visitekaart af pagina 16 Najaarsexcursie naar Artis. pagina 19 Fotowedstrijd pagina 21 Bestelbon beeldje Irma en Bernhardine pagina 22 Nieuws uit andere dierentuinen pagina 24 Interview met de heer J.S.C. Schoufour pagina 29 Dierentuinen van de wereld deel? pagina 41 Zonta International maakt zich dik pagina 41 Er kan nog meer bij .... pagina 42 Belangrijke adressen en telefoonnummers

Adverteerders in dit nummer: Telemate Leo Visser J.F. Ruygers Caland koor Hobbycentrum Mag. Blijdorp Schoonenberg b.V. Atelier Esté Basilo Hilton International Rotterdam Ter Meulen Multimail

pag. 2 Van Hoorn B.v. 2 Unica Reizen 2 Kinorama 2 Uitvaartverzorging C.M. Bouman 2 NMBBank 2 Buningh Interieur 2 Bank Mees & Hope NV 6 Verenigde Spaarbank

10 Stad Rotterdam Verzekeringen 10 De Gier BV./Giertra B.v. 12 Diergaarde Blijdorp

pag. 15 17 18 19 20 23 23 27 32 43 44

3

. 1 :1

_Ot

KORT VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING Op zaterdag 9 april j.l. kwamen circa 150 leden bijeen in het Kiboko Jungle Café van Diergaarde Blijdorp te Rotterdam voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Vrienden van Blijdorp.

In zijn openingswoord heet de voorzitter alle aanwezigen welkom en deelt mede zeer verheugd te zijn over de grote opkomst. Vanwege de festiviteiten ter gelegen-heid van het 25-jarig jubileum is de beschikbare tijd beperkt en de aanwezigen worden dan ook verzocht eventuele vragen kortte houden.

In verband met het 25-jarig jubileum richt de voorzitter het woord tot mevrouw Waalwijk, weduwe van Hein Waalwijk, een van de drie oprichters van onze ver-eniging. Postuum wordt de heer Waalwijk geëerd door het overhandigen van een

Mevrouw Waalwijk neemt haar oorkonde in ontvangst.

oorkonde aan zijn echtgenote. Bovendien ontvangt mevrouw Waalwijk een speciaal ontworpen zilveren speldje, dat tevens wordt opgespeld bij een tiental andere " leden van het eerste uur" . Het ligt in de bedoeling voortaan jaarlijks één speldje uitte reiken aan iemand die zich op uitzonderlijke wijze heeft ingezet voor de Vereniging

4 Vrienden van Blijdorp.

Ter gelegenheid van ons jubileum zijn felicitatiebrieven ontvangen van de directies van Artis in Amsterdam en Ouwehands Dierenpark in Rhenen, terwijl de Afdeling Rotterdam van de Dierenbescherming een bloemstuk heeft gezonden .

De notulen van de Algemene Ledenvergadering van 2 mei 1987 worden ongewij-zigd goedgekeurd en door de voorzitter en de 2e secretaris ondertekend.

Naar aanleiding van het jaarverslag van de secretaris-penningmeester maakt de heer Van der Schoor het verenigingsbestuur en de diverse commissies een com-pliment voor het vele werk dat door hen is verzet. Hij heeft wel enkele op- en aanmerkingen over de opstelling van de Staat van baten en lasten en de begroting 1988. De secretaris-penningmeester beantwoordt de vragen van de heer Van der Schoor, die hem dankt voor zijn deskundige toelichting.

Bij afwezigheid van de voorzitter van de kascontrolecommissie deelt de heer Wit jens mede, dat de boeken bij de penningmeester zijn gecontroleerd en in orde bevonden. De penningmeester kan derhalve decharge worden verleend voor het gevoerde beleid. De nieuw benoemde kascontrolecommissie is als volgt samengesteld: de heer L. Wit jens wordt voorzitter, mevrouw Mr. L.A. van Heyst blijft lid en de heer E. van der Schoor wordt lid. Reserve-lid wordt de heer LW. Zwijnenburg.

Artis in Amsterdam wordt gekozen als reisdoel voor de komende najaarsexcursie en wel op 24 september a.s. De vijfdaagse reis naar Zuid-Duitsland is inmiddels volgeboekt.

Namens het Promotieteam feliciteert mevrouw Gerritse het bestuur met het 25-jarig jubileum. Tevens bedankt zij de directie en het personeel van Diergaarde Blijdorp voor de assistentie gedurende het afgelopen jaar. Voorts wil zij dank overbrengen aan de Blijdorp-Band, die zo vaak zorgt voor muzikale begeleiding bij braderieën en andere activiteiten. Een ander onderdeel van onze promotie-activiteiten vormen de lezingen met dia's die worden verzorgd door het bestuurslid A. Noordermeer. Het ligt in de verwachting dat het Promotieteam het ook in de toekomst erg druk zal krijgen en "helpende handen" zijn dan altijd te gebruiken.

De voorzitter spreekt zijn waardering uit aan het adres van het Promotieteam. \

Op 23 april a.s. zullen de dames van Zonta International een bazar houden, waarvan de opbrengst bestemd is voor de actie "Maak je dik voor de dikhuiden".

De volgens rooster aftredende bestuursleden, mevrouw Groenhorst en de heer Van Herwijnen, hebben zich herkiesbaar gesteld. Beiden worden door de vergadering bij acclamatie herkozen.

5

6

Het verenigingsbestuur stelt voor de jaarlijkse contributie te verhogen van f. 25,"":' naar f 30,-. Door de verhoging van de toegangsprijs voor Blijdorp tot f 12,- verte-genwoordigen de twee gratis toegangskaartjes al een waarde van f 24,-. Bovendien nemen de kosten per verenigingslid, o.m. door het uitgebreide en verbe-terde Vriendennieuws, toe. Wanneer we dan ook nog bedenken, dat de meeste leden in feite al meer betalen dan de minimum-contributie van f 25,- per jaar, lijkt het zeker verantwoord om de minimum-contributie met ingang van 1 januari 1989 te verhogen totf 30,-. Over de voor- en nadelen van de voorgestelde verhoging wordt uitvoerig gediscussieerd en uiteindelijk wordt het voorstel door de vergadering aanvaard.

De heren Bleijenberg en De Boer van Diergaarde Blijdorp geven een uiteenzetting over de plannen voor het dikhuidengebouw. Er is een nieuwe opzet gemaakt, die aan de hand van een tekening uiteen wordt gezet. Kernpunt van de nieuwe opzet is niet zo zeer de renovatie van het bestaande gebouw als wel de sloop daarvan en de bouw van een nieuwe grote kas op dezelfde plaats, waarbij de dieren binnen veel meer plaats geboden kan worden dan bij renovatie ooit mogelijk is. Door deze nieuwe plannen, die overigens nog zowel zoötechnisch als financieel grondig be-studeerd en uitgewerkt moeten worden, is er vertraging ontstaan in de planning van de bouw van het dikhuidengebouw. Alle aanwezigen zijn het er echter over eens, dat het geld van de Vrienden zo goed mogelijk besteed moet worden en dat de nieuwe plannen mits financieel haalbaar, zeker een kans moeten krijgen. De bouwcommis-sie zal de voortgang van het project begeleiden en het verenigingsbestuur en uiteraard de leden op de hoogte stellen van de ontwikkelingen.

Tijdens de rondvraag spreekt mevrouw Waalwijk haar dank uit voor de wijze, waarop haar overleden echtgenoot vandaag is geëerd en spreekt tevens de wens uit, dat de vereniging nog veel en wijs werk moge verrichten.

De voorzitter dankt alle leden voor hun aanwezigheid en inbreng en sluit de vergade-ring om 13.30 uur.

Basilo ltJj~~~rf. * schoorstenen en schoorsteenkappen, tevens schoorsteenvegen

//~:;~;JU~~~~ * alle (en alles voor) haarden en kachels . en het onderhoud ervan.

• Bitumineuze dakbedekkingen, met of zonder isolatie. SCHOORSTEENVEGER Alle soorten dakpannen, ook thermisch verzinkt stalen DAKBEDEKKER pannen, met 20 jaar garantie.

KACHELSMID Ka-! EENS ~S IN DE SHCWRCX)M, Schimmelpenninckstr. 14 OF VRAAG VRIJBLIJVENû PRIJSOPGAAF. 3135 NX Vlnrdingen Trlefoon: 010·4705620

Een Algemene Ledenvergadering in prima sfeer ....

Zij staan achter de Vereniging Vrienden van Blijdorp!

8

JUBILEUMVIERING OP 9 APRIL 1988 EEN GROOT SUCCES Hoewel de ledenvergadering pas om 12.00 uur begon, arriveerden de eerste leden al omstreeks tien uur in het Kiboko Jungle Café van Diergaarde Blijdorp! De Algemene Ledenvergadering, waarvan u elders in dit nummer van Vrienden-nieuws een kort verslag aantreft, verliep vlot en kenmerkte zich door de plezierige sfeer waarin de agendapunten behandeld werden. Het middagprogramma bleek minstens even gezellig en drukbezocht, waarbij Joke Bruys en Gerard Cox (en hun hondje Dirk, die bij wijze van uitzondering toestemming kreeg om Diergaarde Blijdorp te betreden) met hun aanwezigheid de gebeurtenis-sen extra luister bijzetten. Joke en Gerard bleken bereid om onze eigen verenigings-vlag te hijsen en beiden werden ter plaatse lid van de Vrienden! De receptie werd druk bezocht door vrienden en bekenden en in dit verband is een woord van dank aan onze sponsors zeker op zijn plaats: Dankzij een aantal bedrij-ven kon de receptie plaats vinden zonder kosten voor de Vereniging. Bij een receptie behoren presentjes en die kwamen er ook: kleine geschenken maar ook een heel groot geschenk in de vorm van een Fiat Uno. Wat we daar mee gaan doen, dat hoort u te zijner tijd uiteraard nog.

Gerard Cox, Joke Bruys en Dirk bewonde-ren het beeldje.

De onvolprezen Blijdorp-Band in actie. Foto: T. S/ijkoort

Ongeveer zestig vrienden hadden zich aangemeld voor het jubileum-diner, dat in de gezellig aangeklede Terraszaal van Blijdorp werd geserveerd en waarbij uit de geanimeerde stemming duidelijk bleek dat de deelnemers zich prima amuseerden. AI met al was 9 april 1988 voor de 25-jarige vereniging Vrienden van Blijdorp een gedenkwaardige dag die zeker ook zeer geslaagd mag worden genoemd!

NIEUWS UIT DIERGAARDE BLIJDORP Verleden jaar mei woedde er een felle brand in het zogenaamde Dioramagebouw van Diergaarde Blijdorp. Bij deze gelegenheid ging niet alleen een deel van de collectie van het Natuurhistorisch Museum verloren, maar ook de hier onderge-brachte lesruimte van de Educatieve Dienst van Blijdorp. Een jaar is verstreken waarin Blijdorp zich moest behelpen met slechts één leslo-kaal. Maar dat is nu voorbij, want nu kan de Educatieve Dienst beschikken over een gloednieuw educatief centrum op het voormalige cheetah-perk, naast de weide voor de Wisenten. Het gebouw bevat twee leslokalen en een lezingruimte met een capaciteit van 120 personen. De ruimtes zijn Voorzien van modern lesmateria::ll, inclusief uitgebreide audiovisuele middelen.

9

BRUNCH METOPPAS

Elke zondag van 11.30 - 15.00 uur kunt u op uw gemak genieten van een fonnidabele brunch voor Uw kinderen t/m 12 jaar doen mee voor f20, _ IlIJIItw en wij vermaken ze wel. Reserveer tijdig. Hilton International Rotterdam, Weena 10, Thl. 414.40.44, tst. 900.

Hilton~ J A :\ K

LOOP GEWOON EVEN BINNEN

termeulen Da'S plezierig winkelen met zoveel voordeel!

DIER IN HET VIZIER Door: H. Hagen

De leeuw "De leeuw is eigenlijk iemand, die bang is voor niemand", luidt een regel uit een een oud gedichtje. Het beeld dat we bij zo'n uitspraak krijgen wordt nog versterkt, doordat we het dier vaak als teken van heldhaftigheid op een banier of wapen tegenkomen (denk aan de Nederlands leeuw). Verder blijkt de lef van een leeuw uit een aantal spreekwoorden en uitdrukkingen. De leeuw lijkt dus heel wat mans. Of dat ook zo is? Is de leeuw werkelijk de gevreesde, machtige jager van de graslanden? We zullen hem eens in het vizier nemen.

De leeuw (Panthera leo, geslach-tengroep Panterkatten, geslacht Panters) komt voor in Midden- en Zuid-Afrika. Vroeger was hij ook talrijk in Noord-Afrika en Voor-Azië. Daar is hij echter vrijwel geheel uitgeroeid. In de negen-tiende en zelfs in de twintigste eeuw leefden er nog leeuwen in Marokko (Berberleeuw), Egypte, Mesopotamië, Iran (Perzische leeuw) en in de Kaapprovincie, terwijl heden ten dage in India een laatste groepje Indische leeu-wen het hoofd probeert te bieden aan de oprukkende boeren. De Masaileeuw daarentegen komt nog algemeen voor in Oost-Afri-ka. In Europa is de leeuw in het begin van onze jaartelling uitge-roeid.

Hoe komt het dat wij een leeuw zo indrukwekkend vinden? Waarschijnlijk door de krachtige, Mannetjes leeuw Chris. Foto: G.N. Groshart met manen gesierde gestalte, de doordringende ogen en niet in de laatste plaats het indrukwekkende gebrul, dat tot op kilometers afstand te horen is. Bij het brullen maakt de leeuw van zijn borstkas eigenlijk een geweldige blaasbalg! Het brullen heeft niets te maken met het bang maken van een prooi (antilopen blijven rustig staan als er een leeuw brult), het is meer een bevestiging van het territorium.

De mannetjes trekken door grote gebieden en sluiten zich dan eens bij de ene, dan 11

DE 800.000 ADRESSEN VAN

MULTIMAIL 'V4I11i1M". het modem ieoutilleerde mailinabureau in 't hart van bedrij-

vii Nederland: Rotterdam! Alle denkbare (en soms ondenkbare!) adressen zijn direct beschikbaar voor het adresseren van uw mailings. Naar 2255 zeHstandige apotheken of 165 deurwaarders. Naar 6410 groenteboeren of 10 wapen-en munitiefabrikanten. Kortom, naar bijna 1600(11) verschillendeadreqroepen.

100000 MAILINGS IN 24UUR OP Of POST'

Dat wordt geregeld! Want MultiMail levert niet alleen adressen. Ook het gehele traject van vouwen, insteken, adresseren en ter post bezorgen wordt door MultiMail verzorgd. Overigens, kleinere aantallen zijn even welkom en worden met dezelfde zorg behandeld!

BEHEE R VAN UW ADRl SSf NBES T liNO

Er is nog ruimte op de computer van MultiMail voor het beheren van uw eigen adressenbestand. Dat is praktisch , want dan bent u verzekerd van up·to·date adressenlijsten, die u meteen kunt inzetten voor uw mailings.

Of 1 PS VAN MUL TlMAIL

'ijj;lii' alle technische faciliteiten onder één dak: adresseren op che· shire/davac of zelfklevende etiketten , prepostale verwerking, insealen, vacumeren, verpakken, enz ., enz.

lil;'''I', "vliegensvlug mailen" is het motto van MultiMail. Daar zijn al onze medewerkers op getra ind.

1ilI1m~~. door een goede organisatie, kunnen wij efficiënt werken. En dat merkt u in de kosten. Het dagelijks bij de PIT aanleveren van gigantische

. hoeveelheden post, levert bovendien een belangrijk porto·voordeel op. , Dat kan oplopen tot een totaalkortingvan wellO%!

-=----"" 111 ...

: ~ cT VMt~vlMf VWJi(JA,v ~

Postcode ~~~_ Plaats _ _ ~ _ _ ~_

Tav _~~~~~_ Tel _____ _

Fax Telex ____ _

Deze bon In ongefrankeerde enveloppe zenden aan MuIIlMa'l , Antwoordnummer 3027,3000 WB Rotterdam

eens bij de andere groep vrouwtjes aan. Dit geldt zeker voor de krachtigste mannet-jes. Binnen zo'n groep is het zwakste mannetje altijd nog hoger in 'rang' dan welk wijfje ook! In de voortplantingsperiode zonderen de paartjes zich af om vele malen per dag (zo'n 30 tot 40 keer!) te paren. Als de leeuwin hoogzwanger is verlaat ze de groep en zoekt een geschikte plaats om haar twee tot vier jongen groot te brengen. Als de jongen vier weken oud zijn kunnen ze al kleine stukjes vlees opeten! Zodra de jongen goed ter been zijn, sluit de leeuwin zich weer bij de andere vrouwtjes aan. Het sociale contact binnen de groep is zeer goed. Zelfs kinderloze leeuwinnen bewaken en likken de jongen. Als de jongen drie maanden oud zijn, gaan ze al mee op jacht. Bij de maaltijd krijgt de sterkste het meeste, dus het gegrom en geblaas is dan meestal niet van de lucht! Na de maaltijd is alles weer rustig, men begroet en likt elkaar als de beste maatjes. De leeuwinnen binnen een groep blijven vaak hun hele leven bij elkaar. Mannetjes worden na een paar jaar door andere vervangen. Komen we bij de vraag of de leeuw nu echt zo'n heldhaftig dier is. Het mannetje doodt een klein gedeelte van zijn voedsel zelf, maar ruim driekwart pikt hij van de leeu-winnen af! Die worden door hun mannetje dus behoorlijk 'uitgebuit'! Verder is door de jaren heen gebleken, dat veel mensen zich voor een leeuw in veiligheid hebben kunnen brengen door eenvoudigweg in een boom te klimmen (en dat, terwijl de leeuw een goede klimmer is). Voeg daar nog bij het urenlange 'gezoezel' onder een schaduwrijke boom en je bent geneigd om van dat geweldige imago van de leeuw niet veel meer over te laten. Maar waarom zou je ook de moeite doen, als je je als leeuw veel kunt veroorloven? Als er in de graslanden meer dan genoeg prooidieren rondlopen, die op een betrekkelijk eenvoudige manier te pakken zijn? Leeuwen jagen in groepjes, op die manier is het eenvoudiger de prooi in te sluiten en snel te doden. Bij het jagen hangt veel af van het verrassingseffect, want na 50 tot 100 meter sprint achter een prooi aan, houdt de leeuw de snelheid niet meer vol en geeft de jacht op, De leeuw eet niet iedere dag en doodt vaak meer dan hij op kan. De resten van het prooidier worden dan vaak weggegrist door hyena's, jakhalzen en gieren. Maar het omgekeerde kan ook gebeuren! Een leeuw zal zich niet schamen een mals stuk gazelle onder de neus van een hyena weg te kapen!

In Blijdorp fokt men al jaren leeuwen met een goed resultaat. De laatste tijd is het vooral een groep jonge leeuwen uit België die voor veel nageslacht zorgt: mannetje Frits en vrouwtjes Heleen, Ingrid en Mariet. In de zomermaanden is het de bedoeling om het hele spul, welpen incluis op het leeuwenterras te laten. Om het geheel wat meer spectaculair te doen overkomen zal er een halve dode koe bij komen, zodat u binnenkort een 'natuurlijke' leeuwenfamilie aan de dis kunt zien (en waarschijnlijk ook horen). Ga eens kijken! En, zo horen en zien u niet vergaan, veel plezier!

13

UNA ASSURANTIE GAF VISITEKAART AF Ook bij het bedrijfsleven slaat onze actie "Maak je dik voor de dikhuiden" steeds meer aan. Een recent, wel zeer origineel voorbeeld daarvan is het initiatief, dat het in het Groothandelsgebouw te Rotterdam gevestigde assurantiebedrijf Una heeft genomen. Op de Bedrijven Contactdagen, welke in Ahoy zijn gehouden, had het een brieven-bus in zijn stand opgehangen. Met daarbij een biljet, waarop was vermeld:

"Uw visitekaartje is een gulden waard! Una Assurantie geeft voor elk visite-kaartje in deze bus een gulden aan de Vrienden van Blijdorp"

Er kwamen tal van kaartjes binnen en op deze wijze was het mogelijk duizend gulden aan de vereniging aan te bieden. Zij het, dat het bedrijf er nog een financieel schepje bovenop had gedaan. Op vrijdag 6 mei mocht onze voorzitter B. Swaep uit handen van een der directeuren, de heer C.D. van Maurik, twee cheques in ontvangst nemen. Een kleine, maar heel echte en een groot fantasie-exemplaar met daaraan gehecht een ..... visite kaart.

14

Dikhuidige belangstelling voor het over-handigen van de (grote) cheque.

Vereniging vrienden van Blijdorp

Van Hoorn BYe BOUW· EN AANNEMINGSBEDRIJF

Groenedijk 12 2903 l2 Capelle aan den ijssel Tel.: 010·4503333 Telefax (010) 450 1586

15

16

NAAR HET 150-JARIGE ARTIS OP 24 SEPTEMBER 1988 De najaarsexcursie van onze vereniging gaat dit jaar naar Artis in Amsterdam en wel op zaterdag 24 september a.s.

We vertrekken op 24 september 1988 om 9.00 uur vanaf de Conradstraat bij het Centraal Station te Rotterdam. In Artis zullen enkele deskundige rondleiders beschikbaar zijn om u voorzien van gedegen commentaar door de Amsterdamse dierentuin te leiden. Tussen de middag zal géén gezamenlijke lunch worden georganiseerd. Eenieder is dus vrij om zelf een lunchpakket van huis mee te nemen dan wel op eigen gelegen-heid een lunch in het Artis-restaurant te gebruiken. We vertrekken om 17.00 uur uit Amsterdam en zullen dan tussen 18.00 en 18.30 uur weer terug zijn in Rotterdam.

Voor onze leden bedragen de excursiekosten f 22,50 per persoon. Introducees betalen f 25,-. Hierbij zijn inbegrepen de busreis Rotterdam - Amsterdam V.V. , de fooi voor de buschauffeur en een kopje koffie bij aankomst in Amsterdam. In tegenstelling tot anders is de entree tot Artis niet inbegrepen in de excursiekosten en wel om de volgende reden. Artis heeft ons laten weten dat de toegangsprijs voor groepen f 12,50 per persoon bedraagt (normaal f 15,-). Velen van u bezitten echter een Blijdorp-jaarkaart, waarmee tevens vrije toegang tot Artis wordt verleend. Bovendien beschikken vele andere leden ongetwijfeld nog over één of beide gratis toegangsbewijzen, bevestigd aan hun lidmaatschapskaart 1988, waarmee even-eens (tegen inlevering) zonder extra kosten toegang tot Artis verkregen kan worden. Om in ons jubileumjaar de basiskosten voor de najaarsexcursie zo laag mogelijk te houden en daardoor extra veel leden in staat te stellen aan deze reis deel te nemen, hebben we gemeend de toegang tot Artis buiten de reissom te houden. Een en ander betekent wel , dat diegenen die niet over een van de bovengenoemde geldige toegangsbewijzen beschikken (of deze op 24 september niet bij zich hebben!) boven de vastgestelde excursieprijs nog eens f 12,50 per persoon dienen te betalen om in Artis te worden toegelaten. Wij verzoeken u vriendelijk op uw giro-overschrijving te willen vermelden of u (en eventueel tegelijkertijd aangemelde reisgenoten) beschikt over een geldig toegangsbewijs voor Artis. Indien u wilt deelnemen aan deze excursie dient u het verschuldigde bedrag over te maken naar girorekening nummer 2071 059 ten name van Vereniging Vrienden van Blijdorp, Afd. Excursies, Kortedreef 48 te Rotterdam onder vermelding van "Reis Artis". De giro-overschrijvingen dienen uiterlijk op 1 0 september 1988 te zijn ontvangen.

Mocht het in verband met de beschikbare plaatsen in de bussen noodzakelijk blijken, dan zullen de aanmeldingen in volgorde van ontvangst worden behandeld. Indien u

zich dus wilt verzekeren van deelname aan deze reis is snelle overmaking van het verschuldigde bedrag aan te bevelen.

Artis viert dit jaar het 150-jarig bestaan en dat gaat niet ongemerkt voorbij. Naast de hoofdingang is een nieuw Planetarium verrezen; uiteraard kunt u op 24 september een voorstelling daarvan bijwonen. Maar ook op het gebied van de dieren is er sinds onze laatste excursie naar Artis in 1980 het nodige gewijzigd en verbeterd. Zo werd in 1982 een nieuwe vleugel aan het reptielenhuis gebouwd en in 1985/1986 werden de binnen- en buitenverblijven van het apenhuis gerenoveerd. Mede dankzij het indrukwekkende aquarium beschikt de Amsterdamse dierentuin qua diersoorten over de tweede collectie ter wereld; alleen de Zoo in West-Berlijn kan zijn bezoekers meer diersoorten laten zien. U ziet er diersoorten die in andere dierentuinen niet of nauwelijks getoond worden zoals Zeekoeien, Uilekopapen, Kantjils, Saiga's om maar enkele van de zoogdiersoorten te noemen. Ook het vogelhuis, het reptielenhuis, het wereldberoemde aquarium, het gebouw voor kleine zoogdieren, het nachtdierenhuis en het insektarium huisvesten zo veel interessante dieren, dat u zich ook in geval van slecht weer zeker niet behoeft te vervelen.

UNICA REIZEN Zonvakanties à la carte voor reizigers met een voorkeur voor betrouwbaarheid en comfort van lijndiensten.

Wandelen en trektochten van hut tot hut in kontrastrijke en fascinerende berglandschappen.

Kuren in Duitsland, een brug naar een betere gezondheid.

Informatie en reserveringen: 010 - 467 82 S9

Walenburgerplein 174 3039 AP Rotterdam

18

VERENIGING VRIENDEN

VAN BU}DORP

DOE MEE!

FOTOWEDSlRIJD DIERGAARDE BU}DORP

Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van de Vereniging Vrienden van Blijdorp organiseert Kinorama in de periode 9 april t/ m 31 augustus 1988 een fotowedstrijd, die geheel in het teken staat van Diergaarde Blijdorp. Iedereen kan meedoen. Als het maar een kleuren· of zwart/wit· foto is met als onder· werp Diergaarde Blijdorp. Uw foto, op formaat 9x13 cm t/m 20x28 cm kunt u, voorzien van uw naam, adres en leeftijd, afgeven in een van de Kinorama zaken: · Hoogstraat 141, Rotterdam · Winkelc. Zuidplein 752, Rotterdam · Venestraat 8·10, Den Haag · Voorstraat 274, Dordrecht Een deskundige jury, bestaande uit twee fotospecialisten van Kinorama en natuur· fotograaf Gerrit Groshart, zal de 10 prijs winnaars aanwijzen. De winnende foto's worden geëxposeerd in de Rivièrahal van Diergaarde Blijdorp. Prijswinnaars krijgen voor 8 sept. '88 schriftelijk bericht. Over de uitslag is geen correspondentie mogelijk. Alle ingezonden foto's blijven eigendom van Kinorama.

~

DIT KUNT U ZOAL WINNEN!

·······. ÎCO©®OO .•. . cQMPAcrCAMERA

MI[\JOLT/\ ~ÄLBNÄrrACHÉ t

Praat eens met ons onder 'n kopje koffie

N~=~BBANK De NMB denkt met u mee.

TINNEN BEELDJE VAN IRMA EN BERNHARDINE De tinnen beeldjes van Irma en Bernhardine verkopen als zoete broodjes: de totale verkoop bedraagt op dit moment ongeveer duizend stuks en daar zijn we heel blij mee. Zo blij, dat we inmiddels de maakster van het fraaie beeldje, Janneke Ros, al aan het werk hebben gezet voor de volgende opdracht: een vergelijkbaar beeldje van een andere dikhuid, namelijk het dwergnijlpaard! Maar voorlopig richten we nog alle aandacht op Irma en Bernhardine, want hoewel de verkoopcijfers van het beeldje tot grote tevredenheid stemt denken we dat er nog altijd potentiële kopers onder u te vinden zijn. Immers: meer dan drieduizend leden tegenover ongeveer duizend verkochte beeldjes betekent nog altijd meer dan twee duizend Vrienden van Blijdorp, waar Irma en Bernhardine nog niet in de huiskamer staan te pronken. Een gemis, dat eenvoudig te verhelpen is door gebruik te maken van onderstaande bestelbon. Voor f 50,- ontvangt u het beeldje op een marmeren voet en voor f 45,- krijgt u een geheel tinnen beeldje thuis bezorgd. Als u het beeldje koopt in onze eigen kiosk in Diergaarde Blijdorp bent u f 5,- per beeldje goedkoper uit. Doen ..... !

Vereniging Vrienden van Blijdorp Rotterdam naam: ______________ voorletters: ______ _

adres: ______________ nr.: ________ _

postcode: _______ woonplaats: ___________ _

bestelt hierbij:

___ ex. geheel tinnen beeldje à f 45.-*)

___ ex. beeldje met marmeren voet à f 50.-*) en zal er zorg voor dragen, dat het verschuldigde bedrag wordt overgeschreven naar girorekening 1357803 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Rotterdam.

0) doorhalen wat niet verlangd wordt s.v.p.

NIEUWS UIT ANDERE DIERENTUINEN Gedurende drie maanden zullen deze zomer in de dierentuin van DUBLIN twee Koala's te bewonderen zijn. De dieren zijn afkomstig uit de beroemde San Diego Zoo waar men over een florerende fokgroep van deze aantrekkelijke dieren beschikt. Koala's voeden zich uitsluitend met bepaalde soorten eucalyptus-bladeren en dat is dan ook de reden dat ze hun vaderland Australië tot op heden slechts sporadisch verlaten hebben. Alleen in Californië heerst het klimaat om voldoende hoeveelheden eucalyptusbomen aan te planten en zo kunnen de bezoekers van o.m. de dieren-tuinen in San Diego, Los Angeles en San Francisco (meestal slapende) Koala's zien, en recentelijk zijn er ook enkele Koala's vanuit Australië verhuisd naar dierentuinen in Japan, maar in het land van de rijzende zon schijnen er nogal wat problemen te zijn met de gezondheid van de Koala's. In Europa zijn Koala's niet of nauwelijk in levende lijve te aanschouwen geweest en het is dan ook een spectaculaire primeur voor Ierland dat daar nu een koala-logeerpartij gaat plaatsvinden. Het voedselprobleem wordt opgelost door eens per drie dagen een lading verse eucalyptus-bladeren per vliegtuig vanu it Californië naar Ierland te sturen en bovendien gaat er een vertrouwde dierenverzorger mee naar Ierland om er op toe te zien dat het de dieren aan niets zal ontbreken. AI met al wordt het een kostbare logeerpartij, maar de dierentuin van Dublin verwacht dat de bezoekersaantallen dusdanig zullen stijgen, dat de logees hun kost en inwoning minstens zullen terugverdienen!

Vereniging Vrienden van Blijdorp Antwoordnummer 30555 3030 we ROTIERDAM

Postzegel hoeft niet. Mag wel.

Geheel tot dienst.

BANKM EES & HOPE NV

d 100 iaar "meer an H...i·J ru " een gas"" ziin WlJ elke hUis.,waar welkom is. be•nPker . h bV" b" Bunmg U kunt IJ d.

"bliJ' vend ron vnj w dwalen en :ideeën eigen woo die toetsen aan van ons. .. vindt OnZe ideeen u verspreid over maarlielst 3"""m' show-\NV W" room. IJ g toetsen ze graa aan de uwe.

, I

INTERVIEW MET DE HEER J{ACQUES) S.C. SCHOUFOUR, VOORZITIER VAN DE STICHTING KONINKLIJKE ROTIERDAMSE DIERGAARDE Wie kent n iet deze voor Rotterdam, de haven en het totale Nederlandse bedrijfsleven nog altijd zeer actieve "captain of industry"? Als de h~e~ Schou~~.ur, inmiddels gepensioneerd, zijn overvolle agenda raadP,I,e~g~" kan hiJ zich moeilijk voorstellen dat hij eind 1987 afscheid heeft genomen van zIJn haven. "Ik heb het drukker dan ooit", zegt deze pur sang Rotterdammer. . .. ."

Zo'n 42 jaar geleden begint zIJn carnere In het familiebedrijf Frans Swarttouw; als voorzitter van de Scheepvaart Vereniging Zuid, een overkoepelende organisatie van havenwerkgevers, verlaat Schoufour de ha-ven. Voor zijn enorme verdiensten voor de Rotterdamse haven, de modernisering en uitbreiding ervan zijn in belangrijke mate zijn werk geweest, wordt hem de Rotterdam Promotie Prijs 1983 uitgereikt en wordt hij in 1987 tot "Havenman van het jaar" gekozen. Op vele missies naar alle delen van de wereld heeft hij als delegatieleider de zaak van de Rotterdamse haven en, kan men gerust stellen, van Nederland gediend.

Na 5 jaar bestuurslid van de Stichting Koninklijke Rotterdamse Diergaarde te zijn geweest, is hij sinds januari 1981 voorzitter. Nationaal en internationaal zet hij zich in voor de hippische sport (CHIO); hij vervult ook een bestuursfunctie bij hetW.N.F.

De heer Schoufour woont vlakbij België, omringd door zijn levende have, waaronder Pater-Davidsherten, honden, kraanvogels, zwarte zwanen en sierfazanten.

Mijnheer Schoufour, kunt u als voorzitter van de St!,chting Ko~ink~ijke ~otterda?mse Diergaarde de Vrienden eens het "hoe en waarom van de Stlchtmg Uitleggen.

Ik denk, dat het al heel veel jaren geleden is dat de Rotterda~se Diergaarde .een stichting is geworden. (Zoals u weet heeft de Die~gaarde, inmiddels alweer Sinds jaren, het predikaat "Koninklijk" in haar naam. We zIJn daar erg trots oP!! " " Dat is eigenlijk gekomen doordat op een gegeven mome~t h~tt~enm~~~ge bestuur , of het toen ook al een stichting was, weet ik niet eens precies, In financIele problemen kwam.

24

De gemeente Rotterdam heeft toen de helpende hand toegestoken, omdat het stadsbestuur wilde dat Rotterdam met zijn collectie dieren moest blijven bestaan. Toen is de Stichting gevormd die verantwoordelijkheid heeft tegenover haar grootste geldgever. Rotterdam subsidieert n.l. de Diergaarde voor een zeer belangrijk deel; het tekort, 60 tot 70% van het totale budget, wordt door de gemeente gefinancierd. Op het ogenblik is de Stichting een organisatie die zelfstandig is, dus haar eigen beleid voert, maar daarbij wel afhankelijk is van, en rekening en verantwoording aflegt aan de Gemeente Rotterdam (zoals ook b.v. Museum Boymans). Deze organisatievorm, een vroegere vorm van privatisering; wel één waar de gemeente natuurlijk achter staat, is ook erg goed voor de mensen die in Blijdorp werken. De employees, het hele personeel (140 mensen in permanente dienst, circa 40 tot 50 part-timers) hebben nu immers de status van de Rotterdamse ambtenaren.

Hoe is het Bestuur van de Stichting samengesteld?

In het Bestuur zitten drie vertegenwoordigers die door de gemeente en één verte-genwoordiger die door het personeel worden voorgedragen. De andere bestuurs-leden (5 tot 6), voortkomend uit alle geledingen van de samenleving, hebben bij coöptatie zitting. Dat bestuur heeft, om de dagelijkse zaken voor te bereiden, een Dagelijks Bestuur (voorzitter, penningmeester, secretaris en een lid vanuit het gemeentebestuur). Het DB doet niets anders dan het voorbereidend werk voor het Algemeen Bestuur en vergadert circa 15 keer per jaar. De beslissingen en de volledige bevoegdheid komen toe aan het Algemeen Bestuur, dat ongeveer zes keer per jaar bijeenkomt. Daarnaast zijn er regelmatig besprekingen met de medezeggenschap-commissie en de staf van de dierentuin en, natuurlijk, de talloze gesprekken die plaats hebben als er bijzondere dingen spelen. Blijdorp is een specialistische organisatie, in die zin, dat in de dierentuin, net zoals bij scholen en ziekenhuizen, experts werkzaam zijn. Specialisten (staf, hoofdoppas-sers, oppassers, etc., etc.) die allemaal hun afdeling als de hunne beschouwen en daar, heel begrijpelijk, met beide armen omheen liggen. Een van de belangrijkste taken van een bestuur is, denk ik, om te trachten, samen natuurlijk met de Directie en coördinatoren, een zo goed mogelijke coördinatie tot stand te brengen en alle mensen te motiveren dat ene Blijdorp naar buiten te brengen.

Veel dierentuinen maken zich op om met ambitieuze plannen het jaar 2000 tege-moet te treden. Hoe bereidt Blijdorp zich voor op de 21 e eeuw?

Blijdorp was en is nog steeds, zelfs in Europa, een heel bijzondere dierentuin. Onze Diergaarde is immers architektonisch gezien helemaal gepland als zodanig. De architektuur van Ir. van Ravesteyn bepaalt het totale karakter van Blijdorp. Het hele bouwkundige aanzicht ervan vormt een eenheid. We zitten nu voor de problematiek dat we met de moderne inzichten proberen een nieuw plan (het z.g. "Masterplan") te

25

26

ontwerpen voor het jaar 2000+' Daarin trachten we de nieuwe opvattingen over het houden en conserveren van dieren te combineren met het mooie uit het verleden. Het "Masterplan" is kortgeleden in de openbaarheid gebracht.

Welke zijn de taken van een moderne dierentuin?

Die taken zijn nogal veranderd. Vroeger was een dierentuin in eerste instantie, simpelweg, een publieksvermaak. De tuinen verbruikten veel dieren: van, laten we zeggen, negen gevangen dieren kwam er vaak maar één in een dierentuin terecht. Je moest dan ook nog maar afwachten hoe lang het dier het zou redden. Met de nieuwe inzichten en internationale wetgeving van het moment is een dieren-tuin geen verbruiker meer: een Zoo moet zichzelf in stand kunnen houden. Daarvoor is natuurlijk een heel goede samenwerking met vele andere tuinen een eerste noodzaak. Je kunt je als tuin in je tentoonstellingsfunctie in leven houden door de eigen fok èn door fokprogramma's met andere dierentuinen. De tweede functie, die van educatie, krijgt steeds meer gewicht. Daaronder versta ik: het opvoeden van mensen; het laten zien en begrijpelijk maken hoe noodzakelijk het is om de natuur en het milieu en alles wat daarmee samenhangt, in stand te houden. De derde functie is het conserveren van bedreigde dieren om die wellicht t.Z.t. weer in het wild uitte zetten. Mits er natuurlijk een geschikte "habitat" voor beschikbaar is. Met die zogenaamde her-introductie zijn ondanks de vele problemen al goede resultaten geboekt. Voor het wetenschappelijk begeleiden van een goed fokbeleid en het houden van dieren in optimale omstandigheden (ten aanzien van voeding en gezondheid) beschikt Blijdorp over een belangrijke biologische afdeling.

In verband met uw vele functies reist u, vooral ook ten behoeve van Rotterdam Promotie, over de hele wereld. Ziet u dan wel eens kans om naar een dierentuin te gaan tijdens die talrijke missies?

Ja, ik sta er zelfs om bekend dat ik tijdens missies en dergelijke altijd graag, waar ook ter wereld, naar een dierentuin ga. Ik sleep dan ook vaak missieleden met me mee. Ik bezoek dierentuinen omdat ik ze leuk en interessant vind; je leert er altijd wat van. Ik ga er zelden heen als voorzitter van de Stichting Koninklijke Rotterdamse Dier-gaarde. Het liefst koop ik gewoon een kaartje en zwerf er op mijn eigen houtje in het rond. Als er iets z~er specifieks is waarvan ik, achter de schermen, iets zou willen weten, gegevenslzou willen hebben, ja, dan zeg ik dat ik van Blijdorp ben. In die zeldzame gevalleh heb ik dan een aanbevelingsbrief bij me van onze directeur. Over het algemeen zijn mijn reizen zo gepland dat je van 's ochtends tot 's avonds bezig bent. Naar een dierentuin gaan kan dan ook alleen maar in een weekend. Als we dan niet doorreizen! Maar als ik een zaterdag of een zondag vrij ben, dan ben ik in een dierentuin te vinden, of zoals in Afrika, in natuurparken en "game-reserves".

Heeft u dieren waar u altijd direct op af gaat, favoriete dieren in een dierentuin?

U zoekt een spaarvorm die goed voor uw geld zorgt.

Onze spaarrekeningen laten uw saldo groeien en bloeien.

Als u spaart} kfest u natuurlijk de spaarrekening die u het meeste ople-vert. BIJ ons vmdt u spaarvormen die uw spaargeld snel laten groeien: spaarrekeningen waarbij uw tegoed altijd opvraagbaar is} spaarrekeningen met vaste looptijd en hoge rente} en ver-schillende soorten waardepapieren.

• Geïnteresseerd? Op onze kantoren vertelt men u er

verenigde graag meer over. spaarbank

5 De Verenigde Spaarbank doet meer.

28

Ja, ik denk dat de grote dieren toch de mensen altijd het meeste aanspreken. Ik houd van roofdieren en ik ga altijd naar vogels. Vanaf klein kind hebben de vogels altijd mijn heel grote belangstelling gehad. In de buurt van Singapore heb je en prachtig mooie vogeltuin. Schitterend! Daar ben ik dan ook al twee of drie keer geweest. Vroeger heb ik dwergpapegaaien, Rosella's en Roseicollis gefokt. Enig, vond ik dat toen. 't Kost alleen veel tijd en moeite en ik kan mijn vrouw niet met alles opzadelen.

U houdt zelf Pater-Davidsherten.

Een Pater-Davidshert is een verschrikkelijk hard dier en ..... mooi is het zeker niet! Van de herten zijn het lang niet de mooiste. Ik vind een damhert, ons edelhert heel wat mooier, van bouwen postuur dan het Davidshert met dat lange gezicht en die droevige ogen. Dat ik ze heb, is als volgt gekomen: Blijdorp wilde graag een tweede mogelijkheid hebben voor het vormen van een fokgroep. Ze hadden daar zelf de ruimte niet voor. Inmiddels heb ik door de jaren heen al zo'n 6 tot 7 jonge Pater-Davidsherten gehad. Helaas is er twee jaar geleden een ziekte bij me uitgebroken (een beruchte Aziatische catarrale infectie waarvan in Artis bijvoorbeeld de giraffen te lijden hebben gehad) die bij mij ook slachtoffers heeft geëist.

U woont vlakbij Antwerpen. U gaat natuurlijk ook graag naar de Antwerpse Zoo?

Antwerpen heeft een prachtige dierentuin. U weet natuurlijk dat wij met Antwerpen al vele jaren een voortreffelijke verhouding hebben. Het is een hele mooie, interessante tuin. Het bijzondere ervan is dat hij middenin de stad ligt, naast het station. En op die eigenlijk kleine ruimte hebben ze geweldig veel tot stand gebracht.

Zoudt u, tenslotte, iets willen zeggen over de 25-jarige Vereniging Vrienden van Blijdorp?

Een club die je als je sponsor-club kunt beschouwen, is natuurlijk voor elke organisa-tie altijd belangrijk. Welnu, uw vereniging bestaat nu dus 25 jaar. Het verhaal over het ontstaan is over-bekend: een drietal journalisten heeft met elkaar zitten praten over wat ze nu 'ns een keer voor Blijdorp zouden kunnen doen. In een overmoedige bui, misschien, besluiten ze tot de oprichting van de Vereniging Vrienden van Blijdorp, die nu al meer dan 3.000 leden telt. Ik vind het fantastisch, zo'n vereniging, die zich zo inzet voor onze tuin. Ik weet zeker dat veel organisaties ons hierom benijden. En als je dan ziet wat die Vrienden toch allemaal doen, de inspanningen die ze zich getroosten om geld bij elkaar te brengen en leden te werven ..... Er is eigenlijk geen evenement in Rotterdam of zelfs er buiten of de Vereniging Vrienden van Blijdorp is er wel bij met een stand. Als Bestuur zijn we ontzettend dankbaar voor al dit werk. Daarbij vervult de Vereniging een klankbord-functie: je hoort wat er leeft onder toch meer dan driedui7p.nd leden, voor het merendeel trouwe bezoekers van de tuin.

Tenslotte nog een enkel woord over uw jubileumactie "Maak je dik voor de dik-huiden". De Vereniging heeft zich sterk willen maken voor het realiseren van een nieuwè vleugel voor de dikhuiden. Dit kostbare projekt is hard nodig. We zullen in samenwerking met de Vereniging Vrienden van Blijdorp proberen er een zo mooi mogelijk geheel van te maken. Gezien de vroegere projekten zoals het Nachtdie-renhuis, het Mensapenhuis en de nieuwe stal voor Ramon, heb ik daar het volste vertrouwen in!

Namens het Bestuur van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en in het bijzonder namens de redactie van "Vriendennieuws" een oprecht woord van dank aan de heer Schoufour voor zijn bereidwillige medewerking bij de totstandkoming van dit gesprek.

D.A. van Herwijnen

DOOR A. NOORDERMEER DEEL 7

DIERENTUINEN VAN DE WERELD WEST -DUITSLAND - DEEL 2 De dierentuin van FRANKFURT stamt uit 1858, maar in de 11 hectare grote Zoo vindt u tegenwoordig nog maar weinig wat herinnert aan de vorige eeuw. De Frankfurter Zoo was vóór de Tweede Wereldoorlog al één van de belangrijkste dierentuinen, maar na 1945 was er van de gebouwen en de eens zo befaamde dierencollectie nauwelijks meer iets over. Na de oorlog werd energiek begonnen de stad zijn dierentuin terug te geven en het was vooral dierentuindirekteur Dr. Bernhard Grzi-mek die de Frankfurter Zoo in de internationale dierentuinwereld opnieuw aan de top bracht.

29

GANG EL T • KEULEN

HELLENTHAL • NEUWIED

KRONBERG • • FRANKFURT

• GONDORF • DARMSTADT

NEUNKIRCHEN •

• LANDAU

Baanbrekende nieuwe gebouwen en dierenverblijven ontstonden en spectaculaire diersoorten werden verworven en veelal ook gefokt. De lijst van diersoorten die in Frankfurt voor het eerst in de wereld, in Europa of in Duitsland werden gehouden of gefokt is aanzienlijk. Die "voortrekkersrol" van de Frankfurter Zoo is onder de huidige directie aanzienlijk afgezwakt, de in de vijftiger en zestiger jaren gebouwde en toen hypermoderne bouwwerken zijn inmiddels enigszins achterhaald door nieuwere inzichten en (mede door de huidige strengere internationale natuurbe-schermingswetgeving) de lijst van Frankfurtse primeurs groeit veel langzamer dan voorheen.

30

Dat houdt echter niet in dat een bezoek aan deze dierentuin zou moeten worden afgeraden. Integendeel! De Zoo van Frankfurt behoort nog altijd tot de meest interes-sante dierentuinen, waar zowel de leek als de kenner volop aan hun trekken zullen komen. Het beroemde Exotarium, waarvoor afzonderlijk entree moet worden betaald, is een gecombineerd aquarium, reptielenhuis en insektarium. Direct na binnenkomst staat de bezoeker oog in oog met een amazone-landschap en als contrast daar tegenover een zuidpool-landschap met pinguins. Dat Frankfurt een "allround" dierentuin bezit blijkt uit de lijst van toegankelijke gebouwen: het in 1954 heropende roofdierengebouw, het beroemde vogelhuis met de zogenaamde juwe-lenzaal en de ruime doorloopvolière, het moderne apenhuis, het mensapengebouw, het neushoorngebouw, het giraffenhuis en als klap op de vuurpijl het immense Grzimek-Haus. Dit laatste gebouw werd in 1978 geopend na een bouwtijd van vele jaren en dient voor de onderbrenging van kleine zoogdieren en enkele vogelsoorten. Zowel architectonisch als technisch is dit een uiterst ingewikkeld gebouw, waarin elk verblijf zijn eigen klimaatregeling heeft!

Het gebouw bestaat uit een dag- en nachtafdeling en huisvest een fantastische collectie dieren, waaronder uiterst zeldzame en in dierentuinen zelden of nooit gehouden diersoorten, bijvoorbeeld Roestkatten, Slanke loris, Pacarana's, Austra-lische zwem ratten, Aardwolf jes, Boshonden, Rode brulapen en Witgezichtsaki's. Vorig jaar zorgden de Kiwi's in het Grzimek-Haus voor een primeur door voor het eerst in Europa voor jonge Kiwi's te zorgen. Andere zeldzaamheden die in Frankfurt te zien zijn vormen Amur-panters, Manen-wolven, Brillangoeren, Gorilla's, Orang oetans, Bonobo's, Klipspringers, Zebradui-kers, Zwarte neushoorns, Okapi's, Bongo's, Mhorr-gazellen, Babirussa's en Geel-rugduikers. Ook voor vogelliefhebbers is een reis naar Frankfurt zeker de moeite waard: behalve de al genoemde Kiwi's bezit de dierentuin meerdere soorten kraanvogels en roofvo-gels (en vele daarvan planten zich in Frankfurt succesvol voort) en in het vogelhuis en de aansluitende fazanterie zijn altijd meerdere bijzonderheden te zien. Uiterst spectaculair zijn de Kaalkopkraaien, waarvan de Frankfurtse dierentuin beide soor-ten houdt; de Gele kaalkopkraai herinnert u zich wellicht nog uit Blijdorp, waar enkele vogels de volière deelden met de Kongopauwen en in Artis werd zelfs met deze zeldzame vogels gefokt. De Roze kaalkopkraai daarentegen is slechts zelden in dierentuinen te zien geweest (o.a. ook eens in Wassenaar) en thans is Frankfurt de enige bezitter van deze schitterende vogels, waarmee ook al diverse malen werd gefokt (wereldprimeur in 1971).

Poollandschap in het Exotarium 31

Vanaf 1990 heeft de meest vernieuwende verzekeraar van Nederland een nieuw kantoor.

In 1990 is Assurantieconcem Stad Rotterdam 270 jaar jong. Bij die gelegenheid nemen wij intrek in ons nieuwe gebouw aan het Weena in het hartje van Rotterdam. Een ware aanwinst voor de stad, die dan 650 jaar bestaat. Zo maakt Stad Rotterdam zich op voor een frisse start van de jaren '90. Met verzekeringsprodukten, die toekomstgericht zijn.

Stad Rotterdam, waartoe ook Koning & Boeke en Woudsend Verzekeringen behoren, speelt al sinds 1720 aktief in op de markt-ontwikkelingen. Als oudste algemene verzekeraar van het Europese kontinent lopen wij voorop met de nieuwste verzekeringsvormen. En met kwaliteit.

U kunt voor al uw verzekeringen bij ons terecht via uw verzekeringsadviseur. Die weet er alles van. Ja zeker!

I STAD ROn'ERDAM~VERZEKERINGEN STAD ROTTERDAM . KONING & BOEKE . WOUDSEND

32 -

De Zoo ligt middenin de stad Frankfurt en kan daar onmogelijk uitbreiden. Vandaar dat men al jarenlang bezig is om buiten Frankfurt een "Aussenzoo" te stichten. Op een 80 ha. groot terrein ten noordwesten van de stad werd begonnen met de ontwikkeling van de zogenaamde Nidda-Zoo. Hoewel al zo'n 3,5 miljoen DM was geinvesteerd in gebouwen en dierenverblijven besliste de politiek dat het terrein bij nader inzien voor andere doeleinden benodigd was, zodat men op zoek moest naar een ander terrein. AI met al zal het nog wel een tijdje duren voor de olifanten, herten en antilopen zullen kunnen beschikken over de beoogde ruimere verblijven!

Jonge Zwartvoetkat in Frankfurt Foto: Zoo Frankfurt

De dierentuin van KEULEN is twee jaar jonger dan die in Frankfurt en werd in 1860 voor het publiek geopend. Hoewel ook de Keulse dierentuin zwaar werd getroffen door de vernietigende kracht van de jaren 1940 - 1945, zijn er maar weinig dieren-

33

tuinen waar we de ontwikkeling van de dierentuinen aan de hand van nog bewaarde dierengebouwen en verblijven uit de verschillende perioden zo goed kunnen nagaan. Zo werd het in 1863 in Moorse stijl gebouwde olifantenhuis enkele jaren geleden omzichtig gerestaureerd en toont vandaag een stukje dierentuinhistorie in volle glorie. Het zeeleeuwenverblijf stamt uit 1887 en in 1899 opende het vogelhuis, gebouwd in de stijl van een Russische kerk en sedert enkele jaren in gebruik voor kleine Zuidamerikaanse apen. Na de oorlog werd het terrein van de Zoo vergroot tot 30 ha. en ontstonden nieuwe gebouwen en verblijven; ijsberenverblijf (1957), fazanterie (1961), hoofdingang (1962), roofdierenhuis (1964), giraffenhuis (1966), berenverblij-ven (1969), het aquarium (1971), het lemurenhuis (1973) en het mensapenhuis in 1985. Jaarlijks bezoeken circa een miljoen mensen de Kölner Zoo en het aquarium ontvangt jaarlijks nog eens een half miljoen bezoekers. Qua aantallen dieren en diersoorten is de Keulse dierentuin enigszins vergelijkbaar met Blijdorp, maar de accenten liggen beduidend anders. Internationaal is de dierentuin van Keulen in de eerste plaats bekend en beroemd om zijn verzameling primaten: mensapen, apen en vooral halfapen, waarbij de grootste successen werden geboekt met de "moei-lijkere" soorten. De bedreigde lemuren van Madagascar zijn hier bijzonder rijk vertegenwoordigd en de fokresultaten zijn uitmuntend te noemen. In vele dierentuinen zijn tegenwoordig lemuren in diverse soorten en ondersoorten te vinden (ook in Blijdorp) die uit Keulen stammen, zoals Katta's, Witkopmaki 's, Zwart-witte en Rode Vari 's, Moormaki's, Mayotte maki's, Kroonmaki's, Roodvoorhoofdmaki 's en Bruine maki 's.

34 Tijgerverblijf in Keulen. Foto: A. Noordermeer

Door goede betrekkingen met Zuid-Amerika kon de Keulse dierentuin een unieke verzameling apen uit dat werelddeel opbouwen met verschillende soorten Saki's en Uakari's. Tesamen met diverse soorten klauwaapjes, waaronder de beroemde Leeuwaapjes, worden de Zuidamerikaanse apen gehuisvest in het eerderge-noemde, historische vogelhuis, dat vroeger ook de mensapen van onderdak voor-zag. Drie jaar geleden konden de Gorilla's, Orang oetans en Dwergchimpansees verhuizen naar het Urwaldhaus, waar deze dieren eindelijk onder goede omstan-digheden gehouden konden worden. -.... .......• ' ....•.... ~'" ft;;:

Het nieuwe mensapengebouw in Keulen.

De meest waardevolle fokgroep primaten is echter die van de Douc-Iangoeren, waarvan Keulen een grote, goed fokkende groep bezit. Deze gevoelige dieren hebben behoefte aan veel persoonlijke aandacht, die ze in Keulen ruim voldoende ontvangen. Ook moet nog melding worden gemaakt van de fokgroep Guereza's en de bizarre (en in dierentuinen slechts sporadisch gehouden) Neusapen. Behalve primaten heeft de Kölner Zoo echter nog genoeg andere interessante dieren in de collectie. De fraaie berenverblijven huisvesten Maleise beren, Kraagbe-ren, Grizzlyberen en Brilberen, die alle regelmatig voor jongen zorgen, evenals de elders in de tuin ondergebrachte Ijsberen. Andere bijzondere roofdiersoorten vormen de Perzische panters en Java-panters, Manenwolven en Europese otters. Verder vragen diersoorten als Poedoes, Buidelduivels, Saiga's, Przewalskipaarden, Pantserneushoorns, Bucharaherten en Sitatunga's uw speciale aandacht. De vogel collectie was vroeger rijker dan tegenwoordig, maar is het aanzien zeker waard. Beroemd is Keulen op dit gebied om de succesvolle kweek met diverse soorten Toerako's.

35

36

Het aquarium/reptielenhuis/ insektarium huist een rijke verzameling dieren: de uit-stekende fokresultaten met reptielen bewijzen, dat onderbrenging en verzorging van de dieren in Keulen op een hoog niveau staan. Een bezoek aan de Kölner Zoo is altijd de moeite waard!

De Zoo in SAARBRUCKEN is een wat merkwaardige dierentuin. Door een samen-spel van factoren is de dierentuin nooit uitgegroeid tot een van de Duitse topdieren-tuinen. De tuin opende zijn poorten in 1932, maar ontwikkelde zich moeizaam totdat de Tweede Wereldoorlog al weer spoedig roet in het eten gooide. Ook na 1945 verliep de heroprichting van de Saarbrückense Zoo bepaald moeizaam en ondanks enkele goede en interessante verblijven kan de tuin zich niet meten met de grote Duitse Zoos. Het zeer bergachtige, door meerdere dalen doorsneden terrein meet ongeveer 15 hectaren en is ondanks zijn natuurlijke schoonheid een probleem voor het bouwen van dierenverblijven. De dierencollectie omvat ongeveer duizend dieren in 260 soorten, waarvan circa een derde uit zoogdieren bestaat. Hoogtepunten in deze dierentuin zijn de in 1956 gebouwde rootvogelvolière (inhoud 4000 m3) en het uit 1975 stammende Afrika-huis, waarin naast Giraffen, Defassa-waterbokken, Zwarte paardantilopen, Sitatunga's, Chapmanzebra's, Klipdassen en enkele soorten vogels en reptielen uit het Afrikaanse werelddeel ook een Nachtdierensectie voor Afri-kaanse kleine zoogdieren is ondergebracht. In 1980 kregen de Gorilla's en Chimpansees een nieuw onderkomen in een nieuw-gebouwd mensapenhuis. Om echt bijzondere diersoorten te zien hoeft u niet naar Saarbrücken te gaan, maar zoals in elke dierentuin kunt u ook hier wel minder algemene diersoorten tegen-komen, zoals Muismaki 's, Aardvarkens, Potto, Zorilla, Moormaki's, Gordeldieren en Indische wolven.

Niet ver van Saarbrücken ligt NEUNKIRCHEN, dat over een middelgrote dierentuin beschikt. Op 12 hectare zijn hier circa 600 dieren in ongeveer 170 soorten bijeenge-bracht. De Zoo Neunkirchen dateert uit 1925 en wordt per jaar door ruim honderd-duizend belangstellenden bezocht. Om "bijzonderheden" te bekijken moet u niet in Neunkirchen zijn, maar de klassieke dierentuindieren als olifanten, leeuwen, tijgers, beren, zebra's, apen en mensapen (Orang oetans), giraffen en zeeleeuwen worden er allemaal gehouden.

De dierentuin van LANDAU omvat slechts 2 hectare, waar 11 personeelsleden zo'n 500 dieren in 100 soorten verzorgen. De kleine dierentuin ontbeert in tegenstelling tot de dierentuin van Neunkirchen vrijwel alle grotere diersoorten als giraffen en olifanten, maar de Zoo maakt een verzorgde indruk ondanks enkele verouderde verblijven. De apen zijn ondergebracht in het zogenaamde Warmhaus waar al diverse Langoe-ren en Chimpansees zijn geboren. In het kleine maar moderne roofdierenhuis (in 1978 in gebruik genomen) bevinden zich Poema's en Jaguars.

De hoefdierverblijven in Landau.

Even ten zuiden van Frankfurt ligt DARMSTADT, waar op initiatief van de stad in 1 ~65 een S.chulvivarium werd opgericht: aan de hand van levende (in- en uitheemse) dieren zou hier de schoolkinderen van Darmstadt biologieles gegeven

Ingang van het vivarium Darmstadt. 37

kunnen worden. Kernstuk van het Vivarium waren het gecombineerde aquarium/-reptielenhuis en het gebouw voor kleine zoogdieren. Langzaam maar zeker werd het Vivarium uitgebreid en beslaat nu bijna 4 hectare grond, waarop circa 200 soorten zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën, vissen en ongewervelden (ruim 1200 exemplaren) door 200.000 bezoekers per jaar bewonderd worden. De in Darmstadt behaalde fokresultaten met zeldzame reptielen zijn internationaal bekend (men is er gespecialiseerd in reptielen uit Australie, Nieuw Guinea en Madagascar), maar ook op het gebied van vogels spreekt men in Darmstadt een woordje mee: zo werd hier in 1983 de eerste Vasapapegaai in gevangenschap gefokt.

Een heel andere geschiedenis kent het bij KRONBERG gelegen Georg von Opel-Freigehege für Tierforschung, kortweg Opel-Zoo genaamd. In 1956 verwierf Dr. Georg von Opel in het fraaie dal tussen Kronberg en Köningstein voldoende terrein om er dieren te gaan houden in ruime verblijven. Zwaartepunt is altijd het houden en fok-ken van hoefdieren geweest, met name diverse soorten wilde schapen en gei-ten, maar ook herten, antilopen en ze-bra's. Georg von Opel rustte tegen het einde van de vijftiger jaren meerdere expedities uit om de laatste Mesopota-mische damherten in Voor-Azië (Perzië) op te sporen en enkele dieren te vangen om daarmee in gevangenschap verder te fokken en zo deze bedreigde soort voor uitsterven te behoeden. Deze opzet slaagde en in Kronberg kunt u een grote fokgroep van deze schitterende herten bewonderen. Een ander "wapenfeit" van de Opel-Zoo vormt de geboorte van twee Afrikaanse olifanten. Heel merkwaardig zijn de Witte zebra's: gedeeltelijk albino zebra's die afstammen van een in 1958 in Kronberg gearriveerde witte zebra, afkomstig uit Kenya. Met een normaal gekleurde ze-brahengst zorgde het vrouwelijke dier Mesopotamisch damhert in de Opel-Zoo. voor meerdere normaal gekleurde veu-lens, waaruit later weer enkele witte veulens werden geboren. Het betreft hier overigens geen volledig witte dieren, maar zebra's, waarbij de zwarte strepen "opgebleekt" zijn. De zebra's delen hun ruime verblijf met Giraffen en ook Nijl-paarden worden in Kronberg gehouden en gefokt. Andere bijzonderheden vormen de Nyala's, Witstaartgnoes, Alpensteenbokken en Markhors.

Merkwaardigerwijs kan men zonder entree te betalen een groot gedeelte van de Zoo bewandelen: afgezien van de Afrikaanse olifanten bevinden alle interessantere diersoorten zich in het vrij toegankelijke gedeelte van de dierentuin!

Aan de voet van het Westerwald werd de dierentuin van NEUWIED opgericht, schitterend gelegen op de zuid-west helling van een berg, waardoor de bezoekers vergezichten geboden worden over de bergen van de Eifel, het dal van de Rijn en de omliggende steden. Ver verwijderd van alle drukte van verkeer is de ligging van de Zoo inderdaad een oase van rust en ontspanning. De Zoo van Neuwied meet 12 hectare en huisvest ongeveer 700 dieren in 100 soorten, voornamelijk zoogdieren en vogels. Internationale faam verkreeg deze dierentuin door herhaaldelijk jonge Buidelduivels te fokken en groot te brengen en door de collectie zeldzame diersoorten uit Australië en Nieuw Guinea. Helaas kwam de Zoo in handen van een dieren handelaar die de dierentuin verwaarloosde en deze uitsluitend gebruikte als opslagruimte voor zijn "handel". De Zoo van Neuwied verloederde en bezorgde de stad een slechte naam. Inmiddels heeft de stad Neuwied de dierentuin overgenomen met als doel de stad een representatieve dierentuin te geven.

De stad AKEN kent een bewogen dierentuingeschiedenis: Karel de Grote begon er zijn eigen Zoo die echter geen lang leven beschoren was. In 1882 werd er opnieuw een dierentuin geopend die al in 1905 zijn poorten moest sluiten. In 1935 probeerde men het nog eens maar deze dierentuin overleefde de Tweede Wereldoorlog niet. In 1966 werd opnieuw een klein Tierpark geopend in het Drimborner Wäldchen, dat inmiddels is uitgegroeid tot een dierentuin van 10 hectare, waarop zich 900 dieren in 160 soorten bevinden. Dat lijkt misschien meer dan het is: de dierentuin is een bescheiden collectie "gewone" dieren, waar typische dierentuindieren als mens-apen, giraffen, leeuwen, tijgers, nijlpaarden en dergelijke ontbreken. De bezoeker moet het stellen met zebra's, herten, Yaks, lama's en een beperkt aantal apen. Misschien ontwikkelt deze dierentuin zich ooittot een waardige Zoo voor Aken.

Een kleine, commerciële dierentuin is de Eifel-Zoo in LUNEBACH-PRONSFELD bij Prüm. Geen spectaculaire diersoorten maar desondanks toont men er diverse katachtigen (leeuwen, tijgers, poema's, zwarte panters), apen en hoefdieren, waar-onder Pater-Davidsherten. De dierentuin ligt in een dal en het terrein wordt door-sneden door de Neubierbach.

Net als elders in Duitsland bevinden zich in het midden van het land diverse Heimattierparken waarin men voornamelijk of uitsluitend Europese diersoorten in zo natuurlijk mogelijke omgeving houdt. Onderdeel van de Deutsche Wildschutzparke en de Deutsche Wildstrasse is het Wild- und Freizeitpark Eifel bij GONDORF. Een reusachtig natuurlijk verblijf voor Bruine beren en uitgestrekte perken voor Edelherten, Damherten, Sikaherten, Wilde zwijnen, Alpensteenbokken, Gemzen en Reeën vormen de basis voor een aange-name natuurwandeling.

38 39

Een vergelijkbaar park is het Wildgehege HELLENTHAL: hoog boven het Olef-stuwmeer gelegen temidden van prachtige bossen. Naast de hiervoor al genoemde diersoorten zijn hier ook Altai-Marals, Moeflons, Wolven en Lynxen te zien. Middenin het park ligt een groot "Greifvogelstation", waar een aanzienlijke verzameling roof-vogels is ondergebracht. Sinds 1980 fokt men hier Witkopzeearenden en met diverse roofvogels houdt men demonstratievluchten.

40

Roofvogeldemonstratie in HellenthaI.

Net over de Nederlands-Duitse grens bij Sittard ligt het Hochwild-Freigehege GAN-GEL T. Ook hier een fraai terrein, bestaande uit bos en open terrein, waarin ruime tot zeer ruime verblijven voor Europese diersoorten zijn aangelegd. De bezoekers-paden zijn opzettelijk ruw gelaten en zo waant de bezoeker zich in de vrije natuur, waar hij Edelherten, Damherten, Moeflons, Alpensteenbokken, Wilde zwijnen, Ren-dieren, Bruine beren, Reeën, Elanden, Wisenten, Wolven, Sikaherten, Wapiti's, Lynxen, Wilde katten, Dassen, Alpenmarmotten en vele inheemse vogelsoorten kan bewonderen. Op wat kleinere schaal dan in Hellenthai geeft men ook in Gangelt demonstratievluchten met roofvogels. Een bezoek aan Gangelt of Hellenthai kan ik u beslist aanbevelen: beide parken zijn vanuit de Randstad goed bereikbaar en binnen de landsgrenzen hebben we in Nederland geen vergelijkbare parken.

ZONTA INTERNATIONAL HELPT DE DIKHUIDEN Op 23 april j.l. hielden de dames van Zonta International in het Karottenhuisje te Rotterdam een bazar en een scala van andere activiteiten ten bate van de actie "Maakje dik voor de dikhuiden". Binnenkort vindt de "afrekening" plaats, waarover u in het volgende nummer van Vriendennieuws meer kunt lezen.

ER KAN NOG MEER BIJ ..... Het is goed te merken, dat onze Vereniging jubileert: veel publiciteit in allerlei vormen waardoor blijkbaar veel mensen dat laatste duwtje krijgen om datgene te doen, wat zij eigenlijk al lang van plan waren: lid worden van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. De stroom nieuwe aanmeldingen gaat onverminderd door en er gaat geen 'I,Ieek voorbij of er komen wel weer diverse nieuwe leden bij. Onze ijverige secretaris-penningmeester heeft het er maar druk mee, maar laat u dat er beslist niet van weerhouden om vrienden, kennissen of familieleden attent te maken op het bestaan van de Vrienden. U zult er verbaasd van staan hoeveel mensen Diergaarde Blijdorp een goed hart toedragen en als u ze dan op de hoogte stelt van alle voordelen die het lidmaatschap van de Vereniging Vrienden van Blijdorp biedt, moet het een koud kunstje zijn om een nieuw lid te kunnen aanmelden. Probeert u het maar eens, er kunnen er nog gemakkelijk meer bij ....

Vereniging Vrienden van Blijdorp Rotterdam

Ondergetekende,

naam: ______________ voorletters: ____ _

adres: _____________ _ nr.: ________ _

postcode: _________ woonplaats: ________ _

giro/banknr.: geb.datum: _____ _

ondersteunt de doelstellingen van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en geeft zich hierbij op als lid van deze vereniging en verzoekt toezending van een acceptgiro/betaalt hierbij f _________________ _

(datum) (handtekening) V 88.2

1'-I

VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJ DORP Belangrijke adressen en telefoonnummers

Verenig ingssecretariaat A.M. Bos en ledenadministratie Schepenstraat 71

3039 NC Rotterdam VRIENDEN FOON ................................ 010 - 465 90 15

Redactie-adres Vriendennieuws A. Noordermeer

Afdeling Reizen

Promotieteam

Roemer Visscherstraat 118 3132 EV Vlaardingen telefoon 01 0 - 434 77 46

mevrouw C. Berger-Kindt Kortedreef 48 3075 GR Rotterdam telefoon 01 0 - 41918 63

familie H. Gerritse Cleyburchstraat 5a 3039 DA Rotterdam telefoon 01 0 - 466 36 82

Postzegel hoeft niet. Mag wel.

Vereniging Vrienden van Blijdorp Antwoordnummer 30555 3030 we ROTTERDAM

. ~ KRAANVERHUUR

vlaardingweg 22 . tel. 010 - 431; 57 77* 3044 CK rotterdam Telex 24569 de GIER NL

Hoogwerkers. Vorkheftrucks

'TRANSPORT

vlaardingweg22 tel. 010 - 4375777* 3044 CK rotterdam Telex 24569 de GIER HL

.;.: .. // .. :.-;:;: . .. -: .

Het ideale arrangement voor partijen

personeelsfeestjes en

gezelschappen

Diner met avondrondleiding

Voor meer informatie: DIERGAARDE BLIJ DORP Van Aerssenlaan 49 3039 KE Rotterdam Telefoon 010 - 46543 33

13981400140114021403140414051406140714081409141014111412141314141415141614171418141914201422