Bruggeske 1987-4-novemberWeb
-
Author
andre-de-vleeschouwer -
Category
Documents
-
view
224 -
download
0
Embed Size (px)
description
Transcript of Bruggeske 1987-4-novemberWeb
-
1IIIIGGESKE
Orgaan van "HOGHESCOTEuKulturele Kring van Kapellen
Kultureel driemaandelijks ti jdschrift - Jaargang oomai
-
" T B R U C C E S K E "
L e d e n b l a d v a n d e K u l t u r e l e K r i n g v a n K a p e l l e n " H o g h e s c o t e " V . Z . W .
1 9 * j a a r g a n g n r 4 n o v e mb e r 1 9 6 7 .
I n h o u d .
1 . D e h o e v e v a n V a n P a e s s c h e n ( C a r i n a H e n d r i c k x ) b l z . 2
2 . K a p e l l e n 1 9 1 4 ( R o g e r B a l b a e r t ) b l z . 10
3 . E r e l e d e n 1 9 8 7 e n o n t v a n g e n g i f t e n . b l z . 12
4 . E e n K a p e l s e k u n s t e n a a r . . . H u b e r t W i j n i n g s . b l z . 14
5 . S c h i l d e r e n ( I r e n e D e e m s ) b i z . 15
6 . W o o r d e n ( M a r i a H a e s t ) t l z . 15
7 . D e w i n d m o l e n v a n K a p e l l e n ( D r V e r s w i j v e l e n ) b l z . 17
8 . N i e u w s v a n d e K u l t u r e l e K r i n g " H o g e s c o t e " b l z . 24
* *** ** ** ** ** *** *** ** ** ** ** *
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 1
-
O. INLE IDINGDe H o e v e v a n V a n P a e s s c h e n .
r a v e n s w i l l e n w i j d e H e e r R o g e r B a l b a e r t b e d a n k e n , d i ev o o r n a m e l i j k h e t o p z o e k i n g s we r k v e r i c h t t e , e n z o n d e r w i ew i j d e z e v e r h a n d e l i n g n o o i t z o u d e n k u n n e n s c h r i j v e n h e b b e n .
I n e l k e s ta d o f dorp v i n d j e gebouwen d i e a l l e e n a l omw i l l evan hun ouderdom e e n b i j d r a g e l e v e r e n t o t h e t k u l tu r e e lpatrimonium v a n de s tr e e k .I n Ka pe l l e n denk j e da n onv e r m i j de l i j k a a n de oude p a s t o r i j i nde Dor ps s tr a a t , d i e v a na f j a n u a r i z a l ge re s ta ure e rd worden omu i t e i n d e l i j k h e t k u l t u r e e l c e ntrum v a n Ka pe l l e n t e worden.In de E s s e nhouts tra a t v i nde n we de hoeve , d i e nu t r a d i t i o n e e lde 'hoe v e v a n Van Paesschen' genoemd w or dt. De gemeente h e e f tb e s l i s t i nv e s te r i nge n t e doe n om ook d i t gebouw g e d e e l te l i j kte r e s ta ur e r e n , m e t name door e e n nie uw da k t e p l a a ts e n .D i t l e e k ons h e t ge s c hi k te moment om eens e e n k o r te h i s to r i s c heschets t e maken v a n de ze hoe v e . H e t i s n o o i t onze be doe l i nggeweest e e n v o l l e d i ge h i s t o r i e k t e maken, d a a r hadden w i j ookde midde le n n i e t v o o r . *
Wanneer de hoeve gebouwd i s hebben we n i e t kunnen a c hte r ha l e n.Wij v e r onde r s te l l e n d a t de hoeve re e ds i n h e t be gi n v a n de18 e e uw moe t onts ta a n z i j n , mis s c hie n z e l f s nog v roe ge r .Wij w e te n a l l e e n me t ze k e rhe i d d a t e e n ze k e re Joanna Ca tha r i navan de n Be rgh e r geboren we rd op 2 8 j u n i 1 7 7 9 . D i t i s devroegste r e f e r e n t i e d i e we t e r u g gevonden hebben. D e ge s c hie de nisvan de hoeve i s e e r de r complex . Z o z u l l e n we i n e e r s te i n -s ta n t i e e e n onde rs c he id moeten maken tus s e n de bewoners e n deeigenaars v a n de hoeve . D e e ige na a rs hebben immers n i e ta l t i j d z e l f op de hoeve gewoond.A l v o r e n s h i e r v e r d e r o p i n t e g a a n i s h e t m i s s c h i e n n u t t i g h e te i g e n d o m t e b e s c h r i j v e n .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 2
-
1. DE HOEVE
Als w i j o v e r de hoeve s pre k e n da n be doe le n w i j h e t gebouwda t nu a a n de E s s e nhouts tra a t n r . 5 9 s t a a t . T o e n de hoevemoet gebouwd z i j n h e e t te de ze s t r a a t o f b u u r t nog Wi j k F .Vanaf h e t onts ta a n v a n de s tra a tna me n we rd d e z e s t r a a t
Essenhouts traa t genoemd. I n 1894 was h e t huisnummer 2 4 ,maar h e t i s onde rtus s e n d i k w i j l s v e ra nde rd.Al le s b i j e l k a a r omv a tte h e t eigendom 19863 m2 o p h e t oge nbl i kda t h e t door de gemeente i n 1973 ge k oc ht we rd. V o o r d i e n haddende v e r s c hi l l e nde e ige na a rs door de j a r e n heen h e t la ndgoe dui tge br e i d . D i t was v oor a l h e t werk v a n de l a a t s t e e ige na a rsdie a l l e n Van Paesschens wa re n.De hoeve be s ta a t u i t e e n w oonhui s me t inkom, e e n g r o tewoonkamer e n d r i e kamers w a a r v a n n me t k e l d e r e ronde r .Verder was e r n o g e e n k oe s ta l me t e e n hoo i z o l de r , e e n g a r a g ein ba k s te e n e n e e n s c h u u r i n s te e n.
De gronde n z i j n ge le ge n v 6 6 r de hoeve a a n h e t Essenhout, a a nde P l a ta ne ndr e e f, d e E i k e ndre e f e n de S i l v e s te r d r e e f . D e s c huur ,een a p a r t gebouw d a t v oor de hoeve l a ngs E s s e nhoutz i jde l a gis onde rtus s e n ge s l oopt. Z o a l s U w e l l i c h t w e e t, worde n dewoonkamer e n kamers nu g e b r u i k t a l s k l a s l ok a l e n v oor deavondleergangen s i e rk uns te n v a n h e t S t . L u c a s i n s t i tu u t .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 3
-
2. DE EIGENAARS
In K a p e l le n k e n t ie d e re e n d e ze h o e ve a l s d e h o e ve v a n VanPaesschen. D a t ko mt w e l l i c h t o md a t d e l a a t s t e b e wo n e rs e n
e ig e n a a rs Van Paesschens wa re n . Z o a l s U o p b i j g a a n d schemaku n t z i e n , h e e f t d e gemeente d e h o e ve g e ko ch t i n 1 9 7 3 .Op d a t o g e n b l i k wa s z e e igendom va n J u l i a , M a r i a e n P e t ru sAu g u st in u s Va n Paesschen . P e t r u s Jo se p h u s Van Paesschen wa sn a me l i j k i n 1968 o v e r le d e n , h i j wa s o u d e r-e n k i n d e r l o o s e nongehuwd. I n z i j n o p e n b a a r t e s t a me n t , g e d i k t e e r d a a n n o t a r i svan d e Wouwer, s t e l d e h i j a l s a lgemene l e g a t a r i s s e n z i j ntwee z u s t e r s e n z i j n b r o e r a a n .Vo o rd ie n wa s d e h o e ve e igendom va n h u n moede r Ma r i a T h e re s i aG a b r i6 ls , d i e gehuwd wa s me t A l f o n s i u s L u c ia n u s Van Paesschen .Deze A l f o n s i u s L u c ia n u s wa s e e n a v o n t u r i e r e n kwam e e rd e r
t o e v a l l i g i n K a p e l le n t e r e c h t . O p 9 november 1 8 9 3 i s h i j gehuwdmet M a r i a T h e re s ia G a b r i K s . Z i j k re g e n 7 k i n d e re n wa a rva n e rs l e c h t s 5 i n l e v e n b le v e n . ( z i e b i j l a g e 2 )Op 4 se p t e mb e r 1926 v e rk o o p t Ma r i a Th e re s ia e e n d e e l v a n h e teigendom a a n h a a r k i n d e re n , J u l i a , M a r i a , P e t r u s A u g u s t in u sen P e t ru s Jo se p h u s. O p 3 1 ma a r t 1 9 4 2 g e e f t z i j d e r e s t va nde g ro n d e n a a n h a a r k in d e re n a l s ' g i f t o n d e r l e v e n d e n ' .De o u d s t e zo o n va n Ma r i a T h e re s ia e n A l f o n s i u s L u c ia n u s ,n a me l i j k E mi e l Co n s t a n t Van Paesschen , h e e f t d e h o e ve n o o i ti n e igendom gehad . A l s o u d s t e v a n 5 k in d e re n wa s E mi e lCo n sta n t e e n e c h t e l e i d e r s fi g u u r o p d e h o e ve . I n 1 9 1 4t r e k t h i j n a a r h e t f r o n t . A l s h i j i n 1918 o p d e h o e vete ru g ke e rd e , h a d P e t ru s Jo se p h u s d e l e i d i n g overgenomen.Voor t we e l e i d e r s t y p e s wa s e r o p d e hoeve g e e n p l a a t s . N az i j n h u w e l i j k i n 1925 me t J u l i a L u d o v ica De S c h u t t e r i sEmie l Co n s t a n t d a n o o k v e rh u i s d n a a r d e D o rp s s t ra a t n r . 2 5(to e n n o g 1 5 ) . B e i d e mannen we rd e n p a a rd e n h a n d e la a r.
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 4
-
Emie l Co n s t a n t v e r z o r g d e o o k h e t v e rv o e r va n k o l e n , g ra a n ,s t r o e n b o u wma t e r ia a l . N a d e e e r s t e we re ld o o r l o g h e e f t h i jvo o r d e v e r s c h i l l e n d e f o r t e n u i t d e o mg e vin g d yn a mie tg e t ra n s p o rt e e rd . H e t i s d e ze E mie l Co n s t a n t Van Paesschend ie d e g ro o t v a d e r i s v a n S t a n y e n E va Van p a e ssch e n .Op h a a r b e u r t h a d Ma r i a T h e r e s i a G a b r i d l s d e h o e ve g e k o c h tvan d e h e e r A n t o n iu s E l i a e r t s o p 1 1 a u g u s t u s 1 9 2 3 v o o rn o t a r i s , me e s t e r Leonce v a n d e Wouwer. D e z e A n t o n iu sE l i a e r t s wa s koopman i n h o u t . H i j we rd g e b o re n t e Wi lma rsd o n ckop 1 5 se p te mb e r 1878 e n kwam n a a r K a p e l le n o p 1 2 j u l i 1 9 1 0 'H i j t ro u wd e me t Ma r i a E me ra n t ia V e r b i s t e n v e s t i g d e z i c h i n d eAntwerpsesteenweg n r . 6 4 . Z i j k re g e n t we e k in d e re n : A m e l i aMa ria e n Ja co b u s Joannes E l i a e r t s . N a h e t o v e r l i j d e n v a nMa ria E me ra n t ia V e r b i s t huwde A n t o n iu s o p n ie u w me t B a s t ia e n sse n sLeon ie I s a b e l l a . No ch A n t o n iu s E l i a e r t s , n o c h z i j n k i n d e re nhebben o o i t o p d e h o e ve gewoond.V66r A n t o n iu s E l i a e r t s h o o rd e d e h o e ve t o e a a n d e He e r Van d e nBergh.
5
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 5
-
Van P a e s s c h e nJ u l i a
3 0 / 4 / 1 8 9 5
EIGENAARS VAR HOEVE TE KAPELLEN WI J K F-ESSENHOUT VANAF 1 9 0 0
Van PaeSs c henM a r i a
2 5 / 8 / 1 8 9 6
Van d e n B e r g h
A n t o n i u s E l i a e r t s
G a b r i 4 l s M a r i a - T h e r e s i a
Van d e Wo u we r
4 / 9 / 1 9 2 6
Gemeent e K a p e l l e n
"Mo-rtelmans
1 3 / 1 2 / 1 9 1 0
Van De Wo u we r
1 1 / 8 / 1 9 2 3
wed. V a n P a e s c h e n A l f o n s
Van P a e s s c h e n
P e t r u s A u g u s t030/10/1901
Wuy t s3 / 9 / 1 9 7 3
B a r e e l
3 1 / 3 / 1 9 4 2
Van P a e s s c h e n
P e t r u s J o s e p h u s010/11/1899
6
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 6
-
3. DE BEWONERS
7
De ge s c hie de nis v a n de bewoners v a n de hoeve i s e e n v e e lcomplexer v e r ha a l . W i j he bbe n re e ds ge ze gd d a t de ze hoeve i nde Kape lse volksmone l loeve v a n Van Paesschen genoemd w or dtomdat de l a a t s t e bewoners Van Paesschens wa re n. A l s de gemeentein 1973 de hoeve k oopt moe t z i j e r i n toestemmen d a t debewoners : ' J u l i a Van Paesschen 1 8 9 5 -11 9 2 0 Maria Van Paasschen 01 8 9 6 -
t1 9 8 2Petrus Augus tinus Van Paesschen 01 9 0 1 -11 9 7 4
nog hun l e v e n l a n g op de hoeve mogen b l i j v e n wonen. Op 1november 1 9 8 2 o v e r l i j d t Ma r i a Van Paesschen . Z i j wasde l a a t s t e bewoonster v a n de hoe v e .Haar b r oe r e n zussen : P e t r u s Josephus 1 8 9 9 -11 9 6 8
Louisa 1 9 0 4 -t1 9 0 4Louisa 01 9 1 6 -?1 9 1 6
hebben a l l e n he e l hun l e v e n op de hoeve gewoond, ma a r warenreeds ov e r le de n op h e t oge nbl i k v a n de ve rkoop a a n h e t g e -meentebestuur. Z o a l s we re e ds vermeldden i s E mie l Cons ta nt
Van Paesschen , hun ouds te b r o e r , ook op de hoeve ge bore nin 1 8 9 4 , ma a r h i j v e rhui s de i n 1 9 2 5 na a r de Dor ps s tr a a t 2 5 .Z i j wa re n a l l e ma a l k i nde r e n v a n Ma r i a The re s i a G a b r i K s e nAl fons ius Luc ianus Van Paesschen . E e n h a l f j a a r na hun
huwe l i j k , o p 1 5 ma a r t 1 8 9 4 kwamenrzi j,/o p d e h o e v e w o n e n .
De e e r s te j a r e n huurden z i j d e hoeve nog v a n Dhr . E l i a e r t s .Pas i n 1 9 2 3 , n a h e t o v e r l i j d e n v a n h a a r e c h t g e n o o t A l f o n s i u sL u c i a n u s V a n P a e s s c h e n , ., w c h t M a r i a T h e r e s i a G a b r i Ks d e
hoev e . Z i j wa s e r r e e d s o p 1 0 n o v e mb e r f 8 9 2 k o me n wo n e nsamen m e t h a a r b r o e r s e n z u s s e n e n h a a r o u d e r s , F r a n c i s c u sG a b r i 6 l s e n J o h a n n a C a t h a r i n a W i l d i e r s . D e v a d e r v a n
dez e J o h a n n a C a t h a r i n a W i l d i e r s wa s d e v o r i g e b e w o n e r v a nv an d e h o e v e . W i j w e t e n m e t z e k e r h e i d d a t h i j d e h o e v e
v e r l a a t o p 4 n o v e mb e r 1 8 9 2 , m a a r wa n n e e r h i j e r i skomen wo n e n , h e b b e n we n i e t k u n n e n a c h t e r h a l e n . W a a r s c h i j n l i j k
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 7
-
woonde h i j e r re e ds v a na f z i j n ge boor te . W i j w e te n e c h te rn i e t me t ze k e rhe id w i e de oude rs waren v a n P e tr us Ma the us .
Wij vermoeden d a t h i j e e n zoon was v a n Johannes Adr ia nusWi l d i e r s . De ze Johannes Adr ia nus s t a a t e c h te r ov e r a l i nde boeken verme ld a l s ongehuwd. Ons vermoeden s te u n t a l l e e nop h e t f e i t d a t h i j d e v o r i g e bewoner was v a n de hoe v e . I n1881 v e r h u i s t h i j n a a r Antwerpen.V6(5r Johannes Adr ia nus Wi l d i e r s woondeAzi jn oude rs JohannesFranciscus Wi l d i e r s e n Johanna Ca tha r i na Van de n Be rgh op dehoeve. Z o komen we t e r u g b i j d e naam Van de n Be rgh, d evroegste e i ge na a r v a n de hoeve d i e we hebben kunnen te r ugv i nde n.De Van de n Bergh d i e i n 1 9 1 0 de hoeve v e rk oopt a a n Dhr .E l i a e r ts was o i e t Johanna Ca tha r i na , w a n t d i e was i nmi dde l soverleden. Wij v e r o n d e r s t e l l e n d a t h e t e e n b r o e r o f b e t e r n o g ,
g e zie n h e t l e e f t i j d s v e r s c h i l , n va n d e k i n d e re n va n e e n b r o e r .
Zo a ls U z e l f ka n v a s t s t e l l e n o n t b re ke n n o g v e l e gegevens o md i t v e rh a a l co mp le e t t e maken o f om n o g v e r d e r i n d e t i j dt e ru g t e g a a n , t o t h e t o n t s t a a n va n d e h o e ve .Missch ie n i s e r o n d e r U l e z e r s w e l ie ma n d d i e t i j d , g e l dmaar v o o r a l d e i n t e r e s s e h e e f t om v e rd e r o p zo e k in g swe rkte v e r r i c h t e n . W i j wensen hem a l v a s t v e e l s u c c e s .
Ca rin a He n d r i c k xC u l t u u r f u n c t i o n a r i s .
3
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 8
-
Wonen op de hoeve tot 4 november 1892
Wonen op de hoeve vanaf 10 november 1892
Woont op de hoeve tot 1881
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 9
-
K A P E L L E N 1 9 1 4 _
I n h e t v o r i g e n u m m e r v a n " ' t B r u g g e s k e " p u b l i c e e r d e nw i j d e n a m e n v a n d e K a p e l l e n a r e n w e l k e r o n d 1 9 1 4 i n d e D o r p s -s t r a a t w o o n d e n . D i t a r t i k e l l o k t e t i j d e n s e n n a d e k e r m i s t e n -
t o o n s t e l l i n g h e e l w a t r e a c t i e s l o ss w a a r v o o r o n z e h a r t e l i j k e
d a n k .
10
T e n e i n d e a l l e m i s v e r s t a n d e n o p t e l o s s e n z i j n w i j n a a r
h e t g e m e e n t e h u i s g e t r o k k e n w a a r w i j d e b e v o l k i n g s b o e k e n h e b b e ng e r a a d p l e e g d z o d a t w i j h i e r n a d e j u i s t e n a m e n i n d e j u i s t e v o l g -o r d e p u b l i c e r e n .
T e r i n f o r m a t i e v e r m e l d e n w i j n o g d a t i n d e p e r i o d e 1 9 0 0t o t 1 9 1 4 d e h u i s n u m m e r i n g i n o m g e k e e r d e v o l g o r d e w e r d u i t g e v o e r d ,z o d a t d e h o e k h u i z e n D o r p s s t r a a t - H o e v e n s e b a a n e n D o r p s s t r a a t -C. P a l l e m a n s s t r a a t ( t o e n H e i d e s t r a a t ) d e h o o g s t e n u m m e r s h a d d e nva n d e D o r p s s t r a a t .
6 6 : W e s e n b e e c k - B u l l e n s : h e r b e r g i e r .6 4 : V o u w e - B r a n t s : a s s u r a n t i e a g e n t .6 2 : V a n B o u w e l - H o f k e n s : n o t a r i s k l e r k .605 8 : W o u t e r s : n o t a r i s .565 4 : M a e s - M o u w e n : h e r b e r g i e r s t e r .5 2 : A n t h e u n i s s e n : b a k k e r .5 0 : B e v e r s : s m i d .4 8 : E u l l e n s : b a k k e r .4 6 : B r a n t s : w i n k e l i e r s t e r .4 4 : J a c o b s : w i n k e l i e r s t e r .4 2 : K e t e l s : k l e r k .
4 0 : N a g e l s - S o m e r s : w i n k e l i e r - t i m m e r m a n .3 8 : k l o o s t e r .
3 6 : C a l l u y - E u l l e n s : h e r b e r g i e r - c o i f f e u r .3 4 : M a g z a a m - G o o s s e n a e r t s : s c h o e n m a k e r .3 2 : E o r s t l a p - J a c o b s : k l e e r m a k e r .3 0 : J a n s s e n s - I v e n s : w i n k e l i e r .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 10
-
2 8 : o n b e w o o n d .2 6 : D e D e t k e r - V a n L i n b e r g e n : b e d i e n d e .2 4 : C l a e s s e n s - G a e t h o f s : r e n t e n i e r .
2 2 : S e l d e r s l a g h s A n g e l i n a : w i n k e l i e r s t e r .2 0 : V e r b e e c k - W a g e m a n s : b a k k e r .1 8 : H o e l e n - P e e t e r s : s c h i l d e r .1 6 : P e e t e r s - L a t h o u w e r s : b a k k e r .1 4 : K e n n i s M a r i a : h e r b e r g i e r s t e r .
' 1 2 : B a e l e m a n s A n t o n i a : w i n k e l i e r s t e r .1 0 : V a n I l v a r e n b e e k : b l o k m a k e r .
8 : D e S c h u t t e r - B u l l e n s : b e e n h o u w e r .6 : V a n L a e r h o v e n - M e n g e l s : t i m m e r m a n s b a a s .
R o g e r B a l b a e r t .
11
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 11
-
E R E L E D E N 1 9 8 7 .
* * * * * * * * * ** * * * * * * * * ** * * * *
Op d e l i j s t v a n d e g e p u b l i c e e r d e e r e l e d e n v o o r h e t
j a a r 1 9 8 7 o n t b r a k e n e n k e l e n a m e n . W i j v e r o n t s c h u l d i g e n o n s
v o o r d e z e v e r g e t e l h e i d e n b r e n g e n h i e r n a e r e w i e e r e t o e k o m t :
E ra h a m: H e i d e s t r a a t , 5 1 , K a p e l l e n ,
De S c h u t t e r : D o r p s s t r a a t , 2 7 , K a p e l l e n ,
V a l k e n b o r g h : E s s e n h o u t , 1 9 , K a p e l l e n ,
Van D o o r e n : S t a t i o n s t r a a t , 1 2 , K a p e l l e n .
O N T V A N G E N G I F T E N .
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Me t d a n k o n t v i n g e n w i j :
1 . v a n d e f a m i l i e A ms o ms , N i e u w e W i j k t e K a p e l l e n :
- 2 s t e n e n h u i s h o u d p o t t e n ,
- 2 j e n e v e r k r u i k e n ,
- 1 p a s s e - v i t e ,
- 2 k o p e r e n k a a r s e n h o u d e r s ,
- 3 m a r m e r e n s c h o u w g a r n i t u r e n ,
- l ' n a c h t l a m p ,
- 2 s c h i l d e r i j e n .
2 . v a n d e f a m i l i e J a n s e n s , A n t w e r p s e s t e e n w e g t e K a p e l l e n :
- 1 o u d f o t o t o e s t e l ,
- 1 v e r r e k i j k e r ,
- 1 f o t o k i j k e r .
1,2
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 12
-
13
3 . v a n d e f a m i l i e J a c o b s u i t A n t w e r p e n :
- h e t k a s b o e k v a n d e f a n f a r e S t C e c i l i a v o o r d e j a r e n 1 8 8 0
t o t 1 9 2 7 ,
- e e n v e r s l a g b o e k v a n d e K a t h o l i e k e V o l k s b o n d v o o r d e j a r e n
1 8 9 3 t o t 1 9 2 0 ,
- d e s t a t u t e n v a n d e f a n f a r e S t C e c i l i a , u i t g e g e v e n o p 9
j a n u a r i 1 8 6 2 ,
- h e t c o n t r i b u t i e b o e k v a n d e f a n f a r e S t C e c i l i a v o o r d e j a r e n
1 8 8 0 t o t 1 9 2 2 ,
- e e n o n a f g e w e r k t e e u w f e e s t b o e k v o o r d e g e m e e n t e C a p p e l l e n
v o o r h e t j a a r 1 9 3 0 .
FOTO'S V A N V RO E G E RE K A P E L S E B URG E ME E S TE RS .
* * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** *
W i j z i j n o p z o e k n a a r f o t o ' s v a n d e v r o e g e r e b u r g e -
m e e s t e r s v a n K a p e l l e n .
O n t b r e k e n n o g : S t o c k m a n s ,
S p e t h J e a n ,
M a r i e n A r t h u r ,
De B a c k e r F r a n s ,
G e e lh a n d E d u a r d ,
G y o t E d u a r d ,
Van d e Wo u w e r L e o n c e ,
B i a r t E d u a r d .
G ra a g e e n s e i n t j e a l s U o n s k a n h e l p e n : R o g e r B a l b a e r t : t e l .
6 6 4 . 5 7 . 2 2 . D a n k b i j v o o r b a a t .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 13
-
Een K a p e l s e k u n s t e n a a r . . .-. H u b e r t
Telkens een lid van onze Kulturele Kring deelneemt aan een
t e n t o o n s t e l l i n g h o u d e n w i j e r a a n o m e e n k o r t v e r s l a g t e b e z o r g e naan o n z e l e z e r s .
H u b e r t W i j n i n g s , Wo n e n d e i n d e K o e r s p l e i n d r e e f , 1 7 t eK a p e l l e n h e e f t s a m e n m e t d e N e e r o e t e r s e k u n s t e n a a r J e f V a n S i eva n 1 1 t o t 2 6 j u l i e e n g r o t e t e n t o o n s t e l l i n g g e h o u d e n i n d e g a l e r i jva n d e E e r g e r s t r a a t , 3 6 t e N e e r o e t e r e n .
Niet minder dan 2.000 bezoekers bezochten deze prachtige
t e n t o o n s t e l l i n g w e l k e o o k e e n r u i m e w e e r k l a n k v o n d i n d e L i m b u r g s ep e r s . D e k r i t i e k w a s u n a n i e m l o v e n d v o o r o n z e K a p e l s e b e e l d h o u w e r .
H u b e r t V7i j n i n gs k r ee g z ij n o pl ei di ng in de Famous Prtists
s c h o o l . H i j n a m r e e d s d e e l a a n v e r s c h i l l e n d e g r o e p s t e n t o o n s t e l l i n g e n .De b e z o e k e r s v a n d e k e r m i s t e n t o o n s t e l l i n g z u l l e n o n g e t w i j f e l d n o gz i j n p r a c h t i g e w e r k e n h e r i n n e r e n :
- 0 . L . V r o u w k a p e l v a n P u t t e ( p e n t e k e n i n g )- D r o o m ( p e n t e k e n i n g )- E v e r z w i j n ( o e n t e k e n i n g )- E g e l ( p e n t e k e n i n g )- N a c h t j a g e r ( p e n t e k e n i n g )
7 ifl w e n s e n a l b e r t n o g v e e l s u c ces m e t z i j n a r t i s t i e k e
l o o p b a a n .
F o c-e r Ea lbaer t.
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 14
-
S C H I L D E R E N .
0 0 00 00 0 000 00 0 000 00 0 0
Men z o e k t , e n v i n d t n i e t
en p l o t s i s " h e t " d a a r :
i n s p i r a t i e .
h e t b r o e i t e n g r o e i t
u r e n , d a g e n , w e k e n ,
men b o r s t e l t , v e e g t e n z o e k t
h e t i s a l s o f m e n i s b e z e t e n ,
a l l e s e n i e d e r e e n o p g e g a a n i n h e t n i e t s
e t e n , a l l e e n o m d a t h e t m o e t ,
l e v e n i n e e n a n d e r e w e r e l d
va n k l e u r e n f a n t a s i e
en m e t j e h a r t e n z i e l
i e t s v a n j e z e l f g e v e n d
t o t m e n w e e r t e r u g k e e r t i n d e w e r k e l i j k h e i d
a l l e s n o g e e n s r u s t i g b e k i j k t e n d a n o v e r p e i n s t
d i t w e r k j e , d a t i k h e b g e m a a k t ,
o f h e t w o r d t g e p r e z e n o f g e k r a a k t
v o o r m i j , w a s h e t ,
d i t a l l e s " w a a r d " .
E o v e n s t a a n d e o v e r w e g i n g e n w e r d e n i n g e z o n d e n d o o r I r e n e D e e m s .
Z i j i s l i d v a n d e K u l t u r e l e K r i n g " H o g h e s c o t e " e n w o o n t t e
K a p e l l e n , V i n u s A k k e r , . 1 5 .'t Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 15
-
Hoe k o m t h e t d a t e e n w o o r d
z o v e e l g e l u k k a n b r e n g e n ,w a n n e e r h e t u i t g e s p r o k e n w o r d tzo z a l i g e n z o z o e t ,h o e k o m t h e t , d a t j u i s t o v e r d e l i p p e n ,h e t w o o r d r e e d s v r e d e b r e n g ten l a c h e n d o e t . . .
Hoe k o m t h e t , d a t e e n w o o r dz o v e e l v e r d r i e t k a n b r e n g e n ,w a n n e e r h e t r o e k e l o o s
d e m o n d o n t s n a p t ,h o e k o m t h e t d a t h e t a a n k a n v o e l e na l s o f z o ' n w o o r d h e e l h e t b e s t a a nv e r t r a p t . . .
I s h e t o m d a t d e m e n s
b e s t a a t u i t w o o r d e n ,w a a r d o o r z i j n t o n g k a n z i n g e no f v e r m o o r d e n ?
' ' t g e v o e l v a n g o e d e n k w a a di s d a t ' t g e h e i m ?w a a r v a n d e g l i m l a c h e n d e t r a n e n z i j n ?
B o v e n s t a a n d e t e k s t o n t v i n g e n w i j v a n o n s l i d , M a r i a H e e s t .Z i j w o o n t t e 2 0 9 0 S t a b r o e k , P l a s s t r a a t , 3 .
16
Z i j n a m d e e l a a n o n z e k e r m i s t e n t o o n s t e l l i n g m e t h a a r k u n s t -w e r k e n : B l o e m e n , C h r i s t u s e n S t a l .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 16
-
DE WI N D M O L E N V A N K A P E L L E N .0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
17
I n h e t p r o v i n c i a a l a r c h i e f t e A n t w e r p e n v o n d e n w i j e e na r t i k e l v a n d e v r o e g e r e K a p e l s e g e n e e s h e e r V e r z w i j v e l e n , g e -d a t e e r d o p 2 1 n o v e m b e r 1 9 2 7 .W i j g e v e n h i e r n a d e v o l l e d i g e t e k s t v a n z i j n s t u d i e .
De h o u t e n w i n d m o l e n v a n C a p p e l l e n w e r d g e b o u w d i n 18 0 1en a f g e b r o k e n i n 1 9 0 8 .
H i j s t o n d o p d e H o e v e n s c h e b a a n , w e s t k a n t , o p o n g e v e e r 7 0 0 m e t e rva n h e t t e g e n w o o r d i g g e m e e n t e h u i s . D e e i g e n d o m m e t h e t b i j h o r e n d e
1': 1685 1, l l o cl e n , ][ o t., Capp&len.
Mol en . L e M o u l i n .Capellen,
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 17
-
12
v e l d h a d a a n d e d t r a a t e e n b r e e d t e v a n h o n d e r d 2 5 m e t e r s o p
60 d i e p e n b e s l o e g d u s 3 / 4 h e k t a a r .H i j w a s o p v o l g e n d i n g e b r u i k o f e i g e n d o m v a n d e v o l g e n d e p e r s o n e n :
va n 1 8 0 1 t o t 1 8 2 0 d o o r J . B . S p r u y tv a n 1 8 2 0 t o t 1 8 3 8 d o o r C o r n e l i s F r a n c kva n 1 8 3 8 t o t i l 8 7 8 d o o r A d r i a n u s H e r m a n sva n 1 8 7 8 t o t 1 8 8 0 d i e n s w e d u w e e n k i n d e r e nva n 1 8 8 0 t o t 1 8 9 3 a a n d e n z o o n P i e t H e r m a n s .
A l s d a n w e r d h i j v e r k o c h t a a n F r a n s H e r m a n s w e l k e h e m v e r h u u r d eaan J . B . V a n d e r t I e g e n , t o t 1 9 0 2 e n h e m a l s d a n v e r k o c h t a a n M a r y nVan T i l b o r g h . D e z e b r a k h e m a f i n 1 9 0 8 .De ze a f b r a a k g e s c h i e d d e d e e l s u i t o o r z a a k d e r o m r i n g e n d e g e b o u w e nd i e d e n w i n d b e l e m m e r d e n , d e e l s u i t v e r v a l v a n h e t b e d r i j f e nw a a r s c h i j n l i j k w e l h e t m e e s t d o o r d e p r i j s v e r h o g i n g d e r b o u w g r o n d e n .De g e m e e n t e n a m d e s t i j d s e e n f e l l e u i t b r e i d i n g e n d e g r o n d e ng i n g e n p e p e r d u u r .
He t l o o n d e r m a a l d e r s .
Op 1 0 0 k i l o g r a a n w e r d a l s l o o n a f g e h o u d e n : v o o r d e b a k -k e r s 7 k i l o , v o o r b o e r e n e n p a r t i c u l i e r e n 1 0 k i l o .De ze g e w o o n t e b e s t o n d t o t 1 8 6 0 , t o e n w e r d h e t l o o n v o o r d e b a k -k e r s b e p a a l d o p 1 f r p e r h o n d e r d k i l o ; e e r s t i n 1 8 9 0 w e r d v o o rde b o e r e n d e z e l f d e b e p a l i n g i n g e v o e r d .
G e b r u i k e n b i j s t e r f g e v a l , e n z .
B i j s t e r f g e v a l i n h e t.m a a l d e r s g e z i n w e r d e n d e r o e de n in
k r u i s g e z e t e n o p i e d e r e r o e d e w e r d b i j m i d d e l d e r o p g e r o l d ez e i l e n e e n k r u i s o p d e n t o p g e z e t .
Op f e e s t e l i j k h e d e n w e r d e n d e z e i l e n v a s t g e m a a k t i n h e tm id d e n d e r h e k k e n s i n p l a a t s v a n z o a l s g e w o o n l i j k t e g e n d e n b o o m ,op l e d e r e r o e d e e n b o v e n o p d e n m o l e n e e n v l a g g e s t o k e n .B i j g r o t e f e e s t e n w e r d e r z e l f s e e n k o o r d m e t v l a g g e n g e s p a n n e nt u s s e n d e t o p p e n d e r t w e e b o v e n s t e r o e d e n .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 18
-
R e f r e i n :
V r i e n d e n i k g a U v e r t e l l e nh o o r t m i j e e n s e v e n a a nh o e d a t h i e r i n C a p p e l l e nz u l k e s c h o n e l i e d e n g a a r .H i e r w o n e n o o k s c h a n d a l e nma a r ' t z i j n d e v r o u w e n n i e t' t i s e e n e d i e n i e t w i l b e t a l e nd i e m e n h i e r m a a r z u i p e n z i e t .
Men h o o r t h e m w e l h e e r n o e m e nma a r h i j i s n i e t m i s m a a m dh i j s p e e l t m a a r p o t v e r d o e m e ni s v o o r n i e m a n d n i e t b e s c h a a m dh i j i s e e n b a a s i n ' t v l o e k e n
g e l i j k b i j w i e h i j k o m th i j m o e t e r n i e t n a a r z o e k e nze v a l l e n v a n z e l f u i t z i j n e n m o n d .
19
Z o a l s o p v e l e p l a a t s e n w a s d e m o l e n i s a v o n d s d e v e r -g a d e r p l a a t s v a n m e e r d e r e j o n g e k a m e r a d e n . W a s e r g e e n w i n d e nde m o l e n g e s l o t e n d a n z a t e n o f l a g e n d e j o n g e n s o p d e n m o l e n -b e r g . A l l e s w a t i n d e g e m e e n t e v o o r v i e l w e r d d a a r b e p r a a t e nme n i g e e n o v e r d e n h e k e l g e h a a l d .
I n 1 8 7 8 s t i c h t t e n e n i g e n d i e r s n a k e n e e n e m a a t s c h a p p i j
g e n a a md " D e s p u i t e r s v a n h e t m o l e n e i d n " ( s p u i t e r s = g r p p e n m a k e r s )K o r t n a h a r e s t i c h t i n g o v e r k w a m d e m a a t s c h a p p i j e e n a a r d i ga v o n t u u r . H a a r k a s s i e r , b i j g e n a a m d " d e n h e e r " t r o k e r m e t d ek a s v a n d o o r e n m a a k t e e n i g e d a g e n d a p p e r v e r t e e r .De t o e n m a l i g e m a a l d e r s z o o n e n l a t e r e m a a l d e r P . H e r m a n s k r e e gh e t g e d a c h t h e t f e i t i n e e n v o l k s l i e d t e b e z i n g e n o p d e w i j z e" I k h e b m i j n K a r e l t j e z o l i e f " .Z i e h i e r d e n e g e n k o e p l e t t e n v a n h e t l i e d .
R e f r e i n : H i j i s g e n o e g t e k e n n e n , ' t i s d e l e l i j k s t e v e n tde l e l i j k s t e v e n t , d e l e l i j k s t e v e n t ,H i j i s g e n o e g t e k e n n e n , ' t i s d e l e l i j k s t e v e n td i e m e n i n ' t r o n d e k e n t .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 19
-
R e f r e i n :
R e f r e i n :
R e f r e i n :
Da t z u l l e n w e z o m a a r l a t e n
d a t g a a t o n s t o c h n i e t a a n
w a a r i k o v e r w i l p r a t e n
d a t z a l i e d e r w e l v e r s t a a n
' t g e e n h i j k o m t u i t t e z e t t e n
d a t i s g e e n l a c h p a r t i j
' t t r e k t a l s g e w i l t o p l e t t e n
n o g a l s t e r k o p d i e v e r i j .
H i j z e i t o t z i j n k a m e r a d e n
kom w e m a k-e n e e n s o c ie t e it
n i e ma n d l i j d t d a a r d o o r g e e n s c h a d e
a l l e s i n r e c h t v a a r d i g h e i d
z i j l i e t e n z i c h b e p r a t e n
en m a a k t e n h e m k a s s i e r
h i j h a d z e g a u w v e r l a t e n
g i n g m e t h u n g e l d o p d e n z w i e r
H i j r i e p : n u k a n i k z u i p e n
wa t b e n i k t o c h n e J a n
l a a t d ' a n d e r e n m a a r fl u i t e n
t r a k t e e r d e a l l e m a n
w i e z i j n g e l d n u t e r u g k o m t v r a g e n
d i e d r e i g t h i j m e t d e d o o d
t o c h z e k e r e e n g e e l p a k s l a g e n
oh d e s c h r i k i s t o c h z o g r o o t
2 0
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 20
-
R e f r e i n :
Ma a r d a t z a l n i e t l a n g d u r e n
men z e g t n u ' t a l l e n k a n t
d a t m e n h e m w e g z a l s t u r e n
n a a r h e t e e n o f a n d e r l a n d
d a a r z a l h i j m o e t e n d i e n e n
om t e d a n s e n o p d e s t r a a t
v e e l g e l d i s e r t e v e r d i e n e n
v o o r a l w i e m e t h e m m e e g a a t
21
Men z o e k t e r a l n e g o e i e
om b e g e l e i d e r t e z i j n
ene d i e h e m g o e d k a n b o e i e n
d a t h i j z i j n e i g e n g o e d h o u d t fi j n
n e n m u i l b a n d a a n z i j n o r e n
ne r i n g d o o r z i j n e n n e u s
aan i e d e r e p o o t t w e e r o z e n
en d a n d a n s t d e b e e r s e r i e u s
H i e r v e r a n d e r t h e t r e f r e i n :
Ma a r n e e n d a t m a g n i e t z i j n h j m o e t n a a r d e z o o l o g i e
n a a r d e z o o l o g i e , n a a r d e z o o l o g i e ,
ma a r n e e n . . . .
De a r z u l l e n z ' h e m w e l p l a a t s e n
a l w a a r h i j g o e d z a l z i j n
h e t e r g s t e i s o p ' t l a a t s t e
d a t d i e k o t e n z i j n z o k l e i n
h i j z o u z i j n e n n e u s w e l k n u t s e n
wa n t d a t ' s n o g a l e e n e i n d't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 21
-
h i j r i j d t o v e r a l i n d e b u t s e n
o c h w a t i s ' t n e l e l i j k e v e n t
R e f r e i n : m a a r n e e n d a t m a g n i e t z i j n . . . .
Nu v r i e n d e n v o o r h e t I e s t e
h o o r m i j n u n o g e e n s a a n
de b e e r ' h e e f t o p z i j n b e s t e
z i j n e x a a m a l a f g e d a a n
h i j d a n s t e z o n d e r k o o r d e n
ma a r m e t e e n k e t t i n g a a n
h i j w i l e r n i e t v a n h o r e n
v a n n a a r d e z o o l o g i e t e g a a n
R e f r e i n : m a a r n e e n d a t m a g n i e t z i j n . . . .
NB: D e z e k a s s i e r h e e t t e m e t z i j n e c h t e n a a m H e n r i D e B e e r .
H i j w a s e e n o g i g e n b e g a a f d m e t e e n e n o r m e n e u s . E e n s , m e t
v a s t e n a v o n d w a s h i j v e r k l e e d g e w e e s t a l s b e e r e n h a d a l z o
g e l e i d d o o r e e n t e m m e r e n g e b o e i d m e t e e n z w a r e k e t t i n g d e
g e me e n t e r o n d g e d a n s t . ( D i t t o t o p k l a r i n g v a n v o o r g a a n d r i j m -
d i c h t ) .
De s p u i t e r s v a n h e t m o l e n e i n d h a d d e n n i e t v e e l g e l u k .
De o p v o l g e r v a n d e b e e r t r o k e r t w e e j a a r l a t e r m e t h e e l d e
k a s v a n d o o r ( r u i m h o n d e r d f r a n k ) . D o c h n u l i e p h e t z o g o e d
n i e t a f . D e z e o n e e r l i j k e k a s s i e r w e r d v e r o o r d e e l d t o t 3
ma a n d e n g e v a n g .
D i t w a s h e t e i n d e d e r " S p u i t e r s v a n h e t M o l e n e i n d " .
V e r z w i j v e l e n .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 22
-
HEKSERIJ1 V R OE G ER EN NU
d o o rA l f o n sRoeck
De K u l t u r e l e K r i n g " H o g h e s c o t e n r i c h t i n s a m e n w e r k i n gme t h e t D a v i n d s f o n d s v a n K a p e l l e n e e n h e e m k u n d i g e a v o n d i n
A l f o n s R o e c k , e e n a a n g e n a a m v e r t e l l e r , z a l o p e e np r e t t i g e m a n i e r o n s v o e r e n n a a r d e w o n d e r e w e r e l d v a n d e h e k s e n .B e s t o n d e n e r v r o e g e r h e k s e n , b e s t a a n e r n u-n o g h e k s e n .Om h e t a n t w o o r d t e k e n n e n o p d e z e v r a g e n k o m t U b e s t :
OP V R I J D A G 4 D E C E M B E R 1 9 8 7
TE 2 0 U U R
ONZE K R I N G ( z a a l 1 0 ) E n g e l s e l e i .
De e ln a me i n d e o n k o s t e n : 5 0 f r . W i j z o r g e n w e l v o o r e e n n a t j een e e n d r o o g j e .
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 23
-
N i e u w s v a n d e K u l t u r e l e K r i n g " H o g h e s c o t e " .
1 . T i j d e n s e e n l u i s t e r r i j k e k a p i t t e l z i t t i n g v a n d e " O r d e v a nde P a p e g a y " i n d e g i l d e k a m e r v a n d e S t . J o r i s g i l d e t e C e n tw e rd o n s b e s t u u r s l i d P a u l V a n 3 o c k e l g e v i e r d v o o r h e t b e h a l e nva n h e t g e t u i g s c h r i f t v a n d e c u r s u s v o o r g i l d e b e g s l e i d e r s .P a u l s l a a g d e i n d e z e c u r s u s m e t z i j n s c r i p t i e " S u b i d i e r i n gd e r g i l d e n " .W i j w e n s e n P a u l v a n h a r t e p r o fi c i a t m e t z i j n m o o i e u i t s l a g .
2 . W i j w e n s e n o n z e s c h a t b e w a a r d e r M a r l e e n V e r s c h u e r e n e e ns p o e d i g e n a l g e h e e l h e r s t e l t o e . :1/41 a r l e e n w o r d t v o o r l o p i g
o p g e n o me n i n d e S t . J o z e f k l i n i e k v a n K a p e l l e n .
3 . G r a a g z o u d e n w i j n o g e e n s e e n b e r o e p w i l l e n d o e n o p d e s p e u r -z i n e n h e t g e h e u g e n v a n o n z e l e z e r s .I n d i e n U o n d e r s t a a n d e p o s t k a a r t k u n t t h u i s b r e n g e n v e r z o e k e nw i j U v r i e n d e l i j k o m e e n s e i n t j e t e g e v e n n a a r R o g e r D a l t a e r tP a r k w e g , 2 , K a p e l l e n , t e l . 6 6 4 . 5 7 . 2 2 . D a n k t i j v o o r b a a t .
i . 105, F. lioeten, phot.. Cappellen.Wouwershof.
't Bruggeske - 19e jaargang - november 1987 - nr. 4 - p 24
-
HEKSERIJ1 V R OE G ER EN NU
d o o rA l f o n sRoeck
De K u l t u r e l e K r i n g " H o g h e s c o t e n r i c h t i n s a m e n w e r k i n gme t h e t D a v i n d s f o n d s v a n K a p e l l e n e e n h e e m k u n d i g e a v o n d i n
A l f o n s R o e c k , e e n a a n g e n a a m v e r t e l l e r , z a l o p e e np r e t t i g e m a n i e r o n s v o e r e n n a a r d e w o n d e r e w e r e l d v a n d e h e k s e n .B e s t o n d e n e r v r o e g e r h e k s e n , b e s t a a n e r n u-n o g h e k s e n .Om h e t a n t w o o r d t e k e n n e n o p d e z e v r a g e n k o m t U b e s t :
OP V R I J D A G 4 D E C E M B E R 1 9 8 7
TE 2 0 U U R
ONZE K R I N G ( z a a l 1 0 ) E n g e l s e l e i .
De e ln a me i n d e o n k o s t e n : 5 0 f r . W i j z o r g e n w e l v o o r e e n n a t j een e e n d r o o g j e .