NUMMER 556 Eerste ‘slimme’ vegetatiedak · Denk daarbij aan testen voor we-reldwijde,...

Klimaatverandering, en meer specifiek het stads-hitte-eiland-effect, heeft een negatief effect op het welzijn van mensen en de ener-gieprestatie van gebouwen. Met blauw-groene daken worden hete zwarte daken in de stad getransformeerd in koele groene oases, die door reflectie van zonlicht en verdamping van water de omgeving verkoelen, regenwater uit het riool houden, ruimte bieden aan mensen en biodiversiteit en de airco-koellast van het

gebouw verminderen. Tot nu toe is echter nog nooit goed gemeten hoeveel water de beplan-ting van een blauw-groen dak daadwerkelijk kan verdampen en wat het effect daarvan is op de temperatuur in de omgeving. En precies dat wordt nu in detail gemeten en bepaald met Project Smartroof 2.0.

Het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente Amsterdam herontwikkelen het historische

marineterrein op Kattenburg, aan het Ooster-dok in Amsterdam en bieden er ruimte voor innovaties. Denk daarbij aan testen voor we-reldwijde, maatschappelijke uitdagingen zoals duurzaamheid. Op SmartRoof 2.0 zijn tiental-len verschillende inheemse planten ingezaaid en in de drainagelaag wordt regenwater opge-vangen, opgeslagen en hergebruikt. Sensoren houden de waterhuishouding en beplanting nauwlettend in de gaten.

OnderzoekHet onderzoek focust zich op het meten van de verdamping door planten en de energieba-lans van het blauw-groene dak en de directe omgeving. Voor metingen aan verdamping worden lysimeters gebruikt en voor metingen aan de energiebalans worden licht en warmte instraling, -reflectie, -absorptie en de daarmee gemoeide temperatuursveranderingen van de lucht boven de beplanting en van het substraat in het blauw-groene dak gemeten. Ook wordt er een infrarood camera geplaatst die verschil-len in oppervlaktetemperatuur van de verschil-lende meetopstellingen in beeld brengt.

De meetopstelling kent drie verschillende va-rianten die variëren in drainagesysteem en substraatdikte. Een referentiemeetvlak op een aangrenzend zwart bitumineus dak (zo-als het dak op gebouw 002 ook was) is ook in het onderzoek opgenomen. Voor de opbouw van het blauw-groene dak zijn een standaard extensief groendaksubstraat (Optigroen) en standaard gemengde sedummatten gebruikt. Het geheel is doorzaaid met het bloemen en grassenmengsel D2 van Cruydthoeck om een gevarieerdere en biodiversere beplanting te realiseren.

Eerste ‘slimme’ vegetatiedakSmartRoof 2.0, zo heet ’s werelds eerste slimme blauwgroe-ne dak. Een groene oase met beplanting en water, die onlangs werd geopend in Amsterdam. Het dak is aangelegd om de ver-damping en daarmee het verkoelende effect van de combinatie blauwgroen te onderzoeken en te verbeteren. Voor het experi-ment is twee jaar uitgetrokken.

UITGAVE

HoLaPress Communicatie B.V.

Postbus 130, 5550 AC Valkenswaard

T. 040 - 208 60 00

VERANTWOORDELIJKE

UITGEVER BELGIË

Kris Pattyn

Heerveldstraat 4a

3510 Hasselt-Kermt

COLOFON

P602548

WWW.CENTRUMFACILITAIR.NL

(+31) 040 208 60 00

[email protected]

@KENNISFG

VERDERE INHOUD

NEGENDE JAARGANG

NUMMER 000

00 MAAND 2016 • WEEK 00

Hulpmidde-

len om pes-

tende collega’s

aan te pakken

Optimaal

energiema-

nagement in Delft

met eFactuur en

monitoring

Zo haal

je meer

rendement

uit een warmte-

pomp

Bedrijven lijken

RI&E niet belang-

rijk te vinden

3 5 9 11UITGAVE

HoLaPress Communicatie B.V.

Postbus 130, 5550 AC Valkenswaard

T. 040 - 208 60 00

VERANTWOORDELIJKE

UITGEVER BELGIË

Kris Pattyn

Heerveldstraat 4a

3510 Hasselt-Kermt

COLOFON

P602548

NEGENDE JAARGANG

NUMMER 556

19 SEPT 2017 • WEEK 38

SmartRoof 2.0 is een groene oase met beplanting en water. Foto: SmartRoof 2.0

NEGENDE JAARGANG | 19 september 2017 • WEEK 38Facilitair journaal nr 556

2 IN HET NIEUWS

www.kennis-

K E N N I S D A GFACILITAIR MANAGEMENT & GEBOUWBEHEERKENNISDAGEN

VERRIJK UW KENNIS, VOLG 3 WORKSHOPS OP 1 DAG!

Voor facilitair managers en verantwoordelijken is

actuele kennis van facilitair management en ge-

bouwbeheer essentieel. HoLaPress Congresbureau

zorgt er met zijn Kennisdagen Facilitair manage-

ment & Gebouwbeheer voor dat u deze kennis kunt

vergaren; op de snelst mogelijke wijze, tegen de

laagste investering en volgens de jongste inzichten.

Op het programma staan de volgende workshops:

• Verandermanagement belangrijk voor fm

• Circulair Faciliteren

• Planmatige aanpak van onderhoud

• Monitoring van prestatiecontracten

• De leverancier als informatiebron en

inkoopassistent.

• Huisvestingsmanagement; Rol en invloed van

het facilitair bedrijf.

• Verhuismanagement

• Introductie geïntegreerde contractenvormen

(UAV-GC)

Tijdens de Kennisdag, die gehouden wordt op

11 april in BCN Rotterdam, volgt u 3 workshops op

1 dag. Welke workshops dit zijn mag u zelf kiezen.

Datum: Dinsdag 11 april 2017

Locatie: BCN Rotterdam

Investering: €369,-

Inschrijven: www.kennisdagenfacilitair.nl

20e EDITIE

24, 25, 26 JANUARIJAARBEURS UTRECHT

Voor meer informatie: [email protected]

@beursfacilitair

+31 (0)40 - 208 60 00

www.vakbeursfacilitair.nl

10.00 - 17.00 uur (wo/do/vrij)

vakbeurs2018.indd 1 04-04-17 11:01

NEGENDE JAARGANG | 19 september 2017 • WEEK 38 Facilitair journaal nr 556

3 IN HET NIEUWS

Aan de hand van vragen, opdrachten en casussen in een Power-Point-presentatie kunnen leidinggevenden het gesprek op gang bren-gen en afspraken maken met medewerkers. Het biedt handvatten om een goede werksfeer te behouden en ongewenst gedrag aan te pakken. Daarnaast is er een online tool voor antipestmanagement. Deze bevat handreikingen, voorbeelden van verschillende vormen van pestgedrag en achtergronden.

Uit onderzoek is gebleken dat 37 procent van gepeste werknemers burn out-verschijnselen heeft. Een positieve werkcultuur en een gezon-de interactie tussen collega’s zijn dan ook belangrijke sleutelfactoren voor een succesvolle organisatie.

In het sociaal akkoord is afgesproken dat de overheid en bedrijven ge-zamenlijk tot 2025 stapsgewijs 125.000 banen vrijmaken voor arbeids-beperkten. De overheid is verantwoordelijk voor 25.000 banen, de overi-ge 100.000 arbeidsplaatsen moeten door bedrijven worden gecreëerd. De bedrijven liggen ruim op schema, maar de overheid blijft achter. Zij heeft nu tot 2020 de tijd om een inhaalslag te maken. Lukt dit niet, dan moet er een boete van 5.000 euro per garantiebaan per jaar worden betaald.

Ronald Plasterk is als minister van Binnenlandse Zaken verantwoor-delijk voor de overheden en de Rijksdienst. Hij gaat nu op aandringen van Klijnsma, samen met de koepel van overheidswerkgevers, een plan van aanpak maken om ervoor te zorgen ook e overheid voldoet aan de quotumregeling. Overigens kan deze ook weer worden uitgezet, zodra de inhaalslag succesvol is. Dan worden er ook geen boetes uitgedeeld.

Hulpmiddelen om pestende collega’s aan te pakken

Klijnsma: snel meer arbeidsbeperkten bij de overheid

Eén op de zeven werknemers heeft te maken met ongewenst gedrag tussen collega’s onderling, zoals pesten. Werknemers die worden gepest verzuimen drie keer zo vaak als andere werknemers. Om dit probleem de kop in te drukken, hebben leidinggevenden sinds kort twee nieuwe digitale hulpmiddelen tot hun beschikking.

Omdat de overheid te weinig mensen met een beperking aanneemt, heeft het kabinet besloten een quotum in te stellen. Dit op verzoek van staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken. Met name in het basis- en middelbaar onderwijs en bij de politie moet een inhaalslag worden gemaakt. Klijnsma zegt niet te schromen eventuele sancties op te leggen, als niet wordt voldaan aan de verplichte garan-tiebanen.

Werknemers die worden gepest verzuimen drie keer zo vaak als andere werknemers. Foto: Shutterstock

Tot 2025 moeten stapsgewijs 125.000 banen vrijgemaakt worden voor arbeidsbeperkten. Foto: Shutterstock

www.kennis-

K E N N I S D A GFACILITAIR MANAGEMENT & GEBOUWBEHEERKENNISDAGEN

VERRIJK UW KENNIS, VOLG 3 WORKSHOPS OP 1 DAG!

Voor facilitair managers en verantwoordelijken is

actuele kennis van facilitair management en ge-

bouwbeheer essentieel. HoLaPress Congresbureau

zorgt er met zijn Kennisdagen Facilitair manage-

ment & Gebouwbeheer voor dat u deze kennis kunt

vergaren; op de snelst mogelijke wijze, tegen de

laagste investering en volgens de jongste inzichten.

Op het programma staan de volgende workshops:

• Verandermanagement belangrijk voor fm

• Circulair Faciliteren

• Planmatige aanpak van onderhoud

• Monitoring van prestatiecontracten

• De leverancier als informatiebron en

inkoopassistent.

• Huisvestingsmanagement; Rol en invloed van

het facilitair bedrijf.

• Verhuismanagement

• Introductie geïntegreerde contractenvormen

(UAV-GC)

Tijdens de Kennisdag, die gehouden wordt op

11 april in BCN Rotterdam, volgt u 3 workshops op

1 dag. Welke workshops dit zijn mag u zelf kiezen.

Datum: Dinsdag 11 april 2017

Locatie: BCN Rotterdam

Investering: €369,-

Inschrijven: www.kennisdagenfacilitair.nl

20e EDITIE

24, 25, 26 JANUARIJAARBEURS UTRECHT

Voor meer informatie: [email protected]

@beursfacilitair

+31 (0)40 - 208 60 00

www.vakbeursfacilitair.nl

10.00 - 17.00 uur (wo/do/vrij)

vakbeurs2018.indd 1 04-04-17 11:01


4 DOSSIER: BINNENKLIMAAT

Een slaaptekort is waarschijnlijk de allergroot-ste hindernis voor je concentratievermogen, prestatievermogen en je algehele welzijn. Een slaaptekort maakt je daarnaast vatbaarder voor stress. Een tekort aan slaap of onvol-doende slaapkwaliteit kan bijvoorbeeld één (of combinatie) van deze gevolgen hebben;

• Verstoring van- en verhoogde productie van cortisol, negatieve invloed op stress-bestendigheid;

• Verlaagde algehele welzijn, wat kan lei-den tot onnodige stress en zelfs depres-sie;

• Verslechtering van cognitieve functies, zoals een slechter geheugen, verlaagd concentratievermogen, etc.

De kwaliteit (en duur) van je slaap heeft dus een behoorlijke impact van de prestaties die op het werk geleverd kunnen worden. Ironisch genoeg heeft de kwaliteit van het binnenmili-eu op het werk (bijvoorbeeld kantoor) invloed op de slaapkwaliteit.

Binnenmilieu, slaapkwaliteit en prestatiesUit een recentelijk, door Harvard T.H. Chan School of Public Health’s Center for Health, uitgevoerd vergelijk tussen gebouwen met

een goede rating op gezondheid en behaag-lijkheid scoren de gebruikers 26 - 61% hoger op cognitieve functietesten. Daarnaast werd ook gezien dat 30% minder “sick building” klachten (veelal gekenmerkt door aspecifieke klachten) optreden en de slaapkwaliteit 6% hoger ligt dan in een gebouw met een lagere rating op gezondheid en behaaglijkheid.

Deze conclusies stroken met de bevindingen uit een eerder, door American Journal of Pu-blic Health, gepubliceerd onderzoek. Vanuit dit onderzoek is geconcludeerd dat een ge-bouw met een hogere rating op gezondheid en behaaglijkheid een lager aantal zelf-ge-

melde ziekte ervaarden onder de gebruikers. Daarnaast werd melding gemaakt van posi-tieve effect op productiviteit, slaapkwaliteit, afname in depressie, astma, ademhalingsal-lergie en stress gerelateerde kwalen. Waarbij de link tussen een betere productiviteit en een beter binnenmilieu ook in andere studies is aangetoond.

ConclusieEen gezond en behaaglijk binnenmilieu heeft

Lees het gehele verhaal op:

http://bit.ly/2gpjsoj


Slecht binnenklimaat Europese scholenRecent onderzoek van het Duitse onder-zoeksinstituut Fraunhofer Institute for Buil-ding Physics (IBP) toont aan dat een groot deel van de 95 miljoen schoolkinderen in Europa hun lessen volgt in klaslokalen met te hoge CO2-gehaltes en onvoldoende


http://bit.ly/2ddpvdG


Voordelen adiabatische bevochtiging Luchtbevochtiging wordt toegepast in ge-bouwen waar eisen gesteld worden aan de relatieve vochtigheid zoals in zieken-huizen, verpleeghuizen, grote kantoren en musea. Bevochtiging wordt gezien als een stevige kostenpost, maar dat is achter-


http://bit.ly/1QGfK5c


Droge lucht maakt ziek! Een juiste luchtvochtigheid binnenshuis zal de verspreiding van infecties, griepepi-demieën en aandoeningen van de luchtwe-gen voorkomen. Droge lucht maakt ziek! Niet veel mensen weten dat de droge lucht in onze gebouwen mensen ziek maakt met


http://bit.ly/2hNjytm


Beter slapen door beter binnenmilieuSlaap is waarschijnlijk één van die dingen waarvan iedereen weet dat het noodzakelijk is, maar niemand vindt het écht belangrijk genoeg om hier prioriteit aan te geven. Toch is de slaapkwa-liteit een factor die een substantiële invloed heeft op de algemene welzijn en (werk)prestaties behoorlijk kan beïnvloeden.

Slaaptekort is waarschijnlijk de allergrootste hindernis voor het concentratievermogen.Foto: Shutterstock


5

Volgens Sander Aupperlee, namens de gemeente Delft nauw be-trokken bij het project rondom optimaal energiemanagement, werd een aanbesteding gedaan voor: aansluitingenbeheer (energieaan-sluitingen), financieel beheer (digitale factuurcontrole), actieve energiemonitoring, inkoop van energie, adviseren over mogelijk-heden van energiebesparing en controleren installateurs op on-derhoudsactiviteiten. „De aanleiding was dat we tot de conclusie kwamen dat de administratieve afhandeling van de energiefactu-ren veel te veel tijd kostte. Alles gebeurde met de hand. Dit moest écht veranderen”, zegt Hans Buitenhuis, managing partner bij DWA.

Ingenieursbureau DWA, gespecialiseerd in monitoring, advieswerk en energie-inkoop, benaderde het bedrijf Energiemissie om gezamenlijk onder de naam van DWA in te schrijven op de tender van Delft. Hans Buitenhuis: „Energiemissie heeft onder meer de punten aansluitin-genbeheer en digitale factuurcontrole opgepakt. Onze samenwerking sloeg blijkbaar aan, want we wonnen de aanbesteding.” Aupperlee verklaart: „Binnen het proces moesten we de basis op orde krijgen. Daarvoor is een goed werkend digitaal factuursysteem nodig. Hierdoor kunnen rekeningen worden gestroomlijnd en worden gecontroleerd. Bij fouten kan meteen worden ingegrepen.”

Door Willem-Jan Schampers

Optimaal energiemanagement in Delft met eFactuur en monitoringGemeenten hebben veelal een brede variatie aan energieaansluitingen. Hierdoor is het niet altijd duide-lijk hoe de organisatie, als geheel, presteert op het gebied van energie. Delft wilde hier iets aan doen en heeft nu de digitale eFactuur. Energieadministratie, -monitoring en -kosten, alles up-to-date en inzich-telijk binnen één omgeving. ‘Energiemanagement in optima forma’.

KATERN ENERGIE

Delft heeft nu de energieadministratie, -monitoring en -kosten, alles up-to-date en inzichtelijk binnen één omgeving. Foto: Energiemissie


6

StandaardOnafhankelijk dienstverlener Energiemissie vond de oplossing in de zogeheten Energie eFactuur. „Je moet het zien als de standaard voor elektronisch factureren binnen de energiesector”, aldus technisch di-recteur René Vonk. „Waarvoor we in het verleden bang voor waren, was dat energieleveranciers allemaal hun eigen factuurstandaarden zouden hebben. Dit gebeurt nu niet meer.” De eFactuur is ontwikkeld voor en door de energiebranche, onder wie Energiemissie. Initiatief-nemers zijn de Nederlandse brancheorganisaties. De ontwikkeling is uitgevoerd door TNO, in opdracht van deze stuurgroep. TNO verzorgt

ook het beheer en eventuele doorontwikkeling.Het handmatig controleren van de energiefacturen behoort voorgoed tot het verleden, benadrukt Vonk. „Het gebruik van eFactureren be-spaart tijd en geld, omdat facturen bij ontvangst niet meer ingeboekt hoeven te worden en er bij de verwerking veel minder fouten worden gemaakt. Niet voor niets vragen steeds meer zakelijke klanten naar

‘Ontvangst, verwerking en goed-keuring waren nooit zo eenvoudig’

KATERN ENERGIE


7

een eFactuur, in plaats van een papieren of digitale (pdf) factuur. Het gebruik van één standaard bespaart veel tijd en kosten bij het imple-menteren van eFactureren en het aansluiten van meerdere klanten of leveranciers.”

SimplerinvoicingEen energiefactuur bestaat voor het grootste gedeelte uit generieke, sector onafhankelijk basisinformatie, zoals bijvoorbeeld factuurdatum, factuurnummer en specificatie van de btw en totaalbedragen. Om een-voudig koppelingen te realiseren via bestaande oplossingen, is de Ener-

gie eFactuur aangesloten op het factuurmodel van Simplerinvoicing. Roel Crooijmans, manager van het Platform SI: „Het model beschrijft alle benodigde basisinformatie op de factuur. Aanvullend daarop de-finieert de Energie eFactuur een extensie, waarin de sectorspecifieke informatie opgenomen kan worden, zoals bijvoorbeeld meterstanden en gegevens ten behoeve van het leveranciersmodel.”

‘Energie eFactuur dé standaardvoor elektronisch factureren’

KATERN ENERGIE


8

Leverancier ENGIE is dan ook zeer tevreden met de Energie eFactuur en ook Sander Aup-perlee van de gemeente Delft spreekt zijn waardering uit voor de digitale oplossing. „De genoemde extensie dient ervoor om verdere automatische verwerking aan de zij-de van de klant te ondersteunen”, zegt Niek ten Bloemendal, manager operations busi-ness-to-business van ENGIE.

„Bijvoorbeeld het automatisch betaalbaar stellen van de factuur, op basis van factuur-controle door Energiemissie, of rapportage van de duurzaamheid van gebouwen.” Aup-perlee vult hem aan: „Het is nu veel gemak-kelijker om de prestaties van gebouwen en installaties te monitoren. En hierop in te spelen. Bijvoorbeeld bij de ‘meerjarige onder-houdsplanning.”

Ten opzichte van het uitwisselen van papie-ren én digitale (pdf) facturen, kan met een elektronische factuur veel geld worden be-spaard. Ron van der Sluis, algemeen direc-teur bij Energiemissie: „De grote besparing zit ‘m in het invoeren en verwerken van de informatie op een ontvangen factuur. Een eFactuur kan, na (automatische) goedkeu-ring, direct ingeboekt worden in de admi-

nistratie van de ontvanger. Handmatig over-nemen van gegevens is verleden tijd en dat bespaart tijd, fouten en geld. Dit geldt zowel voor de verzender (leverancier) als ontvan-ger (gemeente) van de factuur.”

GripEnergiemissie biedt, in samenwerking met ‘hoofdaannemer’ DWA, alle facetten in één omgeving om (nog) meer grip te krijgen op energieadministratie, energieverbruik en energiekosten. „Doordat alle gegevens, af-komstig van de energieleverancier, de netbe-heerder, de interne administratie en de ver-bruiksdata in ons systeem aanwezig zijn, kan Energiemissie een snelle en foutloze contro-le uitvoeren”, legt Hans Buitenhuis van DWA uit. „De factuurcontrole kijkt naar alle gege-vens op een energiefactuur. En dit allemaal vanuit een van tevoren bepaalde verduurza-mingsdoelstelling. Je praat in Delft toch over ruim 450 aansluitingen. Elektriciteit, gas en warmte.”

Zo kan er gericht gekeken worden naar ener-giebudgetten, kan de voortgang worden bij-gehouden en kunnen kosten gemakkelijk en helder worden doorbelast. Vonk en Van der Sluis: „Dit resulteert in een efficiëntieslag

binnen de verantwoordelijke afdeling. De fouten die tijdens de controle naar boven komen, worden helder weergegeven en uit-gelicht binnen de desbetreffende factuur. De gehele controle, inclusief foutmeldingen, is in zijn geheel te exporteren. Zo kunnen geschillen overzichtelijk bij de aanbiedende partij worden neergelegd om vervolgens te worden opgelost.”

Bijzondere rolEnergiemissie heeft de software ontworpen en de facturen aangepast naar de wensen en eisen die vanuit de brancheorganisatie kenbaar werden gemaakt. Onder leiding van TNO werden onder meer werksessies gehou-den en kreeg het kennisinstituut een beeld van waar de eFactuur aan moest voldoen. Een rol die TNO op het lijf is geschreven, al-dus Wouter van den Berg, werkzaam op de afdeling Data Science. „Welke standaardele-menten moeten er sowieso op de eFactuur? Je praat over aansluitingen van onder meer gebouwen, rioolgemalen, parkeerautomaten en verkeerslichten. Heel divers dus. Er is nu een standaardmodel, dat door ons wordt beheerd. De Energie eFactuur maakt deze moderne vorm van energiemanagement mo-gelijk.”

KATERN ENERGIE


9 DOSSIER: ENERGIEBESPARING

Er is bij het voormalige Burgerweeshuis een warmtepomp geïnstalleerd omdat daarmee de CO2-uitstoot drastisch teruggedrongen kan worden. Een warmtepomp haalt warmte uit een bron, zoals de lucht, bodem of het grond-water. Deze warmte word vervolgens gebruikt voor de verwarming of voor het warme water uit de kraan.

Door het gebruik van een warmtepomp be-spaar je sterk op het verbruik van gas, maar dit apparaat gebruikt wel elektriciteit. In het kader

van de duurzaamheid is het logisch om deze elektriciteit op te wekken door middel van zon-nepanelen. Bij dit project waren deze panelen echter uitgesloten, omdat het vernieuwde dak, met de kenmerkende koepels, dan niet meer zijn originele uiterlijke eigenschappen zou be-houden.

Geïntegreerde zonnepanelenDat zonnepanelen uitgesloten zouden zijn bij een dergelijk bouwproject is overigens iets te zwart wit gesteld. Er zijn zowel bij platte

daken als bij schuine daken tegenwoordig geïntegreerde zonnepanelen verkrijgbaar. Bij schuine daken zijn de dakpannen dan tevens de zonnepanelen. Bij platte daken zijn lami-naten van soepele fotovoltaïsche (PV) zonne-cellen geïntegreerd in de dakbedekking. Deze PV dakbedekking is ook te combineren met het energiedak wat bij het Burgerweeshuis is aangebracht.

Energiedak en warmtepompWe hebben eerder drie bronnen genoemd waar een warmtepomp warmte uit kan onttrekken. Er is echter een alternatieve bron van warmte ontwikkeld door SolarTech International B.V. Namelijk het energiedak. Een energiedak ont-trekt de warmte uit het dak en levert deze ver-volgens aan een warmtepomp.

Het Energiedak ligt onzichtbaar onder een laag zwarte dakbedekking. Het bestaat uit collec-torplaten waar een leidingenstelsel doorheen loopt. Door deze leidingen stroomt een vloei-stofmengsel dat de zonnewarmte met grote efficiency aan de dakbedekking onttrekt. Met de 250 m2 energiedak van het voormalig Bur-


http://bit.ly/2euvO1i


Kostenbesparing door energiebeheer In een tijd van financiële spanningen staat kostenbesparing hoog in het vaandel. Kos-tenbesparingen die op dit moment heel belangrijk zijn voor veel bedrijven om te overleven. Een manier om uw kosten te verlagen is te besparen op de kosten voor


http://bit.ly/1QGfjYO


Het Energieakkoord voor duurzame groeiDe mondiale klimaatverandering is een be-dreiging voor onze economie en welvaart. Tegelijkertijd is het een enorme kans om onze economie en welvaart een impuls te geven. De uitstoot van CO2 en andere mi-lieubelastende stoffen moet de komende


http://bit.ly/1QGawqh


Goed nieuws voor grootverbruikersDe maatschappij eist vandaag de dag van ondernemers dat ze milieubewust onder-nemen. De overheid verplicht organisaties investeringen te doen in energiebesparen-de maatregelen indien deze binnen 5 jaar terugverdiend worden. Gelukkig duur het


http://bit.ly/2eYoEgw


Zo haal je meer rendement uit een warmtepompEr is onlangs een grootschalige renovatie en verduurzaming van het voormalige Burgerweeshuis in Amsterdam gereali-seerd. Bij deze renovatie mocht het monumentale karakter van het pand op geen enkele manier aangetast worden. Dit was een flinke uitdaging, omdat er wel systemen aangebracht moesten worden om het rendement van de warmtepomp te optimaliseren. Het rendement van een warmtepomp optima-liseren kan door middel van zonnepanelen of met een ener-giedak.

Het Energiedak bestaat uit collectorplaten waar een leidingenstelsel doorheen loopt.Foto: SolarTech International B.V.


10

De bouwwerkzaamheden voor de nieuwe huisvesting voor het Rijksinstituut voor Volks-gezondheid en Milieu (RIVM) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) zijn vorige week gestart. De eerste heipalen zitten inmiddels in de grond. Bij het ontwerp van het gebouw ging zorgvuldigheid ging hierbij boven snelheid. Door de laboratoria bij het RIVM moest een trillingsvrij gebouw wor-den ontworpen. Uiteindelijk zijn verschillende maatregelen ingepast in het ontwerp om het trillingenvraagstuk op te lossen.

Denk hierbij aan het gebruik van grotere en langere funderingspalen en het aanbrengen van luchtspouwen in de bodem rondom het gebouw. Ook verschuiven de toren en de vleu-gel met specifieke laboratoria 20 meter zuid-waarts ten opzichte van het vorige ontwerp. Door deze aanpassingen start de bouw twee jaar later dan gepland en zal de bouw één jaar langer duren. De beschikbaarheid van de nieuwbouw is nu voorzien in het najaar van 2021. Dit betekent dat het RIVM langer op het Utrecht Science Park/Bilthoven gehuisvest blijft. Ook het College ter Beoordeling van Ge-neesmiddelen blijft langer op de Graadt van Roggenweg in Utrecht gehuisvest.

Voor het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het College ter Beoorde-ling van Geneesmiddelen (CBG) wordt nieuwe huisvesting gebouwd op het Utrecht Science Park. De glazen toren van 18 verdiepingen met kantoren en laboratoria, omgeven door een groen begroeide plint met verschillende functies, wordt gebouwd aan de Weg tot de Wetenschap. Het gebouw wordt in 2021 op-geleverd.

Trillingenvraagstuk bemoeilijkt bouw nieuwe huisvesting RIVM

Het RIVM werkt met hoogwaardige laboratoriumapparatuur. Deze is zeer gevoelig voor trillingen. Het is dus van belang dat het nieu-we gebouw zó wordt gebouwd dat trillingen de werking van labora-toriumapparatuur niet verstoren. Eind 2015 werd duidelijk dat het oorspronkelijke ontwerp niet voldeed aan de gestelde trillingseis voor laboratoriumruimten. Het vinden van de oplossing voor dit vraagstuk bleek complex en heeft daardoor veel tijd gekost.

www.dvtadvies.nl www.interactiveblueprints.nl www.icopal.nl

Door de laboratoria bij het RIVM moest een trillingsvrij gebouw worden ontworpen.Foto: Shutterstock

IN HET NIEUWS


11

Elke onderneming met personeel moet laten onderzoeken door een gecertificeerde arbodienst en/of deskundige of het werk gevaar kan opleveren of schade kan veroorzaken aan de gezondheid van de werk-nemers. Het gaat hierbij om een inventarisatie van de gevaren binnen een bedrijf met betrekking tot de veiligheid, de gezondheid en het wel-zijn van de werknemers. In de evaluatie wordt van deze gevaren een risico-inschatting gemaakt, waarbij gekeken wordt naar de kans dat een gevaar zich voordoet, het effect dat het teweegbrengt en de fre-quentie waarmee werknemers aan het gevaar worden blootgesteld. In de RI&E moet een Plan van Aanpak worden opgenomen, waarin is aangegeven welke maatregelen de werkgever gaat nemen in verband met de geconstateerde risico’s.

Kuipers, de hoogst verantwoordelijke bij de Inspectie SZW, maakt zich zorgen over oorzaak en gevolg van de stijging van het aantal arbeids-ongevallen. Van de bedrijven in Nederland beschikt 30-50 procent niet over een wettelijk verplichte risico-inventarisatie en evaluatie, de RI&E. Kuipers spreekt van een schokkend aantal bedrijven zonder RI&E. „Dat betekent dat bedrijven de eigen verantwoordelijkheid onvoldoende in-vullen. Ze moeten daarmee aan de slag”, laat de inspecteur-generaal optekenen in arbo-online.nl.

Kuipers uitte zijn bezorgdheid over het niet nakomen van wettelijke af-spraken in het televisieprogramma De Monitor van zondag 3 septem-ber. De verantwoordelijkheid voor veilig werken ligt volgens hem in de eerste plaats bij de bedrijven zelf. „Maar we komen nog te vaak tegen dat bedrijven zeggen: ‘Als het economisch meezit, heb ik geen tijd voor arbeidsveiligheid en als het economisch tegenzit, heb ik er geen geld voor’. Die houding deugt niet. Het kan niet zo zijn dat dertig tot vijftig procent van de bedrijven niet over een RI&E beschikt.”

Hoewel een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie al sinds 1994 wettelijk verplicht is in Nederland, hebben veel be-drijven nog geen RI&E. Dit constateert de Inspectie SZW. Bijna de helft van de Nederlandse bedrijven beschikt niet over een wettelijk verplichte risico-inventarisatie en evaluatie. „Schokkend“, meent Mark Kuipers, inspec-teur-generaal van de Inspectie SZW.

Elke onderneming met personeel moet laten onderzoeken of het werk gevaar kan opleveren. Foto: Shutterstock

We zijn thuis veel duurzamer dan op het werk. Waar veel mensen thuis druk zijn met afval scheiden, het milieu sparen, minder printen, meer sporten en gezond eten, zijn ze daar op hun werk in veel gevallen niet of nauwelijks mee bezig. Werknemers lijken wel te willen, maar krijgen naar eigen zeggen vaak niet de fa-ciliteiten aangeboden. Denk dan aan het scheiden van afval.

Dit blijkt een onderzoek van Manutan, een leverancier van artikelen voor kantoor, maga-zijn, werkplaats en terrein. De onderzoekers kregen van ruim vijftig procent van de onder-vraagden te horen dat zij in de thuissituatie

(veel) meer bezig zijn met duurzaamheid dan op het werk. Volgens Jan Piet van Dijk van Manutan is dit jammer. Hij is van mening dat werkgevers de positieve instelling van hun medewerkers juist moeten aangrijpen om extra te investeren in duurzaamheid. „Bied hen de ruimte om duurzaam bezig te zijn.” Overigens wordt benadrukt dat het hierbij om

meer gaat dan alleen afvalscheiding. Ook het gebruik van de printer kan minder. Ruim veer-tig procent van de werknemers zegt bewust spaarzaam gebruik te maken van de printer, maar desondanks vindt 37 procent dat er nog te veel wordt geprint op het werk.

Bedrijven worden duurzamer als ze (beter) naar hun medewerkers luisteren. „Als de werk-gever afvalscheiding beter faciliteert, gaat de werknemer er vanzelf gebruik van maken“, meent Van Dijk. „Thuis is afvalscheiding al de gewoonste zaak van de wereld, dat kan het op het werk ook worden. Waarom niet meteen de medewerkers erbij betrekken, hun ideeën gebruiken en hen meenemen in alles rondom duurzaamheid?’ Sommige bedrijven hebben iemand die er specifiek voor verantwoordelijk is. Dit kan al een heel positief effect hebben.”

Duurzaamheid moet wel gefaciliteerd worden

Bedrijven lijken RI&E niet belangrijk te vinden

IN HET NIEUWS

Foto: Shutterstock

NEGENDE JAARGANG | 19 september 2017 • WEEK 38

Voor meer informatie kijk op bijdrage.centrumfacilitair.nl

nieuws, noviteiten, agendapunten en vacatures met de sector via

Kenniscentrum Facilitair management & Gebouwbeheer.

Aanleveren kan snel en gemakkelijk via bijdrage.centrumfacilitair.nl

Deel kosteloos uw kennisbijdragen,

centrumfacilitair_aanl.indd 1 04-05-16 12:12

NUMMER 556 Eerste ‘slimme’ vegetatiedak · Denk daarbij aan testen voor we-reldwijde,...

Documents

Transcript of NUMMER 556 Eerste ‘slimme’ vegetatiedak · Denk daarbij aan testen voor we-reldwijde,...