Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding€¦ · • Verbetering van opbrengsten...

Everhard van Essen

Jan van Berkum

Landbouwkundig belang van een goede

waterhuishouding

© Aequator Groen & Ruimte bv

Opzet presentatie

• Wat is het belang van een goede waterhuishouding?

• Wat is een optimale grondwaterstand? (te nat versus te droog)

• Wat kun je er aan doen?

– Bodembeheer

– Waterbeheer


2

Wat speelt er op het vlak van bodem

water en landbouw?

© Aequator Groen & Ruimte bv 3

• Vernatting (klimaat, bodemdaling, waterbeleid, Natura 2000)

• Extreme buien

• Langere drogere periodes in zomer (2006, 2008, 2010, 2011, 2013)

• Grote variatie in opbrengsten binnen percelen:

– PPO: zetmeel op zandgonden in Drenthe €1000,- verschil en 10 ton in

2008

– IRS: -30 - +10% opbrengst verschillen in suikerbieten

• Terugdringen van middelen gebruik

• Scherper wordende bemestingsnormen

• Kader Richtlijn Water

• Grond is duur investeer in eigen grond

En verder hebben we te maken met …..

• Intensieve bouwplannen

• Groter wordende machines

• Schaalvergroting

• Bodemverdichting

• Ziekten en plagen (bodemleven)


Hoeveel vocht is er gemiddeld meer nodig

om van gemiddeld naar maximaal

haalbare opbrengsten te komen?


GEWAS

Huidige gemiddelde

opbrengst

(ton vers product/ha)

In praktijk haalbare

opbrengsten

(ton vers product)

Toename vocht

behoefte (mm)

Suikerbieten 55 86 156

Zetmeelaardappelen 45 75 130

Wintergerst 5,5 7,5 100


Wat is een optimale grondwaterstand?

13

98

6

1 1 1

5

14

17

67

13

21

26

19 1816

87 7

6

14

17

7 7

13

21

0

5

10

15

20

25

30

20-100 20-140 20-160 35-100 50-100 50-130 50-160

Grondwatertrappen (GLG-GHG)

sch

ad

e (

%) Waterdepressie grasland

Droogtedepressie grasland

Waterdepressie bouwland

Droogtedepressie bouwland

4 4 3

0 0 0 0 0 0 0

35

8

46

10 10

15

20

25

15 1412

5 54

1 1 1 0

45

8

46

10 10

15

20

25

0

5

10

15

20

25

30

30-100 30-120 30-140 50-100 50-120 50-140 70-140 70-170 70-200 140-250

Grondwatertrappen (GLG-GHG)

sch

ad

e (

%) Waterdepressie grasland

Droogtedepressie grasland

Waterdepressie bouwland

Droogtedepressie bouwland

Moerige

grond

Zandgrond

Capillaire opstijging



-120

-100

-80

-60

-40

-20

0

02-2

004

08-2

004

02-2

005

08-2

005

02-2

006

08-2

006

02-2

007

08-2

007

02-2

008

08-2

008

02-2

009

08-2

009

02-2

010

08-2

010

02-2

011

08-2

011

3.G.21

GHG

GLG

GHG = gemiddelde van de hoogste 3 grondwaterstanden, gemeten op de

14e of de 28e van de maand gedurende 8 jaar

GLG = gemiddelde van de laagste 3 grondwaterstanden, gemeten op de

14e of de 28e van de maand gedurende 8 jaar

Terug

Wat is grondwater?

Wat is grondwater?


Maaiveld

Winter

Zomer

Tijdelijke peilbuis

Grondboring


Wat kunnen we doen?

Optimalisatie van bodem en water in landbouwgebieden:

1. Afwatering (slootprofiel, verhang, berging)

2. Drooglegging (slootpeil minus maaiveldhoogte)

3. Ontwatering (drainage, komvorming, greppels, bodem)

4. Beregening

Kijken naar de

bodem en het

(grond)water


Wat kunnen we doen?

• Binnen Landbouw op Peil hebben

we 75 verschillende maatregelen

benoemd en beschreven, terug te

leiden op:

– Bodem

– Hydrologie

– Gewas


Wat kunnen we doen: Goed bodembeheer

• Werkelijk aandacht voor duurzaam bodemgebruik

– Organische stof

– Drainage

– Bodemverbetering

– Extensiveren

• Verbeteren bodemstructuur

• Juiste teelt op de geschikte grond

• Gebruik maken van bodemleven

• Inzet robots (rijpaden)

• Goede banden en machines

• Geduld….


Insporing…


Effect permanent grasland, scheuren en

continue teelt mais

Organische stof (%) Bulk dichtheid (g/cm3)

Permanent grasland 8,1 1,3

Vernieuwd grasland (10 jaar geleden) 6,3 1,36

3 jaar gras na 12 jaar continueteelt mais 4,8 1,48

Continue teelt mais 2,4


Wat kunnen we doen: Duurzaam

waterbeheer

• Boerenstuwen

• Peilopzet / -verlaging

• (Peilgestuurde) drainage

• Ondieper en nauwer draineren

• Beregenen

– Methode (kanon, pivot, drip)

– Bron (oppervlaktewater, grondwater, buffer)

– Water oppompen


Verbetering ontwatering is meer dan

drainage alleen!

• Egaliseren

• Verlagen peil

• Opheffen storende lagen

• Een greppeltje van te voren

• ………….


Ondiepe nauwe drainage

GHG

← Oude situatie - nieuwe situatie →

Maaiveld

GLG


Goed bodem en waterbeheer resulteert in:

• Verbetering van opbrengsten (10-30%) en kwaliteit

• Verbetering van de doorlatendheid van de bodem (beter omgaan met

extreme buien)

• Droogte bestendigere landbouw (diepere beworteling, hogere

organische stof gehalten, minder verstuiving)

• Betere benutting nutriënten verbetering milieu kwaliteit

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding€¦ · • Verbetering van opbrengsten...

Documents

Transcript of Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding€¦ · • Verbetering van opbrengsten...