Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten...

20
Verdere kartering biotopen pag. 7 Informatieblad over het Trésor Natuurreservaat in Frans-Guyana Nummer 38 juni 2013 Werkbezoek Suriname en Frans-Guyana pag. 3 Inventarisatie reptielen en amfibieën pag. 13

Transcript of Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten...

Page 1: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Verdere kartering biotopen pag. 7

Informatieblad over het Trésor Natuurreservaat in Frans-Guyana

Nummer 38juni 2013

Werkbezoek Suriname en Frans-Guyana pag. 3

Inventarisatie reptielen en amfibieën pag. 13

Page 2: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

2

Trésor Nieuwsverschijnt 3 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan de donateurs van de Stichting Trésor.

RedactieVijko Lukkien en Eric Augusteijn

Vertaling Frans-NederlandsAnnemie Posner, Lieke Guinée en Esther van Vliet

Redactie-adresUniversiteit Utrecht, dep. biologiePostbus 80084, 3508 TB UtrechtTel. (030) 253 74 36Fax (030) 251 83 66E-mail: [email protected]

Op dit adres kunt u ook adoptie-vierkante meters en cadeaucertificaten aanvragen.Gaat u verhuizen? Geef uw adreswijziging door aan ditzelfde adres.

BankBankrekening 78.47.36.618 t.n.v. Stichting Trésor, Utrecht. IBAN NL44 TRIO 0784 7366 18 BIC: TRIO NL 2U - Triodos Bank Zeist

Websitewww.tresorrainforest.orgWebmaster: Eric AugusteijnE-mail [email protected]

VormgevingConny GroenendijkAfdeling Communicatie Universiteit Utrecht

OmslagAmethistboself, Calliphlox amethystinaFoto: Michel Giraud-Audine

DrukZuidam Uithof

Oplage1400 exemplaren

Dit blad is gedrukt op Evolve.

K.v.K. Utrecht41187239

Vijko Lukkien en Eric Augusteijn

Van de redactieAchtergronden bij de foto op de voorpaginaJohan Ingels is fysicus en vogelfotograaf, die meerdere wetenschappelijk artikelen

over zijn onderzoek aan vogels van de Guyana’s op zijn naam heeft staan.

Hij schreef de redactie het volgende:

In de jaren 1979, 1980 en 1981 heb ik telkens een maand vakantie doorgebracht in Suriname

om daar de vogels te bestuderen. Ik heb er veel “vrienden-ornitho’s” aan overgehouden.

Vooreerst Arie Spaans (die onze gids was in 1979), Jan Hein Ribot, Dominiek Plouvier, Carl Beel

en nog andere Surinaamse vrienden. Ik vond het een fantastisch land om in rond te reizen. De

laatste vijftien jaren ben ik vooral actief in Frans-Guyana. Ik breng bijna ieder jaar een maand

door in dat Franse Departement. Ik heb dan ook veel contacten met Franse vrienden-ornitho’s

die daar actief zijn als vogelaar of ornitholoog. Als ik dus weer eens wat mooie foto’s

toegestuurd krijg, stuur ik ze graag door naar jullie en mijn Surinaamse vrienden.

De foto op de voorpagina is een Calliphlox amethystina en is opgestuurd door mijn vriend

Michel Giraud-Audine.

Colofon

Witte specht (Melanerpes candidus) FOTO MICHEL GIRAUD-AUDINE

Inhoudsopgave

Werkbezoek aan Suriname en Frans-Guyana 3

Entreegebouw opnieuw afgebrand 6

Een nieuwe cartografie van de biotopen van Trésor (vervolg) 7

Actieplan 2013 10 Berichten uit het regenwoud 13

Even kennismaken 14

Masterstage bij Stichting Peperpot en WWFGuianas 15

Beheerplan als stageopdracht 17

Dank u wel 19

Hoe kunt u Trésor steunen? 20

Archief Trésor Nieuws

Page 3: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

3Vijko Lukkien en Pipasi Jeurissen brachten van 26 februari tot en met 13 maart 2013 een werkbezoek aan de Stichting Peperpot in Suriname en Association Trésor in Frans-Guyana.

1. Peperpot(1)

Van 26 februari tot en met zondag 2 maart 2013 waren

we in Suriname te gast bij Stichting Peperpot en het

‘Peperpot Nature Park en Corridor’. Dit werkbezoek

stond vooral in het teken van de inrichting en het

toekomstige beheer van het Peperpot Nature Park en

Corridor en de bouw van het Peperpot Nature Education

and Research centrum.

Met veel plezier hebben we deelgenomen aan

vergaderingen en terreinbezoeken, waarbij met alle

deelnemers de aandacht uitging naar de toekomstige

missie van Peperpot Nature Park en Corridor, de

inrichting van het te realiseren entreegebied en het

eerste plan van eisen voor de bouw van het Peperpot

Nature Education and Research Centre (PNERC). De

realisatie daarvan is in 2013 gepland.

Met alle betrokken partijen aan tafelNamens Trésor namen we deel aan overleg,

terreinbezoek en discussies met vertegenwoordigers

van WWF Suriname, architecten Bureau Atelier Dutch,

technisch bureau Climatec, Mariënburg/CEM Consultant,

het Herbarium van Paramaribo, de Anton de Kom,

Universiteit, de Stichting Peperpot Nature Park

en Corridor en de heer M. Sjak Shie, directeur van

Mariënburg. Mariënburg is de ontwikkelings-

maatschappij waaronder, behalve de voor-malige

suikerplantage van die naam, ook Peperpot valt.

Een eerste plan van eisen voor het nieuwe centrum

is nu (maart 2013) in concept gereed en is, als alles

volgens plan is verlopen, half mei definitief gemaakt en

goedgekeurd tijdens een plenaire bijenkomst van alle

betrokkenen in Paramaribo.

Een veelbelovende entree voor Peperpot Nature ParkZoals de plannen nu op tafel liggen zal het PNERC in

de toekomst een geklimatiseerde onderzoeksruimte,

een museum- en voorlichtingsruimte, een auditorium,

een winkel, een restaurant en een ontvangstruimte

omvatten. Tijdens de bijeenkomsten, die in een

uitermate plezierige en collegiale sfeer verliepen, is

ook de volgende (voorlopige) missie voor het Peperpot

Education and Research Centre geformuleerd:

Vijko Lukkien en Pipasi Jeurissen

Werkbezoek aan Suriname en Frans-Guyana FOTO: MARIE RUSIN

Vijko Lukkien in het regen-

woud: ‘Na 18 jaar voelt elke

wandeling nog steeds als een

ontdekkingstocht’.

Page 4: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

4

Mission StatementPeperpot Nature Education and Research Centre wants

to play a vital role to raise social awareness of the

importance of conserving ecosystems, biodiversity,

natural resources as well as the cultural heritage of

Suriname in general. What Peperpot Nature Education

and Research Centre wants to be is “A modern,

welcoming and accessible center that provides an

inspirational starting point and a stepping stone

for researchers, students and visitors to the natural

and cultural history of Suriname. It also stimulates a

sustainable recreational use of the area and provides a

tangible example of sustainable design.”

(conceptueel ontwerp 4 april 2011).

2. Association Trésor

Van 3 tot en met 12 maart bezochten we in Frans-

Guyana de Association Trésor en het Trésor reservaat.

Dit werkbezoek stond vooral in het teken van het

overleg met de medewerkers van de Association Trésor,

met als onderwerpen het jaarverslag en de jaarrekening

2012, planning en begroting 2013, het nieuwe

beheerplan 2013 - 2017 en de voorbereidingen van de

bouw van het nieuwe entreegebouw.

Drie belangrijke jaarlijkse vergaderingen Zoals gebruikelijk hebben we ook dit jaar ons bezoek

weer gecombineerd met de deelname aan de jaar-

vergadering van de Association Trésor en aan de

Adviesraad van ons reservaat, onder voorzitterschap

van het Conseil Régional in de persoon vande heer

J.C. Labrador.

Daarnaast hebben we, samen met de heer

O. Tostain, voorzitter van de Association Trésor, de

jaarvergadering van onze samenwerkingspartner, het

Conservatoire du Littoral (CdL), bijgewoond. Tijdens

deze bijeenkomst in het gebouw van de préfecture

is een uitgebreid overzicht gegeven van de nieuwe

natuurbeschermingsinitiatieven van het CdL in Frans-

Guyana voor 2013. Het is belangrijk hierbij op te merken

dat op basis van een uitstekend uitgewerkt voorstel en

een presentatie, beide van de heer O. Tostain,

besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou,

met aan het oppervlak komende granietsoorten

en een voor dit gebied elders weinig voorkomende

vegetatie, te verwerven. Overwogen zou kunnen

worden om het beheer van dit gebied onder te

brengen bij de Association Trésor, waarmee onze

natuurbeschermingstaak een waardevolle extra

dimensie zou verkrijgen. In ditzelfde kader heeft onze

conservator, de heer O. Fortune, een voorstel gedaan

voor een eveneens door het CdL verworven moerasbos

ten westen van de stad Cayenne, gelegen op de plaats

van een historisch gevangeniscomplex voor voormalige

Noord-Vietnamezen (Annamieten).

Een nieuwe samenwerking en nieuw onderzoekTijdens ons bezoek hebben we ook een intensief overleg

gehad met een delegatie van de Hogeschool Guyane

-Technopole (contactpersoon mevrouw K. Rine), het

Conseil Régional en vertegenwoordigers van

orchideeënspecialisten in Frans-Guyana. Dit overleg had

betrekking op de realisatie van een nieuw samen-

werkingsproject met als onderwerp: toegepast onder-

zoek aan geurstoffen van verschillende orchideeën-

soorten. Het is de bedoeling dat dit project samen met

de Universiteit Utrecht en de Landbouwuniversiteit

Wageningen (vakgroep secundaire plantenstoffen,

prof. H. Bouwmeester) en het bedrijfsleven (Frans-

Guyana/Frankrijk/Nederland) vorm gaat krijgen. Dit in

het kader van een voorbeeld van het “valorisatie-

programma bossen” in Frans-Guyana.

Daarnaast is het doel van het onderzoek dat de

geïdentificeerde geuren bijdragen aan de studie van de

taxonomie en de fylogenie van de onderzochte soorten

(Universiteit Utrecht).

We nemen deel aan een zeer actieve workshop over de planning eninrichting van een nieuwe entreestructuur van Peperpot. FOTO: GILLY MARTOSATIMAN

In het veld worden alle bomen ingemeten die deel blijven uitmaken van een nieuwe entree voor peperpot.FOTO GILLY MARTOSATIMAN

Page 5: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

5

Mogelijk een Internationaal Centrum voor Biodiversiteit in het KawgebiedAls onderdeel van het weekprogramma en op

uitnodiging van de directeur van het Parc Régional

Roura, (de heer P. Gombauld) hebben we, samen met

de medewerkers van de Association Trésor, gesproken

(en de locatie bezocht) over de mogelijkheid om in

het Kawgebied, grenzend aan Trésor, een bestaande

lodge (Camp Caïman) te verwerven om deze verder

uit te bouwen tot een Internationaal centrum voor

Biodiversiteit. Dit plan is al eerder ter tafel gekomen

en het ziet er nu naar uit dat deze lodge inderdaad

voor een aanvaardbare prijs verworven kan worden. De

bedoeling is om samen met zowel het Trésor reservaat

als het Kawreservaat tot een elkaar versterkende

samenwerking te komen. Daarbij is de meerwaarde

gelegen in het extra (internationaal) signaal wat

betreft de uniekheid van het gehele Kawgebied en de

noodzaak dit te beschermen.

De Guyana’s slaan de handen ineen; de samen-werking tussen Trésor en Peperpot Nature ParkIn het kader van de samenwerking tussen de Association

Trésor en de medewerkers van de Stichting Peperpot

in Suriname heeft gedurende het laatste weekend van

ons bezoek een werkbezoek van een kleine delegatie,

bestaande uit mevrouw G. Matosatiman van de Stichting

Peperpot en mevrouw S. Ruysschaert van het WWF,

aan Trésor plaatsgevonden. Mevrouw Matosatiman

heeft aansluitend op dit eerste bezoek een week

stage gelopen op het kantoor van de Association

Trésor om ervaringen op te doen, met name met de

totstandkoming van een meerjarig beheerplan.

Een geweldig compliment aan de medewerkers van de Association Trésor tijdens de afsluiting van ons werkbezoekTijdens de laatste dag van ons werkbezoek kregen we

de bijzonder plezierige mededeling dat op basis van

het vele werk dat de afgelopen jaren is verricht en de

onderzoeksresultaten die zijn verkregen in het reservaat

Trésor, het Conseil Régional heeft besloten een extra

stafmedewerker (0,5 Fte) ten behoeve van het werk van

de Association te financieren.

Het WWF in Frans-Guyana (directeur: de heer L. Kelle)

overweegt dit met nog eens 0,5 Fte aan te vullen. Dit

mag zeker als een belangrijk compliment voor het werk

van de Association worden opgevat!

Deze nieuwe stafmedewerker zal vooral als taak krijgen

de voorlichting van het reservaat ter hand te nemen.

In dit kader zal men onder andere in samenwerking

met onze webmaster, de heer E. Augusteijn, zo snel als

mogelijk de ontwikkeling van een Franse website ter

hand nemen.

Naast het overvolle programma hebben we zeker ook

de tijd gevonden om het reservaat te bezoeken en

we hebben daar gedurende de week, al dan niet in

gezelschap, een paar prachtige tochten gemaakt. Tijdens

deze tochten hebben onze medewerkers bovendien

hun plannen voor 2013 in het veld kunnen toelichten.

Samen kijken we terug op een uiterst plezierig en nuttig

werkbezoek, waarbij we al onze collega’s, relaties en

vrienden in Frans-Guyana en Suriname van harte willen

bedanken voor de uitzonderlijke gastvrijheid die wij

hebben genoten.

____________(1) Peperpot is een natuurpark langs de Surinamerivier bij

Paramaribo op het terrein van de voormalige plantage

met dezelfde naam. Bij de ontwikkeling van Peperpot als

natuurreservaat en als centrum voor natuureducatie en

wetenschappelijk onderzoek is de samenwerking met Stichting

Trésor een belangrijk aspect. Zie TN 35.

Camp Caïman. FOTO: PIPASI JEURISSEN Aan het begin van het botanisch pad van trésor worden we letterlijk met open armen ontvangen door deze boskrab. FOTO: PIPASI JEURISSEN

Page 6: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

6

Tot onze grote schrik kregen wij in december vorig jaar

bericht vanuit Frans-Guyana dat ons entreegebouw voor

de tweede keer door vandalen in brand is gestoken.

De eerste keer was in december 2005. Veel onderzoek

en overleg heeft inmiddels al plaatsgevonden en niet

ontmoedigd door deze enorme tegenslag zijn de

voorbereidingen voor de nieuwbouw en inrichting in

volle gang.

Natuurlijk stond tijdens ons werkbezoek dit voorjaar

het verlies van ons entreegebouw door de brand volop

in onze aandacht. Tijdens het thans lopende onderzoek

is in ieder geval de vermoedelijke dader gevonden,

waardoor mogelijk nu ook de oorzaak van de eerste

brand verklaard kan worden. We zijn blij dat het

onderzoek nu zover gevorderd is en hopelijk dragen de

resultaten bij aan het voorkómen van een dergelijke

ramp in de toekomst.

Door het verlies van het gebouw zijn vooral de

activiteiten met schoolklassen belemmerd. Besloten

is dan ook om te onderzoeken of een tijdelijke en

goedkope voorziening kan worden getroffen om de

schoolprogramma’s toch doorgang te laten vinden. Extra

naar hierbij is dat ook alle prachtige modellen van het

vooral bij kinderen favoriete “Insect game”, verloren

zijn gegaan bij de brand.

De voorbereidingen voor de herbouw zijn in volle

gang. Hierbij wordt er onder andere aan gedacht om

in samenwerking met het aangrenzende Kawreservaat

een nieuw gebouw te realiseren. De reden hiervoor

is dat de organisatie van het Kawreservaat graag een

eerste kennismaking met haar reservaat op de route

vanuit het dorp Roura wil creëren om zo meer publiek

te enthousiasmeren voor een bezoek. Het huidige

bezoekerscentrum ligt relatief onbereikbaar in het

moeras.

Daarnaast is het ook voor de Association Trésor dan

mogelijk een wat robuuster (lees ook brandveiliger)

gebouw te realiseren met betere voorzieningen voor

apparatuur en gereedschap.

Een oproep aan ieder om te helpen !!

Voor de realisatie van het nieuwe gebouw en de

inrichting (veel van het ontwikkelde lesmateriaal en

apparatuur is verloren gegaan) is zeker extra geld nodig.

We hebben dan ook toegezegd dat wij in Nederland

samen met onze donateurs een kampanje zullen

opzetten om ten minste € 10.000 bijeen te brengen.

Helpt u mee met een bijdrage en/of met voorstellen om

het beoogde bedrag te realiseren?

Vijko Lukkien

Entreegebouw opnieuw afgebrand

FOTO’S: ASSOCIATION TRÉSORHet entreegebouw na de oplevering in december 2008 en na de brand in december 2012.

Page 7: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Caroline Bedeau

Een nieuwe cartografie van de biotopen van Trésor (vervolg)

7

Wat hield het onderzoek ook alweer in?Deze cartografie van de biotopen is gebaseerd op

een methode die sinds kort wordt toegepast in Frans-

Guyana: interpretatie van infrarood-luchtfoto’s met

een hoge resolutie. Op zulke beelden correspondeert

één pixel met 25 cm op de grond. De beelden zijn dus

zeer gedetailleerd. Het onderzoek hield twee parallelle

werkwijzen in. Het eerste was de interpretatie van

de foto’s met behulp van de computer. Het tweede

bestond uit het verzamelen van gegevens in het veld,

met als doel het beschrijven van de samenstelling van

de vegetatie van de biotopen plus het aanwijzen van

controlegebieden voor de koppeling van elk biotoop

aan zijn verschijning op de luchtfoto.

De luchtdata, verkregen in midden juli 2012, zijn na

een lange fase van verwerking en correctie uiteindelijk

afgeleverd in februari 2013. Zij vormen de basis van het

werk dat momenteel uitgevoerd wordt.

Voortgezet onderzoek op de savannes De eerste ervaringen met identificatie en beschrijving

van de biotopen maakten duidelijk wat de

moeilijkheden van dat type onderzoek zijn. In het

bijzonder de savannes die deel uitmaken van Trésor, die

tot dat moment weinig waren bestudeerd, vereisten

diepgaand onderzoek.

Guillaume Léotard, een botanie-expert die al had

meegewerkt aan botanische inventarisaties van

het reservaat (‘Inventarisatie van het moerasbos en

geïsoleerde heuvels’, Ek e.a., 2011), zegde weer zijn

medewerking aan het project toe om de beschrijving

van deze milieus te voltooien. Hij was op dat moment

net bezig met de afronding van een grote botanische

studie en classificatie van de verschillende types

savanne van Frans-Guyana in het kader van een Life(2)

programma, geleid door GEPOG (Groupe d’Etude et de

Protection des Oiseaux en Guyane). De savannetypes van

Trésor waren nog niet opgenomen in het programma,

dus deze studie maakte tegelijkertijd mogelijk de

algehele kennis over deze zeldzame en in Frans-Guyana

sterk bedreigde biotopen uit te breiden.

Drie nieuwe veldwerkdagen waren daarom specifiek

gewijd aan het verzamelen van informatie in de

verschillende savannes. De resultaten bewijzen hoe

bijzonder de savannes van Trésor zijn. Aan de ene kant

In het vorige nummer van Trésor Nieuws heb ik het project gepresenteerd dat ik sinds april 2012 uitvoer met als doel het in kaart brengen van de biotopen van het Trésor reservaat. Het eerste deel van het project, dat eind september 2012 afgesloten is, bood niet de gelegenheid al het werk af te maken. Een verlenging van het budget in overeenkomst met DEAL(1) van Frans-Guyana, heeft het mogelijk gemaakt de studie met drie maanden te verlengen.

Page 8: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Infrarood beeld van Trésor, weergegeven in valse kleuren. De soort Ouratea cardiosperma, nieuw voor het reservaat en beschermd in Frans-Guyana.

8

doordat verscheidene plantensoorten die in Trésor

dominant zijn, elders in Frans-Guyana juist zeldzaam

of afwezig zijn, bijvoorbeeld Lagenocarpus guianensis,

Becquerelia tuberculata, Panicum nervosum en ook

Tabebuia insignis. Door de aanwezigheid van deze

soorten passen de savannes van het reservaat niet

volledig in de gedefinieerde biotopen in de Life-

studie en zijn ze in zekere zin uniek. Bovendien lijkt

de bestaande, traditionele tweedeling uitgaande van

bodemtype (podzol-bodems versus hydromorfe bodems)

hier veel minder duidelijk: de vele typerende soorten

voor beide bodemtypes leven hier samen binnen

hetzelfde biotoop. Dat wil zeggen, als er meerdere

vegetatietypes aanwezig zijn binnen de savannes, dan

zijn hun grenzen (zowel botanisch als fysiek) zelden

duidelijk te onderscheiden. In de talrijke zones van

de savannes gaan de extreme situaties geleidelijk in

elkaar over. De identificatie en het traceren van de

grenzen op de luchtfoto is zodoende erg moeilijk of in

veel gevallen zelfs onmogelijk. Om nu het bestaan van

de verschillende vegetatietypes te kunnen aangeven,

hebben we ervoor gekozen om de extreme situaties te

beschrijven als ‘faciës’.

Uiteindelijk zijn voor deze studie op het meest

gedetailleerde niveau van onze indeling acht biotopen

van savannes, waarvan vier faciës, beschreven.

Een andere interessante observatie betreft de dynamiek

van de savannemilieus. Talrijke bomen en struiken van

bossoorten gedijen goed in de savanne, soms in de

vorm van grote ‘eilandjes’, en dan vooral in de buurt

van bosranden. Een analyse van foto’s die genomen

zijn in 1950 en 1951 (gratis beschikbaar gesteld door

het Institut Géographique National(3)) maakte het

mogelijk om te zien dat in 60 jaar tijd bepaalde zones

gekoloniseerd zijn door nieuwe kleine eilandjes,

terwijl de reeds aanwezige eilandjes enkele meters

terrein hebben gewonnen op de savanne. Door deze

constateringen veronderstellen we dat er een dynamiek

gaande is waarbij de savannes door bomen worden

ingesloten. Er valt dus nog veel te ontdekken over

de geschiedenis en het functioneren van de savanne-

ecosystemen van het Trésor reservaat.

De bijdrage van infraroodopnames in hoge resolutieDe analyse van infraroodbeelden met een hoge

resolutie biedt de mogelijkheid om nieuwe biotopen

te onderscheiden. De hoge resolutie en het infrarood

hebben ook de aandacht gevestigd op kleine zones

met louter Euterpe oleracea (palmbomen), die niet

zijn waargenomen tijdens de eerste foto-interpretatie.

Een andere interessante observatie laat een bijzonder

uiterlijk zien van het bos in de randzone rondom de

savannes. Een nieuwe fase van veldonderzoek wordt

gepland om te achterhalen wat er achter dit verschijnsel

schuil gaat.

ConclusieDe nieuwe typologie van biotopen nadert haar

voltooiing. Ondergebracht in vier hiërarchische niveaus,

telt zij in totaal 22 biotopen waarvan acht types

savanne, elf types bos, twee types nat milieu en één

type kunstmatig landschap.

Doordat de methode is voortgekomen uit de methode

van foto-interpretatie, houdt zij slechts rekening met de

biotopen die identificeerbaar zijn door middel van deze

methode. Andere middelen kunnen echter gebruikt

worden om de biotopen te lokaliseren, vooral de types

die onzichtbaar zijn op luchtfoto’s. Dit is bijvoorbeeld

Page 9: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Twee afbeeldingen van dezelfde zone in 1950 en in 2005. De terreinwinst van boseilandjes is duidelijk zichtbaar.

het geval bij bijzondere ondergroeivegetaties die

verborgen zijn onder het bladerdak, dat zelf homogeen

is. In de toekomst hoop ik dat deze classificatie

aangevuld zal worden met nieuwe observaties en met

bijdragen van andere lokalisatietechnieken, om te

leiden tot een zo nauwkeurig mogelijke weergave van

biotopen die het meest geschikt is voor het beheer van

het Trésor reservaat.

In de loop van de botanische studie van de savannes zijn

44 nieuwe soorten gevonden voor de lijst van planten

van het Trésor reservaat! Sommigen zijn bijzonder

interessant. Ouratea cardiosperma (Ochnaceae) en de

varen Schizaea incurvata (Schizaeaceae) zijn zeldzame

soorten en van bijzondere waarde als typische soorten

voor witzand vegetatiegemeenschappen. Ze zijn beide

beschermd in Frans-Guyana. Van de andere nieuwe-

lingen zijn Acisanthera bivalvis (Melastomataceae),

Erythroxylum ligustrinum (Erythroxylaceae),

Pachira flaviflora (Malvaceae), Pseudolycopodiella

meridionalis (Lycopodiaceae), Syngonanthus

umbellatus (Eriocaulaceae), Ternstroemia dentata

(Pentaphylacaceae), en Xyris malmeana (Xyridaceae)

ook beschermde soorten voor Frans-Guyana.

(1) La Direction de l’Environnement, de l’Aménagement et du Logement is het regionale niveau van het Franse ministerie van Ecologie, Duurzame Ontwikkeling, Transport en Huisvesting.

(2) LIFE is het financieringsinstrument voor het milieu van de Europese Commissie. Hiermee worden projecten ondersteund voor de ontwikkeling en uitvoering van op de gemeenschap gericht milieubeleid.

(3) Het Institut Géographique National (IGN) is namens de Franse staat verantwoordelijk voor de productie en verspreiding van geografische informatie die betrekking heeft op Frankrijk.

Twee zeer bijzondere savannetypes in Trésor: boven het ‘Ondiep van Becquerelia tuberculata, Chrysobalanus icaco en Tabebuia insigni’; onder de ‘Formatie van Lagenocarpus guianensis’ die meer dan 1,5 m hoog kan worden, uniek in Frans-Guyana

FOTO’S: CAROLINE BEDEAU

9

Page 10: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Laaglandtapir (Tapirus terrestris) FOTO: JEAN-FRANÇOIS SZPIGEL

10

Werkzaamheden in het kader van het beheer.

De markering van de grenzen van het reservaat is bijna

voltooid. Er moeten alleen nog twee borden worden

geplaatst bij de rivier de Orapu (de voorzieningen die

door de brand in december 2012 verloren zijn gegaan,

moeten opnieuw gekocht worden). Bovendien moet het

tweede bord aan de weg vervangen worden vanwege

ouderdom (een losgekomen zeefdruk).

De taak van toezicht en handhaving wordt uitgevoerd

door onze beide boswachters, die daartoe zijn

gecertificeerd en beëdigd. Daarnaast wordt onderzocht

of samenwerking met andere reservaten en het Franse

Staatsbosbeheer mogelijk is om deze belangrijke

taak van toezicht en controle verder uit te bouwen.

Daarnaast zullen we apparatuur aanschaffen, zoals

kleine waterdichte digitale camera’s voor het vastleggen

van onder ander verstoringen.

Onderzoek en het vastleggen van gegevensWe maken dit jaar een inventarisatie van alle

onderzoeken die uitgevoerd zijn in Trésor en leggen de

gegevens vast van de onderzochte groepen (amfibieën

en reptielen, zoogdieren, slakken) waarvan specifieke

waarnemingen zijn genoteerd. Deze notities maken

het mogelijk om een activiteitenverslag te maken met

de waarnemingen van dat jaar, zoals de ontdekking

van een nieuw soort boomvaren langs het botanisch

pad in 2012. Daarnaast moeten we het type database

dat momenteel gehanteerd wordt uitvoerig evalueren,

zodat in de toekomst op een gemakkelijke wijze

observaties in het reservaat kunnen worden opgeslagen

(de Guyaanse VisioNature site van GEPOG, basis

SERENA NWA).

Kilometerindex met populatiedichtheden (het IKA onderzoek)Gekozen is om nu iedere twee jaar twee

onderzoeksessies naar populatiedichtheden van

zoogdieren in het reservaat uit te voeren, dit in plaats

van één sessie zoals voorheen. In 2013 zal de eerste

sessie plaatsvinden in het regenseizoen (februari - april),

de tweede in het droge seizoen (augustus – oktober).

Monitoring van de Pijlgifkikker (Dendrobates tinctorius)Deze studie zal in 2013 worden voortgezet als de

nieuwe bijbehorende studieprotocollen zijn besproken

en geaccepteerd door alle beheerders van beschermde

Het jaar 2013 zal voornamelijk in het teken staan van de totstandkoming van het beheerplan 2013-2017 en het bouwen van het ontvangstgebouw van het reservaat. Daarnaast zullen natuurlijk ook andere belangrijke werkzaamheden worden uitgevoerd.

Aktieplan 2013

Page 11: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

11

gebieden die al bij deze studie betrokken zijn. De

CNRS (Frans nationaal centrum voor wetenschappelijk

onderzoek) zal eveneens deelnemen in dit veldwerk

door monsters te nemen van de ziekteverwekker

die verantwoordelijk is voor de chytridiomycose bij

de twee kikkersoorten Dendrobates tinctorius en

Atelopus flavescens) in het reservaat. Deze monsters

zijn belangrijk om de ruimtelijke verspreiding van deze

ziekte in Frans-Guyana te kunnen bepalen.

Populatieonderzoek van de voorkomende vogelsoorten in het reservaat De presentatie van de definitieve resultaten van het

ringonderzoek in Trésor mogen dit jaar verwacht

worden. In samenwerking met onze GEPOG partners en,

vrijwilligers etc. wordt de mogelijkheid onderzocht om

ten minste één ringsessie per jaar uit te voeren

Het TapironderzoekTrésor wil zich graag blijven inspannen om de status

van kwetsbare soorten te volgen door wetenschappelijk

verantwoorde populatiestudies. Daarom wil Trésor een

studie uitvoeren naar de populatieschommelingen van

de Tapir in het gebied. Om dit te kunnen doen, heeft

ze een onderzoeksvoorstel ingediend bij de DEAL voor

een gezamenlijk project met de vereniging KWATA

(afbeelding 2).

Het biotooponderzoekCaroline Bedeau zal de leiding krijgen over het afronden

van het onderzoek dat is gestart in 2012, met betrekking

tot het in kaart brengen van de verschillen biotopen.

Hiervoor zal zij worden ingehuurd op een contract van

de duur van drie maanden. Dit werk is gebaseerd op

de interpretatie van luchtfoto’s en het fotograferen in

infrarood. Het DEAL Frans-Guyana, financier van dit

project, biedt ons ook technische ondersteuning met

behulp van assistentie bij SIG.

Educatie en voorlichting

De ontwikkeling van het entreegebouwHet entreegebouw dat in de nacht van 14 op 15

december 2012 afbrandde, moet zo snel mogelijk weer

worden opgebouwd en in gebruik worden genomen

om opnieuw onze natuureducatie te kunnen uitvoeren.

Dit in het bijzonder voor ontvangst en rondleiding voor

gasten, georganiseerde groepen en schoolklassen. Zodra

de situatie is opgelost met de verzekeraars en de locatie

is opgeruimd, zal een nieuw project worden opgezet dat

beter past bij onze werkwijze.

Ook moeten nieuwe plannen gemaakt worden de

expositieruimte in het ontvangstgebouw (heruitgave

van de voormalige tentoonstellingspanelen en of het

ontwikkelen van een nieuwe exposities en presentaties).

Het botanisch padDe twee nieuwe informatieborden voor het reservaat

zijn inmiddels gerealiseerd en kunnen in afwachting van

de wederopbouw van het nieuwe ontvangstgebouw

Afb. 1 Voorbeeld van een hulpmiddel: een journaal met strafbare feiten.

Afb. 2 Het aanvraagdossier voor het tapironderzoek.

Page 12: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

12

worden geplaatst. Een heruitgave van de twee panelen

met een algemene inleiding over het Trésor reservaat is

nu in uitvoering.

Paneel 1: De historie, de oprichters en de missies van

het reservaat;

Paneel 2: De biotopen en de biodiversiteit van het

reservaat.

RondleidingenNet als vorig jaar (zie afbeelding 3) zullen er maandelijks

rondleidingen worden gegeven, aangevuld met

specifieke evenementen (bijvoorbeeld over kikkers,

plantengroei etc.). Ook staan speciale rondleidingen

tijdens de schoolvakanties op het programma.

Het idee van een speciale bezoekkalender tijdens de

zomervakantie zal opnieuw bestudeerd worden, dit

in samenwerking met het excursieprogramma van het

reservaat Matoury.

Een nieuwe stafmedewerkerDe begroting van de Association Trésor voorziet in

het verwerven van een vierde werknemer in 2013.

Deze nieuwe stafmedewerker krijgt de leiding over

de voorlichtende en educatieve activiteiten. Een derde

van de aanstelling zal worden gefinancierd door WWF

Frankrijk. Daarbij gaat de aandacht vooral uit naar

het wetenschappelijk onderzoek en de voorlichting

rondom de koolstofopslag van bossen in relatie met het

klimaatvraagstuk.

De officiële website en de Nieuwsbrief van het Trésor reservaat Met de komst van de nieuwe medewerker zal hij of zij

ook de opdracht krijgen om de voorlichting over het

Trésor reservaat te verbeteren en een website speciaal

voor de Association Trésor te ontwikkelen. Hierbij zal

nauw worden samengewerkt met de bestaande website

van de Stichting Trésor. Daarnaast zal het plan worden

uitgewerkt om een Nieuwsbrief op A4-formaat te

ontwikkelen met name ten behoeve van de voorlichting

aan alle relaties in Frans Guyana.

Afbeelding 3. Een activiteit op het botanisch pad.

Page 13: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Dit onderzoek zal deel uitmaken van een breed,

multidisciplinair inventarisatieprogramma dat zal

plaatsvinden in de lager gelegen delen van het Trésor

reservaat, vastgelegd in het nieuwe beheerplan

voor 2013-2017. De belangrijkste doelstelling is het

ontdekken van nieuwe soorten die nog onbekend zijn

in Trésor en het vaststellen van andere soorten, in het

bijzonder op de savannes, die sinds enige jaren niet

meer zijn waargenomen.

Er zijn twee technieken om op een locatie amfibieën

te inventariseren. Sterker nog, ook al is visuele detectie

een goede manier om met zekerheid een soort te

identificeren, het zingen van de mannetjes kan helpen

bij de bepaling van bepaalde soorten die moeilijker te

zien zijn, in het bijzonder soorten die in bomen leven.

Een totaal van 32 soorten (27 amfibieën en 5 reptielen)

hebben we gezien en/of gehoord tijdens de missie. Vijf

soorten werden voor het eerst geregistreerd voor het

reservaat (vier amfibieën en één reptiel).

Opmerkelijk was de waarneming van een Tijgerkat

Tijgerkat, Leopardus wiedii, een in bomen levende kleine ka-tachtige. FOTO: CAROLINE BEDEAU

(Leopardus wiedii), die buitengewoon goed meewerkte

door zich voor lange tijd en van dichtbij te laten

observeren. Evenals een troep Bruine kapucijnapen

(Cebus appela), vergezeld door Brulapen (Alouatta

macconnelli), die in de ochtend vruchten proefden van

een boom naast ons kamp.

Inventarisatie van de reptielen en amfibieënIn de nacht van 16 op 17 februari jl., aan het begin van het regenseizoen, daalde het team van Trésor af naar het lage deel van het reservaat onder extreem natte omstandigheden voor een nachtelijk herpetologisch onderzoek (amfibieën en reptielen). Het team deed onderzoek naar de soorten die aanwezig zijn in dit gebied, maar die nog maar weinig onderzocht zijn in bossen en savannes.

13

Benoît Villette

Bericht uit het regenwoud

1 Dendropsophus sp. – Deze kleine, veelvoorkomende soort is voor het eerst waargenomen in Trésor. Deze soort is momenteel nog niet beschreven in de wetenschap 2 Allophryne ruthveni – Het was een aangename verrassing dat deze, vrij onbekende soort in Frans-Guyana, gevonden werd in Trésor. Het reservaat is pas de tweede plaats waarvan bekend is dat deze soort er aanwezig is in de hele Montagne de Kaw. 3 Dendropsophus leucophyllatus – Dit is een van de mooiste soorten van Frans-Guyana. 4 Scinax nebulosus – Deze soort is gebonden aan de savanne en open gebieden. 5 Hypsboas cinerescans. 6 Osteocephalus cabrerai. 7 Dendrobates tinctorius. FOTO’S: BENOÎT VILLETTE

1 2 3 4

5 6 7

Page 14: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

14

Onderzoek naar Dendrobates tinctorius

Het onderzoek naar Dendrobates tinctorius, dat

startte in 2009 en was herhaald in 2012, is opnieuw

uitgevoerd in de maanden februari en maart, wederom

in samenwerking met CNRS en andere natuurreservaten

in Frans-Guyana. Het onderzoek behelst de telling van

alle Dendrobates individuen op een bepaalde route (in

dit geval het botanisch pad), die steeds herhaald wordt

gedurende een van tevoren vastgestelde tijdsduur. Aan

het einde van deze studie is het mogelijk om aan de

hand van het totaal aantal geïdentificeerde individuen

(via hun patroon) en het aantal terugvangsten (een

individu dat minstens één keer van tevoren gevangen is)

de populatieomvang te bepalen op een bepaald tijdstip,

te analyseren in de tijd (een onderzoek per jaar) om

mogelijke schommelingen in het aantal te evalueren en

te vergelijken met andere regio’s in Frans-Guyana.

Tegelijkertijd werd er een Chytrid onderzoek

uitgevoerd. De monsters worden momenteel

geanalyseerd in het laboratorium. Ter herinnering:

in 2012 zijn de monsters van Dendrobates tinctorius

in Trésor positief getest op de parasitaire schimmel

Chytrid, die een infectieziekte van de huid veroorzaakt

bij amfibieën. Een belangrijk doel voor 2013 is om de

stam van de Chytrid te identificeren en de toxiciteit

te bepalen voor de amfibieënpopulaties in Frans-

Guyana. In het licht van de eerste resultaten, lijkt de

Dendrobates op het botanisch pad vrij gezond en

stabiel. Er zijn echter vrij lage dichtheden gevonden in

vergelijking met onderzoeksgebieden in Frans-Guyana

(Favard berg, Nouragues natuurreservaat).

Koen Vriends (22) derdejaars Biologie

Volgend jaar hoop ik mijn bachelor Biologie in Utrecht

af te ronden en ik wil daarna aan mijn master beginnen

in de richting Science and Business Management of

Environmental Biology. Binnen de Utrechtse Biologen

Vereniging (UBV) heb ik al heel wat commissiewerk

verricht en daardoor ben ik in contact gekomen met

stichting Trésor. Toen al ik wilde direct mijn handen vuil

maken om te beschermen wat kwetsbaar is.

Esther van Vliet (23) vijfdejaars Biologie

Al van kinds af aan ben ik gefascineerd door tropische

bossen. In het eerste jaar van mijn bachelor hoorde ik

over stichting Trésor en ik was direct enthousiast. Hier

kan ik mijn passie delen. Inmiddels ben ik halverwege

mijn master Environmental Biology en heb ik voor

mijn onderzoek de regenwouden van Gabon mogen

ontdekken. Deze ervaring werkt verslavend en ik kan

niet wachten om er weer op uit te gaan. Met Trésor

waan ik me elke dag even in het regenwoud en daarom

zet ik me het komende jaar met zoveel enthousiasme in

voor dit mooie initiatief.

Wij zijn vereerd dat wij dit jaar deel uit mogen maken

van het bestuur van Trésor als studentleden van advies.

We zitten boordevol ambitieuze plannen die we zo snel

mogelijk willen uitvoeren. Na enkele vergaderingen

hebben we besloten ons te gaan richten op de promotie

van stichting Trésor en Peperpot. We zijn hard bezig

met het maken van plannen voor het komende jaar.

Kortom u hoort nog van ons!

Even kennismaken…

Kentropyx calcarata, een veel voorkomende boshagedis. FOTO: PIPASI JEURISSEN

FOTO: ROEL VONK

Page 15: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

15Peperpot: rijke biodiversiteitAls laatstejaars masterstudent Environmental Biology

aan de Universiteit Utrecht, ben ik stage gaan lopen

bij Stichting Peperpot Natuurbos, een nauw verwante

partner van Stichting Trésor. Stichting Peperpot

Natuurbos is gevestigd in Suriname en heeft als

doel een bijzonder natuurgebied onder de rook van

Paramaribo, het 800 ha grote Peperpot Nature Park

and Corridor, te beschermen en duurzame ontwikkeling

in de regio te stimuleren. Peperpot is bijzonder

aangezien het, ondanks de ligging op slechts vijf

kilometer van de Surinaamse hoofdstad, een grote

diversiteit van flora en fauna herbergt en in het bezit

is van een rijke culturele achtergrond als voormalige

koloniale koffie- en cacaoplantage. Nu al bezoeken

birdwatchers, scholen en fietstours het gebied om

vogels te spotten, van het buiten zijn in de natuur te

genieten en de oude koffiefabriek te bekijken. De

Stichting Peperpot natuurbos wil deze educatieve, eco-

en cultuurtouristische activiteiten verder stimuleren en

het omliggende terrein op een ecologisch duurzame

manier verder in ontwikkeling brengen door het

bouwen van faciliteiten, zoals het Natuureducatie and

Research Center dat de huidige bezoekerspost zal gaan

vervangen. Dit wordt ondersteund en deels gefaciliteerd

door WWF Guianas.

Beheerplan als stageopdrachtOm al deze ontwikkelingen in goede banen te leiden,

moet er een beheerplan voor de komende jaren worden

opgesteld. Voor mijn stage ben ik hierin betrokken en

zal ik zelf de eerste aanzet leveren voor dit beheerplan.

Hiervoor moeten onder andere datasets van huidige

gegevens over de biologische diversiteit worden

geanalyseerd en een inventarisatie worden gemaakt

van de nog ontbrekende biologische gegevens. Ook

moeten alle belanghebbende partijen (‘stakeholders’)

en mogelijke knelpunten voor de samenwerking tussen

deze partijen in kaart worden gebracht. Ik ben daarom

sinds eind februari in Suriname en zal nog tot eind

juli blijven (vijf maanden) en vervolgens nog het een

en ander thuis uitwerken. Ik zit veel op kantoor bij

de Stichting Peperpot, maar neem ook deel aan door

het WWF gefaciliteerde workshops waarin betrokken

stakeholders bijeenkomen om richtlijnen voor het

reservaat te formuleren, leg veldbezoeken af en ga

bij verschillende instanties, zoals bijvoorbeeld de

Surinaamse Anton de Kom Universiteit en het Center

for Agricultural Research in Suriname (CELOS) langs om

contact te leggen en meer informatie te verzamelen.

Naast Stichting Peperpot word ik hierin ook vanuit het

WWF Guianas en de Universiteit Utrecht begeleid, om

uiteindelijk een wetenschappelijk gefundeerd stuk af te

leveren dat bovendien aan de richtlijnen en werkwijze

van WWF Guianas voldoet.

Esther Dielissen

Masterstage bij Stichting Peperpot en WWF Guianas

Pootafdruk van een Poema (Felis concolor) of Jaguar (Panthera onca), aangetroffen bij een recent veldbezoek. Er is nog weinig bekend over de zoog-dieren die in het gebied voorkomen en wij waren dan ook zeer aangenaam verrast met de vondst van deze ‘grote-katten’ sporen!

FOTO: LAURENS GOMES (WWF GUIANAS)

Page 16: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

16

Ik heb dit project tot nu toe ervaren als een unieke kans

om met veel verschillende interessante organisaties

samen te werken en ben steeds enthousiaster geworden

over het reservaat. Ook is het interessant om te zien hoe

in Suriname zaken weer net een beetje anders lopen

dan ik in Nederland gewend ben. Ik zie het elke keer

als een uitdaging om me hier zo subtiel en productief

mogelijk aan aan te passen zonder dat ik daarin mijn

authenticiteit verlies. Verder ben ik erg betrokken

geraakt en enthousiast geworden over het Peperpot

gebied. Dus ga naar Suriname en breng vooral eens

een bezoek, het liefst met de fiets en houten korjaal-

veerboot over de Surinamerivier!

Sporen in Peperpot FOTO LAURENS GOMES (WWF GUIANAS)

Een ritje door Peperpot. FOTO: LAURENS GOMES (WWF GUIANAS)

Workshopoverleg met van links naar rechts: Esther Dielissen, Sophie Ruysschaert (WWF Guianas), Gillerien Martosatiman (Stichting Peperpot Natuur Bos) en Erny Pinas (architect bij bureau Climatec).

FOTO: ILONKA SJAK SHIE (Stichting Peperpot Natuur Bos).

Page 17: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

17

InleidingNa het afronden van een masterstudie in ‘Beheer van

wouden en natuurgebieden’ aan de universiteit van

Gembloux in België, ging ik op zoek naar een baan. Het

is nogal lastig om een baan te vinden als je geen ervaring

hebt. Tijdens mijn zoektocht kwam ik een programma

tegen genaamd ‘Leonardo’. Dit programma biedt

afgestudeerden de mogelijkheid om een gesubsidieerde,

onbetaalde stage in een Europees land te lopen.

Ik wilde graag ervaring opdoen in een tropische

omgeving om mijn werkveld te verruimen (het is

belangrijk om meer pijlen op je boog te hebben).

Sommige mensen hadden gerapporteerd over hun goede

ervaringen in Frans-Guyana, dus begon ik mijn zoektocht

naar een bedrijf in dat gebied. In de toekomst wil ik een

baan zoeken in de milieubescherming en stage lopen in

een natuurreservaat zou daar goed bij kunnen helpen.

De website van de Stichting Trésor trok mijn aandacht en

het reservaat had mijn belangstelling dus solliciteerde ik

naar een stageplek in het reservaat.

Na een aantal gesprekken werden zowel mijn aanvraag

voor een stageplaats in het reservaat als mijn verzoek

om in aanmerking te mogen komen voor het Leonardo-

programma, gehonoreerd. De stage van drie maanden

omvatte het ontwikkelen van een nieuw vijfjarig

beheerplan voor het reservaat (2013 – 2017). Dit is het

tweede beheerplan; het eerste startte in 2008 en liep af

in december 2012.

21 januari 2013 was mijn eerste werkdag. Ik maakte

kennis met het team, dat bestaat uit de conservator

Olivier Fortune, de twee boswachters Jean François

Szpigel en Benoit Vilette, en Caroline Bedeau, die

verantwoordelijk is voor het in kaart brengen. De sfeer in

het team is heel goed en er was een hartelijk welkom.

Voordat ik aan de ontwikkeling van het nieuwe

beheerplan begon, heb ik eerst informatie over het

reservaat ingewonnen: zijn werkzaamheden en zijn

geschiedenis. Ook vergezelde ik het team verschillende

keren op hun tochten in het veld, omdat het belangrijk is

de omgeving te kennen waarin ik werk.

Het beheerplan

Deel 1

In het eerste deel van het beheerplan wordt het

Regionaal Natuurreservaat Trésor gepresenteerd.

Hiervoor is de presentatie van het reservaat in het vorige

beheerplan (2008-2012) geüpdatet. Een programma

genaamd ‘RAPPAM’ is gebruikt voor de diagnose van het

reservaat en er is informatie gebruikt voor het nieuwe

beheerplan.

In dit eerste deel wordt het reservaat in zijn

algemeenheid voorgesteld (dus zijn ligging, grenzen,

regels, geschiedenis en beheer). Daarna wordt het

reservaat voorgesteld door middel van zijn flora,

fauna en fysieke omgeving. Tenslotte worden de

sociale, economische en culturele ontwikkelingen kort

beschreven.

Marie Rusin

Beheerplan als stageopdracht

Marie Ruskin bij een boom met plankwortels. FOTO: PIPASI JEURISSEN

Page 18: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

18

Deze diagnose maakt het mogelijk om degene die met

Trésor moet werken, dichtbij of ver weg, kennis te laten

maken met het reservaat. Het helpt ook om erachter

te komen wat bekend is en wat niet, om zodoende te

kunnen beslissen in welke activiteiten energie moet

worden gestoken om tot goed beheer te komen.

Deel 2Het tweede deel van het beheerplan is een evaluatie van

het vorig plan (2008-2012). Hierbij is gebruik gemaakt

van het meetinstrument ‘Maripa-G’ om het beheer van

het reservaat tussen 2008 en 2012 te evalueren. Door

het gebruik van relevante indicatoren maakt Maripa-G

het mogelijk om toezicht te houden op de beschermde

gebieden van het Guyanaschild en die te evalueren. Er

zijn alleen indicatoren gebruikt die relevant zijn voor

het Trésor reservaat. Die indicatoren zijn geclassificeerd

in vijf analysegebieden en bestaan uit een cijfer en

een waarderingsschaal waarop van 1 tot 5 kan worden

gewaardeerd. Evaluatie van het eerste beheerplan is

belangrijk om het beheer van het reservaat te kunnen

vernieuwen en indien nodig zich te heroriënteren op de

activiteiten en doelen.

Deel 3Het derde en laatste deel presenteert de doelen van

het reservaat en alle activiteiten die voor de komende

vijf jaar staan gepland. Het beheerplan is gebaseerd op

drie punten uit het Regionale Natuurreservaat Trésor, te

weten:

reservaat

De punten zijn opgedeeld in een reeks langetermijn-

doelen om een situatie te bereiken of te behouden die

als optimaal wordt beschouwd. Deze zijn verdeeld in

doelstellingen die aan het eind van de vijf jaar die het

beheerplan duurt, moeten zijn bereikt. Tenslotte worden

verschillende werkzaamheden beschreven om die doelen

te bereiken.

Alle publicaties met betrekking tot het reservaat werden

opnieuw bekeken om rekening te kunnen houden met

de commentaren en aanbevelingen van mensen die met

Trésor hebben gewerkt. Daarna werden verschillende

teamvergaderingen belegd om overeenstemming te

bereiken over de doelen en acties voor de komende jaren

en om een tabel te ontwikkelen waarin een samenvatting

van de doelen en gekozen maatregelen is te zien.

ConclusieHet voornaamste project gedurende deze drie maanden

was het ontwikkelen van het beheerplan. Ik heb echter

ook aan andere missies deelgenomen, zoals verkenning

van het reservaat, bewakingsopdrachten in het veld en

optreden als gastvrouw.

Deze stage bij het team van het reservaat Trésor heeft

mij in staat gesteld bepaalde vaardigheden zoals

analytische vaardigheden, kennis over het tropische

milieu, teamwerk en het vermogen om te communiceren,

te verwerven en te verbeteren. Het heeft mij ook de

mogelijkheid geboden om ervaring op te doen in een

vriendelijke sfeer met gemotiveerde mensen.

Hierna hoop ik deze ervaring te kunnen gebruiken bij

het vinden van een interessante betrekking die direct

of indirect bijdraagt aan bescherming van het milieu.

Mijn ideale doel is in een reservaat of nationaal park te

werken.

FOTO’S: MARIE RUSIN

Foto boven: Met deze Lanspuntslang is het toch altijd even opletten tijdens tochten door het bos.Foto onder: Tijdens mijn stage verken ik het hele reservaaat.

Er gaat geen tocht door het bos voorbij of je doet nieuwe ontdekkingen

Page 19: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Wij zijn u hiervoor bijzonder erkentelijk.

Daarnaast willen wij in deze rubriek die personen,

organisaties en bedrijven noemen en hartelijk dank

zeggen voor de bijzondere giften en hulp die wij de

afgelopen maanden ontvingen, zoals het bestuur en de

vrijwilligers van de Utrechtse Biologen Vereniging voor

het verzorgen van de verzending van Trésor Nieuws. Ook

onze vertalers en onze webmaster Eric Augusteijn.

Verder het telerscollectief Ficus Forever, de Stichting

Kringloop Eemnes en Biohorma BV voor hun jaarlijkse

bijdragen.

Daarnaast doneerden ook bedrijven als Total Area BV,

Stichting Eduquaat, IVN afd. Weert e.o. en Prins Milieu

Consultancy, alsook de Stichting IUCN Nederland, die aan

haar sprekers op het Leaders for Nature Forum op 18

maart 2013 cadeaucertificaten Trésor heeft geschonken.

Een bijzondere donatie mochten we ook dit jaar

weer ontvangen van de heer M.H. van Dijk als CO2-

compensatie van zijn website voor 2013.

Zoals u weet is het entreegebouw in Frans-Guyana van

onze Stichting Trésor wederom door brand verwoest.

Voor de wederopbouw mochten wij ook al donaties van

uw kant ontvangen o.a. van de heer of mevrouw F.V.W.

Appels en de heer H. Piek.

Hartelijk dank daarvoor!!

Dan nog een willekeurige greep aan bijzondere donaties

die wij mochten ontvangen:

Mevrouw A. Kramer en de heer J. Persoon, de heer en

mevrouw Zwanenberg-Spiertz, mevrouw P.J.H. Pollen,

de heer en mevrouw F.R.F. van Rijswijk-Loot, mevrouw

T. E. F. Quax, mevrouw W. Biemond, mevrouw E.

Gommans en de heer F. Gielen, mevrouw M. J. Florschutz,

mevrouw C. Birnie, mevrouw T. Hesper, de heer of

mevrouw M.E. Wennink, de heer M. Huizinga, de heer

T. Hutter en mevrouw A. Hutter-Tie, de heer W. Kardux,

de heer en mevrouw Gout-Hebly, mevrouw Smijtink

en mevrouw de Savornin Lohman, mevrouw J. Simon-

Duttenhofer, mevrouw J. Schuurman, mevrouw A.J.

Dragt, mevrouw P. Frank, mevrouw P. M. Herremans, de

heer of mevrouw M.B. Berk, mevrouw A.I. van Dedem,

mevrouw C.C. Florschutz, mevrouw J.E. Albrecht en de

heer of mevrouw P. Albrecht, mevrouw T. Weststeijn, de

heer en mevrouw A. Roestenberg, de heer en mevrouw

J.A.J. Berk, de heer en mevrouw T.J. Bijlsma, de heer

en mevrouw W.M. Bouterse, de heer W. de Groot en

mevrouw C. van Roon, mevrouw L.M. van Kuilenburg,

de heer of mevrouw L.T.M. Hillegers, mevrouw M. van

Voorst, de heer of mevrouw J.M.H. Seuren en de heer en

mevrouw A.J.R. Risseeuw.

Ook zijn wij zeer verheugd dat steeds meer donateurs

hun auto en/of hun vliegreizen CO2-neutraal maken door

hun bijdrage aan het Trésor reservaat.

Dank u wel!

Naar aanleiding van het verschijnen van het vorige nummer van Trésor Nieuws (TN 37) mochten wij gelukkig weer veel blijken van steun van u ontvangen in de vorm van bijzondere initiatieven en/of donaties. Juist door deze bijdragen van trouwe donateurs wordt het werk van onze Stichting voor het behoud van regenwouden mogelijk gemaakt.

Trésor wenst Burgers’ Zoo van harte geluk met het bereiken van deze mijlpaal en met de doorge-maakte ontwikkeling. Wandelen in natuurgetrouw nagebouwde eco-systemen is een fantastische belev-enis. Loop in de Bush en waan je in ons eigen tropisch regenwoud. De inzet van de directie voor de bescherming van de natuur is groot en ligt op een breed vlak, zoals ook blijkt uit de ondersteuning die onze overkoepelende organisatie, de Federatie Internationale Natuur-bescherming, ontvangt. Daar zijn we heel blij mee.

Burgers’ Zoo 100 jaar!

Bezoek Burgers’ Zoo www.burgerszoo.nl

19

Page 20: Nummer 38 juni 2013 - Stichting Trésor · een presentatie, beide van de heer O. Tostain, besloten is een uniek savannegebied bij de stad Kourou, met aan het oppervlak komende granietsoorten

Vierkante meters adopterenU kunt één of meer vierkante meters Trésor ‘adopteren’ voor € 12,50 per m². U ontvangt daarvoor een certificaat en U draagt dan bij in de beheer- en onderhoudskosten van dat stukje Trésor. Ook is het heel eenvoudig om met behulp van internet bankieren regelmatig een bedrag naar Trésor te laten overschrijven. Laat u ons in dat geval wel even weten of u daar iedere keer een certificaat van wilt ontvangen?

Vierkante meters cadeau doenU kunt één of meer vierkante meters cadeau doen. Van deze mogelijkheid wordt veel gebruik gemaakt, b.v. door grootouders die voor een kleinkind een certificaat bestellen (of omgekeerd). Bedrijven en instellingen laten graag hun groene gezicht zien door certificaten cadeau te geven, in plaats van de obligate fles wijn, bij voorbeeld aan een gastspreker.

Automatische incassoU kunt het werk van onze stichting ook steunen door ons te machtigen periodiek een door u vast te stellen bedrag van uw rekening te incasseren. Een machtigingskaart kunt u per post aanvragen (Stichting Trésor, Postbus 80084, 3508 TB Utrecht) of per e-mail: [email protected]

Een project sponsorenU kunt als particulier of als bedrijf een project geheel of gedeeltelijk voor uw rekening nemen. Wij hebben een lijstje van projecten, waarvan de kosten variëren van enkele honderden tot honderdduizenden euro’s.

Maak uw bedrijf Vriend van TrésorU kunt het imago van uw bedrijf een groene uitstraling geven door sponsor van Trésor te worden. Van bedrijven die een substantiële schenking doen plaatsen wij het logo aan de voet van onze webpagina’s, met een link naar de website van uw bedrijf.

CO2 compenserenAls u een vliegreis maakt of op andere wijze veel CO2- uitstoot veroorzaakt, dan kunt u deze compenseren door bij te dragen aan het onderhoud en de uitbreiding van Trésor. Zie onze website voor details over het compenseren van CO2-uitstoot door vliegreizen en autokilometers (www.tresorrainforest.org/co2)

Periodieke schenkingAls u notarieel laat vastleggen dat u gedurende minstens 5 jaar een vast bedrag aan Trésor schenkt, dan betaalt u over dat bedrag geen inkomstenbelasting. Schenkt u periodiek € 120 of meer per jaar dan betaalt Trésor de notariskosten. Zie ook Trésor Nieuws 24.

Trésor in uw testamentTenslotte is ook het opnemen van Trésor in uw testament één van de manieren om ons te steunen. Dat kan door erfstelling of door het toekennen van een legaat. Laat het ons weten als u hierover meer wilt weten.

De oude nummers van Trésor Nieuws en meer informatie over deze manieren om Trésor te steunen vindt u op onze website, www.tresorrainforest.org onder het kopje ‘Financiën’. Natuurlijk kunt u altijd contact met ons opnemen door middel van een briefje naar Stichting Trésor, Postbus 80084, 3508 TB Utrecht, een e-mail naar [email protected] of een telefoontje naar 030-253 74 36.

[Faculteit BètawetenschappenBiologie]

20

Eric Augusteijn

Hoe kunt u Trésor steunen?