NR. 1 AUGUSTUS 2013 GEZOND OUDER WORDEN EN VITAAL...

GEZOND OUDER WORDEN EN VITAAL WERKEN

NR. 1 AUGUSTUS 2013

ONDERWĲSToenemende vervangingsvraag gevolg van vergrĳzing

ZORGVASTGOEDVeilige omgeving en slimme zorg op maat

TECHNOLOGIEInvesteer in IT oplossingen

featuring

DIT IS EEN BĲLAGE BĲ HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE INHOUD VAN DEZE BĲLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELĲKHEID

RENDEMENT HALEN UIT EEN DUURZAME LEEFSTĲL

“BIJ ONS STAAT DE MEDEWERKER OP NUMMER ÉÉN”

Hoppenbrouwers elektrotechniek bv winnaar ‘ElkeDagBeter Award’

Kom naar Udenhout voor een gratis seminar over duurzame inzetbaarheid

SCHRIJF NU IN VIA: WWW.HOPPENBROUWERSELEKTROTECHNIEK.NL - SCHRIJF NU IN VIA: WWW.HOPPENBROUWERSELEKTROTECHNIEK.NL - SCHRIJF NU IN VIA: WWW.HOPPENBROUWERSELEKTROTECHNIEK.NL -

GA NAAR DE MEDIAPLANET FACEBOOKPAGINA, DOE MEE AAN DE ACTIE EN MAAK KANS OP EEN

BEELDHORLOGE

FACEBOOK.NL/MEDIAPLANETNL

GA NAAR DE MEDIAPLANET

RENDEMENT HALEN UIT EEN DUURZAME LEEFSTĲL

“ICT KAN VEEL BETEKENEN VOOR DE ZORG”-Neelie Kroes

VOORWOORD

2 · AUGUSTUS 2013

Ondanks het feit dat we ouder worden, daalt het aantal ja-ren dat we zon-der chronische ziekten zijn.

Jan Willem Menkveld is Mana-ger Compensation & Benefits / HR Services bij Royal FrieslandCam-pina, hij geeft zijn visie.

“Hoewel we ouder worden, ne-men de complicaties van ou-der worden ook toe en daarmee worden de zorgkosten hoger. Ge-zonder oud worden is een geza-menlijke verantwoordelijkheid van de mensen zelf, de overheid én het bedrijfsleven. Het hoeft geen probleem te worden als er maar aandacht voor is. Er is een bewustwordingsproces nodig dat in relatie staat tot andere zaken zoals wonen en pensioen.”

Zelfstandig blijven wonen“Zorg kan decentraler geregeld worden. Mensen niet pamperen, maar wel toegang tot zorg ge-ven. Het vereist een andere ma-nier van bouwen, opdat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kun-nen blijven wonen. Dat gebeurt nu al, maar is nog te kleinscha-

lig. De pensioenfondsen kunnen hun reserves bijvoorbeeld gebrui-ken om te investeren in dergelijke bouw. Belangrijk is ook ervoor te zorgen dat mensen zo gezond mo-gelijk oud worden. Omdat we lan-ger door moeten werken én omdat zorgkosten in de toekomst toren-hoog stijgen.

Samen met Arbo en sociale partners Het bedrijfsleven pakt de bewust-wording én de uitvoering op door hun medewerkers programma’s te bieden betreffende duurzame inzetbaarheid. Duurzame inzet-baarheid gaat zeker niet alleen over functionele kennis, maar ze-ker ook over de fysieke kant: de gezondheid. Dergelijke program-ma’s staan of vallen met de eigen verantwoordelijkheid van de me-dewerkers, zij dienen zich te rea-liseren dat ze zelf hoofdrolspeler zijn in hun vitaliteit. Ik vind dat Nederland hierin op de goede weg is, maar er is gezien de snelheid van vergrijzing zeker nog veel te winnen. Duurzame inzetbaarheid neemt in alle cao’s een belangrij-ke plaats in en er ontstaan struc-turele programma’s voor. Wie nu niet inzet op duurzame inzetbaar-heid, kan er als organisatie zeker

van zijn dat het later zwaar wordt. Het is onze plicht als werkgevers om hier samen met Arbo mede-zeggenschap en sociale partners aan te werken.”

Niet vrijblijvend“Bij FrieslandCampina gebrui-ken we verschillende program-ma’s om duurzame inzetbaarheid vorm te geven. Onder de paraplu van Fit4Work2020 worden em-ployabilityprogramma’s versterkt en bij de opleidingen zijn nieu-we programma’s gekomen om de functionele kennis en kunde te vergroten en de uitstroom hier-van te voorkomen. Op fysiek ge-bied bieden we vraaggestuurde vitaliteitsprogramma’s waar we samen met andere partijen in-vulling aan geven. Wij faciliteren dat voor onze medewerkers. Deel-name is niet verplicht, maar het is ook niet vrijblijvend. Ook hier hebben medewerkers een grote eigen verantwoordelijkheid er-voor te zorgen dat ze fysiek in staat zijn en blijven hun werk te doen zoals dat is afgesproken.”

Gezamenlĳk verantwoordelĳk voor vitaliteit en gezondheid

We worden steeds ouder, CBS cijfers laten zien dat de levensverwachting nu bijna 79 is voor mannen en bijna 83 voor vrouwen. Toegenomen medische mogelijkheden en een betere gezondheidszorg hebben daarvoor gezorgd.

GEZOND OUDER WORDEN & VITAAL WERKEN

1E EDITIE, AUGUSTUS 2013

Head of Content & Design: Stella van der WerfDesigner: Imre Engbers

Managing Director: Marc Reineman

Project Manager: Jolien KoopmanProject Manager: Tarissa Boerrigter

Business Developer: Micky JongenBusiness Developer: Anko Steenbeek

Gedistribueerd:Het Financieele Dagblad, augustus 2013

Drukkerij: Drukkerĳ Noordholland

Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000

Fax: 020-7077099E-mail: [email protected]

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bĳlagen die zich richten op een specifiek

thema en de daarbĳ behorende doelgroep. Zo brengen wĳ lezer en adverteerder

dichter bĳ elkaar.

VOLG ONS OOK OP:

Dit is een bĳlage bĳ het Financieele Dagblad. De inhoud van deze bĳlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelĳkheid van het Financieele Dagblad.

Copyright Mediaplanet Publishing HouseVolledige of gedeeltelĳke verveelvoudiging, openbaarmaking of overname van deze publicatie is slechts toegestaan met toestemming van de uitgever, met bronvermelding: Mediaplanet Publishing House.

“Gezonder oud worden is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de mensen zelf, de overheid én het bedrijfsleven. Het hoeft geen probleem te worden als er maar aandacht voor is.”

Jan Willem MenkveldMANAGER COMPENSATION & BENEFITS/ HR SERVICES BĲ ROYAL FRIESLANDCAMPINA

TIP VAN DE REDACTIE

JAN WILLEM MENKVELD

[email protected]

@MediaplanetNLfacebook.com/MediaplanetNL

Een vitale toekomst; onze gezondheidszorg in 2040

Dit boek, geschreven door meer dan 30 toonaangevende deskundi-gen en wetenschappers, bevat een waaier van prikkelende essays over onze gezondheidszorg in 2040. Enkele onderwerpen: dementiezorg nieuwe stijl, de e-revolutie, de rol van mantelzorg, de noodzakelijke aanpassing van de opleidings- en beroepenstructuur en de ontwik-keling van nieuwe businessmodellen. Het is geen somber boek. De samenstellers schetsen een kleurrijk en visionair beeld van alle mogelijke ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Ze geven aan het slot van het boek ook hun eigen visie en komen tot drie mogelijke strategieën om de zorg vitaal te houden.

‘De kracht van het boek is dat het vragen rond langer leven, kwaliteit van leven, mantelzorg en individualisering verbindt met vragen over betaalbaarheid en de organisatie van de zorg’. – Ab Klink

Een vitale toekomst is een toegankelijk te lezen boek en is een must-read voor politici, beleidsmakers, leidinggevenden in de zorg en iedereen die op maatschappelijk of professioneel gebied iets te maken heeft met de gezondheidszorg.

Dit boek, geschreven door meer dan 30 toonaangevende deskundi-gen en wetenschappers, bevat een waaier van prikkelende essays over onze gezondheidszorg in 2040. Enkele onderwerpen: dementiezorg nieuwe stijl, de e-revolutie, de rol van mantelzorg, de noodzakelijke aanpassing van de opleidings- en beroepenstructuur en de ontwik-keling van nieuwe businessmodellen. Het is geen somber boek. De samenstellers schetsen een kleurrijk en visionair beeld van alle mogelijke ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Ze geven aan het slot van het boek ook hun eigen visie en komen tot drie mogelijke strategieën om de zorg vitaal te houden.

‘De kracht van het boek is dat het vragen rond langer leven, kwaliteit van leven, mantelzorg en individualisering verbindt met vragen over betaalbaarheid en de organisatie van de zorg’.

Een vitale toekomstmust-read voor politici, beleidsmakers, leidinggevenden in de zorg en iedereen die op maatschappelijk of professioneel gebied iets te

Bestellen? Ga naar www.reedbusinesseducation.nl

Een vitale toekomst; Onze gezondheidszorg in 2040Auteurs: D.J. Bakker, D. Post, J.J. Polder en M.J. Verkerk ISBN: 9789035234239Prijs € 49,50

Een vitale toekomst_157x131mm.indd 1 14/08/13 3:28 PM

Ding dong bij u aan huis!

Een warme maaltijd klaarmaken is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Ding dong biedt de uitkomst!

Ding dong, onze maaltijdservice aan huis, is bij uitstek een manier om er toch zeker van te zijn dat u dagelijks lekker en gezond blijft eten. Door te letten op variatie, gezondheid en een lekkere smaak zorgen we ervoor dat de maaltijd het hoogtepunt van de dag voor u wordt.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze servicedesk: 08800 31006.

maaltijden en meer

onderdeel van

De Stroom 5 [email protected] TG Hoogeveen 08800 31006

Rick van Workum (Voion)

over vitaliteit en duurzaamheid

in het onderwijs

P15

BETERE PRESTATIES DOOR PROACTIEVE BETROKKENHEID EN ZORG

Werk kan op twee manieren worden bekeken: als han-

delswaar en als een gift. Voorheen was werk meer als

een transactie: mensen komen naar werk, doen wat ze

is opgedragen en worden daarvoor betaald. Deze bena-

dering zou voldoen wanneer mensen op dezelfde wijze

zouden werken als machines of robots. In de realiteit ligt

dit anders. Mensen brengen een deel van zichzelf mee

naar hun werk in de vorm van creativiteit en samenwer-

king. Het is voor leiders belangrijk te erkennen dat werk

meer is dan een eenzijdig handelswaar. De mate waarin

werknemers hun talenten inzetten ten behoeve van de

organisatie wordt bepaald door hoe ze zich behandeld

voelen.

Door als werkgever proactieve betrokkenheid en zorg

te tonen aan je medewerkers, stimuleer je hen om hun

persoonlijke best te doen. Beste Werkgevers zijn zich

bewust van het belang om te investeren in de duurzame

inzetbaarheid van hun medewerkers. Deze organisaties

stellen hun medewerkers psychologisch, emotioneel en

fysiek in staat om hun persoonlijke best te geven. Zij

gaan verder dan het wettelijke minimum, door betrok-

kenheid en aandacht te tonen in de vorm van speci� eke

programma’s die proactief zorgdragen voor hun mede-

werkers op het gebied van werk-privé balans, persoon-

lijke crises en gezondheid.

Life-coaching, voedingsadvies, sport- abonnementen en

in-house services als stomerij en kinderopvang zijn nog

maar enkele voorbeelden. De medewerkers ervaren hier-

door een betere werk-privé balans en zijn gemotiveerd

én in staat om hun persoonlijke best te geven. Dit leidt

tot aantoonbaar hogere prestaties, minder ziekteverzuim

en verhoogde productiviteit. Hiermee helpen de Beste

Werkgevers om medewerkers, van alle leeftijden, vitaal

te laten werken.

Erik van Riet is CEO van Great Place to Work Nederland. GPTW helpt organisaties

wereldwijd in hun ontwikkeling naar een Great Workplace. Een Great Workplace is een

organisatie waarin medewerkers vertrouwen hebben in de mensen voor wie zij werken,

trots zijn op hun baan en plezier hebben met de mensen met wie zij samenwerken.

GPTW ondersteunt hen door middel van onderzoek, trainingen, workshops, publicaties

en de jaarlijkse lijst van Beste Werkgevers.

®

www.greatplacetowork.nl | [email protected] | 020 260 10 06

,,Tijdens een training met 40 werkzoekende vij� igplussers zijn we praktisch aan de slag gegaan rondom thema’s als competenties en salariseisen en hebben gekeken naar de persoon, de markt en de werkgever”, vertelt projectleider Hans van Haarst over ‘Vij� ig plus werkt’, een initiatief van ouderen-organisaties PCOB, Unie KBO en NOOM.

De 60-jarige Ragnhild Jens is al sinds 2004 op zoek naar een baan:,,ik heb veel vrijwilligers-werk gedaan, maar wil graag weer betaald aan de slag. Gebrek aan inkomen beperkt me steeds meer.” Zij deed mee met het pro-

ject ‘Maak werk van uzelf!’ , een initiatief van de PCOB en Unie KBO dat vij� ig plus vrouwen een duwtje in de richting van werk wil geven. ,,We willen hun zelfver-trouwen vergroten en stimuleren om vervolgstappen te zetten. Als een vrouw bijvoorbeeld al een jaar met het idee rondloopt om een eigen winkel beginnen, ze het morgen echt gaat doen”, vertelt projectleider Marlou Min. Jens is enthousiast: ,,Ik heb er veel ener-gie van gekregen en geef de hoop op een leuke baan dan ook zeker niet op!”

En dat het vinden van die leuke baan, ook als vij� igplusser, geen

utopie is, daar hee� Min gelukkig genoeg voorbeelden van. Toch merkt ze nog vaak dat werkgevers vooroordelen hebben over oudere werknemers. “Geheel onterecht.

Dat ze vaker ziek zijn bijvoor-beeld, klopt niet. Oudere vrou-wen hebben juist hun handen vrij. Kort verzuim komt onder die groep nauwelijks voor.” Ook hoe-

ven oudere werknemers niet per se te duur te zijn. ,,Dat verschilt sterk per sector en CAO. En als ze al duurder zijn, dan krijg je er wel veel ervaring voor terug.”

‘Vij� ig plus werkt’ richt zich naast begeleiding dan ook op het weg-nemen van belemmeringen op de arbeidsmarkt en positief be-invloeden van de beeldvorming rondom oudere werknemers. Van Haarst: ,,Werkgevers en maat-schappij moeten anders gaan kijken naar vij� igplussers als po-tentiële werknemers. Als we door moeten werken tot ons 67e, moe-ten we daar als samenleving echt in veranderen.”

www.vij� igpluswerkt.nl

www.maakwerkvanuzelf.nl

Bel of mail voor meer informatie over deze projecten met de PCOB, projectleider Sandrina Sangers: (038) 422 55 88 of [email protected].

Ouderenorganisaties zetten zich in voor werkzoekenden De werkloosheid is nog nooit zo hoog geweest en ouderen lijken achteraan in de rij van werkzoekenden te staan. Veel ziek, te duur, niet � exibel: behalve de economie werkt ook de beeldvorming rondom oudere werknemers niet echt mee. Om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken, zijn ouderenorganisaties twee arbeidsparticipatieprojecten gestart: ‘Vij� ig plus werkt’ en ‘Maak werk van uzelf!’.

,,We willen hun zelfvertrouwen vergroten en stimuleren om vervolgstappen te zetten”

INSPIRATIE

4 · AUGUSTUS 2013

Veel onderzoek naar Healthy AgeingNoord-Nederland staat bekend om zijn unieke samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheden. Zo’n 170 organisa-ties en bedrijven (vooral MKB) zijn bij het netwerk aangesloten. De be-nadering van Healthy Ageing is ge-richt op de totale levenscyclus met focus op preventie. De keuze voor preventie levert op termijn miljar-den euro’s besparing en vooral be-tere kwaliteit van leven.

Het Noorden heeft innovatieve projecten en veel kennis van rele-vante thema’s op dit terrein waaraan clustergewijs wordt gewerkt: Food & Nutrition, Life Sciences, Care & Cu-re, Medische Technologie en Healthy Lifestyle. Daarbij wordt intensief sa-mengewerkt met buitenlandse orga-nisaties en netwerken.

OnderzoeksprojectenGrote onderzoeksprojecten zijn de basis, zoals LifeLines en ERIBA. Life-Lines volgt gedurende dertig jaar 165.000 gezonde deelnemers uit drie generaties, om inzicht te krijgen in oorzaken van ziekte en gezondheid. Bij ERIBA wordt door internationa-

le topwetenschappers fundamen-teel onderzoek gedaan op celniveau naar aspecten van verouderingspro-cessen.

Slimme oplossingenHealthy Ageing is een thema dat we niet meer weg kunnen denken uit onze maatschappij. We worden met z’n allen steeds ouder en dat vraagt om nieuwe, slimme oplossingen om de kwaliteit van leven te verho-gen en de maatschappelijke lasten voor gezondheid te minimaliseren. Het gaat daarbij niet alleen over ou-deren en ziekte, maar vooral ook over gezond opgroeien en maat-schappelijke participatie.

MultidisciplinairMomenteel wordt veel onderzoek gedaan naar Healthy Ageing. Veel van het onderzoek is multidisci-plinair en gericht op preventie, on-dermeer rond leefstijl, bewegen en voeding.

“De levensverwachting neemt toe, maar het aantal gezonde levensjaren blijft hierbij achter. Daarmee stijgt de vraag naar zorg. De gevolgen

van die veroudering worden nu zichtbaar”, zegt prof. Cees van der Schans, lector aan de Hanzehoge-school Groningen.

In reclames zijn wel eens oude-ren te zien die nog lachen en vol-op in het leven staan. Maar dat geldt zéker niet voor alle ouderen, weet Van der Schans. “Ik denk dat vooral hoogopgeleide mensen met een relatief hoog inkomen zulke ‘Zwitserleven-ouderen’ zijn. Men-sen met een lagere opleiding en een lager inkomen hebben meer gezondheidsproblemen en een kortere levensverwachting. Veel gezondheidsproblemen hebben te maken met leefstijlaspecten, zo-als bewegen en voeding. Een groot probleem bij veel ouderen is on-dervoeding.”

InterventiesDe hoofdvragen in het onderzoek zijn: Wat kunnen mensen? Wat doen ze? Waarom doen ze dat? Hoe kunnen mensen gezond blijven? Van der Schans: “We onderzoeken bijvoorbeeld hoe actief mensen zijn en waarmee dat samenhangt,

bijvoorbeeld spierkracht en psy-chologische en sociale factoren. Met die gegevens ontwikkelen we interventies, zoals een trainings-programma voor tachtigplussers in verpleeghuizen. Voor sommigen bleek dat effectief, voor anderen echter niet. In vervolgonderzoek bestuderen we dan weer waar dat verschil in zit. ‘One size fits all’ be-staat niet.”

Het onderzoek is er vooral op ge-richt om mensen langer gezond te houden en de gevolgen van verou-dering en ziekte uit te stellen of te voorkomen. Dat draagt bij aan kos-tenbesparing in de zorg, verklaart Van der Schans. “Preventie is goed-koper dan behandelen. Maar het vraagt soms wel inspanning om ouderen te bereiken, bijvoorbeeld zelfstandig wonende ouderen in oude wijken. Je kunt dan proberen om via bijvoorbeeld een buurtver-eniging met mensen in contact te komen.”

Noord-Nederland is door de Europese Commissie aangewezen als voorbeeldregio op het gebied van Active & Healthy Ageing. Op het moment wordt er veel onderzoek gedaan naar gezond ouder worden. Prof. Cees van der Schans vertelt hierover.

CEES VAN DER SCHANSLector aan de Hanzehogeschool

Groningen

Het Centre of Expertise Healthy Ageing gaat in vier jaar (2013 - 2016) een netwerk opzetten van circa dertig zogenaamde innovatiewerk-plaatsen in Noord-Nederland. Het zijn proeftuinen waarin onderzoekers, docenten, studenten, bedrijven en zorgen welzijnsinstellingen gezamenlijk oplossingen vinden voor problemen die men in de zorg dagelijks tegenkomt, op het gebied van gezond opgroeien en gezond ouder worden.

De Hanzehogeschool Groningen is penvoerder van het Centre of Expertise Healthy Ageing en verantwoordelijk voor de centrale regie. De noordelijke hogescholen (Hanzehogeschool Groningen, Hoge-school Van Hall Larenstein, NHL Hogeschool en Stenden Hogeschool), UMC Groningen, Rijksuniversiteit Groningen en de noordelijke ROC’s werken nauw samen met circa vijftig bedrijven en zorgen welzijns-instellingen.

Stimuleert, versnelt en verbindt

DIT PROJECT WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HETEUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING, DOOR HET MINISTERIE VAN ECONOMISCH ZAKEN EN HET SAMENWERKINGSVERBAND NOORD-NEDERLAND (SNN)

Partners: Alfa-college, Brains On-Line, Bruisende medewerkers, Center of Expertise Healthy Ageing, Food Circle, FrieslandCampina, GameAcademy, Gemeente Assen, Gemeente Emmen, Gemeente Groningen, Gemeente Leeuwarden, Hanzehogeschool Groningen, Healthy Ageing Campus Netherlands, Hogeschool Van Hall Larenstein, IBM Healthcare Nederland, KvK Noord, De Leefstijl Academie, LIMIS, MKB Noord, MSD, Negotica Development Projects, NHL Hogeschool, Northern Drug Targeting & Delivery Cluster, N.V. NOM, Ordina, Organ Assist, Philips Consumer Lifestyle, PRA International, Provincie Drenthe, Provincie Friesland, Provincie Groningen, QPS, Rijksuniversiteit Groningen, Springboard, SPRINT, Stenden Hogeschool, Stichting Business Generator Groningen (SBGG), Stichting Triade, Syncom, Syntens, Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), Van Kasteel training & therapie, VitalinQ Lifestyle Support B.V., VNO NCW Noord, Water-bedrijf Groningen, Zorg Innovatie Forum (ZIF).

healthy ageing networknorthern netherl ands (hannn)

Het Healthy Ageing Network Noord-Nederland(HANNN) is een dynamisch platform voorbedrijven, kennisinstellingen en overheden dieals doel hebben kennis en kansen op het gebiedvan ziekte en gezondheid te verbinden. We wordenmet z’n allen steeds ouder en dat vraagt om nieuwe,slimme oplossingen om de kwaliteit van het levente vergroten en de maatschappelijke lasten voorgezondheid te minimaliseren. Hiermee stimuleerthet HANNN de economische ontwikkelingen vanNoord-Nederland.

www.hannn.eu

KEES VERMEER

[email protected]

AUGUSTUS 2013 · 5

Hoe kom je van fundamentele wetenschap tot toepassingen die nut hebben voor de samen-leving? Drie voorbeelden van manieren om deze stap te ma-ken.

Jan Sikkema van het Center for Innova-tion & Development van het UMC Gro-ningen legt verbindingen tussen de wetenschap en ‘de maatschappij’. “Wij stimuleren samenwerking tussen on-derzoekers en bedrijven”, legt hij uit. “Resultaten uit de wetenschap willen we toepassen en naar de praktijk bren-gen. Hier in het UMCG maar ook in an-dere ziekenhuizen. We willen bereiken dat onderzoekers in contact komen met mensen die de vindingen, zoals een nieuw medicijn of medische apparatuur, kunnen toepassen in de praktijk. In sa-menwerking met de campus organiseren wij onder andere seminars en informele borrels om mensen elkaar te laten ont-moeten.”

Als voorbeeld noemt Sikkema de ont-wikkeling van een stemprothese voor mensen die zijn geopereerd aan de keel. Zo’n prothese wordt nu ontwikkeld. “KNO-artsen hebben de randvoorwaar-den voor de prothese opgesteld en tech-nici zijn daarmee aan de slag gegaan. Zo wordt via onderzoek een oplossing be-dacht voor een vraag uit de praktijk.”

Betere organenVeel mensen staan op de wachtlijst voor bijvoorbeeld een nieuwe nier of lever. Maar er zijn veel te weinig organen be-schikbaar voor transplantatie. Aan dat probleem is iets te doen door de kwali-teit van de beschikbare organen te ver-beteren. “Dat kan met een pomp die zuurstof en voedingsstoffen door het or-gaan pompt”, zegt Melchior van Voorden van Organ Assist in Groningen. “Orga-nen van donoren worden meestal met ijs gekoeld. Maar ieder orgaan wordt slechter zonder zuurstof. Het pluspunt

BYLINE

[email protected]

Van wetenschap naar praktijk

van de pomp is niet alleen dat het or-gaan zuurstof krijgt, maar ook dat af-valstoffen er uit worden gehaald. Hoe eerder daarmee wordt begonnen, hoe be-ter de kwaliteit van het orgaan blijft.” Voorheen waren alleen organen bruik-baar die in goede conditie waren. Met de nieuwe technologie komen meer orga-nen beschikbaar, bijvoorbeeld van oude-re donoren. Van Voorden: “Met de pomp is de kwaliteit van het orgaan ook te me-ten. Zo zijn drie longen die aanvankelijk waren afgekeurd alsnog getransplan-teerd. Daarmee hebben we dus drie le-vens kunnen redden.”

Hoe ontstaan ziekten?Prof. Cisca Wijmenga (afd. Genetica, UMC Groningen) onderzoekt de mechanismen achter het ontstaan van chronische ziek-ten. “Dat doen we op het niveau van cel-len en moleculen. We zoeken ook naar mogelijkheden om iemands risico op een ziekte te voorspellen.” Wijmenga bestu-deert met name het ontstaan van coeli-akie, oftewel glutenallergie. “We doen mee aan onderzoek bij een groep kin-deren die risico lopen op coeliakie. We geven hen tijdens de periode van borst-voeding een heel klein beetje gluten. Met dit soort onderzoek proberen we erachter te komen of we mensen kunnen bescher-men tegen ziekten.”

Mensen moeten voor deze studies lang worden gevolgd, waarbij zo veel moge-lijk gegevens worden vastgelegd over hun gezondheid. Er zijn tegenwoordig veel gadgets waarmee mensen ook zelf hun gezondheid kunnen volgen en da-ta doorgeven. “Met regelmatige contro-les en het opslaan van gegevens kunnen we verbanden gaan leggen, bijvoorbeeld tussen ziekte en genetische aanleg”, zegt Wijmenga. “We hopen dat deze weten-schappelijk kennis leidt tot nieuwe be-handelingen en mogelijkheden voor preventie.”

Melchior van VoordenCEO ORGAN ASSIST

KEES VERMEER

[email protected]

Jan SikkemaDIRECTEUR BUSINESS DEVELOPMENT UMCG

Cisca WĳmengaPROFESSOR IN DE HUMANE GENETICA

MATCHMAKER BIJ UW BUSINESSCASEDe liberalisering, schaarste aan bancaire financiering en de intrede van nieuwe financiële partners hebben er toe geleid dat zorgondernemers anders moeten kijken naar strategische beleidskeuzes en de bijhorende financieringsstrategie voor het vastgoed. Daarnaast ontvangen financiers en beleggers op jaarbasis honderden businesscases die niet uniform zijn, kwalitatief te wensen overlaten en dikwijls niet passen bij hun beleggings- of financieringsprofiel. Hierdoor is de slagingskans van de businesscase beperkt. Dit resulteert in veel verspilde energie, tijd en geld voor alle stakeholders.

Om dit probleem op te lossen en tot een succesvolle businesscase te komen, heeft HEVO een gefaseerde procesaanpak ontwikkeld. In de eerste fase - Quickscanof Basisscan - wordt met de zorginstelling de haalbaarheid van de propositie beoordeeld. Tevens wordt gekeken bij welke financier of belegger de propositie qua profiel past. In de tweede fase worden met de zorginstelling en geselecteerde financiële partner(s) in een framework de basisuitgangspunten opgesteld voor de business case. In de laatste stap wordt de businesscase geschreven. Door deze gefaseerde procesaanpak wordt in een vroegtijdig stadium de slagingskans bepaald en doelgericht toegewerkt naar een succesvolle businesscase. Vraag en aanbod worden bij elkaar gebracht, omdat de expertise en behoefte van de financiële partner worden meegenomen bij de totstandkoming van de businesscase. Voor meer informatie: (073) 6 409 409 [email protected] www.hevo.nl @HEVO_actueel

HEVO biedt u: • Strategischvastgoed- enhuisvestingsadvies • Financieringsadvies • Projectmanagement • Risicodragend projectmanagement

Over HEVOHEVOisvastgoedspecialistenactiefophetgebiedvanhuisvestingsadviesenprojectmanagement.Omdatwijstaanvoordekwaliteitvanonswerk,kunnenwijmetonsuniekeconceptrisicodragendprojectmanagementhardegarantiesbiedenvoordeprijsenkwaliteitvanhuisvesting.HEVOcreëertoplossingenvoorcomplexehuisvestingsvraagstukkenvooropdrachtgeversinonderwijs,overheid,zorgenbedrijfsleven. www.vitaalzorgvast.nl

Succesvolle woonvormen worden gevonden

bij organisaties die een heldere visie hebben

uitgezet waarin de behoeften en de vraag

van de bewoner centraal staan.

De waarde van het vastgoed wordt ontleend

aan de mate van succes van de exploitatie.

Verzorgings- en verpleeghuizen krijgen het

karakter van een woongebouw waar zorg

op maat geleverd kan worden. Soms zijn

het gebouwen voor een specifieke doelgroep,

zoals voor dementerenden. Of het gaat om

een complex van woningen met een mix van

services en zorg.

Volgens Vitaal ZorgVast is er geen beste

woonzorgconcept. Vitaal ZorgVast heeft

daarom een aantal beproefde concepten.

Vitaal ZorgVast dé gespecialiseerde

ontwikkelaar van duurzaam zorgvastgoed.

INSPIRATIE

AUGUSTUS 2013 · 7

Voeding is een steeds be-langrijker aspect van de zorg. “Lekkere, gezonde en ver-antwoorde voeding draagt bij aan een beter welzijn en sneller herstel”, zegt Erik Wijnhof, commercieel direc-teur van Distrivers.

Bij oudere mensen verandert de smaak en de behoefte aan eten. Daar-om wordt steeds meer ingespeeld op persoonlijke wensen, voorkeuren en diëten van cliënten, vertelt Wijnhof.

“Met diëtisten zijn menucycli opge-steld, gericht op specifieke voedings-behoeften van cliënten. Dat gaat tot op persoonsniveau. De menucycli bieden voedingsadviezen die kun-nen bijdragen aan het voorkomen of remmen van bijvoorbeeld demen-tie, osteoporose, diabetes en hart- en vaatziekten.

Sociaal aspect Eten heeft ook sociale aspecten. “De kwaliteit van de voeding moet na-tuurlijk goed zijn, maar ook de am-

biance en de manier van uitserveren bepalen of iemand kan genieten. Die elementen worden steeds belangrij-ker. Goed en lekker eten bestaat voor de helft uit gastvrijheid, voor een kwart uit sfeer en voor een kwart uit het eten zelf.”

Wijnhof noemt verder als specifie-ke ontwikkelingen de reductie van het aantal E-nummers van zout in de maaltijden en meer aandacht voor duurzaamheid van voeding. “Bij de inkoop van voedingsmiddelen wordt hiermee rekening gehouden.”

Niet alleen in instellingen moeten mensen lekker kunnen eten, maar ook thuis. Veel thuiswonende oude-ren zijn eenzaam, weet Wijnhof. “Ook daar is meer aandacht voor. Er is bij-voorbeeld een apparaat dat maaltij-den optimaal verwarmt. Bovendien kan de chau�eur die de maaltijden af-levert, worden getraind om de thuis-situatie te bekijken. Bij problemen kan hij dan een zorginstelling in de buurt waarschuwen.”

Medewerkers zijn de mo-tor van elke organisatie en daarom is het belangrijk dat zij vitaal en veerkrach-tig zijn en blijven. Gezonde voeding op het werk kan daar veel aan bijdragen. Katrin Beersen is organisa-tieadviseur bij Enerjoy en vertelt hoe dat zit.

“De ‘kracht’ van goede voeding is nog niet overal bekend, hoewel het in de media gelukkig steeds meer aandacht krijgt. Wie met re-gelmaat de juiste producten eet, heeft de hele dag voldoende ener-gie, is dus productiever en kan zich beter concentreren. Dat laatste zorgt voor minder ongelukken op het werk.” Beersen stelt dat men-sen die overdag op het werk gezond en gevarieerd eten, ’s avonds ener-gie over hebben om te gaan spor-ten. “Daardoor slaapt men beter en wordt men fit en uitgerust wak-ker wat de algehele werksfeer ver-betert.” Goede voeding op de juiste tijd is dus belangrijk om productief, veilig en gezond te werken.

Langzaam proces“Mensen weten over het algemeen al best veel over voeding, maar toch bestaan er nog wat hardnekkige misverstanden over. Daarnaast hebben mensen vaak ingesleten eetgewoonten die niet zo gemak-kelijk te veranderen zijn. Dat vergt dan ook een slimme aanpak waar-door anders gaan eten leuk, stoer en sociaal gewenst wordt.” Or-ganisaties die investeren in een grondige aanpak van de voedings-gewoonten van hun medewerkers, verdienen de investering gemak-kelijk terug, al is dat niet gemak-kelijk meetbaar.” Bewustwording en verandering van eetgewoonten is een ‘stap voor stap’ proces waar-bij de e�ecten vaak pas op de lange termijn zichtbaar zijn. “Dit vergt creativiteit en een lange adem van de werkgever”, aldus Beersen.

Maak het leukEten is een gevoelig onderwerp. “Medewerkers tussen de 30 en 45 jaar staan het meest open voor een gezondere aanpak van voeding op het werk.” Beersen stelt dat er tal-loze manieren zijn om mensen positief te beïnvloeden: “Zorg als werkgever dat je gezond voedsel beschikbaar stelt en verleid je me-dewerkers om hier ook voor te kie-zen. Betrek ze, laat ze meedenken en organiseer leuke activiteiten om draagvlak te creëren.”

GEZOND ETEN OP HET WERK

NIEUWS

Katrin BeersenOrganisatieadviseur

bĳ Enerjoy

JE HELE LEVEN WERKEN AAN GEZONDHEID

Veel aanstaande moeders leven al ge-zond tijdens hun zwangerschap. Er wordt vanuit de wetenschap steeds meer bekend over de relatie tussen voeding, gezondheid en oud worden. Maar toch is de wetenschappelijke kennis voor veel mensen niet door-slaggevend voor hun leefstijl, weet Cohen. “Het gaat veel meer om ge-woontes die mensen meenemen van-uit hun jeugd en opvoeding. Als je bijvoorbeeld altijd zoetigheid krijgt als traktatie op feestjes en verjaarda-gen, dan leg je onbewust een verband tussen ‘zoet’ en ‘leuk’. Het is erg moei-lijk om dat later in je leven weer af te le-ren.”

De verantwoordelijkheid voor een gezonde leefstijl van kinderen ligt niet alleen bij de ouders, benadrukt Cohen. “Want hoe vaak kun je ‘nee’ tegen je

kind zeggen in een omgeving waar veel snoep en ongezond eten is? Het gaat er om dat we als samen-leving gezond worden. Wij willen partijen en organisaties stimule-ren om daar samen met ons aan te werken. Samenwerking met bij-voorbeeld scholen en bedrijven is de enige manier om iets te berei-ken.”

SchoolkantinesZo wordt al een aantal jaren ge-werkt aan gezonde kantines op scholen. Cohen ziet daarin al veel verbetering. “Diëtisten van de Schoolkantinebrigade bezoeken heel actief scholen in het voortge-zet onderwijs en MBO. Zij gaan in gesprek met het schoolbestuur en kantinebeheerders en geven advie-

zen voor verbetering. Dat gaat tot op het niveau van een mueslireep.”

Aanbieders van het eten op scho-len gaan zich inspannen voor een ge-zonder aanbod van minimaal 75% basisproducten (zoals fruit, brood-jes en salades) en maximaal 25% an-dere basisvoedingsmiddelen (snoep, snacks). Dit zijn wel processen die tijd vragen, zegt Cohen. “Je moet rekening houden met de doelgroep. Het werkt niet om radicaal het roer om te gooi-en, dan haken mensen af. Het is beter om geleidelijk te werken aan verande-ring.”

Ook andere partijen hebben in-vloed op het eetgedrag van kinderen. Samen met een grote supermarktke-ten is een boek gemaakt voor ouders die hun kind bij een feestje een lekkere en verantwoorde traktatie willen laten

uitdelen. “Zo werken we samen met tientallen partners”, aldus Cohen. “Op deze manier zijn we goed op weg naar een gezondere samenleving.”

MVOVoor bedrijven is het uiteraard van groot belang dat de medewerkers ge-zond blijven. Mede in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Onder-nemen letten steeds meer bedrijven op de gezondheid van hun personeel. Niet alleen met in house fitnessfaci-liteiten, maar ook met voedingsad-viezen door diëtisten. “Dat gaat tot op individueel niveau”, zegt Cohen. “En in het kantineaanbod maken we de ge-zonde keuze steeds makkelijker.”

Werken aan gezond oud worden begint al heel vroeg in het leven. “Feitelijk al voor de geboorte. De moeder kan al tijdens de zwangerschap werken aan de gezondheid van haar kind”, stelt Felix Cohen, directeur van het Voedingscentrum in Den Haag.

Verantwoord koken voor ouderen KEES VERMEER

[email protected]

CORRY DAALHOF

[email protected] KEES VERMEER

[email protected]

INSPIRATIE

Mensen die risico lopen op trom-bose, wordt geadviseerd om me-dicijnen (bloedverdunners) te gaan gebruiken. Zij moeten dan regelmatig hun bloed laten prik-ken. Voor sommige patiënten is dat een belemmering.

Dirk Hoogers heeft een bedrijf in IT-management. Hij behoort tot de risicogroep voor trombose en startte zo’n drie jaar geleden met medicatie. Maar voor hem wa-ren die prikafspraken erg lastig. “Je moet daar naartoe en dat kost tijd. Bovendien krijg je daar pas te horen wanneer je weer moet ko-men. Ik moest mijn agenda ruim vooraf opgeven. Dat is een grote inbreuk in je gevoel van eigen-waarde en zelfredzaamheid.”

Leo Klinkers loopt eveneens ri-sico op trombose en gebruikt de medicijnen sinds een jaar. Hij heeft een bestuurskundig ad-viesbureau, woont en werkt in Suriname en vliegt momenteel regelmatig voor zijn werk naar Europa. Leo ervaarde eveneens beperkingen door de regelmatige prikafspraken. “Je moet dan naar een prikpost in de buurt, waar je soms wel een uur in de wachtka-mer zit voor iets wat vijf minuten duurt. Dat is tijd waarin je niet kunt werken.”

Erg blij meeDirk en Leo hoorden over de mo-gelijkheid om zelf te prikken en de bloedwaarde te meten. Dat doen zij nu sinds enige tijd. Zij ge-ven de gemeten waarde door via de computer of sms en krijgen daarop van de trombosedienst te horen of het nog goed gaat met hun medicijnen. Dirk en Leo zijn hier erg blij mee. Dirk: “Ik heb nu mijn vrijheid weer terug. Ik heb de spullen om te prikken en die kan ik overal mee naar toe ne-men. Ik geef een keer per maand de meetwaarde door. Ik hoef niet meer op afspraak te komen, ter-wijl ik op afstand wel goed in de gaten word gehouden.”

Ook Leo ervaart geen belemme-ring meer. Hij vertelt dat hij nu nog alleen een tasje met meet-spullen en internet nodig heeft. “Je krijgt wel een kort leerpro-gramma, om te leren prikken en meten en die waarde door te ge-ven. Daarna ben je als patiënt weer volledig vrij. Voor iemand met een druk bestaan als ik, is dat erg belangrijk.”

8 · AUGUSTUS 2013

WIST JE DAT?

Wat betekent ICT voor de zorg?ICT kan veel betekenen voor de zorg. Helaas zijn ICT-systemen nog te wei-nig op elkaar afgestemd, vertelt Neelie Kroes, Euro-pees Commissaris belast met de portefeuille Digita-le agenda.

ICT heeft de zorg al sterk veran-derd. Maar de implementatie van IT-oplossingen blijft in de zorg-sector sterk achter bij andere sec-toren, vertelt mevrouw Kroes. “Mogelijkheden met eHealth wor-den volop geïntroduceerd, maar zorgautoriteiten en ziekenhui-zen negeren nieuwe toepassingen

maar al te vaak. Als gezondheidssys-temen beter met elkaar zouden com-municeren, ook op Europees niveau, zouden de voordelen nog sterk toene-men.”

Online servicesKroes noemt betere kwaliteit van zorg als grootste voordeel voor pati-enten. “Bijvoorbeeld met online ser-vices kun je ook zorg krijgen als je op een afgelegen plek woont. Patiënten hoeven niet meer iedere keer voor een afspraak naar de dokter te reizen. De arts kan patiënten ook beter in de gaten houden, omdat die hun ge-gevens altijd online kan raadplegen. Voor artsen, organisaties en instel-

Noord-Nederland is door de Europese Commissie aangewezen als voorbeeldregio op het gebied van Active & Healthy Ageing. Op het moment wordt er veel onderzoek gedaan naar gezond ouder worden. Prof. Cees van der Schans vertelt hierover.

‘VRIJHEID TERUG DOOR ZELF TE PRIKKEN’

Sinds 2006 zet De Nationale Trombose Dienst (NTD) zich in voor de emancipatie van de antistollingsgebruiker. Inmiddels is de NTD de grootste aanbieder van trombose zelfzorg en is zij 100en keer beoordeeld, en met een 9.2 de meest en best gewaardeerde trombosedienst van Nederland (zie www.zorgkaartnederland.nl). En dat is nog maar het begin. Stap twee is het implementeren van zelfzorg bij andere aandoeningen. Zelfzorgers boeken immers betere resultaten dan niet-zelfzorgers.

Patiënten hebben er vaak nog nooit van gehoordDe cliënten van de NTD brengen zelfzorg dagelijks succesvol in de praktijk. Maar er zijn nog genoeg mensen die niets afweten van het bestaan van trombose zelfzorg en die daarom niet profiteren van de voordelen. Als deze mensen een online cursus volgen, in het bezit worden gesteld van meetapparatuur en een beveiligde, persoonlijke website dan kunnen zij uitstekend zelf de stollingswaarde van het bloed bepalen. Het is gebleken dat trombosezelfzorgpatiënten, met ondersteuning van de NTD, beter ingesteld zijn dan mensen die voor de controles afhankelijk zijn van de trombosedienst.

Zelfzorg leidt tot halvering complicaties Het feit dat zelfzorgers betere resultaten boeken dan niet-zelfzorgers is geen verrassing voor de NTD. Talloze nationale en internationale studies hebben het bewijs geleverd: zelfzorgers zorgen beter voor zichzelf dan niet-zelfzorgers. Ze zijn immers

getraind, verantwoordelijk en betrokken. En de resultaten daarvan voor de patiënt zijn spectaculair: trombose zelfzorg leidt tot halvering van het aantal trombotische complicaties, ruim 10% vermindering van het aantal bloedingscomplicaties en bijna 20% minder stollingsgerelateerd overlijden vergeleken met gewone trombosezorg.

Minder zorggebruik door gezondheidswinst Met volle overtuiging werkt de NTD verder aan de ontwikkeling van zelfzorg. Als landelijke trombosedienst, die zich volledig heeft gespecialiseerd in zelfzorg, bereidt de NTD trombosezelfzorgpatiënten voor op het zelfstandig uitvoeren van controle van onder andere de bloeddruk, glucose, cholesterol, het meten van pijn en het bijhouden van het gewicht. Hierdoor worden zij steeds onafhankelijker van zorg en zorgverleners en krijgen zij steeds meer controle over hun gezondheid of aandoening. Deze gezondheidswinst vertaalt zich naar minder zorggebruik.

Trombose zelfzorg van De Nationale Trombose Dienst wordt vanuit de basisverzekering door alle zorgverzekeraars volledig vergoed.

Voor vragen over (trombose) zelfzorg of aanmelding, ga naar www.ntd.nl of www.trombosezelfzorg.nl.

Zelfzorgers boeken betere resultaten dan niet-zelfzorgers

Nederland heeft met haar unieke netwerk van re-gionale trombosedien-sten kwalitatief de beste trombosezorg van de we-reld. Door intensieve be-geleiding voor mensen die bloedverdunners ge-bruiken worden de geva-ren van trombose, zoals hartinfarcten, beroertes en longembolieën tegen-gehouden. Ook blijven de risico’s van de bloedver-dunners, namelijk bloe-dingen, beperkt.

De trombosezorg in Neder-land is goed geregeld, maar daar moet je als bloedverdunnerge-bruiker wel iets voor over heb-ben. Om de stollingswaarde van het bloed te controleren laten ca. 400.000 mensen zich twee-wekelijks prikken bij een prik-post van de trombosedienst. Dat kost veel tijd, is belastend en be-perkt de bewegingsvrijheid. Ook zijn blauwe plekken, wachten in de wachtkamer, heisa op va-kantie en werkverzuim belang-rijke nadelen. Sinds vele jaren is het mogelijk dat de gebrui-ker van bloedverdunners zelf de stolling meet, zogenaamde trombose zelfzorg. Niet alleen is wetenschappelijk bewezen dat trombose zelfzorg beter is voor de cliënt in zorgkwaliteit, ook is duidelijk dat trombose zelf-zorg de maatschappij en onder-nemend Nederland tientallen miljoenen oplevert of bespaart. Omdat 1-2% van alle werkne-mers regelmatig voor bloedcon-trole naar de trombosedienst moeten, gaat jaarlijks voor de BV Nederland een bedrag van tussen de 30 en 210 miljoen Eu-ro aan arbeidsuren verloren. Een gigantisch bedrag dat voor het overgrote deel onnodig wordt vernietigd. Allemaal effecten die direct voelbaar en meetbaar zijn.

MICHELLE VAN DEN BRINK

[email protected]

Als een bloedstolseltje een bloedvat blokkeert, wordt dat trombose genoemd. Dat is gevaarlijk, want het kan

leiden tot bijvoorbeeld een hartinfarct of beroerte.

KEES VERMEER

[email protected]

NEELIE KROESEuropees Commissaris

AUGUSTUS 2013 · 9

Wat betekent ICT voor de zorg?

Trainen in virtuele operatiekamerEen virtuele operatieka-mer is in ontwikkeling. Chirurgen kunnen daar veilig nieuwe technieken oefenen.

Dr. Christiaan Hoff is chirurg in het Medisch Centrum Leeu-warden en verbonden aan LIMIS - Institute for Healthcare Inno-vations & Training. De afgelopen jaren heeft hij een aantal inno-vatieve projecten opgezet rond minimaal invasieve chirurgie, ook wel ‘knoopsgat-chirurgie’ of ‘kijkoperatie’ genoemd. De chi-rurg opereert daarbij niet via een grote snee in de huid, maar via kleine gaatjes. Met name voor ou-deren heeft dit voordelen, want zij zijn kwetsbaarder dan jongere patiënten. Met een kijkoperatie is er geen grote operatiewond en het herstel na de operatie gaat snel-ler. “Vroeger was het vrijwel on-denkbaar dat een tachtig-plusser nog werd geopereerd”, zegt Hoff. “Nu gebeurt dat veel vaker, bij-voorbeeld met een kijkoperatie in de darmen.”

LeercurveVoor minimaal invasieve chirur-gie is speciale apparatuur nodig. Hiermee leren werken duurt een tijdje. Chirurgen hebben er goede

training voor nodig, legt Hoff uit. “Daarom zijn het afgelopen de-cennium speciale trainingen op-gezet. Maar er komen regelmatig nieuwe instrumenten bij. Ook die hebben weer een leercurve, voor zowel chirurgen als verpleegkun-digen en operatie-assistenten. Vanuit de leverancier van appa-ratuur worden wel trainingen en coaching gegeven, maar daarmee bereik je niet al het personeel.”

De ambitie is nu om breder met de trainingen aan de slag te gaan, met steun van de overheid en het bedrijfsleven. Dat gebeurt met de ontwikkeling van een vir-tuele operatiekamer (één van de innovaties van LIMIS). Hoff legt uit: “Dat is een volledig ingerich-te virtuele operatieruimte waar-in je naar de apparatuur toe kunt lopen. De virtuele instrumenten hebben alle mogelijkheden die de echte apparatuur ook heeft. In de virtuele ruimte kun je problemen simuleren en leren hoe je die kunt oplossen. Het is een goede manier om op speelse wijze de operatie-techniek te trainen.”

VoordelenZo wordt in de gezondheidszorg steeds meer de kracht ontdekt van serious gaming en simula-tie. ICT speelt een belangrijke

rol in het verbeteren van de effi-ciëntie en effectiviteit van trai-ningsprogramma’s. Dit heeft veel voordelen, vertelt Hoff. “Je kunt je voorstellen dat het tot schade bij patiënten kan leiden als een chirurg apparatuur niet goed in-stelt, een techniek niet goed on-der de knie heeft of problemen niet adequaat kan oplossen. Maar met virtuele simulatie oefent de chirurg niet op een patiënt en kan dus geen schade aanrichten. De oefening kan zo vaak worden ge-daan als nodig is. Het programma houdt de score bij en laat zien wie een bepaalde training al heeft ge-daan. Bovendien geeft de virtuele ruimte informatie over de inrich-ting van de operatiekamer en de ergonomie.

De virtuele operatiekamer is al een aantal jaren in ontwikkeling. “Het geheel is nog niet compleet, maar we kunnen al een paar sce-nario’s draaien”, laat Hoff weten. “We gaan dit de komende tijd ver-der ontwikkelen. Zo’n virtuele oe-fenruimte draagt enorm bij aan het creëren van een veilige zorg-omgeving.”

KEES VERMEER

[email protected]

lingen bieden ICT-oplossingen meer efficiëntie en beter gebruik van inno-vaties.”

PersoonlijkerOnderzoek op het gebied van ICT ge-beurt volop. Kroes noemt als voorbeeld het onderzoek naar sensoren, meestal in combinatie met een smartphone-applicatie, die iemands gezondheid kan monitoren en kan adviseren over inname van medicatie of over leef-wijze. “Dat maakt gezondheidszorg steeds persoonlijker. Een andere ont-wikkeling is het gebruik van clouds om gegevens op te slaan. Daarmee heb je als zorgprofessional altijd en overal toegang tot de informatie.”

ToekomstICT zal de gezondheidszorg de ko-mende jaren verder veranderen, denkt Kroes. “Artsen zullen in de toekomst niet alleen medicijnen voorschrijven, maar ook applica-ties om de gezondheid te volgen en adviezen te geven. En mis-schien ontstaat er wel een omge-ving waarin gegevens over onze gezondheid automatisch worden doorgegeven aan een arts. Dat ver-eist wel een doelmatig en super-snel netwerk en één levendige en competitieve markt in Europa.”

Hoe gaat u om met vergrijzing, gebrek aan arbeidskrachten, bevolkingskrimp? Hoe realiseert u efficiëntere zorg, meer eigen

regie voor uw klanten én uw professionals?

Voor een moderne zorgaanbieder is ICT een noodzakelijk hulpmiddel. Maar een succesvolle toepassing kan niet zonder draagvlak, een andere professionele kijk en aangepaste werkprocessen.

NijFinster ontwikkelt en implementeert zorg-op-afstand diensten. We zijn praktisch, nuchter en ervaren. De innovatie zit niet in (eindeloze mogelijkheden van) de techniek, maar in de implementatie, toepassing en blijvende verandering in uw organisatie.

NijFinster …. de innovatie voorbij.

Meer weten? www.nijfinster.nl

E-coaching programma OvergewichtEen van de innovati es is een volledig online E-coaching programma voor mensen met overgewicht en obesitas. Via internet en na een uitgebreide intakelijst krijg je persoon-lijke begeleiding om een gezonde leefsti jl te bereiken en te behouden. Het is een slimme combinati e van beter eten, bewegen en vooral gedragsverandering. Het programma begeleidt grote aantallen mensen tegen beperkte kosten.

Innovati es voor de Operati ekamerLIMIS ontwikkelt ook nieuwe concepten, methoden en trainingstools t.b.v. de ope-rati ekamer. Voorbeelden hiervan zijn de Virtuele Operati ekamer als trainingsplatf orm voor de apparatuur en de ‘Operati ekamer van de toekomst’, waarbij wordt bekeken hoe chirurgen effi ciënter geschoold kunnen worden met korte instructi evideoclips.

www.limis.org

LIMIS ontwikkelt innovati es voor de gezondheidszorgLIMIS staat voor innovati e. LIMIS – Insti tute for Healthcare Innovati ons & Training – is inmiddels uitgegroeid tot een professionele ontwikkelaar van innovati eve concepten voor de gezondheidszorg.

LIMIS wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, Provincie Fryslân, Gemeente Leeuwarden en diverse cofi nanciers. LIMIS werkt samen met partners, waaronder HANNN, UMCG, NHL en Universiteit Twente.

KEES VERMEER

[email protected]

Villa Hooghe HeideDe Strang 1, 3823 GL Amersfoort

Tineke van Groeningen, franchisenemer en voormalig teamleider en verpleegkundige

‘Ik weet uit eigen ervaring dat snelle service voor een manager essentieel is. Kies daarom voor HappyNurse’

HappyNurse | [email protected]

Als u

snel niet snel

genoeg vindt.Kies daarom voor HappyNurse!

happynurse.nl

Verschuivingen van deze structurele aard leiden aan de ene kant tot personele overschotten, maar aan de andere kant tot tekorten. Massaontslagen zijn misschien onafwendbaar, maar allerminst wenselijk. Het laatste wat we willen is dat mensen gedesillusioneerd de sector verlaten, want we hebben meer mensen nodig, niet minder. Meer dan ooit hebben we daarom flexibiliteit nodig. Ruimte om mee te bewegen op de stromingen van de sector. We zullen zorgprofessionals moeten (om)scholen.

“Zorginstellingen hebben in de afgelopen jaren hun personeelsbestand al flink geflexibiliseerd,” aldus Marijke J. Horstink, oprichter en directeur van HappyNurse. “Menige instelling heeft een eigen flexpool. Het aangekondigde verbod op de 0-urencontracten vormt nu een bedreiging voor deze flexpools. Bovendien brengen de flexpools de nodige risico’s met zich mee. Onder druk van economische omstandigheden zouden de medewerkers uit de flexpools aanspraak kunnen maken op opgebouwde rechten en arbeidsrelaties forceren. En daarmee staan instellingen voor een groot probleem. De zorg heeft daarom professionele partners nodig. HappyNurse kan die professionele partner zijn. Als uitzendbureau en ABU-lid met een uitgekristalliseerde CAO staan wij garant voor risicobeheersing en échte flexibiliteit voor onze partners.”

HappyNurse biedt haar klanten flexibiliteit, maar ook haar zorgprofessionals. De ver-zorgenden en verpleegkundigen van Happy Nurse kiezen heel bewust voor afwis seling en regie over eigen agenda. En om ook aan toekomstige vraag naar zorgpersoneel te kunnen voldoen, investeert HappyNurse in hoog opgeleide en gemotiveerde verpleeg-kundigen uit onder meer Spanje. HappyNurse

begeleidt hen om in Nederland een bestaan op te bouwen. Goed voor hen maar ook goed voor de zorg.

Onze franchiseformule biedt een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van andere uitzendbureaus. Wij komen allemaal uit de zorg en kennen de zorg van binnenuit. Onze selectie van zorgprofessionals is daarom uitstekend, want wij weten wat de beste van de middelmatige onderscheidt. Onze ondernemers bieden niet alleen kennis en ervaring, maar zijn bevlogen zorgprofessionals en oprecht betrokken bij onze klanten. De continuïteit die wij kunnen bieden en onze 24x7 serviceniveau is daardoor zeer hoog.

Meer informatie?Ga naar happynurse.nl voor de vestiging bij u in de buurt. Of mail naar: [email protected]

In de thuiszorg dreigen massale ontslagen door onzekerheid over contractering door gemeenten die een groot deel van de thuiszorgdiensten uit de AWBZ-zorg in de WMO overnemen. Die ontslagen staan op gespannen voet met het sterk groeiende aantal ouderen thuis met zorgen begeleidingsbehoefte. Ook de curatieve zorg verandert structureel door verdere specialisatie en samenwerkingsverbanden tussen instellingen. De overheid doet er verder alles aan om de zorguitgaven, in 2013 € 90 miljard, op verantwoord niveau te houden. De verzorging van de wieg tot het graf is niet meer vanzelfsprekend, het basispakket wordt kleiner, burgers worden meer en meer verantwoordelijk voor eigen welzijn. Dit alles betekent een verandering in de vraag naar zorg.

Meer dan ooit flexibiliteit nodig

- Marijke Horstink, oprichter HappyNurse

AUGUSTUS 2013 · 11

EXPERTPANEL

De (woon)zorgwereld verandert in hoog tempo. De vergoedingssystema-tiek vanuit de overheid wijzigt en zorg-behoevenden gaan meer zelf betalen. Door toegenomen welvaart en betere gezondheidszorg worden we steeds ouder én blijven we langer vitaal. Deze en vele andere ontwikkelingen leiden tot een veranderende behoefte aan zorgvastgoed.

In de komende jaren verdrievoudigt het aantal 65-plussers en verdubbelt het aantal 80-plus-sers. Men wil de oude dag zo actief mogelijk doorbrengen tussen gelijkgestemden. Het vastgoed, de zorg en de dienstverlening moe-ten hierop aansluiten. Marktwerking en het scheiden van wonen en zorg dragen bij aan het vergroten van de keuzevrijheid van de cli-ent. Doordat zorgbehoevenden steeds meer zelf moeten gaan betalen, ontstaan nieuwe (woon)zorgconcepten in het hogere, midden- én lage-re segment.

Van aanbod- naar vraaggestuurd vastgoedGoede zorg is in principe overal te organiseren. De cliënt gaat kiezen op basis van de kwaliteit

van de huisvesting, locatie en betaalbaarheid. Er ontstaat een omslag van aanbod- naar vraag-gestuurd denken. Hét zorgvastgoed bestaat niet meer en nieuwe aanbieders komen met ander vastgoed(concepten) dan de traditionele aanbieders. Deze laatsten zullen hun vastgoed-strategie moeten aanpassen anders wordt hun ‘verouderde vastgoed’ onverhuurbaar. De klant bepaalt de behoefte en het budget dat hij ter be-schikking heeft voor huisvesting en zorg. Hier-op aansluitend worden zorgvastgoed en een zorgconcept gezocht.

Bestaand zorgvastgoed geschikt?De nieuwe behoefte leidt tot een andere vraag naar vastgoed. Een deel van de toekomstige be-hoefte is in te vullen met de huidige vastgoed-portefeuille. Bestaand vastgoed is technisch of financieel niet altijd geschikt voor de nieuwe vraag, waardoor leegstand dreigt. Niet iedereen heeft dezelfde portemonnee. Een enigszins ver-ouderde woning van 40 m² wordt bij een lagere huurprijs wellicht wél verhuurd. De woonzorg-organisatie moet dan wel bereid zijn om dit te accepteren en de a�oeking op de boekwaarde te nemen. De vraag is of woonzorgorganisaties en woningcorporaties dit financieel kunnen dragen. De financiële situatie van de zorgsec-

tor als geheel is de laatste jaren sterk verbeterd, maar op instellingsniveau zijn er grote ver-schillen.

Maatschappelijke ondernemers gevraagdVerantwoord ondernemerschap is een voorwaar-de voor succes in de zorg. De klant moet daarbij niet uit het oog worden verloren. Op welke klant-groep gaan woonzorgorganisaties zich richten en op welke juist niet? Welke eisen en wensen stel-len zij aan de dienstverlening en het vastgoed? Veel nieuwe partijen treden toe tot de markt en bepalen een focus.

Om in te kunnen spelen op de vele kansen zijn heldere keuzes dan ook noodzakelijk. Het vast-goedmanagement moet worden geprofessionali-seerd. Zicht op goed en slecht presterende locaties en zorgsectoren, een sluitende business case voor investeringen en onderscheidend vermogen zijn essentieel voor een gezonde zorgen vastgoedex-ploitatie. Een goede portefeuillestrategie is daar-bij eens te meer noodzakelijk om de transitie veilig te overleven. Als woonzorgorganisaties niet oppassen, worden ze opgeslokt door een onder-nemende concurrent. Alleen op basis van helder inzicht en een duidelijke focus ontstaat een posi-tieve, maatschappelijke business case!

De zorg van nu is niet meer te ver-gelijken met die van vroeger. Met de invoering van de prestatiebe-kostiging is het speelveld ver-anderd en het risicoprofiel van zorgaanbieders vergroot. Oude-ren moeten langer thuis wonen of huur bij zorg gaan betalen.

De AWBZ is naar de gemeentes overgehe-veld, tegelijkertijd komen er meer commer-ciële aanbieders in de markt. De traditionele ‘bejaardenhuizen’ maken langzaam plaats voor andere woonvormen. Zorgaanbieders worden meer dan ooit op hun ondernemer-schap aangesproken.

Dit zijn allemaal grote veranderingen, maatschappelijk maar zeker ook voor de mensen die zorg nodig hebben. Ook vanuit het vastgoedperspectief betekent dit het nodige. Als immers minder cliënten naar instellingen komen, dreigt het risico van leegstand. Daarom moeten we op andere manieren gaan kijken naar het aanbod van huisvesting.

PartnersSamenwerking met partners kan meer in-novatiekracht creëren met minder risico. We kunnen gezamenlijk nieuwe woonzorgcon-cepten ontwikkelen. Bijvoorbeeld een con-cept voor woonvormen voor dementerenden, samen met geriaters van het Breincollec-tief, het VU Amsterdam en een verzekeraar. Dat dekt zorginhoudelijke, bedrijfseconomi-sche en financiële kanten. De kwaliteit van zorg moet optimaal zijn, maar de voorziening moet betaalbaar zijn èn financierbaar voor een bank of belegger.

Ook mensen die thuis willen en kunnen blijven wonen, moeten goede zorg krijgen. Er zijn steeds meer mensen die de dienst-verlening zelf kunnen betalen. Ook voor die mensen kun je concepten ontwikkelen, bij-voorbeeld woongebouwen in een veilige omgeving en met ‘slimme’ zorg op maat. Sa-menwerking met verschillende partijen spreidt kosten en risico’s.Het gaat niet alleen om nieuwbouw, want er is nog veel zorgvastgoed uit het verleden dat niet aan de huidige eisen voldoet. Dat kan

worden herontwikkeld of herbestemd. Soms met zorg, soms met een andere functie. Dat vraagt specialistische kennis. Ook om de businesscase financierbaar te maken.

ServicegerichtZorgaanbieders moeten nu veel meer van-uit de cliënt denken en meer servicegericht worden. Ouderen blijven langer zelfstandig wonen en willen regie op hun eigen leven houden. Daardoor ontstaan nieuwe vragen op het gebied van wonen. De traditionele ser-viceflats en verzorgingshuizen, met kleine woningen, een gemeenschappelijke zaal en verplicht af te nemen diensten, dat werkt in deze tijd niet meer. Zeker met de steeds ho-gere eigen bijdrage is de eenheidsworst met vaste prijs passé. De ‘serviceflat nieuwe stijl’ omvat op maat gesneden dienstverlening waarbij wonen voorop staat. Als partijen gaan samenwerken, elkaars kracht gebruiken, dan komen ze tot krachtige innovatieve woon- en serviceconcepten.

Erik DeimanDirecteur Brink Groep

Jeroen KingmaDirecteur Vitaal Zorgvast

Felix van BaalSectordirecteur Gezondheidszorg & Wonen Hevo

HET ‘FAILLIET’ VAN HET TRADITIONELE ZORGVASTGOED

GEZAMENLIJK NIEUWE WOONVORMEN ONTWIKKELEN

De traditionele, bancaire finan-ciering van vastgoed in de zorg is inmiddels volledig passé. Het is geen proces van geleidelijke verandering meer, maar een vol-dongen feit.

De zorgbestuurder ziet zich geplaatst voor nieuwe uitdagingen op dit terrein. Voormalige zekerheden zijn omgezet in volledige ondernemingsrisico’s. De toe-zichthouder in de zorg ervaart een nieuw veld van risico en verantwoordelijkheid.

Veel vastgoedinitiatieven binnen de zorg worden mede hierdoor in de kiem gesmoord. Een stuwmeer aan noodza-kelijke vastgoedoplossingen, voor zowel bestaand zorgvastgoed als nieuwbouw, bouwt zich op, met name binnen de Care.

KennisNu, succesvol komen tot financiering van zorgvastgoed vraagt kennis van de finan-ciële wereld en over het omgaan met de vereiste en veelal nieuwe, wellicht haast onbekende, criteria. Geenszins mag het verwijt gemaakt worden aan de zorgsec-tor dat hierin een kennisachterstand is.

Het is immers niet zo lang geleden dat de zorgbestuurder op basis van volledig andere criteria, kennis en vaardigheden kon voorzien in vastgoed.

RisicoprofielDe financiële wereld, waarbij inbegre-pen de woningcorporaties, ziet zich geplaatst voor een volledig gewijzigd risicoprofiel bij financiering van zorg-vastgoed. Waar in het verleden een waarborg en ‘stempel’ van het College bouw ziekenhuisvoorzieningen in ba-sis toereikend waren, worden nu ande-re vragen gesteld en zekerheden vereist. De vraag is echter of men voldoende in staat is om de antwoorden inhoudelijk te beoordelen.

Tevens is de bancaire financieringsca-paciteit volstrekt ontoereikend voor de behoefte. Andere financiële toetreders zijn dus noodzakelijk. Dit, gecombineerd met de toenemende behoefte vanuit de beleggerswereld naar andere, veilig renderende vastgoedsegmenten en het feitelijk gunstige risicoprofiel van zorg-vastgoed, biedt enorme kansen voor bei-de werelden.

Het effectMomenteel vinden binnen de zorg veel heroverwegingen plaats met betrekking tot vastgoed. Een terechte zaak. We con-stateren echter dat vastgoedinitiatieven aansluitend worden uitgewerkt zonder in voldoende mate rekening te houden met de eisen en wensen vanuit de financie-rings- en beleggerswereld. Met als gevolg veel verloren en kostbare inspanningen.Voor de wat langere termijn dreigt het ge-vaar dat, wanneer een verder uitstel van een initiatief onverantwoord is, dit leidt tot een sterke en acute groei van de vraag naar vastgoedoplossingen met alle nade-lige gevolgen voor alle partijen.

Voor een gezond, toekomstig vastgoed-bestand binnen de zorg zijn initiatieven die een effectief antwoord geven op deze onderwerpen en die gericht zijn op het - tijdig - bij elkaar brengen van deze werel-den noodzakelijk, uitdagend en vooral ook kansrijk.

ZORGVASTGOED EN FINANCIERING: TWEE WERELDEN?

KEES VERMEER

[email protected]

INSPIRATIE

12 · AUGUSTUS 2013

Job crafting is geen nieuw modewoord, maar een term die voorkomt uit een Amerikaans onderzoek van twaalf jaar geleden door de Amerikaanse professo-ren Amy Wrzesniewski en Jane Dutton. Zij deden on-derzoek naar de werkbele-ving onder schoonmakers van een ziekenhuis. Luc Dorenbosch werkt bij TNO en houdt zich bezig met het onderzoeksthema job crafting.

“Uit dat onderzoek bleek dat de ene schoonmaker zijn baan on-

Participeren met een beperking“Met Het Nieuwe Werken zijn we anders naar het fenomeen werken gaan kijken en mogelijkheden gaan zien voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het gaat daar-bij om een brede groep mensen met een beperking. Momenteel bekij-ken we welke functies zij eventueel kunnen invullen”, vertelt Gonnie Been, manager corporate commu-nications en social innovation bij Microsoft. Dit is eventueel moge-lijk via het zogeheten jobcarving, waarbij bepaalde taken binnen functies kunnen worden samenge-voegd in een nieuwe functie. Been noemt de afdelingen sales en finan-ce als voorbeelden van waar moge-lijk nieuwe krachten aan de slag kunnen.

“We zijn niet gewend om speci-fiek te selecteren op mensen met een beperking. Maar met extra aan-dacht voor dit onderwerp hopen we volgend jaar drie mensen uit deze groep aan het werk te hebben ge-holpen. Dat lijkt misschien wei-nig, maar onze uitstroom is nogal klein. Uiteindelijk kan 25 procent werknemers met een beperking in de breedste zin van het woord het doel zijn.”

Raad van AndersMicrosoft initieerde verder de Raad van Anders, een raad met mensen van buitenaf die gedurende drie maanden meeloopt in het bedrijf en zich buigt over thema’s. De be-vindingen koppelt de raad terug aan het bedrijf. “Het fungeert als

een spiegel voor ons.” De laatste raad boog zich over de toeganke-lijkheid van Microsoft voor men-sen met een arbeidshandicap.

De softwaregigant heeft de ar-beidsparticipatie niet alleen op de agenda staan omdat het zo hoort of imagotechnisch handig is, zegt Been. “We kunnen er zelf name-lijk ook iets van leren. Zo was er een dame met een gehoorbeper-king in de Raad van Anders die er-op stond dat iedereen zich goed voorbereidde voor vergaderingen en dat er geen onderonsjes waren en niemand door elkaar praatte. Dat houdt je scherp. Uiteindelijk hebben we daar natuurlijk alle-maal iets aan.”

NutEen andere zienswijze op functies en taken heeft nut, zo meent Gon-nie Been: “Door ook mensen die vaak aan de zijlijn blijven staan te laten participeren, wordt de crea-tiviteit van een bedrijf veel meer benut. Bovendien willen we als organisatie een afspiegeling zijn van de Nederlandse markt die we bedienen. Daarnaast is het eco-nomisch interessant. Er is meer

waarde voor de medewerker en voor de organisatie en ik denk dat de productiviteit omhoog kan gaan, zoals in het genoemde voorbeeld van vergaderingen. Ik geloof zeker dat werknemers te-vredener zullen zijn in de nieuwe situatie. Uiteindelijk werken ze er minder door. Je maakt er, kortom, de productie slimmer mee.”

Uitdagingen“Toch is een dergelijke veran-dering niet binnen een jaar een feit. Bovendien is het de vraag of we iedereen mee krijgen; er zijn vast managers die het idee niet zien zitten. Ook zijn er prakti-sche uitdagingen. Hoe ga je bij-voorbeeld om met iemand die een hulphond meeneemt? Of met ie-mand in een rolstoel die hulp no-dig heeft op het toilet? Niettemin zie ik veel voordelen. Een diverse organisatie is namelijk duurza-mer en houdt het langer vol. Bo-vendien geloof ik dat participatie van mensen met een beperking een bedrijf menselijker maakt.”

Door mensen met een handicap te laten participeren worden organisaties sterker,zo meent Gonnie Been. Bij Microsoft Nederland verdiept zij zich in mogelijkheden om deze groep te betrekken.

Job crafting: sleutelen aan een betere baan

Door mensen met een handicap te laten participeren worden organisaties sterker,zo meent Gonnie Been. Bij Microsoft Nederland verdiept

ARBEIDSONGESCHIKTHEID

Gonnie Been MANAGER CORPORATE COMMUNI-CATIONS EN SOCIAL INNOVATION BĲ MICROSOFT NEDERLAND

MARJOLEIN STRAATMAN

[email protected]

VOEDING BEWEGINGOUTPLACEMENT & RE-INTEGRATIE

WIE ZIJN ÚW LOYAALSTE MEDEWERKERS?Bij een toekomstbestendige organisatie hoort duurzaamheid én medewerkers die loyaal zijn aan uw organisatie. De beste ondernemers denken ook in tijden van crisis aan kansen en de toekomst. Hoe zet u bijvoorbeeld uw mensen zo goed mogelijk in, ook tegen de achtergrond van langer doorwerken/duurzame inzetbaarheid? Een duurzame investering is nu investeren in de beste medewerkers. Dan staat u aan het einde van de crisis vooraan om de kansen te pakken. Toekomstgericht personeelsbeleid richt zich vandaag al op de kansen die er liggen. Kansen waar doorgaans niet gezocht wordt. Microsoft, bijvoorbeeld, kiest voor jobcarving en creëert zo plaats voor mensen die excelleren op het ene gebied, maar soms een beperking hebben op het andere. Het resultaat is, dat werkprocessen efficiënter gaan door iedereen op zijn specifieke en unieke talent in te zetten. De praktijk wijst uit dat medewerkers met een beperking zeer gemotiveerd zijn en de organisatie langer trouw zijn. Het werkt aanstekelijk en dat kan ook voor uw bedrijf.

Als u gebruik wilt maken van de kracht en financiële voordelen van de meest betrokken medewerkers, zoek dan contact met het juiste dienstverlenende bedrijf. U vindt hen op www.blikopwerk.nl

Nagekomen afsprakenTevreden klanten

AUGUSTUS 2013 · 13

interessant en afstompend vond, terwijl een ander er heel veel plezier aan beleefde. De profes-soren zochten naar de redenen van die verschillen en ontdekten dat sommige schoonmakers hun baan naar eigen hand hadden ge-zet. Dat is de essentie van job craf-ting: continu sleutelen aan je baan.”

Leuker werkenDorenbosch vindt de term op zich niet interessant. “Het is geen kant en klaar product, maar een feno-meen dat uitstekend aansluit bij duurzame inzetbaarheid en so-ciale innovatie. De arbeidsmarkt

lijkt momenteel niet in bewe-ging te zijn, maar op microni-veau gebeurt er wel degelijk heel veel. Job crafting is het tegen-wicht van beleid. Beleid gaat over grote lijnen, job crafting is op microniveau de bestaande baan leuker, zinvoller maken.” Dat kan op verschillende vlakken en ma-nieren: taakgericht, relationeel, cognitief of contextueel. Het kan een concrete bewerking van het takenpakket zijn, maar ook een andere werkrelatie met collega’s of klanten of door gewoon het werk op een andere manier te be-kijken, een andere werkplek of werktijd.

Kleine werkexperimenten“Het zijn kleine aanpassingen van het werk waardoor het be-ter aansluit bij de persoonlij-ke wensen van de medewerker’, stelt Dorenbosch. Een belangrij-ke voorwaarde voor job crafting is dat de aanpassingen het werkpro-ces niet mogen verstoren of col-lega’s ongewenst extra belasten. “Job crafting geeft mensen het ge-voel dat ze wel degelijk controle uit kunnen oefenen op hun werk. En misschien was die ruimte er altijd al, maar verleerde men het deze te benutten.” Bij job crafting is het belangrijk dat de leiding-gevende achter het idee staat. “In

de praktijk zijn werkgevers óf be-nieuwd naar de resultaten óf men vindt het riskant. Belangrijk is om spelregels af te spreken en eventuele nadelige effecten te be-spreken.”

Grote Investeringen zijn niet nodig, behalve in tijd en energie. “Laat medewerkers eerst zelf ex-perimenteren met aanpassingen in hun werk. Bekijk wat effectief en realistisch is en leer samen van die kennis profiteren.”

CORRY DAALHOF

[email protected]

ZELF VERANTWOORDELĲK VOOR GEZOND LEVEN

Vitaal en gezond blijven vergt een grote eigen ver-antwoordelijkheid. Dat stelt Fred Ruigrok, direc-teur van Futsure Health.

“Het is niet alleen een verant-woordelijkheid van mensen met een baan, maar van ieder-een om er zelf voor te zorgen ge-zond en vitaal te zijn.” Ruigrok stelt dat er ziektes zijn waar nie-mand iets aan kan doen, maar dat overgewicht en diabetes type 2 bijvoorbeeld wel vaak te voor-komen zijn. “Overgewicht zorgt niet alleen voor directe klachten, het werkt ook andere ziektes in de hand. Toch neemt het aantal mensen met overgewicht en dia-betes type 2 nog steeds toe.”

Hij noemt als belangrijk-ste oorzaak de veranderde leefgewoonten. “Te weinig be-weging en ongezond eten. We lopen en fietsen steeds min-der, alles wordt tegenwoordig thuisgebracht, we lijden aan bewegingsarmoede.” Het ada-gium is één uur bewegen per dag. “De inactieve acht uur op kantoor wegen daar echter niet tegenop”, stelt Ruigrok. Soms worden stappentellers gebruikt als ‘wake-up call’ bij kantoor-functies. “10.000 stappen per dag is zeker te halen, maar dan moet men overdag wel eens van de bureaustoel af komen. Soms ontstaan er spontaan competi-ties waardoor mensen die mee-doen, ’s avonds lopen om aan die 10.000 stappen te komen.” Kennis van en inzicht in gezond voedsel en beweging is de sleu-tel naar een gezonder leefpa-troon, aldus Ruigrok.

CORRY DAALHOF

[email protected]

Job crafting: sleutelen aan een betere baan

vergt een grote eigen ver-vergt een grote eigen ver-vergt een grote eigen verantwoordelijkheid. Dat stelt Fred Ruigrok, direc-teur van Futsure Health.

“Het is niet alleen een verant-woordelijkheid van mensen met een baan, maar van ieder-een om er zelf voor te zorgen ge-zond en vitaal te zijn.” Ruigrok stelt dat er ziektes zijn waar nie-mand iets aan kan doen, maar dat overgewicht en diabetes type 2 bijvoorbeeld wel vaak te voor-komen zijn. “Overgewicht zorgt komen zijn. “Overgewicht zorgt niet alleen voor directe klachten, het werkt ook andere ziektes in de hand. Toch neemt het aantal mensen met overgewicht en diabetes type 2 nog steeds toe.”

Hij noemt als belangrijkste oorzaak de veranderde leefgewoonten. “Te weinig beweging en ongezond eten. We lopen en fietsen steeds minder, alles wordt tegenwoordig thuisgebracht, we lijden aan bewegingsarmoede.” Het ada

zond en vitaal te zijn.” Ruigrok stelt dat er ziektes zijn waar niemand iets aan kan doen, maar dat overgewicht en diabetes type 2 bijvoorbeeld wel vaak te voorkomen zijn. “Overgewicht zorgt

ZELF VERANTWOORDELĲK VOOR GE

Vitaal en gezond blijven vergt een grote eigen verantwoordelijkheid. Dat stelt Fred Ruigrok, directeur van Futsure Health.

ZIEKTEVERZUIMARBEIDSONGESCHIKTHEID TALENTONTWIKKELING

DUURZAME INZETBAARHEIDVOEDING BEWEGING

PREVENTIE

OUTPLACEMENT & RE-INTEGRATIECOACHING JOBCRAFTINGHET NIEUWE WERKEN

SLEUTELEN

CARVINGJOB

Het belang van de �lexibele zorgprofessionalMeer dan ooit is het voor instellingen van belang om hun personele bezetting continu te kunnen afstemmen op wisselingen in de zorgvraag. Waardering van �lexibele inzet is hierin de sleutel. Door de �lexibele zorgprofessional de juiste positie in de organisatie te geven, wordt �lexibiliteit en binding bevorderd en hiermee de zorg zowel betaalbaar als kwalitatief hoogstaand. Dit brengt echter complexe vraagstukken met zich mee rondom HR, planning en organisatie van �lexibiliteit.

ZorgwerkAls landelijke specialist in personeelsdiensten voor de zorgen welzijnssector en kinderopvang draagt Zorgwerk bij aan het oplossen van deze vraagstukken. Zorgwerk biedt een breed portfolio van diensten aan rondom �lexibele inzet van zorgprofessionals.

Van uitzenden tot het compleet verzorgen van het management van uw �lexpool. Onze waardering voor �lexibele zorgprofessionals staat centraal in al onze oplossingen. Dit uit zich op vakinhoudelijk vlak, door te investeren in training en opleiding. Maar ook op relationeel vlak, door te investeren in een goede persoonlijke relatie waarin rekening gehouden wordt met individuele wensen en mogelijkheden. Zo kunnen wij uw vraag altijd beantwoorden met een �lexibele, professionele en bovenal een gewaardeerde zorgwerker.

Wilt u ook weten wat wij voor u kunnen betekenen op het gebied van �lexibiliteit? Neem dan contact met ons op via telefoonnummer 010-282 65 90 of bezoek onze website

Waardering voor de �lexibele zorgprofessionalZorginstellingen kennen nu en de komende jaren forse �inanciële en personele uitdagingen. Dit leidt tot een toenemende druk op de zorgwerker. Er zal steeds meer een beroep gedaan worden op hun �lexibiliteit en professionaliteit, om de zorg betaalbaar en van hoge kwaliteit te houden. Tegelijkertijd hebben instellingen behoefte om gekwali�iceerde zorgwerkers aan zich te binden.

ons op via telefoonnummer 010-282 65 90 of bezoek

De randvoorwaarden voor een goede en veilige werk-plek zijn door werkgevers vaak al geregeld. Toch zijn er legio medewerkers die niet lekker in hun vel zitten. Dit blij� vaak onbesproken omdat medewerkers bang zijn hun baan kwijt te ra-ken. Hierdoor komen zij in een vicieuze cirkel terecht van neerslachtige en pessi-mistisch gevoelens met alle gevolgen van dien.

Sprink helpt organisaties met een veerkrachtig per-soneelsbestand. Zo bieden wij medewerkers handvat-ten voor een gezonde leef-stijl. Wij leren hen beter om te gaan met stress in het werk en daarbuiten. Daarbij staan wij stil bij een

gezonde balans tussen werk en privé om ziekteverzuim te voorkomen. Werkgevers ondersteunen wij door mee te kijken naar het (vitali-teits)beleid en programma’s op maat aan te bieden. Onze kracht is dat wij ons verdiepen in de branche speci�eke omstandigheden en met gerichte oplossin-gen komen.

Wilt u meer weten neemt u dan contact met ons op via 088-230 4050 of [email protected].

www.sprinkwerkt.nl.

gezonde en vitale medewerkers

Gezonde leefstijl draagt bij aan veerkrachtig personeel

gezonde en vitale medewerkers

BEHEER ALLE INFORMATIE VAN

JE MEDEWERKERS VEILIG EN ONLINE

TIP 1

INSPIRATIE

14 · AUGUSTUS 2013

De vooroordelen betreffende oudere werknemers zijn be-kend, de voordelen echter een stuk minder. HR- en orga-nisatieadviseur Joop Vriese-ma van L’Eminence Grise kent die voordelen wel.

Oudere werknemers vinden maar met moeite een nieuwe baan. Dat ligt meestal niet aan hun werkervaring,

maar wel aan verkeerde vooron-derstellingen qua uitval en kosten. Vriesema: “De vooroordelen zijn hardnekkig, maar gelukkig wordt keer op keer bewezen dat deze ner-gens op gebaseerd zijn. Het aan-nemen van oudere medewerkers is het inkopen van loyaliteit. Deze groep is veel standvastiger dan jon-geren die veel vaker van baan naar baan ‘hoppen’.”

Veel ervaringDe 55+ medewerker beschikt over een enorme ervaring, die echter nog al eens als bedreigend wordt gezien. “Ervaring biedt talloze voordelen, er-varingen uit het verleden zijn vaak nuttig om de problemen van nu op te lossen. Daarnaast kan al die kennis en ervaring gebruikt worden om hun leidinggevende te ondersteunen en jongere medewerkers te coachen.”

Flexibele opstellingEr zijn meer voordelen: oudere medewerkers melden zich minder vaak ziek en zijn meer betrokken bij het bedrijf. Het gaat niet uit-sluitend meer om een hoog salaris, maar meer om de voldoening van werken. “Deze groep medewerkers verandert niet van baan omdat het salaris ergens anders honderd eu-ro hoger is”, stelt Vriesema. Door

de toenemende vergrijzing zijn er zeker mogelijkheden voor deze groep werknemers. “Zaak is dan wel dat zij zich flexibel opstellen in zowel salariëring als in werk-zaamheden.”

Om medewerkers optimaal in te zetten en vitaal en productief te houden tijdens hun loopbaan, wordt professionele coaching nog maar heel beperkt ingezet. Daarbij speelt dat coaching geen beschermd beroep is. Ieder-een kan zich coach noemen. Sybren Tuinstra van International Coach Federation Neder-land vertelt er meer over.

“Het e�ect van professionele coaching is enorm. Dat wordt echter vaak nog niet on-derkend en is onderbelicht.” Coaching geeft volgens hem minimaal 100 procent rende-ment. “Hier gaan echter de kosten wel voor de baten, coaching is gemiddeld vier keer duurder dan een training. Bij dat laatste is het rendement echter significant lager.”

Wereldwijde erkenning certificaatOmdat iedereen zich hier coach mag noe-men, is het vaak lastig het kaf van het koren te scheiden. Tuinstra stelt dat herkenbare certificering, een keurmerk, hierbij kan hel-pen. “De Nederlandse coach markt kent een veelvoud aan certificaten. Het Nederlandse

Wel eens gehoord van ‘mentaal verzuim’? (Nog) niet ziek zijn, maar wel een lage productiviteit hebben?

SENIOR MEDEWERKER BIEDT VOORDELEN

CORRY DAALHOF

[email protected]

Sybren TuinstraINTERNATIONAL COACH FEDERATION NEDERLAND

“Het e�ect van professionele coaching is enorm.”

Herkenning en erkenning coach

bedrijfsleven wordt echter steeds interna-tionaler en daarom is ook voor Nederlandse coaches een internationale certificering via de wereldwijd geaccepteerde certificatiepro-cedure van de International Coach Federati-on (ICF) geen overbodige luxe.”

Drie niveausICF biedt de markt een internationaal kwa-liteitskeurmerk op verschillende niveaus, zodat elke organisatie de meest geschikte coach kan kiezen. Er bestaan drie niveaus van deze internationale certificering: Asso-ciate Certified Coach (ACC), Professional Cer-tified Coach (PCC) en Master Certified Coach (MCC). “Deze internationale certificering is nog relatief onbekend in Nederland, maar een dergelijk certificaat is een prima manier om het vak ‘coach’ de erkenning te geven die het verdient en organisaties de coaches die ze verdienen.”

CORRY DAALHOF

[email protected]

U I T Z E N D B U R E A U V O O R J O N G E S E N I O R E N

T 030 210 64 51 M 06-21266246

Postbus 85068 • 3508 AB Utrecht

E info@laborandum • www.laborandum.nl

Herma de Jong was in 1999 de initiatiefneemster van LaborAndum, hèt uitzendbureau voor jonge senioren. Wij richten ons op organisaties waar veel administratief werk wordt verricht. Daar komen onze jonge senioren als administratieve professionals uitstekend tot hun recht: ze zijn betrouwbaar, stipt, hebben een ouderwets positieve werkhouding en uiterst gemotiveerd. Ze klaren de klus zonder dat je er naar om hoeft te kijken. Bovendien geven ze hun kennis graag door aan jongere collega’s. Ze brengen dus ook stabiliteit en continuïteit. Zij omschrijft haar jonge senioren ook wel als “intelligente handjes”: ze denken én doen. Zij vertelt u er graag meer over.

Gratis gesigneerd exemplaartijdens de boekpresentatie 17 september 1 BOEK PER DEELNEMER

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.COACHINGSQUARE.NL

Geschreven door topcoaches van The Coaching Square ... om een einde te maken aan alle misverstanden rond coaching

The Coaching Square NL, uw professionele coachnetwerk en ICF geaccrediteerd coach opleidingsinstituut.

Aangeboden door

MARLEEN BOEN | LEEN LAMBRECHTS | GEORGES ANTHOON

TCS advertrentie.indd 1 09-08-13 16:05

Gedegen personeels-beleid begint met een online tool voor uw personeelsadminis-

tratie.

Een systeem dat u ondersteunt, inzicht geeft in waardevolle informatie en herin-nert aan belangrijke

data

Bekijk de gratis demo op:

www.prettigpersoneel.nl

Prettig Personeel

KIES VOOR ARBODIENSTEN

OP OPROEPBASIS EN REGISTREER JE

VERZUIM ZELF

TIP 2

INSPIRATIE

AUGUSTUS 2013 · 15

Vitaliteit en duurzame inzet-baarheid in het onderwijs zijn veelomvattende begrippen die op verschillende manieren vorm krijgen op scholen. Rick van Workum, programma-leider Veilig, gezond & Vitaal werken/consultant, vertelt er meer over.

“Door samenwerking met arbodien-sten is voorkomen van verzuim en arbeidsongeschiktheid op de mees-te scholen wel goed geregeld. Duur-zaam inzetbaar en vitaal zijn omvat meer dan niet verzuimen. Gemo-

tiveerd zijn en met plezier je werk doen helpt om langer en prettiger te kunnen en te willen werken en dat komt de kwaliteit van het onderwijs ten goede. Zo in het werk kunnen (blijven) staan vergt inzet van werk-nemer en werkgever.

CollegialerAlles en iedereen is aan verandering onderhevig: organisaties, docenten, leerlingen. Van Workum stelt dat zorg voor medewerkers van ouds-her al ‘ingebakken’ is op scholen. De cultuur is er echter wel veranderd. “Vroeger was men bang zichzelf een ‘brevet van onvermogen’ te geven als

men iets aan een collega wilde vra-gen. Dat is nu sterk veranderd. De opstelling is collegialer, kennis de-len, een kijkje bij elkaar in de klas ne-men, is vanzelfsprekend geworden. En bij kennis delen en open met el-kaar omgaan, hoort zeker het stellen van vragen en soms jezelf kwetsbaar opstellen.”

Samen verantwoordelijkDoor een toenemende vervangings-vraag als gevolg van de vergrijzing wordt het steeds belangrijker docen-ten ‘vast’ te houden, te blijven boei-en en hen een uitdagende omgeving te bieden. “Goed werkgeverschap kan

helpen voorkomen dat jonge docen-ten vroegtijdig het onderwijs verla-ten. Goed werkgeverschap betekent ook dat men rekening houdt met de verschillende levensfasen van een docent en de bijbehorende werk-privé balans. Goed werkgeverschap én werknemerschap zorgen samen voor kwaliteit van het onderwijs. Het draait allemaal om prettig, op een professionele wijze, met elkaar te werken.”

In 2009 won Regionale Scho-lengemeenschap Enkhuizen de ‘Kroon op het Werk prijs’. Dat was echter geen aanlei-ding om tevreden achterover te leunen. Integendeel, het management bleef onvermin-derd hard aan het werk om medewerkers gezond aan het werk te houden. Voorzit-ter College van Bestuur Bram Sluis vertelt hoe.

“Beleid om ziekteverzuim te reduce-ren is nu omgebogen naar vitaliteits-beleid dat op de mensen is afgestemd.

We blijven continu werken aan de din-gen die ons opvielen en nu opvallen. Seniorenbeleid bijvoorbeeld is slechts voor een kleine groep medewerkers geschikt. Maar levensfasebeleid is voor iedereen. We kijken naar wat mensen beweegt, waar de knelpunten liggen en hoe we deze gezamenlijk aan kun-nen pakken. Dat is voor elke levensfase anders.”

Eigen verantwoordelijkheidSluis vertelt dat ervaringen met ver-zuimbeleid hen leerden om naar de voorkant van het beleid te gaan. “We kijken niet primair naar de getallen, maar naar de mensen. Werken aan vi-

taliteit is e�ectiever dan werken aan getallenmanagement van een laag verzuimpercentage.” Hij geeft een voorbeeld: “Uit onderzoek naar werk-druk bleek dat invallen voor zieke col-lega’s veel druk gaf. Daaruit leerden we dat als het verzuim minder wordt, dit ook gunstig is voor de werkdruk bij collega’s. Alleen werken aan verzuim-reductie is geen oplossing. We gaan in gesprek en analyseren het verzuim; wat is de oorzaak? Dan zoeken we een oplossing. Onze medewerkers heb-ben daarin ook eigen verantwoorde-lijkheid. Kan er iets verbeterd worden aan de gezondheid door voeding of aan

de druk door een betere verdeling van zorgtaken?” Sluis geeft nog een voor-beeld hoe iemand toch inzetbaar blijft. “Een docent LO brak zijn been, maar kwam toch naar school om zijn men-tortaken te vervullen.”

InzetbaarheidDoor het scholingsbeleid zijn docen-ten ook beter inzetbaar. Nog een voor-beeld: een docent LO brak zijn heup en ging een opleiding Engels volgen. Twee jaar later startten we met een tweeta-lige opleiding en gaf hij LO het Engels. Hij blij, wij blij.”

Gezamenlijke inspanning

CORRY DAALHOF

[email protected]

Kijk naar de mensen, niet naar de cijfers

Rick van WorkumPROGRAMMALEIDER VEILIG, GEZOND & VITAAL WERKEN/CONSULTANT

Bram SluisVOORZITTER COLLEGE VAN BESTUUR RSG ENKHUIZEN

Voion.nl is dé kennisbank met alle informatie, onderzoeken, instrumenten en praktijkverhalen over o.a. veilig, gezond en vitaal werken in het voortgezetonderwijs.

www.voion.nl

Voion.nl is dé kennisbank met alle informatie, onderzoeken, instrumenten en praktijkverhalen over o.a. veilig, gezond en vitaal werken in het voortgezetonderwijs.

Voion, kennis en advies van en voor het voortgezet onderwijs

instrumenten en praktijkverhalen over o.a. veilig, gezond en

Vitaal & gezond werken in het voortgezet onderwijs

CORRY DAALHOF

[email protected]

Aandacht voor duurzame inzetbaarheid is nodig om langer op een plezierige manier te kunnen blijven werken en gezond je pensioengerechtigde leeftijd te halen. Je leven lang leren, je kennis en vaardighe-den continu verbeteren, draagt daar volgens onderzoek aan bij. Met energie, mentale veerkracht en plezier je werk doen, nu en in de toekomst, dat is dé uitdaging voor elke organisatie én elke medewerker! Dat is wat vitaal en inzetbaar zijn betekent. Investeren in vitaliteit en inzetbaarheid is een strategisch thema en het loont. Het verhoogt de kwaliteit van medewerkers, tevredenheid van klanten en de continuïteit van de organisatie.

Vitaal werken geldt voor medewerkers van alle lee�ij-den en in iedere levensfase. De urgentie ligt nu bij de groter wordende groep oudere medewerkers. Dat zal gezien de demogra�sche ontwikkelingen de komende jaren nog toenemen.

Toch is er sprake van achterstallig onderhoud bij veel oudere medewerkers als het gaat om (bij-)scholing, training of ontwikkeling. Leidinggevenden en mede-werkers tijdig bewust maken van de mogelijkheden en

gevolgen met betrekking tot stoppen met werken, min-der werken of langer doorwerken is belangrijk. Daarbij is het cruciaal dat aandacht wordt besteed aan de initi-atieven die vooral door de medewerker zelf genomen kunnen worden. Het doel is dat de oudere medewerker zo vitaal en gezond mogelijk de laatste periode van het werkende bestaan een goede invulling gee�, voor zich-zelf en voor zijn werkgever. Duurzame inzetbaarheid is een gedeelde verantwoordelijkheid: de werkgever/leidinggevende faciliteert en de medewerker neemt zelf regie in handen om aan zijn duurzame inzetbaarheid te werken. In die onderlinge dialoog en samenwerking ontstaat een constructief en duurzaam werkklimaat.

Odyssee is meer dan 30 jaar bekend en vertrouwd met oudere medewerkers. Met trainingen en advies ondersteunen wij organisaties en individuen. Daarbij wordt er in groepsverband ook van elkaar geleerd.

Jarenlange ervaringDe sterke kracht van Odyssee met betrekking tot de oudere medewerkers komt voort uit jarenlange erva-ring en kennis die wordt opgedaan vanuit de cursus-sen Pensioen in Zicht. Hierin worden medewerkers die met pensioen gaan voorbereid op een nieuwe toekomst waarin zij anders dan voorheen actief zullen zijn. Deel-

nemers uit deze cursus delen daarin hun ervaringen betre�ende hun laatste jaren voor pensionering. Dit is gouden informatie uit eerste hand die Odyssee naar haar trainingen op het gebied van vitaliteit en arbeids-motivatie voor oudere medewerkers vertaalt. Daarnaast weet Odyssee als geen ander wat er speelt onder de me-dewerkers vanwege de begeleiding en training van me-dezeggenschapsorganen, die goed weten wat er belang-rijk is voor het functioneren van organisaties. Samen met de inzet van onze ervaringsdeskundige trainer-adviseurs zorgt dit voor een uniek en onderscheidend trainingsaanbod.

Met het gemeenschappelijke doel: vitaal en gezond aan het werk te zijn en te blijven!

Productief, energiek en prettig aan het werk, tot het pensioen!

Zorgzuster is de schakel tussen klant en zorgverlener. Zo krijgt iedereen thuis de hulp die bij hem of haar past.

“Nadat bij Zorgzuster de zorgvraag bin-nenkomt, gaan medewerkers meteen op zoek naar de meest geschikte zorg-verlener. Vaak stellen we een paar zorg-verleners voor aan de klant”, zegt Ralph Smeets. “Het contact tussen de twee par-tijen moet een echte match zijn.” Groot voordeel van Zorgzusters werkwijze is volgens hem dat er een goede relatie wordt opgebouwd tussen cliënt en zorg-verlener.

Zelfstandigen in de zorgZorgzuster bemiddelt en werkt samen met een selectie van zzp’ers in de zorg. De organisatie selecteert hen op cri-teria zoals servicegerichtheid en hoe

een zorgverlener klanten bejegent. “De zzp’ers die door de selectie komen facili-teren we in hun dienstverlening met een dienstenpakket van onder meer verze-keringen, administratie en scholing. Zo blijft de kwaliteit van zorg gewaarborgd. We laten hen in hun waarde in hun on-dernemerschap. Elke zzp’er van Zorgzus-ter op wie dit van toepassing is, is Kiwa-gecerti� ceerd.”

“Door echt te kijken naar wat voor ie-mand de klant is, welke vraag er is, en hierop de zorgverlener af te stemmen, ontstaat betere zorg. Ook is het prettiger als er een paar vaste mensen langsko-men. Zorg op deze wijze is meer dienst-verlenend. De klant bepaalt namelijk zelf hoe laat hij of zij de zorg ontvangt en heeft volledige beslissingsbevoegdheid in hoe de zorg plaatsvindt. Dit betekent

dus ook dat de klant bepaalt wie er langs-komt, en tegen welk tarief. Ook heeft hij of zij altijd rechtstreeks contact met de zorgverlener”, vervolgt Smeets.

Landelijke dekkingZorgzuster werkt via een franchisefor-mule en bouwt momenteel aan een lan-delijk netwerk van vestigingen met een eigen gebied. De organisatie beleeft een groei. Smeets: “Momenteel zijn er dertien vestigingen operationeel en zijn er nog een aantal in de opstartfase. Komend jaar richten we ons op uitbreiding van het aantal vestigingen, waarbij we ook kijken naar de grote steden. Het aantal zzp’ ers in de zorg stijgt snel. Ook zorg-aanbieders onderkennen dit. Daarnaast zullen klanten hun zorg in toenemende mate zelf moeten regelen, waardoor een andere marktbenadering is vereist. We

faciliteren de franchisenemers op alle vlakken, op een soortgelijke manier voor elke vestiging. Zo kunnen we overal ons kwaliteitsniveau handhaven.”

“Door onze manier van werken hebben we in relatief korte tijd een behoorlijke naamsbekendheid gekregen. We ver-welkomen dan ook steeds meer klanten”, zegt Smeets.

Voor een band tussen zorgverlener en klant

[email protected]

0118-634389

INSPIRATIE

AUGUSTUS 2013 · 17

Vitale medewerkers: een containerbegrip dat nogal veelomvattend is. Want wat betekent nu precies ‘vitaal’ zijn? Is iemand in goede ge-zondheid per definitie vi-taal? Tinka van Vuuren is Bijzonder hoogleraar Vita-liteitsmanagement bij de Open Universiteit Neder-land en consultant bij Lo-yalis Kennis & Consult. Zij geeft haar visie.

“Vitaliteit staat voor gezond, ener-giek, veerkrachtig, gemotiveerd en met doorzettingsvermogen. Een vitale medewerker is duurzaam inzetbaar en dat hangt af van werk-vermogen, employability en vita-liteit.” Vitaliteit gaat dus ook over een goede loopbaan en opleiding. Alle facetten samen maken een vi-tale medewerker. “Het is niet iets dat alleen door Arbo geregeld kan worden, ook HR speelt hierin een belangrijke rol.” Van Vuuren bena-drukt dat vitaal zijn en blijven een gezamenlijke aanpak is van werk-gever en medewerker. “Een mede-werker moet ook actief aan de slag om zijn eigen vitaliteit te verbete-ren. Gingen voorheen gesprekken met de leidinggevende alleen over functioneren en mogelijk ook op-leidingen, nu wordt het meer een ‘toekomstgesprek’. Waar wil ie-mand staan over vijf jaar en wat is daarvoor nodig? De werkgever kan faciliteren, maar de medewerker moet zelf ook aan de slag met de ei-gen duurzame inzetbaarheid.”

Verandering van spijs…Een goede manier om te werken aan de eigen inzetbaarheid en vita-liteit is baanrotatie. “Er zijn bedrij-ven waar medewerkers een aantal

jaren een functie vervullen en dan binnen het bedrijf een andere func-tie krijgen. Dat verhoogt de inzet-baarheid, omdat er meer ervaring wordt opgebouwd met verschillen-de werkzaamheden. Voor de werk-gever prettig omdat een goede en breed inzetbare kracht binnen het bedrijf blijft en ervaring niet ver-loren gaat.” Er zijn inmiddels ve-le mogelijkheden om de vitaliteit in kaart te brengen en/of te verbe-teren. “Er zijn health checks, vra-genlijsten zoals de scan ‘Vitaal in je werk’, loopbaangesprekken, fitnes-sfaciliteiten, scholing en samen-werkingsprojecten. Eén van die projecten is ‘De week van de mobi-liteit’. Dan kunnen mensen een dag bij een ander bedrijf werken. Dat weekt mensen los uit vaste patro-nen en het verbreedt het inzicht.”

BewustwordingVan Vuuren vindt het toenemend besef dat vitaliteit belangrijk is, de belangrijkste ontwikkeling van de afgelopen tijd. Ze hoopt dat er ruimte blijft voor ouderen om aan het werk te blijven. “In Nederland hanteren we het leeftijdsprincipe bij ontslag: evenveel ontslagen in elke leeftijdscategorie. Dat princi-pe zou men ook moeten toepassen bij het aannemen van nieuwe me-dewerkers.”

Vitaliteit is meer dan gezond zijn

Beperken van verzuim was lang een belangrijke doelstelling bij organisa-ties. Arbodiensten werk-ten daar succesvol samen met werkgevers aan. Het percentage verzuim liep de laatste jaren terug van 8 procent naar 4 procent. Petra van de Goorbergh is directeur van OVAL. De-ze organisatie bundelt de krachten van dienstverle-ners die actief zijn op het terrein van werk, loopbaan en vitaliteit. Zij vertelt over de ‘volgende stap’.

“We zijn succesvol geweest in het terugdringen van ziekteverzuim, de cijfers spreken voor zich. Inte-ressanter is echter hoe we er voor gaan zorgen dat de 96 procent van

de medewerkers die gezond lijkt, vitaal aan de slag blijft. Preven-tie is daarbij het sleutelwoord, daar moet meer aandacht voor komen.” Van de Goorbergh stelt dat 75 procent van de mensen die zich ziek melden, geen medi-sche klachten hebben. “Dat bete-kent dat de schoen ergens anders wringt en daarom moet er meer aandacht zijn voor onder andere loopbaanontwikkeling.”

Grondige aanpak“Voorheen werd alleen het aantal ziekmeldingen geregistreerd en was het credo ‘hoe krijgen we de-

ze zieke weer zo snel mogelijk aan het werk’. Er was geen aandacht voor de reden van het verzuim. Nu is er een multidisciplinaire aan-pak om mensen geheel of gedeel-telijk terug te laten keren in het arbeidsproces. Wat kan iemand (nog) wel, wat niet? Waar voor-heen alleen de bedrijfsarts mee bezig was, is er nu een compleet team mee aan de gang.

Iedereen aan het werkRe-integratie na ziekte kan bij het eigen bedrijf of bij een ander bedrijf plaatsvinden. “Hulp wordt op allerlei manieren geboden, dat is afhankelijk van de behoefte van de werknemer . Het kan bestaan uit coaching, hulp bij afvallen of gesprekken over de loopbaan en de ontwikkeling daarvan. Maar het kan ook hulp zijn bij psychi-sche klachten.” Van de Goorbergh stelt dat het door de verhoging van de pensioenleeftijd en de ver-grijzing steeds belangrijker is om iedereen aan het werk te houden. “Grote organisaties zien dat al wel in en doen veel aan preventie. Kleinere organisaties zijn er vaak minder mee bezig, zeker in deze economische tijd. Men vindt het wel belangrijk, maar heeft eerst andere prioriteiten. OVAL pleit ervoor om medewerkers één keer in bijvoorbeeld 5 jaar het recht te geven een ‘inzetbaarheidscan’ in te vullen op het gebied van ge-zondheid, motivatie, competen-ties en vitaliteit.” Ze stelt dat het in ieder geval slim is om daar nu over na te gaan denken.

“Voorheen was het credo ‘hoe krijgen we deze zieke weer zo snel mogelijk aan het werk’ .”

CORRY DAALHOF

[email protected]

Preventief handelen verhoogt vitaliteit

Petra van der GoorberghDIRECTEUR OVAL

Tinka van VuurenBĲZONDER HOOGLERAAR VITALITEITSMANAGEMENT OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND EN CONSULTANT LOYALIS

“Een vitale medewerker is duurzaam inzetbaar en dat hangt af van werkvermogen, employability en vitaliteit.”

CORRY DAALHOF

[email protected]

WWW.PRETTIGPERSONEEL.NL

ZORG ERVOOR DAT JE PERSONEELS-ADMINISTRATIE TOT

IN DE PUNTJES GEREGELD IS

TIP 3

INSPIRATIE

18 · AUGUSTUS 2013

Meer grip op onbegrepen lichamelijke klachten“Het probleem is dat deze pati-enten niet altijd serieus worden genomen en een optimale behan-deling krijgen. Terwijl zij dezelfde beperkingen ervaren als anderen bij wie wél een lichamelijk afwij-king is gevonden.”

Als voorbeeld schetst Rosmalen het verschil tussen reumatoïde artritis en fibromyalgie. “Bij reu-matoïde artritis veroorzaken ont-stekingen aan de gewrichten pijn, stijfheid en vermoeidheid. Men-sen met fibromyalgie hebben ook last van pijn en stijfheid aan het bewegingsapparaat, maar daarbij is niet duidelijk wat de klachten veroorzaakt. Dat er geen afwijkin-gen gevonden worden, betekent niet dat fibromyalgie onschul-dig is. Recent vonden wij in het LifeLines onderzoek (waarbij ge-durende dertig jaar drie genera-ties Noord-Hollanders worden gevolgd, red.) dat mensen met fi-bromyalgie vaker door hun ziekte stoppen met werken dan mensen met reumatoïde artritis.”

Ernst van klachten teltVerzuim zonder aantoonbare so-matische afwijkingen is er in ve-le vormen. Het kan gaan om het bewegingsapparaat, bijvoorbeeld nek- en rugklachten, maar het kunnen ook maag- en darmklach-ten zijn of vermoeidheidsklach-ten. “We hebben te maken met een grote, gevarieerde groep”, al-dus Rosmalen.

Van de groep patiënten met SOLK heeft volgens Rosmalen een relatief groot deel psychische pro-blemen, zoals angst en depressie. Deze problemen kunnen bijdra-gen aan de lichamelijke klachten, maar ze kunnen ook een gevolg zijn van het hebben van onbegre-pen klachten. Bovendien is er een grote groep bij wie geen sprake is van psychiatrische problematiek. “Om tot effectieve nieuwe behan-delingen te komen, is het belang-rijk om zowel psychologische als biologische mechanismen te on-derzoeken”, aldus de hoogleraar. “We zoeken naar behandelingen op maat voor deze gevarieerde groep.”

Individuele factoren in kaartWaar voor patiënten een effec-tieve behandeling en erkenning voor de ernst van hun aandoening belangrijk zijn, hebben artsen be-hoefte aan betere diagnostiek, een gerichter behandelaanbod en

hulp bij het verwijzen van patiën-ten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.

“We ontwikkelen een e-health systeem dat voor iedere patiënt een persoonlijk klachtenprofiel opstelt”, legt Rosmalen uit. “Aan de hand van online vragenlijs-ten en dagboeken kunnen we zien welke individuele factoren klach-ten veroorzaken en in stand hou-den. De arts kan daardoor beter adviseren. Bij de één kan stress-management een oplossing zijn, de ander is gebaat bij een behan-deling om tot een goed slaap-patroon te komen. Dat helpt de patiënt, maar ook de huisartsen. Zij zullen beter in staat zijn om voor de grote groep mensen met onvoldoende verklaarde lichame-lijke klachten een passende the-rapie voor te schrijven.”

Lichamelijke klachten waarvoor onvoldoende of geen somatische verklaring gevonden kan worden, komen veel voor. “Eén derde van het langdurig ziekteverzuim in ons land wordt veroorzaakt door somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten, kortweg SOLK genoemd”, weet hoogleraar psychosomatiek prof. dr. Judith Rosmalen.

EMILE HILGERS

[email protected]

De kosten van arbeidsongeschikte medewer-kers nemen, mede door veranderingen in wet en regelgeving, steeds meer toe. Met name complex verzuim leidt tot een forse stijging van onvoor-ziene kosten en verlies aan productiviteit.

Werkgevers willen kosten en sancties voorkomen en zoeken dan ook naar middelen om meer grip te krijgen op het verzuim. De arbodienst biedt niet altijd een adequate oplossing of heeft zelf ook be-hoefte aan objectieve gegevens om het verzuim de juiste kant op te sturen.

Hoe kunnen medewerkers sneller re-integreren en kosten omlaag gebracht worden? ICARA geeft snel een ona�hankelijk advies bij com-plex verzuim door middel van betrouwbare me-dische expertises met een belastbaarheidsadvies inclusief een arbeidsdeskundige visie. Volgens on-derzoek van ATOS Consulting (Synergie in de keten van zorg en sociale zekerheid: utopie of realiteit)

levert 1 euro aan ICARA-diagnostiek voor een werk-gever/verzuimverzekeraar 4,6 euro op.

Door in een vroeg stadium de re-integratie te base-ren op een medisch onderbouwde diagnose wordt er sneller gekozen voor de juiste interventie. In ditzelfde rapport wordt ICARA als best practice omschreven “op het raakvlak van zorg en sociale zekerheid die winst oplevert in termen van ver-zuimreductie of productiviteitsstijging”.

Is ICARA inzetbaar voor alle soorten klachten?ICARA heeft een uniek samenwerkingsverband met de Sint Maartenskliniek in Nijmegen en Woerden. Maar ICARA biedt daarnaast landelijke dekking voor expertises op het gebied van alle specialismen binnen de zorg. Hierdoor is het mogelijk om binnen een week een medisch specialist te bezoeken die de factor arbeid meeneemt in het consult en het advies. Dit consult vormt de basis van het ( niet medische ) belastbaarheids en re-integratie advies.

Is er ook aandacht voor mentale oorzaken?Juist bij complex verzuim is dit van groot belang. Hiervoor is het concept toetsing van mentale ver-anderingsbereidheid toegevoegd. Deze uitgebrei-dere expertise geeft antwoord op de vraag in welke mate mentale aspecten een rol spelen, waarom de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk nog niet lukt en welke interventie nodig zou zijn om de belast-baarheid te vergroten. Door deze expertise krijgt de werkgever een volledig beeld van de factoren die het verzuim beïnvloeden waardoor er sneller en met name effectiever sturing aan de re-integratie gegeven kan worden.

Interesse in meer informatie?Bezoek onze website en vooral ook het symposium “Grip op ongrijpbaar verzuim” op 31 oktober in de Sint Maartenskliniek.

Meer grip op verzuim

Judith RosmalenHOOGLERAAR PSYCHOSOMATIEK

AUGUSTUS 2013 · 19

“Vanwege het grotere ge-wicht en formaat is de kans op klachten bij een tablet gro-ter dan bij een smartphone”, legt Arbo Unie ergonoom Er-win Speklé uit.

“Een smartphone kun je in de hand-palm vasthouden. Een tablet is zwaar-der en wordt vaak met een pincetgreep tussen duim en vingers beetgepakt. Daarbij moet je relatief hard knijpen. Dat is voor even geen probleem. Maar bij langdurig gebruik kunnen spie-ren overbelast raken en kunnen pijn-klachten ontstaan in de hand, arm en schouder.”

Verkeerde houding De tablet wordt vanwege het gemak ook vaak in huis gebruikt, op de bank bij de tv, in de auto of trein, of tijdens vakanties. Dan leidt een verkeerde lichaamshouding gemakkelijk tot klachten. “Veel mensen leggen de ta-blet namelijk op schoot”, aldus Spek-lé. “Daarbij wordt langdurig een sterk voorovergebogen houding ingeno-men, wat kan leiden tot nek- en rug-klachten.”

Volgens Speklé is de ergonomie van een tablet of smartphone een stuk minder geschikt voor langdurig ge-bruik als bij de traditionele desktop. “Daarbij zijn het beeldscherm, het toetsenbord en de muis nog ona�an-kelijk in te stellen. Bij een laptop is het al wat minder, omdat het scherm en toetsenbord aan elkaar vastzitten. Maar je kunt het scherm wel in een goede hoek zetten. Bij een tablet of smartphone zijn het scherm en toet-senbord geïntegreerd.”

Tips“Werken met mobile devices kan ech-ter een prima aanvulling zijn,” signa-leert Speklé, “als je even stilstaat bij de volgende aspecten. Ik adviseer al-tijd om de tablet op tafel te leggen en in een goede kijkhoek te zetten. Daar heb je speciale hoesjes of tablethouders voor. Je kunt met een tablet vrij mak-kelijk op verschillende plekken wer-ken. Juist deze variatie in houding en

beweging kan een goede manier zijn om overbelasting te voorkomen. Het belangrijkste advies is dan ook om niet te intensief en te langdurig met een tablet te werken. Wil je langere tijd di-gitaal werken, ga dan aan een traditio-nele pc zitten.”

Ook in het bedrijfsleven zijn tablets en smartphones sterk in opkomst. “In 2017 wordt een verdubbeling verwacht van het aantal mobile devices ten op-zichte van de huidige situatie”, schetst Speklé. “Het duurt altijd even voordat de e�ecten van nieuwe technologieën leiden tot goede voorlichting over de ri-sico’s ervan. Je ziet dat Amerika op dat punt vaak vooroploopt. Als daar de eer-ste claims binnenkomen, verbetert al snel de voorlichting over veilig gebruik van nieuwe apparatuur. “

Ergonomie loontBedrijven doen er volgens Speklé goed aan om de traditionele pc niet direct volledig te vervangen door tablets en smartphones. “Voor langdurig wer-ken moet een computer met een los toetsenbord en muis beschikbaar blij-ven”, benadrukt de ergonoom. “Dat kost misschien meer. Maar investeren in een goede ergonomie draagt bij aan een lager ziekteverzuim en duurzame inzetbaarheid van je medewerkers. Het levert ook geld op omdat de pro-ductiviteit hoger is.”

BYLINE

[email protected]

Verkeerd gebruik van tablet verhoogt risico op RSI

Erwin SpekleERGONOOM

EMILE HILGERS

[email protected]

De beste aanpak ontwikkel je samen

Arbo Unie werkt met werkgevers en werknemers aan gezondheid,

veiligheid en duurzame inzetbaarheid. Wij gaan graag met u aan de slag.

www.arbounie.nl

Medische expertises en second opinionsbij ziekte en arbeidsongeschiktheidA R B E I D E N G E Z O N D H E I D

Voor duidelijkheid over medische beperkingen en belastbaarheid voor arbeid

PREVENTIEF INZETBAARHEIDSADVIES

De Nederlandse beroepsbevolking vergrijst.Een logisch gevolg daarvan is dat er meer werknemers dreigen uit te vallen met gezond-heidsklachten die door de jaren heen chronisch van aard zijn geworden. Ergatis houdt vinger aan de pols bij werknemers met chronische aandoeningen en adviseert preventief over de mogelijkheden om duurzaam inzetbaar te blijven voor het eigen beroep.

BEZWAAR OF BEROEP TEGEN UWV

De fi nanciële risico’s voor werkgevers en werkne-mers zijn sterk toegenomen door de verdergaan-de privatisering van de sociale zekerheid. Het UWV stelt de mate van arbeidsongeschiktheid vast en geeft een loonsanctie indien onvoldoen-de aan re-integratie is gedaan. Ergatis levert zo nodig medische argumentatie ter onderbouwing

van bezwaar- en beroepszaken tegen het UWV.

DIAGNOSTIEK IN EERSTE 2 ZIEKTEJAREN

In Nederland is de medische zorg voor patiënt-en anders georganiseerd dan de medische bege-leiding van arbeidsongeschikte werknemers. Bij complexe medische klachten leidt dit regelmatig tot afstemmingsproblemen, vertraging en een gebrek aan eenduidige informatie. Ergatis helpt bij het oplossen van stagnerende verzuimdos-siers met een multidisciplinaire diagnostiek t.b.v. herstel en re-integratie.

Telefoon 024 845 78 60 • [email protected] • www.ergatis.nl

Onze artsen voor arbeid en gezondheid voeren opdrachten uit in samenwerking met medisch specialisten uit de curatieve sector. Hiervoor hebben wij een exclusief netwerk samengesteld van onder meer orthopeden, revalidatie-artsen, reumatologen, psychiaters, cardiologen, neurologen, internisten en

longartsen. Bekijk ons aanbod op www.ergatis.nl

NR. 1 AUGUSTUS 2013 GEZOND OUDER WORDEN EN VITAAL...

Documents

Transcript of NR. 1 AUGUSTUS 2013 GEZOND OUDER WORDEN EN VITAAL...