2/2 de regio en de trein 3/2 stenentripje 3/2 voor het eerst 6/2 boom artwork 7/2 behangtrekken 7/2 mind the map 9/2 de uitleg van sociale media 10/2 good weekend 13/2 van pieta tot world press photo 14/2 ultiem van god los 14/2 wielrenners op een weg van spaghetti 15/2 boom van geluid 15/2 stalinistische vrede 16/2 duurzaam zetje 17/2 poldermaffia 17/2 lijntje schrijven 20/2 hoor en wederhoor 20/2 #kijkmijeensmeeleven 21/2 europa te koop 21/2 less is... 22/2 the quick brown fox 22/2 worteldealer 23/2 am i confused 23/2 alphabet topography 24/2 privacy police 24/2 familie aangelegenheid 27/2 tekenend kopje 27/2 benzinegebedje 27/2 muji 28/2 desperate housemen 28/2 tetris forever 29/2 bloody cash 29/2 thank you

NOTO4

+ interview: gastredacteur menno bosma

NŌTO BY AK IMOTO #4 FEBRUAR I 2012

volg ons via #gijsakimoto op twitterof de blogs op www.akimoto.nl

hij is er weer de NOTO #4 al onze blogs van afgelopen maand zijn hierin terug te vinden. Met deze maand voor het eerst het visuele dagboek, een visuele reactie op de actualiteit. Tevens een interview met onze gastredacteur Menno Bosma

alfabet topografie

NOTO4

Alphabet topography is een project van Yale-studenten Caspar Lam en Jujune Park. Het is een ruimtelijke vertaling van het alfabet. Afhankelijk hoe vaak een bepaalde letter gemiddeld wordt gebruikt, is de hoogte ervan aangepast.

Deze gegevens zijn gebaseerd op onderzoek van Cambridge University. Zo zijn bijvoorbeeld de let-ters “R” en “T” hoger weergegeven dan de letters “W” en “G”. (SM)

Daily stuffHet visueel dagboek van Sander Molenaar (SM)

Deze film gaat over het wonder dat de Lino-typemachine heet en welke invloed het heeft gehad op hoe wij nu typografie en drukwerk beleven, m.a.w. hoe we communiceren…aldus Thomas Edison. Sinds Gutenbergs ont-dekkingen een van de belangrijkste uitvin-dingen rond drukwerk.

Bedenk eens dat dit apparaat de eerste machine was waarmee je kon typen en dat je vervolgens ‘automatisch’ je geschreven tekst kon drukken. De docu belichaamd een emotioneel verhaal over de tijden die veran-deren de invloed die het heeft op de mensen die ermee moesten werken, die er niet mee konden werken en de menselijke kant van de industrialisering van onze maatschappij.Tegelijkertijd is Linotype als machine voor ontwerpers/vormgevers wat een boek voor een deel is voor tablets. Een rijk stuk alge-mene opvoeding voor vormgevers waar je inspiratie uit kunt putten en voor iedereen die van mooie verhalen houdt een prachtige geschiedenis verteld door grootvader bij de open haard die je nooit mag vergeten. (KI)

Het is dan eindelijk zo ver. Mijn eerste post als gastredacteur. Naast deze primeur staat er nog iets nieuws op de plank van vandaag. Namelijk de primiere van de film Linotype: In Search of the Eighth Wonder of the World. Voor de trailer kijk je hier.vo

or h

et e

erst

NOTO4

Op mijn trip naar zweden met de feestdagen ontdekte ik een prachtige serie verpakkingen bij de supermarkt ICA. ICA onderdeel van ons eigen Ahold, heeft voor hun eigen label ‘gezonde producten’ het zweedse design bureau King de opdracht gegeven om met een eigentijds ontwerp te komen met een knipoog naar traditie.King heeft als thema genomen ‘Gott Liv’ of te wel het goede leven en heeft illustrator Klas Fahlen aan het werk gezet.

De verpakkingen zijn een spel tussen de illustratie en transparante gedeelte waarbij het product zelf zichtbaar is. Dit spel tovert een glim-lach op je gezicht aan de ontbijttafel. Neem het pak met cornflakes waarbij twee alpinisten een berg beklimmen met als top geen sneeuw maar de cornflakes… Wielrenners op een weg van spaghetti.

Dit voorbeeld geeft de kracht van de keuze voor illustratie aan. In de magazines die we maken kiezen we ook bewust tussen fotografie en illustra-tie. Beeld in een redactionele omgeving heeft de functie om net als op de verpakking een verhaal te vertellen. Waarbij Klas Fahlen gekozen heeft in de anecdote, en die heeft uitgebeeld, is dat voor de redactionele illustratie te éénduidig. Het

gecreëerde beeld moet een gelaagdheid hebben om de bladeraar te laten stoppen en aan het lezen te zetten. Het mag daarbij aanschurken tegen de inhoud, of er juist diametraal tegenover staan. Er moet ‘iets’ gebeuren, iets wat pakt.

De Zweden kunnen dankzij Klas het goede leven elke dag ervaren thuis dankzij ICA. (GR)

wielrenners op een weg van spaghetti

2

De smartphone is niet meer weg te denken en het is niet on-gewoon om mensen met een lichtgebogen hoofd in het straat-beeld te zien lopen…met alle gevolgen van dien. Er worden, al dan niet terecht, vragen gesteld rond het sociologische aspect van de smartphone. Maar er kan ook met een positieve inslag gekeken worden naar hoe de huidige maatschappij omgaat de mogelijkheden van mobiel internet, sociale netwerken en de nog kleiner wordende wereld. Hier komt de ‘cross-platform production company’ Mudlark aan zet.

Zij hebben het spel Chromaroma ontwikkeld dat gebruik maakt van de Londense variant van de OV-Chipknip (de Oyster Card). De spelers kunnen punten verdienen middels het in- en uitchecken met de kaart en zo ontstaat er een ranglijst. Tot zover nog niet zo heel bijzonder. Wat men vervolgens heeft gedaan maakt de gehele con-structie redelijk uniek. Doel is natuurlijk om zo hoog mogelijk in de ranking te komen en je kunt extra punten verdienen door als team te spelen. Het gaat echter nog een stukje verder. Er zijn namelijk ook legio doelstellingen die gehaald moeten worden. Hierbij kun je denken aan het ‘veroveren’ van bepaalde stations, het maken van een unieke reis voor bonuspunten of een reis zo snel mogelijk volbrengen. Kijk hier naar de promofilm.

Voor mensen die visueel zijn ingesteld is er nog een bonus: je krijgt schitterende kaarten van je reizen en krijgt zo een grafisch over-zicht van hoe je je beweegt in de grote, boze stad.

Zou dit iets kunnen zijn wat het imago van de OV-chipkaart zou kunnen verbeteren? Zouden jullie überhaubt meespelen? Of is het toch meer een hype. Ik ben benieuwd wat je hier van vindt. (KI)

mind the map

NOTO4

van piëta tot world press photo

.

Vrijdag viel de krant op de mat. Ja, ik ben nog van de generatie die de krant thuis laat komen. Het openingsbeeld was meteen raak, de terechte winnaar van de World Press Photo 2012. Als een moderne piëta zie je een vrouw in boerka met in haar armen een gewonde man. Beide zijn onher-kenbaar, de man draait zijn gezicht richting de vrouw, en vrouw is gesluierd. En toch zit er een eindeloze zegingskracht in het beeld.

De foto van het jaar geschoten door de Spaanse fotograaf Samuel Aranda laat daarmee de kracht zien van de professional in de fotojourna-listiek.

Zeker rond de hele Arabische lente hebben we tien talle als niet honderdtal ‘amateur’ foto journalistieke beelden langs zien komen. Veel ontlenen hun waarde aan het vastleggen van het moment. Neem de beelden van de gevangenne-ming van Khadaffi. Niet dat daar veel op te zien

was, maar het moment, en de plek maken het dat deze beelden de wereld overgaan. De volgende dag staan ze op de voorpagina van de kranten, groot en soms opgenomen van een televisie-scherm. De vraag is, is dit de nieuwe fotojourna-listiek… is er nog plek voor de echte fotograaf?

In de beelden die geselecteerd worden krijgt ook het beeldscherm denken de overhand, frontale opnames, vanaf een neutrale middenafstand, met een zo egaal mogelijk licht. O ja, je moet wel zien dat het ter plaatse is gemaakt, dus pak even een bordje mee met de plaatsnaam of en herken-baar punt.

Maar zoals Christian Caujolle al schreef in het nawoord bij de uitgave “de dingen zoals ze zijn, vijftig jaar World Press Photo”: Niets is zo verve-lend dan ‘s ochtends je krant te lezen en gecon-fronteerd te moeten worden met een foto die een kloon is van het beeld dat je de avond tevoren

op televisie (internet) hebt gezien; dan vraag je je überhaupt toch af waarom je nog een krant zou kopen…Duidelijk is dat het herkauwen van een beeld dat al de televisie- en computerschermen heeft ge-vuld in talloze huiskamers eigenlijk weinig zinvol is. Toch is dat wat er veelal gedaan wordt. Kran-ten en tijdschriftredactie kiezen voor die zelfde beelden. Het lijkt of de pers de snelheid van de televisie/internet wil evenaren.

De dagbladen zijn zo ontworpen dat de lezer snel kan zappen. Wij als tijdschrift ontwerpers krijgen ook vaak de vraag van de redacties of het nieuwe blad zo opgemaakt kan worden zo-dat de lezer er door heen kan zappen. Of liever nog zoals op de iPad door heen kan schuiven.De foto van Aranda onderstreept deze stelling, het laat juist zien wat een oorspronkelijk beeld van een goede fotograaf kan. Het verteld in al zijn eenvoud de tragiek van de hele gebeurte-

nis. En in dit geval nog met kunsthistorische verwijzingen. Toch heb we dit beeld niet eerder gezien, is het verdwenen in de snelheid. Ik ben nieuwsgierig naar de andere beelden van deze fotograaf. Ja, voor mij is er zeker nog plaats voor fotojournalistiek, ik hoop dat de gedrukte media daar ook samen met ons voor wil kiezen.

hieronder een meerder beelden uit de serie “Ye-men, Fighting for Change” van Samuel Aranda.Welke redactie pakt het op om dit foto essay te plaatsen? (GR)

NOTO4

#menno bosma

2

Wat is jouw definitie van goed ontwerpen/

goede innovatie?

Verrassen. De gebaande paden verlaten. Een nieuwe standaard durven neerzetten. Niet bang zijn. Openstaan, ook voor kritiek. Delen, uitwisselen. De kern van innoveren anno 2012 is niet dat je je terugtrekt of afschermt, om in gewijde stilte en opperste concentratie een potje in jezelf te gaan graven en spitten, op zoek naar dat ene gouden idee, waar je vervolgens als een moederkloek bovenop gaat zitten, schichtig om je heen kijkend uit angst voor kapers op de kust (want iedereen is een potentiële concurrent of vijand), maar dat je de luiken opengooit. Deel je prille ideeën met anderen. Daar worden ze rijper van. Tuurlijk gaat er wel eens iemand mee vandoor. Daar deel je dan voortaan niet meer mee. Maar veel vaker zullen mensen, omdat jij iets met hen deelt, jou ook van ideeën voorzien. Die gedeelde creativiteit levert veel meer op dan dat sologedoe. Het is trouwens ook veel leuker, gezamenlijk ontwerpen of innoveren. En het kan zo veel makkelijker dan vroeger… In seconden heb je iets in een Facebook- of LinkedIn-groep

gegooid of het via Twitter verspreid. Zie het als een zaadje planten in een openbare tuin. Er zijn altijd mensen die zich om je zaadje willen bekommeren. En omdat jij hen toelaat in jouw deel van de tuin, mag je ook op hun terrein komen. Waar je die prachtige bloemen ziet die je nog niet kende, of dat bijzondere tuinhuisje. Dat jou weer op ideeën brengt. Samen ontwerpen en innoveren begint in bedrijven ook steeds meer gemeengoed te worden. Het ouderwetse stofjassenmodel is passé. In dat model werden techneuten in een besloten ruimte neergezet, afgezonderd van de buitenwereld en zelfs van andere afdelingen in het eigen bedrijf. Het NatLab van Philips is daar een goed voorbeeld van. Soms leverde dat indrukwekkende technische doorbraken op. Die maar voor een deel werden verkocht. Of faliekant mislukten, omdat geen rekening was gehouden met de gebruikers en de ontwikkelingen op de markt. Tegenwoordig doen marketeers en klanten daarom mee met het innoveren en ontwerpen. Sterker nog, zij kunnen zelf de zaadjes planten. Het voortouw ligt niet meer per se bij techneuten.

Vragen voor de gastredacteur

Naam: Menno Bosma

Beroep: journalistiek ondernemer

Werkzaam sinds: 1978

Wapenfeit: van krottenwijk tot

presidentieel paleis: been there,

experienced it, described it

NOTO4

Kan een innovatie kunst zijn …?

Wedervraag: kan kunst innoverend zijn? Het antwoord op de laatste vraag is ja, en dat op de eerste ook. Ik zie het onderscheid tussen de twee niet zo scherp. Er zijn tal van ontwerpers van wie producten in de winkel liggen, maar ook in het museum. Het ene moment gaat wat ze maken misschien meer richting kunst, het andere moment meer richting gebruiksvoorwerp. Soms maken ze kunstzinnige gebruiksvoorwerpen, andere keren toepasbare kunst. Het lijkt me niet dat ze een identiteitscrisis hoeven te krijgen van de vraag of ze kunstenaar, ontwerper, ambachtsman/vrouw of innovator zijn. Ontwerpen is de rode draad in hun leven. En dat leidt de ene keer tot iets anders dan de andere keer. Ik ben er ook vóór dat het onderscheid tussen kunst en ontwerp veel meer vervaagt. Wel moet ik hier bekennen dat ik zelf nog erg vast zit in oude stramienen. Tot voor kort deed ik op kantoor bijna alleen journalistiek werk en bewaarde ik literaire activiteiten voor thuis. En als ik naging hoeveel ik had gewerkt in een week, telde ik wel de journalistieke uren, maar niet de literaire. Ik knipte mezelf dus keurig in tweeën. Onzin natuurlijk! Laatst beleefde ik gelukkig eindelijk een doorbraak: ik schreef een kort verhaal grotendeels op kantoor. Dit stuk typ ik ook op kantoor. En ik weet bij god niet in welk genre het valt.

Is het een middel voor persoonlijke

expressie?

Gezien het antwoord op de vorige vraag kan ik hier alleen maar met een volmondig ‘ja’ op antwoorden.

Wat zijn de grenzen van innoveren?

Gekke vraag. Zolang mensen creatief en nieuwsgierig zijn, is er innovatie. Natuurlijk is het zo dat de mogelijkheden om iets te maken vaak achterblijven bij de mogelijkheden om iets te bedenken. Niet alles kan meteen gerealiseerd worden. Maar ja, dat prikkelt mensen weer om apparaten of materialen of technieken te verzinnen waardoor een idee wél gestalte kan krijgen. Juist de grenzen leiden dus tot vernieuwing. In die zin kent innovatie geen grenzen.

Is er een innovatie-ethiek?

Het aloude gebod ‘gij zult niet stelen’ is door innovatie anno 2012 op losse schroeven komen te staan. Tuurlijk, ronduit pikken is nog steeds not done. Maar de grens tussen wat van jou en wat van een ander is, is veel minder scherp te trekken dan vroeger. Co-creatie (samen innoveren) en crowdsourcing (het publiek inschakelen bij innovatie) maken dat een product of dienst niet meer duidelijk tot één bepaalde bedenker te herleiden valt. Soms worden zelfs de rechten gedeeld, zoals bij open innovatie, of is er geen begrenzing meer aan de rechten (open source-innovatie). Er is een andere mentaliteit en daarmee ook een andere ethiek rond innovatie ontstaan. Bij het stofjassenmodel paste een ‘not invented here’-syndroom: iets moest uit de eigen koker komen, anders was het niet goed. En wat uit de eigen koker kwam, werd afgeschermd voor anderen. Mijn en dijn werden op een bijna benauwde wijze bewaakt. Tegenwoordig is een ‘proudly found elsewhere’-mentaliteit

gangbaarder. Bedrijven snappen dat ze baat hebben bij het slim gebruiken van kennis die van buitenaf komt, en handelen daarnaar. Ja, dan duikt een idee van hen zelf ook wel eens elders in andere vorm op. Is het dan nog diefstal? Ik vind van niet.

Is innoveren een individueel of een

groepsproces?

Dat lijkt me na het voorafgaande duidelijk: een groepsproces.

Moet een innovatie bijdragen aan

kostenbesparing?

In principe is dat een verkeerd uitgangspunt. De kern van innoveren is dat je iets de tijd en de ruimte geeft om tot wasdom te komen zonder dat je vooraf weet of het zal renderen. Je begint eraan op grond van Fingerspitzengefühl, visie, intuïtie. Maar ja, dat is geen rocket science, dus mislukt er wel eens iets, of komt er iets anders uit dan je verwachtte. Is dat een reden om te stoppen met innoveren? Nee! Innoveren hoort bij ondernemen, en ondernemen betekent steeds nieuwe dingen uitproberen. Je struikelt soms,

loopt een bloedneus op, maar staat ook altijd weer op en boekt onverwacht succes. Ik schreef expres ‘in principe’. Er zijn namelijk twee soort innovatie. Bij doorbraakinnovatie, die gericht is op echt nieuwe producten of diensten, is kostenbesparing een slecht motief. Je investeert dan in eerste instantie alleen maar. Slaag je, dan levert het een hogere omzet en winst op. Maar zeker is dat niet. Dat is de offensieve variant van innovatie. Er is ook een defensievere variant. Dat is procesinnovatie. Daarbij kijk je of de manier waarop je werkt beter, efficiënter en goedkoper kan. Je stelt je machines bijvoorbeeld anders af. Daar is kostenbesparing wel het motief en vaak ook het resultaat.

Is de waarde van een innovatie

afhankelijk van het bereik ervan?

Nee. Dat zou zo zijn als je het puur aan financiële effecten koppelt, of het nut ervan alleen kwantitatief benadert. Maar stel nou eens dat iemand een machine of een medicijn uitvindt waar lijders aan een zeer zeldzame ziekte mee geholpen zijn. Misschien betreft het maar enkele tientallen mensen op aarde. Dat is dan een zeer waardevolle uitvinding. Helaas dicteren de wetten van de markt dat dit soort vindingen niet in productie worden genomen. Dat geldt zelfs voor zaken die een groot publiek kunnen helpen. Neem het onderzoek naar een middel tegen malaria. Daar wordt weinig geld in gestoken omdat de doelgroep niet kapitaalkrachtig is. Zelf vind ik dat juist zeer waardevol onderzoek. Dus ik zeg: nee, de waarde staat los van het bereik.

NOTO4

Zie het als een zaadje planten in een openbare tuin. Er zijn altijd mensen die zich om je zaadje willen bekommeren. En omdat jij hen toelaat in jouw deel van de tuin, mag je ook op hun terrein komen.

Ik kan enorm genieten van bijvoorbeeld muziek, mooie ontwerpen en geniaal (her-) gebruik van materiaal. Wat nou als dit alles gecombineerd kan worden in één idee en daarmee in één product. Het is Bartholomäus Traubeck in ied-er geval prima gelukt. Hij heeft het namelijk voor elkaar gekre-gen de jaarringen van een boom te gebruiken als zijnde groeven van een LP. Met een stukje hightech programmeren en het ombouwen van een pick-up met een Playstation-on-derdelen was deze bijzondere variant van de platenspeler al praktisch klaar.De grootste uitdaging zat hem in het maken van de houten LP’s.

Omdat hout een natuurlijk product is, is het erg gevoelig voor weersomstandigheden en zal het altijd werken als gevolg onder andere luchtvochtigheid.Om dit tegen te gaan had Traubeck slechts een paar opties. Optie één is het hout bewerken zoals Günther von Hagens de lichamen voor zijn tentoonstellingen bewerkt. Een erg kostbare aangelegenheid, dus het alternatief bleek beter. Namelijk gebruik maken van fineer. Dit bleek succesvol en het resultaat is, op z’n minst, bijzonder te noemen.Misschien geen hitparade-materiaal. Maar zeg nou eerlijk, dit is toch vele malen intrigerender? Kijk hier naar het resultaat. (KI)

boom van geluid

Twitter ik eet een donut.Facebook ik ‘like’ donuts.Foursquare hier eet ik mijn donut.Instagram hier is mijn vintage foto van een donut.LinkedIn ik ben een ervaren donut eter.Pinterest hier is een donut recept.Last fm ik luister naar ‘donuts’.G+ ik werk bij google en eet donuts.

De uitleg van sociale media

NOTO4

Het is geen geheim dat de demografische opbouw van de bevolking in de westerse wereld gaat zorgen voor problemen, de mensen leeft langer, het aan-tal kinderen dat wordt geboren dealt nog steeds met toename van de welvaart. Neem daarbij de concentratie van mensen in de stedelijke gebieden. Zie hier de uitdagingen voor de toe-komst. In Japan is dit probleem al eerder zichtbaar, gelukkig werken ze daar ook al aan de oplossingen. Een oplossing rond bestaande netwerken.De spoorwegmaatschappij JR-east heeft vanuit de kracht van hun bestaande netwerk van spoor, stations een project gestart in 2009. Het project geti-teld Rediscover the Region en werkt door op hun Destination Campaigns. In die campagnes wisten ze onbekende regio’s in Japan onder de aandacht te brengen van reizigers. Wat ze nu doen is de regio’s naar de

mensen toe brengen, door het openen van een winkel in één van de stations in Tokyo krijgen de reizigers direct van de am-bachtslieden, boeren en pro-ducenten onder de ogen. Het idee is dat er op die manier een nieuwe afzetmarkt komt voor de regionale productie. Daarbij ontstaat er een breeder aanbod in de stedelijke gebieden wat de leefbaarheid verhoogt. Het project stoelt ook op het create it together principe, waarbij JR-east samen met de regionale gemeenschappen.Het project hoopt op deze manier waardevolle productie-methode en tradities in stand te houden en de onderlinge uitwis-seling te vergroten. Door een constante stroom van producten en kennis heen en weer worden de banden tussen stad en plat-teland sterker.

De eerste ekinaka, winkel in een station gaat deze maand open,

op het Tokyo’s station Ueno is er dan de eerste Nomono. Yumiko Kamada, manager van het pro-ject van deze eerste winkel: ‘No-mono is meer dan een winkel. Het is een gemeenschapelijke plek voor de regio’s en de stad. Het is een plek om te ontdekken, van al het moois dat de regio’s rond de stad te bieden hebben. Er komt een wisselende presen-tatie van producten en voorbeel-den. De producenten en locale overheden zijn er als verkopers actief. JR-east levert op haar beurt de ruimte op het station, complete met de inrichting.Dit project laat zien dat je als aanbieder van een services zo-als JR-east is ook een vergaande maatschappelijke rol kan vervul-len. Die zich weer terugbetaald in meer reisactiviteit en een postieve uitstraling heeft op het merk. (GR)

de regio en de trein

NOTO3

Super vette illustraties gemaakt door Eric van den Boom. Neem

ook een kijkje op de website, voor nog veel meer! (TS)

boom artwork

NOTO4

Eigenwijs en een klein beetje koppig ben ik wel. Misschien is het dan ook wel daarom dat ik hou van slim uitgevoerde street-art en fan ben van kunstenaars als Obey en Banksy

en regelmatig een blik werp op een verzamelwebsite als WoosterCollective voor een doses humor en kunst in de openbare ruimte. (Warning: verslavende site!!) Zoals in het

geval van bijvoorbeeld Obey zie je steeds vaker dat (illegale) straatkunstenaars onderdeel worden van de geaccepteerde maatschappij en dan hun kunstje gedoogd kunnen

doen. Ik refereerde hier al naar in mijn interview in NOTO #03. Nu street-art meer en meer mainstream wordt krijgt het in de volksmond ook vaker een andere naam. Denk hier-

bij bijvoorbeeld aan guerilla-actie, interventie, of iets dergelijks. Dit kunnen gefinancierde kunstprojecten zijn, maar ook steeds vaker al reclame uitingen. Een goed voorbeeld

van toenemende acceptatie en misschien wel noodzaak zag ik in de volgende oproep. De toenemende DIY-cultuur (Do It Yourself) in de openbare ruimte met voorbeelden als

spontaan straatmeubilair, guerilla-gardening en DIY-fietspaden heeft het inmiddels zo ver geschopt dat het een onderdeel zal zijn van het 13de International Venice Architecture

Biennale in de herfst van 2012. De U.S. Pavilion heeft een oproep geplaatst waarin ze het publiek vragen interessante projecten aan te dragen die als onderdeel van Spontane-

ous Interventions: design actions for the common good als inzending zullen fungeren. Inzendingen insturen is helaas niet meer mogelijk, maar ik kan niet wachten tot ik het afge-

ronde project kan bewonderen. Een voorbeeld dat zij zelf aanhalen is de DIY-bikelane waar het publiek zelf hun fietspaden maakt. Dit kan bijvoorbeeld door al fietsend lijnen te

schilderen die de fietsroutes zichtbaar maken (http://bit.ly/oRqSd), of door het gebruik van bijzondere fietslampjes. Het is voor ons haast niet voor te stellen dat dit noodzakelijk

is, maar kijk eens naar dit filmpje en oordeel zelf: http://bit.ly/kwK6r Ik ben eigenlijk wel benieuwd welke interventies in de publieke ruimte jij bent tegen gekomen. Ik zeg: laat

maar komen! (KI)

lijntje schrijven

Eigenwijs en een klein beetje koppig ben ik wel. Misschien is het dan ook wel daarom dat ik hou van slim uitgevoerde street-art en fan ben van kunstenaars als Obey en Banksy

en regelmatig een blik werp op een verzamelwebsite als WoosterCollective voor een doses humor en kunst in de openbare ruimte. (Warning: verslavende site!!) Zoals in het

geval van bijvoorbeeld Obey zie je steeds vaker dat (illegale) straatkunstenaars onderdeel worden van de geaccepteerde maatschappij en dan hun kunstje gedoogd kunnen

doen. Ik refereerde hier al naar in mijn interview in NOTO #03. Nu street-art meer en meer mainstream wordt krijgt het in de volksmond ook vaker een andere naam. Denk hier-

bij bijvoorbeeld aan guerilla-actie, interventie, of iets dergelijks. Dit kunnen gefinancierde kunstprojecten zijn, maar ook steeds vaker al reclame uitingen. Een goed voorbeeld

van toenemende acceptatie en misschien wel noodzaak zag ik in de volgende oproep. De toenemende DIY-cultuur (Do It Yourself) in de openbare ruimte met voorbeelden als

spontaan straatmeubilair, guerilla-gardening en DIY-fietspaden heeft het inmiddels zo ver geschopt dat het een onderdeel zal zijn van het 13de International Venice Architecture

Biennale in de herfst van 2012. De U.S. Pavilion heeft een oproep geplaatst waarin ze het publiek vragen interessante projecten aan te dragen die als onderdeel van Spontane-

ous Interventions: design actions for the common good als inzending zullen fungeren. Inzendingen insturen is helaas niet meer mogelijk, maar ik kan niet wachten tot ik het afge-

ronde project kan bewonderen. Een voorbeeld dat zij zelf aanhalen is de DIY-bikelane waar het publiek zelf hun fietspaden maakt. Dit kan bijvoorbeeld door al fietsend lijnen te

schilderen die de fietsroutes zichtbaar maken (http://bit.ly/oRqSd), of door het gebruik van bijzondere fietslampjes. Het is voor ons haast niet voor te stellen dat dit noodzakelijk

is, maar kijk eens naar dit filmpje en oordeel zelf: http://bit.ly/kwK6r Ik ben eigenlijk wel benieuwd welke interventies in de publieke ruimte jij bent tegen gekomen. Ik zeg: laat

maar komen! (KI)NOTO4

De lijn komt voort uit de thee… japanse visuele po-ezie. Fumiaki Goto heeft een klei vermengt met grafiet en daarmee thee-kopjes gebakken.Het resultaat ziet er oog-strelend uit.

Door het bovenste deel van het kopje wordt tijdens het bak proces in contact gebracht met lucht. Daardoor wordt dat deel wit en geheel hard het onderste deel zwart waarmee te tekenen valt. (GR)

tekenendkopje

In navolging van de blog van gisteren hier een drie dimensionale bewijs van less is more. Magda-lena Chojnacka, pools illustrator heeft de vos te-ruggebracht tot een aantal houten stokjes. Daarna een versie van metaal als sculpture. (GR)

the quick brown fox

NOTO4

Muji

De naam Muji is afgeleid van het eerste deel van Mujirushi Ryōhin, en betekend vrij vertaald: Geen merk – Kwaliteit van goederen.Toen ik deze winkel een jaar of 3 geleden voor het eerst binnenliep was ik met name verschrik-kelijk onder de indruk van hoe de producten zijn gemaakt en hoe af de ontwerpen zijn. Met een heel minimalistisch handschrift draait het met name om de functionaliteit van de producten. Maar hoe langer je er naar kijkt of het gebruikt, hoe meer het je op zal vallen hoe mooi het ei-genlijk allemaal is.Ondanks dat de winkel (nog) niet in Nederland te vinden is, ben ik het nu vaker tegen gekomen op het web en vrij recentelijk in Madrid. Ik kon mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en ben mij toch weer eens gaan verdiepen in dit bedrijf en liep zo ook tegen de bedrijfsfilosofie aan.

Deze maakt het plaatje in mijn ogen eigenlijk wel compleet:Door de zorgvuldige selectie van materialen, het stroomlijnen van de productieprocessen en de vereenvoudiging van onze verpakkingen, hebben we voortdurend Muji-producten van hoge kwa-liteit op de markt kunnen brengen, tegen lagere prijzen dan gebruikelijk. Momenteel zijn er meer dan 5.000 Muji producten die worden verkocht in Japan. Natuurlijke en eenvoudige ontwerpen van Muji zijn een perfecte aanvulling op de hui-dige levensstijl. (red.)

Er is nog meer over hun filosofie te vertellen, maar dat kun je ook zelf ontdekken op www.muji.eu. Ik ben niet snel ergens fan van, maar van een merk als dit word ik wel blij. En dan gaan ze komende maand ook nog eens een bijdrage leveren aan het Design Museum in Londen. Deze bijdrage is flink beïnvloed door de aardbe-ving in Japan van vorig jaar en naar aanleiding daarvan is men bij Muji nog meer na gaan den-ken over de invloed van materiaal

gebruik op hun producten. Zowel in ontwerp als ook de verpakkingen en verzendingen. De interpretatie van een japans gezegde – (vrij vertaald) eet met mate en trotseer de dokter – komt er volgens de mensen van Muji op neer dat je met minder, gelukkiger kunt zijn. Specifieker

nog: met 20% minder… Met deze filosofie in het achterhoofd zullen zij een tentoonstelling en presentatie houden over Muji, hun filosofie en hun producten, tussen 9 en 18 maart met de titel: Product fitness 80De presentatie was helaas al erg snel uitverkocht, maar er is vast wel iemand die iemand kent die daar naartoe gaat. Ik zou t.z.t. graag eens ver-nemen of het inderdaad zo goed was als ik mij nu voorstel. (KI)

Het uitgangspunt is om nieuwe en eenvoudige producten tegen een redelijke prijs te ontwik-kelen door optimaal gebruik te maken van ma-terialen waarbij rekening wordt gehouden met milieu.

NOTO4

Geen stoommachine nodig, dit behang mag je er ge-woon zelf aftrekken. ZNAK’s nieuwe Mosaic wall de-cals is ontworpen door Martins Ratniks. Mosaic bestaat uit verschillende kleuren en een mal waarmee je ze op de gelijke afstand op de muur kan bevestigen in verschil-lende patronen.Ook van ZNAK is tear off, waarbij je delen van het be-hang kan weghalen… voor verschillende effecten. (GR)

behangtrekken

Kill your darlings is een advies dat ik tijdens mijn studie onge-looflijk vaak gehoord heb als onderdeel van het perfectione-ren van het werk dat ik aan het maken was. Nog steeds is het een principe wat ik dagelijks toepas als ik mijn ontwerpen maak. Is de spread beter als ik een aantal kleuren weglaat? Moet ik één overzichtsfoto ge-bruiken in plaats van een repor-tage-aanpak? De moeilijkheid zit hem natuurlijk in de nuance en de grens tot waar je kunt schrappen. Zo zijn er natuurlijk nog meer kreten die in mijn vak-gebied vaak de revue passeren. Zo is The medium is the mes-sage een term die door media goeroe Marshall McLuhan werd geïntroduceerd, waarmee hij stelt dat het medium, waarin de boodschap schuilt, belangrijker is dan de boodschap zelf. Met andere woorden: de context van

een boodschap is net zo belang-rijk, of eigenlijk nog belangrijker dan de boodschap zelf. Dit past in zijn visie die de belevenis van de media (zoals we die nu kennen) en het ontstaan van de Global Village (die nu werkelijk-heid lijkt te zijn geworden met de ontwikkeling van internet) in de jaren zestig al voorspelde in zijn boeken Understanding Media: The Extensions of Man en The Medium is the Massage: An Inventory of Effects.Een andere bekende opvatting in, onder andere, medialand-schap is die van less is more. Beroemd geworden nadat architect Ludwig Mies van der Rohe hem is gaan gebruiken als fundament voor zijn visie over minimalisme in bijvoorbeeld architectuur.Beide ideeën liggen wat mij betreft, misschien onbewust, ten grondslag aan een project wat

ik tegen kwam op de site van A2591 (kijk hier voor het hele project). Zij hebben een vormen- en ontwerpstudie gedaan naar een aantal van de bekendste merken en hun verpakkingen.De blijvende herkenbaarheid van de merken is best wel schokkend. Al kun je je natuur-lijk afvragen of de producten herkenbaar blijven doordat de context bekend is, doordat de minimalistische insteek de kracht van het merk versterkt, of mis-schien wel doordat ik je met het schrijven van de voorgaande tekst dusdanig heb voorgepro-grammeerd dat je de missende ontwerpelementen toch ook zelf invult. (KI)

less is …

NOTO4

‘Kent u dat’ zei dominee Gremdraat ‘je wil wel duurzaam zijn, maar hoe te beginnen’. Nu is daarvoor Nudge.nl. Nudge is het engelse woord voor zetje. Een zetje in de duurzame richting.

Nudge wil de duurzame samenleving sneller dichterbij brengen. Daarvoor hebben ze een consumentenplatform opgericht waarmee ze invloed willen uitoefenen op de politiek, op ondernemenigen en de samenleving. Daarbij kunnen deelnemers aan het platform sa-menwerken om hun duurzame initiatieven te realiseren.

Een mooi onderdeel van Nudge is de broed-plaats waarop iedereen ideeën kan posten die voor een duurzame samenleving. Een voorbeeld van zo idee is: zet het gas bij het eieren koken uit voordat de tijd is verstreken

dat ze klaar zijn. Met de warmte in het water zijn de eitjes ook zo klaar. Scheelt weer gas. Dit idee is opgepakt door Albert Hein en als tip op de verpakking gedrukt.

Een ander mooi voorbeeld is de uitkomst van de competitie die Nudge organiseerde voor oplossingen om de BAVO kathedraal in Haarlem te verwarmen. De immense ruimte verwarmen is natuurlijk een kostbare aange-legenheid. De oude ketel op stookolie was aan vervanging toe en in deze tijd van ont-kerkelijking is dat een forse investering. Het winnende idee kwam van architect Geert van der Aa; Bouw in de kelder een datacenter, gebruik de koude lucht van de kerk als koe-ling en de warmte van het serverpark als verwarming van de kerk. (GR)

duurzaam zetje

Artikel 2. De arbeidsovereenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde tijd met dien verstande dat de dienstbetrekking in ieder geval eindigt zonder dat opzegging is vereist bij het bereiken door werkne-mer van de AOW-gerechtigde leeftijd.

Dit is een artikel uit de arbeidsovereenkomst afgesloten tussen Thijme (9), Julian (7), Maris (7) en hun vader: de ontwerper Lucas Maassen. Samen vormen zij het collectief: Lucas Maassen & Sons Furniture Factory. De drie zoons zijn ver-antwoordelijk voor het in de verf zetten van de meubels die in de ‘fabriek’ worden gemaakt.

Omdat de drie volgens Nederlands recht slechts een beperkt aantal uren per week mogen wer-ken, worden automatisch de productieve momen-ten beïnvloed. Dit zorgt er voor dat de kids flink moeten aanpoten willen ze de meubels afkrijgen binnen de gestelde tijd.

Daar dit onmogelijk is ontstaat vanzelf de ori-ginele esthetiek die hoort bij Lucas Maassen & Sons Furniture Factory.

Het lijkt enigszins koddig als je het zo leest, maar dat is het is serieuze business. Zo serieus zelfs dat de zoons een contract hebben moeten ondertekenen en ook gewoon loon krijgen voor het werk dat ze leveren. En dat lijkt me niet meer dan normaal, want eerlijk gezegd ben ik best wel gecharmeerd van de stukken en denk ik dat de spiegels toch wel mijn favorieten zijn. (KI)

familie aangelegenheid

NOTO4

Wat maakt de stad? de mensen, de steden, de cultuur… Voor het nieuwe initiatief Architravelz is het wel duidelijk het gaat om de architectuur en de stedebouw. Maar die moet je wel van binnen en van buiten kunnen ervaren.

En om de ervaring nog groter te maken gaan de reizigers ook actief aan de slag. Als je gaat fotograferen of tekenen kijk je anders, intensie-ver en help je het geheugen een handje.

De reizigers worden daarop ook voorbereid, voorafgaand aan de reis is er een workshop avond onder leiding van fotograaf Teo Krijgs-man. Op die avond maakt men kennis met de beginselen van de architectuurfotografie.

Van tevoren is er ook een reisgids met veel achtergrond informatie zodat tijdens de reis je bewuster bent van wat je ziet. De reis wordt begeleid door architect Adjo Vreeburg die ter plekke nog veel meer kan vertellen over materi-aalgebruik, ontwerpen en structuren.

De reizen zijn niet gericht op luxe maar op de ervaring die je op doet in gebieden die je anders zou overslaan.

De diepgang in het onbekende. De eerste reis is van 16 t/m 20 mei en gaat naar het Ruhrge-bied.Deze reis heeft als thema het gebruik en herge-bruik van bestaande gebouwen en terreinen. Juist het Ruhrgebied in Duitsland heeft de afge-lopen 20 jaar een metamorfose ondergaan. Het stond decennia lang bekend als het gebied van zware industrie vol rook en vervuiling.De industriële activiteiten zijn voor het over-grote deel gestaakt. De enorme complexen en terreinen zijn verlaten.De natuur heeft in korte tijd de zaak overgenomen, rust gebracht en een groene waas gelegd over staal, erts en steen-koolresten. Er is in 20 jaar ook veel verbouwd en bijgebouwd door bekende, internationaal werkende architecten, zoals Rem Koolhaas, Sanaa, Norman Foster. De oorspronkelijke zwarte en lawaaiige omgeving heeft een unieke culturele bestemming gekregen en vertegen-woordigt een belangrijk deel van de industriële geschiedenis van Europa. Bijzonder interessant en buitengewoon fotogeniek.

zie de website voor meer info en om je aan te melden. (GR)

stenentripje

NOTO4

Het zit ons ook niet mee he. Lijkt moeder na-tuur de winter voor de verandering eens over te slaan zodat we direct door kunnen gaan naar de lente, slaat ze genadeloos toe met deze strenge winter. Zoals te verwachten lijkt Nederland plots weer te ontsporen…letterijk en figuurlijk!Prorail en de NS kampen met grote problemen – zoals elk jaar, dus eigenlijk niet verrassend – en het gehele Nederlandsche volk gaat los. Inclusief de belangrijke mensen in Den Haag.

Steen en been wordt er geklaagd over hoe slecht het allemaal wel niet geregeld is en hoe dit alles in hemelsnaam kan gebeuren. Men vergeet gemakshalve dat het openbaar ver-voer, in ieder geval wat treinen betreft, maar op weinig plaatsen in Europa beter is georga-niseerd dan in Nederland en dat de vertragin-gen die er zijn peanuts zijn ten opzichte van bijvoorbeeld het treinverkeer bij onze zuider-buren.

Dit lichtpuntje in dit geval is The Church of London, een ontwerpstudio en uitgever uit…Londen. Dit jaar bedacht ze een schitterend project rond de koude dagen van januari: The Good Times. Deze gratis krant is op Blue Monday verspreid en bevat alleen maar goed

nieuws. Iets wat we allemaal wel kunnen waarderen lijkt mij, maar helemaal nu het ons allemaal “zo tegenzit”.In de eerste plaats is de krant al een verade-ming ten opzichte van elke andere krant van-wege het soort nieuws wat er in staat. Maar het verhaal rond de krant maakt het wat mij betreft alleen nog maar mooier. De krant is in één week ontworpen, gevuld en opgemaakt, inclusief online platform. Ik zal er niet teveel over uitweiden, want dit is namelijk iets wat je zelf moet ervaren. Het gehele project en de weg ernaar toe staat na-melijk online en je kunt hier alle in’s and out’s vinden over de totstandkoming van The Good Times. Hoe men aan de artikelen is gekomen middels onder andere sociaal media, hoe men de distributie en verspreiding heeft opgepikt en hoe het online platform vorm heeft gekregen.

Ik mag mij de gelukkige eigenaar van een gedrukt exemplaar noemen, maar mocht jij de krant ook willen lezen dan kun je hier de html-versie vinden of hier de pdf downloaden.

Hoe dan ook zal dit een glimlach op je ge-zicht toveren. Good weekend allemaal, ik ga richting station in de hoop dat mijn trein naar Amsterdam rijdt. (KI)

good weekend

Hoe simpel kan het zijn. Als het de ene kant op kan dan kan het ook de andere kant op. De Italiaanse ontwerpers Enrico Bosa en Isabella Lovero van En and Is, hebben een duurzame iPod luidspreker gemaakt. De Megaphone werkt puur op het effect van de vorm. form follows function (GR)

hoor en wederhoor

NOTO4

1984 is niet alleen het jaar van George Orwell, maar ook het jaar dat Alexey Pajitnov het spel tetris bedacht heeft. Het spel gebaseerd op het stapelen van blokken. Die je kan draaien zodat ze in elkaar vallen. Door de game boy werd het een groot suc-ces, wie heeft het spel eigenlijk nog niet gespeeld.

De eenvoud en de oplopende moeilijkheidsgraad maakt het een tikje verslavend. En de verslaafde van gisteren neem het mee in hun werk van van-daag. Het Sloveense architectuur buro OFIS ont-wierp een heel appartementen blok als hommage aan het spel.

Het blok bestaande uit 56 appartementen over vier lagen. Langs het blok loopt een doorgaande weg, door de balkons van de afzonderlijke appar-tementen een slag te draaien hebben ze allemaal hun oriëntatie op de open ruimte i.p.v. de weg. De verschuiving in de gevel geeft nog meer het gevoel van het tetris spel. Door het gebruik van duurzame materialen heeft het gebouw een luxe uitstraling maar het gaat hier toch om sociale woningbouw. Wij geloven eigenlijk niet in gimmick ontwerp oplos-singen, maar deze bewijst het tegendeel. (GR)

tetris forever

Het is nu dan zover. De maand februari zit er met deze bijzondere dag zo goed als op en daarmee ook mijn rol als eerste gastredacteur voor de blogs van AKIMOTO. Mij resten dus nog slechts een beperkt aantal woorden.

Een tijd geleden liep ik tegen een blogpost aan van KRRD (Neighborly living) en zag daar een tekst over het schrijven van de perfecte bedank-brief of -kaart (lees de post hier). Nu zijn dit soort handleidingen niet echt ongewoon en kun je in diezelfde geest wel meer van dit soort berichten vinden. Ik las het, ik deelde het met bekenden via facebook en andere media en nam het mee in mijn rugzak met ervaringen. Niets bijzonders eigenlijk.

In de tussentijd heb ik mij echter steeds vaker verwonderd – misschien nu meer bewust dan voorheen – over hoe mensen met elkaar omgaan. Ik reis bijvoorbeeld regelmatig met de trein en ik zit af en toe met verbazing te kijken hoe mensen zich gedragen. Hoe men zich groot maakt om maar als eerste binnen te zijn, sprinten voor een zitplek voor een ritje van slechts een half uurtje of het ogenschijnlijk met gemak bezet houden van een zitplek terwijl een dametje de grootste moeite heeft zich staande te houden tijdens het passeren van de spoorwissels.

Tegelijkertijd moet ik zeggen dat het omgekeerde ook wel voorkomt hoor (helaas sporadisch, maar het komt voor). Het mooiste is dan om de gezich-ten te zien van de mensen die worden ‘geholpen’. Een blik van enigszins ongemakkelijke waardering

is hetgeen je te zien krijgt op het moment dat je een deur voor iemand open houdt, iemand voor-laat bij het betreden van een roltrap of opstaat in de trein voor iemand die iets moeilijker te been is. Het zijn kleinigheden, maar ze kunnen zoveel doen voor iemands dag en het is zo jammer dat dit maar zelden gebeurd. Ik ben geen heilig boon-tje, dat geef ik gelijk toe, maar met de post in het achterhoofd ben ik toch wat bewuster geworden van wat acties teweeg kunnen brengen en ik hoop dit ook over te kunnen dragen. Zo ook in dit ge-val. Bij dezen mijn poging:

Hi AKIMOTO en beste lezers,

Dank je wel voor de uitnodiging en het creëren van een platform voor creatieven, waar ik als gelukkige eerste gastredacteur mijn ideeën en inspiraties met de rest van de wereld mocht delen.

Ik vond het heel erg leuk om mijn interesses via deze weg te kunnen ventileren en te merken hoe anderen daar op reageerden. Het is zeker iets wat ik in de toekomst wil bijven doen in de hoop anderen aan te kunnen steken met alles wat mij bezig houdt. Je zou wel kunnen zeggen dat Aki-moto mij geïntroduceerd heeft in de meerwaarde en wondere wereld van het bloggen.

Dus nogmaals dank voor het bieden van dit plat-form en ik hoop in de nabije toekomst iets voor jullie terug te kunnen doen.

Groetjes Kilian

thank you

NOTO4

OVER ONS

AKIMOTO is op 1 januari 2008 door Gijsbert Raad-gever opgericht. De studio bestaat momenteel uit een team van drie ontwerpers. We richten ons – naast redactionele vormgeving, boeken en magazines – op uiteenlopende creatieve projecten. De gekozen ontwerpoplossingen baseren we op de inhoud van de opdracht en staan dus in dienst van de opdracht. Daarom treft u bij Akimoto geen specifieke stijl of vormtaal en geen vorm omwille van de vorm. Wij streven er juist naar onze opdrachtgevers te verrassen. Die verrassing verwachten we ook van ons netwerk van journalisten, fotografen, illustratoren, architecten, marketing- en communicatiespecialisten etc. Om dat te bereiken investeren we in ons netwerk, zowel in onze eigen regio als landelijk.

ONZE DIENSTEN

AKIMOTO ONTWERPTRedactionele vormgeving Magazines- en boekenvormge-ving staat dicht bij de inhoud. Wij spreken de taal van de redacteuren en weten hun verhalen om te zetten in verrassende magazines en aantrekkelijke boeken.

AKIMOTO PRODUCEERTWe werken aan innovatieve producten die de waarden van AKIMOTO weerspiegelen. Het AKIMOTO fietspro-ject is hiervan een mooi voorbeeld.

AKIMOTO PUBLICEERTWe zijn in staat publicaties te realiseren die geheel passen in de marketing- en communicatie strategie van onze opdrachtgever. Zowel in print als online, zie onze uitgaves nani-ka en ono-ono magazine.

AKIMOTO INITIEERTWij geloven in het nemen van inititatief, zoals Gemaakt in Amersfoort. Deze website laat zien wat er werkelijk gemaakt wordt in Amersfoort. Van architect tot tekst-schrijver en van grafisch ontwerper tot product designer vinden hier een platform voor hun creatieve output. Het werkt als platform voor aan de ene kant de opdrachtge-vers en aan de andere kant creatieven ondernemer.

AKIMOTO ORGANISEERTIn samenwerking met Amersfoort Creatieve Stad or-ganiseert AKIMOTO het jaarlijkse evenement rondom Gemaakt in Amersfoort. Op dit evenement dat wordt gehouden in het Oliemolenkwatier wordt de jaarlijks GIA trofee uitgereikt voor het meest innovatieve ontwerp uit de regio.

AKIMOTO Zonnehof 3a3811 NC Amersfoort033 – 461 48 03info@akimoto.nl

NOTO is een publicatie van AKIMOTO, medewerkers aan dit nummer: Menno Bosma, Simon Cordes, Kilian Idsinga, Sander Molenaar, Gijsbert Raadgever, en Terry Snijder.

A K I M OTOONTWERPT | PRODUCEERT | PUBLICEERT | INITIEERT | ORGANISEERT