Nieuwsbrief nr. 7 Bodemverbeteraars en bodemleven November … · November 2014 Nieuwsbrief nr. 7...
2
Waarom deze nieuwsbrief? Contactpersonen: [email protected] T| 0320 29 13 43 [email protected] M| 06 29 03 70 96 ^ ^ ^ ^ ^ Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Edelhertweg 1 Postbus 430, 8200 AK Lelystad T|0320 29 11 11 www.ppo.wur.nl Bodemverbeteraars en bodemleven November 2014 Nieuwsbrief nr. 7 In deze nieuwsbrief wordt voor de locatie Lelystad ingegaan op de vraag of bodem- en structuur- verbeteraars het bodem-leven én de bodemstructuur verbeteren. Dit is een tijd van het jaar om aan de bodemstructuur te denken. In deze nieuwsbrief een aantal praktische tips. Bodemverbeteraars Bodemleven draagt bij aan een goede bodemstructuur. Er zijn producten op basis van micro-organismen en/of producten die claimen het bodemleven te stimuleren. Van deze producten zijn er een paar opgenomen in de proef: • PRP-sol: calciummeststof met sporenelementen; • Condit 7%N: gehydroliseerde eiwitten en zeolieten; • Bactofil: bacteriepreparaat. Kunstmest en compost zijn twee referentiebehandelingen. Bodemleven en bodemstructuur Een goede bodemstructuur is een sa- menspel van bodemchemische, -fysische maar ook -biologische eigenschappen. Zo speelt bodemleven een belangrijke rol bij de opbouw en instandhouding van de bodemstructuur o.a. via:Hoe draagt bodemleven bij aan • Actieve bacteriën en schimmels: Deze scheiden kleverige stoffen uit die bodemdeeltjes aan elkaar laten plakken waardoor aggregaten worden gevormd. Schimmels houden met draden bodemdeeltjes bijeen. • Regenwormen: Zij zijn de natuurlijke woelers van de bodem: ze mengen organische stof met bodemdeeltjes en zorgen voor een luchtige structuur. Sommige wormen zijn in staat om door verdichte bodemlagen te graven. Ook laten regenwormen plakkerige slijmstoffen achter die de structuur stabiliseren. foto regenworm (PPO) Integrale beoordeling metingen In 2012 (na 3 proefjaren) zijn grondmonsters verzameld voor een uitgebreide analyse. Om de biologische aspecten van een bodemstructuur te beoordelen zijn metingen uit grondonderzoek (organische stof en calciumbezetting) aangevuld met speciale metingen gericht op het gehalte totale en actieve bacteriën en schimmels, HWC (Hot Water extractable Carbon) en de aggregaat stabiliteit. De metingen moeten in samenhang worden beoordeeld. Om de verschillen tussen de producten inzichtelijk te maken zijn de resultaten verwerkt in een radarfiguur. 0 50 100 150 Tot Bact Act Bact Tot Schim Act Schim HWC Org. stof Aggr.stab. Kunstmest (100%) PRP-sol Condit 7%N Groencompost Lezen van het radarfiguur Wanneer een lijn van een bodemverbeteraar binnen de kunstmestlijn loopt, betekent dit dat de meetwaarde van de behandeling lager is dan van de kunstmestbehandeling. Wanneer een lijn van een bodemverbeteraar buiten de 100% lijn loopt, betekent dit dat de indicatorwaarde voor deze behandeling hoger is.
Transcript of Nieuwsbrief nr. 7 Bodemverbeteraars en bodemleven November … · November 2014 Nieuwsbrief nr. 7...
Waarom deze nieuwsbrief?
Contactpersonen: [email protected] T| 0320 29 13 43 [email protected] M| 06 29 03 70 96
^
^
^
^
^
Praktijkonderzoek Plant & OmgevingEdelhertweg 1 Postbus 430, 8200 AK LelystadT|0320 29 11 11 www.ppo.wur.nl
Bodemverbeteraars en bodemlevenNovember 2014
Nieuwsbrief nr. 7
In deze nieuwsbrief wordt voor de locatie Lelystad ingegaan op de vraag of bodem- en structuur-verbeteraars het bodem-leven én de bodemstructuur verbeteren. Dit is een tijd van het jaar om aan de bodemstructuur te denken. In deze nieuwsbrief een aantal praktische tips. Bodemverbeteraars
Bodemleven draagt bij aan een goede bodemstructuur. Er zijn producten op basis van micro-organismen en/of producten die claimen het bodemleven te stimuleren. Van deze producten zijn er een paar opgenomen in de proef: • PRP-sol: calciummeststof met
sporenelementen;• Condit 7%N: gehydroliseerde eiwitten
en zeolieten;• Bactofil: bacteriepreparaat.Kunstmest en compost zijn twee referentiebehandelingen.
Bodemleven en bodemstructuur
Een goede bodemstructuur is een sa-menspel van bodemchemische, -fysische maar ook -biologische eigenschappen. Zo speelt bodemleven een belangrijke rol bij de opbouw en instandhouding van de bodemstructuur o.a. via:Hoe draagt bodemleven bij aan • Actieve bacteriën en schimmels: Deze
scheiden kleverige stoffen uit die bodemdeeltjes aan elkaar laten plakken waardoor aggregaten worden gevormd. Schimmels houden met draden bodemdeeltjes bijeen.
• Regenwormen: Zij zijn de natuurlijke woelers van de bodem: ze mengen organische stof met bodemdeeltjes en zorgen voor een luchtige structuur. Sommige wormen zijn in staat om door verdichte bodemlagen te graven. Ook laten regenwormen plakkerige slijmstoffen achter die de structuur stabiliseren.
foto regenworm (PPO)
Integrale beoordeling metingen
In 2012 (na 3 proefjaren) zijn grondmonsters verzameld voor een uitgebreide analyse.
Om de biologische aspecten van een bodemstructuur te beoordelen zijn metingen uit grondonderzoek (organische stof en calciumbezetting) aangevuld met speciale metingen gericht op het gehalte totale en actieve bacteriën en schimmels, HWC (Hot Water extractable Carbon) en de aggregaat stabiliteit.De metingen moeten in samenhang worden beoordeeld. Om de verschillen tussen de producten inzichtelijk te maken zijn de resultaten verwerkt in een radarfiguur.
0
50
100
150Tot Bact
Act Bact
Tot Schim
Act Schim
HWC
Org. stof
Aggr.stab.
Kunstmest (100%)
PRP-sol
Condit 7%N
Groencompost
Lezen van het radarfiguurWanneer een lijn van een bodemverbeteraar binnen de kunstmestlijn loopt, betekent dit dat de meetwaarde van de behandeling lager is dan van de kunstmestbehandeling. Wanneer een lijn van een bodemverbeteraar buiten de 100% lijn loopt, betekent dit dat de indicatorwaarde voor deze behandeling hoger is.
Bodemverbeteraars en bodemleven
TipsOm bodemleven in uw grond te koesteren zijn er een aantal zaken die u kunt doen of juist nalaten.
Bodemleven houdt in het algemeen niet van grondbewerking. Het beperken van bewerkingen zal zorgen voor een toename van bodemleven totaal en in ieder geval van de biodiversiteit. Niet alleen het aantal bewerkingen maar ook de diepte en intensiteit is hierbij van belang. Een vergelijking tussen ploegen, niet kerende grondbewerking en direct zaai systemen liet zien dat vooral regenwormen last hebben van grondbewerking. Schimmels en bacterien hebben hier minder last van.Regenwormen
• Ploegen en intensieve grondbewerking met roterende werktuigen vermijden. Ploegen dood 25% van de regenwormen en een roterende bewerking (frezen) 70%.
• Vermijd intensieve grondbewerking tijdens perioden van grote activiteit van regenwormen in Maart/April en September/Oktober
• Het bewerken van droge of koude grond heeft veel minder impact omdat de meerderheid van de regenwormen dan in diepere lagen verblijft
• Bovenover ploegen en ondiep ploegen geven minder compactie van diepere bodemlagen
• Conserverende grondbewerking waaronder gereduceerde grondbewerking, vermindert de bodemverstoring en verkleint de kans op bodemverdichting. Zorgt voor betere waterinfiltratie, vermindert afspoeling en verbetert dus de waterberging.
Eigenlijk kun je stellen dat een intensievere grondbewerking leidt tot minder regenwormen. Vooral bewerkingen in het voorjaar en herfst zijn funest.
(Bron: Tilman-org.net Technical guide on earthworms)
Resultaten en tussentijdse conclusieDe aggregaatstabiliteit neemt af van: PRP-sol > Condit7%N > Kunstmest > Groencompost > Bactofil. De bodemverbeteraars PRP-sol, Bactofil en Condit7%N hadden een lager gehalte actieve bacteriën en schimmels dan groencompost en kunstmest. De HWC volgt het zelfde patroon als het gehalte actieve bacteriën. De opbrengst in 2012 in Lelystad was het hoogst voor kunstmest en het laagst voor de Condit 7% toepassing.De relatie tussen bodemleven, bodemstructuur en opbrengst is niet zo gemakkelijk aan te tonen. Uit de metingen op de locatie Lelystad komt een beeld naar voren dat bodemverbeteraars iets aan de bodemtoestand veranderen: dit komt vooral tot uiting in aggregaat-stabiliteit en hoeveelheid actieve schimmels en bacteriën. Opvallend is dat de referentie kunstmest in Lelystad relatief hoge waarden actieve schimmels en bacteriën had.
Seizoen 2015In 2015 worden op alle proefpercelen aardappelen geteeld en worden opnieuw bodemanalyses gedaan. Pas dan kunnen naar verwachting meer betrouwbare uitspraken worden gedaan over de samenhang tussen bodemleven, -structuur en bodemverbeteraars.
Bodemleven grondbewerking
Ploegen NKG direct zaai
Regenwormen (ind/m2) 35,4 56,1 125,4
Enchytraeiden (ind in miljoen/m2 5688,7 6797,2 1050
Mijten (ind in duizend/m2) 16,4 11,2 0,9
Collembola (ind in duizend/m2) 13,1 11,2 5,6
Nematoden (ind in duizend/100 gram) 1,8 2,3 2,1
Micobiële biomassa (ugCmic/gram 355,1 372,1 394,2
In de bodem aanwezig bodemleven bij verschillende grondbewerkingssystemen (data van 150 lokaties) (bron: LOP magazine)
Hierbij zijn voornamelijk de pendelaars van belang omdat deze storende lagen kunnen doorgraven. Stimuleren van deze regenwormen kan door:
