29-11-18

Gerard Korthals en Wietse De Boer

Effecten van bodemverbeteraars?

Opbouw presentatie

Introductie

Wat is bodemecologie?

Hoe kan je de bodem verbeteren?

Effectiviteit bodemverbeteraars?

Vragen/discussie

De Bodem als levend organisme -

het ‘ecosysteem bodem’

3

De drie velden Fysisch,

Biologisch en Chemisch zijn

innig met elkaar verweven

en afhankelijk van elkaar

- Goede bodemstructuur

- Beluchting

- Water transport en opslag

- Erosie bestendigheid

- Toegankelijk voor plantwortels

en bodem organismen

- Opslag en afbraak en van

organische stof

- Transformatie en toegang tot

nutrienten

- Onderdrukking van ziekten

- Volledige, rijke gemeenschap

van micro-organismen

- Opslag, omzetting en

afgifte van nutriënten

- Voorkomen van

Verzouting en verontrei-

nigingen

- Opslag van energie (C)

Bodemecologie is vaak de crux!

Bron: USDA Natural Resources Conservation Service

Gewichtsverdeling Bodemorganismen

Bacterien Schimmels

> 95%+

< 5%

Protozoën Aaltjes Spring-staarten

Mijten

Regenwormen

1000 – 5000 kg/ha

Sleutel-functies Micro-organismen in Landbouwbodems

Afbraak Organische Stof

(N, P, K)

Bescherming tegen ziektes

Rhizosfeer: Hotspot van Microbiële Activiteit

Afgestorven

cellen

Exudaten

(suikers,

amino zuren,

organische

zuren)

Wortelkapje / Slijm

Voedsel & Signaalstoffen voor Microben

Plantenvoeding & Plant-gebonden Micro-organismen

N2

Stikstof-fixatie

Vlinderbloemigen

Rhizobium bacteriën

in een

wortelknolletje

Herkenning via Signaalstoffen

C P

P

Plantenvoeding & Plant-gebonden Micro-organismen

Mycorrhiza Schimmels

Herkenning via Signaalstoffen

Onderzoek naar Ziekte-Onderdrukkende Bodembacteriën

Biologisch Bestrijdingsmiddel

Fusarium

Fusarium

Bacterie 1

Bacterie 2

Biologische Bestrijdingsmiddelen met Bacteriën

Kolonisatie Wortelstelsel

ToedieningBiocontroleBacteriën

Beschermend Schild tegen Ziekteverwekkers

Optimaliseren Biocontrole Microben

Verlaag de concurrentie druk van de aanwezige bodem-microben

• Meegeven van voedingsstoffen voor de biocontrole microben

• Beste resultaat met voedingstoffen die vooral goed door de biocontrole microben kunnen worden gebruikt

Gebruik biocontrole microben die de ziekteverwekker als

voedingsstof gebruiken

Chitine

Bacteriële Chitinases

Stimulatie Schimmel-

eters

Sturen van Aanwezige Micro-organismen

Toediening

Organische

Stoffen

↗ Saprotrofe

schimmels

↗Anti-schimmel

bacteriën

↘Ziekteverwekkende

schimmels

SaproFeed: Toepassing van Concurrentie in Landbouw

Bodem Management:

(Gewaskeuze (rotatie,

groenbemester),

organische bemestingen,

grondbewerking)

Betere

nutrienten

voorziening

Betere

ziekteonderdruk-

king

Sturen van Aanwezige (= Aangepaste) Micro-organismen

Zorg voor Gewassen = Zorg voor Microben

?

Toediening microben

Meer Kennis over Bodem-

Microbiologie

Conclusies: Wat kunnen we nu al wel?

- Deel ervaringen

- Probeer (kleine schaal)

- Blijf kritisch

Benutten van micro-organismen in de teelt van gewassen zal alleen maar toenemen

- Zo natuurlijk mogelijk via voeden bodem

- Toedienen EM op juiste moment (start) en plek (zaad, wortel)

Bedankt voor uw aandacht!