1

Nieuwsbrief

Katten en Gedrag

Jaargang 10, nummer 1

VRAAG AAN ESTHER PLANTINGA Dierenarts en diervoedingsdeskundige op het gebied van gezelschaps-

dieren

Geeft droogvoer met een hoog eiwitgehalte meer risico op

blaasonsteking/blaasgruis?

Esther: Wel als een kat onvoldoende drinkt. Droogvoeders met een

hoog vleesgehalte (> 35%), zoals Orijen, Acana en Taste of the Wild,

geven relatief veel afvalstoffen voor de nieren om te verwerken en

veel deeltjes in de urine die kristallen en dus steentjes kunnen vor-

men. Eiwit bevat veel van deze deeltjes en de nieren moeten deze uit-

scheiden. Het natuurlijke dieet van katten is weliswaar ook vlees,

maar prooidieren bevatten meer dan 70% vocht, en dat is meer dan

genoeg voor de nieren om deze deeltjes in relatief weinig geconcen-

treerde urine af te voeren. Wanneer een kat droogvoer eet (waar on-

geveer 10% vocht in zit) wordt de urine geconcentreerder als de kat

onvoldoende drinkt. Daarmee wordt de kans veel groter dat steentjes

zich vormen.

Voedingsfabrikanten van brokken met een hoog eiwitgehalte beweren

dat droogvoer met veel vlees voor een lagere pH (zuurgraad) zorgt.

Deze lagere zuurgraad zou de vorming van zogenaamde struvietkris-

tallen (belangrijkste vorm van blaasgruis) voorkomen (deze kristallen

kunnen namelijk niet ontstaan bij een lage urine pH). Voor de berei-

ding van droogvoer is echter ook een relatief hoog gehalte aan koolhy-

draten nodig, om ervoor te zorgen dat een krokant brokje ontstaat dat

niet uit elkaar valt. Hierdoor wordt de lage pH bij deze producten

zelden bereikt; plantaardige grondstoffen hebben namelijk een meer

basisch effect. In speciaal geformuleerde blaasgruisdiëten wordt dit

ondervangen door urineverzuurders toe te voegen, maar in de gewone

diëten wordt dit niet gedaan. In het geval van blaasgruisontwikkeling

is het toch echt beter om speciale brokken voor de blaas te geven, dan

een droge brok met een hoog vleesgehalte.

Lees verder op pagina 2

Waarom worden zo

veel katten terugge-

bracht naar het asiel?

Producttip: hoekkrab-

paal

Treatment of feline

asthma

Airway inflammation in

feline asthma

Feline Asthma - Using a

new Protocol to Decre-

ase Inflammation and

Clinical Signs

KGA Kattendag Am-

sterdam

Gezelschapsdieren ook

economisch van belang

Catswall

Steeds meer kattenkli-

nieken in Nederland

IN DIT NUMMER O.A.

Januari 2012

2

Vervolg pagina 1

Hoe hiermee om te gaan? Ofwel drinkgedrag stimuleren (waterfonteintjes, katten die graag uit kraan

drinken hier dagelijks de gelegenheid voor geven, op meerdere plaatsen in huis vers drinkwater aan-

bieden, dit eventueel aanlengen met een beetje vis- of vleesnat), ofwel de brokjes aanlengen met wa-

ter.

Dat laatste is wellicht niet handig. Droge brokken lenen

zich hiervoor wat minder voor; ze zuigen het water op

en worden week. Al het droogvoer bevat veel koolhydra-

ten, ook de droogvoeders die beweren veel vlees te be-

vatten. Ook bevatten droge brokken aan de buitenkant

een eiwit- en vetlaag, om de brok smakelijk te maken.

Dit geldt voor alle brokjes, zowel de goedkope als de

duurdere. Deze smakelijke buitenlaag zal met het aan-

lengen van de brokken losgeweekt worden, met de kans

dat de kat de brokjes niet meer wil eten. Geperste brok-

ken vallen weer uit elkaar, dus dat is ook lastig. Dit

heeft ook betrekking op voeders met een hoog eiwitge-

halte, daar er ongeveer 30-40% koolhydraten nodig is

om droge brokken te kunnen fabriceren.

Mijn advies, als je veel vlees wilt geven, geef dan een kwalitatief goed natvoer, ofwel KVV (kant-en-

klaar versvoer), of BARF (dat laatste dan wel goed doordacht, houd rekening met de risico’s, en laat

het dieet doorrekenen!). Droogvoeders geformuleerd met een lager eiwitgehalte geven deze proble-

men weer minder, omdat deze minder afvalstoffen oplevert voor de nieren, en daardoor dus minder

kans op blaasgruis.

Esther Plantinga

Heeft u ook een vraag aan Esther? Ga www.kattengedragforum.nl > Eten en voeding.

Naschrift Kattengedragsadviesbureau: het voordeel van brokjes is dat ze zich goed lenen voor

voedselverrijking (de kat laten werken voor eten). U kunt ook deels brokjes en deels natvoer geven.

Het minimale aantal drinkbakken dat u nodig heeft is het aantal katten dat u heeft plus één. Liever

meer! Naast de tips die Esther al gaf adviseren wij om drinkbakken op rustige plaatsen te zetten,

liefst ook hogere plaatsen waar katten zich veilig voelen om te drinken, bijvoorbeeld op tafel. Gebruik

grote bakken waarbij de snor van de kat de rand niet raakt tijdens het drinken (katten hebben daar

een hekel aan) en zet het drinken niet in de buurt van eten of van de kattenbak. Dat zijn namelijk

plekken waar katten van nature niet drinken.

KATTENOPPASSERVICE UTRECHT

De Kattenoppasservice heeft ook een goede kattenoppas beschikbaar in de stad Utrecht. De oppas-

sers krijgen training in het katvriendelijk toedienen van medicatie, het signaleren van medische en

gedragsproblemen.

Neem voor informatie contact op met Natascha Vlieland, info@kattenoppasservice.nl

Kennismaking met de kattenoppas is altijd vrijblijvend.

2

Foto: kat Bobbie

3

VRAGEN AAN ELS PEETERS

Vraag:

Kunnen katten *maandstonden hebben?

Elvira (14 jaar)

Antwoord Els:

Hallo Elvira!

Nee, dat is iets wat enkel bij mensen voorkomt. Als je merkt dat jouw

kat bloedt, dan moet je dringend naar de dierenarts gaan. Katten kun-

nen namelijk wel een ontsteking krijgen van de baarmoeder, waardoor

ze kunnen bloeden. Dat is heel ernstig en ze kunnen eraan doodgaan.

Daarom moet je zo snel mogelijk naar de dierenarts. Om dit en andere

problemen zoals kanker te voorkomen, is het het beste je kat zo snel

mogelijk te laten castreren (zo heet dat bij kattinnen/poezen ook!).

*Maandstonden = menstruatie

Els is gedragsbioloog, ge-

specialiseerd in katten,

aan de Universiteit Ant-

werpen. Daarnaast is zij

bestuurslid van de Feline

Welfare Foundation.

ELS PEETERS

WAAROM WORDEN ZO VEEL KATTEN TERUGGEBRACHT

NAAR HET ASIEL? Oproep aan asielmedewerkers

Uit onderzoek blijkt dat 25% van de geplaatste asielkatten weer

wordt teruggebracht. Bij 38% van deze katten worden gedrags-

problemen als reden genoemd. Dit is natuurlijk erg veel.

Werk je in een asiel? Vul dan (voor 11 januari!) deze enquête in:

http://www.thesistools.com/web/?id=239338.

De enquête wordt gehouden in opdracht van het Het Kattengedragsadviesbureau (Aeqor-erkend sta-

gebureau) te Amsterdam, en is onderdeel van een stageopdracht voor Hogeschool HAS Den Bosch.

Het doel van de vragenlijst is om erachter te komen waarom de terugbrengpercentages zo hoog zijn.

Alleen als deze reden bekend is, kan er immers wat aan worden gedaan. Ook wordt de enquête ge-

bruikt om een educatieproject voor vrijwilligers op te zetten. Door mee te doen kunt u meehelpen aan

een betere toekomst voor asielkatten.

PRODUCTTIP Hoekkrabpaal

Hoekkrabplanken zijn er in verschillende soorten en maten (google maar

eens op ‘krabplank hoek’). Het handige van zo’n plank is dat u twee krab-

plankjes in één hebt, en dat uw kat op een plek kan krabben waar hij veel

overzicht heeft. Een hoek is vaak ook een (gevoelsmatige) scheiding tussen

twee ruimten, en katten krabben graag op dit soort plekken. Hang krab-

plankjes altijd zo hoog op dat de kat er uitgestrekt aan kan krabben.

4

ENGLISH PART Auteur: Winn Feline Foundation

TREATMENT OF FELINE ASTHMA

Feline inflammatory bronchial diseases (e.g., asthma and chronic bronchitis) are common lower respi-

ratory diseases in cats. The mainstay of therapy for inflammatory airway disease is the administration

of glucocorticoids (GCs). Glucocorticoid use is indicated for the treatment of asthma and chronic bron-

chitis, yet GCs are associated with the potential for adverse side effects. Systemic side effects and the

resultant adverse effects can be minimized with the use of topical application of GC to the airways via

an inhalational delivery system. The authors utilized a randomized,

cross-over study design to investigate the ability of three different

dosages of the inhalant GC fluticasone proprionate (Flovent HFA) de-

livered by a metered dose inhaler to ameliorate eosinophilic airway

inflammation in cats with experimentally induced allergic airway in-

flammation. In addition, suppression of the hypothalamic-pituitary-

adrenal axis at each dose was assessed. Fluticasone was administered

at dosages of 44,110, or 220 mcg administered every 12 hours to six

cats. All three-dosage regimens of fluticasone resulted in significant

amelioration of airway eosinophilia. None of the dose regimens tested

caused HPAA suppression.

The conclusion was that a twice-daily dose of 44 mcg fluticasone

should be evaluated for the management of naturally occurring in-

flammatory bronchial disease in cats. This is important because fluti-

casone is a costly drug, and the lower strengths are less expensive

than the higher strengths.

Cohn LA, DeClue AE, Cohen RL, Reinero CR. Effects of fluticasone propionate

dosage in an experimental model of feline asthma. J Feline Med Surg. 2010;12

(2):91-96.

NL: Astma en chronische bronchitis komen veel voor bij katten. Vaak worden deze ziektes behandeld

met corticosteroïden. Deze kunnen bijwerkingen hebben. Daarom heeft inhalatiemedicatie de voor-

keur boven het toedienen van pillen of injecties. De onderzochte inhalatiemedicijnen in dit onderzoek

werden om de 12 uur toegediend.

AIRWAY INFLAMMATION IN FELINE ASTHMA

It is estimated that 1% of the pet cat population is affected by feline asthma and chronic bronchitis.

Both conditions are chronic, diffuse inflammatory diseases of the lower airway that can lead to irre-

versible damage called airway remodeling. Bronchoalveolar lavage fluid (BALF) analysis is the only

diagnostic test readily available in a clinical setting to determine the type of inflammatory cell present

in the lower airways. There are no studies in cats that have determined if absence of clinical signs cor-

relates with absence of airway inflammation. This study is a retrospective evaluation of 10 cats meet-

ing criteria for inclusion in the study. The goal was to determine the correlation between the resolu-

tion of clinical signs in cats receiving oral glucocorticoids with the resolution of inflammation based on

BALF cytology.

Continue reading on page...

The cat needs to learn that

the inhalator is rewarding.

Photo: © elles Nijssen

5 5

ENGLISH PART Auteur: Winn Feline Foundation

Continued from page...

The results support the statement that caution should be used when equating absence of clinical signs

with the absence of airway inflammation. Premature tapering of glucocorticoids based on absence of

clinical signs in cats with subclinical inflammation could be detrimental in the long run.

Cocayne, C. G., C. R. Reinero, et al. (2011). "Subclinical airway inflammation despite high-dose oral corticosteroid

therapy in cats with lower airway disease." Journal of feline medicine & surgery 13(8): 558-563.

NL: 1% van de katten (in Nederland zijn dat 30.000 katten) heeft last van astma en chronische bron-

chitis. BALF (Bronchoalveolaire lavage) is de enige diagnostische test die kan uitwijzen wat voor type

cellen de klachten veroorzaken. Als een kat geen klachten heeft als hoesten, niezen of benauwdheid,

betekent dit niet dat hij geen luchtweginfectie heeft, zo is uit deze studie op 10 katten gebleken.

FELINE ASTHMA - USING A NEW PROTOCOL TO DE-

CREASE INFLAMMATION AND CLINICAL SIGNS

Asthma is a common and potentially debilitating disease in cats

and is often treated with steroids. Some cats have adverse re-

actions to this treatment, however, there is a need for an alter-

native treatment. Hyposensitization (also known as immuno-

therapy) offers the chance to "cure" allergies via controlled in-

jections of allergens that allow the body to tolerate the allergen

when exposed again under natural conditions. CpG motifs,

which are components of bacteria that warn the body that it has

been invaded by a potentially dangerous organism, can also be

used as the body is not able to fight the bacteria and cause an

allergy at the same time so they fool the body out of "allergy

mode." The animals were treated with both Immunotherapy and

CpG motifs and had only mild adverse reactions. Further, 8 of

the 12 cats showed reduced allergy symptoms thus showing

these two new treatments have potential to help asthmatic cats.

University of Missouri

NL: Omdat sommige katten last hebben van bijwerkingen van corticosteroïden is het goed te onder-

zoeken welke andere behandelmogelijkheden er zijn. Hyposensitisatie/immunotherapie (injecties met

allergenen) is onderzocht bij 12 katten die allergische reacties vertoonden. Deze therapie had milde

bijwerkingen. De symptomen verminderden bij 8 van de 12 katten.

This picture shows a cat who suf-

fers from chronic bronchitis and is

coughing.

Photo: © elles Nijssen

CYBERCATS Ajla Karabegovic en Jazzy Lambrechts hebben een verkenning geschreven over de pro-

blemen met de internetkoop- en verkoop van katten en handige weetjes over katten

waarmee je het kopen van een kat in de zak kunt voorkomen.

5 5

6

EXTRA CURSUSDATUM KGA KATTENDAG AMSTERDAM Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend - 22 april 2012

Door de grote interesse die er is voor deze KGA Kattendag hebben we weer een nieuwe cur-

susdatum ingepland. De cursus van september loopt nu ook al zo snel vol, daarom een ex-

tra cursusdag in april 2012.

Net als veel kattenbaasjes denkt u misschien: ik heb al heel lang katten en weet dus heus wel hoe dat

moet. Helaas blijkt in de praktijk vaak dat mensen dat niet weten (en niet weten dat ze dat niet we-

ten!). Er komt echt veel meer bij het verzorgen van katten kijken dan veel mensen denken! Zo heeft

een gebrek aan kennis van de verzorging een negatieve invloed op de gezondheid (blaasproblemen,

gebitsproblemen, stress, conflicten in huis enz.) en het welzijn van katten. Helaas vaak zonder dat

hun baasjes dat door hebben. We hebben deze cursus ontwikkeld voor kattenbaasjes die graag eens

horen wat katten nu echt nodig hebben, en hoe je ze dat kunt geven. Als u de tips van deze cursus

opvolgt, zullen zowel uw kat(ten) als u zelf daar veel plezier van krijgen! Ons motto: hoe meer u over

katten weet, hoe leuker en interessanter ze worden…

Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend. Zorgen voor katten vanuit de kat bekeken.

Thema: Kattenverzorging

Doelgroep: Kattenoppassers, kattenfokkers, paraveterinairen, katteneigenaren

Programma:

09:00-10:30 Gedragsproblemen

Inhoud: Wat zijn de meest voorkomende gedragsproblemen? En wat kun je hierbij

adviseren? Hoe zijn ze te herkennen? Hoe te voorkomen? Wat er aan te doen?

10:30-11:00 Koffiepauze

11:00-12:00 Speltechnieken

Inhoud: Het lijkt heel eenvoudig om met katten te spelen, maar veel toegepaste en onjuiste

speltechnieken dragen juist bij aan gedragsproblemen. Goede technieken

daarentegen kunnen gedragsproblemen verminderen.

12:00-12:45 Lunch

12:45-13:45 Voeding en vochtvoorziening

Inhoud: Een kat voeren, wat is daar nou moeilijk aan zou je denken. Maar niets is minder

waar. Wat is de beste plek voor het eten en water? Hoe vaak en hoeveel moet je

een kat eigenlijk voeren? Onjuiste voeding, voertechnieken en slechte vochtvoor-

ziening zijn eerder regel dan uitzondering, alleen kattenbaasjes zijn zich dat niet

bewust. De nieuwste bevindingen van wetenschappers worden uitgelegd.

13:45-14:45 Lichamelijke verzorging

Inhoud: Kamtechnieken, hoe poets je tanden bij de kat, en nog meer handigheidjes.

14:45-15:00 Theepauze

15:00-16:00 Parasieten en zoönosen: herkenning, behandeling, preventie

16:00-16:15 Pauze

16:15-18:00 Ziekteherkenning en -behandeling: de meest voorkomende ziekten bij de kat

Docent: Marcellina Stolting (kattengedragsdeskundige en docent

kattengedrag)

Locatie: Katten Gedrag Centrum, Joris Ivensplein 108, 1087 BP Amsterdam

Prijs: € 75,- voor de hele dag inclusief lunch.

Opgave: Stuur een e-mail naar info@kattengedragstherapie.nl

6

7

In Doetinchem nu ook

dierenarts aan huis

Kat vast in kantelraam,

beveilig uw ramen!

KAT EN NIEUWS

KATTENLEED

Jacht

Wehl (Gelderland) poot

kat geamputeerd na be-

schieting

Politie Oosterhout heeft

aangifte neerschieten

kat niet opgenomen

In Lunetten (Utrecht)kat

beschoten

Zwerfkatten

'Aanpak kattenoverlast

Geldrop te duur en

werkt niet'

Risico’s vrijheid

Uitwijkmanoeuvre voor

kat leidt tot hersen-

schudding

Mishandeling

Man hangt kat op

GEZELSCHAPSDIEREN OOK

ECONOMISCH VAN BELANG

De totale economische waarde van de gezelschapsdierensec-

tor in Nederland wordt op een kleine 3 miljard euro geschat.

In 2006 bedroeg dit nog 2,1 miljard.

Aantal

Steeds meer huishoudens in Nederland hebben een huisdier (59%).

De afgelopen jaren is het aantal huisdieren licht afgenomen. Per

huishouden worden er gemiddeld iets minder huisdieren gehouden

dan in 2006, toen het vorige rapport werd uitgebracht. Er zijn min-

der katten (-7%), vogels (-41%) en aquariumvissen (-19%) sinds

de vorige meting in 2006. Alleen het aantal knaagdieren is met 8%

toegenomen. Dit is te lezen in het rapport ‘Feiten en Cijfers van de

Gezelschapsdierensector 2011’

dat Hogeschool HAS Den Bosch,

in opdracht van het ministerie

van Economische zaken, Land-

bouw en Innovatie, heeft geactu-

aliseerd. Dit rapport werd op 10

november 2011 gepresenteerd

tijdens Dierday in Den Bosch.

Rasdieren

Andere opvallende bevindingen zijn dat in het westen van het land

bijna de helft van de katten is te vinden, maar slechts een derde van

de hondenpopulatie. Het aantal raskatten neemt met bijna de helft

af, terwijl er 18% minder rashonden met een stamboom worden

gefokt.

De opvang van honden en katten in asielen geeft een lichte daling te

zien, hoewel het nog steeds om grote aantallen gaat.

Gelukkig laten eigenaren hun huisdieren steeds vaker voorzien van

een chip, inmiddels zijn zo’n 2 miljoen dieren gechipt. Ook zijn circa

200.000 honden en katten in Nederland tegen ziektekosten verze-

kerd.

Bron: http://petfoodmagazine.nl/1124/gezelschapsdieren-ook-economisch-

van-belang/

NB: De FWF en het KGA waren beiden als bezoekers aanwezig op

deze Dierday.

Kent u kattenliefhebbers die onze nieuwsbrief wellicht nog

niet ontvangen? Stuur de nieuwsbrief gerust aan hen door!

Aanmelden voor de nieuwsbrief kan via de website:

http://www.kattengedragstherapie.nl of door een e-mail te

sturen naar info@kattengedragstherapie.nl

8

IN DE VOLGENDE NIEUWSBRIEF O.A.:

Wat is goed kittenvoer en hoe bepaal je dat?

FORL

en nog veel meer…

CATSWALL Klimmen, krabben en verstoppen...

In onze nieuwsbrieven besteden we regelmatig aan-

dacht aan het katvriendelijk inrichten van een asiel of

pension. Immers een verblijf in een asiel of pension

brengt veel stress met zich mee. De kat is uit zijn

vertrouwde territorium en de groepssamenstelling

verandert regelmatig. Daarom is het zo belangrijk dat

elke kat zijn eigen spulletjes heeft (en het liefst meer)

en er voldoende plekken zijn om zich te verstoppen.

Op internet kwam we foto’s tegen van CatsWall De-

sign, een Taiwanese firma dat een systeem heeft be-

dacht om een muur in te kunnen richten met trappe-

tjes en verstopkistjes. Misschien ook iets voor uw

asiel of pension?

STEEDS MEER KATTENKLINIEKEN IN NEDERLAND Goed nieuws om het jaar mee te beginnen: het aantal kattenklinieken is flink groeiende! De nieuwste

lijst vindt u via deze link: Dierenartsen kattengeneeskunde (kattenklinieken) Nederland.

Waarom zou u naar een kattenkliniek gaan? Omdat daar dierenartsen

werken die zich extra verdiepen in kattengeneeskunde, regelmatig bij-

scholing volgen op dit gebied en meer kennis hebben van katten. Veel

van deze klinieken zijn bovendien lid van International Society of Feline

Medicine en/of Feline Advisory Bureau.

Bij een kattenkliniek kan door betere kennis sneller ontdekt worden wat

uw kat mankeert, kan het zijn dat de medicatie in andere (betere) do-

sering wordt toegediend, maar ook dat er katvriendelijker met uw kat

wordt omgegaan. Niets ten nadele van ‘gewone’ gezelschapsdierenart-

sen, maar van een kattenkliniek mag je meer verwachten.

Het Kattengedragsadviesbureau hoopt dat nog er nog veel kattenklinie-

ken komen. Niet alleen voor al die katten en hun baasjes, maar ook

voor dierenartsen met hart voor katten; een kattenkliniek worden kan

hun werk nóg leuker maken!

8

9

CONTACTGEGEVENS

Websites:

http://www.kattengedragstherapie.nl

http://www.kattengedragcentrum.nl

Forum:

http://kattengedrag.forumup.nl

E-mailadressen:

info@kattengedragstherapie.nl

kattengedragstherapie@gmail.com

(voor grote bestanden: foto’s en filmpjes)

Cursusinformatie en inschrijvingen:

info@kattengedragstherapie.nl

Skype:

kattengedragstherapie.nl (op afspraak)

Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur:

020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur)

Kattengedragsadviesbureau:

020 - 3308780

Katten Cursus Centrum:

020 - 4160547

Spoed:

06 - 43477941

U kunt natuurlijk ook altijd sms’en naar deze nummers.

Website Kattenoppasservice:

http://www.kattenoppasservice.nl

Telefoonnummer Kattenoppasservice:

020 - 4230947

Deze nieuwsbrief is een

uitgave van het Kattenge-

dragsadviesbureau.

M.m.v.: Marcellina Stol-

ting, Elles Nijssen, Carla

Nienhuis, Els Peeters, Es-

ther Plantinga, Feline Wel-

fare Foundation, Ajla Ka-

rabegovic en Jazzy Lamb-

rechts.

© Kattengedragsadvies-

bureau. Overname van

artikelen is niet toege-

staan zonder onze schrif-

telijke toestemming.

De redactie behoudt zich

voor om zonder opgaaf

van redenen ingezonden

artikelen te weigeren.

Wilt u de nieuwsbrief niet

meer ontvangen? Stuur

ons dan een e-mail met in

de berichtregel ‘Uit adres-

bestand verwijderen’. In-

dien u juist abonnee wilt

worden, is het sturen van

een e-mail eveneens vol-

doende.

COLOFON

Het Kattengedragsadviesbureau is

een Aequor erkend leerbedrijf

SPREEKUREN KATTENGEDRAG In diverse dierenklinieken in heel Nederland Klik hier voor de volledige agenda

NB: Deze spreekuren zijn zonder kat,

u hoeft uw dier dus niet mee te nemen.

Happy New Year!