Pieter Van Herck

18-03-2014

Nieuwe modellen voor betaalbare en kwaliteitsvolle zorg

In de ziekenboeg:

het beleid van Onkelinx

(DM 26/02)

Nee, we krijgen

vandaag niet de best

mogelijke zorg (DS 19/02)

‘In continental Europe Belgium stands out as an underperformer’

(Mackenbach et al, 2013)

Verspilling kost ons 4 miljard

euro (LN 19/02)

Onze zorg is pure loodgieterij (DM 19/02)

Waarom uw ziekenhuis

vecht om te overleven (DT 19/10)

6 medische wetenschappers

leggen de vinger op de wonde (DS 02/02)

Zorg in crisis of

‘paniekzaaierij’

?

Kwaliteitsrisico’s

Afbreuk innovatievermogen

Verspilling door overconsumptie

Ondoordachte besparingen

Health = Wealth

24% hogere levensverwachtingverklaart 30% bbp evolutie: Investering, productiviteit,

consumptie, kapitaal, sparenEerste prioriteit

100 → 100 + 22 jobs

8% bruto toegevoegde waarde100 euro → 109 + 36 euro

Groei gerelateerde industrie:7% omzet

9,8% R&D/40% industrie7,8% lt investeringen14,2% exportaandeel

We doen het toch zo slecht nog niet?

Trots op zorg

Uitermate tevreden

Bijna 100% dekking van de bevolking

Excellente klinische opleiding

Innovatief

De vinger op de wonde in recente studies

• Fysieke activiteit• Gewichtsproblemen• Problematische

alcoholconsumptie• Therapietrouw• Griepvaccinatie bij ouderen• Gebruik van kalmeermiddelen

en antidepressiva• Zelfdoding

• Aantal HIV infecties• Opvolging van diabetes• Sterfte ten gevolge van

longziekten• RX bestraling• Ziekenhuisinfecties• Doorligwonden• Pijnbestrijding• Opstart van palliatieve zorg

Kwaliteit van zorg in België: rang 9 van 16

(OESO, 2013)

Sterftegraad baarmoederhalskankerSterftegraad borstkanker

Volume antibioticavoorschriftenScreening baarmoederhalskanker

30 dagen sterfte na opname, beroerteZiekenhuisopname astmaZiekenhuisopname COPD

Ziekenhuisopname diabetes30 dagen sterfte na opname, hartinfarct

Sterftegraad darmkankerScreening borstkanker

5 jaar overleving baarmoederhalskanker5 jaar overleving borstkanker

Heropname schizofrenieHeropname manische-depressiePostoperatieve bloedvergiftiging

Postoperatief embool of tromboseLichaamsvreemd object achtergelaten na operatie

5 jaar overleving darmkanker

0 2 4 6 8 10 12 14 16

15

15

14

14

12

11

11

11

11

10

9

7

7

6

6

2

1

1

1

Ranking score België binnen 16 West-Europese landen (1 = best)

Excellent

Middelmaat

Slecht

8

Onvoldoende waar voor ons geld?

Periode 2007 – 2011/2012

+ 23,2% federale zorguitgaven

+ 19,3% Vlaamse uitgaven categorie ‘gezondheid’

Reële gemiddelde jaarlijkse groei van 4% in zorguitgaven

De verbeteringsmarge in welzijn en zorg1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

123456789

10111213141516

ZwitserlandFinland

ItaliëZweden

Noorwegen Nederland

IjslandOostenrijk

DuitslandDenemarken

SpanjeBelgië Frankrijk

Verenigd KoninkrijkIerland

Luxemburg

Aandeel bbp

Kwal

iteit

van

zorg

T.o.v. Finland: -1,5% bbp = 5,1 miljard euro België

Quo vadis, België? p.11

65+

100+

x1.5

x3

85+

x2

2014 - 2040

2% economische groei is essentieel om de zorgbehoefte in te vullen

20002002

20042006

20082010

20122014

20162018

20202022

20242026

20282030

20322034

20362038

20402042

20442046

20482050

20522054

20562058

20600

10

20

30

40

50

60

Vergrijzingskost in % van het bbp: vergrijzingskost neemt 50% bbp in indien groei slechts 0,5% bedraagt

Scenario 2%-groei Scenario 0,5%-groei

Ondernemerschap als motor van

betaalbare kwaliteit van zorg

Betere zorgMinder groei van

publieke middelen

De heroriëntatie van het zorgsysteem is essentieel

We zijn goed in:

Preventie van sterfte

We zijn slecht in:

Behoud van functioneren en kwaliteit van leven

Invaliditeit + 42% op 10j

Wereldwijd voorspeld verlies aan output tegen 2030:

25 triljoen dollar

Hogere efficiëntie door betere zorg

Overbehandeling = verspilling• 40% kinderen ongepast op

spoed• 30% teveel CT scans• 15% meer ziekenhuisopnames• Hoog aantal ziekenhuizen en

bedden• Koploper in volume bij diverse

chirurgische ingrepen• Hartkatheterisatie, robotten,

PET, dialyse…

Onderbehandeling = schaarste• 2% budget naar preventie

• Kostprijs roken = 3,3 miljard euro

• Technologie i.v.m. levensstijl (tele – mobile – online …)

• Kind- en jeugdzorg• Ouderenzorg• Personen met een handicap• Psychosociale problemen

Ongelofelijke scheeftrekking in medisch specialismen

Betaalbare kwaliteit van zorg

Nieuwe zorgmode

llen

Ondernemer-schap

3 zorg en business modellen

• Consulting firms• High-end law firms• R&D organizations

Probleem-oplosser

Betaling per acte

• Manufacturing• Food services

• Retailing

Evidence based gids

Betaling per kwaliteit

• Telecommunications• Insurance

• EBay

netwerker

Betaling per lidmaatschap

Preventief Acuut Preventief/Chronisch Acuut

Bouwsteen 1. Financiële prikkels

Kindbeleid Ouderenbeleid

WELZIJN

ZORG

Persoonsvolgend budget

Business model met 10% kwaliteitsprikkels en 10% netwerkprikkelsEvidence based kostencalculatie Zorg op afstand vergoeden

Nieuw evenwicht vast/variabel

Bouwsteen 2. Van aanbod naar vraaggestuurde zorg

Persoonsvolgend budget: de publieke middelen in handen van de zorgvrager

Transparantie van kwaliteit en kosten

Prikkels t.a.v. de zorgvrager

Persoonsvolgend budget

• Persoonsvolgend budget in functie van de objectief vastgestelde zorgbehoefte

• Cash + voucher

• Rugzakmodel in kinderopvang, thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg

Transparantie van kwaliteit en kosten

Naar welke zorgaanbieder gaat u voor:

Slokdarmkanker?

Opvolging van je diabetes?

Een depressie?

Weet u hoeveel uw zorg kost?

Prikkels t.a.v. de zorgvrager

3 pijlers

Veilige voorafbetalingen

Voorbij ‘hospitalisatie’

Slimme eigen bijdrage

Eenduidige rollen

B F G Lu Ne Uni0

5

10

15

2020,0

7,3

13,1

11,6

5,7

11,4

% o

f tot

al e

xpen

ditu

re o

n he

alth

Private investeringen als hulpmiddel

Groei van zorg en

welvaartCrowd funding

Banken Business angels

ZorgobligatiesAandelen

Social impact bonds

Waarborgen, fiscale prikkels, duidelijk en stabiel wettelijk kader

Kwaliteit en kost bewaken

Financieel risico delenTijdspanne overbruggenVerantwoording afleggenNieuwe wegen verkennen

Ondernemerschap =

Structuurnormen en administratie

Alles zelf doen in silo’s Subsidiedrive Rigide toenemende loonlast IT en data als bedreiging Passief paternalisme Acuut paradigma Ambitieus - lokaal

Verantwoording op resultaten, innovatief en creatief

Focus & gelijk speelveld Kwaliteitsdrive & kostenefficiënt Jobinhoud en carrière IT en (big) data als verrijking Actieve participatie Levensloop paradigma Extreem ambitieus - internationaal

Financiële prikkels Vraagsturing Nieuwe zorgmodellen+ +

Ondernemerschap gericht op kwaliteit en kost1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

123456789

10111213141516

ZwitserlandFinland

ItaliëZweden

Noorwegen Nederland

IjslandOostenrijk

DuitslandDenemarken

Spanje

Frankrijk

Verenigd KoninkrijkIerland

Luxemburg

Aandeel bbp

Kwal

iteit

van

zorg

België

Nieuwe modellen voor betaalbare en kwaliteitsvolle zorg

Koen Michiels – AZ Nikolaas

18-03-2014

Uitdagingen en oplossingen in de ziekenhuissector

1. Foto van de ziekenhuissector anno 2014.

2. SWOT.

3. Analyse van de ziekenhuispiramide.

1. Foto van de ziekenhuissector anno 2014

Kwantitatieve bril

- 1980: 300 ziekenhuizen

2010: 100 ziekenhuizen

- Enorme dynamiek inzake fusie (verplicht vrijwillig)

- Ontzuiling (quid andere sectoren)

- Nog enkele fusies noodzakelijk

Kwalitatieve bril

- Toegankelijkheid (wachttijden, spreiding, …) OK- Opleiding & betrokkenheid gezondheidswerkers OK- Innovatie OK- Betaalbaarheid OK

én tevredenheid Belgen OK!!

2. SWOT

Bedreigingen

Verpleegkundige & medische tekorten

Onzekerheid m.b.t. besparingen & onderfinanciering

Privéklinieken

Bouwfinanciering

Opportuniteiten?

Samenwerking/taakverdeling

Transmurale zorg

Update gebouwen

ICT in de zorg

2. ANALYSE VAN DE ZIEKENHUISPIRAMIDE

gebouw

ondersteunende diensten

core-business

hoe als sociaal ondernemers deze piramide rechthouden?

Gebouwen?

Fusies enorme behoefte aan gebouwen

Evenwicht tussen

• lange termijn vastlegging van middelen in stenen

• zeer evolutieve zorgsector

Opportuniteiten tot samenwerking

• parking, cafetaria, …: pps!?

• regionale logistieke centra, keukens, …

Ondersteunende diensten?

Van nature: wat we zelf doen, doen we beter

Technologische expertise leidde tot outsourcing (bv. wasserij)

Potentieel & noodzaak enorm

• centrale sterilisatie (traceability)

• apotheek (robotisering)

• clean rooms

• pps-constructie

• regionale centra

BTW-nadeel

Core business?

1. Harmonie tussen ondernemerschap ziekenhuis en de arts als ondernemer

win/win ziekenhuisarts 24u/7d. goed verlonen voor continuïteit privéklinieken?

• dezelfde wettelijke verloning

• cherry picking

2. Ziekenhuis moet acute functie vrijwaren vlotte doorstroming naar huis of andere zorgvormen ketenzorg zo ambulant mogelijk

3. Stimuleren innovatie

(bv. open gesloten chirurgie)

4. Informatisering Vlaanderen: te klein speelbal internationale bedrijven essentieel in verhoging efficiëntie en kwaliteit

5. “Sociaal” ondernemerschap

grote werkgevers

traditie van werkzekerheid: verantwoordelijkheid over “sociaal passief”

zachte sector

Dus: onderbestaffing personeel

Besparingen? afbouw capaciteit

wachttijden?

mantelzorg reactiveren?

Nieuwe modellen voor betaalbare en kwaliteitsvolle zorg

Kurt Stabel – WZC Buitenhof, VLOZO

18-03-2014

Een blik op de weg vooruit vanuit de ouderenzorg

Ondernemerschap in ouderenzorg

Essentieel:

• Risico• Performant• Idealen• Vrijheid• Denken, durven, doen• Zelfcontrole• Kwaliteit• Klantgericht• Innovatie

Waarom ondernemerschap? Winst, respect, macht…

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

Zijn de beweegredenen in tegenspraak met MVO? NEEN

• Kwaliteitsvol• Performant• Relevant• Rechtvaardig• Toegankelijk

Voorbeeldfunctie van ondernemerschap in ouderenzorg voor andere zorgsectoren

Ethische dimensie

Historisch niet verbonden met ondernemerschap

Historisch verbonden met:

• Politiek• Verzuiling• Godsdienst• Idealisme

• Zeer toegankelijk en rechtvaardig

Gemis aan ondernemerschap:

• Onvoldoende kwaliteitsvol en performant

• Relevantie is soms zoek• Niet klantgericht, eerder

instellingsgericht (financiering)• Performantie nooit in vraag

gesteld• Quasi onbeperkte middelen –

budget pijlsnel gestegen• Onvoldoende antwoord op de

vraag

Beleidsaanbevelingen ondernemerschap

Uittekenen van een betrouwbaar en langdurig beleid

Positieve benutting van ondernemerschap in de zorg

Rol van de overheid als kwaliteitsbehartiger, niet zelf als aanbieder

Van aanbod naar vraaggestuurd model, met minder en eenvoudigere regelgeving

Gelijk speelveld: statuut medewerkers, subsidiecriteria (kwaliteit i.p.v. juridische vorm), besluitvormingsorganen, ruimtelijke ordening,…

Nieuwe modellen voor betaalbare en kwaliteitsvolle zorg

Naam: Jo Ravelingien

Functie: Zaakvoerder Remedus

Datum: 18/03/2014

Hoe meer met minder

Visie vanuit de thuiszorg

Zorg in crisis: LEVE de crisis!

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Enkele voorbeelden (1)

Mucoviscidose

Reorganisatie zorg

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Enkele voorbeelden (2)

Patiënten met hartfalen

Hoog risico opstoten

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Enkele voorbeelden (3)

Patiënten met immuunstoornis

1 à 2 x per maand

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Patiënt met immuunstoornis

1 à 2 x per maand

Alternatief : thuis toediening

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis

Andere obstakels : Kennis en ervaring

Opleiden thuisverpleegkundige

Opleiding patiënt voor zelfinjectie

24h/24 & 7d/7 hotline voor vragen en problemen

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis

Wordt toediening thuis nooit vergeten ?

Geheugensteun voor zij die het wensen :TelefoonMailHerinnerings sms

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis

Registratie zelftoediening

Zichtbaar voor zorgverleners

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Alternatieven patiënt

RemeCoach : Medicatie inname & registratie

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Alternatieven patiënt

RemeCoach : registratie nevenwerkingen /symptomen

Algoritme

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Alternatieven patiënt

Rapport aan arts

Daling consultaties

Daling verzuimWerkschool

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Te overbruggen drempels

Aangepaste medische apparatuur = kost voor patiënt

Elektronisch zorgboekje• Perfecte samenwerking 1e en 2e lijn mogelijk• Geen vergoeding voor e-consult• Wel vergoeding F2F of dagkliniek

Software optimalisatie therapietrouw patiënt• Geen financiële prikkel

Educatie van thuisverpleegkundige of patiënt• Geen honorarium

Studies medische en economische voordelen nieuwe zorgmodellen• Hoge kost• Vermarkten onzeker wegens barrières in gezondheidssysteem

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Te overbruggen drempels

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Tijd om bruggen te bouwen

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Dank voor uw aandacht

Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014

Nieuwe modellen voor betaalbare en kwaliteitsvolle zorg