nieuw land in beweging jaarverslag 2014

nieuw landin beweging

jaarverslag 2014

2

‘Net als de eeuwenlange relatie van de Nederlanders met land en water, is het verhaal van Nieuw Land ook een verhaal van beweging’ voorwoord

Peter verdaasdonk

33nieuw Land jaarverslag 2014 voorwoord

ten tweede is er overleg gevoerd tussen de betreffende partners in de

huidige Gemeenschappelijke regeling erfgoedcentrum nieuw Land over

het voornemen om wettelijke archieftaken uit de huidige Gr nieuw Land

af te splitsen en onder te brengen naar een nieuw te vormen Flevolands

archief. de overige organisatieonderdelen en taken zullen integreren in

Batavialand.

Het derde activiteitenveld bestrijkt natuurlijk de veelvormige activiteiten

in het kader van de taken van nieuw Land als museum, archief en

studiecentrum. Met name deze worden in het voorliggende jaarverslag

uitvoering aan u geschetst. U zult zien dat ook dit jaar een veelvoud

aan activiteiten, programma’s, onderzoeken en publieksactiviteiten

heeft gekend, waarbij zowel inhoudelijke specialisaties, wetenschappelijk

onderzoek, archieftaken en projecten centraal staan als ook de vertaling

van inhoudelijke kanten van ons erfgoed naar tentoonstellingen en

programmering voor een breed publiek.

In 2015 worden deze activiteiten doorontwikkeld, steeds in een kader van

de te ontwikkelen thematiek en programmering van Batavialand.

LeLystad, 23 Maart 2015

Peter verdaasdonk

dIrecteUr a.I. nIeUw Land erFGoedcentrUM

voor u ligt het jaarverslag 2014 van nieuw land erfgoedcentrum. net als de eeuwenlange relatie van de nederlanders met land en water, is het verhaal van nieuw land ook een verhaal van beweging, nieuwe ontwikkelingen en nieuwe manieren om optimaal met deze ontwikkelingen om te gaan. Hiernaast zijn en blijven ook dit jaar als constante factoren de inhoudelijke aspecten van de taken als museum, archief en studiecentrum uitgangspunten en richtinggevers.

de activiteiten en ontwikkelingen in 2014 zijn in drie velden te schetsen:

ten eerste zijn in de loop van dit jaar stevige vorderingen gemaakt op

de gemeenschappelijke route van nieuw Land met de Bataviawerf en

de afdeling scheepsarcheologie van de rijksdienst cultureel erfgoed in

de richting van een gezamenlijk erfgoedpark Batavialand. In de loop van

2014 is het samenwerkingsoverleg geïntensiveerd, en werd een traject

zichtbaar dat uitgaat van een eerste fase van samenwerking. de drie

organisaties gaan in de praktijk hun activiteiten bundelen en stellen een

projectprogrammering op voor de komende vijf jaar. streven is om, indien

alle spelers zich hierin kunnen vinden, de operationele integratie van de

drie instellingen per 1 april 2015 te laten starten en parallel hieraan de

uitrol van het formele integratie per 1 januari 2016.

4

MuseuM 06

tijdelijke tentoonstellingen vaste exposities Publieksactiviteiten

arcHief 19

studiecentrumProvinciaal depot voor

Bodemvondsten van Flevolandcollectiesarchiefbewaarplaatse-depotwettelijke taak archievenarchiefbeheerpartners

studiecentruM 30

Flevolandsgeheugen.nlonderzoeksvoorstellenweg met de afsluitdijk?‘wetenschappelijke + voor

onderzoek’ en samenwerking met universiteiten

congres promovendi in de polderInternational Fieldschool For

Maritime archaeology Flevoland

Interviews medewerkers collectie & onderzoek

LezingPublicaties en (beleids)rapportenrondleidingen door medewerkers

collectie & onderzoeksteunpunt archeologie en (jonge)

Monumenten FlevolandBijzondere erfgoed van FlevolandPublicaties steunpuntwebsite steunpunt

Marketing + coMMunicatie 41

Bijzonder en opvallend online, websites en blogs Free publicity Marketing dashboard

organisatie 45

Personeel Gebouw en voorplein Personeelsuitje vriendendag ondernemingsraad nieuw Land

financien 49

quotes 51

Zoover tripadvisor twitter

nieuw Land jaarverslag 2014 inhoud

i

MuseuM

6

tijdelijke tentoonstellingen

In 2014 waren de volgende tentoonstellingen te zien bij nieuw Land:

nederlanders wereldburgerst/m 5 januari, centrale hal

over de migratie van Marokkanen, surinamers en amsterdammers in de jaren zeventig naar Flevoland.

Het wilde oog in flevoland18 januari t/m 4 mei, centrale hal

een tentoonstelling van Hans Lemmerman en Inge van run, over Urker en spakenburger klederdracht en moderne kunst op locatie in Flevoland.

Het

wild

e o

og/ w

out

noo

itg

eda

gt

nieuw Land jaarverslag 2014 Museum

7

weg Met de afsluitdijk? 14 maart t/m 9 juni, Schatkamer

ontwerpend onderzoek naar een duurzame delta. Met tekeningen en schetsen van de landschapsarchitecten

Martijn al en Jorryt Braaksma, die een utopisch toekomstbeeld schetsten

van de, naar hun mening, enorme potentie van het IJsselmeergebied en als uitgangspunt namen dat het IJsselmeer en

het Markermeer weer in een open verbinding zouden staan met de zee.

wildernis, over de wilde natuur in flevoland vanaf de ijstijd tot nu.

23 mei 2014 t/m 28 februari 2015, centrale hal

& wilde verHalen21 juni 2014 t/m 28 februari 2015, Schatkamer

deze familietentoonstelling was dé publiekstrekker van 2014. te zien waren prehistorische fossielen, een levensecht model van een sabeltandtijger,

beeldmateriaal van de film de nieuwe wildernis, de opgezette monniksgier carmen, die in de jaren

tachtig in de oostvaardersplassen tegen de Flevolijn was aangevlogen, en de wolf van Luttelgeest, die in

2013 in het nieuws kwam. nieuw Land liet nachtdieren fladderen in ‘wilde nachten’ en ideeën over de toekomst

kregen een plek in de toekomstige wildernis. kinderen konden met een speciaal educatief programma speuren

naar skeletten en opgezette dieren. eind oktober werd de expositie uitgebreid met foto’s van ruimtevaarder andré kuipers.


Grij

ze w

olf

(can

is lu

pus)

. Fot

o: s

hutt

erst

ock.

com

/ern

i

8

de tentoonstelling kwam tot stand met steun van de makers van de film de nieuwe wildernis, eMs FILMs/de nieuwe wildernis. voorts werkten mee staatsbosbeheer, natuurmonumenten, het Flevo-Landschap, stad & natuur almere, naturalis Biodiversity center, het natuurhistorisch Museum rotterdam, natuurmuseum Brabant en Manimal works.

opgravingen in HatteMerbroek11 september t/m de kerstvakantie

een mini-expositie bij de vaste expositie oer!, in samenwerking met Prorail, van vondsten uit graven uit de steentijd.

studiecentruM

In het studiecentrum worden mini-exposities ingericht. In 2014 werden gepresenteerd:- tot op het bot;- schokkende schedels;- delfts blauw;- de schans van kuinre.

nieuw Land jaarverslag 2014 Museum 8

de

nie

uwe

wild

erni

s

9

vaste tentoonstellingen

de vaste tentoonstellingen werden op 8 oktober uitgebreid met een maquette in de hal van station Lelystad centrum. de maquette, ontwikkeld in opdracht van cultuurspoor nieuw Land, met steun van de provincie Flevoland en het Prins Bernhard cultuurfonds Flevoland, toont de geschiedenis van Flevoland van de prehistorie tot nu, van boven de grond en onder de grond met alle denkbare aardlagen. de maquette werd onthuld door directeur-generaal cultuur en Media van ocenw, mevrouw drs. Marjan Hammersma.

de tentoonstelling van nieuw Land in de Poldertoren te emmeloord is in december 2014 beëindigd en afgebroken.

drie vaste presentaties over archeologie, scheepsarcheologie en de inpoldering van Flevoland, werden uitgebreid met wisebits; animatiefilmpjes gemaakt door de educatieve omroep ntr en van inhoud voorzien door de onderzoekers van nieuw Land.


cultuursp

oor

10

januari

op zondag 26 januari was de dag met LeGo©steentjes en konden jonge en oude bezoekers aan de slag met LeGo©.

februari

van 15 februari tot en met 2 maart vierde nieuw Land voorjaarsvakantie met activiteiten in samenwerking met schooltv en het vscnetwerk van wetenschapsmusea en science centra. de poppen Moffel en Piertje bouwden een dijk en op 23 februari konden kinderen proefjes doen in het Proefjeslab. op 28 februari was er het eerste Jeugd archeologisch

publieksactiviteiten


dag met LeGo©steentjes

11

spreekuur. dagelijks waren er speurtochten te maken, o.a. een Flip de Beer speurtocht voor de allerkleinsten. Bij de tentoonstelling Het wilde oog konden bezoekers hun eigen klederdracht ontwerpen en een papieren pop versieren.

Maart

Zaterdag 22 en zondag 23 maart vond het 60’s weekend plaats in nieuw Land. twee dagen lang was er van alles te beleven over de twist, twiggy, provo, hippies, maanlanding, eerste bewoners van dronten, Biddinghuizen en swifterbant, en het droogvallen van Zuidelijk Flevoland. een modelwoonkamer toonde de inrichting van deze jaren. de inrichting kwam tot stand met hulp van het publiek.

april

op 2 april deed nieuw Land mee met Museumkids en op 5 en 6 april konden de bezoekers voor slechts 2 euro nieuw Land bezoeken in het kader van het nationaal Museumweekend.In het Paasweekend van 18 tot en met 21 april konden kinderen een speciale paasspeurtocht maken.

Mei

tijdens de meivakantie, van 26 april tot en met 5 mei, waren kinderen koning voor een dag; ze maakten een mooie kroon, knutselden hun eigen vlaggetjes of ontwierpen een eigen postzegel.


voorjaarsvakantie

12

juni

Zondag 1 juni sprak de bekende amateur-paleontoloog “sir Mammoth” dick Mol bij nieuw Land over de mammoet en het dierenrijk tijdens de IJstijd.Zaterdag 21 juni vierde nieuw Land de langste dag van het jaar met de Midzomernacht. Het museum was open tussen 19.30 en 21.30 uur en men kon de geheimen van de schemer ontdekken, insecten eten en naar mooie verhalen luisteren. om 21.30 uur veranderde het voorplein in een openluchtbioscoop voor de vertoning van de film de nieuwe wildernis. de film werd mede mogelijk gemaakt door nudge en eMs Films. solar cinema zorgde voor een volledige duurzame bioscoop draaiend op zon- en windenergie.

juli

In de zomervakantie mocht je met stoepkrijt tekenen, lagen er kleurplaten en kon de bezoeker een plakboek maken of een speurtocht volgen. Het was zelfs mogelijk om vanuit nieuw Land met gehuurde fietsen de oostvaardersplassen te bezoeken.

augustus

op 10 augustus kon een insectenhotel worden gemaakt. deze workshop werd gegeven door een medewerkster van Landschapsbeheer.Jong en oud kon op zaterdag 23 augustus met eigen ogen zien hoe een scheepsopgraving van de International Fieldschool for Maritime archaeology plaatsvond aan de rietweg 17 in dronten. deze Publieksdag scheepsarcheologie bood een unieke kans om op locatie bij een wrak door studenten en scheepsarcheologen van nieuw Land en de rce scheepsarcheologie geïnformeerd te worden over de vele wrakken die al in Flevoland zijn gevonden.


IFMaF scheepsopgraving

Majolica bord met blauwe vogel

(rijksdienst voor het cultureel erfgoed

afdeling scheepsarcheologie)

13

septeMber

op zaterdag 13 september vond de open Monumentendag plaats op twee locaties: bij Lelystad airport en aan de Lelystadse kust.Zaterdag 20 en zondag 21 september hing er een vreemd luchtje in nieuw Land. dit weekend stond namelijk in het teken van poep. tijdens het Poepweekend konden bezoekers workshops volgen zoals papier maken van schapenpoep of kunsttegels van slakkenpoep, dierendrollen kleien of een gerutocht maken.

oktober

op 4 en 5 oktober vond het weekend van de wetenschap plaats. Pop-up wetenschapper evolutiebiologe dr. Frietson Gallis legde in nieuw Land uit waarom en hoe sommige dieren uitsterven. In de Herfstvakantie op woensdag 15 oktober was er nachtvolk; een nachtelijke speurtocht door een donker museum. Medewerkers van nieuw Land kropen in de huid van het nachtvolk om de bezoekers een spannende avond te bezorgen. verder konden bezoekers in de Herfstvakantie een

insectenhotel maken. Moleculair ecologist arjen de Groot vertelde over het dna van de wolf van Luttelgeest en er vond een workshop prehistorische dieren tekenen plaats, gegeven door de werkgroep Pleistocene Zoogdieren. Frans vera hield een lezing over de geschiedenis van de oostvaardersplassen. deze werd voorafgegaan door een korte poëtische documentaire ‘wij en de wolven’ die Iris Grob maakte als afstudeerproject aan de HkU.


Poep

wee

kend

na

chtv

olk

14

noveMber

november was een drukke maand. op 1 en 2 november kwam Proefjeslab weer naar nieuw Land in het kader van het wild water weekend en konden proefjes met water worden gedaan. dinsdag 4 en donderdag 6 november organiseerde nieuw Land met waterschap Zuiderzeeland het zeer geslaagde waterevenement nat voor leerlingen uit de groepen 6 tot en met 8. workshops werden gegeven door rijkswaterstaat, vitens, de knrM, Hkv lijn in water, het waterschap en de erfgoedinstellingen aan de Lelystadse kust. 250 scholieren bezochten nieuw Land.Met het kennistransfercentrum Flevoland organiseert nieuw Land elk jaar de cornelis Lelylezing, dit jaar gehouden op 11 november in het provinciehuis van Flevoland. Gastspreker was prof.dr. kim Putters, directeur van het sociaal en cultureel Planbureau. titel van zijn lezing was ‘op weg naar een participatiesamenleving. Mogelijkheden en dilemma’s’. commissaris van de koning Leen verbeek was inleider en burgemeester van almere en bestuursvoorzitter vnG annemarie Jorritsma trad op als coreferent.12 november nam de bekende musicalster Bettina Holwerda de eerste audiotour voor families in gebruik. Zij deed dit samen met haar neefjes in de tentoonstelling oer!, over de prehistorie van Flevoland.


waterweekend

15

op 16 november vertelde archeologe tineke Heise-roovers, vrijwilligster van nieuw Land en lid van de archeologische werkgemeenschap nederland, afdeling Flevoland, over haar scriptieonderzoek naar het rurale landschap van Zuid-Italië van circa 450 v. chr.Zondag 23 november was het rare dierendag met o.a. een lezing over de dodo door dr. kenneth rijsdijk, één van de ontdekkers van het dodo-massagraf dat in 2005 werd gevonden. kinderen konden zich laten schminken en hun eigen rare fantasievogel bedenken en knutselen.


nat

Mamm

oetwee

kend

oer

!tou

r

Prof

.dr.

kim

Put

ters

, cor

nelis

Lel

ylez

ing

15

16

deceMber

In de kerstvakantie werd een speciale Mammoetdag gehouden en kwam natasja van ouden van naturalis vertellen over de mammoet. Fossielenjager walter Langendoen was ook aanwezig met diverse kaak- en botfragmenten van de mammoet, die onder andere in mei 2014 werden gevonden op de Maasvlakte.


17

de culturele Havenop 22 oktober vond in nieuw Land de kick off 2014-2015 plaats van het educatieve project de culturele Haven. wethouder van Lelystad elly van wageningen opende de middag.Met het in 2013 gestarte project van nieuw Land, BonteHond en de kubus, wordt een leerlijn erfgoed aangebracht in het Flevolandse onderwijs. cultuurlessen worden ontwikkeld die beginnen bij de eigen omgeving van het kind en aanhaken op het vak wereldoriëntatie van de school.

MuseuMjeugduniversiteitHet programma van de MuseumJeugdUniversiteit, voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar was in 2014:+ zondag 9 februari, Hoe geef je doden een gezicht? door

Maja d’Hollosy, archeoloog en fysisch antropoloog;+ zondag 16 maart, Komt Flevoland onder water? door wim

kers van het waterschap Zuiderzeeland;+ zondag 13 april. Ben je wel een echte Nederlander?

door prof. dr. Leo Lucassen, hoogleraar sociale en economische Geschiedenis;

+ zondag 18 mei, Denk je wat je denkt? door Bas Haring, filosoof en wetenschapper;

+ zondag 14 september, Hoe herken je een beest(je)? door John smit van naturalis;

+ zondag 12 oktober, Wie schrijft en tekent die mooie kinderboeken? door schrijfster Joke van Leeuwen;

+ zondag 16 november, Hoe film je wildernis? door ruben smit, maker van de nieuwe wildernis;

+ zondag 14 december, Saai? Of vol geheimen? door Geuch de Boer van archeologisch adviesbureau raaP.

vrijwilligers publieksbegeleidersaaldert Molenberg, christa ran, Gerda cornelissen, Jenny walet, kees Bolle, Maarten schonk, Mirjam van Zuijdam, ron stoltz.


arcHief

20

studiecentruM

Het studiecentrum is de plek waar bezoekers van nieuw Land worden ontvangen om de collecties te raadplegen. Per 1 januari 2014 is een nieuw bezoekersregistratiesysteem ingevoerd. elke bezoeker ontvangt een bezoekerspas. Bovendien wordt sinds 2014 ook geregistreerd welke collecties en archieven, en vooral ook welke stukken in die collecties, worden geraadpleegd.Het studiecentrum registreerde in 2014 79 nieuwe bezoekers en ontving gemiddeld 30 bezoekers per maand, in totaal 358. 141 aanvragen om stukken en informatie zijn per telefoon gedaan, 366 per e-mail.ten gevolge van het rijdend maken van depot 2.01 moest er in maart en april intern een verhuizing van archieven plaatsvinden. In verband hiermee is het studiecentrum gedurende anderhalve maand gesloten geweest en konden slechts bij uitzondering bezoekers worden ontvangen.

door bibliothecaris caroline Hoek zijn literatuurlijsten gemaakt bij de tentoonstellingen in nieuw Land. In 2014 waren de onderwerpen: klederdrachten en oostvaardersplassen. caroline maakt ook de literatuuroverzichten ‘Flevoland’ voor het kwartaalblad Historisch-Geografisch Tijdschrift en zij verzorgt het Nieuws van het Studiecentrum.

In het studiecentrum wordt elke laatste vrijdag van de maand het voorouderspreekuur gehouden, georganiseerd door de nGv Flevoland en het hoofd collecties en onderzoek die tevens docent stamboomonderzoek is.

provinciaal depot voor bodeMvondsten van flevoland

de provincie Flevoland is partner van nieuw Land en heeft het wettelijke beheer van het Provinciaal depot voor Bodemvondsten van Flevoland in februari 2004 aan nieuw Land opgedragen. de provincie hecht er waarde aan dat de vondsten uit de hele provincie centraal en verantwoord bewaard worden. op deze manier is het beheer van de vondsten controleerbaar en ontstaat er een goed overzicht van de archeologische rijkdom van de provincie.

aan de Milieufederatie rivierduingebied swifterbant verstrekte de depotbeheerder informatie voor het realiseren van een interactieve wandelroute en een educatief programma voor basisscholen.

Bruiklenen werden verstrekt aan:+ Museum schokland (verlenging van lopende bruiklenen);+ Historische vereniging IJsselham (vondsten uit kuinre ten behoeve van

een expositie in oldemarkt);+ de firma tennet tso bv (vondsten gedaan bij onderzoek in het tracé

tussen emmeloord en ens);+ Universiteit van Leiden (een selectie zeefresidu van de opgraving op kavel

P14 in de noordoostpolder, ten behoeve van een practicum);+ het Groninger Instituut voor archeologie (vondstenmateriaal en

documentatie van een proefsleuvenonderzoek op kavel J112 in de noordoostpolder, ten behoeve van een bachelorstudie).

voor tentoonstellingen in nieuw Land werden bruiklenen verkregen van:+ het drents Museum (twee schoenleestbijlen voor oer!);+ het Gelders Provinciaal depot voor Bodemvondsten (vondsten afkomstig

uit het tracé van de Hanzelijn voor een kleine wisseltentoonstelling).

nieuw Land jaarverslag 2014 archief

21

In 2014 is hard gewerkt aan het beschrijven van de collectie. Het depot werd in het verslagjaar uitgebreid

met 70 vondstendozen.een groot deel van de stenen werktuigen van vindplaats s3 swifterbant zijn gefotografeerd en ingevoerd in de

geautomatiseerde catalogus tMs (the Museum system).door leden van de awn Flevoland is de uitgebreide

verzameling pijpenkoppen geïnventariseerd en beschreven.door de University of Michigan zijn de vondsten van

vindplaats s11 swifterbant terugbezorgd bij het depot.de archeologische onderzoeksbedrijven archol, raaP, Mug, vestigia, Baac, syntegra en earth Integrated archaeology

deponeerden de vondsten van hun onderzoekingen in de gemeenten almere, Lelystad en noordoostpolder.

In samenwerking met Flevo-landschap zijn de overblijfselen van de in 1953 opgegraven menselijke beenderen van bewoners van schokland, herbegraven in de knekelput op de Zuidpunt van

schokland.In 2014 zijn een aantal majolica schotels, afkomstig van de proefopgraving van de kuinderschans, gerestaureerd door

archeoplan. restaura heeft een fragment van een prehistorische visfuik gereed gemaakt voor een presentatie. stichting Lab

onderzocht vijf stenen voorwerpen, afkomstig van vindplaats e170 schokkerhaven, op gebruikssporen.

In de noordoostpolder is onderzoek gedaan naar de omvang van de schade aan een vindplaats, ontstaan door illegale egalisatiewerkzaamheden op een landbouwperceel.

Bij de aanleg van duurzame oevers langs de Hertentocht en de kadoelertocht bij kraggenburg heeft de archeoloog waarnemingen

gedaan waarbij een nieuwe steentijdvindplaats is aangetroffen. In 2014 kwamen verscheidene vondstmeldingen binnen. Zo werden onder andere een houten pijpenkop, een basisbijl van edelhertgewei, een

slijpsteen, een groot anker en wrakhout aangemeld. Met de awn Flevoland is met metaaldetectoren een veldverkenning uitgevoerd op kavel r2 bij kuinre. Gevonden zijn een klein stukje van een

koperen emmer, wat runderbotten en zwerfstenen.

In 2014 is hard gewerkt aan het beschrijven van de collectie. Het depot werd in het verslagjaar uitgebreid met 70 vondstendozen.


22

de depotbeheerder overlegde met andere provinciale depotbeheerders verenigd in het landelijke overleg, met het waterschap Zuiderzeeland over de voorgenomen werkzaamheden in het kader van de aanleg van duurzame oevers in de noordoostpolder en met medewerkers van het bedrijf the Missing Link.

ter voorbereiding op de besluitvorming van het bestuur en de provincie inzake deelname van nieuw Land aan Batavialand is door dick velthuizen, tineke Heise-roovers en willy van der Most een plan geschreven: Meerjarenbeleidsplan 2015-2018 Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Flevoland (Lelystad 25 juni 2014). voor omroep Flevoland verzorgde dick velthuizen 27 radiopraatjes over de door hem beheerde collectie. de voorwerpen werden na uitzending vertoond in de hal van het museum. de depotbeheerder gaf in 2014 een aantal interviews; voor de cultuurgids 14-15 noordoostpolder, voor het blad van Flevo-landschap en omroep Flevoland. voor de laatste werkte hij mee aan televisieopnamen. Bij het project aardkundige waarden is medewerking gegeven aan het maken van een video; de opnamen zijn te zien tijdens de wandelroute door het rivierduingebied swifterbant.

rondleidingen door de tentoonstelling oer! en het depot zijn gegeven aan:+ Familie Musea, de makers van de nieuwe audiotoer bij de presentatie

oer! over de swifterbantcultuur;+ bezoekers van de Museumdag;+ docenten die betrokken zijn bij de uitvoering van het project de culturele

Haven, dat bedoeld is om een leerlijn erfgoed aan te brengen in het Flevolandse onderwijs;

+ studenten archeologie van het Groninger Instituut voor de archeologie (het GIa);

+ vertegenwoordigers van het overleg van Provinciale erfgoedhuizen in nederland (oPen);

+ het bestuur van stichting Batavialand en de medewerkers van de Bataviawerf en de rce, afdeling scheepsarcheologie.

collecties

In 2014 is verder gewerkt aan het project Metamorfoze, het met rijks- en eigen gelden, digitaal ontsluiten van twintig meter van het archief van de rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet (rUZ). Besloten is, in plaats van de geplande veertig meter, twintig meter te digitaliseren en in 2016 nog eens een aanvraag te doen voor de andere twintig meter. vrijwilligers zijn in 2014 voortgegaan met het nader toegankelijk maken van het archief van de rijksdienst en het ompakken van de uitvoeringsdossiers van de Zuiderzeevissers. Het hoofd collecties en de webmaster verzorgden een blog bij dit Metamorfozeproject, http://nieuwlanderfgoed.blogspot.nl.

In 2014 is één archiefdepot rijdend gemaakt en zijn de depots 2.01, 3.01 opnieuw ingericht waardoor veel bergruimte is gewonnen.

In 2014 is het collectieoverzicht in atlantis 5.0 (bedrijfssysteem en catalogus) op orde gemaakt en aangevuld. de nieuwe publiekscatalogus zal in februari 2015 online komen. de publiekscatalogus om op documentniveau te zoeken was in 2013 al op de site van nieuw Land geplaatst.

Met het oog op de ontvlechting van het beheer van de overheidsarchieven is ook al een controle uitgevoerd op het eigendomsrecht. dit schouwmoment is meteen aangegrepen om ook de materiële staat van alle archieven te onderzoeken en de collecties in alle depots (nog eens totaal) te inventariseren. vanwege bezuinigingen zijn minder boeken aangeschaft voor het studiecentrum en zijn veel tijdschriftenabonnementen opgezegd.

nieuw Land heeft een interne verkiezing gehouden voorafgaand aan de landelijke online verkiezing van het (archief) stuk van het Jaar, georganiseerd door BraIn. winnaar was het oude boekje geschreven door Zacharias Heyns in 1599 in amsterdam uitgegeven: Den Nederlandtschen Landtspiegel, in ryme gestelt; waer in dat letterlijck ende figuerlijck de ghelegentheyt, aert ende nature van de Nederlanden, met omligghende grensen: als Westphalen, Cleve, Gulick, &c. claerlijck afgebeelt ende beschreven wordt. Nietmin dienstelijck als vermakelijck om lesen. In de uiteindelijke landelijke verkiezing behaalde het stuk van nieuw Land een middenplaats.


nieuw Land jaarverslag 2014 archief 23

Inzending stuk van het Jaar

24

schenkingen aan nieuw Land in 2014 waren allerlei tijdschriften, boeken en kranten over Flevoland zoals onder meer:+ dia’s en boeken van willem Baarsen te Urk;+ boeken van het nIdI en de knaw;+ foto’s van rené van essen;+ een collectie van Frans ten kroode;+ foto’s betreffende Flevoland van het Haagse gemeentearchief;+ foto’s van de heer spits;+ prentbriefkaarten betreffende de aanleg van de IJsselmeerpolders van

roelof Helmig te Barneveld;+ een verzameling boeken van evert de Boer te Luttelgeest.

voorts zijn allerlei tijdschriften, boeken en kranten aangaande Flevoland aan het archief geschonken. een bijzondere schenking was de dia- en fotocollectie van prof.dr. ir. adriaan volker, oud medewerker ZZw en oud hoogleraar tU delft. de stukken worden door een vrijwilliger beschreven.

In 2014 zijn 23 unieke films over Flevoland en de inpolderingen, die nergens anders worden bewaard dan bij nieuw Land, gedigitaliseerd. door vrijwilligers van nieuw Land zijn diverse collecties videobanden beschreven in de online catalogus.

collectievrijwilligers zijn: kees Bolle, George Buijsrogge, enno cappelhof, Johanna van dijk, Jaap van der Guchte, ynze van der Honig, Jaap Hospers, diny kaptein, Lidy kutschruiter, Harm Lahuis, Marion van der Meer, aaldert Molenberg, Peter van oijen, truida van santen, Bart schultz, Leo smoltzak, truus visser. de vrijwilligers helpen bij het toegankelijk maken van de collecties (het scannen en beschrijven), ze assisteren bij het herinrichten van de depots en ze bieden administratieve ondersteuning bij het beheer van de collecties en het studiecentrum.Brans stassen beschrijft van afstand zijn eigen diacollectie die hij voornemens is aan nieuw Land over te dragen. een vrijwilliger van nieuw Land scant de dia’s eerst.

rondleidingen zijn gegeven aan:+ medewerkers gemeente Lelystad;+ dIv-medewerkers gemeente Urk;+ medewerkers omgevingsdienst Flevoland (oFGv).

In april 2014 is de depotcapaciteit substantieel uitgebreid met 2.1050,75 m2 en is depot 2.01 rijdend gemaakt. Hierdoor geeft de bewaarplaats thans, bestaande uit drie depots (2.01, 2.04 en 3.01) ruimte aan 5.427,5 m2 archief.

nieuw Land jaarverslag 2014 archief 24

25

arcHiefbewaarplaats

In december 2013 heeft de Provinciale archief Inspectie (PaI) de bewaarplaats van nieuw Land geschouwd. aanleiding hiervoor waren technische aanpassingen aan de klimaatinstallatie die daarvoor hadden plaatsgevonden. In april 2014 is de depotcapaciteit substantieel uitgebreid met 2.1050,75 m2 en is depot 2.01 rijdend gemaakt. Hierdoor geeft de bewaarplaats thans, bestaande uit drie depots (2.01, 2.04 en 3.01) ruimte aan 5.427,5 m2 archief.

nieuw Land beschikt over een quarantainedepot waarin recent verworven archieven worden gestald alvorens bewerkt en materieel verzorgd te worden.

e-depot

In het kader van het programma digitale taken rijk (dtr), met als initiatiefnemer het nationaal archief, wordt een e-depot ontwikkeld voor het beheer van de rijksarchieven. Het is de bedoeling dat het e-depot ook gebruikt gaat worden voor het beheer van de niet-rijksarchieven en tevens is er de mogelijkheid om niet alleen archieven, maar ook andere digitale collecties in dit depot te bewaren en beheren. nieuw Land neemt tevens deel in een project voor aanbesteding van een nieuw collectiebeheersysteem. Het nationaal archief doet de aanbesteding en zal het beheersysteem als dienst verlenen aan de rhc’s. onderdeel van het beheersysteem is een koppeling met het e-depot. nieuw Land is voornemens om het beheersysteem en het e-depot als diensten van het nationaal archief af te nemen.ter ondersteuning van de totstandkoming van het e-depot is in 2013 een Implementatiemanagersoverleg (IMo) opgericht waarin implementatiemanagers van de rhc’s en medewerkers van de verschillende werkpakketten van het programma dtr zitting hebben en elkaar informeren over de stand van zaken betreffende de voortgang van de ontwikkeling van het e-depot. voor nieuw Land zijn dit willy van der Most en vanaf 1 juli ook stella Mechelse.

wettelijke taak arcHieven nieuw Land is rijksarchief in Flevoland, gemeentearchief van Urk, noordoostpolder, dronten, Lelystad en Zeewolde, waterschapsarchief van Zuiderzeeland en Provinciaal archief van de provincie Flevoland. voor het beheer van de provinciale archieven en de gemeentelijke archieven van noordoostpolder zijn dienstverleningsovereenkomsten afgesloten met de provincie Flevoland en de gemeente noordoostpolder. de andere genoemde overheden zijn partner van nieuw Land. karel engbers is bij nieuw Land benoemd als gemeentearchivaris, waterschapsarchivaris en rijksarchivaris in de provincie Flevoland. Irmgard Broos is provinciearchivaris, zij is in dienst van de provincie Flevoland.

de archiefruimten van de gemeenten en het waterschap zijn geïnspecteerd en er is geadviseerd over schoonmaakbestek en uit te voeren verbeteringen.

ter voorbereiding op de besluitvorming van het bestuur en de betrokken overheden inzake de ontvlechting van de wettelijke archieftaak uit nieuw Land is door het hoofd collecties en onderzoek van nieuw Land een meerjarenbeleidsplan geschreven: Concept-Meerjarenbeleidsplan 2015-2018 van het Openbaar lichaam Het Flevolands Archief (Lelystad 8 juli 2014). archivaris k.a.M. engbers nam deel aan de ambtelijke werkgroepen die de volgende stukken voorbereidden: herziening tekst Gemeenschappelijke regeling, Begroting 2016 Het Flevolands archief en toelichting daarop en Beleidsplan 2016 Het Flevolands archief. de stukken zullen in 2015 worden afgerond en behandeld in de bestuurlijke commissie die zich buigt over de herziening van de Gr.


26

arcHiefbeHeerpartners

gemeentearchief van dronten In 2014 zijn de volgende archieven officieel overgedragen aan en overgebracht naar het gemeentearchief van dronten en/of plaatsingslijsten, inventarissen aangepast:

Overheidsarchieven

Gemeente Dronten(1955) 1971-1991 (1999)Inventaris aangepast

Gemeente Dronten, Raadsnotulen1972-1992 Plaatsingslijst

Particuliere archieven

Gymnastiekvereniging GYJATUIn bewerking

Stichting Geschiedschrijving Dronten(1930) 1991-2005, Inventaris/plaatsingslijst

gemeentearchief van lelystad In 2014 zijn de volgende archieven officieel overgedragen aan en overgebracht naar het gemeentearchief van Lelystad en/of plaatsingslijsten gemaakt bij de volgende archieven:

Overheidsarchieven

Gemeente Lelystad, Milieuvergunningen9,125 m (73 dozen) 1989-2010


27

Stichting Expositie Noodlot1993-1997, Inventaris/plaatsingslijst

Stichting Gezondheidszorg Oostelijk Flevoland(1962) 1963-1972 (1975), 0,5 m

Stichting Kwarteeuw Lelystad1991-1994

Stichting Lelystad Airshow1985-1997, Inventaris/plaatsingslijst

Stichting Lelystad Promotie1991-1997, Inventaris/plaatsingslijst

vrijwilligers van nieuw Land zijn na de interne archiefverhuizing gestart met het ompakken van de fotocollectie Jan Blom. dit project zal in 2015 worden afgerond.

gemeentearchief van noordoostpolder

In 2014 zijn veel archieven van noordoostpolder overgedragen aan nieuw Land:

Overheidsarchieven

Bescherming Bevolking, Kring Noordoostpolder-Urk(1953) 1954-1959 (1964), Inventaris

Gemeentepolitie Noordoostpolder1963-1993

Geneeskundige- en Gezondheidsdienst Openbaar lichaam De Noordoostelijke Polder1947-1953, Inventaris

Losse Archivalia1949-1994

Gemeente Lelystad, Notulen en Handelingen gemeenteraad 1980-1999, Plaatsingslijst n.B. Materieel bewerkt.

openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders en gemeente Lelystad, Gemeentepolitie(1975) 1978-1993 (1995), 6 m

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, Hinderwetvergunningen1965-1993 (2008)

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders en gemeente Lelystad, Gronduitgifte aan particulieren (1966) 1970-1989 (1991), 14,625 m

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, grondgebied toekomstige gemeente Lelystad, Geneeskundige Gezondheidsdienst1962-1979 (1980), 0,625 m

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, grondgebied toekomstige gemeente Lelystad, Handelingen Adviesraad1956-1979, Plaatsingslijstn.B. Materieel bewerkt.

Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders, grondgebied toekomstige gemeente Lelystad, Uitgifte industriekavels1956-1980, 1,75 m


Bijenvereniging Oostelijk FlevolandIn bewerking

Kanovereniging Lelystad1982-2014, 0,375 m, Inventaris/plaatsingslijst

Milieusamenwerking Noord-Oost Flevoland1991-1998, 0,375 m

Openbaar lichaam De Noordoostelijke Polder(1936) 1942-1962 (1986), Inventaris

Openbaar Lichaam, grondgebied toekomstige gemeente Noordoostpolder, Handelingen Poldercommissie voor Algemene Belangen1946-1962, Plaatsingslijstn.B. Materieel bewerkt.


ABTB, afdeling Creil(n.B. ontvangen in januari, nog te bewerken)ambtenaar van de Burgerlijke stand van het openbaar lichaam de noordoostelijke Polder1941-1961, Inventaris

Archief P. Ritsma

Familiearchief Appels

Nederlands Hervormde Gemeente De Noordoostpolder(n.B. ontvangen in 2014, nog niet bewerkt)

Stichting 10 jaar Noordoostpolder1951-1953

Stichting Carillon Poldertoren1958-1962

door vrijwilligers van nieuw Land zijn de beschrijvingen gecontroleerd van de foto’s van de gemeente noordoostpolder die reeds geregistreerd waren in de catalogus van nieuw Land. de foto’s zelf zijn gecontroleerd op aanwezigheid en omgepakt. door vrijwilligers is tevens de inventaris op het archief van het openbaar Lichaam de noordoostelijke Polder ingevoerd in het bedrijfssysteem en daarmee in de publiekscatalogus.


28

openbare aktes van de Burgerlijke stand van noordoostpolder zijn toegevoegd aan de landelijke website www.wiewaswie.nl.er is een plaatsingslijst gemaakt bij de Handelingen van de Poldercommissie voor algemene Belangen, 1946-1962.

gemeentearchief van urk

In 2014 is het volgende particuliere archief overgedragen aan en overgebracht naar het gemeentearchief van Urk:

Archief Willem Baarsen1923-2012, 0.375 m, Inventaris/plaatsingslijst

onvermeld kan niet blijven dat in het verslagjaar klaas Buist, ambtenaar van de gemeente Urk, is overleden. Medewerkers van nieuw Land gedenken in hem een fijne persoon met wie het heel prettig samenwerken was.

gemeentearchief van Zeewolde vrijwilligers van nieuw Land zijn bezig met het beschrijven in de online catalogus van de foto’s uit de krant Zeewolde Aktueel.

waterschaparchief Zuiderzeeland vrijwilligers van nieuw Land zijn na de interne archiefverhuizing in het voorjaar van 2014 gestart met het ompakken van het fotoarchief Heemraadschap Fleverwaard. dit project zal in 2015 worden afgerond.

provinciaal archief nieuw Land is per dienstverleningsovereenkomst aangewezen als beheerder van het provinciale archief. Provinciearchivaris is mw. Irmgard Broos. door vrijwilligers zijn in 2014 foto’s van de provincie Flevoland gescand en toegankelijk gemaakt door beschrijvingen in de online catalogus. de foto’s zijn omgepakt. Met dit project zal in 2015 worden doorgegaan.

rijksarchief in flevoland In 2014 zijn opgenomen in het rijksarchief de volgende particuliere archieven:

Axipress47 ordners, 107 diamappen, twee dozen en twee kisten(n.B.: nog te bewerken)

Archief Th. Vulink, medewerker Rijkswaterstaat1971-1982

Familiearchief J. Meijer

Flevolands Symfonie Orkest1980-1997

Stichting Flevolands Overleg Gewestelijke Ouderenorganisatiescirca 1980-2014

Stichting de Gouden Cirkel2006-2009

stichting Migranten televisie nederland, programma Full color Flevoland

stichting voor het bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders

alle onderzoekarchieven zijn op collectieniveau beschreven in de online publiekscatalogus die in februari 2015 toegankelijk zal zijn via de website van nieuw Land.de uitgebreide krantencollectie van de stichting is herplaatst in het rijdend gemaakte archiefdepot.onderzoekers van nieuw Land zijn in 2014 doorgegaan met het saneren van de oude boekerijen van rIJP en ZZw.de moederfilms van het project Metamorfoze I Zuiderzeecollectie hebben betrekking op de verfilming en digitalisering van de archief, boeken en krantencollecties van de stichting.


overdracht archief axipress

30

studiecentruM

31

flevolandsgeHeugen.nl Geïnterviewd zijn:+ Jan van roeden over zijn jeugdjaren tijdens de tweede wereldoorlog in

de noordoostpolder;+ Grietje en Ida van der Meulen te Lelystad, de echtgenote en dochter van

een ingenieur die bij ZZw werkte en onder andere in Lelystad gevestigd was;

+ willem Profijt, de zoon van een landarbeider die in dienst was van de directie van de wieringermeer te arnhem;

+ de familie appels te Urk, drie kinderen van Gerlof appels, beheerder en kok van een arbeiderskamp in de noordoostpolder.

Fragmenten uit de interviews zijn geplaatst op de website.In samenwerking met Landschapsbeheer Flevoland is een project uitgevoerd met vrijwilligers die interviews afnamen met bewoners van noordoostpolder en oostelijk Flevoland over het bijzondere landschap van deze polders. tekst- en audiofragmenten uit de interviews zijn voorzien van foto’s geplaatst op de verhalenwebsite. de integrale interviews zijn gearchiveerd en kunnen worden hergebruikt voor vervolgonderzoek.

onderZoeksvoorstellen op verzoek van prof.dr.ir. rudy rabbinge, emeritus hoogleraar duurzame ontwikkeling en voedselzekerheid aan wageningen Ur, heeft nieuw Land een voorstel geschreven voor de uitvoering van een onderzoek waarvoor in 2015 fondsen zullen worden geworven: ‘Dutch brand. theorie en praktijk van de geïntegreerde landbouw’.

Met emeritus hoogleraar prof.dr. Bart schultz is nieuw Land in 2014 gestart met het maken van een inventarisatie van polders in de wereld. aanleiding hiertoe is de overdracht aan nieuw Land van de foto- en diaverzameling van oud-ZZw’er en hoogleraar te delft prof.dr.ir. adriaan volker. tevens wordt met Bart schultz gewerkt aan het beschrijven van de receptiegeschiedenis van de publicatie over Hans Brinker van de amerikaanse schrijfster Mary Mapes dodge.

weg Met de afsluitdijk? ontwerpend onderZoek naar een duurZaMe delta Landschapsarchitecten Jorryt Braaksma en Martijn al deden een ontwerpend onderzoek naar de potentie van het IJsselmeergebied waarbij zij ervan uitgingen dat het Markermeer en het IJsselmeer weer in een open verbinding zouden staan met de zee. dit leidde tot een alternatief deltaplan. Het onderzoek werd gepresenteerd voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling.

‘wetenscHappelijke + voor onderZoek’ en saMenwerking Met universiteiten 2014 was een bijzonder vruchtbaar jaar voor het onderzoeksprogramma; er vonden maar liefst vier promoties plaats met de volgende proefschriften:+ devriendt, Isabella, Swifterbant Stones. The Neolithic Stone and Flint

Industry at Swifterbant (The Netherlands): from stone typology and flint technology to site function (dissertatie rU Groningen; 2014) Met catalogus;

nieuw Land jaarverslag 2014 studiecentrum

collage afsluitdijk (Lama landscape architects & Martijn al landschapsarchitect)

32

+ Loon, ruben van, Tourism and the Economic Valuation of Cultural Heritage (dissertatie vU; amsterdam 2014);

+ Maas, demelza van der, Verleden boven water. Erfgoed, identiteit en binding in de IJsselmeerpolders (dissertatie vU; amsterdam 2014);

+ verduijn, s.H., Leaving your Mark. Policy Entrepreneurs Setting the Agenda in the IJsselmeer Area (dissertatie radbouduniversiteit; nijmegen 2014).

congres proMovendi in de polder

In samenwerking met het steunpunt archeologie en (jonge) Monumenten Flevoland organiseerde nieuw Land het congres ‘Promovendi in de polder’ dat op 27 november plaatsvond in nieuw Land.

international fieldscHool for MaritiMe arcHaeology flevoland de International Fieldschool werd in 2014 gefinancierd door de provincie Flevoland, de rijksdienst voor het cultureel erfgoed en de gemeente Lelystad.

In 2014 is een keur aan activiteiten ontplooid.

de jaarlijkse opgraving vond plaats van 4 tot 29 augustus in de gemeente dronten. er deden zestien studenten mee van de suddansk Universitet, Hogeschool saxion, Universiteit Leiden en rijksuniversiteit Groningen. daarnaast namen vijf vrijwilligers van de awn deel aan het veldwerk. de vindplaats werd geselecteerd nadat - tijdens een monitoringsonderzoek van provincie en rijk - in het maaiveld op kavel or 49 wrakhout werd aangetroffen. er bleek voldoende wrak aanwezig te zijn om een archeologisch onderzoek te rechtvaardigen dat voldoende nieuwe informatie zou opleveren en voor studenten interessant zou zijn om mee te werken.al op de derde dag van het veldwerk kwam een grote hoeveelheid vondsten aan het licht, waaronder een stookplaats, bestaande uit twee haardplaten. In totaal zijn 130 vondstnummers uitgeschreven.wat betreft publieksbereik kan de Fieldschool in de annalen worden bijgeschreven met een record aantal bezoekers op de open dag van 850 personen. ook agrariërs aangesloten bij Lto noord kwamen in groten getale (70 boeren) af op de speciaal voor hen georganiseerde bijeenkomst. Met de voor basisscholen georganiseerde rondleidingen kwam het aantal bezoekers in totaal op 1.220 personen. Het scheepswrak zal in 2015 in zijn geheel worden opgegraven en na documentatie worden verwijderd. Het publiek kon de opgraving volgen via twitter #scheepswrakken en via het blog http://ifmaffieldschool.blogspot.com.


33

Wat betreft publieksbereik behaalde de Fieldschool een recordaantal bezoekers. De

open dag trok 850 personen. Waaronder 70 agrariërs

aangesloten bij LTO Noord. Met de rondleidingen voor de basisscholen kwam het totaal

op 1.220 personen.

34

In het kader van het in 2012 in amsterdam gehouden veertiende International symposion on Boat and ship archaeology is een start gemaakt met de redactie van de 108 congresbijdragen. Professor van Holk is lid van het organiserend comité van het congres, daarnaast is hij voorzitter van de Glavimans stichting. Het rijk is van advies voorzien met betrekking tot de totstandkoming van de nieuwe kna-waterbodems en de provincie Flevoland is geadviseerd bij het project Monitoring van scheepswrakken in Flevoland.

de colleges ‘Inleiding Maritieme archeologie’, gehouden in het kader van de opleiding tot bachelor, zijn door vijf studenten gevolgd. onderdeel van de leergang is een excursie naar nieuw Land en rce scheepsarcheologie. van de vijf masterstudenten zijn er vier afgestudeerd in het verslagjaar. voor studenten wetland archaeology is een college verzorgd over het maritieme cultuurlandschap van nederland. verschillende studenten leverden een bijdrage aan de uitwerking van opgravingen van de IFMaF. koen Blok schreef het verslag van de opgraving van een kogge op kavel nM 107, Mariska van der velde schreef een scriptie over de inventaris van het vrachtschip dat in 2013 is opgegraven op kavel oL 79 en wytze stellingwerf maakte een scriptie over de keramiek- en glasvondsten uit hetzelfde wrak.

vier promovendi zijn begeleid bij het werk aan hun dissertatie. Het onderzoek ‘de Zuiderzee als verkeersplein’ zal door wouter waldus worden voortgezet, omdat de vorige uitvoerder het onderzoek heeft moeten staken. In het kader van het promotieprogramma ‘duurzame Geesteswetenschappen’ is de promotieaanvraag van yftinus van Popta ‘From sweet to salt’ ingediend, beoordeeld en gehonoreerd door nwo. Het onderzoek van de externe promovendus Hans van westing is officieel bij het GIa en ruG geregistreerd.de aanvraag ‘tidal Movements’ is samen met prof. dr. M.G.J. duijvendak, hoogleraar economische en sociale geschiedenis / research centre for Historical studies) in gewijzigde vorm opnieuw bij nwo ingediend ruG.

Het project Inventarisatie Buitendijks erfgoed, dat wordt gefinancierd door de provincies Friesland en Groningen, de rce en de ruG, is goed op gang gekomen en wordt met volle kracht gecontinueerd in 2015.

Met student Peter Lunshof van de ruG en medewerker van de rce Frank dallmeijer is een boomstamboot uit aurich, die stond opgesteld in het Groninger Museum, gedocumenteerd.


35

interviews Medewerkers collectie & onderZoek

+ 8 januari, willy van der Most door Loes van der vegt van Id voor het erfgoedatelier van de provincie Flevoland;

+ 27 oktober andré Geurts door tessel Linders over het door hem aangedragen stuk van het jaar;

+ 28 oktober, remco van diepen door tessel Linders over het boek Waterwolven van cordula rooijendijk;

+ 29 oktober, Henk Pruntel, door tessel Linders van omroep Flevoland radio, over het boek van Jan wagenaar, Amsterdam in Zyne Opkomst, Aanwas, Geschiedenissen, Voorregten, Koophandel, Gebouwen, Kerkenstraat, Schoolen, Schutterye, Gilden en Regeeringe (amsterdam 1760-1765);

+ 30 oktober, willy van der Most door tessel Linders van omroep Flevoland radio, over de dia die nieuw Land in bruikleen gaf aan de vvd fractie in de tweede kamer om een ‘herdruk’ te maken van het schilderij van het kabinet-cort van der Linden waarop ook dr.ir. cornelis Lely staat afgebeeld;

+ 31 oktober stuk, remco van diepen over het boek van Zacharias Heyns, Den Nederlandtschen Landtspiegel.

leZingen

+ 14 maart te amsterdam, kroonlezing maritieme archeologie, door andré van Holk;

+ 24 mei, voor de nederlandse vereniging voor Zeegeschiedenis, door andré van Holk;

+ 18 november, voor de Huisartsen sociëteit van almere, in nieuw Land, door remco van diepen;

+ 25 november, voor de alumnikring van de ruG te amsterdam, door andré van Holk.


onthulling schilderij cort van der Linden

door Minister President Mark rutte

36

publicaties en (beleids)rapporten

+ Blok, k., de verdwenen kogge van Modderman. een kogge-achtig scheepswrak in de bodem van Flevoland. Grondsporen 20, opgravings- en onderzoeksrapporten van het Groninger Instituut voor archeologie (2014);

+ devriendt, Isabella, Swifterbant Stones. The Neolithic Stone and Flint Industry at Swifterbant (The Netherlands): from stone typology and flint technology to site function (dissertatie rU Groningen; 2014) Met catalogus;

+ diepen, remco van, willy van der Most en Henk Pruntel (red.), 3600 horizon. cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland 24 (Lelystad 2014);

+ diepen, remco van, ‘arische koeien in de oostvaardersplassen. de duistere oorsprong van het Heckrund, 1919-1945’, in: remco van diepen, willy van der Most en Henk Pruntel (red.), 360o horizon. cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland 24 (Lelystad 2014) 85-111;

+ Holk, a. F. L. van, ‘archeologie in het beeldverhaal’, Paleo-aktueel 25 (2014) 107-117;

+ Holk, a. F. L. van, ‘scheepswrak or 49, voorlopige resultaten van de opgraving van een vrachtschip uit de zeventiende eeuw’, in: remco van diepen, willy van der Most en Henk Pruntel (red.), 3600 horizon . cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland (Lelystad 2014), 130-151;

+ Holk, a. F. L. van, ‘Maritime archaeology, Mind-set and money. the IFMaF and the Zuiderzee. education, research, awareness and management’, in: w. Metz (red.), Maritime Archaeology, symposium gehouden ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de stichting nederlands Museum voor anthropologie en Praehistorie in het kader van de zesendertigste kroon-voordracht, gehouden te amsterdam op 14 maart 2014, 9-78;

+ Loon, ruben van, Tourism and the Economic Valuation of Cultural Heritage (dissertatie vU; amsterdam 2014);

+ Maas, demelza van der, Verleden boven water. Erfgoed, identiteit en binding in de IJsselmeerpolders (dissertatie vU; amsterdam 2014);

+ Most, w,.H.J. van der , ‘Het beheer van de collecties van de stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders’(Lelystad 2014);

+ Most, w.H.J. van der, ‘concept-Meerjarenbeleidsplan 2015-2018 van het openbaar lichaam Het Flevolands archief’ (Lelystad 2014);

+ Most, w.H.J. van der, tineke roovers en dick velthuizen, ‘Meerjarenbeleidsplan 2015-2018 Provinciaal depot voor Bodemvondsten van Flevoland’ (Lelystad 2014);


cultuurhistorisch

Jaarboek 2014

37

+ Most, w.H.J. van der, ‘startnotitie ‘inhoud en collecties’ van de samenwerkingspartners van Batavialand’ (Lelystad 2014);

+ Pruntel, Henk, ‘de kogge en de vroege Zuiderzee’, in: 3600 horizon. cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland 24 (Lelystad 2014) 31-70;

+ Putters, kim, ‘op weg naar een participatiesamenleving. Mogelijkheden en dilemma’s’, in een digitale uitgave uitgegeven van actuele onderwerpen. cornelis Lelylezing 11 november 2014;

+ stellingwerf, w., ‘een handelaar in ’t allegaar?’. analyse van de keramiek- en glasvondsten uit scheepswrak oL 79, gemeente dronten. Universiteit Leiden en rce (scriptie 2014);

+ velde, a.M. van der, een opmerkelijke scheepsinventaris. een studie naar de objecten van een vrachtschip uit de bodem van de gemeente dronten. ruG en rce (2014);

+ velthuizen, dick, ‘nieuws uit het PdB’, Aardewerk (2014) (maart) 7;+ velthuizen, dick, ‘nieuws uit het PdB’, Aardewerk (2014) (juni/

september) 18;+ velthuizen, dick, ‘swifterbant, waar komt die naam vandaan’, SPNF

(2014) 14-3;+ velthuizen, dick, ‘swifterbantmens, waar leefden zij van?’, SPNF (2014)

10-7;+ verduijn, s.H., Leaving your Mark. Policy Entrepreneurs Setting the

Agenda in the IJsselmeer Area (dissertatie radbouduniversiteit; nijmegen 2014);

+ wijshake, e en a. kropp, een zilveren horloge uit scheepswrak oL 79 (Flevoland), Paleo-aktueel 25 (2014), 91-97.

rondleidingen door Medewerkers collectie & onderZoek

+ 21 mei, aan 32 leden van de stichting Geschiedschrijving dronten, door willy van der Most en Metty ebbens namens het Flevofonds;

+ 17 juli, aan 35 leerlingen van het gymnasium uit oberkirchen, schaumburg-Lippe bij Hannover, door anne de vroomen en Henk Pruntel;

+ 24 september, aan medewerkers van het waterschap Zuiderzeeland, door willy van der Most;

+ 25 november, omgevingsdienst Flevoland, door karel engbers en willy van der Most;

+ 28 november vertegenwoordigers van de erfgoedhuizen in nederland, door willy van der Most (nieuw Land) en dick velthuizen (Provinciaal depot voor Bodemvondsten van Flevoland).

steunpunt arcHeologie en (jonge) MonuMenten flevoland

de voornaamste taak van het steunpunt is de ondersteuning van gemeenten in Flevoland met betrekking tot erfgoedbeleid. In 2014 heeft het steunpunt 98 adviezen uitgebracht. Het merendeel van deze adviezen had betrekking op archeologie in gemeenten. andere partijen die zijn geadviseerd zijn het waterschap Zuiderzeeland, de provincie en het rijk (rce).

In onderstaande tabel is het aantal adviezen per organisatie weergegeven:

organisatie aantal advieZen

Gemeente Urk 3

Gemeente noordoostpolder 4

Gemeente dronten 5

Gemeente Lelystad 31

Gemeente Zeewolde 18

Gemeente almere 4

Gemeenten algemeen 5

waterschap Zuiderzeeland 12

Provincie Flevoland 10

rijk 2

particulieren 2

totaal 98

Uit de cijfers komt duidelijk naar voren dat de gemeente Lelystad het grootste beroep op het steunpunt doet, met als goede tweede de gemeente Zeewolde.


38

Met betrekking tot gebouwd erfgoed is aan twee projecten gewerkt. Met het waterschap Zuiderzeeland en Landschapsbeheer Flevoland is intensief samengewerkt binnen het project ‘Inventarisatie watererfgoed’ van het waterschap. dit verklaart ook het relatief sterk toegenomen aantal contacten met het waterschap. In samenwerking met mevrouw truus visser (vrijwilliger collecties van nieuw Land) is verder gewerkt aan de inventarisatie van beeldbepalende gebouwen in de gemeente Zeewolde. Lenie Hanse deed vooronderzoek naar de geschiedenis van Zeewolde en schreef een concept-inleiding en –verantwoording voor het rapport dat in 2015 zal verschijnen.de erfgoedcommissie Lelystad is onder voorzitterschap van de coördinator van het steunpunt 5 keer bij elkaar geweest. de commissie heeft een waardering gemaakt van de gebouwen op de groslijst van beeldbepalende objecten in de gemeente. de waardestellende rapporten over het viskwekerijgebied en de straalverbindingstoren zijn afgerond. Beide rapporten zijn in 2014 verschenen. Het rapport betreffende de viskwekerij is aangeboden aan wethouder cultuur van Lelystad, mevrouw Janneke sparreboom.

bijZondere erfgoed van flevoland Het steunpunt stelt zich ten doel de ambtenaren en bevolking van Flevoland meer bewust te maken van het erfgoed in de provincie. daarbij moet worden gedacht aan de (scheeps)archeologie, het gebouwde erfgoed en bijzondere landschappelijke waarden.Met nieuw Land (onderzoek) is het congres ‘Promovendi in de polder’ georganiseerd waarbij pas gepromoveerden of nog promovendi lezingen verzorgden over voorlopige resultaten en uitkomsten hun onderzoek. In samenwerking met de gemeente dronten en Lto noord is in het kader van de opgraving van een scheepswrak op kavel or 49 een voorlichtende

bijeenkomst voor agrariërs georganiseerd, waarbij is ingegaan op de waarde van het melden van vondsten van scheepshout. Met Genootschap Flevo is het evenement kunst(werken) in Flevoland georganiseerd; gethematiseerde busexcursies naar bijzondere werken met toelichting op locaties door experts.

door de steunpuntcoördinator zijn voorts meerdere interviews gegeven, is deelgenomen aan congressen en bijeenkomsten en zijn rondleidingen verzorgd:

+ rondleiding oPen, 28 november 2014;+ deelname aan opening open monumenten dag 13 september;+ deelname voorlichting erfgoedwet, amersfoort, 10 december 2014;+ omroep Flevoland tv-interview, 4 augustus;+ interview ntr radio, 17 maart 2014;+ interview radio 1, 9 augustus 2014;+ bijeenkomst monitoring scheepswrakken (provincie);+ deelname aan het erfgoedatelier (provincie); + bijeenkomst ruimte voor de ondergrond;+ netwerkmiddag, aardkundige waarden;+ aanwezigheid bij opgravingen (gemeente almere: ‘kotterbos’ en

‘vliegende Hollander’);+ deelname aan de reuvensdagen (tweedaags archeologiecongres);+ deelname aan actualiteiten & ontwikkelingen overijssel/Flevoland;+ deelname werkgroep Middeleeuwen van de ruG.

de coördinator is lid van het landelijke reguliere overleg van de steunpunten en van het landelijke archeologieoverleg van de steunpunten. op verzoek van de provincie Flevoland zijn twee projecten opgezet en in gang gezet: een bureau-onderzoek naar de mogelijkheden tot het opsporen van scheepswrakken en een pilot bewustwordingstraject aangaande de omgang met het bodemarchief door agrariërs in de noordoostpolder.


39

op 24 april 2014 is een inspectie vanuit de lucht uitgevoerd, gericht op de monitoring van de verstoring van prehistorische vindplaatsen in de noordoostpolder. Met ingang 13 september is het steunpunt voorzitter van de landelijke organisatie van steunpunten.

publicaties steunpunt

+ waardestelling straalverbindingstoren. erfgoedcommissie Lelystad (ed.). rapport 2 (Lelystad 2014) [dit rapport is nog niet aangeboden aan de gemeente en derhalve ook nog niet openbaar];

+ waardestelling voormalige viskwekerij. erfgoedcommissie Lelystad (ed.). rapport 3 (Lelystad 2014).

website steunpunt

de website van het steunpunt, www.samflevoland.nl, telde over 2014 1.967 bezoekers, waarvan 1.788 unieke bezoekers en 4.802 pageviews.

nieuw Land jaarverslag 2014 studiecentrum 39

41

Marketing + coMMunicatie

42

In 2014 werden in totaal 4 persberichten per maand en 2 persuitnodigingen (IFMaF, oer!tour) verstuurd. Gemiddeld 4 per maand.

bijZonder en opvallend

+ zeldzame vondsten IFMaF tijdens opgraving (augustus 2014);+ persberichten over de tentoonstelling ‘wildernis’ en de bijbehorende

activiteiten als het Poepweekend, de Mammoetdag etc.;+ Peter verdaasdonk start als interim directeur Batavialand*;+ nieuws over de IJsselkogge*.

* Niet door Nieuw Land naar buiten gebracht, maar wel gerelateerd aan Nieuw Land

i.v.m. Stichting Batavialand.

de tentoonstelling ‘wildernis’ trok afgelopen jaar veel extra bezoekers aan (buiten onze reguliere bezoekers). over het algemeen genomen zien we vanaf ‘wildernis’, die met een grote campagne werd gelanceerd en goed in de pers kwam, de bezoekersaantallen langzaamaan stijgen. opvallende, door nieuw Land zelf bedacht en uitgevoerde, evenementen als nachtvolk, trokken veel bezoekers. Grote, vaste nationale evenementen als het Museumweekend, lieten een daling van het aantal bezoekers zien.de groei gaat in kleine stapjes, maar dat is, gezien de externe factoren als economische crisis en de concurrentie met de grote musea in nederland die in 2014 een superjaar hadden, een mooi en veelbelovend uitgangspunt. een belangrijke ontwikkeling is dat amsterdam Marketing en toerisme Flevoland in 2014 zijn begonnen met een grote campagne om Flevoland onder de aandacht te brengen van de internationale toerist. In 2015 zal deze campagne meer vorm krijgen. Het bijzondere verhaal van Flevoland: de inpoldering & het gebied als grootste droge scheepskerkhof ter wereld worden als ‘unique selling point’ gezien. nieuw Land is nauw betrokken bij deze campagne en zal kansen pakken waar mogelijk. via amsterdam Marketing, kreeg nieuw Land de kans om in een uitzending van city Film te komen. Zij interviewden Maria virto Marcilla hiervoor in de noordoostpolderschuur. ‘welcome to amsterdam’ is online via cityfilm te zien (youtube).

online, websites en blogs

+ nieuw Land heeft de volgende websites in beheer: www.nieuwlanderfgoed.nl, www.flevolandsgeheugen.nl, www.verganeschepen.nl, en www.flevolandbovenwater (deze laatste ging per 1 april uit de lucht). Unieke bezoekers ca. 120.000

Pageviews ca. 500.000 Bezoekers ca. 200.000

+ nieuw Land beheert tevens twee blogs: de IFMaF blog trok ca. 3000 bezoekers en had 6000 pageviews. deze wordt door de studenten van de Field school bijgehouden tijdens de jaarlijkse opgraving (http://ifmaffieldschool.blogspot.nl/) .Het nieuw Land blog (over het Metamorfoze project) trok 5000 bezoekers en had ook 6000 pageviews (http://nieuwlanderfgoed.blogspot.nl/).

nieuw Land jaarverslag 2014 Marketing + communicatie

nachtvolk

43

+ nieuw Land was weer zeer actief op Facebook (totaal 419 likes), youtube (totaal 125.000 x bekeken), twitter (totaal 995 volgers), Flickr (totaal 63.000 views)en Pinterest (totaal 125 volgers).

free publicity de totale mediawaarde van de knipsels in 2014 bedroeg € 510.422. augustus was een topmaand, dit is duidelijk te herleiden naar de IFMaF opgraving die landelijk veel publiciteit ontving. Zeker n.a.v. het persbericht over de zeldzame vondst in het scheepswrak. oktober en februari waren eveneens goede maanden. opvallend was ook het artikel over ‘wildernis’ in het magazine ‘kijk’. er kwam een dubbele pagina in de weekendbijlage van de telegraaf in augustus 2014 over de IFMaF opgraving.

Marketing dasHboard In 2014 werd het Marketing dashboard verder uitgebreid en geprofessionaliseerd. Het dashboard analyseert de gegevens van de kassa, de Museumkaart, de website en de social media-kanalen zodat de marketingstrategie beter op de bezoekers afgestemd kan worden.

43nieuw Land jaarverslag 2014 Marketing + communicatie

In 2014 werden in totaal 48 persberichten en twee persuitnodigingen (IFMAF, OER!tour) verstuurd. Gemiddeld vier per maand.

4444nieuw Land jaarverslag 2014 Marketing + communicatie

Facebook 419 likes, youtube 125.000 views,

twitter 995 volgers, Flickr 63.000 views,

Pinterest 125 volgers.

45

organisatie

46

personeel

van 1 november 2013 tot en met 31 juli 2014 was atze sytsma directeur ad interim van nieuw Land. Per 1 augustus 2014 is Peter verdaasdonk directeur a.i. van nieuw Land. Hij was tot 1 januari 2015 tevens directeur van stichting Batavialand.Per 1 juli 2014 is Marjolein Zeilstra gestart als medewerkster studiecentrum voor zestien uur per week. Per 1 juli 2014 is tevens stella Mechelse voor zestien uur per week in dienst gekomen als archivaris en archiefinspecteur, met een accent op het implementeren en beheren van het e-depot.Bij anne de vroomen zijn haar uren als avm archivaris verminderd van zestien naar vier uur per week. daarnaast is zij twaalf uur per week gaan werken als educatief medewerker voor de afdeling Publiek en Presentaties. elsbeth Groothedde heeft zestien uren van haar functie als bibliothecaris ingeleverd voor een deel van de vacante functie van avm archivaris. Het accent van haar rol als avm archivaris ligt op registratie en materiële verzorging van de collectie.vanwege ziekte van twee collectiemedewerkers heeft zzp’er Lenie Hanse-Bolle gedurende een half jaar werkzaamheden verricht voor het archief. gebouw en voorplein

Met de start van de zomervakantie is een nieuwe koffiefoyer geopend voor het publiek. centraal in de ruimte staat een grote houten tafel, gemaakt door de Bataviawerf. voorts staat er een luxe koffieautomaat en is er tegen een kleine betaling fris en lekkers te koop en kan men gebruikmaken van wifi.op het voorplein van nieuw Land is bij een evenement over de inrichting van de Marker wadden tijdelijk een grote boei geplaatst door natuurmonumenten. de boei zal uiteindelijk terechtkomen in de aan te leggen Marker wadden en kan met stiften beschreven worden door het publiek.

personeelsuitje

op 6 oktober kregen de medewerkers van nieuw Land van de vvd een rondleiding door de tweede kamer alwaar onder meer het schilderij kon worden bezichtigd van het kabinet-cort van der Linden. Het schilderij is een reproductie naar een dia uit het archief van de rijksdienst voor de IJsselmeerpolders dat wordt bewaard in het rijksarchief in Flevoland. na de rondleiding is gegeten bij een wokrestaurant in den Haag en werd informeel afscheid genomen van directeur a.i. atze sytsma.

46nieuw Land jaarverslag 2014 organisatie

47

vriendendag

op 11 december vond de jaarlijkse vriendendag plaats. tijdens de vriendendag werd de nieuwe bijgewerkte domeinkaart uitgereikt aan gedeputeerde van de provincie Bert Gijsberts. Bijzondere spreker was Martin Gaus. de vrienden van nieuw Land konden verschillende workshops volgen waaronder stamboomonderzoek, een insektenhotel bouwen, naar verhalen luisteren over de natuur van Flevoland of zien hoe een 3d-printer werkt.

Medewerkers van nieuw Land hebben zitting in de volgende overleggen en besturen:+ andré Geurts is secretaris van Genootschap Flevo;+ willy van der Most is lid raad van toezicht van de nieuwe Bibliotheek almere,

secretaris van de nGv Flevoland, secretaris a.i. van Heemschut Flevoland; voorzitter van sedes nostra, bestuurslid van de Han Lammers Leerstoel te almere, bestuurslid van cultuurspoor nieuw Land en lid comité van aanbeveling van de digitale publicatie Almere Diep; zij vertegenwoordigt nieuw Land in het convent van directeuren van nationaal archief en de rhc’s en in het overleg van Provinciale erfgoedinstellingen in nederland;

+ Henk Pruntel is penvoerder van Heemschut Flevoland;+ María virto is penningmeester van het kennistransfercentrum Flevoland dat

jaarlijks de cornelis Lelylezing organiseert.

onderneMingsraad nieuw land

sinds 2004 wordt de formele medezeggenschap van het personeel van nieuw Land over de gang van zaken bij de organisatie uitgeoefend door de ondernemingsraad (or). deze bestond per 1 januari 2014 en per 31 december 2014 uit:+ erik Luik, voorzitter+ Jeroen de Groot, plaatsvervangend voorzitter+ remco van diepen, secretaris

dominante ontwikkelingen in 2014 waren: de toekomst van de Gemeenschappelijke regeling, directeurswisseling en stichting Batavialand. de or laat zich inzake de plannen tot fusie en reorganisatie bijstaan door els van der valk van Fnv Formaat.

nieuw Land jaarverslag 2014 organisatie

vriendendag

49

financiën

50nieuw Land jaarverslag 2014 Financiën

Exploitatie

2014

Begroting

2014

Exploitatie

2013

opbrengsten

Bijdragen partners 2.477.592 2.570.886 2.649.531

entreegelden 112.797 122.500 98.356

opbrengsten uit commerciële activiteiten 39.772 31.500 37.546

opbrengsten uit verhuur 73.738 71.350 152.175

totaal baten 2.703.899 2.796.236 2.937.608

lasten

Projectkosten -8.116 0 104.673

Lonen en salarissen 1.027.425 1.139.842 1.175.389

sociale lasten 241.642 283.688 421.336

afschrijving op materiele vaste activa 185.015 169.500 176.563

overige lasten 952.822 902.500 857.913

rente lasten en soortgelijke kosten 307.843 305.000 322.378

2.706.631 2.800.530 3.058.252

totaal lasten -2.732 -4.294 -120.644

rente baten en soortgelijke opbrengsten 2.802 6.000 4.278

saldo baten en lasten (voor bestemming) 70 1.706 -116.366

onttrekkingen bestemmingsfondsen -31.830 29.950

onttrekkingen bestemmingsreserves 32.128 -41.369

saldo baten en lasten (na bestemming) 368 1.706 -127.785

51

quotes

52nieuw Land jaarverslag 2014 Quotes

tripadvisor

“erg leuk als je van historie en archeologie houdt” “Leuk en leerzaam voor kinderen”

Zoover

“interessant” waardering 8,0 “verrassend” waardering 8,0 “de opbouw van de polders en veel wat er van vroeger gevonden is. Heel interessant zijn de opgravingen van de swifterbantcultuur.”

twitter

Mooi initiatief “@Zuiderzeeland: waterschap en @nieuw_land organiseren samen evenement voor basisscholen zuiderzeeland.nl/actueel/persbe…”

Bedankt @nieuw_land voor het faciliteren van extra stoelen zodat #Julia, #Milko en ik @denieuwewildern(nogmaals) konden kijken. #leukhoor

oog in oog met de wolf van Luttelgeest, best indrukwekkend! @nieuw_land

“De kleintjes vonden het geweldig.”

“Oog in oog met de Wolf van Luttelgeest, best indrukwekkend!”

“Verrassend”

that was a very interesting wpz meeting @nieuw_land on wilderness and nature development. also really liked exhibit on swifterband culture.

Ik zie een leuke activiteit in de @FlevoPost_nl :#poepweekend? klinkt leuk @nieuw_land ! Ik las Het#poepboek van P.stalfelt voor :-)

How did I not realise @nieuw_land was on twitter until now? Best place in the netherlands #flevolandheeftgeschiedenis

vandaag een bezoek gebracht @nieuw_land voor de opening van #wildernis. Met medewerking van @natuurmuseumBra. super!

supergeholpen door @nieuw_land ! #dank

53

BeZoekadresoostvaardersdijk 1138242 Pa LelystadPostbus 738200 aB Lelystadtel: 0320 - 225 900fax: 0320 – 260 436e-mail: [email protected]

MUseUMmaandag: gesloten(behalve tijdens officiële schoolvakanties)dinsdag t/m vrijdag: 13.00 - 17.00 uurzaterdag, zon- en feestdagen:11.30 - 17.00 uurnieuw Land is gesloten op25 december en 1 januari

arcHIeF + stUdIecentrUMopen: dinsdag t/m donderdag(behoudens feestdagen)13.00 – 17.00 uurHet studiecentrum is vrij toegankelijk

weBsIteswww.nieuwlanderfgoed.nlwww.flevolandsgeheugen.nlwww.verganeschepen.nl

illustraties

pag. 10 Fotocollectie Nieuw Land Erfgoedcentrum; RIJP, J. Potuyt.

pag. 18 vóór het graven van sloten en tochten wordt de hinderlijke wilde

vegetatie afgemaaid. Fotocollectie Nieuw Land, Dienst der

Zuiderzeewerken, Directie Wieringermeer.

pag. 21 noordoostpolder. vrachtwagen voor het vervoer van levensmiddelen

naar de arbeiderskampen. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

IJsselmeerpolders, Directie Wieringermeer, Potuyt.

pag. 24 noordoostpolder: Marknesse. straat. Fotocollectie Nieuw Land,

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Directie Wieringermeer, Noback.

pag. 26 Het graven van greppels d.m.v. een z.g. greppelploeg. (roggebotsluis).

Fotocollectie Nieuw Land, Dienst der Zuiderzeewerken, Directie

Wieringermeer.

pag. 29 Zuidelijk Flevoland. opening van het traject Harderhaven - almere-

Haven in de wandelroute ‘Het Flevospoor’. deelnemers aan de

openingsmars. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

Ijsselmeerpolders, Potuyt.

pag. 33 oostelijk Flevoland. Maaidorserbestuurder. Fotocollectie Nieuw Land,

Rijksdienst voor de Ijsselmeerpolders, Potuyt.

pag. 39 oostelijk Flevoland: Lelystad. Festiviteiten ter gelegenheid van het

éénjarig bestaan van Lelystad. Zweefmolen op de parkeerplaats voor

het winkelcentrum. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

IJsselmeerpolders, Potuyt.

pag. 39 noordoostpolder. 50 nieuwe Fordson trekkers na aankomst op de

vollenhoverweg. de eerste trekker is versierd. Fotocollectie Nieuw Land,

Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Directie Wieringermeer, Potuyt.

pag. 43 oostelijk Flevoland. Het zetten van basaltstenen bij de

dijkbouw. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

IJsselmeerpolders, Potuyt.

pag. 44 oostelijk Flevoland. Hier wordt een spar geplaatst, waarbij

waarschijnlijk de eerste boerderij in oostelijk Flevoland zal

worden gebouwd. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

IJsselmeerpolders, Directie Wieringermeer, J. van der Laan.

pag. 46 noordoostpolder. voorlichting betreffende de eerste vrije

verpachting. Gegadigden in het kamp schoterbrug, waar inlichtingen

worden verstrekt. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de


pag. 48 noordoostpolder: emmeloord. Interieur secretarie openbaar Lichaam

de noordoostelijke Polder. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de


pag. 57 oostelijk Flevoland. voorkartering. elburg is zichtbaar op de

achtergrond. Fotocollectie Nieuw Land, Rijksdienst voor de

IJsselmeerpolders, Directie Wieringermeer, Wiggers.

54

‘Best place in the Netherlands #flevolandheeftgeschiedenis’ 07:43 - 4 aUG. 2014

56

con

cep

t &

on

twer

p la

b13

.nl

57

www.nIeUwLanderFGoed.nL

nieuw land in beweging jaarverslag 2014

Documents

Transcript of nieuw land in beweging jaarverslag 2014