New STATIEGELD OP BLIKVERPAKKING - Blik en... · 2018. 3. 26. · 1 Koopkrachtverlies voor de...

STATIEGELD OP BLIKVERPAKKINGAan blikrecycling doen we allemaal!

Stichting Kringloop BlikPostbus 190 | 2700 AD Zoetermeertel. (079) 353 13 23 | fax (079) 353 13 65e-mail: [email protected] | www.kringloopblik.nl

2009

Statiegeld op blikverpakking

Dossier Statiegeld op blikverpakking | Stichting Kringloop Blik | 2009

In dit document wordende relevante feiten ge-presenteerd die kunnen worden meegenomen inde besluitvorming rondde problematiek van het bestrijden van zwerfafval en de eventuele invoering van statiegeld op blik.

Het product blik

Blik voldoet uitstekend aan de eisen van duurzaamheid, gemak,productveiligheid, recyclebaarheid, hergebruik en milieu, kortom blik komt optimaal tegemoet aan de eisen die consument, producent, detaillist en overheid daaraan kunnen, mogen en zelfs moeten stellen.

Uit de CO2-waardes voor verpakkingsmaterialen als maat voor de milieu-druk blijkt dat blik in veel gevallen de meest eco-efficiënte verpakking is, met name vanwege het lage gewicht en de hoge mate van recycling die wordt bereikt.1

Recycling van blik

Blik wordt in Nederland met het gewone afval ingezameld en opeenvoudige wijze van de rest van het afval gescheiden. Zo wordt nu 85% van alle blikverpakkingen gerecycled. Daarmee is blik veruit het meest gerecyclede verpakkingsmateriaal, en voldoet daarmee aan de wettelijke doelstellingen. Invoering van statiegeld op blik zal de recycling ervan niet verder stimuleren. Juist het gemak voor de consument, namelijk een blikje in een willekeurige afvalbak gooien, is een voorwaarde voor maximale recycling.

Zwerfafval en blik

Dat statiegeld op blik een voorwaarde is om zwerfaval effectief te kunnen bestrijden is een mythe. Blik vormt immers slechts 3% van het zwerfafvaldat voor het overige bestaat uit bonnetjes, patatbakjes, snoep- en ijsver-pakkingen, fruitresten, glas(scherven), folders, plastic tassen, kranten,papieren zakdoekjes, polystyreendelen, folie, kartonnen sigaretten- en drankverpakkingen, plastics en wat dies meer zij.

Daarnaast vormen sigarettenpeuken, kauwgumresten en hondenpoep een bron van ergernis voor het publiek. Als alle blik uit het zwerfafval zou verdwijnen, dan is het probleem zwerfafval nog steeds geen stap dichter bij een oplossing. Statiegeld op blik is dus geen middel om zwerfafval te bestrijden.

Een grote meerderheid van de bevolking blijkt ook tegen invoering van statiegeld op blikjes te zijn als dat niet de oplossing is voor het zwerfafval en niet leidt tot een hoger percentage recycling van blik.2

EU-regels

Als invoering van statiegeld op blikjes een belemmering is voor het vrije verkeer van goederen, wordt dit door de EU niet toegestaan. Voor deinname van gebruikte blikjes via automaten moeten blikjes worden voor-zien van een uniek kenmerk. Dit leidt tot handelsbelemmeringen, immers buitenlandse fabrikanten van frisdranken, waters en bier kunnen nauwe-lijks meer toetreden tot de door herkenningsvoorschriften gesloten markt.

Verder is in Nederland op dit moment als uitgangspunt geaccepteerd dat er zo min mogelijk zogeheten ‘kopwetgeving’ dient te worden opgesteld.


Voldoen aan de regels die vanuit Europa worden vastgelegd in richt-lijnen is voldoende, daar hoeft niet nog een nationale component aan te worden toegevoegd.

Economische gevolgen van statiegeld op blik

Verkoop van blikjes betekent ook de verplichting voor detaillisten om blikjes in te nemen. Na de invoering van statiegeld op blikjes zal deze verpakking om die reden door detaillisten uit de schappen worden ge-weerd, waardoor onder andere vele arbeidsplaatsen op de tocht zullen komen te staan. Ervaringen in andere landen, o.a. Duitsland, bevestigen dit beeld.

Het opzetten en in stand houden van een retoursysteem voor blikjes is een bijzonder kostbare zaak, terwijl blik nu zonder statiegeld tegen mini-male kosten optimaal wordt gerecycled uit het gewone afval.

Door de invoering van statiegeld wordt veel geld aan de economie ont-trokken, immers als we uitgaan van 1,5 miljard blikjes per jaar in Neder-land waarop € 0,25 statiegeld wordt geheven, wordt er door de invoering van statiegeld op blikjes zo’n slordige 375 miljoen Euro rondgepompt. Dat geld lijkt beter te kunnen worden besteed.

Gevolgen voor het milieu van statiegeld op blik

Aan de creditzijde is weinig te verwachten, immers het percentage blik dat wordt gerecycled zal niet stijgen. Ook de hoeveelheid zwerfafval op straat zal er niet door verminderen.

Aan de debetzijde zien we dat alleen al het transport van de lege blikjes het milieu schade toebrengt. Verder zal er een verschuiving optreden naar andere verpakkingen die niet de hoge recyclingresultaten van blik halen.

Het aandeel hervulbare verpakkingen komt verder onder druk te staan, omdat het niet economisch haalbaar is om naast een statiegeldretour-systeem voor eenmalige verpakkingen een statiegeldretoursysteem voor hervulbare verpakkingen overeind te houden. De milieu-effecten op de langere termijn van invoering van statiegeld op blikjes zijn derhalve nega-tief.

Effectieve bestrijding van zwerfafval zonder statiegeld

Zwerfafval is een maatschappelijk probleem dat alleen door een geza-menlijke inspanning tot een oplossing kan worden gebracht. Er zijn meer-dere componenten die in samenhang met elkaar kunnen bijdragen aan de oplossing: preventie, voorlichting, innovatie, handhaving en slim en effectief inzamelen. Invoering van statiegeld op blikjes zou deze ontwik-kelingen op ernstige wijze frustreren.

De ervaringen met statiegeld in Duitsland

Roland Berger concludeert dat statiegeld:... inzameling van blikjes 3 x zo duur maakt als inzameling via huishoudelijk afval... inzameling via huishoudelijk afval minder efficiënt maakt... niet het juiste middel is om te voldoen aan de verpakkings wetgeving

De ervaringen met de invoering van statiegeld in Duitsland werd door twee onderzoeksinstellingen,Prognos en Roland Berger3 in kaart gebracht. Daaruit kunnen voor Ned-erland belangrijke lessen worden geleerd.


Invoering van statiegeld op drankverpakkingen is ondoelmatig en kostbaar. Blik is in Nederland aloptimaal in kringloop. Invoering van statiegeldop blik zal zeker geen positieve effecten hebben, niet voor het milieu, niet voor het terugdringen van zwerfafval, niet voor de burger, niet voor de overheid en niet voor de industrie.

... niet geschikt is om het aandeel hervulbare verpakkingen te vergroten... zwerfafval minimaal vermindert, maar niet bijdraagt aan het schoon blijven van de openbare ruimte

Prognos concludeert dat:… de politieke doelstelling voor stabilisatie/vergroting van het marktaandeel hervulbare verpakkingen niet werd bereikt… er geen kwantitatieve effecten werden gemeten in vermindering van zwerfafval en geen economische effecten in het straatvegen; de doelstelling voor het verminderen van zwerfafval in straten en openbare ruimtes werd niet bereikt… de milieubelasting van drankverpakkingen met 0,4% is afgenomen, hetgeen op de totale milieubelasting betekent dat die met 0,05% is afgenomen… de directe kosten van het retoursysteem 640 miljoen euro bedragen en er daarnaast nog up/downstream-effecten zijn van 340 miljoen euro per jaar… dat verantwoordelijk is voor een verlies van werkgelegenheid van 2100 in de bliksector en 800 werknemers in de glasindustrie… één van de duurste maatregelen is voor CO2-reductie.

SAMENGEVAT BETKENT DE INVOERING VAN STATIEGELD IN NEDERLAND

1 Koopkrachtverlies voor de consument omdat er zo’n 375 miljoen euro aan statiegeld wordt rondgepompt.

2 De directe kosten van het retoursysteem zullen in Nederland ca. 125 miljoen euro per jaar bedragen.

3 De duurste maatregel voor CO2-reductie (€ 1.300,= per ton), terwijl tegelijkertijd door substitutie van blik door andere verpakkingen een hogere CO2-uitstoot het gevolg zal zijn.

4 Afname van de efficiëntie van inzameling van metalen verpakkingen via het huishoudelijk afval.

5 Het recyclingpercentage van 85% zal niet toenemen.

6 Het aandeel hervulbare verpakkingen zal niet toenemen, maar versneld verder afkalven.

7 De hoeveelheid zwerfafval zal niet afnemen.

8 Het draagvlak voor het Impulsprogramma voor het bestrijden van zwerfafval zal afnemen.

9 Negatieve economische gevolgen door verlies van arbeidsplaatsen.

10 Wederom extra administratieve lasten voor het bedrijfsleven en ongewenste ‘kopwetgeving’.

1 CE – Milieukentallen van verpakkingen voor de verpakkingenbelasting van Nederland 20072 TNS Nipo – Een blik op de kringloop van blik 20063 Bijlagen: Roland Berger, verkorte versie, Europees verpakkingsbeleid, De gevolgen van een statiegeld systeem voor eenmalige verpakkingen naar Duits voorbeeld 2007 & Prognos – Resumé van hoofdlijnen – Effecten van statiegeld drankverpakkingen in Duitsland 2007

BIJLAGE 1 | Roland Berger

Europees verpakkingsbeleidDe gevolgen van een statiegeldsysteem voor eenmalige verpakkingen naar Duits voorbeeld

[verkorte versie]


Met Duitsland als voorbeeld wil dvloed is van het invoeren van statvloed is van het invoeren van stat

Doelstellingen van het onderzoek

• Een overzicht te geven van de ontwikkelverpakkingsverordening als basisvoorwstatiegeldsysteem voor eenmalige drankvstatiegeldsysteem voor eenmalige drankv

• Het analyseren en duidelijk maken van statiegeldsysteem voor eenmalige drankg y ggroepen met speciale aandacht voor econondoelmatigheden

• Het opsommen van de resultaten zodat ovoorbeeld - aanbeveling voor een geoptals een consument – en milieuvriendelit ti ld tstatiegeldsysteem

• Het verzamelen van feiten en cijfers ovestatiegeldsysteem in Duitslandstatiegeldsysteem in Duitsland

Bron: Roland Berger

it onderzoek illustreren wat de in-tiegeld op eenmalige verpakkingentiegeld op eenmalige verpakkingen

ing en doelstellingen van de Duitse waarden voor het opzetten van een verpakkingenverpakkingen

de gevolgen van het opzetten van een kverpakkingen voor verschillende betrokken p gnomische omstandigheden en

ook andere landen leren van het Duitse imaliseerde inzameling per huishoudenijk systeem met lagere kosten dan een

er de gevolgen van het introduceren van een

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt 2

Het Europese verpakkingsbeleid iproductverantwoordelijkheid – Veproductverantwoordelijkheid VeprioriteitEuropees verpakkingsbeleid

P

•

Doelstellingen

•

Vermijding

•

Hergebruik

TEIT

EN

Materiaalterugwinning

Energie-terugwinning

PRIO

RIT Materiaalterugwinning

•

terugwinning

Gebruik als vulgrond

Bron: EU Packaging Directive, Closed Substance Cycle and Waste Management Ac

vulgrond

is gebaseerd op het principe van ermijden van afval is de hoogsteermijden van afval is de hoogste

rincipes

De Duitse verpakkingsverordening (1991) was de voorloper van de Europese Richtlijn ("Richtlijn 94/62/EG h E P l d R d94/62/EG van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 1994 betreffende verpakking en verpakkingsafval")Het Europese verpakkingsbeleid is gebaseerd op het principe van productverantwoordelijkheid en verklaart dat afvalvermijding de hoogste prioriteit is Productverantwoordelijkheid houdt in:– Maatregelen nemen om afval te vermijden en al bij de g j j

productiefase mogelijkheden bieden voor terugwinnen en recyclen

– Terugwinbaar afval en/of secundaire grondstoffen gebruikengebruiken

– Na gebruik afval terugnemen en recyclen of verwijderen

In de praktijk wordt deze wetgeving geregeld door minimum recyclingquota waaraan de lidstaten moeten

3ct, European Court

minimum recyclingquota waaraan de lidstaten moeten voldoen

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

- Verkorte versie -

EUROPEES GSVERPAKKINGSBELEID

De gevolgen van een statiegeldsysteem voor eenmalige verpakkingen naar Duits voorbeeld

AGVU

MUC-05375-005-01-01-E.ppt 1

June 2007


Duitsland voldoet al aan de minimverordening) en de EU-normen diverordening) en de EU normen di

Recyclingquota voor bepaalde materialen1) i

82

Minimumrecyclingquota

72,4

77,2

82

Landelijk quotum (vanaf

63,367,2quotum (vanaf

juli 2001) ligt hoger dan de EU-wetgeving

48,052,2

EU-quota geldig vanaf 2009

1991 1992 1993 1994 1995 1996 199

2009

Bron: GVM, BMU, EU Packaging Directive, Packaging Ordinance

1) Glas, blik, aluminium, kunststof, papier en verpakkingskarton voor vloeist

mum recyclingquota (verpakkings-e per 2009 van kracht wordene per 2009 van kracht worden

n Duitsland, 1991 – 2005 [%]

2,3 82,6 80 7 81 3 82,2 81 1 80 9 80 32,3 82,6 80,7 81,3 82,2 81,1 80,9 80,3 78,8

65%

60%

97 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005e

5

toffen zijn goed voor ongeveer 82% van de totale verpakkingsconsumptie

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Eenmalige drankverpakkingen zijvan het totale volume verpakkingsvan het totale volume verpakkings

Verpakkingsconsumptie via inzameling in 20

Σ 15,7 miljoen t

I

Logistiek voor hergebruik

Systemen voor hergebruik Inzamehuishou

Co

Systemen voor hergebruik

14,3Verkoop-

kki vaha(inve

41,510,4

verpakking (industrieel en commercieel)

Commerciële inzameling

Σ 44,2

vezoge

30,5 0 6

Eenmalige containers mDuurzame

Transport-verpakkingen

2,7, 0,6

Bron: GVM

containers mstatiegeld

Duurzame verpakkingen

n slechts goed voor een fractie safval – 2,7% in 2005safval 2,7% in 2005

005 [%]

Opmerkingenli i • De markt die valt onder de

verpakkingsverordening bestaat uit drie delen:

Inzameling via huishoudens

ling via udens

onsumenten – Inzameling via huishoudens– Commerciële inzameling– Logistiek voor hergebruik

an detail-andelproducten nclusief drank-erpakkingen

• Door invoering van verplicht statiegeld gingen de eenmalige drankverpakkingen uit het segment

erpakkingen onder statie-eld)

inzameling via huishoudens en kwamen terecht in een apart inzamelingssysteem

et

6

et

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Het DSD duale systeem werd in 19efficiënt inzamelingsysteem met eefficiënt inzamelingsysteem met e

Inzameling op huishoudens gebaseerd via h

Afvalsituatie

14

[miljoen t]

12121086

Inzameling

1991 2000 20051995

4 Recycling20

1991 2000 20051995

Bron: Roland Berger, GVM, DSD

990 gestart en bestond uit een een hoog recyclingpercentageeen hoog recyclingpercentage

het Duales System Deutschland (DSD)

• Eind 1980/begin 1990 was men vooral gericht op het vermijden en verminderen van afval recycling was

Beschrijving

vermijden en verminderen van afval recycling was nog niet zo bekend

• 1990 – De individuele verplichting om geretourne-erde verpakkingen aan te nemen, die besloten lag in de verpakkingsverordening, noopte tot een systeem waarmee detailhandel en industrie het verpakkingsmateriaal kon terugnemen

• Recyclingpercentages stegen snel vanaf het momentRecyclingpercentages stegen snel vanaf het moment dat de verpakkingsverordening van kracht werd in 1991

• De hoeveelheid afval die over was voor verwijdering (verbranding/vulgrond) daalde gestaag

• DSD verzamelt en verwerkt 62,7 kg recyclebaar materiaal per Duitse inwoner – het hoogste cijfer per hoofd van de bevolking ter wereld

• Bewustwording van de consument van de waarde

4

• Bewustwording van de consument van de waarde van verpakking is veranderd

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt


2

Bestaande infrastructuren van duaaHet parallel uitvoeren van een verpp pdoelmatigheid uitCollection systems

• Volledige infrastructuur voor het inzamelenrecyclen van verpakking aanwezig

• Kosten worden bepaald door licentievergoH l b t ffi iST

EMS

Hogere volumes verbeteren efficiency • Systeem goed ingeburgerd bij consument

UA

L SY

S

Inzameling via huishouden

EMD

U

Retouren Logistiek

Inzameling via huishouden

25ctT SY

STE

25ct

DEP

OSI

T

Bron: Roland Berger, DSD, DPG

D

al systeem worden niet gebruikt –licht statiegeldsysteem holt g y

n, sorteren en

oedingen –

ten

s

Sorteren Recycling

s

• Ontwikkeling en uitvoeren van een apart systeem

• Nieuwe infrastructuur nodig– Machines geschikt voor

detailhandel– Capaciteit van telcentrumS t t d

8

• Systeem moet worden uitgelegd aan consumenten

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Invoering van verplicht statiegeld– enkele daarvan waren zeer evideenkele daarvan waren zeer evide

Veranderingen per jaar in verpakkingsconsu

Kunststof

10 8

Blik Aluminium

5,47,9

2,0

10,8

2,0

-3,9-2,6

0,3

-3,7-1,2

-5,6 -6,3

02 03 04 05 02 03 04 05

-17,9

02 03 04 05

Bron: GVM

1) Glas, blik, aluminium, kunststof, papier en verpakkingskarton voor vloeist

Invoering van verplicht statiegeld op eenmalige verpakkingen

d in 2003 veroorzaakte verstoringen ent – in de gehele verpakkingsmarktent in de gehele verpakkingsmarkt

mptie1 2002-2005 [%]Verpakkings-karton voor vloeistoffen

Papier, bordpapier, kartonGlas

6,4

10,4

4,0 3,4 2,52,4

-2,2

0,4

-0,3

-3,1 -4,0-1,6

02 03 04 05 02 03 04 0502 03 04 05

9

toffen zijn goed voor ongeveer 82% van de totale verpakkingsconsumptie

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Vanaf mei 2005 is er een verplichteenmalige verpakkingen van bijv.

Regeling verplicht statiegeld in Duitsland1)

eenmalige verpakkingen van bijv.

Verplicht statie-geld...

… van 25 cent ... s

s

Verplicht statiegeld• Statiegeld wordt in eerste g

instantie geheven door de fabrikant en doorgegeven aan de detailhandel en uiteindelijk de consument

205

25 cent• Consumenten betalen statiegeld bij aankoop

Verplichting om teruggaven • Uniform

25 cent

te accepteren• Detaillisten moeten lege

verpakking terugnemen ...... in ruil voor statiegeld

k t l l kbij h t

statiegeld van 25 cent ongeacht inhoud/afmeting van de container

Bron: Packaging Ordinance

... kosteloos vlakbij het verkooppunt …

1) Zie bijlage voor uitgebreide beschrijving

t statiegeld van 25 cent op . bier, water en frisdrank

)

. bier, water en frisdrank

… is van toepas-sing op bepaalde soorten dranken…

… verkocht in be-paalde soorten ver-pakkingen (type en

• Bier, mixdranken met bier en alcoholvrij bier

afmeting)

tot 0.1j

• Water– met of zonder

koolzuurmet of zonder

• Regeling van t i l

Van 3 l

– met of zonder smaakje

• Frisdrank– met of zonder

toepassing op volumes van 0,1 tot 3 liter

• Materiaal dat hieronder valt:

koolzuur• Energiedranken• Vruchtensappen• Mixdranken met

– Metaal – Glas– Kunststof

3 l

7

Mixdranken met alcohol

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt


De diverse betrokken groepen kreinvesteringen en hoge jaarlijkse kinvesteringen en hoge jaarlijkse k

Systeem gebruikt om economisch effect vas

Groups involved Parameters analyzed

Investering om stontwikkelen• Aanname: Vervang

• Detailhandel1

Aanname: Vervangperiode geëffectue

• Gevolg: Rentekosteberekening)

• Afschrijving is geb• Industries

j g gen wordt verwerkt

Jaarlijkse kosten

– Drankfabrikanten

– Verpakkings-fabrikanten 2 j

onderhouden van• Aanname: Marktvol

containers per jaar

fabrikanten- Labelprinters

- Blikverkopers

Bron: Roland Berger

egen te maken met enorme kostenkosten

st te stellen

Effect

atiegeldsysteem te

gingsinvestering wordt in elke Aanvankelijkegingsinvestering wordt in elke erd

en dalen niet (behoudende

baseerd op bruikbare levensduur

Aanvankelijke investering:726 miljoen

europin de jaarlijkse kosten

voor het exploiteren en Jaarkosten:pn het statiegeldsysteem lume van 14 miljard eenmalige r

Jaarkosten:793 miljoen

euro

11MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Industrie moet 33% van de inzame7,3% van het totale volume te verw7,3% van het totale volume te verw

Verpakkingsinzameling in het particuliere co

Kosten [euro m]

71133% 71133%

1.46067%

Inzameling via Verplicht

Bron: DSD, GVM, Roland Berger

ghuishoudens (DSD, enz.)

pstatiegeld

(DPG)

elingskosten betalen om slechts werkenwerken

nsumentensegment in 2005

Eenmalige

Volume [000 t]

Eenmalige containers met statiegeld

4017 3%7,3%

P ti li

5.086 92,7%

Particuliere consumenten (waaronder statiegeldvrije

12

drankverpakking)

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Verplicht statiegeld voldoet niet averpakkingsverordening ten aanzverpakkingsverordening ten aanz

EF

•d

MEER HER-BRUIKBARE VERPAK-

v• Q

VERPAKKINGEN

Doel-

stellingen

MINDER ZWERFAFVAL

•v

•

stellingen

milieubeleid

voor ZWERFAFVAL ve

voor

verplicht

t ti ld •vw

•

statiegeldMEER RECYCLING

Bron: Roland Berger, BMU

v

aan de doelstellingen van de zien van het milieubeleidzien van het milieubeleid

FFECT

Invoering van verplicht statiegeld versneldede destabilisatie van herbruikbare verpakkingsystemen aanzienlijkQuota voor hergebruik dalen gestaag

Drankverpakking is goed voor slechts 6%van het zwerfafval, dus geen wezenlijk effect Het meeste zwerfafval in de vorm van niet verpakkend materiaal - wikkels??, sigaretten, etc. – blijft hetzelfde

Drankverpakking is goed voor slechts 2,7% van de verpakkingsconsumptie, dus geen wezenlijk effectRecyclingpercentages zijn al hoog -

10

Recyclingpercentages zijn al hoogvoornamelijk dankzij duale systemen

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt


1

Verplicht statiegeld heeft het tij niherbruikbare verpakkingen – Kortherbruikbare verpakkingen Kort

Trend in percentage herbruikbare drankverp

WATER FRISDRANK

100

69,6 71,965,2

53,260

80

53,4

69,780

44,5

20

40

2002 2003 2004 2005 20060

20

2002 2003

Bron: Roland Berger, GfK, packaging summit, Packaging Ordinance, wafg

Minimum quota voor hergebruik onder vuur als gevolg van de verpakkingsverordening80

iet laten keren voor het aandeel tstondige verbetering alleen in 2003tstondige verbetering alleen in 2003

pakkingen

K BIER

91,3 91,2 88,5 86,0

7 66,956,3

76,386,0

45,0

3 2004 2005 2006 2002 2003 2004 2005 2006e

14

Invoering van verplicht statiegeld in 2003

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

2

Bij duale systemen wordt 80% vancycled - Statiegeldsystemen hebbcycled Statiegeldsystemen hebb95%Terugwinbare volumes via inzamelingsystem

1413.3

[000 t] 590 472 561

11.2

100% 80% 90%

1 2

100% 80% 90%

Gebruik van eenmalige

Terugwinnen via huis-

Terugwinnen via verplicht

Vte

1 2

Bron: Roland Berger, DSD, interviews with experts

eenmalige verpakkingen

via huishoudens

via verplicht statiegeldsys

teem

tes

st

n de eenmalige containers gere-ben een iets hoger percentage vanben een iets hoger percentage van

men [miljarden units]

• Terugwinnen van eenmalige con-tainers via duale systemen leidt tot

Opmerkingen

2.11

89

yeen recyclingpercentage van ongeveer 80%DSD’s terugwinbaarheids-percentage van holle ver-

%

3

pakkingen lag rond 80% voordat verplicht statiegeld werd ingevoerd

• Verplichte statiegeldsystemen kunnen ongeveer 95% bereiken

2

3+15%• Een verhoging van 15% wordt

gerealiseerd dankzij uitstekende retourpercentages– Statiegeld is een aansporing om

t i i t l

315%

Verbetering in het erugwinbaarheid-

containers in te leveren– Containers die consumenten weg-

gooien worden geretourneerd via inzamelingpunten

E t i li t i

15

erugwinbaarheidspercentage via tatiegeldsysteem

Een extra inzamelingsysteem is nodig om deze verbetering van 15% te bereiken

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Verplicht statiegeld destabiliseerde– Het bestaan van een apart inzamepin duale systemen

Effect of detailhandel

1• Quota her• Investerin

en industrieInvesterinverpakkin

• Drijfverenintactintact

• Duale sysDuale sysgroot aand

• EfficiencyOvergebleEffect op de markt

kki

2

met prijsv• Een apart

drankverpaë l it

van verpakkings-inzameling

geëxploite

Bron: Roland Berger

e bovendien het hergebruiksysteem elingsysteem leidde tot inefficiëntie g y

rbruikbare verpakkingen niet gestabiliseerd ngen nodig in systemen om retour-ngen nodig in systemen om retourngen te accepteren en in verrekeningsysteemn voor eenmalige drankverpakkingen blijven

stemen, die efficiënt zijn, worden beroofd van eenstemen, die efficiënt zijn, worden beroofd van een deel van het verpakkingsvolumey van duale systemen wordt uitgehold –even vergunninghouders kunnen te maken krijgen verhogingen

inzamelingsysteem voor eenmalige akkingen moest worden opgezet en

d t i lijk k t

13

eerd tegen aanzienlijke kosten

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt


2

Elke extra drankcontainer ingezamkost 22 centkost 22 cent

Marginale kostenanalyse: terugwinning via h

Volume [miljard units]

14

11,2

13,3 2,1

100% 80% 90% +15%100% 80% 90% +15%

Eenmalige verpakking

Teru-gwinning via h i h d

Teru-gwinning via

t ti ld

Verschil tussen de

t

Bron: Roland Berger

en huishoudens statiegeld twee

meld door het statiegeldsysteem,

huishoudens versus verplicht statiegeld

Kosten [euro m]

Per con-tainer [ct] 2.2 5.3 22.0tainer [ct]

82 461Opbrengs

ten uit materiaal

711

materiaal

250

Licentievergoedingen van

h i h d lijk

Kosten van statiegeld-

t

Verschil tussen de

t

17

huishoudelijke systemen

systeem twee

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

5

Verplicht statiegeld is niet geschiherbruikbare verpakkingen te verherbruikbare verpakkingen te ver

Trend in het aandeel herbruikbare verpakkin

Ontwikkelingstrend op de lange termijnPeriode

8080%

Markt-activiteit

68

5

80%

50%

72%

50%

1980 2000 2001 20~

Bron: Roland Berger, GfK, packaging summit

kt als middel om het aandeel grotengroten

ngen in Duitsland, 1980-2006 [%]

Versnelling(Markt gestimuleerd) hervatting van trend Anomalie

56 58 5546

62

46

~25-30

VERPLICHT STATIEGELD

002 2003 2004 2005e 2006e

18MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

2

Verplicht statiegeld heeft DSD bermateriaal - Opbrengsten uit licentmateriaal Opbrengsten uit licentper jaarInzameling via huishoudens, 2002-2003Ingezameld volume [miljoen t]

6,3

5,9

-0,4

2002Voordat statiegeld

werd ingevoerd

Volume-afname 2003M.u.v.

eenmalige containers

• Vanaf het moment dat verplicht statiegeld werd ingevoerdin 2003, werden de eenmalige containers niet meer ingezameld via huishoudens

• Duale systemen verliezen dus per jaar rond 400.000 t aan it t k d l b t i l

Bron: DSD, press

uitstekend recycleerbaar materiaal

roofd van 400.000 ton recycleerbaar ties omlaag met 250 miljoen euroties omlaag met 250 miljoen euro

Omzet [euro m]

1.874

1.697

-250

73

2002Voordat statiegeld

werd ingevoerd

Daling van licentieop-brengsten

2003Excl. licenties voor

eenmalige containers

Averechtse effecten

• Omzet DSD bedroeg 1,9 miljard euro per jaar vóór statiegeld• Vanaf het moment dat statiegeld werd ingevoerd, zijn de

licentieopbrengsten gedaald met rond 250 miljoen euro per jaar

16

• Positieve bedrijfsontwikkeling heeft weinig compensatiegegeven??

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt


Please contact us with any questiraise. Thank you!raise. Thank you!

Contacts at Roland Berger Strategy Consult

Pho

M

Felix Pintgen

P i i l Mo

Fax

E-m

Principal

E-m

Bron: Roland Berger

ions or issues you would like to

ants

one: +49 (0) 89-9230-8677

bil 49 (0) 160 744 8677obile: +49 (0) 160-744-8677

x: +49 (0) 89-9230-8391

mail: felix pintgen@de rolandberger commail: [email protected]

20MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

Het model van verplicht statiegeld

Verplicht statiegeld …

… kost ongeveer driemaal zoveel per Marginale kosten van 22 cent/conta

1g

… vermindert de efficiency van inzamebetekent dat twee inzamelingsystem

ë l it d

2

geëxploiteerd

… alleen is niet het juiste middel om teverordening In Duitsland dragen ee

3verordening - In Duitsland dragen eemarginaal bij aan het landelijke recyc

is niet geschikt als middel om het geb4 … is niet geschikt als middel om het gebvergroten

… vermindert wel enigszins zwerfafval

4

5 gdraagt niet bij tot het schoon blijven

Bron: Roland Berger

d leert ons vijf belangrijke lessen

container als inzameling via huishoudens ainer voor extra hoeveelheden

eling via huishoudens - Verplicht statiegeldmen altijd parallel moeten worden

e voldoen aan de eisen van de verpakkings-enmalige drankverpakkingen slechtsenmalige drankverpakkingen slechts clingpercentage

bruik van herbruikbare verpakkingen tebruik van herbruikbare verpakkingen te

veroorzaakt door drankverpakkingen, maar

19

p g ,van openbare ruimtes

MUC-90008-270-06-01-NL.ppt

BIJLAGE 2 | Prognos

Effecten van statiegeld opdrankverpakkingen in Duitsland

[résumé van hoofdlijnen]


2© Prognos AG

Inhoud van de samenvatting

Geleerde lessen

Uitgangspunt voor statiegeld op niet hervulbare drankverpakkingen in Duitsland:Juridische basis, politieke doelstellingen, soort drank en verpakkingsystemen die vallen onder verplicht statiegeld op niet-hervulbare drankverpakking

Markteffecten:Aandelen niet hervulbare/vulbare drankverpakking maar ook aandelen andere verpakkingsmaterialen/systemen

Economische effecten: Effecten per sector, macro-economische, monetaire effecten en invloed op werkgelegenheid

Effect op zwerfafval en straatvegen: Hoeveelheid zwerfafval en kosten van straatvegen

Ecologische effecten: Broeikasgasuitstoot, consumptie van energiebronnen, uitstoot van door de lucht verspreide gassen

Inho

ud

3© Prognos AG

Geleerde lessen (1/3)

Gel

eerd

e le

ssen

(1) In de dranksectoren bier, frisdrank en water is een verplicht statiegeld op niet hervulbare verpakkingen van glas, metaal en kunststof in Duitsland van kracht sinds 1 januari 2003 (gebaseerd op de landelijke verpakkingsverordening van 1991).

(2) De huidige studie onderzoekt de vraag in hoeverre politieke doelstellingen, verbonden aan deze maatregel, werden bereikt, door te kijken naar de effecten van verplicht statiegeld op marktaandelenhervulbare verpakkingen, het economische effect, het milieueffect en het effect op het zwerfafval in de periode 2002 tot 2006.

(3) De resultaten en conclusies van het onderzoek kunnen als volgt worden samengevat:

Doelstelling 1: Stabilisatie / vergroting van het marktaandeel hervulbare verpakkingen

Resultaten: Het marktaandeel hervulbare drankverpakkingen was in 2002 58%, steeg in 2003 naar 65% (jaar van bekrachtiging van het statiegeld) is daarna in 2004, 2005 en 2006 gestaag gedaald tot een niveau van 53%.

Conclusie: De politieke doelstelling ten aanzien van marktaandelen hervulbare verpakkingen werd niet bereikt.

Doelstelling 2: Vermindering van zwerfafval in straten en openbare ruimtes

Resultaten: Volgens recent onderzoek draagt drankverpakking nauwelijks bij aan zwerfafval en zijn er geen significante kwantitatieve effecten in vermindering van zwerfafval en geen economische effecten zichtbaar voor het schoonhouden van straten als gevolg van de invoering van statiegeld op niet-hervulbare drankverpakkingen.

Conclusie: De politieke doelstelling ten aanzien van zwerfafval werd niet bereikt.

Thorsten ThörnerNadja SchützGunther MotzPrognos AG

Düsseldorf,November 2007

Effecten van statiegeld op drankverpakkingen in Duitsland

Onderzoek in opdracht van:APEAL / The Association of European Producers of Steel for Packaging

Ball Packaging Europe Holding GmbH & Co. KG

SKB – Stichting Kringloop Blik (NL)

Resumé van hoofdlijnen


5© Prognos AG

Geleerde lessen (3/3)(5) Er zijn zeer verschillende (en tegenstrijdige) effecten wanneer we naar de betrokken economischesectoren kijken :

De sterkste positieve effecten worden gemeten in de sector werktuigbouwkunde, en in het bijzonder voor producenten van automatische innamenmachines, met 170 miljoen euro (+ 140 miljoen euro indirect aan up/downstream effecten) en 1200 werknemers (+ 1100 up/downstream effecten).Op het gebied van verpakkingen zijn er duidelijk negatieve omzeteffecten voor de producentenvan drankblikjes en de producenten van glazen flessen, en dit resulteerden in het verlies van werkgelegenheid van minus 2100 (blik) en minus 800 (glas).Anderzijds is er meer werkgelegenheid ontstaan bij producenten van kunststof en kartonnen verpakkingen van respectievelijk + 2600 (kunststof) en + 500 (karton).

(6) Evaluatie van de efficiency van de politieke maatregel van verplicht statiegeld op niet-hervulbaredrankverpakkingen in het licht van “kosten” en “baten” :

De kosten van het nieuwe statiegeldsysteem voor niet-hervulbare verpakkingen is Duitsland wordt geraamd op ongeveer 640 miljoen euro. De daling van CO2-uitstoot wordt berekend op 0,5 miljoen ton (2006 vs. 2002). Dit komt overeen met specifieke reductiekosten van ongeveer 1300 euro per ton CO2.Gebaseerd op diverse recente onderzoeken raadt het UBA (Duitse milieuagentschap) de volgende kostencijfers aan voor het beoordelen van maatregelen gericht op CO2-reductie:€ 20 / t CO2 (laagste waarde); € 70 / t CO2 (gemiddeld); € 280 / t CO2 (hoogste waarde).Gezien deze verhoudingen kan de politieke maatregel van statiegeld op niet-hervulbaredrankverpakking gezien worden als een van de duurste maatregelen voor CO2-reductie.

Gel

eerd

e le

ssen

6© Prognos AG

In de dranksectoren bier, frisdrank en water is een verplicht statiegeld op niet-hervulbare verpakkingen van glas, metaal en kunststof in Duitsland van kracht sinds 1 januari 2003.Deze invoering is gebaseerd op de implementatie van de Duitse verpakkingsverordening van 1991 dieverplicht statiegeld inhield op niet-hervulbare drankverpakking als het quotum van hervulbare verpakkingen beneden 72 % zou dalen.

Het statiegeld is momenteel 0,25 euro per verpakkingsunit (voor alle flessen en containers tot 3 liter). In 2006 werden rond 14,7 miljard niet-hervulbare drankverpakkingen en een binnenlands marktvolumevan rond 17,6 miljard liter in niet-hervulbare verpakkingen (van een totaal marktvolume van 33,3 miljard liter) getroffen door de invoering van het verplichte statiegeld.

De statiegeldhoudende niet-hervulbare verpakkingen moesten landelijk teruggenomen worden bij de verkooppunten om te worden gerecycled. Vóór 1 januari 2003 vielen deze niet-hervulbare verpakkingen onder de verplichte terugname onder het Groene Punt-systeem (Duales System Deutschland - DSD), d.w.z. inzameling bij de stoep en doorsturen van gesorteerde verpakkingen voor recycling.

Uitgangspunt van statiegeld op niet-hervulbare drankverpakking in Duitsland (1/2)

Uitg

angs

punt

4© Prognos AG

Geleerde lessen (2/3)Doelstelling 3: Vermindering van invloed op het milieu toe te schrijven aan drankverpakkingen.

Resultaten: Voor 2002 wordt de CO2-uitstoot, toe te schrijven aan drankverpakkingen, geraamd op 3,8 miljoen ton. Dit is een aandeel van 0,4 procent - vergeleken met een CO2-uitstoot in Duitsland van 865 miljoen ton per jaar. Voor 2006 wordt de CO2-uitstoot, toe te schrijven aan drankverpakkingen, geraamd op 3,3 miljoen ton. Deze verlaging van 0,5 miljoen ton heeft het landelijke CO2-saldo in Duitsland met 0,05 procent verbeterd. Ook voor de consumptie van energiebronnen en de uitstoot van door de lucht verspreide gassenlaten de berekeningen vergelijkbare resultaten voor aandelen en mate van verbetering.

Conclusie: De betekenis van uitstoot en energieconsumptie toe te schrijven aan drankverpakkingen is nogal miniem (aandelen van 0,4% en minder). De verbeteringen na de invoering van verplicht statiegeld zijn slechts gering (ongeveer vijfhonderdste procent of minder).

(4) Doelstellingen die te maken hebben met de economische effecten van statiegeld op drankverpakking worden niet genoemd in het politieke proces dat vooraf ging aan de bekrachtiging. Er zijn echter, zoals het huidige onderzoek aantoont, enkele substantiële economische effecten die worden veroorzaakt door de invoering van verplicht statiegeld. Deze zijn in het kort:

De berekeningen van de directe financiële effecten als gevolg van het installeren en exploiteren van het nieuwe retoursysteem resulteren in een totaal jaarbedrag van 640 miljoen euro. Dit cijfer bevat de noodzakelijke uitgaven voor personeel en voor de afschrijvingskosten van investeringen (innamenmachines, verrekeningscentra, enz.). Daarnaast zijn er nog de up/downstream effecten vanongeveer 340 miljoen euro.Deze financiële gevolgen worden in eerste instantie gefinancierd door de economische exploitanten, maar uiteindelijk doorbrekend en gedragen door de eindgebruiker.

Gel

eerd

e le

ssen


8© Prognos AG

Aandeel hervulbare drankverpakkingen in Duitsland 1991, 2002, 2003, 2006

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Water Frisdrank Bier Totaal

1991 2002 2003 2006

De belangrijkste doelstelling van een stabilisatie of (zelfs) een stijging van hetalgehele marktaandeel van hervulbare drankverpakkingen is dus niet bereikt.

Integendeel, sterke dalingen worden gezien in de sectoren water en frisdrank, waardoor er een algeheel verlies is van het aandeel hervulbare verpakkingen.

Het marktaandeel hervulbare verpakkingen in het jaar voorafgaand aan de invoering van verplicht statiegeld op niet-hervulbare drankverpakkingen was 58 % (2002). In het daarop volgende jaar zag men een unieke stijging van 65 % (2003), gevolgd door wederom jaarlijkse dalingen in 2004 tot 2006 toteen niveau van 53 % (2006), wat een vermindering inhoudt van 12 procentpunten in slechts 3 jaar.Deze daling van het marktaandeel hervulbare verpakkingen (en de daarmee corresponderende stijging van het marktaandeel niet-hervulbare verpakkingen) is voornamelijk te danken aan de ontwikkeling in de sector water, waar men een daling van het quotum hervulbare verpakkingen zag van 23 procentpunten (2003-2006). De sector frisdrank kende een daling van 7 procentpunten. Alleen in de sector bier kendehet aandeel van hervulbare verpakkingen een scherpe stijging in 2003 ten opzichte van 2002, maar bleef vanaf dat moment ook relatief constant op een hoger niveau dan in 2002.

Markteffecten (1/2)

Mar

ktef

fect

en

9© Prognos AG

Markteffecten (2/2)

Mar

ktef

fect

en

De verpakkingsmix is ook sterk veranderd in de korte periode tussen 2002 tot 2006, met

Sterke daling van hervulbare verpakkingen van glas: minus 10 procentpunten;

Sterke daling van drankblikjes: minus 7,3 procentpunten (wat resulteerde in een bijna volledige verdwijning van metalen blikken uit de binnenlandse drankmarkt);

Sterke stijging van niet-hervulbare verpakkingen van kunststof: plus 12 procentpunten, voornamelijk als gevolg van de sterke structurele veranderingen in de sector water.

Glas –hervulbaar

Glas – niethervulbaar

Blik – niethervulbaar

Kunststof – niet hervulbaar

Kunststof –hervulbaar

Karton – niet hervulbaar

7© Prognos AG

Politieke doelstellingen van verplicht statiegeld op niet-hervulbare verpakkingen:Doelst . A: Een stabilisatie en (indien mogelijk) een toename van het marktaandeel hervulbare

drankverpakkingen:Dit aandeel was gestaag gedaald en was met een aandeel van 58 % in 2002 ruim beneden hetpolitieke doel van 72 %. Doelstelling A wordt beschouwd als de belangrijkste politieke doelstelling.

Doelst . B: Vermindering van zwerfafval in straten en openbare ruimtes:Drankverpakkingen, die op straat en in openbare ruimtes worden weggegooid, zijn volgens velen goed voor een aanzienlijk deel van het zwerfafval .

Doelst . C: Een vermindering van de invloed op het milieu:Op basis van de LCA’s van de UBA (Duits milieuagentschap) zijn hervulbare drankverpakkingen minder specifiek belastend voor het milieu dan de meeste niet-hervulbare containers. En dus worden er positieve invloeden voor het milieu verwacht, wanneer het marktaandeel hervulbare drankcontainers stijgt .

Andere politieke doelstellingen die hier echter niet worden besproken:Doelst . D: Een verbetering van het recyclingpercentage van gebruikte verpakkingen:

Men verwacht dat door het nieuwe statiegeld het percentage inzameling en hergebruik van postconsumenten verpakkingsmateriaal hoger is dan bij het duale systeem.

Doelst . E: Een bescherming van de economische sector van kleine en middelgrote drankproducenten:De economische situatie van deze producenten voor plaatselijke en regionale markten wordt, naar men zegt, steeds meer bedreigd door de stijging van het marktaandeel niet-hervulbare verpakkingen (Deze economische politieke doelstelling wordt in het openbaar niet expliciet uitgesproken, maar wel in een aantal niet-officiële politieke verklaringen).

Uitg

angs

punt

Uitgangspunt van statiegeld op niet-hervulbare drankverpakking in Duitsland (2/2)


11© Prognos AG

Jaarlijkse financiële effecten van het nieuwe retoursysteem in de diverse betrokken sectoren

Economische effecten(2/4)

Directeeffecten640 miljoen euro p.j.

Econ

omis

che

effe

cten

Up-/downstreameffecten:340 miljoen euro p.j.

Directeeffecten640 miljoen euro p.j.

Up-/downstreameffecten:340 miljoen euro p.j.

Inname-machines

Personeels-kosten

detailhandel-markt

Tel-centrum

Personeels-kosten

tel-centrum

Ver-rekening

Totaaleffect

12© Prognos AG

De effecten in de diverse economische sectoren die getroffen worden door het nieuwe statiegeldsysteem zijn als volgt:

Productie van dranken en drankverpakkingen.Directe financiële effecten in de drankproductie omdat er minder vraag is - en dit voornamelijk in de sector bierbrouwerijen - worden geraamd op minus 150 miljoen euro. Dit komt overeen met een effect op de werkgelegenheid van minus 600 werknemers.De veranderingen in de verpakkingsmix hebben zowel winst als verlies tot gevolg:

– Sterke verliezen worden gezien in de productie van metalen drankblikken en glazen flessen. Het negatieve effect op de werkgelegenheid wordt geschat op minus 2100 voor drankblikken en minus 800 voor glasverpakkingen (in de periode tussen 2002 en 2006).

– Positieve effecten zijn voor werkgelegenheid te zien in de productie van kunststofdrankverpakkingen (+ 2600) en kartonnen drankverpakkingen (+500).

Detaillisten (verkooppunten)Omdat werknemers in de detailhandel extra taken moeten uitvoeren voor het nieuwe retoursysteem van niet-hervulbare verpakkingen met statiegeld, is de gemiddelde arbeidsproductiviteit gedaald (minder tijd beschikbaar voor taken als verkoop, voorraadbeheer, enz.). Een volledige compensatie van dit verlies door een toename in werkgelegenheid komt ongeveer overeen met 9000 werknemers en een direct financieel effect van +350 miljoen euro. De verdere effecten in de up/downstream economische sectoren, berekend met het input/output-model, zijn ongeveer + 1500 werknemers en + 190 miljoen euro.

Economische effecten (3/4)

Econ

omis

che

effe

cten

10© Prognos AG

De invoering van verplicht statiegeld voor niet-hervulbare drankverpakkingen heeft de betroffen economische sectoren met extra taken opgezadeld (behandeling bij verkooppunt, verrekeningcentra, enz.), wat extra uitgaven betekent voor personeel en investeringen. Daarnaast zijn er gevolgen per sector van de stijgingen en dalingen van de individuele verpakkingsystemen (kunststof, blik, enz.) zoals hierboven is aangetoond.

De analyse van de totale jaarlijkse financiële effecten als gevolg van de uitvoering van extra taken en de veranderingen in de sectoren, is gebaseerd op de beoordeling van de directe effecten in de getroffen economische sectoren plus de beoordeling van verdere effecten in de up/downstream in economische sectoren (door toepassing van het Prognos macro-economische input/output-model).

De berekeningen van de directe financiële effecten komen in totaal op 640 miljoen euro. Dit bedrag is inclusief de noodzakelijke uitgaven voor personeel en voor afschrijvingskosten van investeringen (innamemachines, verrekeningcentra, enz.). Daarnaast zijn er nog up/downstream effecten van rond 340 miljoen euro.

Deze financiële gevolgen worden in eerste instantie gefinancierd door de economische exploitanten, maar uiteindelijk doorberekend en gedragen door de eindgebruiker. De effecten op kosten, omzet en werkgelegenheid in de economische sectoren die getroffen worden door de nieuwe statiegeldverplichting(hieronder in meer detail beschreven), gaan derhalve vergezeld van de effecten van koopkrachtdaling. Vanuit een macro-economisch standpunt gezien heeft een doorsturing plaatsgevonden van financiële middelen, doordat koopkracht wordt weggehaald bij de eindconsument om het nieuwe systeem vanstatiegeld en de innamenmachines voor niet-hervulbare drankverpakkingen te financieren.

Econ

omis

che

effe

cten



14© Prognos AG

zwer

fafv

al e

n ko

sten

van

str

aatv

egen

Effecten op zwerfafval en kosten van straatvegen (1/2)

Uitkomsten van een onderzoek in 2003 naar zwerfafval, uitgevoerd door de universiteit van Wenen, toonden aan dat het aandeeldrankverpakkingen in zwerfafval ongeveer 0,45 % bedroeg.En, ondanks het verplichte statiegeld op niet-hervulbare verpakkingen in Duitsland heeft de stad Frankfurt -in vergelijking met andere Europese steden - de hoogste hoeveelheid drankverpakkingen in zwerfafval.Statistieken van de BASt NRW (Bundesanstalt für Straßenwesen in Nordrhein-Westfalen) tonen aan dat er geen effect is op de hoeveelheid afval en de kosten van het reinigen van snelwegen, hoofdwegen en parkeerplaatsen tussen 2002 en 2005.

vergelijking van kosten en afvalhoeveelheden in NRW

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

2002 2003 2004 2005

hoev

eelh

eid

in M

g

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

Kos

ten

in €

huish. afval snelwegen huish. afval parkeerplaatsen totaal huish. afvalbronnen kosten huish. afval snelwegen kosten huish. afval parkeerplaatsenkosten alle huish. afval kosten bronnen

15© Prognos AG

hoeveelheden afval afkomstig van straatvegen in bepaalde steden

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

20.000

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

in M

g

Düsseldorf Köln Frankfurt

zwer

fafv

al e

n ko

sten

van

str

aatv

egen

Effecten op zwerfafval en kosten van straatvegen (2/2)

Afvalstatistieken tonen aan dat er geen effect is op de hoeveelheden afval afkomstig van straatvegen in Duitse steden tussen 1997 en 2005.

Statiegeld houdende niet-hervulbare drankverpakkingen zijnbijna geheel verdwenen uit het afval afkomstig van straatvegen -inzameling geschiedt door daklozen,enz.

Subjectief gezien lijken steden nu schoner, maar er bevindt zich nu meer kapot glas in het zwerfafval.

Conclusie: Er zijn geen kwantitatieve effecten gemeten in vermindering van zwerfafval en geen economische effecten in het straatvegen als gevolg van de invoering van statiegeld op niet-hervulbare drankverpakkingen.

13© Prognos AG

Financiële dienstenHet hoge volume aan investeringen dat nodig is voor de installatie van retoursystemen (innamenmachines, telcentra, enz.), leidt tot verhogingen in de omzet in de sectoren bank- en financiële diensten in een orde van grootte van + 40 miljoen euro per jaar. Dit komt overeen met een effect op de werkgelegenheid van ongeveer + 300 werknemers.

WerktuigbouwkundeWerktuigbouwkunde is de economische sector die het meest profiteert van investeringen in innamenmachines en de exploitatie daarvan. Directe effecten op de omzet worden geraamd op + 170 miljoen euro per jaar, wat overeenkomt met een werkgelegenheid van bijna + 1200.De verdere effecten in de up/downstream economische sectoren, berekend met het input/output-model, zijn ongeveer + 1100 werknemers en + 140 miljoen euro p.j.

AfvalbeheerMen neemt aan dat voor deze sector de verlaging in inkomstenvergoeding voor de DSD-organisatie (inzameling/ recycling van postconsumenten verpakkingen) wordt gecompenseerd door nieuwe contracten voor inzameling/recycling van statiegeldhoudende, niet-hervulbare verpakkingen in de detailhandelsector. Lichte stijgingen in omzet vonden plaats door de nieuwe dienst die wordt uitgevoerd in tel-/verrekeningscentra, met directe werkgelegenheidseffecten van + 400 en financiële effecten van + 70 miljoen euro per jaar.


Econ

omis

che

effe

cten


17© Prognos AG

Resultaten (numerieke cijfers staan in de tabel op de volgende pagina):

In De CO2-uitstoot, toe te schrijven aan alle drankverpakkingen voor water, frisdrank en bier bedroeg in 2002 3,8 miljoen ton. In relatie tot de jaarlijkse CO2-uitstoot in Duitsland in 2002 is dit een aandeel van 0,4 %.

De energieconsumptie in 2002 wordt berekend op 0,92 miljoen ton (ton olie equivalent/TOE). In relatie tot de jaarlijkse energieconsumptie in Duitsland (2002) is dit een aandeel van 0,5 %.

In de periode 2002 tot 2006 is het jaarlijkse volume aan CO2-uitstoot toe te schrijven aan drankverpakkingen, gedaald met ongeveer 0,5 miljoen ton. In relatie tot de jaarlijkse CO2-uitstoot in Duitsland in 2002 is dit een daling van 0,05 %. In relatie tot het volume CO2-uitstoot toe te schrijven aan drankverpakkingen in 2002 (3,8 miljoen ton) is dit een daling van ongeveer 12 %.

In de periode 2002 tot 2006 is de energieconsumptie, toe te schrijven aan drankverpakkingen, gedaald met ongeveer 0,04 miljoen ton (TOE). In relatie tot de totale jaarlijkse energieconsumptie in Duitsland is dit een daling van ongeveer 0,02 % (en gerelateerd aan de consumptie, toe te schrijven aan drankverpakkingen, een daling van ongeveer 3 %).

Milieueffecten (2/4)

Mili

euef

fect

en

18© Prognos AG


Mili

euef

fect

en

Verpakkingsmix

BroeikasgassenEnergie

consumptie Verzuring Zomersmog

CO2 -Equiv. ROel-Equiv. SO2 -Equiv. NOx/C2H4-Eq.in tonnen in tonnen in tonnen in tonnen

Totale effecten: 2002 3.798.766 919.251 22.785 6.587 57,7%

4 drank- 2003 3.463.726 878.874 21.485 6.573 65,1%

sectoren 2006 3.300.381 877.951 19.401 7.512 53,1%

(Water, Bier, 2003 vs. 2002 -335.040 -40.377 -1.300 -14en frisdrank) 2006 vs. 2002 -498.385 -41.300 -3.384 926

ton (p.j.) ton (p.j.) ton (p.j.) ton (p.j.)

2002 864.000.000 200.760.000 4.575.000 600.000

2003 vs. 2002 -0,04% -0,02% -0,03% 0,00%

2006 vs. 2002 -0,06% -0,02% -0,07% 0,15%

ton ton ton ton2002 864.000.000 200.760.000 4.575.000 600.000

2005/06 865.000.000 201.000.000 4.000.000 600.000

2002 0,44% 0,46% 0,50% 1,10%

2006 0,38% 0,44% 0,49% 1,25%

Gegevens afkomstig van: Prognos-berekeningen gebaseerd op "Ökobilanz für Getränkeverpackungen, Umweltbundesamt"; UBA-Umweltdaten (osiris.uba.de; env-it.de)

Totale belasting in Duitsland

Veranderingen van totale belasting door drankverpakkingen

Bijdrage aan totale belasting afkomstig van drankverpakkingen

Betekenis van totale effecten

(1)

Betekenis van totale effecten

(2)

hervulbare: 2006 vs. 2006:

- 4,6%-pts.

Ecologische effecten van drankverpakkingen in Duitsland:

2002, 2003 en 2006

Ecologische impact categorieën

Totale belasting in Duitsland

Absolute waarden

aandeel hervulbare verp. in %

16© Prognos AG

Methodologische benadering:

De jaarlijkse milieueffecten gerelateerd aan drankverpakkingen worden beoordeeld op basis van:– Marktgegevens (binnenlandse consumptie in 2002, 2003 en 2006 per type drank en per type

verpakkingsysteem)– Specifieke ecologische effecten van individuele verpakkingsystemen (gebaseerd op LCA’s).

Mili

euef

fect

en


Specifieke ecologische effecten/lasten van verpakkingsystemen (gebaseerd op LCA’s)

Broeikasgassen

Energieverbruik

Verzuring

Kans op zomersmog

Glas- hervulbare- niet-hervulbare

PET- hervulbare- niet-hervulbare

Blik

Karton

Verbruik van de natuur

Eutrofiëring

Consumptie van dranken (water, frisdrank, bier) in 2002, 2003 en 2006 (marktgegevens)

BeoordelingsmethodeCombinatie vanA. Specifieke ecologische effecten op individuele

verpakkingsystemenB. Consumptievolume per type drank en verpakkingsysteem

ResultatenEcologische effecten van drankverpakkingen per effectcategorie en elke dranksector in 2002, 2003 en 2006.

Veranderingen in de totale ecologische belasting per effectcategorie in Duitsland als gevolg van statiegeld op niet-hervulbare drankverpakkingen in 2003 en 2006 vergeleken met 2002.


19© Prognos AG


Mili

euef

fect

en

Conclusie

Met een aandeel van 0,4 % in vergelijking met de totale CO2-uitstoot per jaar in Duitsland is de betekenis van CO2-uitstoot toe te schrijven aan drankverpakkingen nogal laag.

Dit geldt ook voor de consumptie van energiebronnen en de uitstoot van door de lucht verspreide gassen, waarvan de aandelen 0,5 % zijn of minder.

De invoering van verplicht statiegeld voor niet-hervulbare drankverpakkingen in 2003 heeftslechts tot kleine verbeteringen geleid in de landelijke CO2-balans:

- minus 0,05 % (2006 vergeleken met 2002).

Hetzelfde geldt (kleine verbeteringen) voor de consumptie van energiebronnen:- minus 0,02 % (2006 vergeleken met 2002).

New STATIEGELD OP BLIKVERPAKKING - Blik en... · 2018. 3. 26. · 1 Koopkrachtverlies voor de...

Documents

Transcript of New STATIEGELD OP BLIKVERPAKKING - Blik en... · 2018. 3. 26. · 1 Koopkrachtverlies voor de...